LEEFREGEL
7
Houd je borsten mooi en gezond
borsten zijn een zeer kwetsbare plek als het gaat om je houdbaarheid: onder vrouwen tussen 35 en 50 jaar is het doodsoorzaak nummer 1. En omdat ze zo bepalend zijn voor je uiterlijk, is er vrijwel niets dat zo’n deuk in het vrouwenego kan slaan als borsten die door veroudering hun oorspronkelijke vorm en stevigheid verliezen. Gelukkig kun je maatregelen nemen om je borsten langer gezond en mooi te houden.
Borsten bestaan uit drie soorten weefsel: vetweefsel, bindweefsel en klierweefsel. De hoeveelheid en onderlinge verhouding tussen het vetweefsel en het klierweefsel bepalen de vorm en grootte van de borsten. Het bindweefsel in de borst geeft steun en stevigheid.
Klierweefsel wordt in de puberteit gevormd en bestaat uit speciale cellen die als druiventrossen in de borsten liggen. Het zijn de cellen die het zog maken in de tijd dat je borstvoeding geeft. De borst bevat vijftien tot twintig van dergelijke trossen. Elke tros bestaat uit een hoofdmelkgang die vertakt in meerdere kleine melkkanaaltjes, die weer uitkomen op de talloze melkkliertjes.
Als je ouder wordt, neemt de hoeveelheid vetweefsel in de borsten toe terwijl het klierweefsel slinkt, een proces dat al vanaf je dertigste kan beginnen. De oorzaak is een daling van de hoeveelheid oestrogeen en progesteron. ‘Technisch gezegd: door de hormonale veranderingen is er een gedeeltelijke afname van het klierweefsel gecombineerd met afname van de celrijkdom en bloedvoorziening van het bindweefsel van de borst,’ verklaart plastisch chirurg en anti-aging arts Rita Kappel. ‘Er blijven slechts restanten van de melkgangen over en het weefsel dat verdwijnt wordt vervangen door vet. Het bindweefsel in de borst verliest zijn stevigheid en elasticiteit. Het gevolg van deze processen is dat je borsten aan stevigheid inboeten. Door de veroudering neemt de elasticiteit van de huid van je hele lichaam af en dat zie je ook aan je borsten. De veerkracht van de huid kan de zwaartekracht niet meer goed compenseren en dat geeft het hangeffect.’
Er is ook nog iets positiefs over je ouder wordende borsten te melden: het feit dat ze slapper worden en gaan hangen heeft geen enkele nadelige invloed op je gezondheid. De gang naar de chirurg is dan ook puur een kwestie van ijdelheid. Hoewel de keuze voor plastische chirurgie vanuit esthetisch oogpunt te begrijpen valt, moet je beseffen dat het om een vrij zware ingreep gaat waarbij je geheel onder narcose wordt gebracht. Dat is waarschijnlijk niet goed voor de houdbaarheid van je brein. En hoe klein ook, er is altijd een kans op complicaties. Ten slotte zijn de gevolgen op de lange termijn van een borstcorrectie voor je gezondheid niet goed bekend.
Houd je borsten jong
Nu de hamvraag: wat kun je doen om het verouderen van de borsten te vertragen, waardoor ze langer hun jeugdige vorm en stevigheid behouden? Koude douches, massages, hypnose en wonderpilletjes, geen van deze middelen werkt om het natuurlijke verouderingsproces van je borsten te stoppen, waarschuwt Rita Kappel. De claims van slimme fabrikanten die beweren dat je de borsten moet insmeren met hun ‘verstevigende product’ kun je beter negeren. Kappel benadrukt dat crèmes alleen op de huid werken en niet tot het dieper gelegen bindweefsel doordringen. Op het klierweefsel hebben ze al helemaal geen invloed. Ook kan het uitrekken van de huid (zie Draag een beha) niet met crèmes worden bestreden.
