Tammy’s mislukte opstand

‘Carolyn, ik ben zwanger.’

Tammy en ik zaten in de keuken. Ik dronk snel nog even een kopje koffie voor ik weer terug moest naar school.

Ik schrok van haar woorden. Was het waar? Tammy probeerde al zes jaar lang om zwanger te raken. Zwangerschapsbevorderende medicijnen hadden niet gewerkt. Haar wanhoop was tot dusdanige hoogten gestegen dat er amper een dag verstreek waarop ze er niet iets over tegen me zei. Ik wist dat ze uiteindelijk gestopt was met het slikken van Clomid, en dat ze de afgelopen maanden alleen nog maar een plantaardig middel had genomen dat haar was aangeraden door een vriendin.

‘Het is waar,’ zei ze. ‘Ik ben echt zwanger en ik hoop dat het een meisje is.’

Ik had verwacht dat ze in de zevende hemel zou zijn, maar in plaats daarvan vond ik haar nogal bedrukt.

‘En als het een jongetje is, misschien dat de volgende dan een meisje zal zijn.’

‘Ik heb het eerst aan Barbara verteld, en toen aan Merril. En daarna heb ik een paar weken gewacht met het aan mijn zustervrouwen te vertellen.’

‘Tammy, ik vind het heerlijk voor je.’

Tammy en ik hadden op dat moment geen nauwe relatie, want ze had me het gevoel gegeven dat ik haar niet kon vertrouwen. Ze had de akelige gewoonte om alles over haar zustervrouwen aan Barbara door te vertellen. We spraken de laatste tijd amper meer met elkaar, maar haar nieuwtje schiep de mogelijkheid voor een nieuwe band.

Zelf had ik nooit enige moeite met zwanger te raken, en dat had tot gevolg dat Tammy jaloers op me was. Maar nu waren we opnieuw elkaars gelijken. Een paar maanden later werd ik voor de vierde keer zwanger en moest ik weer elke dag overgeven.

Tammy beviel in januari. Ze wilde dat de geboorte een enorme show zou zijn. Niet alleen kregen Merrils zes vrouwen een uitnodiging, maar ook al haar zustervrouwen uit haar eerdere huwelijk met wijlen de profeet, oom Roy, werden gevraagd om van de bevalling getuige te zijn. Er was minstens een twaalftal mensen in de verloskamer aanwezig. Gelukkig was ik te ziek om erbij te kunnen zijn, en dat was een van de zeldzame momenten waarop ik blij was met mijn zwangerschapsbraken.

De bevalling verliep evenwel niet voorspoedig, want het kindje kwam klem te zitten in het geboortekanaal. Tammy moest meerdere nogal onhandige houdingen aannemen om te proberen de baby geboren te laten worden. Achteraf hoorde ik dat de stemming in de verloskamer uiterst gespannen was geweest.

Merril, die genoeg kreeg van het wachten, verliet de verloskamer en zocht een plekje om een dutje te kunnen doen. Barbara ging met hem mee en masseerde zijn hoofd, nek en schouders om hem te helpen ontspannen zodat hij wat zou kunnen slapen.

Tammy voelde zich verlaten en verraden – Merril en Barbara waren weggegaan op het moment dat ze hen het meeste nodig had gehad. Ze was hun altijd door dik en dun trouw geweest en vond het afschuwelijk dat ze haar tijdens de traumatische bevalling in de steek hadden gelaten. Haar zoontje kwam uiteindelijk levend ter wereld, maar kreeg kort na de geboorte een epileptische aanval. Merril vond het niet goed dat ze met hem naar het ziekenhuis ging, maar ze mocht wel met hem naar de dokter.

Zonder met Tammy te overleggen gaf Merril hun zoon een naam – Parley. Tammy had een andere naam voor haar zoon uitgekozen, en ze had haar hele familie willen betrekken bij de ceremonie van de naamgeving. Om de een of andere reden wilde Merril haar dat plezier niet gunnen. We hadden een familiezondagsschool in de woonkamer. Tammy was erbij met Parley. Na afloop van de les nam Merril Parley van haar over en vroeg zijn zoons om hem te helpen de baby zijn naam te geven.

Ik had geen van mijn kinderen zelf een naam mogen geven, of zelfs maar met Merril over een naam mogen overleggen. Zo ging dat nu eenmaal binnen de FLDS, en ik was eraan gewend.

