VOORWOORD

MEGA-SF - de vele werelden van Meulenhoff SF & fantasy

'Het feit dat er vandaag de dag in de moderne science fiction nog betrekkelijk weinig ruimteschepen en andere genre-attributen in beeld komen, is een indicatie dat de SF, zoals het genre sinds de jaren zestig vorm heeft gekregen, van oneindig meer werkelijkheidszin getuigt, tot wasdom is gekomen.' Met deze wijze woorden opende de Amerikaanse science fiction-schrijver en -criticus Damon Knight ooit een lezing over het genre.

De science fiction uit de vooroorlogse periode waar Knight op doelde, zal de Nederlandse lezer die via vertaald werk met science fiction, fantasy en aanverwant avontuur in aanraking kwam grotendeels zijn ontgaan. Een verklaring voor dit hiaat werd als volgt verwoord in het in 1978 bij Meulenhoff verschenen informatieboekje Het heelal van de dromers: 'Werk van voor de Tweede Wereldoorlog wordt niet vertaald (lees: is verouderd), op een doodenkel beroemd boek na en natuurlijk Verne en Wells. Publiceren om nostalgische redenen, zoals in de VS gebeurt, is er niet bij, want wat niemand heeft meegemaakt, valt niet te bewenen.'

Wil dat zeggen dat de Nederlandse SF-lezer wellicht iets heeft gemist? Nauwelijks, durven wij met de hand op ons hart te beweren, of het zouden de meer lachwekkende ideeën uit de prehistorie van de Amerikaanse SF-pulptijdschriflten moeten zijn: absurde veronderstellingen, bijvoorbeeld dat buitenaarders Aardse vrouwen begeren en de man slechts als hinderlijk obstakel ervaren. Zoiets zou net zo logisch zijn als een mens die vrouwelijke kreeften wel smakelijk vindt en de mannelijke laat staan.

'Maar,' zei Damon Knight, 'en daarin schuilt bijna een paradox met betrekking tot het voorgaande, de vraag die elke science fiction-of fantasy-auteur zich vooraf dient te stellen, is door de jaren heen dezelfde gebleven: hoe interesseer ik iemand voor iets dat niet bestaat en wellicht nooit zal bestaan? Welnu, daar is een eenvoudig antwoord op mogelijk: dat kan niet. Als de elementen van een denkbeeldige wereld geen raakvlakken kennen met bestaande elementen, al zijn die er alleen maar in het onderbewustzijn van de lezer, dan lukt dat met de beste wil van de wereld niet.'

Wat Knight hiermee tevens duidelijk maakte, is dat het beeld van de science fiction-schrijver als wereldvreemd verschijnsel op een misverstand berust.

Gelukkig zijn misverstanden er alleen maar om uit de weg te worden geruimd. Science fiction- en fantasy-auteurs nemen niet achter schrijfmachine of tekstverwerker plaats met de bedoeling respectievelijk de toekomst te voorspellen of hardop weg te dromen. Het zijn vooral de genres van Het Idee. Het doel van de auteur het opwekken van een gevoel van verbazing, te amuseren.

Dat de ideeën allang op zouden zijn, uitgekauwd of doodgeplagieerd, ook dat is een misverstand. Men hoeft slechts de Meulenhoff science fiction & fantasy-reeks op ideeën en schrijversvakmanschap door te nemen om te beseffen dat de afgelopen twintig jaar de inhoud zo vaak werd vernieuwd en verfrist als nodig was. Om zowel de trouwe lezers als de nieuwe generaties geestdrifligen inzicht te verschaffen door welke binnen- en buitenlandse auteurs, en op welke wijze, de bakens gaandeweg werden verzet, werd Mega-SF - de vele werelden van Meulenhoff SF & fantasy gewijd aan die auteurs die wij sinds jaar en dag als de steunpilaren van de reeks beschouwen en aan die auteurs die zijn voorbestemd de vrijgekomen plaatsen in te nemen. Dus: de grootste successen uit de reeks naast toekomstige successen, van hard science en fantasy tot cyberpunk; zo zet Meulenhoff de traditie onverminderd voort.

En dit tot wederzijds genoegen.

Meulenhoff science fiction & fantasy-redactie