Cambodja is als toeristische bestemming een nieuwe ster aan het reisfirmament. En dat is opmerkelijk, want tot voor kort was het land nog volkomen ontoegankelijk voor westerse reizigers en synoniem met oorlog, wreedheden en onderdrukking.
Vanaf 1970 raakte Cambodja betrokken bij de oorlog in buurland Vietnam. Toen vijf jaar later de laatste Amerikaanse militairen uit Indo-China vertrokken, grepen de Rode Khmer de macht. Wat volgde was een vier jaar durende nachtmerrie die geldt als de zwartste bladzijde uit de Cambodjaanse geschiedenis. Onder leiding van broeder nummer 1 Pol Pot voerden de Rode Khmer het land naar het jaar nul. Tijdens dit ‘experiment in agrarisch communisme’ – zoals de massamoord op de eigen bevolking eufemistisch werd genoemd – kwamen miljoenen mensen om het leven.
In 1979 viel Vietnam Cambodja binnen, installeerde een nieuwe regering en maakte zo een einde aan het schrikbewind van de Rode Khmer dat drie jaar, acht maanden en twintig dagen had geduurd – cijfers die in het geheugen van iedere oudere Cambodjaan gegrift staan. Pol Pot en zijn aanhangers trokken zich terug op het platteland. Ze begonnen een guerrilla tegen de nieuwe regering en hielden nog jarenlang grote delen van het land in hun wurgende greep. Pas rond 1995 kwam er een einde aan de binnenlandse strijd. Korte tijd later kwam het toerisme aarzelend op gang.
Cambodja als reisdoel
Door de toegenomen politieke stabiliteit zijn alle delen van het land nu veilig te bereizen, hoewel de wonden van het gruwelijke verleden nog overal te zien zijn. Cambodja is een van de snelst groeiende toeristische reisdoelen in Zuidoost-Azië, al verdwijnt het aantal reizigers in het niet vergeleken met buurland Thailand. Wie het massatoerisme voor wil zijn, moet er snel bij zijn!
Cambodja is een bijzondere bestemming die direct associaties oproept met de magnifieke tempels van Angkor Wat. Sommige reizigers komen zelfs speciaal voor dit wereldwonder naar het land. Toegegeven, een bezoek aan dit wereldberoemde tempelcomplex is alleen al voldoende om een reis naar Cambodja te rechtvaardigen. Maar wie zijn verblijf tot dit hoogtepunt beperkt, doet zichzelf en het land tekort.
Cambodja heeft meer te bieden. U kunt er boottochten maken op de rivier en het meer van Tonlé Sap, een nationaal park verkennen, een slaperig provinciestadje aandoen of relaxen op een ongerept strand. Avontuurlijk ingestelde reizigers kunnen de heuvels in het oosten doorkruisen. Voor wie geïnteresseerd is in de geschiedenis zijn er de monumenten van de Khmer-beschaving, de overblijfselen van de Franse koloniale tijd en de onvermijdelijke herinneringen aan de gruweldaden van de Rode Khmer. En tot slot zijn er de Cambodjanen, die ondanks alle ellende uit het recente verleden hun optimisme hebben bewaard en met hun gevoel voor humor en gastvrijheid een niet geringe bijdrage leveren aan de charme van het land.
Opzet
Na drie inleidende hoofdstukken over het land en zijn bevolking, geschiedenis, godsdienst, kunst en cultuur komen in deze gids de afzonderlijke bestemmingen aan bod. Niet alleen de hoogtepunten, maar ook reisdoelen ver van de platgetreden paden. Bij de beschreven bestemmingen vindt u overzichtelijke kaarten en plattegronden. Bijzondere wetenswaardigheden staan apart vermeld in kaders. De gids besluit met een uitgebreid hoofdstuk met praktische informatie.
Cambodja in vogelvlucht
De meeste bezoekers beginnen hun reis in Phnom Penh, met het Nationaal Museum en de Zilveren Pagode van het Koninklijk Paleis als voornaamste attracties. In de directe omgeving van de hoofdstad vindt u de beruchte Killing Fields, het voormalige executieterrein van de Rode Khmer. De tempels van Tonlé Bati en Phnom Chisor liggen ten zuiden van Phnom Penh. De tempels van de voormalige hoofdstad Udong zijn ook in een dagtocht vanuit de hoofdstad bereikbaar.
Vanuit Phnom Penh voert een weg naar Siem Reap, de basis voor de bezichtiging van de tempels van Angkor. Halverwege kunt u overnachten in de provinciehoofdstad Kompong Thom en een bezoek brengen aan de monumenten van Sambor Prei Kuk. Een uitstekend alternatief voor vervoer over de weg is de expresboot over het meer van Tonlé Sap naar Siem Reap.
Het tempelcomplex van Angkor Wat is voor de meeste reizigers hét hoogtepunt van een bezoek aan Cambodja. Zelfs voor een vluchtige verkenning van de tempels heeft u zeker een paar dagen nodig. Minder bekend is Battambang aan de andere kant van het meer van Tonlé Sap. Deze provinciehoofdstad met koloniale gebouwen ademt een mediterrane sfeer en ontvangt nog maar weinig westerlingen, maar wie er een keer geweest is wordt al snel verliefd op de plaats.
Vanuit Phnom Penh gaat hoofdweg nr. 3 in zuidelijke richting naar Kampot, een charmant stadje met koloniale architectuur en startpunt voor een bezoek aan het strandplaatsje Kep en Bokor Nationaal Park. Sihanoukville aan de zuidkust is de meest ‘mondaine’ badplaats van het land, maar zonder horden badgasten of een druk uitgaansleven. Natuurliefhebbers kunnen hun hart ophalen in het nabijgelegen Ream National Park, een natuurreservaat met moerassen, verlaten stranden en een grote vogelpopulatie.
De provincies Ratanakiri in het noordoosten en Mondulkiri in het oosten behoren tot de minst toegankelijke delen van het land. Deze heuvelachtige gebieden staan bekend om de prachtige natuur en zijn het thuisland van de etnische minderheden, hill tribes. De tocht over de weg en de rivier van Phnom Penh naar Banlung – de hoofdstad van de provincie Ratanakiri – is tijdrovend en zwaar, maar heeft het nodige te bieden. Met als hoogtepunt de zeldzame zoetwaterdolfijnen bij Kratie. Ratanakiri is ook per vliegtuig bereikbaar.
De veranderingen in Cambodja voltrekken zich in hoog tempo. Dat is vooral te merken in de hoofdstad. In de kleinere provinciesteden en op het platteland gaan de ontwikkelingen minder snel. Het hotelaanbod is nog niet overal optimaal, maar wordt met het oog op het toenemende toerisme steeds meer aan de wensen van de buitenlandse reizigers aangepast. Ook de toestand van het wegennet en het vervoer verbeteren zienderogen, waardoor nu de meeste uithoeken van het land bereikbaar zijn. Wie niet opziet tegen enkele ongemakken, kan een bijzondere reis tegemoet zien.
Leon Peterse en Joke Petri 2008
Overzichtskaart
Klik op een van de volgende deelkaarten voor een vergroting:
linksboven, rechtsboven, linksonder en rechtsonder.