ONBESTELBAAR

gedwongen arbeidsinzet. Vader en U troffen voorbereidingen

voor onze reis: rugzakken, blikken borden, kampeerbestek, blikjes vis, warme kleren voor het Poolse klimaat, van alles wat. De

ouders van de verloofde van Maup kregen een oproep en zij

moesten hun dochter meenemen. Maup ging vrijwillig met zijn

verloofde mee. Levi kreeg een oproep, voor zichzelf, voor

Martha en voor kleine Grietje. En zo werden de eerste bressen

geslagen in onze zeer directe omgeving.

Nadat ze al op transport waren gesteld kwam iemand - Vader?

Bep? - op het idee nog een gezinsfoto te maken. Aan de rechthoekige tafel in de huiskamer werd daarover beraadslaagd. U

voelde er niet veel voor, want het gezin was niet meer compleet.

Ze hebben U overgehaald: van de reeds op transport gestelde

gezinsleden zou een bestaande foto zichtbaar bij ons worden

neergezet bij het nemen van de nieuwe foto.

Het was een hele gebeurtenis. De fotograaf kwam met zijn fototoestel en grote lampen op drie poten bij ons thuis. Hij stelde

ons op voor de groepsfoto. U en Vader zaten ieder op een stoel.

U had Alex op schoot en ik stond naast Vader. Achter ons stonden Jaap, Bep en haar man Izak. We waren schuin voor de grote buffetkast geplaatst en naast mij, op de plank van het brede

middenstuk, stonden drie foto’s: een trouwfoto van Levi en

Martha, een foto van kleine Grietje en een groepsfoto waar

Maup op stond. Het was een van de laatste keren dat we met Bep

en Izak bij elkaar waren. Zij kregen hun oproep en gingen op

transport.

Natuurlijk hebt U mij in die dagen niet alles verteld. Er zijn veel

dingen die ik nooit meer te weten zal komen; maar sommige

dingen die U toen voor mij verzwegen hebt, heb ik na de oorlog

30