Stapschijven

`Dat was niet beleefd,' zei Teela.

`Chiron wil niet oog in oog komen te staan met Nessus. Dat heb ik je toch verteld? Ze denken dat Nessus krankzinnig is.'

`Ze zijn allemaal krankzinnig.'

`Nou, dat vinden zij niet, maar dat wil nog niet zeggen dat je geen gelijk hebt. Wil je nog steeds gaan?'

Teela's antwoord was dezelfde niet begrijpende blik waarmee ze hem had aangekeken toen hij had geprobeerd uit te leggen wat er tussen hem en Paula Cherenkov was geweest. `Je wilt dus nog steeds,' zei hij droevig.

`Tuurlijk. Wie niet? Waar zijn de poppenspelers bang voor?' `Dat begrijp ik wel,' zei Spreker-tot-Dieren. `De poppenspelers zijn lafaards. Maar ik begrijp niet waarom ze erop staan om meer te weten te komen dan ze nu al weten. Louis, ze zijn al voorbij de Ring, want ze gaan met bijna de lichtsnelheid. De wezens die de Ring hebben gebouwd hadden geen schepen die sneller gingen dan het licht, dat is wel zeker. Derhalve kunnen ze geen gevaar zijn voor de poppenspelers, nu niet en niet in de toekomst. Ik begrijp niet wat voor rol wij in deze affaire spelen.'

`Dat kon ook niet anders.'

`Moet ik dat als een belediging opvatten?'

`Nee, natuurlijk niet. Alleen stuiten we steeds weer op problemen die met bevolking en bevolkingsdichtheid te maken hebben. Hoe zou jij die ook kunnen begrijpen?'

`Juist. Wil je dan zo vriendelijk zijn om een en ander uit te leggen?'

Louis had ingespannen naar de tamme jungle zitten kijken of hij al iets van Nessus zag. 'Nessus zou je dit waarschijnlijk beter kunnen vertellen. ox, stel je een biljoen poppenbazen voor op deze wereld. Kun je dat?'

`Ik kan ze stuk voor stuk ruiken. Het idee op zich geeft me al de kriebels.'

`Stel ze nu eens voor op de Ringwereld. Beter, hè?'

`Uuh. Ja. Met meer dan acht tot de zevende macht meer ruimte .. . Maar dan begrijp ik het nog steeds niet. Dacht jij soms dat de poppenspelers van plan zijn om de Ring te veroveren? Maar hoe zouden ze later op de Ring overstappen? Ze vertrouwen geen enkel ruimtevaartuig.'

`Dat weet ik niet. En ze voeren ook geen oorlog. Maar daar gaat het niet om. Waar het om gaat is of de Ringwereld een veilige woonplaats biedt.'

`Mmm.'

`Begrijp je het nu? Misschien denken ze er wel over om hun eigen Ringwerelden te gaan bouwen. Misschien verwachten ze wel dat ze een lege vinden, daarginds, in de wolken van Magelhaen. zo'n onredelijke hoop, overigens. Maar dat maakt niets uit. Ze moeten weten of het veilig is voor ze iets doen.'

`Daar komt Nessus.' Teela stond op en liep naar de onzichtbare wand. `Het lijkt wel of hij dronken is. Worden poppenspelers wel eens dronken?'

Nessus draafde niet. Hij kwam voorzichtig aangetrippeld, liep om een een meter twintig lange chromaatgele veer heen met een behoedzaamheid die bepaald overdreven aandeed, terwijl zijn platte hoofden naar links en naar rechts schoten. Hij was bijna bij de koepel toen iets dat op een grote zwarte vlinder leek op zijn romp ging zitten. Nessus gilde als een vrouw, en sprong naar voren alsof hij over een hoge omheining wilde. Hij kwam rollend neer. Toen hij ophield met rollen bleef hij als een bal liggen, zijn rug gebogen, zijn benen krom, en zijn hoofden en nekken tussen zijn voorbenen.

