40

De dag van de barbecue

‘Zien jullie hem? Kijk goed!’ Oliver stond onder een boom in de tuin en stak Holly in de lucht, met zijn handen om haar kuiten alsof ze een kleine circusartieste was.

Er klonk geritsel van bladeren en even was daartussen de verraste blik in de ronde, lichte ogen van de opossum te zien.

‘Ik zie hem!’ gilde Holly.

‘Het is een ringstaartopossum,’ zei Oliver. ‘Zie je die witte punt aan zijn staart? Een weetje: hij heeft twee duimen aan elke voorpoot, zodat hij goed kan klimmen. Twee duimen! Stel je voor!’

Lieve hemel, Oliver zou een geweldige vader zijn, dacht Clementine terwijl ze haar lippen op Ruby’s hoofd drukte. Misschien kon ze het wel. Haar eicellen afstaan. Ze gaf ook bloed, dus waarom geen eicellen? En dan kon ze gewoon vergeten dat het kind biologisch gezien van haar was. Ze moest er gewoon vanuit een ander perspectief naar kijken.

Wees gul, Clementine, wees aardig. Niet iedereen heeft zoveel geluk als jij. Clementine dacht aan die keer dat haar moeder Erika had uitgenodigd voor een strandvakantie, toen ze dertien waren, een vakantie waar Clementine heel erg naar had uitgekeken omdat ze dan twee weken niet dat schaamtevolle, stekelige gevoel had dat ze elke dag op school kreeg als Erika in de pauze op haar afvloog, veel te dichtbij kwam staan en zacht op vertrouwelijke toon zei: ‘Laten we onze boterham hier opeten. Alleen wij samen.’ Clementine was nog maar een kind geweest. De noodzakelijke onderhandelingen, allemaal gevoerd volgens haar moeders belangrijke vriendelijkheidscode, hadden verbazingwekkend ingewikkeld gevoeld. Soms had ze Erika beloofd de helft van de lunchpauze met haar door te brengen. Soms had ze Erika overgehaald zich bij andere kinderen aan te sluiten, maar Erika was het gelukkigst als ze samen met haar was. Clementine had meer vriendschappen gehad die ze in stand wilde houden: normale, gemakkelijke vriendschappen. Het was alsof ze elke dag moest kiezen: mijn geluk of het hare?

Ze had verlangd naar een vakantie alleen met haar grote broers, waarin ze aan hun avonturen mee had kunnen doen, maar in plaats daarvan was het een vakantie geweest waarin de jongens de ene weg gingen en de meisjes een andere, en elke dag opnieuw had Clementine haar woede uit alle macht moeten onderdrukken en haar egoïsme moeten verbergen omdat die arme Erika nog nooit zo’n vakantie had gehad, en wat je had moest je delen met anderen.

Ze keek naar Erika, die in haar stoel weggekropen zat en stuurs in haar wijnglas staarde. Er was geen twijfel mogelijk. Ze was aangeschoten.

Dronk ze meer dan anders omdat ze die vreselijke woorden had gehoord? Clementine strekte haar arm langs Ruby’s ronde lijfje naar haar wijnglas.

Vid en Tiffany stapelden borden om ze naar binnen te brengen.

‘Laat mij dat maar doen,’ zei Sam tegen Tiffany. Hij stond op en stak zijn handen uit naar de borden. ‘Dan kun jij even zitten.’

‘Goed,’ zei Tiffany, die hem de borden aanreikte en zich weer in haar stoel liet zakken. ‘Dat hoef je geen twee keer tegen me te zeggen.’

‘Jij let op de meisjes?’ riep Sam over zijn schouder naar Clementine toen hij Vid naar binnen volgde.

‘Ja, ik let op ze,’ zei Clementine, wijzend op Ruby op haar schoot en Holly die nog met Oliver naar de opossum stond te kijken.

‘Ik denk dat Dakota binnen is gaan lezen,’ zei Tiffany terwijl ze om zich heen keek. ‘Sorry. Dat doet ze soms, dan is ze ineens weg en vind je haar met een boek op haar bed.’

‘Dat geeft niet,’ zei Clementine. ‘Het was al geweldig dat ze een tijdje met ze heeft gespeeld.’

‘Dakota is tegenwoordig helemaal gek van lezen,’ zei Tiffany, en Clementine zag aan de manier waarop ze haar mondhoeken omlaagtrok dat ze probeerde haar trots te verbergen. ‘Toen ik zo oud was als zij was ik helemaal gek van make-up, kleren en jongens.’

Ja, en ik durf te wedden dat de jongens ook helemaal gek waren van jou, dacht Clementine.

‘Was jij dol op muziek?’ Tiffany plukte een haarlok los die aan haar lip plakte. Letterlijk alles wat ze deed straalde erotiek uit. Hoe zou ze eruitzien als ze oud was? Het was onmogelijk je haar op gevorderde leeftijd voor te stellen, terwijl Clementine maar een blik hoefde te werpen op Erika, die intens zorgelijk in de verte zat te staren, om in haar een oude dame te zien: de rimpeltjes tussen haar ogen zouden diepe groeven worden, de licht gebogen rug een bochel.

Door zich Erika als een norse oude vrouw voor te stellen die constant klaagde en vitte, voelde Clementine genegenheid voor haar. Op de een of andere manier wist ze dat er als ze oud waren een wapenstilstand tussen hen zou zijn over hun stille strijd over god mocht weten wat. Ze zouden zich allebei overgeven aan hun aangeboren nukkigheid. Het zou een enorme opluchting zijn.

