3

De dag van de barbecue

Erika reed de doodlopende straat waar ze woonde in en werd begroet door een vreemd, bijna mooi tafereel: eindelijk reed er iemand in de zilverkleurige bmw die het afgelopen halfjaar voor het huis van de Richardsons had gestaan, en wie er ook achter het stuur zat, hij had niet de moeite genomen om de hoop rood- en goudkleurige herfstbladeren op de motorkap en het dak van de auto weg te vegen, zodat er bij het wegrijden (veel te hard voor een woonwijk) een wervelwind van bladeren opwaaide, alsof de auto door een minitornado werd gevolgd.

Toen de bladeren verdwenen waren, zag Erika haar buurman Vid, die aan het begin van zijn oprit naar de wegrijdende auto stond te kijken, waarbij een zonnestraaltje in zijn zonnebril spiegelde als de flits van een camera.

Erika remde naast hem en draaide het raampje aan de passagierskant open.

‘Goedemorgen,’ riep ze. ‘Eindelijk heeft iemand die auto weggehaald!’

‘Ja, die drugshandel is waarschijnlijk verleden tijd, wat denk jij?’ Vid boog zich naar de auto toe en schoof zijn zonnebril in zijn volle bos grijs haar. ‘Of misschien was het wel de maffia.’

‘Haha!’ Erika lachte niet erg geloofwaardig, omdat Vid zelf wel iets weg had van een succesvolle gangster.

‘Het is een prachtige dag, weet je. Kijk toch eens! Heb ik gelijk?’ Vid maakte een voldaan gebaar naar de hemel, alsof hij persoonlijk voor deze dag een extra hoge prijs had betaald en het kwaliteitsproduct had gekregen dat hij verdiende.

‘Het is een mooie dag,’ zei Erika. ‘Ga je een stuk wandelen?’

Vid reageerde met lichte afkeer op deze veronderstelling.

‘Wandelen? Ik? Nee.’ Hij wees op de sigaret tussen zijn vingers en de opgerolde, in plastic verpakte zondagskrant in zijn andere hand. ‘Ik kwam alleen even mijn krantje halen, weet je.’

Erika hield zich voor om niet het aantal keren dat hij ‘weet je’ zei te tellen. Het bijhouden van het aantal keren dat iemand stopwoorden gebruikte, grensde aan dwangmatigheid. (Vids huidige record: elf keer in een woordenstroom van twee minuten over de pizza met gerookte pancetta die de plaatselijke pizzeria van de kaart had gehaald. Vid kon het niet geloven, weet je, hij kon het gewoonweg niet geloven. De ‘weet je’s’ klonken steeds harder en sneller als hij zich ergens druk over maakte.)

Erika was zich er wel degelijk van bewust dat sommige van haar gedragingen dwangmatig te noemen waren. ‘Probeer niet overal een etiket op te plakken, Erika,’ had haar psychologe gezegd met de hardnekkige glimlach die ze altijd schonk wanneer Erika aan ‘zelfdiagnose’ deed. (Erika had aan het begin van de therapie een abonnement genomen op Psychology Today om een beetje op de hoogte te raken van de hele procedure, en het was allemaal zo boeiend dat ze onlangs aan de boekenlijst voor eerstejaars psychologiestudenten van Cambridge was begonnen. Puur uit belangstelling, had ze tegen haar psychologe gezegd, die zich daardoor niet bedreigd leek te voelen maar ook niet echt opgetogen keek.)

‘Zo’n gast komt met z’n opgevoerde wagen de straat in racen en gooit die krant uit de auto alsof het verdomme een granaat in Syrië is, weet je.’ Vid gebaarde met de opgerolde krant alsof hij een granaat wegwierp. ‘En wat heb jij uitgespookt? Boodschappen gedaan?’

Hij keek naar de kleine verzameling plastic tassen die op de stoel naast Erika stond en nam een flinke haal van zijn sigaret, waarna hij de rook uit een mondhoek naar buiten blies.

‘Niet echt boodschappen, alleen eh... wat kleinigheden die ik nodig had.’

‘Wat kleinigheden,’ herhaalde Vid, de woorden proevend alsof hij ze nog nooit eerder had gehoord. Misschien was dat ook wel zo. Hij keek Erika aan met die onderzoekende, bijna teleurgestelde blik, alsof hij meer van haar had verwacht.

