4. Geheimen
De volgende paar dagen nam Pamela mijn leven over alsof ik er
zelf niets meer over te zeggen had. Ze plande ongeveer elk wakker
moment en liet niets aan het toeval over. Het plan was me in te
schrijven aan de Agnes Fodor School voor Meisjes, een particuliere
school die alleen bestemd was voor meisjes die met een zilveren
lepel in de mond geboren waren. Maar voordat ze me naar de school
bracht voor de registratie, wilde Pamela dat ik genoeg leerde over
houding, etiquette en stijl om 'alle blauwbloedigen voor de gek te
houden'.
'Mensen met blauw bloed,' legde ze uit, 'zijn degenen die
geboren zijn in een rijke en vooraanstaande familie, die teruggaat
tot de meest respectabele en vooraanstaande mensen in onze sociale
en politieke geschiedenis. Ze leren vanaf de eerste dag hoe ze zich
moeten gedragen, en ik wil dat jij ook zo overkomt.'
'Maar ik heb geen blauw bloed,' merkte ik op.
'Nu wel,' zei ze. 'Peter en ik komen uit de beste families, en
jij zult onze naam dragen. Het belangrijkste is dat als iemand naar
jou kijkt, ze naar mij zullen kijken. Begrijp je?'
Ik knikte, maar het beviel me niet. Ik vond het geen prettig
idee om van het ene ogenblik op het andere iemand met blauw bloed
te worden. Ik had meer tijd nodig om eraan gewend te raken op mijn
wenken bediend te worden en om de weg te vinden in een huis dat op
een paleis leek. Ik vond het niet prettig dat Joline elke avond
mijn bad klaarmaakte en mijn nachthemd klaarlegde. Ik voelde me net
een invalide. Pamela besliste welke kleuren ik moest dragen en
hoe ik mijn haar moest borstelen. Toen ik zei dat ik nog nooit
nagellak had gebruikt, keek ze
me aan of ik een buitenaards wezen was. 'Nog nooit? Dat geloof
ik niet,' zei ze.
Toen ik moest lachen om het idee dat ik mijn teennagels zou
lakken, werd ze kwaad. 'Dat is niet grappig. Het is even serieus
als elk ander deel van je lichaam,' hield ze vol.
'Maar niemand ziet ze toch?' zei ik.
'Dat is niet belangrijk. Je moet het goed begrijpen. We zijn
in de eerste plaats mooi voor onszelf, om onszelf een bijzonder
gevoel te geven, en dan, als we ons bijzonder voelen, zullen
anderen dat zien en ons ook bijzonder vinden.'
'Ik begrijp niet waarom we zo bijzonder zouden zijn,' mompelde
ik.
'Je kleren, je kapsel, je make-up, je loop en je glimlach,
alles aan je moet coördineren, samenwerken. Vrouwen als wij,'
onderrichtte ze me, 'zijn echte kunstwerken, Brooke. Dat maakt ons
bijzonder. Begrijp je het nu?' vroeg ze.
Ik begreep het niet, maar ik zag dat ze kwaad zou worden als
ik niet net deed alsof.
De enige keer dat ze echt erg kwaad op me werd was drie dagen
na mijn komst, toen ik vroeg of ik iemand in het weeshuis mocht
bellen. Ik wilde Brenda Francis spreken, mijn enige hartsvriendin.
Ik wist dat ze me miste. Ik was praktisch de enige met wie ze ooit
sprak, en ik wilde horen hoe het met haar ging. Ik was zo
halsoverkop vertrokken, dat we nooit echt afscheid hadden kunnen
nemen.
'Geen sprake van!' zei Pamela grimmig. 'Je moet dat huis en
iedereen erin voorgoed uit je geheugen bannen.'
Binnenkort,' ging ze verder, 'zul je volledig vergeten zijn
dat je ooit een wees bent geweest.' Ze klemde haar tanden op kaar
en maakte een grimas alsof ze met het uitspreken van het woord wees
een slok levertraan in haar mond kreeg.