Er is volgens Kappel slechts één natuurlijke manier - afgezien van de zwangerschap - om grotere borsten te krijgen. Dikker worden! Helaas groeit daarmee ook je kans op het krijgen van oestrogeendominantie en borstkanker. En als je aankomt, zwellen niet alleen je borsten maar ook je heupen en je love handles. Bovendien blijft de hoeveelheid klierweefsel in je borsten vrijwel gelijk, waardoor je borsten er beslist niet steviger of ‘harder’ op worden en de kans op ‘hangen’ toeneemt. Het is maar de vraag of je dat allemaal wilt.
Kappel: ‘Oefeningen om de borstklier meer stevigheid te geven zijn ook onzin, omdat borsten geen spierweefsel bevatten. Nogmaals, het verouderingsproces van de borsten is puur een hormonale kwestie.’
Houd je hormonen op peil
Kortom, het op peil en in balans houden van je hormonen zoals we dat in Leefregel 6 uit de doeken hebben gedaan, is je beste optie om het verouderen van je borsten te remmen. Door onder meer oestrogeen op peil te houden, vertraag je de afname van het klierweefsel en kun je het zelfs weer een beetje in omvang laten toenemen, al is achteruitgang uiteindelijk niet echt omkeerbaar, meent Rita Kappel. Volgens de arts zouden daarvoor onverantwoord hoge doseringen hormonen nodig zijn.
Naast hormoontherapie zijn er nog twee zinvolle maatregelen om je borsten langer mooi te houden.
Draag een beha
‘Het rekken van de huid valt enigszins te vertragen als je de borsten een goede steun geeft,’ zegt Kappel. ‘Als je de zwaartekracht zijn gang laat gaan, dan rekt die huid meer uit. Dus een goed zittende, stevige beha die goede steun geeft doet wel wat.’
Zorg vooral dat je tijdens het sporten een sportbeha draagt. Je borsten maken tijdens het rennen en springen bewegingen die het bindweefsel extra belasten. Een gewone beha verkleint de bewegingen, maar een sportbeha doet dit veel beter – dat is aangetoond in verschillende onderzoeken.
Ga niet jojoën
Hangborsten zijn het droeve lot van vrouwen die veel kinderen hebben gehad of in korte tijd veel gewicht zijn verloren. Het opzwellen en weer ‘leeglopen’ van de borsten tijdens en na de zwangerschap is voor de conditie van je weelderigheden desastreus. Maar om nou kinderloos te blijven speciaal voor de vorm van je borsten… Wel is het een goed idee om het bekende ‘jojo-effect’ te vermijden dat je vaak ziet bij mensen die strenge diëten volgen. Het behouden van een stabiel (gezond) gewicht is behalve goed voor je algehele houdbaarheid, ook goed voor de houdbaarheid van je borsten.
Wees niet bang voor borstvoeding
Het was de Amerikaanse plastisch chirurg Brian Brinker opgevallen dat veel vrouwen liever geen borstvoeding geven omdat ze bang zijn dat hun borsten daarvan gaan hangen. Maar is die angst terecht? Brinker bekeek de gegevens van moeders die hem tussen 1998 en 2006 hadden geconsulteerd voor een borstcorrectie. Hij belde de vrouwen en legde een lange lijst met vragen aan ze voor. Daarnaast bepaalde hij de mate van ‘hangen’ van hun borsten aan de hand van foto’s die voor de operatie waren gemaakt. Van de 93 vrouwen hadden 54 borstvoeding gegeven. Een esthetische achteruitgang van de borsten werd gemeld door 51 van alle ondervraagden.
Dit waren de zaken die volgens Brinkers onderzoek een negatieve effect op de vorm en stevigheid van de borsten hadden: een hogere leeftijd, een hogere BMI, een groter aantal zwangerschappen, een grotere behamaat gedurende de zwangerschap en roken(!). Maar het geven van borstvoeding bleek géén risicofactor voor hangborsten te zijn. ‘Aanstaande moeders zouden moeten worden gerustgesteld met het feit dat borstvoeding geen nadelig effect lijkt te hebben op het uiterlijk van de borsten,’ concludeert Brinker.
