De racist

De chirurg keek zonder enige uitdrukking op. 'Is hij klaar?'

'Klaar is een relatieve uitdrukking,' zei de med-ing. 'Wij zijn klaar. Hij is onrustig.'

'Dat zijn ze altijd ... Goed, het is een ernstige operatie.'

'Ernstig of niet, hij zou dankbaar moeten zijn. Hij is ervoor uitgekozen uit een enorm groot aantal in aanmerking komende gevallen, en, om eerlijk te zijn, geloof ik niet...'

'Zeg het maar niet,' zei de chirurg. 'Het is niet aan ons de beslissing te nemen.'

'We accepteren het. Maar moeten we ermee instemmen?'

'Ja,' zei de chirurg scherp. 'We stemmen ermee in. Totaal en van harte. De operatie is in haar geheel te ingewikkeld om er met geestelijke terughoudendheid over te spreken. Deze man heeft op allerlei manieren zijn waarde bewezen, en zijn levensgeschiedenis is geschikt voor het ministerie van Sterfelijkheid.'

'Best,' zei de med-ing, niet vermurwd.

De chirurg zei: 'Ik kan hem waarschijnlijk het beste hier ontvangen. Het is hier klein en persoonlijk genoeg om hem op zijn gemak te stellen.'

'Dat zal niet helpen. Hij is nerveus, en hij is vastbesloten.'

'Is hij dat werkelijk?'

'Ja. Hij wil metaal, dat willen ze altijd.'

Het gezicht van de chirurg veranderde niet van uitdrukking. Hij staarde naar zijn handen. 'Soms is het mogelijk het uit hun hoofd te praten.'

'Waarom zou u zich er druk om maken?' zei de med-ing onverschillig. 'Als hij metaal wil hebben, laat het dan metaal zijn.'

'Maakt het u niets uit?'

'Waarom zou het?' De med-ing zei het bijna grof. 'In beide gevallen is het een probleem van medische ingenieurskunst, en ik ben medisch ingenieur. In beide gevallen kan ik het aan. Waarom zou ik me er dan verder mee bemoeien?'

De chirurg zei onaandoenlijk: 'Voor mij is het een zaak van wat betamelijk is.'

'Betamelijk! Dat kunt u niet als argument aanvoeren. Wat geeft de patiënt om wat betamelijk is?'

'Ik geef er wel om.'

'U geeft om een minderheid. De huidige opvatting is tegen u. U hebt geen kans.'

'Ik moet het proberen.' De chirurg gebaarde de med-ing tot zwijgen met een snelle beweging van zijn hand - er was geen spoor van ongeduld, alleen snelheid. Hij had de verpleegster al geïnstrueerd, en hij had al een signaal gekregen dat haar aankomst betekende. Hij drukte op een knopje en de dubbele deuren schoven snel open. De patiënt kwam naar binnen in zijn gemotoriseerde stoel, terwijl de verpleegster levendig naast hem mee naar binnen kwam.

'U kunt nu gaan, zuster,' zei de chirurg, 'maar blijf buiten wachten. Ik zal u wel roepen.' Hij knikte naar de med-ing, die samen met de verpleegster wegging; de deuren sloten zich achter hen.

De man in de stoel keek over zijn schouder om te zien hoe ze vertrokken. Zijn nek was broodmager, en er zaten dunne rimpeltjes rond zijn ogen. Hij was net geschoren, en de vingers van zijn handen toonden, toen ze de armleuningen van zijn stoel stevig omklemden, goed verzorgde nagels. Hij was een patiënt met hoge prioriteit, en hij werd in de watten gelegd ... Maar zijn gezicht zag er constant knorrig uit. Hij zei: 'Zullen we vandaag beginnen?'

De chirurg knikte. 'Vanmiddag, senator.'

'Ik heb begrepen dat het weken zal duren.'

'De operatie zelf niet, senator. Maar er zijn een aantal bijkomstige zaken waarvoor gezorgd moet worden. Zo moeten er enkele vernieuwingen in uw bloedsomloop worden aangebracht en aanpassingen van uw hormonen worden uitgevoerd. En dat zijn lastige dingen.'

'Zijn ze gevaarlijk?' Toen, alsof hij de behoefte voelde om een vriendelijke relatie op te bouwen, maar zichtbaar tegen zijn zin, voegde hij eraan toe: ' ... dokter?'

De chirurg schonk geen aandacht aan de nuances van de uitdrukking. Hij zei botweg: 'Alles is gevaarlijk. Het is de tijd die ervoor nodig is, samen met de kundigheid van vele personen en de apparatuur, die maken dat dergelijke operaties slechts voor zo weinigen...'

'Dat weet ik,' zei de patiënt onrustig. 'Ik weiger me daarover schuldig te voelen. Of geeft u in bedekte termen te kennen dat er ongepaste druk is uitgeoefend?'

