Het ‘hoge Noorden’ is een begrip. Wie ernaar op zoek gaat komt uit in het noorden van Noorwegen. Hier vinden we veel van wat Noorwegen zo uniek maakt: de middernachtzon, de poolcirkel, de Noordkaap, de Sami en kuddes rendieren. Daarom werkt het noorden voor sommigen als een magneet. De Noordkaap is een van de meest bezochte toeristische doelen. Het afgeplatte rotsplateau in het uiterste noordwesten heeft een magische aantrekkingskracht. Automobilisten komen er voor uit Italië. En dan te bedenken dat voor ons Zuid-Italië even ver weg is als Noord-Noorwegen. De Noordkaap ligt zo’n 3500 km van ons verwijderd. Wie de Noorse stelregel rekent van het afleggen van 1 km per minuut weet dus hoe lang hij in de auto moet zitten om dit begeerde reisdoel te behalen. Het is verstandig om voor een reis naar het noorden voldoende tijd uit te trekken. De reis naar en door Noord-Noorwegen is een avontuur op zich, jakkeren op weg naar de Noordkaap zou dit avontuur voor een groot deel tenietdoen.

Noord-Noorwegen is een ruim begrip. Al in de provincie Nord-Trøndelag, ten noorden van Trondheim, kunnen we iets ervaren van het noordelijke leven. Zo gaat hier midden in de zomer de zon nauwelijks nog onder. Het is een fantastisch gebied om te fietsen, te kanoën en te wandelen. De natuur en de bijzondere lichteffecten zijn fascinerend. Maar ook op cultureel gebied is er veel te beleven, zoals de vele sculpturen van moderne kunstenaars die verspreid over een uitgestrekt gebied in Noord-Noorwegen staan.

Via Trondheim omhoog

Zicht op het stenen tijdperk

In Noord-Noorwegen zijn diverse plaatsen die verhalen van het leven in het stenen tijdperk. In de omgeving van Stjørdal, boven Trondheim, ligt een rotsplateau met diverse rotstekeningen uit de tijd van 1500 tot 500 v.Chr. Bij Hegra, enkele honderden meters van de E14, staat de aanduiding naar deze historische levenstekenen, de helleristninger.

Tussen Trondheim en Bodo
Klik op een van de volgende deelkaarten voor een vergroting: linksboven, rechtsboven, linksonder en rechtsonder.

Ten oosten van Verdalsøra is een van de meest markante plekken op historisch gebied te vinden. Hier werd Olav Haraldsson gedood door een leger van boeren in 1030. De slag bij Stiklestad gaf een wending aan de geschiedenis van Noorwegen: van Vikingtijd naar de Middeleeuwen. Een halve eeuw na deze gebeurtenis werd een stenen kerk gebouwd op de plek waar de heilige Olav viel. Later werd deze plek een nationaal cultuurcentrum. Jaarlijks wordt de slag bij Stiklestad nagespeeld in een groot openluchtspel. In de omgeving vinden vele andere culturele activiteiten plaats.

Op weg verder naar het noorden over de E6 wisselen het water van fjorden en de Atlantische Oceaan en de meren aan de andere kant elkaar voortdurend af. De omgeving bestaat afwisselend uit bos en landerijen; het aantal huizen wordt kleiner naarmate de reis noordelijker gaat.

STIKLESTAD. www.stiklestad.no

TRØNDELAG. www.trondelag.com

De mooiste kustweg ter wereld

Wat noordelijker ligt Steinkjer, de hoofdstad van Nord-Trøndelag, ook een belangrijke historische plek. In de omgeving zijn bij Bardal rotstekeningen te zien van 2000 jaar v.Chr. met mensen en dierenfiguren, terwijl bemande schepen te zien zijn uit de bronstijd, 1500-500 v.Chr. In Steinkjer is ook een interessant regionaal openluchtmuseum, Egge Museum.

