De gevallen patriarch

Als ABN Amro eind jaren negentig voet aan de grond krijgt in Italië met een minderheidsbelang in Banca di Roma (het latere Capitalia) is centralebankpresident Antonio Fazio (1936) heer en meester over de Italiaanse financiële sector. Bankbestuurders kunnen in Italië geen stap zetten zonder zijn impliciete toestemming. De man die zijn carrière begint als gerespecteerd wetenschapper op het gebied van de macro-economie, voert sinds zijn aanstelling in 1993 als governatore della Banca Centrala Italiana bewust beleid om overnames door buitenlandse banken tegen te houden. In de visie van Fazio moeten Italiaanse banken eerst onderling consolideren voordat de grenzen opengaan.
    Het verzet wordt Fazio fataal als hij een geheim pact sluit met Gianpiero Fiorani. De bestuursvoorzitter van de regionale Banca Popolare di Lodi wordt de tegenstander van ABN Amro in de strijd om Antonveneta. Ondanks Fazio’s benoeming voor het leven wordt hij na afloop van de overnamestrijd in december 2005 gedwongen tot aftreden. Directe aanleiding is de beschuldiging van justitie dat hij medeplichtigheid is aan handel met voorkennis. Fazio voorzag Fiorani volgens justitie van koersgevoelige informatie over Antonveneta. De rechtszaak tegen Fazio is bij de totstandkoming van dit boek nog niet afgerond.
    De zeer katholieke Fazio trekt zich na zijn aftreden terug uit het openbare leven en wijdt zich volledig aan theologie en filosofie. Als bewonderaar van de wijsgeer Tomasso bestudeert hij vooral de werken van de grote denkers uit de renaissance. Ook is hij actief in religieuze organisaties die nauwe banden hebben met het Vaticaan.
    Fazio’s vriendschap met Fiorani bekoelt na de overnamestrijd tot het vriespunt. Als het justitieel onderzoek begint, spreken de twee geen woord meer met elkaar. De voormalige bankpresident verklaart tegenover justitie dat hij door Fiorani is bedrogen. Fiorani zegt op zijn beurt dat hij niet kon weten dat hij de regels overtrad omdat de centrale bank tijdens de overnamestrijd al zijn acties goedkeurde.
    De affaire heeft de reputatie van Fazio in Italië ernstig geschaad. Uit het onderzoek van justitie blijkt dat Fazio ieder jaar kostbare geschenken van Fiorani aanneemt. Ook worden talrijke afgeluisterde telefoongesprekken tussen de twee gelekt naar de pers. Hierdoor kan iedereen kennisnemen van de nauwe band tussen de twee mannen. In een van de gesprekken zegt Fazio tegen Fiorani dat hij zoals altijd de achterdeur van de centrale bank moet nemen omdat hij anders in de problemen komt.
    Fazio en Fiorani kunnen ondanks hun tegengestelde karakters lange tijd goed met elkaar overweg. Fiorani is eveneens actief binnen de Katholieke Kerk en bovendien deelt hij de droom van Fazio om de Italiaanse banksector door middel van binnenlandse fusies te versterken. Ook twee van de vijf kinderen van Fazio gaan met Fiorani om. Een dochter heeft, naar in Italië wordt aangenomen, zelfs een relatie met Fiorani. Een zoon verkeert regelmatig in zijn gezelschap en dat van zijn zakenpartners.
    Fazio wordt bij de centrale bank opgevolgd door Mario Draghi. De van Goldman Sachs afkomstige bankier zit er aanvankelijk mee in zijn maag dat Fazio na zijn aftreden gebruik blijft maken van een pompeus kantoor van de centrale bank. Ook houdt hij een staf van circa zes man en een dienstauto aan. Fazio beroept zich op de interne regelgeving van de centrale bank die voorschrijft dat hij daar recht op heeft. Na enkele maanden doet hij er afstand van. De redenen worden niet toegelicht.
    In het voorjaar van 2008 treedt Fazio weer even in de schijnwerpers. In aanloop naar de parlementsverkiezingen spreekt hij zijn steun uit voor een nieuwe politieke partij die is opgericht door Giuliano Ferrara, een voormalig journalist. Het programma draagt een streng katholieke signatuur. Vrijwel de enige doelstellingen zijn een verbod op abortus en het homohuwelijk.