61
Trevize liep zijn hut in, ernstig, plechtig - somber zelfs - en schrok merkbaar.
Blits was in zijn hut, evenals Fallom, in lendendoek en robe gehuld en om zich heen de onmiskenbaar frisse geur van stomen en vacuüm-strijken.
Blits zei: 'Ik wilde je niet bij de computer storen, maar nu moet je even luisteren. Ga je gang, Fallom.'
Fallom zei, met hoge, muzikale stem: 'Ik groet u, Beschermer Trevize. Het is mij een groot genoegen u op deze reis door de ruimte te verge... te vergezellen. Ook voel ik mij zeer gelukkig door de vriendelijkheid waarmee mijn vrienden Blits en Pel me omgeven.'
Fallom was uitgesproken en glimlachte stralend en eens te meer dacht Trevize: Is dit nu een jongen of een meisje of allebei of geen van beide?
Hij knikte met zijn hoofd en zei: 'Uitstekend van buiten geleerd. En bijna volmaakt uitgesproken.'
'Helemaal niet van buiten geleerd,' zei Blits warm. 'Fallom heeft dit zelf opgesteld en mij gevraagd of het mogelijk was dit voor te dragen. Ik wist niet eens wat Fallom zou gaan zeggen.'
Trevize dwong zichzelf te glimlachen. 'In dat geval, uitmuntend!' Het viel hem op dat Blits net als hij voornaamwoorden vermeed.
Blits wendde zich tot Fallom en zei: 'Ik had je toch gezegd dat Trevize het mooi zou vinden. Ga nou maar naar Pel. Die heeft misschien wat meer te lezen voor je.'
Fallom rende weg en Blits zei: 'Het is werkelijk verbazingwekkend hoe snel Fallom zich het Galactisch eigen maakt. Die Solarianen moeten een speciaal taalgevoel hebben. Weet je nog hoe Bander Galactisch sprak enkel en alleen door het luisteren naar hyperruimtelijke gesprekken? Die hersenen zijn misschien op meer terreinen dan energie-transductie opmerkelijk.'
Trevize gromde.
Blits zei: 'Je vertelt me nu toch niet dat je nog steeds niets van Fallom moet hebben.'
'Het is geen kwestie van mogen of niet mogen. Ik word onrustig van dat wezen. Om te beginnen vind ik het maar een griezelig gevoel om met een hermafrodiet te praten.'
Blits zei: 'Kom nou, Trevize, dat is belachelijk! Fallom is een volmaakt aanvaardbaar levend wezen. Bedenk eens hoe walgelijk jij en ik voor een maatschappij van hermafrodieten moeten zijn. Wij zijn in hun ogen allebei maar de helft en moeten ons, willen we nageslacht krijgen, op een onhandige, kortstondige manier verenigen.'
'En heb jij daar bezwaar tegen, Blits?'
'Doe nou niet of je me niet begrijpt. Ik probeer onszelf vanuit het standpunt van de hermafrodiet te zien. Voor hen moeten wij extreem afstotelijk zijn; maar voor onszelf zijn wij natuurlijk. En als Fallom je afstoot, dan is dat alleen maar een kortzichtige, provinciale reactie.'
'Eerlijk gezegd,' zei Trevize, 'is het bijzonder irritant om niet eens het voornaamwoord te weten dat je voor zo'n schepsel gebruiken moet. Je denken en praten wordt erdoor verstoord en je blijft altijd met dat voornaamwoord treuzelen.'
'Maar dat is een tekortkoming van onze taal,' zei Blits. 'En daar kan Fallom niets aan doen. Geen enkele menselijke taal is ontworpen met egards voor hermafroditisme. En ik ben blij dat je het te berde hebt gebracht, want ik heb er ook over nagedacht. Telkens "het" zeggen, zoals Bander doet, vind ik geen oplossing. Dat is een voornaamwoord bedoeld voor voorwerpen waar seks irrelevant is en we hebben helemaal geen voornaamwoorden voor onderwerpen die in beide betekenissen seksueel actief zijn. Zullen we dan maar gewoon een voornaamwoord uitzoeken? Ik denk aan Fallom als een meisje. Zo heeft ze een hoge stem en ze kan kinderen produceren, en dat is de beslissende definitie van vrouwelijkheid. Pelorat is het daarmee eens, waarom jij ook niet? Zullen we voortaan "zij" en "haar" zeggen?'
Trevize trok zijn schouders op. 'Mij best. In dat geval is het raar erop te wijzen dat zij testikels heeft, maar ik vind het best.'