In Steinkjer kunnen we kiezen voor de snellere weg omhoog of Kystriksvei, de Kustweg (rijksweg 17) naar Bodø. De reputatie van deze weg als mooiste kustweg van de wereld is niet overdreven. Het landschap is zeer apart met schitterende vergezichten tussen eilanden en grillige rotspartijen. De provincie telt zo’n 18.000 eilanden. Deze weg, die langs de Helgelandskust voert, is vooral voor rustzoekers, want snel gaat het niet. Ook voor fietsers is de weg de moeite waard. Ondanks de nieuwe bruggen zijn er nog diverse veerpontjes. Kleine houten boothuizen en haventjes herinneren aan een bloeiend visserijverleden. Maar nog steeds vormt de visserij een belangrijke bron van inkomsten voor vele bewoners in het noorden. Vanwege de unieke inrichting van dit gebied heeft Unesco de Vega-archipel, een scherengebied van 6500 eilanden in de regio Sør-Helgeland, tot Werelderfgoed verklaard. Dit eilandenrijk tussen Brønnøysund en Sandnessjøen vormt een uniek cultuurlandschap, dat herinnert aan het verleden van meer dan 1500 jaar visserij en landbouw. In deze beschermde archipel van ruim 1000 km² liggen kleine vissersdorpen, pakhuizen en vuurtorens. De zee, de fjorden en het landschap zijn ruig. Indrukwekkend is ook het weggedeelte bij Svartisen, de grootste gletsjer van Noord-Europa.

Dit gebied is ook een nationaal park met een zeer rijke flora en fauna. Kenmerkend is het kalksteen, met vele plekken waar het water grotten heeft uitgeslepen. Dit kalksteen is zo’n 350.000 jaar oud. Het gebergte, Saltfjellet, was een van de oudste plekken voor de Sami. Jacht en visvangst trokken hen naar dit gebied. Er zijn op diverse plaatsen nog offerplaatsen en valgraven te vinden. Met deze gaten in de rotsen wisten zij wilde rendieren in de val te lokken. In de 16de eeuw startten zij hier met het houden van tamme rendieren. Lønsdalen was het centrum van deze eerste vorm van veehouderij. Op deze plek zijn nog diverse overblijfselen uit die tijd te zien. In het Saltfjellet zijn ook nog oude verbindingswegen te zien, bijvoorbeeld die tussen Rana en Salten. Deze route is nu toegankelijk voor wandelaars.

NORDLAND. www.visitnordland.no

EGGE MUSEUM, openluchtmuseum bij Fylkesmannsgården, Steinkjer.

Geopend: half juni tot derde week aug. di./wo./vr. 10–15.30, zo. 12–16, do. 10–20 uur. www.eggemuseum.no

KUSTWEG 17. www.rv17.no

Springende zalmen

Voor de reizigers die het snelst rechtstreeks naar het noorden willen is de E6 de aangewezen weg. Ook deze route biedt tal van hoogtepunten. Vanuit Trondheim rijden we door de gevarieerde natuur van Trøndelag naar het noorden. Trøndelag is in het begin nog een gebied met veel korenvelden; het is een van de grootste graangebieden van het noorden. We bevinden ons ook in een van de gebieden met de rijkste zalmrivieren: Namsen, Stjørdalselva, Gaula en Orkla. In het Lakseakvarium kunnen we het leven van de zalm van nabij volgen. Namdalen is een geliefd gebied voor vissers en natuurliefhebbers. In Namskogan is een klein overdekt centrum waar diverse diensten en winkels bij elkaar zitten onder één dak. In dit gebouw met grasdak heerst een vriendelijke sfeer van winkelende mensen en bibliotheekbezoekers. Het plaatsje heeft een duidelijke streekfunctie, want op de weg verder naar het noorden wordt het stiller en stiller. Voor gezinnen is het Namskogan familiepark de moeite van een bezoek waard.

Indrukwekkend is de waterval bij Laksfors: de zalmen springen hier echt het water uit. Naast de waterval is een restaurant, met een goed zicht op dit snelstromende visrijke watergeweld. Iets ten zuiden van Majavatn begint de provincie Nordland. Hier staat een kapel waar de zuidelijke Sami, de Sørsami, samenkwamen.

Op weg naar Mosjøen komen we nu in nog dunner bewoonde streken; in deze provincie wonen nog geen kwart miljoen mensen.

Op weg naar de poolcirkel

Noorwegen op zijn smalst

Het landschap wordt gevormd door diepe inhammen van de zee aan de ene kant en diverse meren aan de andere kant. Hoe noordelijker we komen, hoe meer de bossen domineren en hoe ruiger het landschap wordt. De bergen worden langzaam hoger en kaler. Børgefjell Nationaal Park is een goed voorbeeld van ongerepte natuur met grote oppervlakten stenen en weinig begroeiing. Daarentegen is er veel stromend en stilstaand water. In de lagere delen zijn er vruchtbare moerasgebieden met een rijke begroeiing. Het gebied is rijk aan vogels en grotere wilde dieren, zoals lynx, veelvraat, beer en wolf.

