Uit de memoires van kolonel Augusto Santamaría del Valle

Het eerste halfjaar na mijn terugkeer uit Afrika bracht ik door in het militair hospitaal van Alcala de Henares. Ik lag op een zaal met twintig bedden — de helft van deze bezet door gewonden uit Melilla — waar we werden verpleegd door norse zusters die met tegenzin onze po’s leegden en die eens per week onze stinkende bedden verschoonden. De zaal was duister en kil, alsof we alvast werden gewend aan het verblijf in een graftombe.

Mijn ziekbed voelde als een voortzetting van de oorlog. Ik vocht tegen de wondroos, de bloedvergiftiging, het weefselversterf, tegen de artsen die mijn been wilden afzetten. De ziekte puste uit mijn knie en dagelijks werden met een tang nieuwe botsplinters verwijderd. Louter op wilskracht overleefde ik. De keren dat de zusters een priester aan mijn bed lieten komen, waren op den duur niet meer te tellen.

Langzaam herstelde ik, en toen de artsen oordeelden dat ik definitief buiten levensgevaar verkeerde, werd ik door twee rekruten in een rolstoel getild en naar buiten gereden, naar de binnentuin van het hospitaal. Het aanschouwen van de zon, voor het eerst in weken, voelde als een bevrijding, een wederopstanding.

Vanaf het moment dat ik in staat was zelfstandig uit bed te komen, strompelde ik ’s ochtends op krukken naar de mis, waar ik in stilte smeekte om een wonder: het herstel van mijn been, zodanig dat ik in actieve dienst kon terugkeren naar Afrika. Ik beloofde de Heer deugdzaamheid, eerzaamheid en devotie, maar het wonder bleef uit.

God onderhandelt niet met verliezers.