10

Sara was niet de enige die met de gebeurtenis van de zaterdagavond in haar maag zat. Ook Frans had van die avond een raar gevoel overgehouden. Het was op zijn minst genomen toch vreemd, een meid van die leeftijd die door haar vader werd opgehaald. Was het wel haar vader, vroeg hij zich af, of speelde ze een spelletje met hem? Ze was zo plotseling vertrokken.

Het idee dat er iets anders aan de hand was, maakte hem onrustig. Hij moest het gewoon zeker weten! Je wist het nooit met die vrouwen, maar van Sara had hij dit niet verwacht. Hij moest haar zien, vanavond nog. Geen minuut langer hield hij het nog uit.

De wacht aan de poort was even uit het zicht toen hij over het hek klom. Frans liep achter de gebouwen langs naar de weg. Toen hij in de verte een paar legertrucks zag naderen, dook hij weg in de berm. De volgende wagen was er een van Van Gend en Loos. Frans ging midden op de weg staan en stak zijn duim op. De man stopte.

Bijna voor de deur werd hij afgezet. Na de man bedankt te hebben, liep hij met stevige passen de straat in. De hele weg had hij geoefend, maar niet één knappe openingszin was blijven hangen.

De vrouw die opendeed, staarde hem verschrikt aan. Ze keek van hem naar het geweer dat hij bij zich had. "Jij mag binnenkomen," zei ze, nadat hij zich had voorgesteld, "maar dat ding," en ze wees naar het geweer, "blijft buiten."

Voordat Sara de sleutel in het slot stak, werd de deur geopend. "Visite voor je," fluisterde haar moeder geheimzinnig. In een oogopslag overzag Sara het slagveld. Frans zat met haar broers om de tafel, ze dronken bier en speelden kaart. Haar vader draaide zich glunderend om, zijn kale bol glansde onder de lamp.

"Schat." Haar moeder gaf hem haar allerliefste glimlach.

"Wil jij deze pinda's op een schaal doen en vergeet niet een bord voor de doppen."

Sara keek verbaasd naar dit huiselijke tafereeltje. Frans begroette haar met een glimlach. Het bloed steeg naar haar wangen. Hij zat erbij of hij al jaren over de vloer kwam. Ze liep naar de gang en wierp een blik in de spiegel. In haar hals verschenen rode vlekken.

"Aardige jongen. Pap vindt hem ook leuk en met je broers klikt het aardig." Haar moeder streek met een wuft gebaar haar zwarte haardos naar achteren.

Sara draaide zich om. "Dat is die jongen van zaterdag, waar jullie je zo nodig mee moesten bemoeien."

"Ja, kind, dat heeft hij verteld, maar je kunt tegenwoordig niet voorzichtig genoeg zijn. Wist je dat zijn moeder een eigen zaak heeft?" sprak ze nu wat zachter.

Haar vader kwam jolig de gang in. "Waar blijf je nou?"

Sara wierp hem een nijdige blik toe en kwam de kamer weer in. Ze keek van de een naar de ander, wat een familie! Ze schaamde zich dood. Wat moest hij wel niet denken. "Zullen we een rondje om lopen?" vroeg ze, in de hoop hem even voor zichzelf te hebben. Hij was met haar broers in gesprek, dus vroeg ze het nog een keer. Voor wie kwam hij nu eigenlijk?

Met tegenzin maakte hij zich van de tafel los.

"Hoe laat moet je weer terug zijn?" vroeg Bob.

"Vóór zeven uur 's morgens," antwoordde hij laconiek.

"Bij de jongens op de kamer is plaats genoeg, dus als je wilt kun je hier slapen." Haar vader klopte Frans joviaal op de schouder.

Sara keek naar haar vader. Nou brak haar klomp. Hij zat zich echt uit te sloven. Ze had hem in jaren niet zo gezien. Ze pakte haar jas en bleef net zo lang in de deuropening staan tot Frans opstond en met haar meeging. Weg uit dit gekkenhuis. Zo snel mogelijk trok ze hem de straat uit.

"Waar gaan we heen?" Hij kon haar nauwelijks bijhouden. Op straat trok hij haar tegen zich aan en kon zich nauwelijks bedwingen. Hij kwam dus toch voor haar! "Ik moet heel vroeg terug, anders zit ik het weekend vast. Denk je dat je vader het meende, van dat slapen bedoel ik?"

"Dat denk ik wel, anders zegt hij het niet, maar kom niet op mijn kamer want hij vermoordt je."

"Weet je, Sara, ik ben over het hek geklommen. Ik moest je gewoon zien."

Ze was in de wolken. Zoiets had nog nooit iemand voor haar gedaan. Ze wilde nu niet aan haar vader denken, en trok hem achter zich aan de steeg in. Het was er donker en stil. Vooral stil. Hun handen vonden moeiteloos de weg. Zo stonden ze daar tegen elkaar aangedrukt, de wereld om zich heen vergetend. Met moeite lieten ze elkaar los.

Toen ze terugkwamen zagen ze dat de lichten in de kamer uit waren. Het huis was donker.

"Wat moeten we hiermee? Je moeder wil het niet binnen hebben."