Diep in mijn hart maakte ik me bezorgd, want als mijn nieuwe
moeder weeskinderen zo afstotelijk vond, hoe zou ze d ooit van mij
kunnen gaan houden? Misschien maakte zij zich daar ook ongerust
over en wilde ze me daarom zo graag onmid dellijk tot een nieuw
mens omvormen. Ter wille van ons beiden zou ik het proberen.
Het eerste wat we deden nadat Pamela me instructies had
gegeven over mijn ochtend-make-up was naar het winkelcentrum gaan
om nog meer kleren voor me te kopen. Op de lingerie-afdeling kocht
ze een opgevulde beha. Ik voelde me dwaas toen ik hem aanpaste en
nog dwazer toen ik in de spiegel naar mijn overdreven figuur
staarde. Ik zag er jaren ouder uit met die make-up en die beha, en
klaagde dat ik niet meer op mezelf leek.
'En dat is precies wat ik voor je wil,' hield ze vol. 'Ik ken
die juryleden bij schoonheidswedstrijden. Als je aan een of andere
Miss Tienerverkiezing meedoet, en je ziet er ouder uit, zijn ze
onder de indruk, vooral de mannen.'
Ik was nog steeds verbaasd dat ze werkelijk kon geloven dat ik
aan zo'n verkiezing mee zou kunnen doen. Wat zag zij in mijn
gezicht dat ik niet kon zien, dat niemand anders zag? Ik vond
mezelf er maar heel gewoontjes uitzien, zelfs met die schijnbaar
grotere borsten. Die beha gaf me het gevoel of ik een
borstbeschermer van een baseballer droeg. Ik voelde me log, en
dacht dat iedereen naar me keek, omdat mijn boezem niet bij de rest
van mijn lichaam paste.
Voor we de winkel verlieten, kocht ze nog zes rok-en-blou- se
outfits voor me, drie paar schoenen om ze te completeren, een
ketting, drie paar oorbellen en een mooie pinkring - een gouden
bandje met kleine edelsteentjes. Toen maakte ze een afspraak voor
me met haar kapster om mijn haar te laten knippen en kappen op de
dag voordat ze me naar Agnes Fodor zou brengen.
Toen we weer thuis waren, begonnen mijn lessen in charme, al
zei ze dat elk moment dat ik in haar gezelschap doorbracht een
soort cursus in charme zou zijn. Ze had gelijk, Toen we in de
limousine reden, vertelde ze me hoe ik moest zitten. Ze
demonstreerde haar houding, de manier waarop ze haar hoofd hield,
en hoe ze haar benen óf stevig tegen elkaar klemde, óf heel decent
over elkaar sloeg.
'We zullen in de komende dagen veel verschillende mensen
ontmoeten, Brooke. Als ik je aan iemand voorstel, zeg dan niet
"Hoi". Ik weet dat jonge mensen dat tegenwoordig vaak zeggen, maar
ik wil dat jij beschaafd overkomt. Reageer altijd met "Hallo. Hoe
maakt u het." En kijk de ander altijd aan, zorg voor rechtstreeks
oogcontact, zodat de ander het gevoel krijgt dat je aandacht
besteedt aan hem of haar, en niet over hun schouder naar een of
andere aantrekkelijke man staart. Je kunt een hand geven. Dat is
zoals het hoort. Maar je zult ook aan een paar van onze Europese
kennissen worden voorgesteld, en die hebben de gewoonte om elkaar
op de wang te zoenen. Volg voorlopig maar mijn voorbeeld. Als ik
het doe, doe jij het ook. Eerst leg je je rechterwang tegen de
rechterwang van degene die je begroet, dan trek je je een eindje
terug en doe je hetzelfde met je linkerwang. De meesten zoenen de
lucht.' 'Zoenen de lucht?'
'Ja. Je drukt niet echt je lippen op de wang van een ander. Je
zoent in de lucht, smakt luid genoeg met je lippen om het op een
zoen te doen lijken. Je leert het wel,' beloofde ze lachend.
