De Baltische landen voor kinderen

De Baltische landen zijn gemaakt voor vakanties met kinderen, zeker als ze van natuur houden. Het groen en de ruimte van het platteland bieden een goed alternatief als je ze iets anders wilt laten ervaren dan de gebruikelijke strandvakanties. Neem ze mee de binnenlanden in en laat ze kennismaken met het eenvoudige plattelandsleven. Denk hierbij aan kamperen, zwemmen, vissen, een kampvuur bouwen, wandelen en vooral fietsen. De ongerepte bossen, prachtige rivieren en talloos veel meren lenen zich er uitstekend voor. Ook in de stad zijn voldoende bezienswaardigheden die voor kinderen aantrekkelijk zijn.

Er is slechts één ‘maar’ en wellicht niet eens zo’n verkeerde. Toerisme is namelijk nog een tamelijk nieuw begrip en niet alles is al even goed geregeld. Het toilet is soms niet meer dan een gat in de grond en gekookte aardappels met een stuk worst kan het enige zijn dat op het menu staat. Een beetje flexibiliteit wordt dus wel van het kind verlangd. Ook moet het van de simpele dingen kunnen genieten: verwacht geen hypermoderne pretparken. Verder zijn er geen voorwaarden. De reistijden zijn kort, het is er veilig (vooral op het platteland) en wat ook een prettige bijkomstigheid is: het is (nog) redelijk goedkoop.

Whizzkids

De Esten behoren tot de meest interactieve mensen van Europa. Niet voor niets komen de uitvinders van het downloadprogramma Kazaa hier vandaan. Ook in Letland en Litouwen gebeurt steeds meer digitaal. Toch ontbreekt het op het web helaas aan informatie voor en over kinderen. Alleen Tallinn heeft op de eigen website een aparte link (www.tourism.tallinn.ee). Voor toegankelijke Nederlandstalige informatie over de drie landen zou je het Landenweb (www.landenweb.com) eens moeten opzoeken. Daar vind je ook een heleboel andere links. Een goede website over Estland is http://nl.wikipedia.org/wiki/Estland. Overigens hebben de meeste steden, musea en andere bezienswaardigheden ondertussen wel een (Engelstalige) internetsite. De domeinnamen zijn .ee (Estland), .lv (Letland) en .lt (Litouwen).

De reis

De keuze tussen vliegen of rijden is niet zo gemakkelijk. De korte vliegreis bespaart je de enorme afstand over de Duitse snelweg en de tijdrovende slecht geasfalteerde binnenwegen van Polen die voor kinderen wel heel erg saai en lang zijn. Aan de andere kant is eigen vervoer in het Balticum wel heel erg praktisch. Om elke keer weer met de kinderen op een van de sporadische bussen in het binnenland te wachten is namelijk geen pretje. Een optie is om met het vliegtuig te gaan en vervolgens ter plaatse een auto te huren.

Vliegen

De rechtstreekse vluchten zijn kort (ruim twee uur) en zullen dus geen problemen veroorzaken. Airbaltic heeft het geweldige aanbod dat kinderen tot en met zestien jaar voor 1 Lt met de ouders mee mogen vliegen op directe vluchten (Riga). Over het algemeen krijgen kinderen tot twaalf jaar reductie.

Auto

De autoreis is lang en voor een groot deel saai. Door in Zweden of Duitsland de ferry te nemen, zorg je voor enige afwisseling, maar ook de bootreis is lang en zal de kinderen uiteindelijk kunnen vervelen. Wel zijn er vaak speelhoeken aanwezig.

Bus of trein

De minst aantrekkelijke optie. Treinen zijn duur en er zijn geen directe verbindingen vanuit Nederland. En ruim vierentwintig uur in de bus zitten op een krappe plek is geen pretje.

Gezondheid

Er zijn geen ziektes waartegen kinderen dienen te worden ingeënt. Wel is het altijd oppassen voor teken en een muggenstift is absoluut geen overbodige luxe. Als bescherming tegen muggen loont het de moeite een klamboe mee te nemen. Teken zitten vooral in lang gras. Ze bijten zich het liefst vast op zachte plekken op het lichaam zoals bovenbenen en het kruis. Meestal kruipen ze via de benen omhoog. Controleer ’s avonds het lichaam van jezelf en de kinderen. Een apotheek is in noodgevallen nooit ver weg. Let ook goed op waar je de kinderen laat zwemmen: soms staan er waarschuwingsborden aan zee en bij rivieren wegens vervuiling. Als er geen staat, dan is er niets aan de hand.

