Beste Annemarie,

Het leven is ongecompliceerd en heerlijk. Je bent omringd door vriendinnen, je sport met veel plezier bij de lokale zwemclub en je neemt graag deel aan de vele dorpsactiviteiten. De vertrouwde, gemoedelijke sfeer van je geboorteplaats Hengelo bevalt je maar al te goed.

Je groeit op met je vader, je moeder en een jonger zusje. Vader is een hardwerkende molenaar en ook moeder werkt enkele dagen in de week bij hem. Toch beschouw je haar niet als een werkende moeder. Het voelt eerder als vanzelfsprekend. Samen zijn jullie een gelukkig, doorsnee, Hollands gezin.

De enige reden waarvoor je wel eens de beschermde omgeving van het dorp moet verlaten is school. Dan maak je de tocht naar het keurige Christelijk Lyceum Baudartius in ‘de grote stad’ Zutphen. Je hebt geen hekel aan school, maar zoals elke puber van dertien jaar oud, kan je wel wat leukers bedenken.

Vooral wiskunde vind je oninteressant. De oorzaak hiervan ligt niet zozeer bij de materie, alhoewel je meer van de talen bent. Als wiskunde wat toegankelijker werd gedoceerd en je echt je schouders eronder zou zetten, zou je dit vak best kunnen beheersen. Wat jou betreft ligt het probleem bij de wiskundeleraren. Zij beschouwen wiskunde als een mannenvak en zien ieder meisje bij voorbaat aan voor getallenblind.

Nu ben je dertien jaar oud en ontvang je deze brief met daarin een advies van je oudere ik. Je eerste reactie kan ik me wel indenken: ‘Waarom? Het leven dat zojuist is beschreven, klinkt toch geweldig. Velen zouden tekenen voor zo’n onbezorgde jeugd, die slechts een enkele keer wordt verstoord door een zelfingenomen wiskundeleraar.’ Tegelijkertijd dringt het ook wel tot je door. Ik zou deze brief nooit zonder een goede reden voor jou hebben geschreven.

Binnenkort moet je een belangrijk besluit nemen. Tenminste, dat is de bedoeling. Je gaat voor een vervolgopleiding kiezen en er zijn verschillende paden die je kunt bewandelen: het gymnasium, de middelbare meisjesschool (mms) en de huishoudschool. Een besluit voor een vervolgopleiding lijkt velen bezig te houden, behalve jou.

Als het aan je school ligt, heeft je leraar zijn oordeel al klaar. Hij ziet onvoldoende kennis van getallen om je naar het gymnasium te sturen. Aangezien je wel een talenknobbel hebt, ben je volgens hem het beste af op de mms. Je beste vriendinnen weten wel waar ze aan toe zijn. De een gaat naar het gymnasium (want zij is immers goed in wiskunde) en de ander gaat naar de huishoudschool. Dat laatste klinkt je als muziek in de oren, maar je ouders denken daar geheel anders over. Zij gunnen je een onbezorgde jeugd, maar binnen het gezin geldt wel één belangrijke regel: ‘Leer een vak.’  Want je vader zegt altijd: ‘Iemand die een vak beheerst, zit nooit om werk verlegen.’

Ik kan me nog heel goed verplaatsen in het meisje van dertien dat ik ooit was. Ik was heel tevreden in mijn gezellige dorp en van een schoolkeuze lag ik niet wakker. De toekomst van werkende, ambitieuze volwassene leek nog ver weg. Sterker nog, ik wist vrijwel zeker dat het mijn wereld nooit zou worden. Daarnaast was ik als puber liever lui dan moe, dus ging mijn voorkeur uit naar de weg van de minste weerstand.

Diezelfde puber is uiteindelijk uitgegroeid tot iemand die het maximale van haar leven wil maken. Ik bleek namelijk een laatbloeier te zijn, die zich ineens snel ontwikkelde en vervolgens allerlei schitterende uitdagingen aanging. Sindsdien maak ik tot op de dag van vandaag elke beslissing weloverwogen en stel ik mezelf voortdurend dezelfde vraag: ‘Vind ik de dingen die ik vandaag doe, morgen ook nog leuk?’

Wat ik je graag wil bijbrengen is een stukje bewustzijn. Jij bepaalt of je naar links of naar rechts gaat. Jij bepaalt of je met vriendinnen afspreekt of naar de zwemclub gaat. En jij bepaalt ook welke vervolgopleiding het beste bij je past. Jij kunt voor jezelf keuzes maken en je bent dat ook aan jezelf verplicht wanneer het invloed heeft op jouw toekomst.

Je zult ongetwijfeld het gevoel hebben dat ik me druk maak om niets. Ik heb immers net verteld dat ik een laatbloeier bleek te zijn en dat alles later op z’n pootjes terecht komt. Dat klopt. Maar daarvoor heb ik me wel jaren lang extra moeten bewijzen. Wat op het eerste gezicht de makkelijkste weg leek, bleek achteraf juist de zwaarste.

De mms is voor jou een opleiding die je met twee vingers in je neus haalt. Vijf jaar lang word je niet uitgedaagd en leid je het comfortabele leven dat je gewend bent. Daarna ga je werken, ontmoet je een man en word je zwanger van je eerste kind. Daags na de bevalling krijg je het ineens op je heupen. Het idee om de rest van je leven thuis te zitten en moedertje te spelen benauwt je verschrikkelijk. Je wilt ondernemen, leren, ontwikkelen. Kortom, de ambitieuze laatbloeier komt tot leven. En dan blijkt dat voor alle uitdagingen die jij aan wilt gaan, de mms niet volstaat.

Ik ga je niet vertellen hoe je vervolgens op het juiste pad bent terechtgekomen. Wat ik je wel in deze brief schrijf, is dat de keuze die je als dertienjarige hebt gemaakt van invloed is geweest op je latere ontwikkeling, de snelheid waarmee je je kon ontwikkelen en soms zelfs het respect dat anderen voor je hadden.

De weg van de minste weerstand leek op het eerste gezicht de makkelijkste. Nu vertel ik je dat die uiteindelijk averechts heeft gewerkt. Op de lange termijn kom je erachter, dat je overal en altijd twee keer zo hard moest werken om jezelf te bewijzen.

Wees daarom op jonge leeftijd bewust van de keuzes die je moet maken. Besef dat je een keuze hebt en besef dat iedere keuze invloed heeft op je toekomst. Zelfs een puber, die denkt nooit te zullen worden als de werkende volwassenen om haar heen, moet wel proberen het beste uit zichzelf te halen. Stel je ambitieus op en houd je toekomst in eigen hand.

Weet je wat een molenaar, wiskundeleraar, bakker, dokter, notaris en zelfs de koningin met elkaar gemeen hebben? Eens waren ze allemaal een puber van dertien met dezelfde gedachten. Zij hadden ooit allen het gevoel nooit volwassen te zullen worden. Toch haalde de toekomst hen in en werden ze stuk voor stuk ambitieuze, werkende volwassenen. Pas maar op, want wie weet word jij op een dag wakker als minister.

Ik heb je gewaarschuwd.

Liefs, 

Annemarie