Het klonk me allemaal zo mal in de oren. Eigenlijk deed het me
denken aan een paar van de regels die Billy Thompson had opgesteld
toen ik tien was en we onze geheime club oprichtten in net
weeshuis. Hij had een speciale manier om iemand een hand te geven,
die begon met het drukken van de duimen, en hij had ook geheime
wachtwoorden. Misschien hadden be-
schaafde, ontwikkelde mensen hun eigen club. Ik heb ook een
hekel aan "oké", weer een van die populaire tienerwoorden van
tegenwoordig. Als iemand zegt: "Hoe maak je het?" antwoord je:
"Goed, dank u." Of "Uitstekend, dank u.'"
'Dit alles,' ging ze verder, 'is van belang als de juryleden
hun korte interview afnemen. Ze beoordelen je naar houding en
charme.'
'Wat voor juryleden?'
'De juryleden van de verkiezing. Luister je niet?' vroeg ze
gerriteerd.
'Ik luister wel, maar wanneer doe ik mee aan een
verkiezing?'
'Nou ja, ik wil natuurlijk niet dat je aan iets meedoet
voordat je er klaar voor bent, maar ik denk over een maand of zes,'
antwoordde ze.
'Zes maanden! Wat is dat voor verkiezing?'
'Niet een van de belangrijke, maar goed om mee te beginnen,'
zei ze. 'Het is de Miss New York Teenage Tourist Page- ant, die in
Albany wordt gehouden. De winnaar krijgt geld voor een studiebeurs
- niet dat je dat nodig hebt - en vertegenwoordigt de staat in een
aantal reclamepromoties, fotodisplays, en zelfs een video. Ik zou
graag zien dat je wint,' zei ze op besliste toon.
Wint? Ik zou nog niet de moed hebben een voet door een deur te
zetten, laat staan een podium op te gaan. Maar Pamela had die
vastberaden uitdrukking op haar gezicht die ik al was gaan
herkennen, en dan was het beter om haar niet tegen te
spreken.
Mijn onderricht in wat ik nu beschouwde als Gepast Gedrag voor
Mensen met Blauw Bloed werd elke dag voortgezet zodra we
thuiswamen. De eerste middag werd gereserveerd voor tafeletiquette.
Plotseling werd de eetkamer een klaslokaal.
'Ga recht zitten,' beval ze, en deed het voor. 'Je kunt licht
tegen de rug van je stoel leunen. Houd je handen op je schoot als
je niet eet, zodat je niet met het bestek speelt. Ik vind dat iets
verschrikkelijks, vooral als mensen met hun vork op een bord of de
tafel tikken. Ongemanierd, lomp. Je kunt, zoals ik nu doe, je hand
of je pols op de tafel laten rusten, maar niet je hele onderarm.
Kom nooit, absoluut nooit, met je handen aan je haar. Haren
raken vak los en dwarrelen dan neer op schalen en het eten.
'Als je je naar voren moet buigen om iemands conversatie te kunnen
volgen, kun je met je ellebogen op tafel steunen. Feitelijk, zoals
je ziet als ik het doe, ziet het er eleganter uit dan domweg naar
voren leunen. Zie je?'
'Ja,' zei ze, en toen moest ik alles doen wat ze me verteld
had.
'Tieners,' zei ze, het woord weer uitsprekend of we primitieve
dieren waren, 'wippen vaak met hun stoel achterover. Doe dat nooit.
Natuurlijk weet je dat je een servet op je schoot legt, maar
beleefdheidshalve dien je natuurlijk te wachten tot de gastvrouw
dat heeft gedaan. Daar ik de gastvrouw ben in dit huis, moet je aan
tafel altijd op mij wachten. Begrepen?'
Ik knikte.
'Sla het ook niet uit. Ik haat dat. Sommige van Peters
vrienden zwaaien zo hard met hun servet dat ze de vlammetjes van de
kaarsen doven. Ze zijn zo ongemanierd.