Bij Trofors voert een weg richting Zweden naar Hattfjeldal. In dit gebied zijn veel Sami actief geweest. Er is ook een centrum waar de Sami-bevolking samenkomt. In dit centrum kunnen zij op hun eigen manier met elkaar in contact treden. De plek van samenkomst is opgezet als een Sami-tent. Dit centrum fungeert als een cultureel centrum en herbergt ook een bibliotheek met Samische boeken; er zijn ook Samische publicaties te koop.

Verder naar het noorden ligt Mosjøen. Veel bezoekers denken hier al ver in het noorden te zijn, maar voor de inwoners van deze stad geldt dat ze midden in Noorwegen wonen. Met zijn 10.000 inwoners, vele winkels, oude straatjes en culturele attracties vormt deze stad een levendig centrum in de stille omgeving. In de zalmrivier, die dwars door de stad stroomt, zwemt de zeeforel. Midden in de stad kun je erop vissen. Overigens is Mosjøen ooit groot geworden door de aluminiumindustrie. Ook de volgende grote plaats aan de E6, Mo i Rana, is mede door deze industrie ontwikkeld. Mo i Rana heeft een interessant museum over de omgeving.

MO I RANA. www.arctic-circle.no

Het onzichtbare wordt zichtbaar

Na de plaatsen Mosjøen en Mo i Rana wordt het aanmerkelijk minder dicht bevolkt. De bergen zijn niet hoog, zo’n 500 tot 1500 m. De E6 voert hier door Dunderlandsdalen langs de rivier de Ranelva. Hier komen we in de omgeving van Saltfjellet. Het Nationaal Park Saltfjellet-Svartisen biedt een rijk natuurleven. Het berggebied bestaat vooral uit kalksteen met een bijzondere bergflora. In het gebied komen de sneeuwuil, bergvos en lynx voor. In de beboste streken leven veel elanden, vossen en opmerkelijk veel kikkers en padden. Indrukwekkend zijn de grillige geologische formaties. Onder grote druk is hier het marmergesteente gevormd. Tussen de rotsen zijn diverse waterstromen te zien. Sommige rivieren stromen meer onder de rotsen dan dat ze van buiten te zien zijn. In het gebied ligt de grootste gletsjer van Noord-Europa, met een oppervlakte van zo’n 370 km². Onder begeleiding is het mogelijk tochten te maken over deze imposante gletsjer.

Op weg verder naar het noorden doemt een kaal gebied op tussen de bergen en de hoogvlakte met een magische aantrekkingskracht: de noordpoolcirkel loopt dwars over deze hoogvlakte. Het Polarsirkelsenter markeert deze geografische plaats. Overigens staat hier ook een gedenkteken voor de velen die hun leven gegeven hebben voor de aanleg van de weg en spoorweg in het noorden. Tienduizenden Poolse, Russische en Joegoslavische gevangenen hebben hier dwangarbeid verricht.

Binnen in het poolcirkelcentrum is een interessante expositie over het leven in het noordelijkste deel van Europa. De bijzondere architectuur van het gebouw maakt dat het goed past in de overigens lege omgeving. Het kale landschap doet vermoeden dat alles na het passeren van de poolcirkel anders is dan ten zuiden van deze lijn. Maar wie doorrijdt zal merken dat alles na enige tijd er weer vertrouwd Noors uitziet: bergen in verschillende hoogtes, eindeloze bossen, meren, fjorden en zelfs graanvelden. Ondanks de noordelijke ligging is het hier toch nog zeer groeizaam. Dit heeft alles te maken met de invloeden van de warme golfstroom; meer landinwaarts in Zweden en Finland op dezelfde hoogte is het in de winter aanmerkelijk kouder.