Voorkom borstkanker
Zelfs als je borstkanker overleeft, bestaat de kans dat je een of beide borsten verliest en dat je ernstige lichamelijke gevolgen ondervindt. Weliswaar wordt borstkanker steeds vroeger opgespoord en steeds vaker behandeld met een borstsparende operatie, maar als ergens het adagium ‘voorkomen is beter dan genezen’ opgaat, is het hier.
Maak je geen zorgen, we zullen je hier niet overspoelen met nog eens twintig leefregels. Het grootste aantal gevallen van borstkanker komt voor in de leeftijdscategorie van 45 tot 75 jaar, dus je kunt het beschouwen als een verouderingsziekte. Veel van de maatregelen die je moet nemen om je borsten tegen kanker te beschermen, komen overeen met de algemene anti-aging adviezen in de andere hoofdstukken. Ze zijn vrijwel allemaal van de soort waarmee je twee of vier of zelfs vijf vliegen in één klap slaat. Maar er zijn er een aantal waar we nogmaals je aandacht voor vragen.
Houd je hormonen in balans
Volgens antiverouderingsartsen is borstkanker voor een belangrijk deel het gevolg van een hormonale disbalans. Oestrogeen, op zichzelf een beschermend hormoon, wordt volgens hen kankerverwekkend als er onvoldoende progesteron tegenover staat. Als je ouder wordt daalt de oestrogeenproductie weliswaar, maar de productie van progesteron daalt nog veel harder. En dan ontstaat ‘oestrogeendominantie’ – met een verhoogd risico op borstkanker als gevolg. Anti-aging artsen achten suppletie met progesteron daarom de beste bescherming voor je borsten. Maar ook adviseren zij vaak om extra oestrogeen te nemen, omdat dit hormoon je in veel opzichten jong kan houden. Andere hormonen die met de jaren afnemen, zoals testosteron en DHEA , beschermen je volgens een aantal studies tegen kanker en dien je daarom ook op peil te houden.
Op dit belangrijke punt staan anti-aging artsen lijnrecht tegenover de meeste wetenschappers. Die stellen dat je eigen oestrogeen een kwaadaardige rol speelt bij het ontstaan van borstkanker en dat het toedienen van hormonen het risico kan verhogen. Meer hierover in Leefregel 6.
Zorg voor een gezond lichaamsgewicht
Overgewicht in de vorm van buikvet (weet je nog, Leefregel 1, word geen appel) vergroot je kans op borstkanker na de menopauze. Ook lichaamsvet dat op andere plaatsen wordt opgeslagen doet dat. Dat betekent niet dat je broodmager hoeft te worden. Je risico wordt pas beduidend groter vanaf een BMI hoger dan 31, blijkt uit grondige berekeningen die in het kader van het Women’s Health Initiative, een groot Amerikaans onderzoeksproject, zijn gemaakt. Een andere studie wijst op 30 procent extra risico na de menopauze bij een BMI boven de dertig.
Veel deskundigen hangen de theorie aan dat overgewicht borstkanker bevordert omdat vetweefsel na de menopauze de belangrijkste bron van oestrogeen is. Dus denken ze ook hier weer dat oestrogeen de hoofdschuldige is. Je weet nu waarom anti-aging artsen het hier mee oneens zijn.
Maar als overgewicht niet via een toename van oestrogenen het risico op borstkanker vergroot, hoe doet het dat dan wel? Overgewicht werkt niet alleen oestrogeendominantie in de hand, maar veroorzaakt ook een nadelige onderlinge verhouding van de drie belangrijkste oestrogenen, oestradiol, oestron en oestriol. In vetweefsel wordt namelijk oestradiol en oestron gemaakt. Vooral oestradiol kan voor ongecontroleerde celdeling – kanker - in de borsten en baarmoeder zorgen; oestron heeft dat effect veel minder en oestriol heeft volgens een aantal studies juist een beschermend effect tegen ongecontroleerde celdeling.
