Alplaus NY. Van Nederlands aalplas, een samenstelling van aal ‘paling’ en plas ‘poel’; misschien een achternaam.

Arthur Kill NY. Van Nederlands achter kill, eigenlijk kil ‘stroom’ die achter, dat wil zeggen aan de overkant van Staten Island lag; de Nederlandse naam is door volksetymologie veranderd.

Barkaboom NY. Van Nederlands berkenboom ‘berk’; misschien een achternaam.

Barnegat NJ. Op een kaart uit 1656 luidde de naam barndegat, een variant van het Nederlandse barnende gat, letterlijk ‘brandende, schuimende doorgang’ tussen de eilanden.

Beer Kil NY en Beeren Island NY. Genoemd naar de Nederlandse dierennaam beer, ongetwijfeld omdat er zich hier beren ophielden.

Bergen NJ. Waarschijnlijk genoemd naar de Nederlandse stad Bergen-op-Zoom, maar wellicht ook verwijzend naar bergen ‘hoge heuvels’.

Boght NY. Van Nederlands bocht ‘kromming’, ook ‘baai’.

Bombay Hook DE. De Nederlandse naam luidde Bompies Hoeck, Bomtiens Hoeck (1654); dit is een samenstelling van boompjes ‘kleine bomen’ en hoek, dat in het Amerikaans-Engels geleend is als hook (zie 2.5). Het moerasland kreeg zijn naam van een Nederlandse kolonist die het kocht van een indiaan; het is zelfs bekend wat hij ervoor betaalde: een geweer, vier handen buskruit, drie vesten, een anker (zie 2.10) sterkedrank en een ketel.

De Nederlandse naam werd in Engelse mond volksetymologisch aangepast aan de naam van de Indiase stad Bombay.

Bout DE. De naam van de kreek gaat terug op het Nederlandse bocht ‘kromming’.

Bradvelt NJ. Van Nederlands breedveld ‘ruim terrein’; misschien een achternaam. Butter Hill NY. Een vertaling van de Nederlandse naam Boter Berg, maar het benoemingsmotief is onbekend.

Callicoon NY. Van Nederlands kalkoen, maar misschien niet rechtstreeks uit het Nederlands geleend, maar overgenomen via een indianentaal. Dat het Nederlandse woord kalkoen door indianentalen is geleend, blijkt in hoofdstuk 3.

Cape May NJ. Genoemd naar de Nederlandse kapitein Cornelius Jacobsen Mey, die hier in de zeventiende eeuw langsvoer.

Catskill NY. Op een Nederlandse kaart uit 1656 staat Kats Kill. Dit wordt opgevat als ‘kattenstroom’: stroom waar wilde katten zijn. Maar gezien de tweedenaamvals-s in Kats gaat het waarschijnlijk oorspronkelijk om een persoonsnaam of een bijnaam. Op dezelfde kaart wordt het gebied ten westen ervan Landt van Kats Kill genoemd; later viel ‘landt van’ weg, waardoor de naam Kats Kill werd overgedragen op het gebergte: tegenwoordig spreekt men van Catskill Creek en Catskill Mountains.

Copsie Point NY. Van Nederlands kaapje,kapie ‘kleine kaap’; in het Engels is er ter verduidelijking Point aan toegevoegd.

Cresskill NJ. Waarschijnlijk van Nederlands kerskil, stroom waarlangs kersen groeien.

Crum Elbow NY en Crum Creek PA. Beide van het Nederlandse krom ‘gebogen’.

Dunderberg NY. Van Nederlands donderberg, een samenstelling van donder en berg; zo genoemd omdat het geluid van de zomerse onweersbuien door de rotsen enorm wordt versterkt.

Dwaar Kill NY. Van Nederlands dwars ‘snijdend, loodrecht staand’ en kil ‘stroom’, dus letterlijk ‘zijstroom’.

Egg Harbor NJ. Vertaling van het Nederlandse Eyren Haven, zo genoemd door de ontdekkingsreiziger Cornelius Jacobsen Mey omdat men er veel eieren van meeuwen en andere vogels aantrof.

Foxen Kill NY. Waarschijnlijk van Nederlands vossenkil, een samenstelling van vos en kil, en dan ongetwijfeld omdat er zich hier vossen ophielden.

Haverstraw NY. In 1640 genoteerd als Averstroo, van het Nederlandse haver en stro, waarschijnlijk een achternaam.

Hempstead NY. Bekend sinds 1644 en genoemd naar de Nederlandse stad Heemstede; onder de Engelse bezetting werd de naam gewijzigd in die van een Engelse stad.

Henlopen, Cape DE. In 1633 aangetroffen in de vorm Hinloopen; het gaat om een Nederlandse achternaam, misschien van een bemanningslid van een van de eerste ontdekkingstochten. Hindelopen, ook wel Hinlopen, is een Nederlandse plaatsnaam.

Jogee Hill NY. Genoemd naar een indianenopperhoofd Keghgekapowell die de Nederlanders de naam Jochem (Joachim) hadden gegeven en die op deze plaats in 1684 land overdroeg aan de Nederlanders.

