10

Dors Venabili dacht koel over de zaak na. Dat was de enige manier waarop zij nadacht: koel. Zij kende geen heet gevlamde emoties.

Ze sloot haar ogen om zich te concentreren. Het was acht jaar geleden dat ze met Hari Mycogen had bezocht en ze waren er niet lang geweest. Er viel daar weinig te bewonderen, behalve het eten.

Het beeld verscheen. De hardvochtige, puriteinse, man-georiënteerde samenleving; de nadruk op het verleden; het verwijderen van al het lichaamshaar, een pijnlijk proces dat men zichzelf met opzet oplegde om zich anders te maken zodat ze wisten 'wie ze waren'; hun legenden; hun herinneringen (of inbeeldingen) aan een tijd waarin ze de galaxis regeerden, toen hun levens werden verlengd, toen er robots bestonden.

Dors opende haar ogen en vroeg: 'Waarom, Hari?'

'Waarom wat, schat?'

'Waarom zou hij willen doen alsof hij niet uit Mycogen komt?'

Ze dacht niet dat hij zich Mycogen scherper zou herinneren dan zij; eigenlijk wist ze het wel zeker, maar zijn geest was beter dan de hare. In elk geval anders. Haar geest herinnerde zich slechts feiten en trok de duidelijke gevolgtrekkingen op de manier van een mathematische deductie. Hij had een geest die onverwachte sprongen maakte. Seldon deed graag alsof intuïtie slechts zijn assistent Yugo Amaryl was voorbehouden, maar daardoor liet Dors zich niet voor de gek houden. Seldon hield graag een beeld in stand van de wereldvreemde mathematicus die met eeuwig verwonderde ogen de wereld instaarde, maar daardoor liet ze zich ook niet voor de gek houden.

'Waarom zou hij doen alsof hij niet uit Mycogen kwam?' vroeg ze opnieuw, terwijl hij daar zat, zijn ogen verloren in een inwaartse blik die Dors altijd associeerde met zijn pogingen om nog een extra druppeltje bruikbaarheid en geldigheid uit de begrippen van de psychohistorie te persen.

Uiteindelijk zei Seldon: 'Het is een ruwe samenleving, een beperkende samenleving. Er zijn altijd mensen die zich ergeren aan de manier waarop elke actie en elke gedachte wordt opgelegd. Er zijn altijd mensen die vinden dat ze niet helemaal in het harnas kunnen worden geperst, die verlangen naar de grotere vrijheden in de meer wereldlijke wereld buiten. Dat valt te begrijpen.'

'En dus laten ze met alle geweld kunstmatig haar groeien?'

'Nee, dat is niet algemeen. De gemiddelde afvallige - zo noemen de Mycogenen de deserteurs, die ze natuurlijk verachten - draagt een pruik. Dat is veel eenvoudiger maar veel minder effectief. Echt serieuze afvalligen laten vals haar groeien, heb ik gehoord. Het is een moeilijk en duur proces maar bijna onzichtbaar. Ik heb het nooit eerder gezien, al heb ik er wel over gehoord. Ik heb jarenlang alle achthonderd sectoren van Trantor bestudeerd om te proberen de basisregels en mathematica van de psychohistorie uit te werken. Helaas heeft het weinig opgeleverd, maar ik heb een paar dingen ontdekt.'

'Waarom moeten de afvalligen verbergen dat ze van Mycogen afkomstig zijn? Voor zover ik weet worden ze niet vervolgd.'

'Nee, dat niet. Er heerst zelfs geen algemene gedachte dat Mycogenen minderwaardig zouden zijn. Het is erger. Mycogenen worden niet serieus genomen. Ze zijn intelligent - dat geeft iedereen toe - hebben goed onderwijs genoten, gedragen zich netjes, zijn cultureel onderlegd, zijn tovenaars met voedsel en hun vermogen om hun sector welvarend te houden is bijna beangstigend... Maar niemand neemt hen serieus. Mensen van buiten Mycogen vinden hun geloof belachelijk, lachwekkend, ongelooflijk idioot. En die ideeën hebben zelfs betrekking op Mycogenen die afvallig zijn. Een Mycogeen die zou proberen de macht in de regering te grijpen zou lachend worden weggestuurd. Gevreesd te worden is niet erg. Zelfs kun je ermee leven veracht te worden. Maar om te worden uitgelachen is fataal. Joranum wil premier worden, dus moet hij haar hebben en voor de zekerheid moet hij doen alsof hij is opgegroeid op een obscure wereld die zo ver van Mycogen af ligt als maar mogelijk is.'

'Er zijn toch wel meer mensen van nature kaal.'

'Die zijn nooit zo compleet onthaard als Mycogenen wordt opgelegd. Op de Buitenwerelden zou het er niet veel toe doen, want daar is Mycogen een vage fluistering. De Mycogenen klitten zo erg aan elkaar dat het een hele vreemde moet zijn om ooit Trantor te verlaten. Maar hier op Trantor zelf ligt het anders. Mensen kunnen wel kaal zijn maar meestal hebben ze ergens een restje haar dat aangeeft dat ze geen Mycogeen zijn, of ze laten het haar op hun gezicht groeien. De weinigen die volkomen haarloos zijn, meestal door een ziekte, hebben pech. Ik denk dat ze zullen moeten rondlopen met een doktersverklaring om te bewijzen dat ze geen Mycogeen zijn.'

Dors fronste haar wenkbrauwen iets en zei: 'Helpt dit ons verder?'

'Dat weet ik niet zeker.'

'Kun je niet bekendmaken dat hij een Mycogeen is?'

'Ik weet niet of dat wel zo gemakkelijk gaat. Hij zal zijn sporen goed hebben verborgen en zelfs als het zou lukken...'

'Ja?'

Seldon haalde zijn schouders op. 'Ik wil geen beroep doen op dweperij. De sociale situatie op Trantor is al ernstig genoeg zonder het risico te lopen heftige gevoelens los te maken die ik, noch iemand anders in de hand zou kunnen houden. Als ik op de kwestie Mycogen zou moeten teruggrijpen, dan alleen als allerlaatste redmiddel.'

'Dus jij bent ook uit op minimalisatie.'

'Natuurlijk.'

'Maar wat ga je dan wèl doen?'

'Ik heb een afspraak gemaakt met Demerzel. Hij weet misschien wat we moeten doen.'

Dors keek hem fel aan. 'Hari, je loopt toch niet in de valkuil dat je verwacht dat Demerzel elk probleem voor je kan oplossen?'

'Nee, maar misschien kan hij dit wel oplossen.'

'En zo niet?'

'Dan zal ik iets anders moeten bedenken, nietwaar?'

'Zoals?'

Op Seldons gezicht verscheen een pijnlijke blik. 'Dors, ik weet het niet. Verwacht ook van mij niet dat ik elk probleem kan oplossen.'