Eten en drinken

De Baltische kinderen zijn niet zo happig op fastfood. Vandaar dat je maar sporadisch een McDonald’s tegenkomt. Alleen in Riga zijn ze in overvloed. Toch hoeven kinderen niet te wanhopen, want pannenkoeken lust men hier maar al te graag! Of het nou met jam, appel, kaas of ham is, je komt het meestal wel op de kaart tegen. En een pizza gaat er ook wel in. Daarnaast zijn er in de grote steden genoeg eetcafés en restaurants die een ‘normale’ westerse maaltijd voorschotelen. Wil je ze het traditionele eten laten uitproberen, dan kom je snel bij veel vlees en vis terecht. Vaak met een berg groente en gekookte aardappels. Klinkt dus niet erg aantrekkelijk en meestal ziet het er ook zo uit.

Wat betreft drinken zijn er geen verschillen met het Westen.

Accommodatie

Het Baltische bos en platteland zijn uitermate geschikt om te kamperen. Er zijn genoeg volledig ingerichte campings die handig zijn als je ergens langer wilt verblijven of jonge kinderen hebt. Je vindt ze vooral in de toeristische oorden aan de kust. Daarnaast zijn er vakantieboerderijen waar kinderen ongestoord hun gang kunnen gaan. Met wat oudere en zelfstandige kinderen zou je kunnen overwegen om wild te kamperen. Hout sprokkelen en dan een kampvuur maken is natuurlijk altijd spannend.

De grotere (luxe)hotels in de stad hebben de gebruikelijke kinder-faciliteiten. Vaak betaal je minder of niets voor kinderen onder de 10 à 12 jaar die bij de ouders op de kamer slapen. Vraag bij de boeking om meer informatie. Bij de kleinere pensions verschillen de mogelijkheden, al hebben ze op het platteland wel vaak iets van een kindertuin of boerderij.

Wat te doen?

Fietsen

Een van de redenen om met kinderen naar het Baltische gebied te gaan, zijn de geweldige fietsmogelijkheden. Bosroutes waar je bijna niemand tegenkomt zijn ideaal voor kinderen. Ze zien zo het meest van de natuur en bovendien hoef je niet bang te zijn voor ongelukken. Van de grote wegen kun je het beste wegblijven. Automobilisten rijden er als gekken, fietspaden zijn er vrijwel niet, ook niet in de stad. Verstandiger is om de fietsen mee te nemen met de auto (of vliegtuig) en vanuit vaste adressen dagtochten te maken. Houd er rekening mee dat het in het oosten van Letland en Estland iets heuvelachtiger is en dat het huren van kinderfietsen soms een probleem is.

Waterpret

Schone meren met kristalhelder water vind je overal. De temperatuur is meestal hoger dan in de Oostzee, die ook ’s zomers nog behoorlijk fris is. Wat de zee voorheeft op de meren zijn de recreatiemogelijkheden. Voetbal- en volleybalvelden, waterglijbanen en klimtoestellen zijn op de belangrijkste stranden altijd wel aanwezig. Populaire badplaatsen waar de Internationale Blauwe Vlag wappert zijn: Nida, Palanga, Liepāja, Ventspils, Jūrmala en Pärnu. Haapsalu heeft het warmste zeewater en bovendien is het er ondiep, wat het geschikt maakt voor kleine kinderen. Nergens hoef je bang te zijn voor haaien, krokodillen of andere watermonsters.

Aquaparken zijn een nieuw fenomeen in het Balticum. Het Waterpark Nemo in Jūrmala is gerenommeerd. Ventspils heeft er ook een en recentelijk opende Pärnu een groot complex met onder andere vier glijbanen (Tervise Paradiis).

Sporten

Voetbalveldjes zijn er genoeg en anders is het niet zo moeilijk om een stuk gras te vinden. In Litouwen is men in de ban van basketbal, hetgeen blijkt uit het aantal basketbalvelden. Tennisbanen zijn in de grotere steden te huur en anders ben je afhankelijk van je hotel of camping. Opmerkelijk is nog iets wat de nationale sport van Estland lijkt: bowlen. In de meeste grote plaatsen is wel een baantje aangelegd.

Kastelen en wat daar nog van over is

Een kasteel is altijd spannend. In het Baltische gebied lagen er honderden, met de nadruk op de verleden tijd, want ze zijn vrijwel allemaal verwoest. Ruïnes zijn voor kinderen vaak niet interessant; zelfs als volwassene zul je er na een paar wel genoeg van hebben. Maar er is een aantal kastelen (en ook kloosters) dat wel tot de verbeelding spreekt en interessante exposities heeft, zoals in Kuressaare, Narva, Cēsis, Sigulda en Trakai.