POLARSIRKELSENTER. www.polarsirkelsenteret.no

Verder naar het noorden

Tunnels en fjorden

Fauske is een belangrijk verkeersknooppunt voor de reizigers in het noorden. De trein gaat hier niet verder. Wie met het openbaar vervoer verder naar het noorden wil, moet overstappen op de bus. Het traject naar het verste punt in Noorwegen, Kirkenes, is nog meer dan 1000 km. De E6 naar het noorden voert steeds vaker door tunnels. Tussen Megården en Mørsvikfjorden boort de weg zich meer dan vijftien keer de rotsen in. De uitzichten buiten de tunnels zijn groots; vooral de afwisseling in licht is een bijzondere belevenis. Bij helder weer is er goed zicht op de uitlopers van gletsjers achter de fjordarmen. Tussen Bognes en Skarberg is een veerpont; vanaf het water krijgt het landschap een heel ander perspectief. Vanaf Bognes is het trouwens ook mogelijk de boot naar Lødingen op het eiland Hinøya te nemen. Dit eiland is een onderdeel van de eilandengroep Lofoten en Vesterålen. Op diverse plaatsen kunnen we de scherpe contouren van de bergen van deze eilandengroep waarnemen. Dit bijzondere deel van Noorwegen ligt dan ook niet ver weg: in een uurtje is de korte oversteek met de veerpont gemaakt. Alleen al de tocht over het water is een belevenis.

Strategisch en beroemd

Aan de Ofotfjord ligt Narvik. Dit is een plek die een belangrijke rol speelde in de Noorse geschiedenis. Het ontstaan en de ontwikkeling van deze plaats hebben vooral te maken met de aanvoer van ijzererts uit Kiruna. Daardoor is Narvik ook per spoor verbonden met Zweden en dus ook ontsloten vanaf het zuiden. Het ijzererts dat vanaf begin 1900 uit Zweden werd aangevoerd, maakte het kleine onbetekenende vissersstadje in het noorden bekend. Sinds die tijd heeft erts het leven in Narvik bepaald. Door moderne technieken van verwerking en verscheping heeft deze activiteit geen nadelige invloed op de omgeving.

De laatste jaren is het toerisme in deze omgeving sterk gegroeid. We treffen er ook de meest noordelijk gelegen golfbaan aan. De skipiste met kabelbaan is het gehele jaar door een attractie, door het grootse uitzicht boven. In de zomer zijn de bergen het domein voor wandelaars en mountainbikers, in de winter zijn de pistes en de loipes erg in trek bij wintersporters. Interessant is ook het Ofotenmuseum in Narvik.

Narvik is ook een goed uitgangspunt voor tochten in de omgeving. Iets ten noorden van Narvik is het mogelijk via de Rallarvei naar Zweden te fietsen of te lopen. Dit pad voert langs de honderd jaar oude spoorlijn over Bjørnfjell naar Zweden. Er staat nog een oud stationnetje. Dit is ook een goed beginpunt voor een tocht; de weg loopt parallel aan de Nordkalotvei (E10). Er staan hier slechts enkele huizen en een kerkje.

NARVIK. www.narvikinfo.no

Cultuur en rust in het noorden

Ten westen van Narvik op Hinnøya, het grootste eiland van Noorwegen, ligt Harstad. Deze plaats in het zuidwesten van de provincie Troms is het gemakkelijkst te bereiken via de E10 en rijksweg 83. Ook in Harstad is de middernachtzon te zien en nog lang ook: van 22 mei tot 18 juli. Maar er is in deze stad veel meer te beleven dan een zon die maar niet onder wil gaan in de zomer. Jaarlijks zijn hier half juni de Festspillene i Nord-Norge. Tijdens dit acht dagen durende evenement staan muziek, dans, film, theater centraal. Er heerst een feestelijke sfeer in dit anders zo rustige Noord-Noorse stadje. In juli staat de stad vervolgens in het teken van de zeevisserij.

Op het schiereiland ten noorden van het centrum ligt Trondenes Kirke uit 1250. De kerk staat symbool voor de verankering van het christendom, te midden van de heidense wereld in het noorden. In Trondenes Historiske Senter is de ontwikkeling te zien van deze regio in de loop der tijd.

Het hoge Noorden

Harstad ligt op de Hurtigroute, die de vele kustplaatsen met elkaar verbindt. De route gaat langs Senja, het tweede grootste eiland van Noorwegen, dat landschapstypen van het hele land herbergt. Doordat het minder bekend is dan de Lofoten is het hier nog rustiger. De afstanden tussen de zee en het gebergte zijn vaak maar kort. In het zuiden van het eiland ligt Ånderdalen Nasjonalpark. Twee derde van Senja bestaat uit kaal gebergte, omgeven door een muur van hoge bergen. Het landschap geeft afwisselend rivieren, meren, moerassen, rotskloven en dennen- en berkenbossen te zien.