In Leefregel 1 heb je kunnen lezen dat vetweefsel ontstekingsbevorderende stoffen produceert. Sommige wetenschappers denken dat deze stoffen mede verantwoordelijk zijn voor het risico op borstkanker. Vetzucht vergroot namelijk ook de kans op kanker in andere delen van het lichaam.
Ongeacht wie er gelijk heeft, is een gezond gewicht vanaf de menopauze extra belangrijk voor de houdbaarheid van je borsten.
Droge tepelhof
De tepelhof, het donkerdere deel rondom de tepel, heeft haar kleur te danken aan de vele haarvaten onder de huid die bloed naar de tepel vervoeren. De kleine puntjes, met een gaatje erin, zijn uitlopers van de kliertjes van Montgomery, een soort talgklieren. Ze scheiden voortdurend een vette substantie af die de tepel smeert en beschermt tegen ziektekiemen. Deze kliertjes nemen in aantal en kwaliteit af tijdens het ouder worden. Als je last hebt van een droge huid rondom de tepelhof, kun je ze invetten, maar dat is niet noodzakelijk, aldus Rita Kappel.
Ga sporten
Sporten is je beste wapen tegen borstkanker. Onderzoekers noemen de epidemiologische bewijzen dat sporten borstkanker voorkomt ‘overtuigend’. Dat wil zeggen dat er minstens twintig goed uitgevoerde studies zijn gedaan waaruit dat is gebleken. Het betekent ook dat je er zelf voor kunt zorgen dat een van de belangrijkste killers geen vat op je krijgt. Het verschil tussen de meest actieve vrouwen en de minst actieve vrouwen is namelijk een risicoreductie van maar liefst 70 procent.
Voor borstkanker geldt dat hoe meer je beweegt, hoe kleiner de kans op narigheid is. Uit een Franse studie onder ruim 90.000 vrouwen bleek dat je bij vijf uur intensief sporten per week, de beste bescherming bereikt. Dat ging zelfs op als de vrouwen eigenlijk een verhoogd risico hadden op borstkanker omdat ze te zwaar waren, nooit kinderen hadden gekregen, erfelijk belast waren of behandeld werden met synthetische hormonen.
Hoe beschermt lichaamsbeweging je tegen borstkanker? Hier is de theorie waar de meeste wetenschappers mee zwaaien: lichaamsbeweging verlaagt de bloedconcentratie van oestrogeen. Onderzoek van de Nederlandse epidemiologe dr. Evelyn Monninkhof laat zien dat lichaamsbeweging oestrogeen laat dalen bij vrouwen (50-59 jaar) die hierdoor minimaal 2 procent vet verliezen. Monninkhof: ‘In vetcellen worden oestrogenen gevormd, dus hoe meer vetcellen je hebt hoe meer oestrogeen er door je lijf circuleert. Bij de vrouwen die minimaal 2 procent vet verloren, daalde de oestrogeenspiegel en daarmee waarschijnlijk het risico op borstkanker. Mijn conclusie is daarom dat bewegen alleen tegen borstkanker beschermt als je er vet door verliest.’
Dus ook epidemiologe Monninkhof denkt dat oestrogeen de boosdoener is. De theorie dat niet een teveel aan oestrogeen, maar een tekort aan progesteron (en andere hormonen) de ware oorzaak van borstkanker is, kent zij niet. In haar onderzoek heeft ze daarom niet naar het gehalte van progesteron van de vrouwen gekeken.
