Wel en wee in de moestuin

Ik ben dol op de wetenschapsbijlage van de krant, en dan vooral op de korte berichten over voedsel en gezondheid, met koppen als ‘Appel gezonder dan meloen’. Vooral de regelmatig terugkerende berichten dat stevige consumptie van rode wijn goed is voor hart en bloedvaten, mag ik met genoegen lezen. Is het verbeelding, of voel ik mij al een stuk gezonder worden bij het ontkurken van de fles? Ook de ontraadseling van de genetische code volg ik met warme belangstelling, ook al gaat het slechts om het genoom van de regenworm of de zandraket. In het wetenschapskatern van De Gelderlander las ik onlangs een bericht, onder de kop Paarse Aardappel. De eerste regels luidden: ‘Een paarse aardappel uit Oost-Europa zou wel eens een doorbraak kunnen zijn voor biologische aardappeltelers. Deze variant, die nog geen naam heeft, blijkt vrijwel volledig ongevoelig voor meeldauw.’ Goed nieuws, want het telen van aardappels zonder het gebruik van bestrijdingsmiddelen is niet eenvoudig. Aardappels hebben snel last van de schimmelziekte Phytophtora.

Ik heb maar een paar vragen. Om te beginnen: wat is een biologische aardappelteler? Zijn wij niet allen biologisch, of wij nu aardappelboer, advocaat, aardvarken of aalscholver zijn? Een flauwe vraag natuurlijk, maar toch zou het nuttig zijn om eens duidelijk te maken wat er nu eigenlijk met een biologische aardappelteler wordt bedoeld. Ten tweede: gaat het wel om resistentie tegen meeldauw? Meeldauw is een relatief onschuldige schimmelziekte die de aardappelteelt nauwelijks in de weg staat. Zou de paarse aardappel niet veeleer ongevoelig zijn voor de gevreesde aardappelziekte, Phytophtora? Ten derde: wat in hemelsnaam is ‘vrijwel volledig ongevoelig’? En tot slot: wat wordt er bedoeld met een paarse aardappel? Een aardappel met een paarse schil, of een aardappel die door en door paars is? Ik weet het, ik ben een muggenzifter, maar juist bij een wetenschapsjournalist mag je veronderstellen dat hij zich duidelijk uitdrukt. Straks drink ik al die rode wijn voor niets.

Misschien ben ik zelf ook goed voor een klein krantenbericht. Deze zomer teelde ik in mijn moestuin een aardappel met een zwarte schil en een paarse kruim, zoals de kleur van rode kool. Het is even wennen op je bord, maar de smaak was voortreffelijk. Ook de bovengrondse plant met zwart aangelopen stengels en grote trossen witte bloemen was de moeite waard; je zou hem haast in de siertuin planten. En terwijl overal in de omgeving de aardappels van Phytophtora te lijden hadden stonden de mijne er gezond – bijna scheef ik ‘lachend’ – bij. De naam van dit wonder is ‘Vitelotte Noire’.

Om niet alleen met mijn moestuintriomfen te pochen, volgt nu, omwille van het evenwicht, het verslag van een kleine botanische ramp. Mijn waarschuwing, gebaseerd op een eigen traumatische ervaring, is de volgende: plant nooit doornloze bramen uit Noord-Amerika. De vruchten zijn zo groot als bloemkolen en smaken naar niets, of in het beste geval naar azijn. Een paar jaar geleden plantte ik drie doornloze bramen uit de VS. Het leek mij wel wat, bramen plukken zonder je handen te schrammen. De braamstruiken groeiden als kool en gaven dit jaar geweldig veel voorpret met hun enorme trossen vruchten. Maar de smaak was een anticlimax. In het begin dacht ik nog dat ik veel te ongeduldig was en dat de bramen nog niet rijp waren. De smaak zou nog wel verbeteren, dacht ik. Maar niets daarvan; tegen beter weten in heb ik er af en toe nog een in mijn mond gestopt, maar de echte rijpe-bramen-smaak bleef uit. ‘Black Satin’, ‘Thornfree’ en ‘Thornless Evergreen’ heten de aanstootgevende bramen, die nu nog steeds aan de struiken hangen te schimmelen. ‘Maak er jam van’, zeiden vrienden en kennissen, maar ik kijk wel uit. Van vieze bramen kun je nooit lekkere jam maken. Weg ermee, naar de brandstapel, zo snel mogelijk. Er is één troost: je kunt ze zonder handschoenen rooien.