Louis rende al naar hem toe. `Depressieve fase,' schreeuwde hij over zijn schouder. Met wat geluk en dank zij zijn geheugen vond hij de ingang van de koepel terug, en schoot het park in.

Alle bloemen roken naar poppenspelers. (Als al het leven op de wereld van de poppenspelers dezelfde chemische basis had, hoe kon Nessus zich dan voeden met warm wortelsap?) Louis rende langs een naar rechts zigzaggende stoffige oranje heg, die zo zorgvuldig was bijgehouden dat hij wel gemanicuurd leek, en kwam toen bij de poppenspeler.

Hij knielde naast hem neer. `Ik ben het, Louis,' zei hij. `Je bent veilig.' Voorzichtig stak hij zijn hand in de verwarde manen boven

de schedel van de poppenbaas en krabde zachtjes. De poppenspeler bewoog even krampachtig toen hij de aanraking voelde, werd toen weer slap.

Dit was een kwaaie. Het was niet nodig om de poppenspeler met de wereld te confronteren, nog niet. `Was dat ding gevaarlijk?' vroeg Louis. Dat op jou ging zitten?'

Dat? Nee.' De alt klonk gesmoord, maar prachtig zuiver, en zonder inflexie. `Het was alleen maar een ... een bloemsnuiver.' `Hoe is het gegaan met zij-die-leiden?'

Nessus verkrampte even. `Ik heb gewonnen.'

`Mooi zo. Wat heb je gewonnen?'

`Het recht om mij voort te planten, en twee partners.'

`Ben je daarom zo bang?' Niet eens zo onwaarschijnlijk, dacht Louis. Misschien was Nessus wel het equivalent van het mannetje van de zwarte weduwe, door de liefde ten dode opgeschreven. Of een nerveuze maagd ... van elk van beide seksen. Hoewel, beide? Hoeveel hadden de poppenspelers er ook weer.

De poppenspeler zei: `Ik had kunnen falen, Louis. Ik heb ze rechtstreeks geconfronteerd. Ik heb ze overbluft.'

`Ga verder.' Louis merkte dat Teela en Spreker-tot-Dieren zich bij hen hadden gevoegd. Hij krabde verder in Nessus' manen. Nessus had zich niet verroerd.

De gesmoorde, inflexieloze altstem zei: `Zij-die-leiden boden me het wettelijke recht aan om mijn soort voort te planten als ik de reis die we moeten maken overleef. Maar dat was niet genoeg. Om nakomelingschap te krijgen, moet ik partners hebben. Wie is uit eigen vrije wil bereid om te paren met een maniak met een wilde bos manen?

Ik moest wel bluffen. Zoek een partner voor me, zei ik, of ik trek mij terug uit de hele onderneming. Als ik me terugtrek dan doet de Kzin hetzelfde, zei ik. Ze waren woedend.'

Dat wil ik best geloven. Je moet toen in de manische fase zijn geweest.'

`Ik zorgde dat ik erin kwam. Ik bedreigde ze met de ondergang van hun plannen, en ze capituleerden. Een onzelfzuchtige vrijwilliger, zei ik, moet erin toestemmen om met mij te paren als ik terugkeer van de ring.'

`Prachtig. Mooi gezegd. En kreeg je je vrijwilligers?'

`Eén van onze seksen is ... eigendom. Nonsentient; stupide. Ik had maar één vrijwilliger nodig. Zij-die-leiden —'

Teela interrumpeerde. Waarom zeg je niet gewoon leiders?'

`Ik had mijn best gedaan om het begrip in jullie terminologie weer te geven' zei de poppenspeler. `Een wat preciezere vertaling zou zijn: zij-die-leiden-vanuit-de-achterhoede. Eén van hen wordt tot voorzitter gekozen, of tot woordvoerder of ... de juiste vertaling voor zijn titel is hij-die-het-verst-in-de-achterhoede-is. En juist deze functionaris heeft mij aanvaard als zijn paringspartner. Hij zei dat hij niemand anders kon vragen om zijn zelfrespect op te offeren.'