‘Ja. Voor een aangeklede thee. Clementine en Sam komen vandaag met hun dochtertjes bij ons op de thee. Clementine en Sam, vrienden van ons, weet je nog? Die je een keer bij ons thuis hebt ontmoet?’ Ze wist heel goed dat Vid zich hen herinnerde. Ze noemde Clementine om zichzelf interessanter te maken. Dat was het enige wat ze Vid te bieden had: Clementine.

Vids gezicht klaarde meteen op.

‘Je vriendin, de celliste!’ zei hij verrukt. Hij smakte nog net niet met zijn lippen bij het woord ‘celliste’. ‘Met haar man. Die geen muzikaal gehoor heeft. Wat jammer, hè?’

‘Nou, hij beweert zelf graag dat hij geen muzikaal gehoor heeft,’ zei Erika. ‘Ik denk dat hij eigenlijk...’

‘Topkerel! Hij was, hoe noem je dat, marketingmanager bij een fmcg-bedrijf, en die letters staan voor... fast-moving... niet zeggen, niet zeggen... fast-moving consumer goods. Wat dat ook mag betekenen. Maar wat zeg je daarvan? Goed onthouden, hè? Ik heb een geheugen als een olifant, zeg ik altijd tegen mijn vrouw.’

‘Nou, hij is eerlijk gezegd van baan veranderd, hij werkt nu bij een bedrijf dat energiedrankjes produceert.’

‘Wat? Energiedrankjes? Drankjes die je energie geven? Maar goed, Sam en Clementine, fijne mensen, fantastische mensen, weet je! Jullie moeten bij ons komen barbecueën, weet je! Ik sta erop. Dat moeten jullie doen!’

‘O,’ zei Erika. ‘Wat aardig van je.’ Ze zou nee moeten zeggen. Ze was heel goed in staat om nee te zeggen. Ze had er zelfs geen moeite mee om nee tegen mensen te zeggen, ze was er trots op dat ze dat kon, en Oliver zou niet willen dat ze de plannen voor vandaag wijzigde. Het was te belangrijk. Deze dag was cruciaal. Deze dag kon misschien hun hele leven veranderen.

‘Ik rooster een varken aan het spit! Op Sloveense wijze. Nou ja, niet echt Sloveens, het is mijn manier, maar zoiets heb je nog nooit geproefd. Je vriendin. Clementine. Ik weet het nog. Ze is dol op lekker eten, weet je. Net als ik.’ Hij klopte op zijn buik.

‘Tja,’ zei Erika. Ze keek weer naar de plastic tassen naast haar op de stoel. Onderweg naar huis had ze steeds even naar haar aankopen gekeken, bang dat ze het niet goed had gedaan. Ze had meer moeten inslaan. Wat was er mis met haar? Waarom had ze geen ingrediënten voor een feestmaal gehaald?

En de crackers die ze had gekocht waren met sesamzaad, en er was iets aan de hand met sesamzaad. Was Clementine daar nou dol op of vond ze ze juist smerig?

‘Wat wordt het?’ vroeg Vid. ‘Tiffany zou het geweldig vinden als jullie komen.’

‘O ja?’ zei Erika. De meeste echtgenotes zouden niet blij zijn met een spontane barbecue, maar Vids vrouw was kennelijk net zo gastvrij als Vid. Erika dacht aan de eerste keer dat ze haar beste vrienden had voorgesteld aan haar extraverte buren, vorig jaar toen zij en Oliver een kerstborrel gaven bij hen thuis tijdens een aanval van gezamenlijke ‘laten we net doen of we van die mensen zijn die graag gasten ontvangen’-gekte. Zij en Oliver hadden het van begin tot eind verschrikkelijk gevonden. Gasten ontvangen was altijd moeilijk voor Erika, omdat ze er geen ervaring mee had en omdat iets in haar altijd vond dat gasten gevreesd en verfoeid moesten worden.

‘En hebben ze niet twee dochtertjes?’ vervolgde Vid. ‘Onze Dakota wil vast graag met ze spelen.’

‘Ja. Hoewel, vergeet niet dat ze veel jonger zijn dan Dakota.’

‘Nog beter! Dakota speelt graag met kleine meisjes, weet je, dan doet ze alsof zij de grote zus is, weet je. Ze vlecht hun haren, lakt hun nagels, dat is leuk voor hen allemaal!’

