27.

Het programma onderging een kleine aanpassing in de naam. De Vara had laten weten niet akkoord te gaan met de titel Stenders Vroeg. Daarvan hadden zij de rechten. Creatief als ik met bureaucratie kan omgaan, werd de titel Stenders Vroeg Op (Yorin FM). Het team bestond uit Margreet van Gils, de van het NOB gestolen Jelmer Gussinklo, Audrey Zonneveld, die de laatste periode bij de Vara ook werkzaam was geweest als redacteur van ons programma, Fred Siebelink en Henkjan Smits.
Hij was de sensatie van Nederland door zijn keiharde optreden in de jury van tv-hit Idols. Ik kende hem al jaren omdat hij plugger was geweest. Hij werkte voor een platenmaatschappij en ik kreeg als dj de plaatjes van hem.
Velen van zijn collega’s spraken slechts in ongemeende superlatieven over al hun platen, deze man verkocht die bullshit niet. Die wist wie hij voor zijn neus had. Over Mieke zingt Dolly Parton deed hij bij mij niet zo druk. Hij verdween van mijn radar nadat hij A&R manager werd. In die tijd hadden we nauwelijks contact, maar als we elkaar tegenkwamen was het een prettig weerzien.
Enkele jaren later deed men bij RTL erg druk over een groot programma dat op veel plaatsten in de wereld al huge was. Het heette Idols. Omdat ik voor de ochtendshow de theorie bezig dat de programmamaker over alles moet kunnen meepraten, heb ik menig afschuwelijk tv-programma met lange tanden tot me genomen. Zeer tegen mijn zin keek ik dan ook naar de eerste aflevering van die opgeblazen veredelde talentenjacht.
Tot mijn grote blijdschap bleek het een geweldige show te zijn. Ik lachte me kapot om al die nietsnutten die zonder enige vorm van zelfkritiek de veters uit mijn schoenen zongen en daarna nog verwachtingsvol durfden te kijken naar de jury. Met name Henkjan vond ik briljant in het afserveren van die non-valeurs. Ik ging meteen regelen dat hij de maandag daarop in Stenders Vroeg te gast was, nog niet vermoedend dat dit de grootste amusementhappening van het jaar zou worden. Iedereen sprak erover en wij hadden de controversiële voorzitter maar mooi in onze uitzending. Dat beviel zo goed dat we hem elke maandag in onze uitzending hadden net als de meest besproken kandidaten. In de latere fase van het programma ontvingen wij de afvallers, finalisten en winnaars.
Het merkwaardige fenomeen deed zich voor dat de RTL-radiozender geen aandacht besteedde aan Idols. Die stond onder auspiciën van Robert Jensen die daar aan zijn eerste ambtstermijn als chef d’équipe bezig was. Evers geloofde het aanvankelijk ook wel. Wij, nota bene als publieke omroep, claimden dit evenement volledig.
De overmatige aandacht voor Idols leverde ook wel wat scheve ogen op bij de Vara, maar men zag er het nut uiteindelijk wel van in.
Henkjan viel ook in onze uitzendingen op vanwege zijn ongebreidelde eerlijkheid. We begonnen hem zelfs vaak uit te nodigen buiten Idols om. Als er iemand uit het team ziek was, moest het raar lopen als Henkjan hem of haar niet verving. Wij legden daarmee de basis voor zijn medewerking aan het nieuwe ochtendprogramma op Yorin FM. Hij werd co-host.
De eerste uitzending van Stenders Vroeg Op (Yorin FM) kwam vanuit Portugal, waar dus het wereldkampioenschap voetbal werd georganiseerd. Het was werkelijk een droomstart. We kwamen aan in een gigantisch aangelegde stad. Het golfresort Vala do Lobo.
Overal zag je luxeappartementen met een privézwembad in de tuin. Ik kon werkelijk niet geloven dat wij allen zo’n heuse villa toegewezen kregen.
In Vara-tijden had ik dit soort gebeurtenissen ook graag willen verslaan, maar daarvoor was absoluut geen animo en al helemaal geen geldkraantje. Als we, zoals bij de Vierdaagse, een keer wat op locatie mochten doen, had het onderkomen voor de ‘ploeterende’medewerkers meestal de allerlaagste prioriteit. Met zijn vieren op één kamer in een jeugdherberg werd door ons al gezien als een viersterrenaccommodatie.
