DE HOLOCAUST IN HET KORT

concentratiekamp Mauthausen in Oostenrijk gedeporteerd.

Niemand van hen is teruggekeerd. Dit heeft zich later nog enkele malen herhaald. Door deze razzia is een spontane staking uitgebroken uit solidariteit met de Joden: de Februaristaking.5 De

nazi’s hebben deze staking hardhandig onderdrukt.

Eind 1941, begin 1942 troffen de Duitsers volop voorbereidingen voor de aanstaande deportaties. Vele buiten Amsterdam

wonende Joden werden gedwongen naar de hoofdstad te verhuizen in daarvoor aangewezen wijken. De vanuit Duitsland

gevluchte Joden werden naar het Centraal Vluchtelingenkamp

Westerbork gestuurd, dat omgedoopt werd als Polizeiliches

Judendurchgangslager. Een tweede verordening was de mobilisatie van werkloze Joden in werkkampen. Sommigen trachten

hieraan te ontkomen en doken onder.

In juni-juli 1942 werden de eerste Joden opgeroepen om te

gaan werken in het Oosten ( Arbeidseinsatz im Osten). Hiermee

begonnen feitelijk de deportaties naar Auschwitz en Sobibor.

Toen te weinig Joden spontaan gehoor gaven aan de oproep voor

de Arbeidseinsatz, werden razzia’s gehouden om de Joden op te

halen en te deporteren naar het doorgangskamp Westerbork en

vandaar naar de concentratie-en vernietigingskampen. Arbeids-

einsatz werd daarmee de dekmantel voor massamoord, voor vergassing van ongeveer 73% van de Nederlandse Joodse bevolking.6

Eind september 1943 werd de laatste grote razzia gehouden,

waarna Seyss-Inquart, de hoogste baas van de Duitsers in

Nederland, het Joodse vraagstuk als opgelost beschouwde.

De Duitse afdeling die verantwoordelijk was voor de deportatie bestond slechts uit 400 mensen. Dat was onvoldoende om

de grootschalige deportaties uit te voeren. Als tussenschakel

hebben de Duitsers de Joodse Raad ingesteld. Deze Joodse Raad

werd bestuurd door vooraanstaande Joden en was verantwoordelijk voor het opstellen van de transportlijsten en het doorge70