6

Het weer in het niet overkoepelde gebied van de keizerlijke paleistuinen hield stand: warm en zonnig.

Dat gebeurde niet vaak. Hari herinnerde zich Dors' verhaal over hoe dit speciale gebied met zijn koude winters en vele regenval daarvoor was uitgekozen.

'Het is eigenlijk niet uitgekozen,' had ze gezegd. 'Het was lang geleden, in de dagen van het koninkrijk Trantor, een landgoed van een Moroviaanse familie. Toen het koninkrijk een keizerrijk werd, waren er talloze plaatsen waar de keizer kon wonen: zomerverblijven, winterpaleizen, sportonderkomens, strandhuizen. En toen de planeet langzaam overkoepeld werd, beviel het een regerende keizer die hier woonde zo goed, dat dit niet overkoepeld werd. En juist omdat het het énige gebied was zonder koepel, werd het iets speciaals, een aparte plek, en die uniekheid sprak de volgende keizer wel aan... en de volgende... en de volgende... En zo was er een traditie geboren.'

En zoals altijd als Seldon zoiets had gehoord, dacht hij: En wat zou de psychohistorie hiermee doen? Zou het voorspellen dat één gebied niet zou worden overkoepeld, maar zou het onmogelijk kunnen zeggen wélk gebied? Zou het zelfs zo ver kunnen gaan? Zou het voorspellen dat verscheidene gebieden niet zouden worden overkoepeld, of geen... en het mis hebben? Hoe kon het overweg met de persoonlijke voorkeuren van een keizer die toevallig op het juiste moment op de troon zat en een grillige beslissing nam en meer niet? Die kant op lag de chaos... en waanzin.

Cleon I genoot duidelijk van het goede weer. 'Ik word oud, Seldon,' zei hij. 'Dat hoef ik je niet te vertellen. We zijn even oud. Het is beslist een teken van ouderdom wanneer ik geen zin heb om te tennissen of te vissen, zelfs al hebben ze net het meer weer aangevuld, maar ik wandel graag rustig over de paden.'

Terwijl hij sprak at hij noten die leken op wat op Seldons

geboortewereld Helicon pompoenzaden zouden worden genoemd, maar groter en iets minder fijn van smaak. Cleon kraakte ze voorzichtig tussen zijn tanden, haalde de dunne dop eraf en stak de pitten in zijn mond.

Seldon was niet echt gek op de smaak, maar als de keizer ze hem aanbood, nam hij ze natuurlijk aan en at er een paar op.

De keizer had een aantal doppen in zijn hand en keek ontspannen rond naar een vuilnisbak waarin hij ze kon weggooien. Hij zag er geen, maar ontdekte niet ver bij hem vandaan een tuinman die in de houding stond (zoals het hoorde in aanwezigheid van de keizer) en zijn hoofd dienstwillig gebogen had.

Cleon riep: Tuinman!'

De tuinman kwam snel aangerend. 'Sire!'

'Gooi dit voor me weg,' zei hij, terwijl hij de doppen in de hand van de tuinman liet vallen.

'Ja, sire.'

Seldon zei: 'Ik heb er ook een paar, Gruber.'

Gruber stak zijn hand uit en zei bijna verlegen: 'Ja, premier.'

Hij haastte zich weg, terwijl de keizer hem nieuwsgierig nakeek. 'Ken je die man, Seldon?'

'Ja, inderdaad, sire. Hij is een oude vriend.'

'Is de tuinman een oude vriend? Wat is hij? Een gestruikelde medemathematicus?'

'Nee, sire. Misschien herinnert u het zich nog. Het was die keer dat...' - hij schraapte zijn keel en zocht naar woorden om zo tactisch mogelijk aan het gebeurde te herinneren -'...die sergeant een aanslag op mijn leven pleegde, kort nadat ik door uw vriendelijkheid op mijn huidige post was benoemd.'

'De moordaanslag.' Cleon keek omhoog naar de lucht, alsof hij geduld probeerde uit te oefenen. 'Ik begrijp niet waarom iedereen zo bang is voor dat woord.'

'Misschien,' zei Seldon soepel, zichzelf verachtend om het gemak waarmee hij had leren vleien, 'maakt de rest van ons zich grotere zorgen over de kans dat er iets met onze keizer kan gebeuren dan u zelf.'