Wij waren al geïntimideerd door de huisvesting in Portugal, maar de uitzendlocatie overtrof alle verwachtingen. Om de vergelijking met de Vierdaagse nog even door te trekken. De eerste keer stonden we onder een Vara-paraplu tegenover de lokale omroep Nijmegen die een enorme podiumwagen had en daar zoveel herrie produceerde dat, als zij presenteerden, wij een plaat moesten instarten omdat we er anders niet bovenuit konden komen. Zij hadden bakken vol stickers, T-shirts en andere merchandiseartikelen. Wij hadden slechts vijftig T-shirts voor het luisteraarsteam met als opdruk: ‘Stenders Vroeg, een goedlopend programma’. Dat werd bij Yorin toch wel wat professioneler aangepakt.
We gingen uitzenden vanaf het balkon van een gebouw midden op het terrein van dat luxeoord met uitzicht op het strand en de zee. Heerlijke bijkomstigheid was dat de studio zich buiten bevond. Wij konden met onze blikken overal bij. We zagen’s morgens om 6 uur de zon ontwaken en wij kozen altijd een ‘gevoelige plaat om dat moment vast te leggen’ die we vervolgens als ansichtkaart naar onze luisteraars stuurden. Wij gingen dan even op de rand van het balkon zitten, gewoon om dit genoegen om te zetten in inspiratie en energie. Gedurende onze drie uur radio zagen we langzaam alles en iedereen tot leven komen. Het ochtendritueel der mensheid als dagelijks schouwspel.
We zaten naast de redactie van het dagelijks sportprogramma dat SBS maakte. Het werd onder leiding van Kees Jansma geproduceerd. Zij zorgden ervoor dat we ook altijd voetbalexpertise bij de hand hadden. Nooit waren ze te beroerd om ons te helpen. Het lag meer voor de hand dat wij met Barend en Van Dorp zouden samenwerken, want dat was ook een RTL-aangelegenheid. Die hadden geen zin in Yorin FM omdat Robert Jensen daar de baas was. Een beetje onnatuurlijk dat wij met de concurrent een alliantie sloten, maar in de praktijk werkte het heel goed.
Barend en Van Dorp bleken later geen moeite te hebben met medewerkers van mijn programma. We konden ook gebruikmaken van gasten en wat faciliteiten. Alleen Jensen en zijn vrienden bleven niet welkom.
We hadden genoeg ingrediënten om er een prachtprogramma van te maken en in alle onbescheidenheid was dat ook zo. Pikant onderdeel was onze gefingeerde realitysoap De Kluiverts. Het was een persiflage op het succes van al die bekende Nederlanders die hun vaak totaal oninteressante leventje zo nodig met ons moesten delen. (Overeenkomsten met dit boek berusten vanzelfsprekend louter op toeval.)
We namen de figuur Patrick Kluivert als dankbaar slachtoffer. Vanwege zijn voortdurende struggle met de hele wereld en zichzelf was hij ideaal om te laten figureren in zijn eigen soap. Het was een keiharde afrekening met de duistere kantjes van onze topspits in verval.
Henkjan maakte regelmatig reportages voor Stenders Vroeg Op en vanwege zijn status als bekend tv-poppetje kreeg hij makkelijk toegang tot het verder uiterst onbenaderbare Nederlands elftal en aanverwante artikelen. Dat leverde hem een prima relatie met Patrick en zijn aanverwante artikel, de toenmalige vrouw, op. Smits werd met de dag bleker als bij ons weer een nieuwe aflevering van De Kluiverts werd ingestart. Dat bereikte zijn hoogtepunt toen hij in de bus van de spelersvrouwen belandde en daar van eega Kluivert de vraag kreeg of hij iets afwist van een of ander radioprogramma waarin ze ‘hun’ belachelijk maakten?
Tsja, daar had ie vagelijk wel eens van gehoord maar precies wist hij het ook niet natuurlijk.
Ik kreeg in die drie weken mijn plezier in het radio maken totaal terug.
Het hobbyprogramma de Freakolympics kwam de eerste keer bij Yorin ook vanaf dat balkon en iedereen van Yorin, SBS en wat aanwaaiende Nederlanders stonden daar twee uur lang te swingen op heerlijke muziek. We waren op de radio een eenheid. De in Hilversum gebleven collega’s leefden op bij het plezier dat wij daar uitstraalden en het feit dat ze voelden dat dit traditioneel zo moeizaam presterende station nu zicht had op succes. Jensen maakte geweldige programma’s in de middag en het nieuwe Yorin FM stond direct als een huis.