Erika liet haar handen rond het stuur gaan. Ze keek naar haar huis. De lage heg langs het pad naar de voordeur was pas nog perfect, akelig symmetrisch gesnoeid. De rolgordijnen waren omhoog. De ramen waren schoon en streepvrij. Niets te verbergen. Vanaf de straat kon je hun rode Veronese tafellamp zien. Meer niet. Alleen die lamp. Een heel bijzondere lamp. Alleen al bij het zien van die lamp vanaf de straat als ze thuiskwam, kreeg ze een gevoel van trots en rust. Oliver was nu binnen aan het stofzuigen. Erika had dat de vorige dag nog gedaan, dus het was eigenlijk overdreven. Overmatig stofzuigen. Beschamend.

Toen Erika het ouderlijk huis verliet, was een van de vele huishoudelijke zaken die haar zorgen baarden de vraag hoe vaak normale mensen stofzuigden. Het was Clementines moeder die haar daar een afdoend antwoord op had gegeven. Eén keer per week, Erika, elke zondagmiddag, bijvoorbeeld. Je kiest een vast tijdstip dat jou past en daar maak je een gewoonte van. Erika had Pams regels nauwgezet opgevolgd, maar Clementine had ze eigenzinnig genegeerd. ‘Sam en ik vergeten zelfs altijd dat er gestofzuigd moet worden,’ had ze een keer tegen Erika gezegd. ‘Maar we voelen ons wel altijd beter als het is gebeurd, en dan zeggen we: laten we vaker stofzuigen! Het is net zoiets als elkaar eraan herinneren om seks te hebben.’

Erika was stomverbaasd geweest, zowel over het stofzuigen als over de seks. Ze wist dat zij en Oliver in het openbaar formeler tegen elkaar deden dan andere stellen, ze plaagden elkaar nauwelijks (ze wilden graag dat alles duidelijk was en niet verkeerd uitgelegd kon worden), maar jeetje, ze zouden nooit vergeten om seks met elkaar te hebben.

Een gestofzuigd huis zou geen verschil maken voor de uitkomst van de bespreking vandaag, evenmin als het sesamzaad.

‘Een varken aan het spit?’ zei Erika tegen Vid. Ze hield haar hoofd schuin, koket, zoals Clementine in zo’n situatie zou doen. Ze gebruikte Clementines maniertjes, maar alleen als die er niet bij was, voor het geval ze zichzelf erin zou herkennen. ‘Wil je nou zeggen dat er bij jullie nog ergens een varken ligt te wachten tot het aan het spit mag?’

Vid grinnikte, knipoogde en wees met zijn sigaret haar kant op. De rook dreef de auto in en bracht een andere wereld mee. ‘Maak je daar maar geen zorgen over, Erika.’ Hij beklemtoonde de tweede lettergreep van haar naam. Eríka. Het gaf haar naam iets exotisch. ‘Dat lossen we allemaal op, weet je. Hoe laat komt je vriendin de celliste? Om twee uur? Drie uur?’

‘Drie uur,’ zei Erika. Ze had nu al spijt van haar kokette gedrag. Hemel. Wat had ze gedaan?

Toen ze langs Vid keek zag ze Harry, de oude man die alleen in het huis aan de andere kant van Vid woonde, in zijn voortuin met een snoeischaar bij zijn camelia. Ze keken elkaar aan, en ze stak haar hand op om te zwaaien, maar hij keek onmiddellijk de andere kant op en verdween in een hoek van de tuin.

‘Loopt onze vriend Harry te loeren?’ vroeg Vid zonder zich om te draaien.

‘Ja,’ zei Erika. ‘Hij is nu weg.’

‘Drie uur, dan?’ vroeg Vid. Hij roffelde als ter bevestiging met zijn knokkels op de zijkant van haar auto. ‘Zien we jullie dan?’

‘Goed,’ zei Erika zwakjes.

Ze zag dat Oliver de voordeur opendeed en de veranda op liep met een volle vuilniszak. Hij zou razend op haar zijn.

‘Perfect. Geweldig!’ Toen Vid rechtop ging staan zag hij Oliver, die glimlachend zijn hand opstak.

‘Kerel!’ riep Vid luid. ‘Tot straks! Barbecue bij ons!’

Olivers glimlach verdween.