'In het geheel niet, senator. De juistheid van de beslissingen van het ministerie zijn nooit in twijfel getrokken. Ik noem de moeilijkheid en de ingewikkeldheid van de operatie alleen maar om mijn verlangen te verklaren haar op de best mogelijke manier uit te voeren.'

'Goed, doe dat dan maar. Dat is ook mijn verlangen.'

'Dan moet ik u vragen een beslissing te nemen. Er zijn twee soorten cyberharten, van metaal of. .

'Plastic!' zei de patiënt prikkelbaar. 'Is dat niet het alternatief dat u me wilde aanbieden, dokter? Goedkoop plastic. Dat wil ik niet. Ik heb mijn keus gemaakt. Ik wil het metalen.'

'Maar ...'

'Kijk eens. Er is tegen me gezegd dat de keus aan mij is. Is dat niet zo?'

De chirurg knikte. 'Als twee alternatieve methoden vanuit een

medisch standpunt gezien gelijkwaardig zijn, is de keus aan de patiënt. In werkelijkheid wordt in de praktijk de keus zelfs dan aan de patiënt gelaten als de alternatieve methoden niet gelijkwaardig zijn, zoals in uw geval.'

De ogen van de patiënt vernauwden zich. 'Probeert u me wijs te maken dat het plastic hart beter is?'

'Dat hangt van de patiënt af. Naar mijn mening, in uw persoonlijke geval, is dat zo. En we geven er de voorkeur aan niet die term te gebruiken, plastic. Het is een vezelachtig cyberhart.'

'Wat mij betreft is het plastic.'

'Senator,' zei de chirurg met eindeloos geduld, 'het materiaal is geen plastic in de gewone zin van het woord. Het is wel zo dat het een polymeer materiaal is, maar een dat veel complexer is dan gewoon plastic. Het is een eiwitachtige vezel, die ontworpen is om de natuurlijke structuur van het menselijk hart dat nu in uw borst zit zo natuurgetrouw als mogelijk is na te bootsen.'

'Precies, en het menselijk hart dat nu in mijn borst zit, is versleten, hoewel ik nog geen zestig ben. Ik wil geen ander zoals dit, daar bedank ik voor. Ik wil iets beters.'

'We willen allen iets beters voor u, senator. Het vezelachtige cyberhart zal beter zijn. Het heeft een potentiële levensduur van eeuwen. Het is absoluut niet-allergeen...'

'Geldt dat niet ook voor het metalen hart?'

'Ja, dat is zo,' zei de chirurg. 'Het metalen hart is van een titaniumlegering die ...'

'En het slijt niet? En het is sterker dan plastic? Of vezel, of hoe u het ook noemen wilt?'

'Het metaal is natuurkundig bezien sterker, ja. Maar mechanische sterkte telt hier niet mee. Zijn mechanische sterkte is voor u niet van bijzonder belang, omdat het hart goed beschermd is. Alles dat in staat is tot uw hart door te dringen zal u om andere redenen doden, zelfs als het hart zelf mishandeling weerstaat.'

De patiënt trok zijn schouders op. 'Als ik ooit een rib breek, zal ik die ook door titanium laten vervangen. Het vervangen van botten is niet moeilijk. Iedereen kan dat altijd laten doen. Ik zal zo metaalachtig zijn als ik zelf wil, dokter.'

'Dat is uw goed recht, als u dat verkiest. Hoe het ook zij, het is alleen maar eerlijk u te vertellen dat hoewel geen enkel metalen hart ooit in mechanisch opzicht defect is geraakt, een aantal elektronische wel degelijk defect is geraakt.'

'Wat betekent dat?'

'Dat betekent dat elk cyberhart een gangmaker bevat als een onderdeel van zijn samenstelling. In het geval van de metalen soort is dat een elektronisch apparaatje dat de cyber in zijn ritme houdt. Dat betekent dat een hele batterij uiterst kleine benodigdheden ingebouwd moet worden om het ritme van het hart te variëren naar gelang iemands emotionele of lichamelijke toestand. Af en toe gaat er daar iets mee fout, en er zijn mensen gestorven voordat die fout gecorrigeerd kon worden.'

'Ik heb over zoiets nog nooit gehoord.'

'Ik verzeker u dat het voorkomt.'

'Wilt u me daarmee vertellen dat het vaak voorkomt?'

'Helemaal niet. Het komt uiterst zelden voor.'

'Goed dan, ik waag het erop. Hoe zit dat met het plastic hart? Bevat dat geen gangmaker?'

'Natuurlijk wel, senator. Maar de scheikundige samenstelling van een vezelig cyberhart lijkt sterk op die van menselijk weefsel. Het kan reageren op de inwerking van de ionen en hormonen van het lichaam zelf. Het totale complex dat ingebouwd moet worden is veel minder ingewikkeld dan het geval is bij de metalen cyber.'