Het eiland is over de weg bereikbaar via rijksweg 86, die in verbinding staat met de E6. Per boot is het bereikbaar vanaf Andenes op Vesterålen met Gryllefjord als aankomsthaven in het uiterste westen.

TROMS. www.visittroms.no

HARSTAD. www.destinationharstad.no

TRONDENES HISTORISKE SENTER. Geopend: dag. 8–16 uur.

www.tdm.no

Vertrekpunt voor poolreizigers

De reis verder naar het noorden blijft boeiend. Via de Romsbaksbrua, een brug met hoge zuilen, is er een groots uitzicht over Rombakken, de uiterste uitloper van de Ofotfjord. In april 1940 is hier hevig gevochten. Het landschap is rotsachtig met fraaie uitzichten over fjorden en zijarmen ervan. Gratangen biedt een mooi uitzicht over de fjord. Wie het wat vanaf de hoogte wil bekijken, beklimt de Årsteinhorn van 1196 m. Er liggen meer fraaie bergen in dit gebied, vooral bij Bardudalen. Istind is met 1490 m de hoogste. Bij Målselvfossen, een uitstapje aan rijksweg 87, stort het water met een enorme watermassa 600 m omlaag in drie watervallen.

Bij Nordkjosbotn is een afsplitsing naar Tromsø via de E8. Wie eenmaal zo noordelijk is, zou deze plaats zeker niet links moeten laten liggen. Deze bruisende stad in het noorden herbergt vele boeiende plekken. Markant is de hoge brug, die de twee stadsdelen aan weerszijden van de Tromsøysundet verbindt. De Ishav-kathedraal is door zijn puntige driehoekige vorm een zeer aparte verschijning aan de overkant van het centrum van de stad. De vorm symboliseert de duisternis en het noorderlicht. Tromsø is, zoals zoveel steden in het noorden, een stad van wisselingen van donker en licht. Op 21 november verlaat de zon deze stad; rond 18 januari kunnen de inwoners de zon pas weer opnieuw begroeten.

In een voormalig pakhuis in Tromsø is het Polarmuseum gevestigd. In dit sfeervolle gebouw is veel te zien uit het rijke verleden van de vele poolreizigers die Noorwegen gehad heeft. Maar er zijn bijvoorbeeld ook beelden van graven van Nederlanders die hier eeuwen geleden vertoefden. Tromsø was ook het vertrekpunt voor sommige expedities, zoals die van Roald Amundsen. Vanuit Tromsø kan dagelijks naar Svalbard worden gevlogen. Indrukwekkend en interessant is Polaria, een kenniscentrum over alles wat met de polen te maken heeft. Tromsø is niet alleen hoofdstad van het noorden, het is ook een stad met internationale allure. Jaarlijks worden filmfestivals gehouden en vindt een internationale week plaats onder het motto: ‘De wereld in Tromsø, Tromsø in de wereld.’ Ook de universiteit en hogescholen van deze stad zijn internationaal georiënteerd.

Het Nordnorsk Kunstmuseum heeft een uitgebreide collectie kunst en cultuur uit de regio; Tromsø Museum biedt boeiende informatie over de Samische cultuur. Interessant is de botanische tuin, met voor deze noordelijke ligging een opmerkelijk uitgebreide flora.

TROMSØ. www.destinasjontromso.no

NORDNORSK KUNSTMUSEUM. Geopend: 20/6–20/8 dag. 12–18; overig di.–vr. 10–17, za.–zo. 12–17 uur.

www.museumsnett.no/nordnorsk-kunstmuseum

TROMSØ MUSEUM, onderdeel van de universiteit van Tromsø. Geopend: 15/9–14/5 ma.–vr. 9–15.30, za.–zo. 11–17; 15/5–14/6 dag. 9–18; 15/6– 14/8 dag. 9–20; 15/8–14/9 dag. 9–18 uur. http://uit.no/tmu

POLARMUSEUM. Geopend: dag. 1/3–15/6 11–17; 16/6–15/8 10–19; 16/8–30/9 11–17; 1/10–28/2 11–15 uur. www.polarmuseum.no

POLARIA. Geopend: dag. 18/5–15/8 10–19; 16/8–16/5 12–17 uur. www.polaria.no

Op weg naar het ultieme noorden

Na Tromsø blijven er nog maar enkele plekken over op het lijstje van de meeste Noorwegen- of Scandinaviëgangers. Voor sommigen geldt één hoofddoel: de Noordkaap. Maar het laatste stuk E6 heeft meer te bieden dan een weg voor degene die zo snel mogelijk op deze kaap wil staan.

