Familie van de profeet

Loretta was Merrils eerste dochter die aan de profeet werd uitgehuwelijkt, maar ze was niet de laatste. Paula was nummer twee. Ze was even beeldschoon als haar zus Loretta. Ze hadden bijna tweelingen kunnen zijn. Haar bruidsjapon was voor FLDS-begrippen uiterst stijlvol en modieus, maar voor een gewezen nuss moest de hele bruiloft maar een treurige bedoening zijn geweest. Oom Rulon was minstens zestig jaar ouder dan zij. Ze deed verschrikkelijk haar best om dapper te glimlachen, maar de wanhoop die ze vanbinnen voelde straalde van haar af.

Ik moest voortdurend denken aan die dag op school waarop we er flauwe grappen over hadden gemaakt dat we gedwongen zouden worden om te trouwen met een man die rijp was voor het bejaardentehuis. Rulon Jeffs zat op een stoel omdat hij te zwak was om op zijn benen te kunnen staan. Hij had de ziekte van Parkinson, en nadat hij haar hand in zijn patriarchale greep had genomen was het beven zelfs vanaf een afstand nog duidelijk waarneembaar. Ik vond het alles bij elkaar een waarlijk groteske vertoning. Merril had natuurlijk geen enkele reden om zijn gevoelens te verbergen – hij was uitgelaten en trots als een pauw. Toen hij Loretta aan de profeet had uitgehuwelijkt was zijn status binnen de gemeenschap al behoorlijk gestegen, maar zijn honger naar macht had hem al snel naar meer doen verlangen.

Nu Merril maar liefst twee dochters had die met oom Rulon waren getrouwd, was hij pas echt iemand met invloed geworden. Het viel me al meteen op hoe wij, als Merrils vrouwen, binnen de gemeenschap ineens met veel meer respect en ontzag werden behandeld. In de winkels werden we altijd direct geholpen. Andere families beschouwden het als een privilege om contact met ons te mogen hebben. Niemand wilde Merril of iemand van zijn familie beledigen omdat hij nu een rechtstreekse en invloedrijke band met de profeet had.

De meeste mensen van de gemeenschap zagen oom Rulon eigenlijk alleen maar in de kerk. Diegenen die erin slaagden een afspraak met hem te maken, voelden zich in de regel tekortgedaan. Ze kregen meestal net de tijd om hun zegje te doen, maar daarmee was de audiëntie doorgaans afgelopen.

Merrils directe contacten met Jeffs familie bleven niet beperkt tot oom Rulon. Enkele van Rulons zonen namen dochters van Merril tot vrouw. Degene die met de meeste dochters trouwde was Warren Jeffs, die van al Rulons zeventig kinderen zijn favoriet was. Warrens invloed binnen de gemeenschap was stijgende, en het gebeurde regelmatig dat zijn vader te zwak was om in de kerk te spreken, en dan nam Warren die taak van hem over. Zijn ster was rijzende en hij werd beschouwd als een serieuze kandidaat om, bij het verscheiden van zijn vader, de leiding van de FLDS over te nemen. Volgens mij beschouwde Merril het als een slimme zet om zo veel mogelijk dochters aan Warren uit te huwelijken.

Warren was eind dertig. Zijn drie vrouwen baarden het ene kind na het andere – inmiddels waren er een stuk of dertig. Mijn mening over Warren was niet veranderd sinds ik hem, kort na mijn huwelijk met Merril, had leren kennen. Ik vond hem verwaand, maar vooral ook eng en achterbaks.

Hij was minstens een meter negentig lang, en omdat hij zo mager was leek hij zelfs nog langer. Hij had nul komma nul charisma, maar was beleefd, goedgemanierd en koos zijn woorden met zorg. Warren was het hoofd van de particuliere school op het landgoed van zijn vader. Wat me het meeste aan hem stoorde waren de verontrustende verhalen die de ronde deden over zijn wreedheid.

Warren was een bijzonder gewelddadig mens die er genot in leek te scheppen mensen pijn te doen. Bijna dagelijks haalde hij kinderen uit de les om ze een flink pak rammel te geven. Daarvoor koos hij altijd kinderen uit probleemfamilies waarvan de ouders, mochten de kinderen het thuis ooit vertellen, toch nooit zouden klagen.

En hij was niet alleen gewelddadig, hij onderwees het ook. Op een dag bracht hij een van zijn vrouwen mee naar de aula die afgeladen vol zat met jongens. Annette had een lange vlecht die tot halverwege haar rug viel. Warren greep de vlecht vast en draaide en draaide hem net zo lang tot zij op haar knieën zat en hij de haren uit haar hoofd trok. Tegen de jongens zei hij dat dit de mate van gehoorzaamheid was die hij van zijn vrouwen eiste.