Louis floot. `Dat is me nog es wat. Vooruit maar, doe maar benauwd, je hebt 't verdiend. Je kunt maar beter nu bang zijn, nu het allemaal achter de rug is.'

Nessus bewoog zich even, en werd wat minder gespannen.

Dat voornaamwoord,' zei Louis. `Daar zit ik mee in m'n maag. Of ik moet aan jou denken als een zij, of hij-die-het-verst-in-deachterhoede-is is een zij.'

`Dat is niet erg kies van je, Louis. Je praat niet over seks met iemand van een andere planeet.' Een hoofd kwam van tussen Nessus' benen te voorschijn en keek Louis Wu afkeurend aan. `Jij en Teela zouden toch niet in mijn aanwezigheid paren?'

`Geloof het of niet, we hebben het er wel eens over gehad, en Teela zei —'

`Ik ben beledigd,' zei de poppenspeler.

`Waarom?' vroeg Teela. Het hoofd dook schielijk weer weg. `O, kom daar nou uit! Ik zal je niks doen.'

`Echt waar?'

`Echt waar. Eerlijk. Ik vind je een schatje.'

De poppenspeler nam nu helemaal weer zijn normale houding aan. `Hoorde ik het goed dat je me een schatje noemde?'

`Jawel.' Ze keek naar de indrukwekkende oranje massa spierbundels die Spreker-tot-Dieren heette en zei edelmoedig: `En jij bent ook een schatje.'

`Ik wil niet onvriendelijk zijn,' zei de Kzin. `Maar zeg dat niet meer. Nooit meer.'

Teela keek of ze het niet helemaal begreep.

Daar stond een stoffige oranje heg, drie meter hoog en kaarsrecht,

voorzien van kobaltblauwe tentakels die slap neer hingen. Aan de tentakels te zien was de heg ooit vleesetend geweest. De heg was de rand van het park, en Nessus ging zijn groepje voor op weg daarheen.

Louis verwachtte ergens een opening in de heg, en was er niet op voorbereid toen Nessus er recht op toe liep. De heg week uiteen voor de poppenspeler en sloot zich weer achter hem.

Ze liepen achter hem aan.

Waar ze vandaan kwamen was de hemel hemelsblauw geweest, maar toen de heg zich achter hen had gesloten was de hemel zwart en wit. Tegen het zwart van de eeuwige nachthemel dreven wolken, die wit schitterden in het licht dat van onderen op hen scheen. Het licht van kilometers stad. Want daar bevonden ze zich nu in, en hij rees torenhoog op rondom hen.

Op het eerste gezicht was het enige verschil met de steden op Aarde het formaat. De gebouwen waren zwaarder, omvangrijker, uniformer; en ze waren hoger, ontzagwekkend hoog, zodat de hemel uit niets dan verlichte ramen en verlichte balkons bestond. Het zenit boven hen was niet meer dan een serie rechte, dunne, zwarte streepjes. Hier waren de rechte hoeken die ontbraken in het meubilair van de poppenspelers; hier, aan de gebouwen, waar een rechte hoek veel te groot was om een zorgeloze knie een blauwe plek te bezorgen.

Maar waarom had de stad zich niet even torenhoog boven het park afgetekend? Op Aarde waren er maar weinig gebouwen die boven de anderhalve kilometer uit kwamen. Hier was dat zo ongeveer het minimum. Louis sloeg er een slag naar: licht afbuigende velden om de randen van het park heen? Maar hij kwam er niet toe om het te vragen. Dit was nog wel het kleinste wonder van de stad van de poppenspelers.

`Ons vaartuig bevindt zich aan de andere kant van het eiland,' zei Nessus. `We kunnen er in een minuut of minder zijn als we gebruik maken van de stapschijven. Ik zal jullie laten zien hoe het gaat.'

'Ben je nu weer in orde?'