Parley had nog een aantal epileptische aanvallen, maar na een paar maanden hielden ze gelukkig op. Op 6 juli 1993 schonk ik het leven aan mijn tweede zoon en vierde kind, Patrick. Gelukkig kwam hij zo snel dat niemand erbij kon zijn. Patrick was mijn meest gezonde baby, en in vergelijking met mijn eerste drie kinderen was hij enorm. Ik was vijfentwintig.

Tammy was, voor het eerst sinds ik haar kende, niet jaloers op mijn baby omdat ze er zelf ook een had. Deze keer was ze zelfs opgewonden omdat ze hoopte dat onze zoontjes samen zouden opgroeien en een hechte band zouden ontwikkelen.

Na haar bevalling leek ze echter steeds gevoeliger te worden onder Merrils en Barbara’s hatelijke gedrag. Jarenlang had ze getracht al haar emoties te onderdrukken door voortdurend een vrolijk glimlachje te forceren. Maar nu begon haar masker steeds meer barstjes te vertonen. Ik weet niet of ze een postnatale depressie had, of dat ze alleen maar te moe was om de schijn op te kunnen houden, maar iets knapte er in haar en ze viel, op een voor haar volkomen onkarakteristieke wijze, naar Merril uit.

Dat gebeurde niet één keer, maar meerdere keren. Soms was ik bij Merril op kantoor en was ik er van begin tot eind getuige van, en andere keren vertelde Tammy me tot in de details wat er was voorgevallen.

Op een hoogtepunt van een van die ruzies deed Tammy haar ring af en zei ze tegen Merril dat hij zich niet als haar echtgenoot gedroeg, en dat ze er schoon genoeg van had om altijd maar de schijn op te houden. Hiermee haalde ze zich de woede op de hals van Barbara, die haar verweet dat ze binnen de familie onrust probeerde te stoken. Barbara dwong Tammy discreet te zijn en eiste van haar dat ze zich rustig hield binnen de familie.

Tammy’s gedrag veranderde. Niet langer probeerde ze zo veel mogelijk Barbara’s schaduw, en Merrils spionne te zijn. Ze hield ook op met elke dag de telefoon te pakken om Barbara in Page te bellen, om haar alles te vertellen wat deze of gene binnen de familie de afgelopen vierentwintig uur had misdaan.

Ze vertelde me dat Merril en Barbara haar een ultimatum hadden gesteld. We zaten op een ochtend voor we naar school moesten samen koffie te drinken. Tammy gaf les in groep zeven. ‘Ik heb het goed verbruid bij Barbara en Merril,’ zei ze. ‘Ik heb van het weekend nog geen vijf minuten met Barbara gesproken, en afgelopen week heb ik niet één keer naar Page gebeld om verslag uit te brengen van wat er thuis gebeurde.’

Dit was zo ongewoon voor Tammy dat ik mijn oren amper kon geloven.

‘Beschouwen ze het als jouw verantwoordelijkheid om Barbara rapport uit te brengen?’

‘De afgelopen jaren heb ik Barbara elke dag gebeld om alles te vertellen. En nu heeft Merril gezegd dat ik dat moet blijven doen, want dat hij anders maatregelen zal treffen.’

De verandering die zich in Tammy had voltrokken was zo radicaal, dat ik me afvroeg of het van blijvende aard zou zijn. En inderdaad, het duurde niet lang voor Tammy onder hun druk bezweek. Na dertig jaar jaknikken en slikken kon ik me niet voorstellen dat ze opeens een heel anders mens zou kunnen zijn. Het duurde dan ook niet lang voor Tammy opnieuw Barbara’s trouwe handlanger werd. Ik wist zeker dat haar geest voor eens en voor altijd gebroken was.

Maar daar vergiste ik me in.

Een paar maanden later explodeerde Tammy, en de volgende ochtend, toen we samen aan de koffie zaten, vertelde ze me wat er was gebeurd.

Zoals gewoonlijk kwamen Merril en Barbara vrijdagavond laat thuis uit Page. Tammy was opgebleven. Merril kwam naar haar kamer en vroeg haar zijn voeten te masseren. Dat deed hij vaak, en daarbij liet hij dan doorschemeren dat hij van plan was de nacht met Tammy door te brengen, maar meestal besloot hij dan toch op het laatste moment om bij Barbara te gaan slapen.

Tammy had Merrils voeten gedurende ruim een uur gemasseerd, toen hij ineens opstond en zei dat hij naar Barbara ging, en dat hij van plan was om de volgende ochtend vroeg met Barbara naar Salt Lake City te gaan.

Tammy explodeerde.

