3 Seriemoord in het ziekenhuis van Kerkrade

‘Engelen des doods’, zo noemt men ziekenverzorgers die zich schuldig maken aan moord op hun patiënten. Dit angstaanjagende scenario: bang te moeten zijn voor de handen die voor u moeten zorgen, is in boeken een apart genre: medische thrillers. Schrijvers als Robin Cook zijn er groot door geworden. Maar fictie blijkt soms niet onder te doen voor de gruwelijke praktijk. In de Luckerheidekliniek te Kerkrade had Frans H. ten minste acht moorden op zijn geweten...

Kerkrade, 1975, door Guy van Gestel – Een dikke veertigjarige hoofdverpleger met een schoonmaakneurose, beter kun je Frans H. op het ogenblik van zijn arrestatie in 1975 niet omschrijven. Zijn superieuren zien in hem de ideale ziekenverzorger: een noeste werker die betrokken is bij zijn patiënten. Maar zijn collega’s weten dat Frans nette zalen belangrijker vindt dan de gezondheid van bejaarden. De uitdrukking ‘opgeruimd staat netjes’ dient in zijn geval zeer letterlijk te worden genomen. Hij maakt zich schuldig aan ten minste acht insulinemoorden.

Tussen december 1968 en augustus 1975 ligt het dodental in het ziekenhuis van het Limburgse Kerkrade opmerkelijk hoog. Toeval of niet, het ‘surplus’ aan sterfgevallen doet zich bijna helemaal voor tijdens de dagdiensten van Frans H.

Wanneer op 4 augustus 1975 een zoveelste patiënt wegglijdt in een coma en even later overlijdt, weigert de dienstdoende arts een overlijdensattest af te leveren. Hij vraagt om een onderzoek. De verdenking valt op de dan veertigjarige Frans H. Bij hem thuis worden gouden ringen en lege portefeuilles aangetroffen die aan enkelen van de slachtoffers toebehoorden...

Voor het eerst tijdens een dergelijke zaak worden gegevens met de computer verwerkt. Een uitdraai geeft voor de afgelopen zeven jaar liefst 259 verdachte overlijdensgevallen. De cijfers zijn verdacht omdat ze ver boven het gewone jaargemiddelde liggen. Frans H. heeft dan reeds vijftien moorden opgebiecht, een bekentenis die hij even later weer intrekt.

Zijn advocaat volgt tijdens het proces de piste van de ‘genadige dood’. Frans zou zijn patiënten nodeloze pijn hebben willen besparen.

De officier van justitie laat niets van die redenering heel. Frans H. diende zijn patiënten insuline toe, allesbehalve een pijnstiller. Bij diabetespatiënten herstelt een insuline-injectie de bloedsuikerspiegel in het bloed. Bij anderen kan een overdosis gruwelijke pijnen en stuiptrekkingen veroorzaken en ten slotte leiden tot een diabetische coma waaruit men nooit meer ontwaakt. Meestal wekt zo’n overlijden geen achterdocht, omdat het griezelig sterk op een ‘klassieke’ hersenbloeding lijkt.

Het is welhaast de perfecte moord. Insuline kan na de dood nauwelijks meer in het lichaam worden getraceerd. Daarom worden na de aanhouding van Frans H. geen ontgravingen of autopsies bevolen.

Heel even wordt in het ziekenhuis waar Frans werkt de nonchalante verstrekking van insuline in twijfel getrokken. Maar doordat veel patiënten ouderdomsdiabetes hebben, is insuline in de meeste ziekenhuizen nu eenmaal ruim voorradig en was het voor Frans H. een koud kunstje om de nodige voorraden in te slaan.

Van enige barmhartigheid is bij ‘dikke Frans’ geen sprake. Hij ontkracht zelfs het pleidooi van zijn advocaat door zich publiekelijk tegenstander te verklaren van euthanasie. Tijdens de verhoren geeft hij bovendien toe een aantal patiënten het zwijgen te hebben opgelegd om van een rustig weekend te kunnen genieten. Getuigen schilderen hem af als een dominante man.

In 1976 en 1977 buigen rechtbanken in Den Bosch en Maastricht zich over het dossier. In eerste aanleg wordt Frans H. schuldig bevonden aan negen moorden, in hoger beroep

worden minder moorden bewezen geacht en komt hij ervan af met een gevangenisstraf van achttien jaar.

Frans H. is inmiddels weer op vrije voeten. Het is niet bekend wat er van hem is geworden. Wellicht werkt hij in een ziekenhuis in uw buurt...