`Ja, Teela. Zoals Louis zegt: het ergste is achter de rug.' De poppenspeler klikklakte lichtjes voor hen uit. `Hij-die-het-verst-in-de-achterhoede-is wordt mijn partner. Ik hoef alleen maar terug te komen van de Ringwereld.'

Het pad was zacht. Op het oog leek het van beton, doorspikkeld met stukken lichtgevend materiaal, maar het voelde aan als vochtige, sponsachtige grond. Ze liepen langs een hele serie gebouwen en kwamen toen op een kruispunt uit. `We moeten hierheen,' zei Nessus, en wees met een van zijn hoofden. `Ga niet op de eerste schijf staan. Volg mij.'

In het midden van de open plek bevond zich een groot blauw rechthoekig gedeelte. Vier schijven lagen eromheen, een aan elke kant van de rechthoek. `Je mag wel op de rechthoek gaan staan,' zei Nessus, `maar niet op de verkeerde schijven. Volg mij maar.' Hij liep om de dichtstbijzijnde schijf heen, liep over de blauwe rechthoek, klikklakte de schijf er tegenover op, en verdween. Eén ogenblik lang stonden ze allemaal verbluft te kijken. Toen gilde Teela als een duivel en rende naar de schijf. En verdween. Spreker-tot-Dieren grauwde en sprong. Een tijger zou niet zo'n zelfde precies berekende sprong hebben kunnen maken. Toen stond Louis alleen.

`Bij de Neveldemonen,' zei hij verbaasd, `ze hebben open transfèrcabines hier.'

En hij liep naar voren.

Hij stond op een vierkant vlak, midden op het volgende kruispunt, tussen Nessus en Spreker in. `Je paringspartner is vooruit gerend,' zei Nessus. 'Ik hoop dat ze op ons wacht.'

De poppenspeler liep het vlak af naar een schijf, drie stappen verder. En verdween.

`Wat een instelling!' zei Louis bewonderend. Hij was alleen, want de Kzin was al achter Nessus aan. `Je hoeft alleen maar te lopen. Dat is alles. Drie stappen, en je bent een kruispunt verder. Het lijkt wel tovenarij. En je kunt net zo ver als je zelf wilt!' Hij deed een paar stappen naar voren.

Hij had zevenmijlslaarzen aan. Hij draafde lichtjes op zijn tenen, en elke drie stappen verschoot de omgeving. De ronde aanduidingen op de hoeken van gebouwen moesten adrescodes zijn, zodat je zag wanneer je op je bestemming was. Dan liep je om de schijven heen naar waar je moest zijn.

Langs de straten zag hij winkels, die hij graag eens was binnen gegaan om te kijken wat er te zien was. Of waren het helemaal geen winkels, maar iets anders? Maar de anderen waren hem wel een paar `haltes' voor. Louis kon ze zichtbaar-onzichtbaar zien worden aan het eind van dit canyon van gebouwen. Hij ging wat sneller draven.

Aan het eind van een stap stonden Nessus en Spreker voor hem, en versperden hem de weg.

`Ik was bang dat je te ver zou doorschieten,' zei Nessus. En hij ging de anderen voor naar links.

`Wacht —' Maar de Kzin was ook al verdwenen. Waar was Teela verdomme?

Ze moest al vooruit zijn gegaan. Louis sloeg linksaf en liep verder.

Met zevenmijlslaarzen. De stad schoot als een droom langs hem heen. Louis rende voort met in zijn hoofd visioenen van dansende suikerpruimen. Vrijpaden door de steden heen, de schijven in een andere kleur, tien kruispunten van elkaar. Lange afstandsschijven, honderdvijftig kilometer van elkaar, elke schijf middenin het centrum van een stad, en de aankomstvlakken zo groot als een heel kruispunt. Paden om oceanen over te steken: één stap, en je was op een eiland! Eilanden als stapschijf!