Het incident werd uitgebreid becommentarieerd binnen de gemeenschap, want een groot deel van de jongens vertelde thuis wat ze hadden gezien. En oom Rulon zou hebben gezegd dat Warren in zijn leven maar één ding had gedaan waar hij niet over te spreken was geweest, en dat was dat hij boeken over Hitler had bestudeerd. Dit soort verhalen over Warren deden op grote schaal de ronde, maar vanaf het moment dat hij de leiding van de FLDS overnam hoorde je ineens geen slecht woord meer over hem, omdat iedereen bang was voor zijn wraak.

Nadat Merrils dochter Paula aan oom Rulon was uitgehuwelijkt, besliste hij dat ze les moest geven op zijn school. Paula had pedagogie gestudeerd en was bevoegd lerares. Ze vertelde me dat Warren haar zag als iemand die ‘besmet’ was door het wer eldse onderwijssysteem, en dat hij van haar eiste dat ze al haar boeken mee naar school nam om ze daar in de container te gooien. ‘Als je op deze school les wilt geven, moeten we ervoor waken dat je geen wereldse besmetting de klas binnenbrengt.’ Paula gehoorzaamde omdat ze geen andere keus had.

De dochters die Merril aan de profeet en Warren uithuwelijkte waren dezelfde dochters die hij had opgedragen zijn vrouwen in de gaten te houden en onder de duim te houden. Ze luisterden onze gesprekken af en vertelden hun vader alles wat ze hadden gehoord. Zelfs nadat ze getrouwd waren bleven ze ons als een bedreiging beschouwen. Ze belden regelmatig naar huis om hun jongere broers en zusjes uit te horen over wat we hadden gezegd en gedaan. Het enige verschil was dat ze het nu niet meer aan Merril vertelden, maar aan de profeet. Dit had voor Merril nog al eens pijnlijke situaties tot gevolg, want het gebeurde regelmatig dat de profeet hem op het matje riep omdat deze van mening was dat hij zijn familie niet voldoende onder controle had.

Bijna elke maand nam Merril ons mee naar de priesterschapsbijeenkomst die elk derde weekend in Salt Lake City plaatsvond. Merril liet geen bijeenkomst voorbijgaan want hij genoot van de persoonlijke tijd die oom Rulon hem dan schonk.

Na de bijeenkomst was er altijd een pizzafeest bij Rulons zoon, Leroy, thuis. Wij dachten altijd dat Leroy van alle zoons de meeste kans maakte om oom Rulons opvolger te worden. De eerste keer dat ik op zo’n pizzafeest kwam kon ik mijn ogen niet geloven.

Er was pizza, natuurlijk, maar verder was er ook gebraden kip en een enorme hoeveelheid junkvoedsel. Het ergste was evenwel dat de mensen niet voor het eten kwamen, maar voor de drank. De mannen zaten in de eetkamer rond een grote tafel en de vrouwen bleven in de woonkamer.

Auto’s met vrouwen arriveerden zo’n drie kwartier voordat de mannen kwamen. Dit waren de vrouwen van de meest vooraanstaande mannen binnen de FLDS, de mannen die de dragers van de priesterschap waren. Veel van de vrouwen kwamen met hun baby op de arm. Maar dat weerhield hen er niet van het ene pilsje na het andere achterover te slaan – de zogende moeders niet uitgezonderd. Ik vond het walgelijk om aan te moeten zien hoe die vrouwen met de baby aan de borst zich te buiten gingen aan het bier. Eten deden ze nauwelijks, want binnen Jeffs familie was overgewicht ten strengste verboden.

De mannen arriveerden, gingen aan tafel zitten en wachtten tot ze door de vrouwen werden bediend. Ik nam bestellingen op voor pizza of kip, en moest drank serveren. Ik ging naar de woonkamer om te zien of er vrouwen waren die me zouden kunnen helpen, maar daar waren ze al te dronken voor. Na meerdere biertjes zaten ze luidruchtig te lachen en gaven ze elkaar tips hoe je je zustervrouwen te vriend moest houden. Toen ze op het feest g earriveerd waren hadden ze een zenuwachtige en geïrriteerde indruk gemaakt, maar dat was nu wel anders. Ik vermoedde dat dit mogelijk de reden was waarom hun mannen het goedvonden dat ze dronken.

Ook het humeur van de mannen veranderde na het drinken van meerdere biertjes. Ze begonnen over hun vrouwen te klagen. Zelfs oom Rulon deed daaraan mee. Hij begon kritiek te spuien op een van zijn vrouwen die na zestien kinderen ineens erg dik was geworden, hetgeen hij beschouwde als een teken dat ze weigerde hem nog langer te gehoorzamen. En natuurlijk duurde het niet lang voor andere mannen ook over hun vette vrouwen begonnen te klagen.

Ik vond het werkelijk een walgelijke vertoning. Dit was nota bene de elite van de FLDS. Het was ronduit schokkend om te zien hoe diegenen die binnen de gemeenschap hoog aanzien genoten al die dingen deden waarvan ze wisten dat er de zware straf van ex-communicatie op stond.

Dit was het zoveelste punt op mijn lijstje van onaanvaardbare praktijken binnen het geloof waarvan ik eens zo’n vurig aanhangster was geweest.