Cleon glimlachte spottend. 'Dat is waar. En wat heeft dit

met Gruber te maken? Is dat zijn naam?'

'Ja, sire. Mandell Gruber. Ik weet zeker dat, als u eraan terugdenkt, u zich zult herinneren dat er een tuinman met een hark kwam aanrennen om me tegen de gewapende sergeant te verdedigen.'

'O ja. Was dat die tuinman?'

'Hij was het, sire. Sindsdien beschouw ik hem als een vriend en ik spreek hem vrijwel altijd wanneer ik in de tuinen ben. Ik geloof dat hij me bewaakt, mij als zijn eigendom beschouwt. En natuurlijk ben ik hem zeer erkentelijk.'

'Dat neem ik je niet kwalijk. En nu we het erover hebben, hoe gaat het met je prachtige mevrouw doctor Venabili? Ik zie haar niet vaak.'

'Ze is geschiedkundige, sire. Met haar gedachten in het verleden.'

'Ben je niet bang voor haar? Ik zou dat wel zijn. Ik heb gehoord wat ze met die sergeant heeft gedaan. Je zou bijna medelijden met hem krijgen.'

'Als het om mij gaat, kan ze gewelddadig worden, sire, maar daar heeft ze de laatste tijd geen kans toe gekregen. Het is heel rustig geweest.'

De keizer zocht de verdwijnende tuinman. 'Hebben we die man ooit beloond?'

'Dat heb ik gedaan, sire. Hij heeft een vrouw en twee dochters en ik heb ervoor gezorgd dat er voor elke dochter een som geld opzij is gezet voor opvoeding van de kinderen die ze zou kunnen krijgen.'

'Mooi zo. Maar ik vind dat hij promotie verdient. Is hij een goede tuinman?'

'Een uitstekende, sire.'

'De hoofdtuinier Malcomber - ik weet niet zeker of ik me zijn naam goed herinner - wordt een dagje ouder en kan zijn werk wellicht niet meer zo goed aan. Hij is al ver in de zeventig. Denk je dat die Gruber het zou kunnen overnemen?'

'Daar ben ik wel zeker van, sire, maar hij houdt van het werk dat hij nu doet. Nu kan hij in elk weer buiten blijven.'

'Een vreemde aanbeveling voor een baan. Hij zal heus wel aan administratief werk wennen en ik heb echt iemand nodig om de tuinen een beetje te vernieuwen. Hmmm. Hier moet ik over nadenken. Misschien is je vriend Gruber precies de man die ik nodig heb... Trouwens, Seldon, wat bedoelde je toen je zei dat het heel rustig was geweest?'

'Ik bedoelde slechts, sire, dat er op het keizerlijk hof geen tekenen van tweedracht zijn geweest. De onvermijdelijke tendens tot intriges schijnt minimaal te zijn, zoals we waarschijnlijk nooit meer zullen zien.'

'Dat zou je niet zeggen als je keizer was, Seldon, en met al die beambten en hun klachten te maken kreeg. Hoe kun je zeggen dat het rustig is wanneer het lijkt of ik om de andere week verslagen ontvang over ernstige defecten op verschillende plaatsen op Trantor?'

'Zulke dingen gebeuren altijd.'

'Ik kan me niet herinneren dat zulke dingen in vroeger jaren zo vaak gebeurden.'

'Misschien was dat ook wel zo, sire. De infrastructuur veroudert met de jaren. Het zou tijd, inspanning en enorm veel geld kosten om de noodzakelijke reparaties op een goede manier uit te voeren. Dit is geen gunstig moment om de belasting te verhogen.'

'Dat is het nooit. Ik neem aan dat het volk flink ontevreden is over die defecten. Er moet een eind aan komen en daar moet jij voor zorgen, Seldon. Wat zegt de psychohistorie?'

'Die zegt wat het gezond verstand zegt, namelijk dat alles oud wordt.'

'Nou, dit alles verpest een fijne dag voor me. Ik laat het aan jou over, Seldon.'

'Ja, sire,' zei Seldon zacht.

De keizer liep weg, terwijl Seldon eraan dacht dat dit allemaal ook zijn plezierige dag verpestte. Deze verstoringen in het centrum waren het alternatief dat hij niet wilde. Maar hoe kon hij dat voorkomen en tegelijk de crisis naar de Periferie verplaatsen?

Dat vertelde de psychohistorie niet.