Ik hoorde later dat 3FM music director Basyl de Groot direct de noodklok luidde. Zij hadden gekozen voor een nieuwe muzikale koers. Veel moderne muziek en dan met name meer zogenaamde urban (R&B). De classics gingen er zo goed als helemaal uit. Door onze vliegende start met dito reacties kwamen ze snel op hun schreden terug.
Die vernieuwing kwam er later wel, maar veel geleidelijker. Dat was verstandig van 3FM, maar jammer voor ons. Dat en te snelle paniek over achterblijvende luistercijfers (ja, na twee maanden al) zorgden voor snelle koerswijzigingen bij Yorin.
Daarvan zouden er nogal wat volgen, dus de meeste luisteraars raakten snel de draad van onze identiteit kwijt. Ik heb nog wel wat pogingen ondernomen om het tij te keren, maar ik liep al snel aan tegen onwelwillende types als Jensen en programmaleider Robert Feller. Hitradio is hun biotoop en zij opereerden met een wat andersoortige zender op voor hen onbekend terrein.
De doodstraf bestaat in Nederland en zijn naam is Robert Feller. Voor de liefhebbers van de prachtserie The office denk aan Gareth Keenan, de rechterhand van David Brent. Hij is een graag geziene gast in directies omdat hij ze zo goed in het openbaar napraat. Feller aan het hoofd van een organisatie maakt van medewerkers angstige, gedemotiveerde en ongeïnspireerde programmamakers.
Ter illustratie een veelzeggend statement van hem: ‘Als dj’s gelukkig zijn, doe je als management iets verkeerd.’ Ik herinner me nog de woede van een collega die het had gedurfd plaat vier en vijf op zijn playlist om te draaien en daarvoor zo op zijn lazer kreeg dat hij dacht een zevenvoudige moord te hebben gepleegd om in dezelfde strafrechtelijke beeldspraak te blijven.
Godzijdank had ik door de vrijheidsclausule in mijn contract niks met hem te maken, maar ik betreurde het enorm dat zoveel medewerkers hiervan het slachtoffer waren. Degenen die er al lang zaten, waren onverbiddelijk in hun oordeel. Het bleek precies zo te gaan als in de eerste ambtstermijn van het duo Jensen en Feller. Ze hadden er niet van geleerd. Robert Jensen is niet te bereiken, komt zelden opdagen en sluipt na zijn programma weer het pand uit. Feller voert het soort bevel waarbij geen tegenspraak wordt geduld.
In het laatste halfjaar van het bestaan van Yorin FM kwam Jensen trouwens ook als programmamaker nooit meer opdraven en heeft totaal niks van zich laten horen bij het verscheiden van deze zender. Geen telefoontje aan zijn medewerkers, niet aan mij, hij had me per slot van rekening in dit avontuur meegetrokken. Ook bij het ‘houdoe en bedankt’ babbeltje in de kantine van RTL liet hij het vuile werk over aan Fons van Westerloo en Arthur Weijers. Geen spoor te bekennen van de gewezen creatieve directeur.
Mateloos fascinerende man is het toch. Zoals hem ben ik er niet één tegengekomen. Hij is hyperintelligent, ongekend talentvol, hij kan een zeer prettige en zelfs innemende gesprekspartner zijn, maar mist op vele fronten de factor ‘mens’ totaal. We zijn in zijn ogen allemaal maar door elkaar heen krioelende lilliputters op de buik van de grote Gulliver. Met één gerichte handbeweging kan hij ons naar believen allemaal wegvagen. Niemand kent hem echt (met wellicht een kleine uitzondering voor Jan van Zanten alias Jan Paparazzi). Interviews geeft hij nooit, waarmee dat mysterie briljant wordt gecultiveerd. Ook een prestatie van formaat omdat hijzelf wel iedereen het hemd van het lijf vraagt. Niemand kent een minnaar of minnares van hem. Hij parasiteert puur op dat enorme talent van hem. Ik droeg in zijn onzichtbare tijd regelmatig Instant karma van John Lennon aan hem op.

‘Instant karma’s gonna get you

Gonna look you right in the face

Better get yourself together darlin’

Join the human race

How in the world you gonna see

Laughin’ at fools like me

Who on earth d’you think you are

A superstar,

Well right you are!’

Was het werken bij Yorin FM daardoor één lange treurmars? Nee, om de dooie dood niet. Alleen de laatste zes maanden, toen bekend werd dat we zouden worden verkocht, waren zwaar. Die onzekerheid over het voortbestaan van het bedrijf was voor iedereen een martelgang.