Voor dierenvrienden

Natuur en dieren genoeg, het is alleen de vraag hoe je ze wilt zien. Het leukst is natuurlijk in het wild, maar de kans is klein dat een everzwijn, wolf of eland zich zomaar laat zien. Kaunas heeft een Zoölogisch Museum met duizenden opgezette dieren. In deze stad is ook een dierentuin, maar houd er rekening mee dat de leefomstandigheden voor de dieren daar naar onze maatstaven minder goed zijn. Riga en Tallinn hebben ook een dierentuin. Heel mooi is het Educatiepark van Līgatne (Letland), waar je de dieren die in de bossen leven vanaf plateaus kunt zien. De wandelroute is lang: om de verveling tegen te gaan zou je de autoroute kunnen nemen. Beverdammen zijn er door heel Estland. Er zijn er zelfs zo veel en ze zorgen voor zo veel wateroverlast dat veel boeren vergunningen krijgen om bevers te schieten. Bevers zijn erg schuw. Als je er een wilt zien moet je ’s morgens om 5 uur op zoek.

Tips per stad of gebied

Tallinn

Het voordeel van een kleine oude stad als Tallinn is dat alles op loopafstand is en kinderen het dus gemakkelijk kunnen volhouden. Het stadsmuseum is beeldend ingericht, geschikt voor kinderen. In het openluchtmuseum, niet ver van de dierentuin, kunnen ze zien hoe er vroeger in Estland geleefd werd op boerderijen. Een Brandweermuseum en Poppenmuseum zijn ook altijd goed. Het Kadriorgpark is lekker voor een wandeling met de kinderwagen of om ze even uit te laten razen. Het strand van Pirita is niet ver weg en valt goed te combineren met een bezoek aan de televisietoren.

Nationaal Park Lahemaa

De Jägalawaterval op de weg ernaartoe. Moerassen zijn spannend, maar de houten paden zijn smal en soms glad. Sommige zwerfkeien zijn beklimbaar. De inrichting van het kasteel van Rakvere is vermakelijk voor kinderen.

Tartu

De studentenstad is geschikt als uitvalsbasis voor het zuidoosten indien je alles bij de hand wilt hebben. Neem de kinderen mee naar het Nationaal Museum. Een cruise over de Emajõgi naar Piirissaare kan ook. Daarnaast is er een waterpretpark (Aura Veekeskus).

Zuidoost-Estland

Zowel het Peipusmeer als Võrtsjärv zijn goede vislocaties. Taevaskoja biedt verschillende recreatiemogelijkheden waaronder kanovaren. De observatietoren op de Suur Munamägi is leuk om te beklimmen. Bij Vana-Vastseliina liggen mooie kasteelruïnes (bij Vastseliina is een geweldige camping aan een meer met sportvelden). De mystieke grotten van Piusa met een heksenaltaar mogen niet worden gemist.

Haapsalu

Het strand is erg geschikt voor kleine kinderen en is minder druk dan dat van Pärnu. In de plaats zelf behoren het kasteel en het Spoorwegmuseum tot de attracties.

Hiiumaa

Ideaal voor fietstochten en voor als je alleen met het gezin wilt zijn. Je kunt de vuurtoren van Kõpu beklimmen.

Saaremaa en Muhu

Aan de kust bij Sõrve zijn een aantal kindvriendelijke campings aan het strand. De zee is hier ondiep. Kuressaare is een vriendelijke plaats, geschikt voor langer verblijf met kinderen. Kasteel Arensburg is het interessantste in zijn soort. Sportfaciliteiten zijn ruimschoots aanwezig. Fietsen over het eiland is goed mogelijk, maar vergis je niet in de afstanden. De wegen zijn vaak ook onverhard en ’s zomers nogal stoffig en mul met veel stenen. Voor kinderen is dat moeilijk fietsen. De meteorietkrater, het Mihkli Boerderijmuseum, de windmolens en het Koguva Openluchtmuseum (Muhu) zijn geschikte bezienswaardigheden.

Pärnu

In de Mini Zoo kom je oog in oog te staan met levende slangen en krokodillen. Daarnaast is er het strand.

Riga

In de hoofdstad van Letland is het wat drukker, dus moet je meer opletten en is het misschien minder prettig met kleine kinderen, maar nog steeds goed te doen. Mits ze geen hoogtevrees hebben, kun je ze meenemen naar de top van de Sint-Pieterskerk voor een geweldig uitzicht. Een boottocht door het stadskanaal of een middag in het omliggende park biedt wat afwisseling na een stadswandeling. Het Motormuseum en het Letse Openluchtmuseum in de buitenwijken zijn ook voor kinderen interessante musea.

