41

‘Fijn dat je me vandaag nog kon inplannen.’ Erika zat in de blauwleren fauteuil tegenover de psychologe, die in een bijpassende loungestoel schuin tegenover haar zat, alsof Erika te gast was in een praatprogramma. Tussen hen stond een grote, ronde poef met daarop een doos tissues, als een salontafel. (Een kleine ergernis. Waarom stond er geen salontafel?)

‘Geen enkel probleem, hoor. Een aantal mensen heeft afgezegd vanwege de regen. Er wordt aangeraden om zo min mogelijk de weg op te gaan.’ Erika’s psychologe heette Merilyn. Dat was de naam waarmee ze zich voorstelde en die ook op haar briefpapier stond, maar voor Erika klopte die niet. De naam Merilyn paste totaal niet bij haar. Ze zag er helemaal niet uit als een Merilyn. Ze zag eruit als iemand die Pat heette.

Merilyn leek griezelig veel op een secretaresse die jarenlang voor Erika had gewerkt en die, precies zoals bij haar hoorde, Pat heette. Dat soort gezicht (rond, blozend) en de naam Pat bleven daardoor voor altijd in Erika’s onbewuste aan elkaar gekoppeld, en elke keer dat ze naar haar psychologe keek, moest ze zich voorhouden: niet Pat.

‘Het regent wel buitensporig veel, hè?’ zei Niet Pat terwijl ze uit het raam keek.

Het was uitgesloten dat Erika ook maar een minuut van de tijd waarvoor ze betaalde aan het weer verspilde, dus negeerde ze die zinloze opmerking en ging ze meteen van start.

‘Als ik bij iemand op bezoek ga, neem ik altijd een pot chocoladeballetjes mee,’ zei ze. ‘Noten met een laagje chocolade eromheen.’

‘Jammie,’ zei Niet Pat opgewekt.

‘Ik ben er zelf niet zo dol op,’ zei Erika.

Niet Pat hield haar hoofd schuin. ‘Waarom neem je ze dan mee?’

‘Clementines moeder nam die balletjes altijd mee als ze ergens op bezoek ging,’ zei Erika. ‘Ik denk dat ze ze in het groot inkocht. Ze was in dat soort dingen erg op de centen.’

‘Ze was een soort rolmodel voor je,’ opperde Niet Pat.

‘Ze nodigden me altijd bij hen thuis uit,’ zei Erika. ‘Voor barbecues en... zo. Ik zei altijd ja. Ik was altijd dolblij dat ik thuis weg kon.’

‘Dat is begrijpelijk,’ zei Niet Pat. Ze keek Erika nieuwsgierig aan.

‘Ik doe net als mijn moeder als die een verhaal vertelt,’ zei Erika. ‘Ze dwaalt af. Ze kan niet bij het onderwerp blijven. Ik las dat dat heel vaak voorkomt bij hoarders. Ze kunnen hun gesprek niet binnen de perken houden, evenmin als hun huis.’

‘Afdwalen is prima,’ zei Niet Pat. ‘Ik denk eigenlijk dat je je verhaal wel rond gaat maken. Ik denk dat je wel ergens uitkomt.’

‘Nou, weet je, noten zijn niet echt geschikt meer om aan een gastvrouw te geven,’ zei Erika. ‘Vanwege allergieën. Iedereen heeft tegenwoordig last van een allergie. Clementine zei een keer toen ze naar die pot met noten keek: “Je kunt wel zien dat jij geen kinderen hebt, Erika.”’

‘Kwetste je dat?’

‘Niet bijzonder,’ zei Erika nadenkend. ‘Je zou denken van wel, omdat we die dag net hadden gehoord dat er weer een ivf-poging mislukt was. Clementine wist dat natuurlijk niet. Ze zou het verschrikkelijk hebben gevonden als ze het had geweten.’

Niet Pat hield haar hoofd nog iets schuiner, als een schattig Disney-eekhoorntje dat zijn oren spitst in het bos. ‘Heb je ivf gedaan? Of ben je daar nog mee bezig?’

‘Ik weet dat het vreemd is dat ik dat nog niet eerder heb verteld,’ voerde Erika aan.

‘Niet vreemd,’ zei Niet Pat. ‘Maar ik vind het wel belangwekkend.’

‘Een week of acht geleden,’ zei Erika, ‘hadden we een barbecue bij onze buren.’

‘Oké,’ zei Niet Pat.

Kijk hoe ik mijn verhaal rondmaak, Niet Pat.

‘Gisteren heeft mijn man het dode lichaam van een buurman gevonden.’ Ze vroeg zich af of ze dit met opzet deed. Dit was wat haar moeder deed. Ze bracht mensen uit het lood en keek dan met plezier toe hoe ze wankelden. Dat vond ze leuk.

Niet Pat was beslist uit het lood geslagen. Ze had nu waarschijnlijk spijt dat ze met deze extra afspraak had ingestemd. ‘Hm. De buurman waar de barbecue werd gegeven?’