'Net als met het servet,' zei ze toen Joline het eten begon te
serveren, 'wacht je met eten tot de gastvrouw begint.
'De eerste dag dat je hier was, wist je niet welk bestek je
het eerst moest gebruiken. Begin altijd met het bestek dat het
verst van je bord ligt.
'Kijk hoe ik mijn vlees snijd, hoe ik mijn vork gebruik en hoe
ik mijn voedsel kauw. Snijd niet te grote stukken af. Kauw met je
mond dicht, en praat nooit met volle mond. Als iemand een vraag
stelt terwijl je zit te kauwen, kauw je eerst verder en geeft pas
daarna antwoord. Als ze welopgevoed zijn, weten ze dat ze moeten
wachten.
'Je zult zien dat de meisjes die bij Agnes Fodor op school
gaan deze etiquetteregels volgen, Brooke. Ik wil niet dat je je in
de eetzaal van de school inferieur voelt. Als je een fout maakt,
sta er dan niet bij stil, begrepen?'
Ja,' zei ik. Ik was nog nooit zo nerveus geweest als ik at. Ik
was zelfs zo zenuwachtig dat mijn maag protesteerde en ik me niet
kon herinneren iets te hebben geproefd.
Aan tafel moest ik een demonstratie geven voor Peter. Na alles
wat ik deed. bijna na elke hap, keek ik even naar Pamela om te zien
of ze tevreden was of niet. Gewoonlijk knikte ze even of trok haar
wenkbrauwen op als iets niet helemaal juist was.
'Je verricht wonderen met haar,' verklaarde Peter. 'Ik heb je
gezegd dat je in handen van een expert was wat betreft stijl en
schoonheid, niet, Brooke?'
'Ja,' gaf ik toe.
'Ik had dit meisje bijna niet herkend,' zei hij tegen Pamela.
'Is dit hetzelfde arme verschoppelingetje dat we mee naar huis
hebben genomen om onze dochter te worden?' vroeg hij schertsend.
'Pamela, je bent niet te overtreffen.'
Pamela straalde bij Peters complimentjes. Later, toen zij en
ik alleen waren, begon ze met wat ze als het tweede stadium van
mijn opvoeding beschouwde: hoe je met mannen moest omgaan.
'Heb je gehoord hoe vaak Peter me een complimentje geeft?'
vroeg ze. Ik knikte, want dat had ik, en ik vroeg me af of alle
echtgenoten zo waren. 'Nou, dat gebeurt niet toevallig. Als je een
man laat merken dat je van hem verwacht dat hij zijn waardering
toont, zal hij over zichzelf struikelen om dat te doen. Ik ben een
professionele vrouw,' legde ze uit. 'Ik heb van vrouwelijkheid mijn
beroep gemaakt, en ik bedoel niet die klagende feministes over wie
je in tijdschriften en op de tv hoort. Ze denken dat ze hun zin
krijgen met klagen en protesteren.
'Er is maar één zekere manier om te krijgen wat je wilt van
een man,' verklaarde ze. 'Laat hem geloven dat hij een bijzonder
iemand is en dat je hem altijd als zodanig zult behandelen, als hij
jou als een bijzonder iemand behandelt. Laat hem geloven dat hij je
beschermer is. Wees fragiel, gevoelig. Je hebt zijn kracht nodig.
Hij zal waanzinnig zijn best doen om je te beschermen, je gelukkig
te maken, en voila,' zei ze met een weids gebaar, 'je zult alles
krijgen wat je wilt.
'Het is gemakkelijker dan protesteren, en je hebt tegelijker-
tijd plezier. Wie wil er nou met spandoeken marcheren in de hete
zon. schreeuwen en beha's verbranden? En wie wil er zo uitzien?
Sommigen gaan liever dood dan erop betrapt worden dat ze
lippenstift gebruiken, zelfs al zien ze zo bleek dat je zou denken
dat ze dood zijn.