Kikeout DE, NJ en NY. Van Nederlands kijkuit ‘uitkijkpost’, een naam die regelmatig werd gegeven aan een strategisch gelegen heuvel. Varianten die volksetymologisch zijn aangepast, zijn Kakeout Hill NY en Kickout Neck DE. Kyserike NY. In 1702 aangetroffen als Keysserryck, van Keyser, de naam van de familie die het land bezat, en Nederlands rijk ‘gebied’.

Maurice NJ. De rivier en de stad zijn genoemd naar het schip Prins Maurits, dat door indianen werd buitgemaakt en verbrand.

Middleburgh NY. Genoemd naar de Zeeuwse plaats Middelburg.

Moordener Kill NY. Van Nederlands moordenaarskil; in het verleden werd de naam ook wel letterlijk in het Amerikaans-Engels vertaald als Murderers Creek. De naam verwijst naar een voorval in 1643 toen hier zeven mannen en twee vrouwen werden gedood door indianen.

Normans Kill NY. Genoemd naar de Noor Albert Andriessen die zich hier omstreeks 1638 vestigde en die van de Nederlanders de bijnaam ‘de Noorman’ kreeg.

Orange MA en Orange County NY, NC,VA. Allemaal genoemd naar de titel Prins van Oranje, die in de Engelse Koninklijke familie kwam toen prins Willem III in 1688 koning van Engeland werd.

Orangeburg SC (graafschap en stad) zijn genoemd naar Willem, Prins van Oranje, schoonzoon van George II. De drie steden die bekendstaan als The Oranges NJ zijn al in de Nederlandse periode vernoemd naar de titel Prins van Oranje van de Nederlandse stadhouders. In 1645 is echter de naam Auronge aangetroffen als een indiaanse persoonsnaam of stamnaam voor dit gebied; waarschijnlijk is die indianennaam volksetymologisch gewijzigd onder invloed van de titel Prins van Oranje.

Peekskill NY. Eigenlijk ‘de stroom van Peek’: Jan Peek was een Nederlandse handelaar die zich hier omstreeks 1665 vestigde.

Plattekill NY. Van Nederlands plattekil, letterlijk ‘vlakke stroom, beek met weinig stroming’. De naam Plotter Kill NY is dezelfde naam, maar dan volksetymologisch veranderd.

Primehook DE. Van Nederlands pruimhoek, zo genoemd omdat er op deze landpunt (hook) wilde pruimen groeiden.

Quacken Kill NY. Van Nederlands quackenkil, een samenstelling van het verouderde Nederlandse kwak (vaak gespeld als quack) ‘reiger’ en kil ‘stroom’.

Raunt, The NY. Waarschijnlijk van Nederlands ruimte, gebruikt in de nautische betekenis van ‘het ruime sop, de volle zee’.

Roseboom NY. Van het Nederlandse rozenboom ‘een struik waaraan rozen groeien’; waarschijnlijk een achternaam.

Rotterdam NY. Naar de gelijkluidende Nederlandse plaats; vroeger werd de naam voor meerdere plaatsen gebruikt, maar omdat rot en dam nare associaties opriepen, is de naam vrijwel overal verdwenen, behalve in NY.

Roundout Creek NY. Aanvankelijk genoteerd als Rondout en waarschijnlijk van het Nederlandse rondhout ‘ongekliefd hout, timmerhout’.

Sandsea Kill NY. Het eerste gedeelte is een vertaling van de oorspronkelijke Nederlandse naam Zantzee; daaraan is kill, dat eveneens aan het Nederlands is ontleend, toegevoegd.

Saugerties NY. In 1663 aangetroffen als Zager’s Kiletje, waarin kiletje een verkleinwoord is van kil ‘stroom’. Zager was de eerste Nederlandse kolonist aan deze stroom.

Schuylkill PA. Het Nederlandse schuylkil is een samenstelling van schuilen ‘zich verbergen’ en kil ‘stroom’; de samenstelling is gemaakt naar analogie van schuilplaats. Waarschijnlijk wordt met de naam verwezen naar een voorval waarbij een Zweeds schip zich in deze stroom verborgen had gehouden.

Sparkill NY. Van Nederlands spar ‘conifeer’ en kil ‘stroom’; rondom de stroom groeiden ongetwijfeld dennen.

Spuiten Duyvil NY. De naam verwijst naar de gevaarlijke stromingen: het is een samenstelling van spuiten (van water) en duivel.

Steenykill Lake NJ. Van Nederlands stenenkil, een samenstelling van steen en kil ‘stroom’.

Torn, The NJ. Van Nederlands toren, vanwege de vorm van de rotsen.

Verfkil NY. Van Nederlands verf en kil ‘stroom’, wellicht zo genoemd vanwege de kleur van het water.

Verkerde Kill NY. Van Nederlands verkeerd ‘onjuist’ of ‘slecht’ en kil ‘stroom’.

afbeelding

Illustratie 1.15 – Cripple, houtsnede, 1872 (bron: privécollectie)

In bovenstaand overzicht staan de belangrijkste Nederlandse plaatsnamen aan de Amerikaanse oostkust die nog gebruikt worden, maar er is geen sprake van een volledige inventarisatie – bij mijn weten is die nog nooit gemaakt. Hoewel in de loop van de tijd ook een groot aantal Nederlandse namen is vervangen door Engelse, zijn de Nederlandse sporen nog steeds duidelijk aanwezig in met name New York en New Jersey.