ONBESTELBAAR
gedwongen arbeidsinzet. Vader en U troffen voorbereidingen
voor onze reis: rugzakken, blikken borden, kampeerbestek, blikjes vis, warme kleren voor het Poolse klimaat, van alles wat. De
ouders van de verloofde van Maup kregen een oproep en zij
moesten hun dochter meenemen. Maup ging vrijwillig met zijn
verloofde mee. Levi kreeg een oproep, voor zichzelf, voor
Martha en voor kleine Grietje. En zo werden de eerste bressen
geslagen in onze zeer directe omgeving.
Nadat ze al op transport waren gesteld kwam iemand - Vader?
Bep? - op het idee nog een gezinsfoto te maken. Aan de rechthoekige tafel in de huiskamer werd daarover beraadslaagd. U
voelde er niet veel voor, want het gezin was niet meer compleet.
Ze hebben U overgehaald: van de reeds op transport gestelde
gezinsleden zou een bestaande foto zichtbaar bij ons worden
neergezet bij het nemen van de nieuwe foto.
Het was een hele gebeurtenis. De fotograaf kwam met zijn fototoestel en grote lampen op drie poten bij ons thuis. Hij stelde
ons op voor de groepsfoto. U en Vader zaten ieder op een stoel.
U had Alex op schoot en ik stond naast Vader. Achter ons stonden Jaap, Bep en haar man Izak. We waren schuin voor de grote buffetkast geplaatst en naast mij, op de plank van het brede
middenstuk, stonden drie foto’s: een trouwfoto van Levi en
Martha, een foto van kleine Grietje en een groepsfoto waar
Maup op stond. Het was een van de laatste keren dat we met Bep
en Izak bij elkaar waren. Zij kregen hun oproep en gingen op
transport.
Natuurlijk hebt U mij in die dagen niet alles verteld. Er zijn veel
dingen die ik nooit meer te weten zal komen; maar sommige
dingen die U toen voor mij verzwegen hebt, heb ik na de oorlog
30