‘Ik geloof wel dat die belangrijk voor me was,’ zei Clementine. Muziek was niet zozeer een obsessie geweest als wel een ontsnapping. Die wereld hoefde ze niet met Erika te delen, alleen als ze naar haar optredens kwam kijken, maar dan was er genoeg ruimte tussen hen – letterlijk en figuurlijk.

‘Waren je ouders muzikaal?’ vroeg Tiffany.

‘Totaal niet,’ zei Clementine. Ze lachte even. ‘Ik word omringd door amuzikale mensen. Pap en mam. Sam. Mijn kinderen!’

‘Is dat niet lastig?’ vroeg Tiffany.

‘Lastig?’ herhaalde Clementine.

Wat een vreemde woordkeuze. Was het lastig om omringd te worden door amuzikale mensen?

Niemand kon Clementines ouders ervan beschuldigen dat ze haar niet gesteund hadden. Ze hadden haar geholpen bij de koop van haar mooie Weense cello (ze had iets meer dan de helft terugbetaald, en na Ruby’s geboorte had haar vader gezegd dat ze zich over de rest geen zorgen hoefde te maken, dat zou hij ‘van haar erfenis aftrekken’): een instrument dat zoveel strijdige emoties bij Clementine opriep dat het soms op een huwelijk leek. Haar vader was op een afstandelijke, ontzagvolle manier trots op haar. Ze was zo geraakt geweest toen ze een keer zag dat hij terwijl hij op tv naar tennis keek een exemplaar van Klassieke muziek voor dummies naast zich op de bank had liggen. Maar ze wist dat wat zij speelde voor hem niet eens in de buurt kwam van een nummer van Johnny Cash.

Clementines moeder steunde haar ook, natuurlijk – per slot van rekening was zij degene geweest die Clementine altijd zonder klagen naar haar lessen en audities en optredens bracht – maar na al die jaren had Clementine het gevoel dat Pam enig voorbehoud had tegen haar muziek. Het was geen afkeuring – waarom zou ze? – maar het voelde vaak wel zo. Ze vroeg zich soms af of Pam de carrière van haar dochter beschouwde als een gril of iets genotzuchtigs, meer als een hobby, vooral vergeleken bij Erika’s vaste, praktische werk. Als Pam met Erika over haar baan praatte, knikte ze steeds respectvol, terwijl ze Clementines werk amusant, een beetje bizar leek te vinden. ‘Dat beeld je je in,’ zei Sam altijd. Hij vond dat het meer zei over Clementines wrevel jegens haar moeder omdat die Erika tot een soort familielid had gemaakt en haar ook nog als vriendin had opgedrongen.

‘Misschien vond je dat Erika je van je plaats verdrong,’ had hij een keer gezegd.

‘Nee,’ zei Clementine. ‘Ik wilde alleen dat ze naar huis ging.’

‘Precies,’ zei Sam, alsof hij daarmee zijn gelijk bewees.

En hoe zat het met Sam? Was het ‘lastig’ dat hij niet muzikaal was? Soms, na een optreden, vroeg hij hoe het was gegaan, en als ze dan ‘goed’ zei, zei hij ‘fijn’, en daarmee was de kous af, en dan werd ze een beetje weemoedig, want als hij ook muzikant was geweest, zou ze zoveel meer met hem hebben kunnen delen. Ze kende heel veel stellen die samen in een orkest speelden en constant over hun werk praatten. Ainsley en Hu, bijvoorbeeld, hadden de afspraak dat ze pas over hun werk mochten beginnen als ze over de Anzacbrug waren gereden, anders werd het ‘te intens’. Clementine kon zich dat niet voorstellen. Sam en zij spraken over andere dingen. De kinderen. Game of Thrones. Hun familie. Ze hoefden niet over muziek te praten. Het speelde geen rol.

Nu ging Erika rechtop zitten, alsof ze zichzelf tot de orde riep. ‘Ik was erbij toen Clementine voor het eerst een cello hoorde,’ zei ze tegen Tiffany. Ze sprak onmiskenbaar ongearticuleerd. ‘Een jongen bij ons in de klas had een moeder die cello speelde, en die kwam op een dag bij ons optreden. Ik vond het best leuk, maar het was alsof Clementine de hemel had betreden.’

Clementine herinnerde zich de eerste keer dat ze dat goddelijke geluid had gehoord. Ze had niet geweten dat zoiets mogelijk was en dat een doodgewone moeder dat kon produceren! Erika was degene die tegen haar had gezegd dat ze aan haar ouders moest vragen of ze op celloles mocht, en Clementine vroeg zich vaak af of die vraag ook bij haarzelf opgekomen zou zijn. Misschien niet, dacht ze; ze zou een manier hebben proberen te vinden om de cello weer te horen, maar niemand in hun grote familie speelde een snaarinstrument.

Erika wist vast niet meer dat zij dat idee had geopperd, anders zou ze er wel iets op hebben gevonden om dat bij elke gelegenheid kenbaar te maken, om zich Clementines carrière toe te eigenen.

‘Dus jullie kennen elkaar al vanaf jullie kindertijd,’ zei Tiffany. ‘Wat geweldig om al zoveel jaar bevriend te zijn.’

‘Clementines moeder heeft me zo ongeveer geadopteerd,’ zei Erika. ‘Omdat ik geen goed “thuis” had.’ Ze maakte aanhalingstekens in de lucht bij het woord ‘thuis’. ‘Het was niet echt Clementines keuze, toch, Clementine?’