Zoals je inmiddels kunt dromen, denken Thierry Hertoghe en veel andere artsen hier anders over: de meeste vrouwen produceren in hun ogen al vanaf hun vijfendertigste te veel oestrogeen ten opzichte van progesteron. Sporten gaat dan de negatieve consequenties tegen omdat het de oestrogeenspiegel laat dalen en de balans (deels) wordt hersteld. Maar volgens de logica van Hertoghe creëer je dan over de hele linie hormonale tekorten. Je bent zo misschien wel tegen borstkanker beschermd, maar tegelijkertijd heb je het risico op het krijgen van kwalen als botontkalking, hart- en vaatziekte en geestelijke achteruitgang verhoogd. En je borsten verliezen dan sneller hun stevigheid…
Zoals je in Leefregels 2 en Leefregel 3 hebt kunnen lezen, doet lichaamsbeweging veel meer dan alleen maar het beïnvloeden van je geslachtshormonen. Waarschijnlijk is het hormoon insuline een promotor van borstkanker. Dat wil zeggen dat het de kans op borstkanker vergroot en dat een hoge insulinespiegels de kans op overleven verkleint als je eenmaal borstkanker hebt. Meer bewegen, minder eten en een lagere BMI zorgen er onafhankelijk van elkaar voor dat je minder insuline aanmaakt en beschermen zo tegen borstkanker. Maar bewegen is van die drie de meest effectieve manier om de insulinespiegels te laten dalen.
Ook nu weer zijn de meningen over oorzaak en gevolg verdeeld terwijl de belangrijkste boodschap glashelder blijft: veel bewegen verkleint je kans op borstkanker enorm.
Eet fyto-oestrogenen
Fyto-oestrogenen, de plantaardige stoffen die oestrogenen nabootsen, kunnen zowel een remmend als een stimulerend effect hebben op borstkanker. De studieresultaten wijzen tot nu toe echter vooral op een remmend effect van de fyto-oestrogenen uit soja (zie ook De twee gezichten van soja op blz. 77 en Eet producten die rijk zijn aan fyto-oestrogenen op blz. 148-149).
Stevige borsten door een pilletje?
Supplementen waarvan wordt beweerd dat ze de borstgroei stimuleren, bevatten vrijwel altijd hop (Humulus lupulus), een plant uit de hennepfamilie die sommige biersoorten zijn bittere smaak geeft. Hopextract is rustgevend en slaapverwekkend en wordt met dit doel soms in kruidenthee verwerkt. Dat je borsten ervan gaan groeien is nooit aangetoond, maar wel is het zo dat de flavenoïden in hop sterke fyto-oestrogenen zijn die zich binden aan de oestrogeenreceptoren in het lichaam.
Rita Kappel: ‘Hop wordt ook wel toegepast om overgangsklachten wat dragelijker te maken, maar bio-identieke oestrogenen als onderdeel van hormoontherapie doen dat beter. Zelfs deze hormonen stimuleren nauwelijks de kliergroei, dus fyto-oestrogenen zullen dat nog minder voor elkaar krijgen.’
Het feit dat men denkt dat hop iets met de borsten doet, komt uit de overlevering. Vroeger kregen vrouwen die weinig melk produceerden het advies om (bruin) bier te drinken omdat dit goed voor het zog zou zijn. Een hachelijk advies, want de alcohol in het bier kan in de melk terecht komen en zo de hersens van de baby beschadigen.
Begin zo vroeg mogelijk soja te consumeren en geef het je dochters (mits ze er niet allergisch voor zijn). Bij vrouwen die al als kind regelmatig soja consumeerden, ligt het risico op borstkanker zelfs 58 procent lager dan bij vrouwen die als kind geen soja consumeerden. Dit gold zowel voor vrouwen waar borstkanker in de familie voorkwam als voor vrouwen waar dit niet het geval was. Het beschermende effect treedt al op bij 20 gr soja per dag.
Misschien is dit effect van soja te verklaren uit het feit dat het de concentraties van verschillende geslachtshormonen (waaronder oestrogeen) van het bloed verlaagt. Daarom is het niet slim om zonder begeleiding van een arts sojasupplementen te slikken of grote hoeveelheden sojaproducten te consumeren.
Bewaak je nachtrust
Verpleegsters, nachtbraaksters en andere vrouwen die ‘s nachts op de been zijn, lopen een beduidend hoger risico op borstkanker dan vrouwen die met de kippen op stok gaan. Een studie onder 7035 Deense vrouwen liet zien dat een half jaar of meer werken in de nachtelijke uren, hun kans op borstkanker 1,5 keer vergrootte. Andere studies onder vrouwelijke nachtwerkers zoals verpleegsters laten een verdrievoudiging zien van de kans op borstkanker.
