Grind

De nieuwste trend is niet meer te stuiten: de kattenbaktuin. In steden, dorpen en gehuchten worden alle planten uit de tuin gegooid en vervangen door grind of – veel erger – steenslag die sprekend op kattenbakkorrels lijkt. De aanleg van zo’n minimalistische tuin is eenvoudig, zij het arbeidsintensief, want alle bomen, heesters en vaste planten moeten worden gerooid. Een gedeelte van de grond wordt meestal afgevoerd om te voorkomen dat de bak te hoog boven het maaiveld komt te liggen. Is de tuin leeg, en eventueel gedeeltelijk afgegraven, dan wordt over de gehele oppervlakte zogenaamd gronddoek uitgerold. Gronddoek is gemaakt van kunststof en bestaat uit een dicht weefsel van zwarte plastic draden. De bedoeling is dat dit doek wel het regenwater, maar geen onkruid doorlaat. Wie op klei woont doet er verstandig aan om onder het gronddoek nog een laag puin of zand aan te brengen om te voorkomen dat de kattenbak na een flinke regenbui volloopt. Als het gronddoek eenmaal ligt, is het een kwestie van volstorten met grind of steenslag die wordt omsloten door een rand van betonbanen of baksteen. Op die manier ontstaat een onderhoudsloze vlakte die als tuinvorm vooral geschikt is voor mensen die een hekel hebben aan tuinieren, of voor tweeverdieners die wel zouden willen tuinieren maar die daarvoor geen tijd kunnen vrijmaken. Niet iedereen is tevreden met een grindvlakte. Sommigen vinden hun kattenbak al te kaal en maken een gat in het gronddoek waarin een conifeertje kan worden geplant. Anderen plaatsen grote rechtopstaande natuurstenen in hun bak, als menhirs uit een lang vervlogen tijd.

De techniek staat voor niets en sinds kort kom je dan ook een speciale uitvoering van de prehistorische staande steen tegen. In dit geval is de steen doorboord en wordt er door een verticaal kanaaltje water door de staande steen gepompt. Het water spuit niet met kracht naar boven – dat zou al te ordinair zijn; het borrelt bescheiden op en druipt geluidloos langs de stenen fallus naar beneden. Wat er in een strenge winter met deze moderne watersteen te gebeuren staat, heb ik nog niet kunnen observeren, maar een dergelijke constructie biedt natuurlijk veel gelegenheid voor het ontstaan van decoratieve ijspegels. Ik houd u op de hoogte. Misschien denkt u dat Van de Kaa zich vrolijk maakt over de postmoderne tuin, maar dat is slechts ten dele waar. Ik besef terdege dat een nieuwe eeuw om nieuwe vormen van tuinieren vraagt. Sterker nog: voor mijn eigen huis ligt ook een grindtuin. Mijn tuin bestaat uit drie delen: een moes- annex fruittuin waarin naast groente en fruit ook nog allerlei vaste planten, eenjarigen en bolgewassen groeien, een bloemenweide die – op de paden na – maar een paar keer per jaar gemaaid hoeft te worden en een flinke grindvlakte voor mijn huis waarop ik mijn auto parkeer en waaruit twee oude, aftandse lindebomen oprijzen. Gronddoek ligt er niet onder mijn grind, want ik vind het juist aardig om uit te vinden welke planten er in grind gedijen. Het aantal planten dat in grind wil groeien is verrassend groot. Je denkt altijd dat tuinieren een zaak is van je tuingrond zo veel mogelijk verbeteren, maar dat is slechts ten dele waar. Veel planten blijken een grindbed juist op prijs te stellen. Een voorbeeld is Euphorbia characias, een forse wolfsmelk uit Zuid-Europa die in Nederland net wel, en in strenge winters net niet winterhard is. Een standplaats in grind maakt dat deze groenblijvende wolfsmelk compact groeit waardoor de plant veel beter tegen een strenge winter is opgewassen dan wanneer hij in vruchtbare tuingrond zou verkeren. Mijn exemplaren staan tegen de muur van het huis, onder een overhangend dak, op een plaats waar ze zelfs als het regent nog droog staan. Ze hebben het uitstekend naar hun zin onder deze extreme omstandigheden. Mijn grote succesverhaal betreft de cyclamen die ik aan de voet van mijn oude lindebomen in het grind geplant heb, en die zeker zes weken uitbundig bloeien. Cyclamen hederifolium is de naam van dit succesnummer. De plant blijkt dol te zijn op grind en groeit daarin veel beter dan in bemeste tuingrond. De knollen kunt u kopen en voor nog geen vijfentwintig piek tovert u uw kattenbaktuin om in een cyclamenparadijs.