De reis gaat nog steeds langs allerlei fjordarmen, zoals de Lyngenfjord. Vanaf Kåfjordbergan is er een mooi uitzicht over deze fjord en de bergen in de omgeving, de Lyngsalpene. We zijn nu in het gebied waar veel Sami hebben gewoond en soms nog wonen, zoals in de gemeente Nordreisa. Voor een deel zijn deze Sami geïntegreerd in de Noorse samenleving. De taal is soms lastig te volgen omdat hier naast het Noors en Samisch ook nog dialect gesproken wordt, het Kvænsk. Eigenlijk is het meer dan een dialect, want het wordt ook geschreven. Centrum van deze taal is de omgeving van Porsanger. Diverse namen herinneren aan deze taal, zoals Kvænangsfjellet en Kvænangsfjord.

Bij Alteidet begint de laatste, de noordelijkste provincie van Noorwegen: Finnmark. Alta is een van de plaatsen van belang in deze uitgestrekte, maar dunbevolkte provincie. In deze plaats staat een interessant museum dat een goed beeld geeft van de geschiedenis van Alta en de wijde omgeving. Zo is er veel te zien van de koperwinning bij Kåfjord en de oudste bewoners die zich hier 11.000 jaar geleden vestigden. De rotstekeningen in de omgeving staan op de Werelderfgoedlijst van Unesco.

ALTA MUSEUM. Geopend: 1–31/5 en 1–30/9 9–18; 1/6–31/8 8–21; 1/10–30/4 ma.–vr. 9–15, za.–zo. 11–16 uur. www.alta.museum.no

FINNMARK. www.visitnorthcape.com

Dwars door Lapland

Vanaf Alta zijn er niet zoveel mogelijkheden om naar andere plaatsen te gaan, behalve verder op de E6 naar het noorden. Wie Lapland in wil, kan alleen rijksweg 93 naar Kautokeino nemen. Van oudsher is dit een centrum waar de Samische bevolking al eeuwen samenkomt. De voertaal is er Samisch. Officiële aangelegenheden, zoals op het gemeentehuis, gaan in twee talen. In het Samisch heet de plaats Guovdageaidnu. De gemeente is de grootste van heel Noorwegen: meer dan 9500 km². Het oppervlak is groter dan dat van de zes kleinere provincies van Noorwegen samen. In 1973 is hier het Nordisk Samisk Institutt opgericht. Veel draait er om het Samische leven. Hier komen de jonge Sami naartoe voor basisonderwijs, voor onderricht in de rendierhouderij en voor een hogere opleiding. In de hele omgeving rond Alta komen we sporen tegen van het Samische leven. Naar Stilla kan nog slechts 16 km met de auto gereden worden. Verder aan de hoofdweg naar het noorden ligt Skoganvarre. Veel rendierhouders zijn naar deze plek gekomen. Bij Offerholmen is een Samische offerplaats. Hier staat ook een van de oudste toeristenhutten van de provincie Finnmark.

Een ander Samisch centrum is Karasjok, nabij de grens met Finland. Ook hier is veel te zien van het leven van deze bevolkingsgroep, die zo kenmerkend is voor het noorden van Europa. In het museum De Samiske Samlinger liggen duizenden voorwerpen uit de Samische cultuur. De bibliotheek beschikt over de grootste verzameling boeken en geschriften over de Sami. Niet ver van Karasjok ligt het Øvre Anarjokka nasjonalpark. Samen met het aangrenzende Finse Lemmenjoki is dit één groot door de mens onaangetast gebied. Het Noorse deel alleen is al 1390 km², het grootste beschermde gebied in Noorwegen. Doordat het bestaat uit veel moeras en vochtige veengebieden, is het minder toegankelijk voor wandelaars.