'Ik hoop dat je begrijpt wat ik zeg, Brooke. Het is erg
belangrijk.'
Ik begreep het en ik begreep het niet. Mannen en jongens waren
nog een groot mysterie voor me. Ik voelde me meer op mijn gemak en
veiliger als ik het tegen ze opnam, omdat ik net zo sterk was als
zij, en net zo snel op het balveld, en me nooit gedroeg als een
zwakke zus. Ik wist dat ze me respecteerden, omdat ze mij vaak in
hun teams kozen, eerder dan een van hun eigen vrienden, maar ik
besefte dat dit niet iets was dat Pamela zou willen horen.
'Heb je gezien hoe ik met mijn wimpers knipperde naar Peter?
Heb je me horen lachen, en heb je gemerkt hoe ik mijn ogen en
schouders bewoog? Je moet me elk moment observeren,' beval
ze.
Ik was echt geschokt. Plande Pamela werkelijk elk gebaar, elke
beweging van haar schouders, haar ogen en haar mond? En als ze dat
deed, was dat dan juist? Het leek me of ze complotteerde tegen
Peter, hem voor de gek hield en manipuleerde, en ik vroeg me af of
dat iets was wat je deed met iemand van wie je hield. Ik moest het
vragen.
'Maar zou Peter toch niet alles voor je doen omdat hij van je
houdt?'
Ze lachte. 'Hoe denk je dat je iemand zover krijgt dat hij van
je gaat houden, Brooke? Denk je dat het zo gaat als in een film of
een roman? Je denkt dat iemand naar je kijkt zoals in dat oude
liedje, in een volle kamer, en de bliksem slaat in? Het is hard
werk om iemand van je te laten houden. Bovendien weten mannen de
helft van de tijd niet wat ze willen. Je moet ze bijbrengen wat ze
willen.
'De meeste mensen denken dat een mooie vrouw iemand is met
grote borsten en met heupen die zwaaien als de pendel van een
staande klok, maar een mooie vrouw is veel meer dan dat, Brooke. Je
moet je schoonheid koesteren en ontwikkelen, precies zoals ik het
je laat zien. En dan,' zei ze, terwijl ze haar schouders naar
achteren trok, 'zul je weten, en alle mannen die naar je kijken
zullen weten, dat je bijzonder bent.
'Als je een bijzondere vrouw bent,' eindigde ze, 'zullen ze
allemaal verliefd op je worden, en je zult je eigen keus kunnen
maken. Dat is wat mij is gebeurd en dat zal jou ook gebeuren, als
je doet wat ik zeg.'
Was het veroveren van een man de enige reden van ons bestaan
en ons enige doel in het leven? Ik wilde het haar vragen, maar
zoals zoveel gedachten en vragen die op het puntje van mijn tong
lagen, slikte ik ze in en bewaarde ze voor een andere gelegenheid.
Ik wilde haar woede en afkeuring niet riskeren.
Ondanks de manier waarop ze praatte en dacht, wilde ik dat ze
van me hield als een moeder. Ik wilde dat Peter mijn vader zou
zijn. Ik wilde dat we een gezin zouden zijn. Ik wilde lachen en
plezier maken, de dingen doen die ik andere meisjes van mijn
leeftijd met hun ouders zag doen. Het is logisch dat Pamela wil dat
ik op haar lijk, dacht ik. Op die manier zou ze het gevoel hebben
dat ze echt een dochter had.
Maar wat me verbaasde en me zelfs een beetje beangstigde,
waren haar instructies toen we op weg waren om me in te schrijven
bij de Agnes Fodor School. Ze wilde dat ik mijn nieuwe leven zou
beginnen met een grote leugen.
'Behalve mevrouw Harper, het hoofd van de school, wil ik niet
dat iemand weet dat je uit een weeshuis komt.'
'Hoe bedoel je?' vroeg ik.
'Mevrouw Harper begrijpt waarom ik dat wil. Geloof me, je zult
je meer op je gemak voelen, vooral in gezelschap van de andere
meisjes, als dat kleine detail vergeten wordt.'