Sara pakte het geweer voorzichtig op en zette het in de meterkast. Niet vergeten! dacht ze.

Met de komst van Frans waren haar moeders grootste angst en haar vaders verstikkende achterdocht van de baan. Hun dochter was onder de pannen. Daarbij was er nog iets anders wat hen beiden zichtbaar goeddeed. Haar vader had een nieuwe baan. Tot grote vreugde van haar moeder ging hij vermomd als meneer de deur uit. Haar moeder trok zijn das recht, veegde denkbeeldige stofjes van zijn schouder, bekeek hem van een afstand en knikte goedkeurend. Iedere dag hetzelfde donkerblauwe pak. Haar moeder was tevreden, eindelijk kon ze met hem voor de dag komen.

Nu hij zich mocht verblijden in de goedkeuring van zijn vrouw, leken de driftbuien van haar vader tot het verleden te behoren. Toch hield Sara er rekening mee dat het nieuwe imago van haar vader een dun laagje vernis was. Ze vermeed dan ook angstvallig ieder conflict.

Ondertussen keek ze elk weekend uit naar het moment dat Frans in zijn uniform de straat in zou komen. Dan ging haar hart als een wilde tekeer en was ze vervuld van trots. Hij kwam voor haar, alleen voor haar! Vaak dacht ze terug aan hun eerste ontmoetingen. Eerst het vreemde feest in Amsterdam, daarna de avonden met vrienden en het eerste echte gesprek. En toen hun afspraakje voor het eerst zonder aanhang. Ze wist het nog goed.

Het was in een stoffig, oud buurtcafé aan de buitenkant van de stad. Op tafel lagen pluche tafelkleedjes. De barkeeper, een norse man die in een blad zat te kijken, gaapte verveeld toen ze binnenkwamen. Het was half elf 's avonds.

"We zullen meteen maar bestellen, voordat hij gaat sluiten," zei Frans. Ze zaten in de hoek, het was schemerig en een plant belette het uitzicht op de bar.

"Hoe oud ben je eigenlijk?" vroeg Frans. Hij trok haar wat dichter naar zich toe.

"Negentien en jij?"

"Achttien."

"Achttien?" Gek dat ze dit nooit eerder hadden besproken. Ze had hem ouder geschat. "Ik dacht dat je veel ouder was, ergens in de twintig."

Hij stond op pakte hun lege glazen en draaide zich meteen weer om. "We gaan."

Geschrokken had ze hem aangekeken. "Ben je beledigd?"

"Welnee," hij lachte en wees naar de bar. "Wat dacht je daarvan?" De barkeeper was op zijn kruk in slaap gevallen.

Het feit dat Frans niet katholiek was, werd ruimschoots gecompenseerd doordat zijn moeder een eigen zaak had. Hij kwam uit een goede familie. Haar ouders waren dat uiteraard allemaal met eigen ogen gaan bekijken, en nadat ze een paar beleefdheidbezoekjes over en weer hadden afgelegd, was hij goedgekeurd.

Voor Sara hield dat in dat ze 's avonds niet meer door haar vader opgehaald hoefde te worden. "Frans' moeder is een beschaafde vrouw. Ik twijfel geen moment aan haar," zei haar vader. Het eerste wat hij dan ook vroeg toen ze keurig naar huis belde dat ze bleef slapen, was: "Is zijn moeder ook thuis?" Waarop Sara dan zonder te liegen bevestigend kon antwoorden. "Dan is het goed," zei hij uiterst tevreden. Dat Frans' moeder erg op haar nachtrust gesteld was en ze beslist niet als oppas wilde fungeren, kwam niet in haar vaders hoofd op.

Nog een paar maanden, dan zat Frans' diensttijd erop. Hij zou dan niet meer de hele week weg zijn en eindelijk eens wat kunnen verdienen.

Op een dag belde Frans haar op. "Vanavond om half acht bij de Italiaan."

"Wat vieren we?" had ze gekscherend gevraagd.

Een halfuur te vroeg was ze al in het restaurant. Ze koos een tafeltje bij het raam, bestelde een biertje en stak een sigaret op. Ze zag Frans de straat oversteken. De lange donkerblauwe jas, het uniform van de luchtmacht, wapperde nonchalant om hem heen. Hij stak zijn hand op toen hij haar zag.

"Wat heb je voor spannends?" vroeg ze, nadat hij was gaan zitten.

"Eerst een biertje, wil jij nog wat?" Hij bestelde twee biertjes en twee pizza's en wachtte tot de ober weg was. Hij boog zich voorover. "Ik ben vandaag wezen solliciteren."

"Echt? Waar dan?" ze pakte haar sigaretten en gaf hem er een. "Vertel eens, wat spannend!"

"Er wordt een nieuw motel gebouwd, in het voorjaar gaat het open. Er stond een advertentie in de krant. Ze zoeken personeel voor achter de bar."

"Denk je dat je kans maakt?"

"Ze waren erg onder de indruk, vooral omdat ik vier talen spreek."

"Vier talen?"

"Ja, Engels, Frans, Spaans en Portugees."