Blits zei: 'Jij hebt die irriterende gewoonte om van alles een grap te maken, maar ik weet dat je onder spanning verkeert en daar zal ik rekening mee houden. Maar wil je dan voortaan alsjeblieft dat vrouwelijke voornaamwoord gebruiken?'
'Dat doe ik,' beloofde Trevize. En toen flapte hij eruit: 'Met de dag lijkt Fallom meer jouw surrogaat-kind te worden. Komt dat omdat je graag een kind wil en je denkt dat Pelorat je dat niet geven kan?'
Blits' ogen werden groot van verbazing. 'Hij is er niet voor de kinderen! Dacht jij dat ik hem gebruikte omdat ik dan zonder moeite aan een kind kan komen? Het is trouwens niet eens mijn tijd om een kind te baren. En als het tijd is, zal het een Gaiaans kind zijn, iets waarvoor Pel niet gekwalificeerd is.'
'Bedoel je dat Janov dan de laan wordt uitgestuurd?'
'Helemaal niet. Een tijdelijke verandering, niet meer. En misschien kan het met kunstmatige inseminatie.'
'Ik neem aan dat jij pas een kind kunt krijgen als Gaia dat noodzakelijk acht; als er een leemte is ontstaan door de dood van een reeds bestaand Gaiaans menselijk fragment.'
'Dat is nogal gevoelloos uitgedrukt, maar het komt er wel op neer. Gaia moet evenwichtig geproportioneerd zijn, in alle onderdelen en relaties.'
'Net als bij de Solarianen.'
Blits' lippen persten zich opeen en haar gezicht werd wit. 'Helemaal niet. De Solarianen produceren meer dan ze nodig hebben en vernietigen het overtollige. Wij produceren alleen maar wat we nodig hebben zodat de noodzaak van vernietiging zich niet voordoet. Net zoals jij de afstervende buitenste huid vervangt door nieuw weefsel en geen cel meer.'
'Ik zie wat je bedoelt,' zei Trevize. 'Maar ik hoop wel dat je rekening houdt met Janovs gevoelens.'
'In verband met een eventueel kind voor mij? Dat is nooit ter discussie gesteld en dat zal ook niet gebeuren.'
'Nee, dat bedoel ik niet. Maar het treft me dat je steeds meer op Fallom gesteld gaat raken. Janov kan zich verwaarloosd gaan voelen.'
'Hij wordt niet verwaarloosd en hij is net zo op Fallom gesteld als ik. Zij is alweer een punt waar we het allebei roerend over eens zijn. En zij versterkt de band tussen ons. Maar is het misschien zo, dat jij je verwaarloosd voelt?'
'Ik?' Hij was oprecht verbaasd.
'Ja, jij. Ik begrijp Geïsoleerden evenmin als jij Gaia, maar ik heb wel het gevoel dat jij het prettig vindt om het middelpunt van de belangstelling op dit schip te zijn. En je voelt je misschien door Fallom opzij gezet.'
'Doe niet zo stom!'
'Het is even stom als jouw suggestie dat ik Pel zou verwaarlozen.'
'Zullen we dan maar een wapenstilstand sluiten? Ik zal proberen om Fallom als een meisje te zien en ik zal me geen overdreven zorgen maken dat jij Janov verwaarloost.'
Blits glimlachte. 'Goed. Dat is dan afgesproken.'
Trevize draaide zich om en Blits zei: 'Wacht even!'
Trevize draaide weer terug en zei een tikkeltje vermoeid: 'Ja?'
'Het is me glashelder, Trevize, dat je verdrietig bent en gedeprimeerd. Ik ga heus je brein niet aftasten, maar waarom vertel je me niet wat er aan de hand is? Gisteren nog zei je dat er een juiste planeet in dit stelsel was en je leek heel opgetogen. Die is er nog steeds, hoop ik. Je hebt je toch niet vergist?'
'Dit stelsel heeft een planeet die aan de voorwaarden voldoet,' zei Trevize.
'Is het formaat juist?'
Trevize knikte. 'Omdat hij aan de voorwaarden voldoet heeft hij ook het juiste formaat. En ook de afstand naar de zon klopt.'
'Wat mankeert er dan aan?'
'We zijn nu zo dichtbij dat we de atmosfeer kunnen analyseren. Nou, er is praktisch geen atmosfeer.'
'O nee!'
'Nee. Niet noemenswaardig. Het is een onbewoonbare planeet en om de zon cirkelt verder geen een planeet die ook maar in de verste verte aan de eisen voldoet. We staan voor een muur. Deze derde poging heeft niets uitgehaald.'