23 Waarom het water van de Noordzee zout is

Het vrachtschip de Tricolore verging in 2002, waardoor er olie aanspoelde op de Belgische en Nederlandse kusten. Een ramp van ongekende proportie, zou je zeggen, maar de overlevering leert ons dat er vroeger een schipbreuk heeft plaatsgevonden die veel invloedrijker was voor de Noord-Hollandse wateren: die van het reusachtige schip Sinternuiten …

Noord-Holland, door overlevering bekend, door S.Franke – Waarom is het water van de Noordzee zout?

Omdat alle zeewater zout is zult u zeggen.

Maar dat is geen verklaring.

Geleerde mensen zeggen dat ze het precies kunnen vertellen. Met allemenselijk lange onbegrijpelijke formules zeggen ze dat ze het kunnen bewijzen.

’t Is mogelijk maar er zijn er die zeggen dat de zaak veel eenvoudiger is.

Er was dan namelijk eens een geweldig groot schip en dat heette Sinternuiten , Een schip, zo groot dat wanneer het voor anker lag, de voorsteven bij Texel was en het roer in Amsterdam in de knel zat.

Zo’n monsterachtig groot schip moet het geweest zijn. Vanwaar het kwam heeft nooit iemand kunnen uitvinden maar het was er.

Van Texel tot Amsterdam mat het dus zegt men, maar misschien was het nog wel langer want een man te paard had zes weken nodig om het in zijn gehele lengte af te rijden.

Dat was een geschiedenis wanneer de kapitein zijn bevelen gaf. Een telefoon was er in die dagen natuurlijk nog niet, en seinen dachten de lui bepaald nog niet aan. Och, als je zo’n groot schip bestuurt heb je wel wat anders te doen dan aan vlaggetjes te denken.

Maar om nu op die bevelen terug te komen.

De kapitein bulderde ze uit, dat spreekt vanzelf, en de bootsman floot, zoals dat behoort, maar ja, eer ieder aan boord wist wat er op een bepaald ogenblik gebeuren moest waren er zes weken verlopen.

Zodat je dus deze toestand ongeveer had:

Op 1 januari bevel tot uitvaren.

Half februari stak de schuit van wal.

En zo met alles navenant hè?

Het was een gesukkel.

Het schip is dan ook ten slotte vergaan hoor, wat niet anders kon bij zo’n toestand. Midden in de Noordzee verging het, met man en muis, en de lading, die uit zout bestond, verzonk in de golven.

Begrijpt ge nu hoe het komt dat de Noordzee, die vroeger vol zoet water was, en waar het krioelde van baars en karper, tegenwoordig zo zout is?

Laat de geleerden maar praten.

Over het reuzenschip leren we meer door ons te verdiepen in de Friese folklore: het zou zo groot geweest zijn, dat als iemand in de hoge mast klimt, hij oud en grijs is voordat hij het kraaiennest bereikt. Halverwege was een weide om uit te rusten en op het kraaiennest werden vee en varkens gehouden. Men vertelde ook wel dat er op het dek een gigantische ketel soep stond, die werd omgeroerd door een matroos in een kano. Soms viel er vanuit de mast een varken in, dat meegeroerd werd. In het Nauw van Calais kwam het reuzenschip een keer vast te zitten. Bij Engeland moesten ze dus wat ruimte maken in de rotsen, wat nog steeds te zien is aan de krijtrotsen daar. En de kerken rond de Zuiderzee hebben alleen maar stompe torens, omdat de schipper (de Friese vrijbuiter Grote Pier) er keerde met zijn enorme schip, en met zijn giek alle torenspitsen eraf sloeg.

Het grootste schip ooit – waarvan we zeker weten dat het nog bestaat – was de Seawise Giant , met 564.763 ton draagvermogen en een lengte van 458,45 meter. Het ging in 1981 te water en werd gebruikt om olie te vervoeren uit Iran. Ook dit schip kan door haar omvang daadwerkelijk Het Kanaal niet passeren.