1.Aanvaard dit moment

Het vervelende van de alledaagse realiteit is dat die voor een groot deel saai is. Daarom hebben we lang geleden besloten om naar iets beters op zoek te gaan.

Charles Tart

Weet je nog wanneer je voor het laatst niet wilde zijn waar je was? Hoe vaak heb je een dergelijk moment niet als vervelend afgedaan met het idee dat het ergens anders vast veel beter en bevredigender was? Misschien wilde je niet in weer zo’n akelige vergadering zitten en dwaalden je gedachten dus af naar je plannen voor het weekend. Misschien lag je relaxt op het strand op een vakantie waar je al tijden behoefte aan had, en bedacht je opeens dat het uitzicht vanaf het hotelterras veel mooier zou zijn. Dus pakte je je parasol, handdoek en zonnebril in, alleen maar om tot de conclusie te komen dat het daar te koud of te lawaaiig was en je dus weer naar een andere plek vertrok. Of misschien stond je op een feestje met iemand te praten terwijl je wilde dat je ergens anders was, met iemand anders. Misschien gebeurt het wel terwijl je deze zin leest – ik vat het niet persoonlijk op, want ik heb het zelf ook gedaan.

Op een lentedag, wanneer de zon eindelijk door de wolken breekt, snak ik na een ochtend vol afspraken met cliënten naar een korte mindful wandeling in de buitenlucht. Ik heb het gevoel dat ik dat moet doen omdat ik me niet gecentreerd voel en het me de grootste moeite kost om rustig te blijven en mijn aandacht erbij te houden. Die kans krijg ik wanneer een cliënt afbelt voor een afspraak in de middag. Het is een wandeling heuvelafwaarts, een paar straten van mijn kantoor naar de spichtige populieren die langs de oevers van de rivier de Willamette staan. Het donkere blauwgroene water staat hoog en stroomt snel, en verspreidt kleine schuimkopjes tussen de beide oevers. Een nabijgelegen groen veld ziet eruit als de ideale plek voor een mindful wandeling. En dus begin ik te lopen.

Eerst haal ik een paar keer diep adem en neem dan bewust de beslissing om mijn eerste stap te zetten. Ik trek mijn rechterbeen op en zet hem voor me neer, maar nog voordat mijn hiel de grond raakt, zijn mijn gedachten alweer bij een eerdere interactie met mijn cliënt van die ochtend. Weer besluit ik bewust om een stap te zetten, nu met mijn linkerbeen. Nauwelijks heb ik die opgetild of ik merk dat het koud is buiten. ‘Dit voelt niet prettig,’ denk ik en vervolgens: ‘Ik had een jasje aan moeten trekken.’

En zo gaat het maar door. De eerste vijf minuten blijft mijn rusteloze geest me storen. Elke stap neem ik bewust en ik probeer mijn actieve geest te blokkeren. ‘Til je voet op, beweeg hem naar voren en zet hem neer, verplaats je gewicht.’ Dat instrueer ik mijn lichaam. Elk kleinste geluid of iets wat ik zie, neemt mijn zintuigen in beslag. Mijn hoofd vult zich met conversaties die nog niet hebben plaatsgevonden en dingen die nog niet zijn gedaan.

Op zeker moment krijg ik een vluchtige gedachte, zo stiekem dat die me vroeger zou zijn ontgaan. Ik zou de opdracht gedachteloos hebben uitgevoerd als iemand die in een diepe hypnotische trance is. ‘Ga terug naar je kantoor en mediteer daar,’ fluistert de gedachte verleidelijk. ‘Dat is beter, want daar is minder afleiding.’

Mijn lichaam staat stil en volgt de instructie al bijna op als de woorden zich in mijn bewustzijn uitkristalliseren. Bewegingloos sta ik op het grasveld en begin hard te lachen. ‘Deze wandelmeditatie is dus niet goed genoeg,’ peins ik inwendig. ‘Ik moet er dus van afzien voor iets beters, warmers en comfortabelers, dat minder afleidt!’

Op dat moment is er de wetenschap dat dit de ‘zodanigheid’ van mijn leven is. Zodanigheid betekent in aanraking komen met de waarheid van de dingen, dat dit is zoals het is. Dit is het enige moment dat ik heb, want een ander is er niet. Deze zodanigheid schudt me wakker als een elektrische flits die plotseling verlicht wat een moment eerder nog in duisternis was gehuld.

Ik begin weer te lopen, deze keer volledig in het moment en in volkomen aanvaarding van wat hier voor me ligt: elk uniek sprietje gras, de koele bries die langs mijn wangen strijkt, de schaterlach van de kinderen in een parkje vlakbij, dat telkens in mijn oren opstijgt als het refrein van een lied. Ik merk hoe ik met elke stap op de oneffen grond een andere richting uit word getrokken. De waarheid dringt tot me door dat ieder van ons zijn eigen oneffen pad bewandelt. Door dit inzicht dat ik mijn authentieke pad bewandel – ongeacht alle verdriet en worsteling – word ik getroost en heb ik vrede met de onzekerheid over deze reis. Ik heb het gevoel dat mijn pad genoeg is. Het hoeft niet uit meer of minder te bestaan. Het hoeft nergens anders te lopen.

In de volgende twintig minuten mindful wandelen vallen tijd en ruimte weg. Er is alleen ik, het gras, de wind, de populieren en de rivier. Er is vrede. Terug in mijn kantoor ben ik weer helemaal klaar om te luisteren en kan ik aanvaarden dat ik hier en nergens anders ben. Toch is deze aanvaarding niet hetzelfde als berusting. Aanvaarding betekent in deze context niet dat ik het opgeef of berust in een verdriet, depressie, verslaving, een uitzichtloze baan of welke andere omstandigheid dan ook. Het is eerder een bevrijdende acceptatie, waardoor je getuige kunt zijn van de waarheid en schoonheid van dit moment, welk etiket (goed, slecht, prettig, onprettig) je er ook op plakt. Vraag je dus de volgende keer dat het bestaande moment je tegenstaat, af waar je voor weg loopt en waarom. Misschien is de realiteit niet leeg, onaantrekkelijk, stompzinnig, onrechtvaardig of saai, maar moet je je geest scherpen. Een open bewustzijn is de scherpe kant van een scheermes, iets wat iedereen bezit en meteen kan gaan gebruiken. Het kost tijd om dit bewustzijn te cultiveren, dus geef het niet op. Je kunt met de volgende eenvoudige oefening beginnen.

Stop de volgende keer dat je je ongeduldig of slecht op je gemak voelt, met wat je aan het doen bent en ren niet meteen naar iets anders. Stel gewoon vast welke gevoelens (bijvoorbeeld frustratie, ongeduld, verveling) of gedachten aan je weerzin of ontkenning van de situatie voorafgingen. Vraag jezelf bijvoorbeeld: wat ervaar ik nu precies? Probeer eens of je elk moment kunt aanvaarden zoals het is. Dit betekent niet dat je een oordeel moet vermijden, want dat is vrijwel onmogelijk, maar dat je je oordeel opmerkt. Als je dat doet, hoe kort ook, scherp je je bewustzijn en kweek je de bereidheid om te accepteren wat er in je huidige leven is. En dat is iets geweldigs!