Ze verweet Merril zijn monogame gedrag en zei dat hij zich nooit aan zijn polygame huwelijk had gehouden. Barbara was de enige vrouw die hij als echtgenote behandelde, zei ze, en de enige kinderen van wie hij hield, waren de hare. Tammy zei tegen Merril dat hij de rest van ons als zijn eigendom of als zijn slavinnen behandelde.

Tammy sprak de waarheid – ze zei de dingen die wij geen van allen hadden durven uitspreken.

Allemaal waren we ons bewust van de schandalige manier waarop Merril ons mishandelde, maar geen van allen hadden we er ooit iets van durven zeggen uit angst voor de consequenties.

Merril bleef staan en zei geen woord. Toen gebruikte hij Tammy’s badkamer om zijn handen te wassen, en ging weg.

De volgende ochtend vroeg ging Tammy naar de keuken om Barbara en Merril voor hun vertrek naar Salt Lake City haar verontschuldigingen aan te bieden. Ze deden alsof ze lucht voor hen was. Tammy had elke denkbare grens overschreden, en daarvoor zou ze moeten boeten.

Tammy smeekte Merril om vergeving en genade. Maar ze was een outcast. Een paar weken later liet hij haar weten dat hij onder geen enkele voorwaarde ooit nog seks met haar zou hebben. Het was Tammy’s schuld. Haar opstand had ertoe geleid dat ze nooit meer een kind van hem zou krijgen.

Ze was er kapot van. Gedurende haar tienjarige huwelijk met de hoogbejaarde oom Roy had ze een volkomen celibatair leven geleid. Daarna, tijdens haar huwelijk met Merril, had het zes jaar geduurd voor ze eindelijk zwanger was geraakt. Tammy wilde meer kinderen. Haar moeder had twintig kinderen, en hoewel Tammy wist dat ze dat aantal nooit zou halen, schaamde ze zich ervoor dat ze alleen Parley maar had. Uit het aantal kinderen dat een vrouw had bleek haar seksuele status bij haar man, en het was rechtstreeks van invloed op haar sociale aanzien binnen de gemeenschap.

Tammy probeerde Merril op andere gedachten te brengen, maar hoewel hij nog wel zo af en toe in haar kamer sliep, raakte hij haar nooit meer aan.

Op een keer nam Merril Tammy en mij mee naar Salt Lake City. De eerste nacht van het uitstapje sliep hij bij Tammy op de kamer. De volgende ochtend belde hij me op en vroeg me naar hun kamer te komen.

Ik klopte aan, en toen Merril opendeed trok hij me naar zich toe en kuste me.

Tammy begon te huilen. Merril negeerde haar, en ik vroeg wat er aan de hand was.

‘Hij heeft de hele nacht hier geslapen, maar me niet één keer gekust, zelfs vanochtend niet. En jij bent nog niet goed en wel binnen, of hij begint je te kussen.’

Tammy was verschrikkelijk van streek en had oprecht verdriet, maar ik wist niet wat ik moest zeggen. Tammy had Merril ten overstaan van zijn familie en kinderen vernederd. Haar toekomst was de prijs die Merril haar zou laten betalen.

Ik zei tegen haar dat het me speet en dat ik wou dat ik meer voor haar zou kunnen doen. Maar we wisten alle twee dat ik machteloos was.

Tammy hield op met tegen Merril te praten, maar ze bleef proberen hem terug te winnen. Ze sloofde zich op alle mogelijke manieren voor hem uit en begon ook weer met het Barbara zo veel mogelijk naar de zin te maken. Volgens mij ging ze ervanuit dat, als het haar lukte om opnieuw bij Barbara in een goed blaadje te komen, Barbara Merril zou zeggen dat hij maar weer seks met haar moest hebben. Maar dat gebeurde niet.

Tammy was het voorbeeld van wat er kon gebeuren met iemand die zich aan Barbara’s en Merrils autoriteit probeerde te onttrekken. Van nu af aan was haar hetzelfde lot beschoren als Faunita en Ruth.

Een aantal jaren later liet Tammy Merril weten dat ze niet langer zonder lichamelijke genegenheid kon leven. Hoe kon hij van haar verlangen dat ze zich tot aan haar dood bij deze situatie neer zou leggen?

Merril zat achter zijn bureau te lezen terwijl ze dat tegen hem zei. Toen ze was uitgesproken keek hij op, zette zijn leesbril af en zei: ‘Ik heb van begin af aan geweten dat je een slap karakter hebt!’

Tammy stond op en verliet Merrils kantoor. Voor zover ik weet was dat de laatste keer dat de kwestie ter sprake is gekomen.