"Spaans en Portugees?" Sara schoot in de lach. "Heb je dat gezegd? Jij durft."

De ober bracht de pizza's.

Om half tien had Frans met Hans en Nico in de bar afgesproken. Ook hun vertelde hij over de sollicitatie en de vier talen die hij sprak.

"Net wat voor hem!" zei Nico, toen Frans naar het toilet was. "Hoe durft hij! Maar wat zullen we een geld overhouden als hij zelf gaat verdienen!"

"We moeten eigenlijk wat voor hem organiseren," zei Hans.

Ze hadden het allemaal buiten Frans om met zijn moeder doorgesproken. Gelukkig was die niet zo moeilijk. Ze konden het zomerhuis gebruiken en de muziekinstallatie, als alles maar weer teruggezet werd voor ze thuiskwam. Ze had Sara ook wat geld voor bier en sigaretten toegestopt. Zelf ging ze het weekend naar vrienden.

Er werden matrassen op de grond van het zomerhuis gelegd, de geluidsinstallatie en een staande schemerlamp werden uit de kamer gehaald. Ze haalden de kussens van de bank en sleepten daarna de drank naar binnen. De hele dag waren ze in de weer.

Tegen het eind van de middag was alles klaar. Om zeven uur zouden de eerste gasten komen. Ze sloten het zomerhuis af en iedereen ging naar zijn eigen huis om te eten. Sara ging met Hans mee.

De eerste gasten zaten al aan het bier, de muziek stond aan en de schemerlamp in de hoek verspreidde een flauw licht, toen Frans om acht uur precies binnenkwam. Hij was blij verrast, en niet alleen door het bier dat hoog stond opgestapeld. Ze proostten met z'n allen op een nieuw begin, vooral financieel, en feestten tot diep in de nacht.

Toen de laatste gasten waren vertrokken, lag Frans op het kussen van de bank met een flesje bier aan zijn mond. "Wat was het geslaagd, eerlijk, dat was tof van jullie!" Hij strekte zijn arm naar Sara uit en probeerde haar op de bank te trekken. Maar in plaats daarvan viel het bier uit zijn handen.

De volgende dag ging het feest gewoon weer verder. Onder het mom van 'wij komen opruimen', kwamen ze allemaal weer aanzetten. Ze dronken de restjes op en hingen lui en halfdronken op de matrassen.

Sara was de enige die de klok in de gaten hield. Er moest nog veel gedaan worden. Zijn moeder zou toch wel een keer thuiskomen.

Eerst de woonkamer. Met behulp van Nico, die nooit zo veel dronk, zette ze de geluidsinstallatie en de schemerlamp weer terug op hun plaats. De anderen probeerden de matrassen weer op te stapelen en terug in het kleine, puntige zoldertje te stoppen. Dat gaf nog een hoop hilariteit. Omlaag gooien was niet zo'n probleem geweest, maar omhoog...

Sara liet ze maar aanmodderen en maakte zelf eerst de woonkamer aan kant. Ze haalde alle rotzooi van de grond - asbakken, flessen, lege glazen - en waste alles af bij het kleine aanrechtje.

Als laatste veegde ze de vloer, zette de deur op een kier vanwege de stank, en liep het huis in.

Om vier uur droop iedereen af naar de kroeg.

"Wij komen zo," zei Frans. Hij sloeg zijn arm om Sara heen.

"Moet jij niet mee?" vroeg ze verbaasd.

"Ik wil je eerst wat vragen."

"Wat klinkt dat plechtig."

"Dat is het ook."

"Goed," giechelend plofte ze op een stoel. "Ik luister."

"Wil je met me verloven?"

Ze dacht dat het een grapje was. "Ja hoor, dat is pas echt ouderwets."

"Nee, kom op nou, Sara, ik meen het." Hij was aandoenlijk. Nog nooit had ze zo veel van iemand gehouden! Maar verloven? Dat was toch helemaal uit.

Een maand daarna waren ze verloofd. In haar hart was ze wat trots. Gaf het tenslotte niet aan hoe serieus hij was?

Een week na het feestje had hij enthousiast opgebeld om te zeggen dat hij was aangenomen als barkeeper. Sara was verrukt. Hij had haar opgehaald en ze hadden het samen gevierd. In de stad kochten ze witte overhemden en zwarte schoenen met echte leren zolen.

Zij betaalde. Hij moest er netjes uitzien en later kwam dat geld wel weer terug. Daarna gingen ze van kroeg naar kroeg. Als laatste belandden ze in de Extase, de nachtclub waar hun romance min of meer begonnen was.

"Geniet er maar van," zei Frans. "Het zal voorlopig ons laatste avondje samen wel zijn."

Hij had gelijk. De tijd waar ze zich zo op verheugd had viel tot nog toe niet mee. Ze zag hem nu hij werkte nog minder dan toen hij in dienst zat. Sara werkte overdag en hij 's nachts, zes dagen per week. In de weekenden, die ze voorheen samen doorbrachten, vertrok Frans om vier uur 's middags en werkte hij tot diep in de nacht door. "Dat gaat allemaal veranderen als mijn rooster vaststaat, Sara," beloofde hij haar.