23 Het spook aan het Westeinde

Gemorrel aan de deur, een onrustige slaap, een koude hand strijkt over het voorhoofd, en bij het angstig ontwaken: niets. Het overkwam menigeen die overnachtte in het Huis van Assendelft aan het Westeinde en lange tijd wist helemaal niemand te achterhalen welke dolende ziel in het huis was achtergebleven.

Westeinde, zestiende eeuw, door een van onze redacteuren – In het Huis van Assendelft aan het Westeinde in Den Haag, waarin eens de Spaanse en later de Engelse ambassade was gevestigd, spookte het. De gast die in een bepaalde kamer overnachtte, meende soms de klink van de deur te zien bewegen, alsof daarbuiten iemand aarzelde om naar binnen te gaan en op het portaal wachtte met het onuitputtelijke geduld der doden. Als hij wakker schrok uit onrustige dromen, scheen het hem toe dat een koele hand over zijn voorhoofd had gestreken en hoorde hij diepe zuchten. Vaak meende hij aan het einde van een der lange gangen of in de wenteling van een trap de schim van een schaduw te zien verdwijnen, die naar beneden zweefde. In de uitgestrekte keldergewelven, die zich als een waar doolhof onder het huis uitstrekten, bevond zich een dichtgemetselde deur. Daarachter moest de onderaardse gang beginnen, die doorliep tot onder de Sint-Jacobskerk en eindigen moest in de grafkelder van de Van Assendelfts, onder de tegenwoordige consistoriekamer.

Meer dan een eeuw geleden vond men in de tuin een doodshoofd en enkele beenderen, die de Engelse gezant opnieuw liet begraven. Maar het bleef er spoken, zelfs nadat een andere gezant, lord Howard, de boze geest in het bewuste vertrek en in de keldergewelven had laten uitbannen door de pastoor van de parochie. Weliswaar had de oude, knoestige tuinman, die net zo gebogen was als de appelaars bij de stenen tuinmuur, gezegd dat men een pater moest laten komen, omdat die meer macht hebben, maar men had zijn raad in de wind geslagen en de gevolgen bleven niet uit. Majoor X., een vermaard golfspeler, die was overgekomen om deel te nemen aan een match op Clingendael, bleek totaal van slag nadat hij een nacht met het spook was geconfronteerd. Toen besloot men, in het begin van de vorige eeuw, de bewuste kamer als berghok in te richten.

Vanzelfsprekend was deze geest, die eeuwenlang de laatste fluistering had, een vrouw; een schoonheid die moreel niet zo hoog stond en Catherine le Chasseur was geheten. Als dochter van de waard van een taveerne in Orleans had zij de jeugdige student Gerrit van Assendelft – de latere president van het Hof van Holland – het hoofd op hol gebracht en hem, met behulp van getuigen, gedwongen haar te trouwen. Gerrit kreeg al spoedig berouw van zijn ‘onbedachtick’ handelen en hij weigerde zelfs zijn vrouwtje, dat hem was nagereisd, thuis te ontvangen. Het Hof van Holland keek echter niet naar rang, stand of vermogen en Gerrit werd veroordeeld om haar te ontvangen ‘omme mit him te woenen in een huys, an zyn tafel ende int bedde’. Pas een kwart eeuw later scheidden zij van tafel en bed en Catherine ging in de Hoge Nieuwstraat, op de hoek van het Voorhout wonen. Zij leefde daar zelfs boven de rang en stand van haar man, met koks in de keukens, bedienden in de gangen en een kapelaan in de kleine kapel. Zij raakte daardoor in financiële moeilijkheden en kapelaan Maturyn was helaas niet alleen haar raadsman in geestelijke zaken. Op zijn aandringen veranderde zij het deftige huis in een valsemuntercentrale, maar zij beleefde niet veel plezier aan dit gevaarlijke bedrijf. Zij werd gevangengenomen en ter dood veroordeeld, evenals haar raadgever, de kapelaan. Zo werd zij in de Gevangenpoort op 11 april 1541 terechtgesteld, ‘van levender lyve ter doot’, maar ze bleef nog eeuwen daarna een bezoeking voor de bewoners van het Huis van Assendelft.

Het Huis van Assendelft werd in 1677 de ambassade van Spanje en staat tegenwoordig bekend als het Spaansche Hof. Of Catherine daar nu nog rondspookt weet niemand, maar u zou het zelf eens kunnen nagaan, aangezien de prachtige zalen in het 18e eeuwse stadspaleis worden uitgebaat door een cateringbedrijf voor recepties en partijen. Op de site van die cateraar is overigens niets te vinden over het spookachtige verleden van de locatie.