3 De hanenstap van Hoogwoud

West-Friesland is een historisch gebied tussen het Vlie en het IJ. Het ligt voor het merendeel in de provincie Noord-Holland en voor een klein deel in de provincie Friesland. De West-Friezen, die hier vroeger woonden, voerden oorlog met de graven van Holland.

Graaf Willem II zakte tijdens een van de veldtochten, op 28 januari 1256, bij Hoogwoud door het ijs van het Berkmeer. Zijn West-Friese tegenstanders troffen hem weerloos aan en doodden hem. Om ontdekking van deze koningsmoord te voorkomen, begroeven ze hem onder de haardplaat van een boerderij in Hoogwoud. Sindsdien spookt het daar…

Hoogwoud, sinds 1256, door overlevering bekend – I n Hoogwoud zijn tegenwoordig twee paden: het Zuider- en het Noorderpad. Aan die paden staan ongeveer vijfentwintig boerderijen, allemaal aan de westkant. Sommige staan heel hoog; ver boven de weg. Met name twee: een aan het Noorderpad, waar vroeger Luitje Glas gewoond heeft en aan het Zuiderpad de boerenplaats van Gert Kos.

Het huis van Gert Kos staat tot op de dag van vandaag bekend als ‘het spookhuis’.

Als ’s nachts de klok van de Hoogwouderkerk twaalf sloeg, dan zou geen sterveling het wagen om daar voorbij te lopen. Daar gebeurden dan ook vreemde dingen.

Als ze bijvoorbeeld ’s avonds de ramen dichtdeden, dan waren ze ’s ochtends open. Als ze ’s avonds de deuren vastmaakten, waren ’s ochtends de grendels eraf; als de koeien en paarden ’s avonds vaststonden, waren ze de andere morgen weer los.

En op een goeie keer, lang en lang voordat Gert Kos er woonde, waren er eens koffiegasten in dat huis en toen die wilden weggaan, zagen ze onder de tafel een groot beest, een monster met rode ogen...

Toen waren ze allemaal bang. Ze wisten niet wat ze moesten doen, totdat één op het idee kwam om de dominee te halen. Misschien wist die wel raad. De dominee kwam met zijn stok, maar het monster beet in de stok en kauwde erop tot het splinters waren. De dominee had er gauw genoeg van en ging naar huis.

Toen hebben ze de pastoor gehaald, en... die haalde een lange strohalm uit de hooiberg en leidde daarmee het monster de deur uit, de Lage Hoek in, naar het Kreilerbos, tot de plaats waar Willem II begraven is.

Maar toch heeft het monster daar nog altijd geen rust gevonden. Elk jaar komt het een stukje dichterbij, één hanenstap van het graf tot aan het huis waar Gert Kos gewoond heeft.

Willem II ligt inmiddels niet meer begraven in Hoogwoud. Na bijna dertig jaar zoeken wist zijn zoon, Floris V, zijn stoffelijk overschot terug te vinden. Hij werd in 1282 begraven in de abdij te Middelburg.