Het is 1978 en ik sta als pas afgestudeerd arts voor de lift van een groot Amsterdams ziekenhuis op weg naar mijn eerste sollicitatiegesprek als assistent Neurologie. Een ambitieuze keuze voor een vrouw in deze tijd. Sinds mijn laatste studiejaar worstel ik met de tweespalt tussen mijn eigen ambities en wat sociaal gangbaar is. Ik kan net als mijn oudere vriendinnen uit mijn studentenhuis na het afstuderen de rol van ‘moeder/de vrouw’ op me nemen, zoals het hoort. Ik ben immers jong getrouwd en dat is nu eenmaal de norm in deze tijd. Maar ik voel er helemaal niets voor om mijn opgedane kennis verloren te laten gaan en me uitsluitend op het moederschap te storten. Ik wil mijn eigen weg kiezen en mijn dromen najagen.

Als kind verslond ik, naast de medische encyclopedie, alle boeken over onderzoekers uit de plaatselijke bibliotheek. Hier las ik het fascinerende verhaal over het leven van de Pools-Franse scheikundige, de Nobelprijswinnares Marie Curie, die aan het begin van de twintigste eeuw leefde. Madame Curie was niet te stoppen in haar drang om de geheimen van het radium te ontcijferen. Een chronisch gebrek aan adequate laborato­riumvoorzieningen en geld hielden haar niet tegen. Uiteindelijk werd ze voor haar baanbrekende werk op het terrein van de kankerbestrijding gelauwerd en werd ze in 1995, 61 jaar na haar dood, als eerste vrouw bijgezet in het Pantheon te Parijs naast andere beroemde Franse wetenschappers.

In mijn gymnasiumtijd hielp ik de lokale dierenarts zoveel als ik kon. Mijn werk bestond uit het bieden van typisch vrouwelijke zorg bij het redden van dieren en het steunen van de ‘ouders’ van de dieren. Zelf raakte ik vooral gefascineerd door de experimentele operaties die mijn uiterst kundige dierenarts uitvoerde. Zo redde hij het oog van een hond door de speekselklieren naar de ooghoek te verplaatsen en daarmee uitdroging van het oog te voorkomen.

Dankzij het oppassen bij het gezin van een anesthesist uit het Rode Kruis Ziekenhuis te Beverwijk raak ik nu ook geïnteresseerd in de zieke mens. Daardoor begin ik in deze periode te helpen in het Rode Kruis Ziekenhuis met kleine dingen zoals fruit schoonmaken en po’s rondbrengen. In deze periode wordt er een aantal Amsterdamse studenten binnengebracht. Ze hebben derdegraads brandwonden over hun hele lichaam, omdat ze zichzelf hebben overgoten met benzine als protest tegen de Amerikaanse militaire acties in Vietnam. Dat maakt een diepe indruk op me. Wat beweegt deze studenten om zichzelf zo te verminken? Wat me vooral aangrijpt is dat ze hun daad achteraf betreuren terwijl ze nu ten dode opgeschreven zijn. Toch maakt het me ook vastberaden. Ik weet zeker dat ik wat voor anderen wil betekenen.

Het is dan ook geen verrassing dat ik geneeskunde besluit te gaan studeren. Ik geniet volop en vooral vakken als interne geneeskunde en neurologie hebben mijn belangstelling. Toch blijft altijd die maatschappelijke opvatting dat vrouwen op de eerste plaats vrouw en moeder moeten zijn, door mijn hoofd spoken. Dit gaat zelfs zo ver dat ik tijdens mijn co-schappen hoop dat vakken als dermatologie me gaan aanspreken, want die kun je parttime en aan huis uitoefenen. Maar ik houd mezelf voor de gek. Ik wil veel meer dan dat.

Daar sta ik dus, wachtend voor de lift op weg naar mijn eerste sollicitatie. Het gaat slechts om een assistentschap en niet eens om een officiële opleiding. Aangekomen op de afdeling neurologie word ik snel een kleine langwerpige ruimte binnengeloodst waar de neuroloog mij direct trakteert op een enorme preek.

‘Meisje, weet je wel dat je hard zult moeten werken en vele diensten moet draaien? Dat je veel beter tot je recht komt achter het aanrecht, net als mijn vrouw?’

Zonder me de mogelijkheid te bieden een weerwoord te geven of me te vragen waarom ik gesolliciteerd heb, word ik afgeserveerd. Ik word letterlijk buiten de deur gezet. Dit is het moment waarop ik mezelf graag deze brief in de handen had willen drukken.

Lieve Dorothée,

Je bent van slag door wat er zojuist gebeurd is. De behandeling die deze neuroloog je gaf voelt als een ontkenning van je eigenheid en opleiding. Het liefst zou je hem flink de waarheid vertellen, blijven staan en hem zeggen dat je heel goed weet wat de consequenties van een assistentschap zijn, maar je laat het erbij zitten en gaat ontdaan en met een verslagen gevoel terug naar huis.

Je hebt hard gewerkt voor je opleiding, je weet waar je passie ligt en bent enorm gedreven. Laat je dus niet op je kop zitten door een man die zich laat leiden door ouderwetse vooroordelen. Jij weet toch veel beter. Stel jezelf niet kwetsbaar en naïef op, want dat ben je niet. Je zult nog wel vaker mensen tegenkomen die je niet op waarde weten te schatten. Het enige wat je in dit soort situaties kunt doen, is je beter voorbereiden. Natuurlijk moet je aandacht besteden aan je presentatie, maar bedenk ook wat de mogelijke kritiek kan zijn en hoe je die kunt weerleggen. Zorg ervoor dat je vooraf goed geïnformeerd bent. Doe navraag naar de personen met wie je een gesprek aangaat, bezoek de locaties van tevoren en proef de sfeer. Een goede voorbereiding maakt je sterker en beter bestand tegen onverwachte situaties.

Over vijftien jaar zul je een herkansing krijgen. Andere locatie, zelfde neuroloog. Jullie worden beide als expert opgeroepen bij een gerechtelijke zaak over een epilepsiepatiënt. Alhoewel je inmiddels vijftien jaar ervaring hebt als epileptologe en een proefschrift hebt geschreven over elementen die betrekking hebben op deze zaak, zal deze zelfde neuroloog proberen je publiekelijk als niet-capabel neer te zetten. Nu ben jij aan zet. Laat het niet nog een keer gebeuren. Vertrouw op je kennis, toon je kunde en troef hem af!

Uiteindelijk zul je als vijftiger de grote eer hebben één van de naar Marie Curie vernoemde Excellence Chairs te bekleden in Rome. Dit betekent dat je aan de grootste universiteit van Europa doceert en onderzoek doet op het gebied van epilepsie. In het academische bolwerk ‘Sapienza’, waar 300.000 studenten lessen volgen en er een machtsblok bestaat van heren en dames bestuurders, houd jij je als Chair uitstekend staande.

Kortom, je hebt het in je om je in de toekomst te meten met de allerbesten op jouw vakgebied. Met een goede voorbereiding, vastberadenheid en een gezonde dosis vertrouwen staat niets je meer in de weg om je dromen waar te maken en die ambitieuze vrouw te zijn die je altijd al was.

Succes en geniet!

Dorothée