'Maar onttrekt het plastic hart zich dan nooit plotseling aan de inwerking van de hormonen?'

'Dat is nog nooit gebeurd.'

'Omdat u er nog niet lang genoeg mee gewerkt hebt. Is dat niet zo?'

De chirurg aarzelde. 'Het is waar dat de vezelige cybers nog niet zo lang worden gebruikt als de metalen.'

'Ziet u wel. Waar gaat het eigenlijk om, dokter? Bent u bang dat ik mezelf verander in een robot... in een Metallo, zoals ze genoemd worden sinds het burgerschap erdoor kwam?'

'Er is niets verkeerds aan een Metallo als zodanig. Zoals u zegt, het zijn burgers. Maar u bent géén Metallo. U bent een menselijk wezen. Waarom zou u niet een menselijk wezen blijven?'

'Omdat ik het beste wil hebben, en dat is een metalen hart. U moet daarvoor zorgen.'

De chirurg knikte. 'Uitstekend. Er zal van u gevraagd worden de nodige toestemmingen te ondertekenen, en dan zult u van een metalen hart worden voorzien.'

'En u bent de uitvoerende chirurg? Ze zeggen dat u de beste bent.'

'Ik zal mijn best doen de verwisseling zo comfortabel mogelijk te maken.'

De deuren gingen open en de stoel bracht de patiënt naar de wachtende verpleegster.

De med-ing kwam binnen en keek over zijn schouder naar de zich terugtrekkende patiënt tot de deuren zich weer gesloten hadden. Hij keerde zich naar de chirurg. 'Wel; ik kan er niet achter komen door u alleen maar aan te kijken. Wat was zijn beslissing?'

De chirurg boog zich over zijn bureau, en ponste de laatste punten uit voor zijn documentatie. 'Wat u voorspelde. Hij staat erop een metalen cyberhart te krijgen.'

'Tenslotte zijn ze ook beter.'

'Niet noemenswaard. Ze zijn er langer, dat is alles. Het is die manie die de mensheid heeft overvallen sinds Metallo's burgers werden. Mensen hebben dat vreemde verlangen om Metallo's van zichzelf te maken. Ze verlangen naar de fysieke kracht en de duurzaamheid die met hen geassocieerd wordt.'

'Het komt niet van éen kant, dokter. U werkt niet met Metallo's maar ik wel; ik kan het dus weten. De twee laatsten die voor reparaties kwamen, vroegen vezelachtige onderdelen.'

'Hebben ze die gekregen?'

'In het ene geval ging het alleen om het versterken van pezen; daar maakte het weinig verschil, metaal of vezels. De andere wilde een bloedsomloopsysteem hebben, of het equivalent ervan. Hem heb ik gezegd dat ik dat niet kon; niet zonder de structuur van zijn lichaam totaal om te bouwen met een vezelig materiaal ... Ik veronderstel dat het eens wel zo ver zal komen. Metallo's die eigenlijk helemaal geen Metallo's zijn, maar een soort van vlees en bloed.'

'Die gedachte hindert u niet?'

'Waarom zou het? En gemetalliseerde menselijke wezens ook. We hebben nu twee variëteiten van intelligentie op Aarde, en waarom al die zorg om twee. Laten ze elkaar benaderen, en tenslotte zullen we niet meer in staat zijn ze van elkaar te onderscheiden. Waarom we dat zouden willen? We zouden het beste van beide werelden hebben; de voordelen van de mens, gecombineerd met die van de robot.'

'Je zou een kruising krijgen,' zei de chirurg met iets dat aan woede grensde. 'Je zou niet iets krijgen dat beide is, maar geen van beide. Is het niet logisch te veronderstellen dat een individu te trots zou zijn op zijn structuur en identiteit om het te willen verdunnen met iets ongelijksoortigs? Zou hij verbastering willen?'

'Dat is racistisch gepraat.'

'Laat het dat dan maar zijn.' De chirurg zei kalm en met nadruk: 'Ik geloof in het zichzelf zijn. Ik zou onder alle omstandigheden geen enkel stukje van mijn eigen structuur willen veranderen. Als iets ervan vervangen zou moeten worden, zou ik die vervanging willen hebben die zo dicht als maar mogelijk is het natuurlijke origineel zou benaderen. Ik ben mezelf; er zeer tevreden mee mezelf te zijn; en zou niets anders willen zijn.'

Hij was nu uitgesproken en moest zich voorbereiden op de operatie. Hij legde zijn sterke handen in de verwarmingsoven en liet ze de donkerrode, hete gloed aannemen die ze volkomen zou steriliseren. Niettegenstaande al zijn hartstochtelijke woorden had hij zijn stem niet een keer verheven, en zijn gepolijste metalen gezicht toonde (zoals altijd) geen enkel teken van enige uitdrukking.