Jūrmala

In deze badplaats van het Balticum zijn altijd veel kinderen te vinden. In de achterliggende bossen zijn prachtige fietstochten te maken.

Koerland

De Abava-vallei is geschikt om te kanoën en te fietsen. Bij Sabile ligt een roetsjbaan en het Openluchtmuseum van Pedvāle heeft grappige, speelse beeldhouwwerken. In Kuldīga liggen de grote waterval en de zandgrotten even buiten de plaats.

Ventspils

De kinderstad van het Balticum! Afgezien van het strand voorzien van alle toeters en bellen zijn er: een aquapark, een historisch museum met digitale informatie, een openluchtmuseum waar een treintje doorheen tuft, een skatepark, twee moderne (en veilige) speeltuinen van grote omvang en met verschillende soorten klimrekken, een grote sporthal, houten wippen in de autovrije hoofdstraat en bontgekleurde koeien die de stad overal opvrolijken.

Tērvete

Het natuurpark in de bossen is een klein paradijs voor kinderen. Kabouters, fantasierijke houten beelden, forten en speelplaatsen worden afgewisseld met historische kasteelheuvels en ruïnes.

Nationaal Park Gauja

Bobsleeën, de kabellift naar Krimulda, het kasteel Turaida, paardrijden, grotten en kamperen aan de Gauja waar tevens allerlei water-sportmogelijkheden zijn: Sigulda is ideaal voor kinderen. Andere interessante bezienswaardigheden zijn het Educatiepark Līgatne en het forteiland van Araiši. Wat dacht je ervan om met een helm en kaars de ruïnes van het kasteel van Cēsis te verkennen?

Noord- en Oost-Letland

Aan de kust liggen enkele mooie stranden en kampeerplaatsen. Handig is om er een bij een grotere plaats uit te zoeken gezien het gebrek aan winkels op die kampeerplaatsen. Het Skaņaiskalns park in Mazsalaca biedt plezier voor een halve dag. Van het gebaande pad, dus met weinig toeristen en andere kinderen, is Alūksne. Meer en eiland bieden echter wel degelijk recreatiemogelijkheden, naast het smalspoortreintje. Wil je echt iets anders met de kinderen, zoek dan de meren in het oosten bij Ludza op. Een schitterend natuurgebied maar nog helemaal niet klaar voor toerisme.

Aan de Daugava

De reusachtige dam in Ķegums met een Elektriciteitsmuseum. Een aanrader is het nagebouwde houten fort in Lielvārde waar kinderen in de torens kunnen klimmen. Loop dan ook even door het naastgelegen park met sculpturen gebaseerd op het nationale epos.

Vilnius

Er is relatief weinig voor kinderen te doen. In het Vingispark en het park achter de Sint-Annekerk kun je een balletje trappen. Gelukkig biedt het kasteel van Trakai uitkomst. Naast zwemmen of een bootje huren, kun je op het binnenterrein pijl-en-boogschieten.

Noordoost-Litouwen

Het Nationaal Park Aukštaitija heeft naast fiets- en kanoroutes, een watermolen in Ginunčiai, een Bijenteeltmuseum in Stripeikiai en bij Palūšė twee wandelroutes met folkloristische sculpturen. De telescoop bij Molėtai en het nabijgelegen Etno-kosmologisch Museum zijn ook voor kinderen interessant, evenals de groteske beelden in Europos Parkas.

West-Litouwen

De gekke-stenencollectie van Orvydas Tuin is een populair familieuitje. Sommige kinderen zullen het stoer vinden om de raketbasis te zien. Voor zon, zee en strand is Palanga de beste locatie in Litouwen. Springkussens, trampolines en kermisattracties zijn er in overvloed. Met het pontje naar de Koerse Schoorwal is op zich al een belevenis. Het Zeemuseum met dolfinarium van Smyltinė en de Heksenheuvel in Juodkrantė zijn vaste prik met kinderen.

Kaunas

Tussen alle musea zitten ook wel aardige voor kinderen, zoals het Duivelsmuseum en het Folkloremuziek- en Instrumentenmuseum. Houd er bij het openluchtmuseum in Rumšiškės rekening mee dat de loopafstanden groot zijn.

Zuid-Litouwen

In Dzūkija kun je kanoën. Grūtas Park, net als Trakai te doen als dagtocht vanuit Vilnius, heeft een speeltuin en een kinderboerderij.