Open transfercabines. De poppenbazen waren technologisch heel, heel ver. De schijf was maar een meter breed, en je hoefde er niet helemaal op te staan om hem te laten werken. Eén voet erop en je stapte het volgende aankomstvlak alweer af. Dat was even drigg beter dan roltrottoirs!

Onder het rennen vormde Louis' geest zich een beeld van een spookpoppenbaas, honderden kilometers lang, die voorzichtig een keten eilanden afliep, en oplette waar hij zijn voeten neerzette, hij mocht eens naast een eiland stappen en een natte voet halen. Nu werd de spookpoppenspeler groter, en zijn stapschijven werden werelden ... de poppenspelers waren technologisch heel, heel ver

Aan de oever van een rustige zwarte zee stapte hij van de laatste schijf af. Voorbij de rand van de wereld rezen vier grote volle manen in een rechte lijn boven elkaar naar de sterren. Halverwege de horizon zag hij een kleiner eiland, felverlicht. Nessus en Spreker stonden hem op te wachten.

`Waar is Teela?'

`Ik weet het niet,' zei Nessus.

`Neveldemonen! Nessus, hoe komen we te weten waar ze is?' `Zij moet ons vinden. Je hoeft je geen zorgen te maken, Louis.' `Ze is de weg kwijt op een vreemde wereld! Er kan haar van alles overkomen!'

`Niet op deze wereld, Louis. Geen wereld is zo veilig als die van ons. Als Teela bij de rand van het eiland komt, merkt ze dat de stapschijven naar de andere eilanden voor haar niet werken. Dan volgt ze de stapschijven het strand langs tot ze er een vindt die wel werkt.'

`Waar denk je dat we het over hebben? We zijn geen computer kwijt! Teela is een meisje van twintig!'

Teela stapte naast hem uit het niets. `Hoi. Ik was even de weg kwijt. Waarom al die opwinding?'

Spreker-tot-Dieren keek hem grijnzend aan, zijn messcherpe tanden spottend bloot. Louis vermeed Teela's onzekere vragende ogen, en voelde zijn wangen rood worden. Maar Nessus zei alleen maar: `Volg me.'

Ze volgden de poppenspeler tot waar er weer een rij stapschijven langs het strand lag. Even later zagen ze een vuilbruin pentagram. Ze gingen er op staan .. .

En stonden op kale rots, een rotseiland ter grootte van een privé-ruimtehaven, fel verlicht door zonnebuizen. Midden op het eiland stonden één hoog gebouw, en één ruimteschip.

`Dat daar is ons schip,' zei Nessus.

Teela en Spreker gaven blijk van hun teleurstelling, want de oren van de Kzin verdwenen in hun huidplooien, terwijl Teela verlangend terugkeek naar het eiland waar ze net vandaan waren gekomen, naar een muur van licht, gevormd door kilometershoge gebouwen, die schouder aan schouder stonden afgetekend tegen de interstellaire nacht. Maar Louis keek, en hij voelde hoe een gevoel van opluchting door zijn wat al te gespannen spieren gleed. Hij had nu wel genoeg gehad van wonderen. De stapschijven, de geweldige, overweldigende stad, de vier werelden die daar als gele pompoenen boven de horizon hingen ... dat was allemaal heel indrukwekkend, angstaanjagend bijna Maar het schip was dat niet. Het was een romp No. 2 van Algemene Produkten, ingepast in een driehoekige vleugel, die was volgestouwd met stuw en fusiemotoren. Dat waren allemaal apparaten die hij kende, die niemand hem hoefde uit te leggen.

De Kzin toonde aan dat hij het bij het verkeerde eind had. `Dit lijkt toch een eigenaardig ontwerp, Nessus, gezien vanuit het standpunt van een van jullie ontwerpers. Zou je je niet veiliger voelen als het schip zich helemaal binnen jullie romp bevond?'

`Nee. Dit schip is het resultaat van een belangrijk vernieuwde fabrikagemethode. Kom mee, dan laat ik het je zien.' En Nessus draafde naar het schip.