KARASJOK, mogelijkheden om deel te nemen aan Sami–activiteiten. www.koas.no

PORSANGER/SKOGANVARRE. www.arcticholiday.no

De Noordkaap en verder

Een kaap als een magneet

De meeste toeristen die in het noorden van Noorwegen aankomen hebben één hoofddoel: de Noordkaap. Die ligt op het eiland Magerøya. Voor veel toeristen is dit een ware trekpleister, een magneet, deze 71°. Jaren geleden was deze kaap alleen bereikbaar via een onverlichte tunnel, een onverharde weg en een pontje. Maar ook dit uiterste puntje van het land is inmiddels goed ontsloten en gemakkelijk bereikbaar, met een tunnel onder een uitloper van de Porsangerfjord, waarlangs de E69 omhoog voert. Overigens is het de duurste tunnel om doorheen te rijden: 125 Nkr. De grote hoeveelheid toeristen op deze afgeplatte rotspartij zorgt uiteraard voor een andere sfeer dan op de meeste andere plekken in het land, waar de middernachtzon overigens ook heel mooi te zien is. Maar bij mooi weer is het een bijzondere belevenis om juist hier te zien dat de zon niet achter de horizon verdwijnt, maar langzaam weer omhoog gaat in het midden van de nacht. De leegte van de Noordkaap en het vlakke rotsplateau geven een extra dimensie aan dit bijzondere verschijnsel op het uiterste stukje vasteland van Europa.

Honningsvåg is de plaats die het dichtst bij de Noordkaap ligt; de gemeente telt zo’n 2500 inwoners. De haven van Honningsvåg is een van de belangrijkste havens van Noord-Noorwegen. Het hele gebied van 924 km² telt nog geen 3500 inwoners. Het is hier vooral kaal; het stormt er 250 dagen per jaar. Het is trouwens ook mogelijk de Noordkaap vanaf het water te ervaren met een van de schepen van de Hurtigruten, die de kustroute van Bergen naar het uiterste Kirkenes onderhouden. Boeiend is het een deel van Noord-Noorwegen op die manier te ervaren. De reis kan op diverse plaatsen onderbroken worden.

NOORDKAAP. www.visitnorthcape.no

NORDKAPPMUSEET. Geopend: het gehele jaar. 1/6–15/8 ma.–za. 10–19,
zo. 12–19; 16/8–31/5 ma.–vr. 12–16 uur.
www.nordkappmuseet.no

HURTIGRUTEN, kustroute, ook met Noordkaapreis.
www.hurtigruten.com

Het laatste stukje Noorwegen

In de provincie Finnmark stromen diverse grote rivieren, die vooral bij zalmvissers zeer in trek zijn. Er is geen provincie waar zoveel zalm gevangen wordt als juist hier; en dan ook nog de zwaarste. Een vis van meer dan 5 kg is geen zeldzaamheid. De rivier de Tana is een van de beste plekken. Deze rivier vertakt zich in diverse zijrivieren. De rivier stroomt uit in de Tanafjord, een van de meest noordelijke fjorden.

De laatste fjord is de Varangerfjord. Deze meest noordelijke en oostelijke fjord grenst aan Rusland. In de loop van de geschiedenis heeft deze fjord voortdurend een belangrijke rol gespeeld tussen beide landen. De fjord heeft een sterke aantrekkingskracht op vogelliefhebbers. In dit gebied komen veel vogels voor die elders niet of nauwelijks gezien worden. Vooral Vadsø en Ekkerøy zijn gewilde plekken. Voor wie het uiterste noordelijke puntje van Noorwegen wil bereiken, voert de weg vanaf de fjord verder richting Kirkenes. Bij Neiden staat een bijzondere kapel die herinnert aan de eerste bewoners van deze streek, de Oost-Sami. ’s Zomers trokken ze hiernaartoe. Veel van het leven van de Sami is te zien in het Sør Varangermuseum in Kirkenes.

Deze plaats is het laatste stukje Noorwegen op de grens met Rusland en Finland. In 1983 werd in Kirkenes de E6 naar Rome geopend. Pas op dat moment voldeed de weg aan de gestelde Eurowegeisen; 5100 km asfalt van noord naar zuid. Opvallend is het grote aantal Italiaanse toeristen dat deze weg aflegt. Overigens heeft de E6 de laatste jaren op vele plaatsen een verandering van het traject ondergaan. Maar op de uiterste noordoostelijke punt van Noorwegen staat ons niet veel anders te doen dan om te keren. Wie niet dezelfde weg terug wil, kan gebruikmaken van de kleinere lokale wegen langs de kust, waaronder de mooie rijksweg 17, Kystriksveien tussen Bodø en Steinkjer.

KIRKENES. www.kirkenesinfo.no

VARANGER. www.varanger.com

SCULPTUREN IN NOORD–NOORWEGEN.
www.skulpturlandskap.no