V

Niet al de zwevende kamers van Schitteroog waren verlicht. Sommige plezierige dingen zijn nog fijner in het donker en deze werden tot vruchtdragen verlokt en verleid in hallen waar de verlichting slechts vage kringen op het plafond wierp. De duisternis was zwoel van geuren. Hier vond Derek een plaats om te huilen. 

Stukken uit zijn leven gleden aan hem voorbij, alsof ze gedreven werden door hetzelfde mechanisme waar Schitteroog door werd bewogen. Altijd stond hem daar één mens voor ogen. 

Kwaad vertelde hij zichzelf hoe hij altijd zwoegde om haar tevreden te stellen - ja, op elk gebied zwoegde hij om haar te bevredigen! En hoe die, als hij die tevredenheid overgebracht kreeg, hoe die als het ware van haar werd losgescheurd, zoals een bron soms uit een gescheurde rots druppelt. Hij kon niet ontkennen dat het drinken uit die koele bron hem bevrediging schonk - maar neen, waar was de bevrediging wanneer de vreugde van zulk een uiterste beheersing en onderdrukking van de eigen persoon afhankelijk was?' 

'Meesteres, ik aanbid en haat uw verlangens!' 

En de tucht was zo streng... zo lang geweest... dat hij nu, terwijl hij zich toch ver bij haar vandaan kon amuseren, nauwelijks een dun stroompje uit zijn eigen rots kon persen. Hij had hier al eerder gelopen, in deze stad waar de hedonisten en de eudemonisten regeerden, gewandeld te midden van de geuren van vreugde, gewandeld tussen de donkerogige vrouwen, de mooie gasten en gevierde schoonheden, altijd met Mevrouw in hem, met het gevoel dat dat zelfs op zijn gezicht te lezen was. Mensen praatten tegen hem; op een of andere manier praatte hij terug. Ze lieten hun vrolijkheid blijken; hij probeerde dat ook te doen. En al die tijd hoopte hij dat ze zouden begrijpen dat zijn arrogantie slechts verlegenheid verborg - of hoopte hij dat zijn verlegenheid zijn arrogantie verborg? Hij wist het niet. 

Wie zou dat kunnen weten? De ene eigenschap heeft veel van de andere. Beide weigeren ze ronduit en onbevangen deel te nemen. 

Hij schrok op uit zijn overpeinzing en wist dat Eva Coll-Kennerly weer ergens vlakbij was. Ze had het gebouw niet verlaten! 

Derek kwam half overeind van zijn zitplaats in een afgeschutte nis. Hij was verbijsterd toen hij erover nadacht hoe ze hem hier opgespoord kon hebben. Als men Schitteroog binnenkwam kregen alle bezoekers een klanksteen waarmee ze van kamer tot kamer gevolgd konden worden; maar daar hij van oordeel was dat niemand hem zou willen opsporen had Derek zijn steen al uitgeschakeld nog voor hij de groep van Belix Sappose verliet. 

Hij hoorde Eva's stem, die boventonen waarin hij zich absoluut niet kon vergissen, niet vlakbij, niet veraf... 

'Jij zoekt toch wel de donkerste korenmaten om je licht onder te zetten...' 

Meer ving hij niet op. Ze was bij iemand anders neergestreken tussen de tapijten. Ze zocht dus helemaal niet naar hem! Golven opluchting en spijt rolden over hem heen... en toen hij weer oplette sprak ze zijn naam. 

Hoewel hij zich schaamde kroop hij naar voren om te luisteren. Meteen vertelde zijn warmkijken hem met wie Eva sprak. Hij herkende het patroon van het gewei; Belix was daar, met Jupkey languit naast hem op een of ander ingewikkeld soort bed. 

'... nutteloos het nog eens te proberen. Derek zit veel te diep in zichzelf begraven,' zei Eva. 

'Eerder begraven in zijn conditionering,' zei Belix. 'Wij merkten precies hetzelfde. Het is geconditioneerd liefje - alles geconditioneerd bij die Abrogunners. Bekijk het eens wetenschappelijk: Abrogun is het laatste bolwerk van een cultuur die failliet is. Er zijn nog maar een paar duizend Abrogunners. Ze hebben als dienaren parthenogenetisch gefokte slaven. Zelf zijn ze allemaal onderling verwant. Als gevolg daarvan zijn ze bijna een aparte soort geworden. Je kan het allemaal in vriend Ende constateren. Een tragedie, Eva, maar je moet het onder ogen zien.' 