Vergeten? Klein detail? Mijn leven lang was ik een
weeskind geweest. Andere ervaringen had ik niet. Hoe kon ik
pretenderen iemand anders te zijn?
'Maar wat moet ik zeggen?' vroeg ik. 'Wat moet ik de mensen
over mezelf vertellen?'
'Zeg dat je onze dochter bent. Zeg dat we besloten hebben je
naar Agnes Fodor te sturen omdat je openbare school achteruit is
gegaan. Een nieuwe groep leerlingen uit de lagere klassen is
langzamerhand de meerderheid gaan vormen op de openbare school, en
er waren een hoop problemen. Je ouders maakten zich ongerust over
je veiligheid en over je opvoeding. De meeste meisjes zullen het
begrijpen, want de meesten hebben dezelfde ervaring opgedaan. Hun
ouders hebben ze naar Agnes Fodor gestuurd om ze weg te halen van
een inferieure open- bare-schoolopleiding en slechte
invloeden.
'Als je je gedraagt zoals ik je heb geleerd, zal iedereen
geloven dat je bent wie je zegt dat je bent. In ieder geval hoef je
je niet te schamen om ze bij je thuis uit te nodigen, hè? Ik denk
echt niet dat je enig probleem zult hebben,' ging ze met een
zelfverzekerd lachje verder. 'Als je twijfelt, zeg dan niets tot je
het met mij hebt overlegd.
'Of je kunt over mij praten met ze,' vervolgde ze. 'Vertel ze
maar dat ik model was, en welke titels ik heb behaald. De meeste
moeders zijn lang zo aantrekkelijk niet; ze zullen onmiddellijk
jaloers op je zijn.'
Ze glimlachte. 'Ik ben zo opgewonden voor je. Ik herinner me
nog toen ik voor het eerst naar de modellenschool ging. Ik weet
zeker dat Peter en ik heel gauw erg trots op je zullen zijn.'
Ik keek uit het raam van de auto. Toen ik in het weeshuis
woonde en niets van echte waarde had, zelfs geen naam, hoefde ik
niet te liegen. Nu ik rijk was, nu ik in een paleis woonde en meer
kleren in mijn kast had hangen dan tien meisjes in het weeshuis bij
elkaar, nu ik bedienden had en in een limousine reed, moest ik net
doen of ik iemand anders was.
De weg naar geluk was lang en kronkelig, vol valkuilen en
illusies. Toen ik afscheid nam van het meisje dat ik was toen ik in
het weeshuis woonde, had ik nooit kunnen dromen dat ik haar terug
zou willen. Maar een ogenblik lang, op weg naar die wonderbaarlijke
school voor de rijken en bevoorrechten, verlangde ik terug naar het
meisje dat ik was, dat ik geweest was, zoals je soms wenst dat je
gedragen kleren kon aantrekken die gemakkelijk zaten, die bij je
persoonlijkheid hoorden, ook al waren ze uit de mode en te
oud.
'Daar is het,' zei Pamela. 'Agnes Fodor. Het ziet er niet eens
uit als een school, vind je wel?'
Ik staarde naar het grote, uit keistenen opgetrokken gebouw,
dat in een kleine vallei lag en omgeven was door planten en bomen,
met een kleine vijver achterin. Alles was schoon en perfect. En zo
stil. Ze had gelijk. Het zag er niet uit als een school. Het zag
eruit als een bejaardentehuis.
Ik haalde diep adem. Wat Pamela me eigenlijk had moeten leren
was toneelspelen. Ik voelde me slecht op mijn gemak. Ik kon niet
goed liegen. Ongetwijfeld zou iedereen die tegen me sprak al mijn
verhalen en antwoorden onmiddellijk doorzien, en dan, dan zou het
nog veel erger zijn. Met bonzend hard en voeten die voelden alsof
ze door modder moesten ploeteren, ging ik de nieuwe school binnen
om een nieuw mens te worden.