‘Nee. Deze man woonde naast hen. Het was een oude man. Niet echt een aardige man. Hij had geen vrienden of familie. Iedereen voelt zich verschrikkelijk schuldig omdat zijn lichaam daar weken heeft gelegen. Alleen ik voel me niet schuldig.’

‘Hoe komt dat volgens jou?’

‘Ik wil me niet schuldig voelen,’ zei Erika ongeduldig. ‘Ik heb geen tijd om me schuldig te voelen. Ik heb er geen... ruimte voor in mijn hoofd. Hoor eens, ik weet niet eens waarom ik daarover begon. Het doet er niet toe. Maar goed, we zijn gestopt met de ivf omdat mijn eicellen niet deugen, en vlak voor die barbecue hadden we Clementine gevraagd of zij haar eicellen aan me wilde afstaan. Aan ons.’

Niet Pat knikte dapper. ‘Hoe reageerde ze daarop?’

‘Er is iets gebeurd tijdens de barbecue,’ zei Erika.

‘Wat is er gebeurd?’ Die arme Niet Pat keek alsof het zweet haar elk moment kon uitbreken.

‘Het probleem was dat ik voor die barbecue een van die pillen heb genomen die je me hebt voorgeschreven. Een hele. Ik weet dat je hebt gezegd dat ik moest beginnen met een halfje, of zelfs een kwart, maar ik heb een hele genomen omdat ik hem niet doormidden kon breken, en toen, tijdens die barbecue, heb ik geloof ik meer gedronken dan ik meestal doe.’ Ze zag Clementine rondrennen om de bruisende champagne op te vangen.

‘O jee,’ zei Niet Pat, en ze trok zo’n overdreven zorgelijk gezicht dat het bijna komisch was.

‘Zoals je misschien weet, zit er een groot waarschuwings­etiket op het doosje,’ zei Erika. ‘Daarop staat dat die pillen het effect van alcohol kunnen beïnvloeden, maar ik dacht: tja, ik drink nooit veel, dus het kan geen kwaad. Maar toen kreeg ik een glas champagne, en misschien dronk ik die te snel. Ik voelde een bepaalde spanning. Tja, ik geloof dat ik zelfs dronken ben geworden, iets wat me nog nooit was overkomen, en nu zitten er hiaten in mijn herinneringen aan die avond. Zwarte gaten. Een soort geheugenverlies?’

‘Dat is waarschijnlijk tijdelijk geheugenverlies,’ zei Niet Pat. ‘Alcohol heeft invloed op het vermogen om je herinneringen vanuit je kortetermijngeheugen over te brengen naar je langetermijngeheugen.’

‘Denk je dat ze voorgoed weg zijn?’

Niet Pat haalde haar schouders op. Erika keek haar kwaad aan. Ze betaalde niet voor schouderophalen!

‘Misschien kan je geheugen door iets opgefrist worden,’ zei Niet Pat. ‘Een smaak. Een geur. Iets wat iemand zegt waardoor je het weer weet. Of misschien helpt het als je teruggaat naar dezelfde plek. Je zou zogezegd terug kunnen naar de “plaats delict”!’ Ze lachte even bij dat ‘plaats delict’, maar Erika kon er niet om lachen. Niet Pats glimlach verdween.

‘Juist,’ zei Erika.

Daar zou ze later over nadenken.

‘Maar goed, ik nam dus chocoladeballetjes mee naar de barbecue. Zoals altijd als ik ergens op bezoek ga.’

Niet Pat wachtte.

‘Ik geloof dat ik zat te denken aan al die keren dat Clementines moeder me uitnodigde voor hun familiebezoekjes. Haar vader reed dan, haar moeder zat ernaast met de pot met balletjes op schoot, en ik zat achterin met Clementine. Haar oudere broers waren meestal ergens zelf iets aan het doen, dus wij waren de enige twee kinderen. Als ik dan uit het raam keek voelde ik me zo heerlijk, zo gelukkig, en dan deed ik alsof Clementine en ik zusjes waren en haar ouders mijn ouders waren.’

Ze keek op naar Niet Pat, verbaasd toen ze merkte dat ze inderdaad in de rondte had gepraat en nu hier uitkwam, bij dit niet bepaald schokkende weetje, zoals Oliver zou zeggen. ‘Clementine deed niet verrukt alsof ze mijn zusje was. Clementine wilde mij daar helemaal niet bij hebben.’

‘Aha,’ zei Niet Pat.

‘Dat heb ik natuurlijk altijd geweten. Diep vanbinnen wist ik het. Maar de laatste tijd probeer ik me in haar te verplaatsen, me voor te stellen dat ik degene ben die uit het andere raampje keek, de échte dochter die altijd opgescheept werd met die indringster.’ Erika staarde naar de zachte pluchen bovenkant van de poef zonder hem te zien. ‘Ik vraag me af hoe dat voelde.’