Bij een overmaat aan licht (omdat je de nachtelijke uren doorbrengt in kunstlicht) en bij slaapgebrek neemt de melatonineproductie af. Dat is gevaarlijk, want melatonine beschermt tegen borstkanker, vooral tegen oestrogeengevoelige kankers. Men denkt dat het dit doet omdat het de aanmaak van oestrogeen remt en omdat het de insulinehuishouding stabiliseert.
Verder is melatonine een krachtige antioxidant die vrije radicalen opruimt. Vrije radicalen spelen een rol bij het ontstaan van kanker. Er zijn dus drie routes waarlangs melatonine je beschermt tegen borstkanker. Dat is een hele goede reden om je acht uurtjes slaap per nacht ten allen tijde te koesteren en eventueel voor het slapengaan melatonine in te nemen. Zie ook blz. 203-204.
Neem je supplementen
Van een aantal supplementen staat vast dat ze je kans op het krijgen van borstkanker verkleinen. Het gaat om vitamine B-complex, vitamine E en zink. Vrouwen die ouder zijn dan 65 jaar en die ruim zeven jaar lang 2,5 mg foliumzuur, 50 mg B6 en 1 mg B12 per dag slikken, verminderen hun kans op borstkanker met 38 procent. Suppletie met vitamine E in combinatie met vitamine B-complex verlaagt de kans op kanker met 20 procent. Een Duits cijfer wijst erop dat een hoge zinkinname de kans op borstkanker met 35 procent vermindert. Een goede multi bevat deze vitaminen in de juiste verhoudingen om je borsten optimaal te beschermen.
Vetzuren uit visolie beschermen ook je borsten. Vrouwen met de hoogste concentratie EPA en DHA in de celmembranen van hun rode bloedlichaampjes, hebben de minste kans op borstkanker. Vrouwen met de meeste EPA/DHA verminderen hun kans zelfs met 49 procent.
Ook van coenzym Q10 vermoedt men dat het beschermt tegen borstkanker. Zo blijkt de hoeveelheid coenzym Q10 in het bloed van borstkankerpatiënten lager te zijn dan in het bloed van gezonde vrouwen. Verder lijkt coenzym Q10 de effectiviteit van het medicijn tamoxifen te vergroten als vrouwen met borstkanker beide middelen in combinatie krijgen. Bij elkaar wil dit nog niet zeggen dat coenzym Q10 borstkanker voorkomt, maar volgens dr. Gert Schuitemaker is het wel een reden om de hoeveelheid coenzym Q10 in je lichaam op peil te houden. Zie blz. 119 voor meer informatie en de juiste doseringen.
Slik vitamine D en ga de zon in
Er is geen vitamine waarover de inzichten zo radicaal aan het veranderen zijn als over vitamine D. Was men tot voor kort nog bang dat hoeveelheden boven de ADH giftig konden zijn, nu pleit men voor een hogere dagelijkse inname. De onderzoeksresultaten die aangeven dat vitamine D borstkanker voorkomt, zijn dan ook indrukwekkend.
Canadese onderzoekers keken in 2008 naar de inname van vitamine D van 759 vrouwen met borstkanker en vergeleken die met de vitamine D-inname van 1135 gezonde vrouwen. Ze keken zowel naar de vitamine D die de vrouwen binnenkregen via de voeding, als naar de hoeveelheid vitamine D die in de huid werd gevormd onder invloed van zonlicht. Vrouwen die de meeste vitamine D binnenkregen, verminderden hun kans op borstkanker met maar liefst 24 procent.
Ander onderzoek laat zien dat een concentratie vitamine D in het bloed van ongeveer 130 nmol/l het risico van borstkanker met de helft vermindert in vergelijking met een concentratie lager dan 33 nmol/l. Om die hoogste concentratie te halen, moet je ongeveer 4000 IE vitamine D per dag binnenkrijgen door voeding, supplementen en zonlicht.
