İstanbul is door zijn ligging een brug tussen Azië en Europa, tussen Oost en West. In de tijd van het Osmaanse keizerrijk was de stad dan ook een kosmopolitische smeltkroes van Turken, Grieken, Fransen, joden, Hollanders, Italianen en Armeniërs. Deze multiculturele hoofdstad bestaat allang niet meer; sinds 1923 is Istanbul zelfs niet eens meer de hoofdstad van de republiek Turkije.
Europees is Istanbul wel degelijk. Dat merk je wanneer je langs de oude ambassadegebouwen wandelt en bedenkt hoeveel eeuwen hier Europeanen hebben gewoond. Toch zou het een miskenning betekenen als je Istanbul alleen maar zou bezoeken op zoek naar nostalgie. Het is opmerkelijk te zien hoe groot de contrasten zijn tussen traditioneel en modern, tussen mensen die sinds kort in de stad wonen en de families die er al generaties leven. Ook door de grote verschillen in welvaart is Istanbul een stad van uitersten.
De stad is op veel momenten op haar best. In de zomer aan de Bosporus, maar ook als je ’s winters door de sneeuw naar een van de talloze moskeeën loopt. Culturele en culinaire genoegens horen bij Istanbul evenzeer als het drinken van een simpel glas thee op de veerboot. Wat de stad echt de finishing touch geeft, is de ‘Istanbullu’ zelf, met zijn wereldwijsheid en gastvrijheid.
Zoals in elke Dominicus-stedengids wordt in het eerste hoofdstuk de geschiedenis van de stad doorgelicht, waarbij de Byzantijnse en Osmaanse cultuur natuurlijk veel aandacht krijgen. Maar ook het Istanbul van de 19de en 20ste eeuw komt uitgebreid aan bod. Turkse geschiedenis is toch een onbekender terrein dan de geschiedenis van West-Europa, zodat sommige begrippen in de kaders nader worden uitgelegd, hier en daar gelardeerd met literaire citaten.
De beschrijvingen in de hoofdstukken 2 tot en met 7 doen evenzeer recht aan het oude historische stadsdeel als aan de wijken die meestal wat minder aandacht krijgen. Het dagelijks leven van de conservatieve Istanbullu’s en van de yuppies in de buitenwijken wordt zo afgewisseld met de meer toeristische belevenissen langs de gebaande paden in het centrum. Een uitgebreide verkenning van de Bosporus per boot resulteerde in een vrij compleet overzicht van de bezienswaardigheden langs het water, opgetekend in hoofdstuk 8.
De omgeving van Istanbul betekent hoofdzakelijk de Prinseneilanden en die worden besproken in hoofdstuk 9.
Wij bedanken de heer Ömer Faruk Boyacı voor zijn hulp en typisch Turkse gastvrijheid tijdens onze verblijven in de stad.
Jos Beelen en Ineke de Haan
2008
Centraal Istanbul (overzichtskaart)
Klik op een van de volgende deelkaarten voor een vergroting: linksboven, rechtsboven, linksonder en rechtsonder.
Groot Istanbul
Klik op een van de volgende deelkaarten voor een vergroting: linksboven, rechtsboven, linksonder en rechtsonder.