'Misschien heb je gelijk,' wierp Jupkey er lui tussendoor. 'Wie anders dan een Abrogunner zou doen wat Derek op Festi deed?' 

'Nee, nee!' zei Eva. 

'Derek wordt beheerst door een vrouw, niet door conditionering. Hij is...' 

'In Endes geval is dat precies hetzelfde, liefje, geloof me. Neem hun maatschappelijke structuur eens in overweging. De parthenoslaven hebben alle mannen op een handjevol na vervangen. Die leven op hun grote landerijen, overheerst door een matriarch.' 

'Ja, dat weet ik, maar Derek...'

'Derek zit vast in dat systeem. Ze zijn vervallen in een paar-patroon dat nog nooit eerder is voorgekomen in de Sterrenhoop. De zoon van een familie trouwt met zijn moeder, niet alleen om zijn geslacht voort te laten bestaan, maar omdat een vruchtbare vrouw langzamerhand zeldzaam is geworden. Derek Endes 'meesteres' is zowel zijn moeder als zijn vrouw. Voeg daarbij nog de factor van de lange levensduur en je bent verzekerd van een uiterst onbuigzaam gevoelsleven dat door bijna niets kan worden gebroken - zelfs niet door jou, m'n lieve Eva!' 

'Hij stond vanavond op het punt om toe te geven!' 

'Ik betwijfel het,' zei Belix. 'Ende mag dan van zijn benauwende huis weg willen, maar dezelfde krachten die hem wegdrijven zullen hem op den duur teruglokken.' 

'Ik zeg je dat hij op het punt stond zich gewonnen te geven - maar ik gaf me het eerst gewonnen.' 

'Nu, zoals Teer Ruche al zoveel jaren geleden tegen me zei, slechts een plezier-bederver weet hoe hij een plezier-bederver moet vormen. Ik zou zeggen dat je geluk had, dat hij zich niet gewonnen gaf - je zou alleen maar een baby te verzorgen krijgen.' 

De lach waarmee ze antwoordde klonk niet oprecht. 

'Dan moet de Vrouwe van Endehabven degene maar zijn die dat doet. Ik zal het nooit meer proberen - hoewel hij te veel onder druk scheen om lang weerstand te bieden. O, het is gewoon immoreel! Hij verdient beter.' 

'Een moreel oordeel van jou, Eva!' riep Jupkey geamuseerd uit. 'Mijn raad aan jou, Eva, is die hele vent te vergeten. Afgezien van alle andere dingen kan hij zich nauwelijks uitdrukken - wat jou nog niet voor een seizoen zou bevredigen.' 

De verborgen luisteraar kon het niet langer verdragen. Een plotselinge woede - evenzeer tegen zichzelf gericht, omdat hij het gehoord had, als tegen hem, omdat zij over hem gesproken hadden - kwam in hem op. Hij richtte zich op en greep de rand van het bed waar Belix en Jupkey op lagen, in een wilde veronderstelling dat hij ze op de grond kon gooien.

Te laat waarschuwde zijn warmkijken hem over de ware aard van het bed. In plaats van te kantelen, draaide het en wierp een golf vloeistof over hem heen. De twee unglaten lagen in een warm bad, geurig gemaakt met reukzout. 

Eva riep om licht. Andere aanwezigen in de hal riepen terug dat de duisternis tegen elke prijs gehandhaafd moest blijven. 

Slechts met achterlating van zijn waardigheid rende Derek naar de uitgang en liet het aan de verwarde achterblijvers over de zaak zo goed mogelijk uit te zoeken. Razend en walgend liep hij druipnat het Schitteroog uit. De versnelde voetstappen van Jon volgden hem als een echo, de hele weg terug naar de ruimtehaven. 

Spoedig zou hij weer op Endehabven terug zijn. Hoewel hij altijd een mislukkeling zou zijn in de omgang met andere mensen, kende hij daar tenminste iedere centimeter van het hem toegewezen troosteloze land.