Ga regelmatig in de zon, maar ga geen uren op een strand liggen bakken, want dat vergroot je kans op huidkanker en versnelt de huidveroudering. Een kwartiertje zonnen levert al 2000 IE vitamine D op. Slik daarnaast dagelijks 1000 tot 2000 IE vitamine D in de vorm van vitamine D3. Zie ook blz. 112.
Laat elk jaar een mammografie maken
Zelfonderzoek naar borstkanker is omstreden. Deense onderzoekers vonden dat vrouwen die aan zelfonderzoek deden, bijna twee keer zo vaak een biopsie (nemen van een weefselproef met een punctienaald) moesten ondergaan als vrouwen die niet aan zelfonderzoek deden. Dat leidde echter niet tot minder sterfte aan borstkanker. Ook werd borstkanker bij vrouwen die regelmatig hun borsten onderzoeken niet vroeger ontdekt. Vrouwen die bijvoorbeeld opgezette klieren onterecht aanzien voor borstkanker, gaan een stressvolle tijd tegemoet. Ook een biopsie is een belasting voor lichaam en geest.
De jaarlijkse mammografie (röntgenfoto) blijkt een veel beter middel in het opsporen van borstkanker. Dus preventief onderzoek is wel degelijk van belang, alleen is zelfonderzoek niet de beste manier.
Onschuldige knobbels
Vanaf je dertigste worden je borsten steeds vatbaarder voor de vorming van cysten, die voelbaar als kleine knobbeltjes zijn. Geen paniek, het zijn slechts kleine holtes van huidweefsel, gevuld met vocht. Volkomen onschuldig. Ze ontstaan door verstopping van een uitvoergangetje van een melkklier. Als de borsten gespannen zijn, is een cyste te voelen als een ronde, stevige knobbel. Er kunnen meer cysten in een of beide borsten voorkomen. Cysten zijn misschien niet leuk, maar het zijn geen voorbodes van borstkanker en ze zijn niet levensbedreigend.
Bij vrouwen met erfelijke borstkanker (5 tot 8 procent van alle gevallen) is preventief onderzoek nog steeds belangrijk volgens de richtlijnen van het Nederlands Huisartsen Genootschap. Vrouwen met erfelijke borstkanker krijgen wél het advies regelmatig hun borsten te checken door zelfonderzoek. Daarnaast worden ze vanaf hun vijfentwintigste jaarlijks opgeroepen voor een MRI-scan en een mammografie. Overigens moeten zij eerst een test laten doen waaruit blijkt dat ze het borstkankergen (BRCA1 of BRCA2) daadwerkelijk van hun moeder hebben geërfd. De kans dat vrouwen met deze genenvariant de ziekte krijgen is maar liefst 50 tot 85 procent gedurende hun leven.
‘Als je weet dat je een verhoogd risico loopt, bijvoorbeeld omdat borstkanker in de familie zit, is het verstandig om zo vroeg mogelijk naar een arts te stappen en regelmatig je borsten te laten onderzoeken,’ zegt Rita Kappel. ‘Of om je borsten preventief te laten amputeren. Tegenwoordig is het mogelijk met diverse plastisch chirurgische technieken de borsten te laten reconstrueren.’
Wanneer je zelf regelmatig je borsten wilt onderzoeken, doe dit dan één week na de menstruatie, dan zijn je borsten minder gezwollen. Op www.privatescan.nl staat uitgelegd hoe je dit moet doen. Let goed op veranderingen, maar raak niet in paniek als je iets voelt. Het kan ook een cyste zijn of… helemaal niets.
Een aantal andere symptomen kan op borstkanker duiden: schilfering en roodheid van de tepel, een kuiltje in de borst, vocht uit de tepel (bloederig, waterig, groen van kleur of melkachtig), een warm aanvoelende borst met een rode verkleuring van de huid of een zwelling in de oksel. In dat geval ga je meteen naar de huisarts.
