Serafín

Serafín en de secretaris reizen elke dag af naar Mataró om de actievoerders moed in te spreken. Het is ongelooflijk hoe goed het gaat met de staking. De hele fabriek neemt eraan deel en er zijn nog geen stakingsbrekers gesignaleerd. Al twee weken lang betogen de arbeiders van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat voor de poorten van de fabriek, gedisciplineerd en zonder dat het tot ongeregeldheden komt. En geheel tegen Serafíns verwachting in heeft het vrije syndicaat zich nog niet geroerd. Doorgaans maakt het er een gewoonte van bezoekjes te brengen aan de stakingscomités van concurrerende vakbonden, en overtuigt het ze zo nodig met geweld stakingen af te blazen of zich bij hen aan te sluiten. Misschien hebben ze de staking nog niet opgemerkt, of vinden ze Mataró minder belangrijk dan Barcelona.

De eis van de actievoerders is helder: negen peseta’s per dag. Ze hebben het tot leus gemaakt, tot strijdkreet. Negen peseta’s per dag — voor minder gaan ze niet aan het werk. Serafín verwacht overigens uit te komen op achtenhalf. Het is voor de tegenpartij belangrijk dat ook zij met geheven hoofd de onderhandelingstafel kan verlaten.

Aan het eind van de dag is er heugelijk nieuws. Flaco heeft een van zijn mannen gestuurd: hij is bereid tot onderhandelen en stelt voor morgen in de fabriek in gesprek te gaan. Kennelijk zijn de effecten van de staking nu al voelbaar voor het bedrijf, zes weken voordat het bij de vakbond financieel gaat wringen.

•

• – •

Irene pakt de bloemen aan die Serafín voor haar heeft gekocht bij een kraampje op het treinstation. ‘Dankjewel! Waar heb ik dit aan verdiend?’

‘O, zomaar…’ Hij geeft haar een zoen.

‘Wat ben je vrolijk vandaag.’

‘Daar is ook alle reden toe. Het gaat heel goed in Mataró.’

‘Natuurlijk gaat het goed, als jij je ermee bemoeit…’ Ze knipoogt.

‘Waar zijn de meisjes?”

‘Naar het strand, met oma. Ze kunnen elk moment terugkomen.’ Irene loopt naar een ladekast, pakt er een brief uit en overhandigt hem aan Serafín. ‘Deze is vanmiddag voor jou afgeleverd.’

Een lichtgroene envelop met afgeronde hoeken. De vakbondsman had gehoopt er nooit meer een te hoeven zien. Hij opent hem meteen en leest:

Geachte heer Maragall,

Bij het overleg met don Flaco morgen zal u instemmen met zijn loonbod van zeven en een kwart peseta’s per werknemer per dag.

Serafín forceert een glimlach voor Irene. ‘Sorry, ik moet hier even voor gaan zitten,’ zegt hij en hij haast zich naar zijn werkkamer. In de deuropening blijft hij staan, met de klink in de hand wezenloos in de diepte starend.

Wat nu?

Wat moet hij in godsnaam doen?

•

• – •

Serafín bleef lang twijfelen over Enriqueta’s aanbod. Hij bezocht vrienden en trachtte hun omzichtig advies te vragen, zonder zijn dilemma concreet te maken.

‘Hoeveel houd je van Pepe junior?’ vroeg hij José Valverde, zijn vriend vanaf de eerste dag op de faculteit rechten, degene die hem later had aangemoedigd zich bij diens vrijmetselaarsloge aan te sluiten.

‘Hoe bedoel je?’

‘Hoe ver zou je gaan om zijn leven te redden?’

‘Serafín…’

‘Het is een theoretische vraag,’ benadrukte hij.

José had hem volkomen verkeerd geïnterpreteerd. ‘Serafín, je moet niet zo hard voor jezelf zijn,’ antwoordde hij. ‘Iedereen weet dat jij doet wat je kunt om Lorenzo te helpen. Zijn ziekte is niet jouw schuld.’

Aan anderen had hij nóg minder.

Hij zocht naar een antwoord in de literatuur: schrijvers en filosofen die nadachten over ethiek, over leven en dood; hij vond niets wat hem richting kon geven. Hoewel Serafín nauwelijks gelovig was, laat staan kerkelijk, spitte hij de bijbel door. Hij overwoog zelfs — een moment slechts — te gaan biechten bij de kerk van Irene, maar rationaliseerde toen dat een god die zijn zoon ziek liet worden en op zo’n vreselijke wijze liet lijden onmogelijk bezwaar kon hebben tegen het voorstel van Enriqueta, tegen haar behandeling.

De laatste persoon bij wie hij te rade ging was de persoon tot wie hij zich eigenlijk als eerste had moeten wenden: Irene. ‘Hoe ver zou je bereid zijn te gaan om Lorenzo te redden?’ vroeg hij haar.

‘Zijn ziel, bedoel je?’

‘Nee, om hem beter te maken, de tuberculose te genezen.’

‘Schat, daar zou ik natuurlijk alles voor overhebben.’

‘Alles…’

Ze omhelsde hem, legde haar hoofd op zijn schouder, drukte haar vochtige, gesloten ogen in zijn hals. ‘Alles.’

Serafín besefte dat hij helemaal niet om advies aan het vragen was, maar dat hij een poging deed de verantwoordelijkheid voor zijn beslissing te delen met anderen, deze gedeeltelijk af te schuiven. Hij had zijn besluit allang genomen.