Die nacht lag ik urenlang te woelen, en toen ik eindelijk in slaap viel had ik zoveel nachtmerries dat ik badend in het zweet wakker werd, en tegen de ochtend lag ik te rillen in mijn bed en de achterkant van mijn nek deed pijn. Ik viel weer in slaap vlak voordat ik op moest staan om me klaar te maken voor school. Een zachte klop op de deur wekte me. Sanford keek naar binnen.

‘Je moet opstaan, Janet,’ zei hij glimlachend. Ik knikte en ging rechtop zitten. De pijn trok door mijn rug en ik kreunde. Sanford keek bezorgd en kwam mijn kamer binnen.

‘Wat is er?’

‘Ik voel me niet lekker. Mijn nek doet pijn en ik heb het koud,’ zei ik met klapperende tanden.

Hij legde zijn hand op mijn voorhoofd en keek nog bezorgder.

‘Ik denk dat je koorts hebt. Ik zal een thermometer halen,’ zei hij, en liep haastig de kamer uit. Nog geen minuut later kwam hij terug en legde de thermometer onder mijn tong.

‘Daar was ik al bang voor.’ Hij liep te ijsberen terwijl hij wachtte. ‘Je hebt te hard gewerkt voor je school en ballet. Je hebt meer tijd nodig om te rusten. Je bent ook in een groeiperiode, en ik weet zeker dat dit alles erg nieuw en beangstigend is voor je. Niemand luistert naar me, maar ik weet dat ik hierin gelijk heb.’

Hij keek op de thermometer en knikte.

‘38,4. Dat is koorts. Je blijft hier, jongedame. Ik stuur Mil- dred met wat aspirine naaar boven. Heb je keelpijn?’

Ik schudde mijn hoofd.

‘Nee, alleen mijn schouders en nek doen pijn. En de achterkant van mijn benen,’ voegde ik eraan toe, maar die deden altijd pijn, dus dat vond ik niets bijzonders.

Hij staarde me even aan.

‘Ik heb me bedacht. Ik geef je voorlopig nog geen aspirine. Ik neem je mee naar de dokter,’ besloot hij. ‘Trek iets aan, wat dan ook. Ik wacht beneden op je.’ Met die woorden ging hij de kamer uit.

Ik stond langzaam op, waste mijn gezicht en trok een oud flanellen hemd en een gemakkelijk zittende spijkerbroek aan. Toen ik langs de kamer van Sanford en Celine kwam, hoorde ik hun gesmoorde stemmen. Celine leek van streek.

‘Wat bedoel je?’ hoorde ik haar zeggen. ‘Onzin. Mensen worden niet ziek van te veel dansen.’

‘Ik zei niet dat dat de enige reden was. Het kind is uitgeput.’

‘Nonsens. Ze is jong. Ze heeft een onuitputtelijke bron van energie,’ hield Celine vol. Ik wilde niet nog meer horen, dus liep ik langzaam de trap af.

Toen Sanford bij me kwam in de hal, bood hij aan me naar de auto te dragen, maar zoveel pijn had ik niet, en ik voelde me al mal genoeg toen hij alleen maar mijn arm vasthield, alsof ik een oude dame was.

‘Ik heb dr. Franklin gebeld. Hij is een goede vriend van me en hij komt wat vroeger naar zijn spreekkamer, om jou als eerste te onderzoeken,’ legde Sanford uit.

‘Is Celine kwaad op me?’ vroeg ik. Ze was niet eens even komen kijken om te zien hoe het met me ging.

‘Nee, natuurlijk niet. Ze is bezorgd, dat is alles,’ zei hij, maar wendde snel zijn blik af.

De dokter onderzocht me en constateerde dat ik griep had. Hij schreef niets anders voor dan aspirine en rust. Nog geen uur later lag ik weer in bed, slikte aspirine en dronk thee.

‘Ik bel vanuit de fabriek,’ zei Sanford tegen Mildred. ‘Neem over ongeveer twee uur de koorts op, wil je?’

‘Ja, meneer, zei ze glimlachend.

Ik viel weer in slaap en rustte nu wat beter uit. Ik had nog langer kunnen slapen, maar ik voelde dat er iemand in de ka- mer was, en toen ik mijn ogen opende, zag ik Celine in haar rolstoel naast mijn bed. Ze staarde me aan.

‘Ik vind niet dat je erg warm voelt,’ zei ze, en haalde haar hand van mijn voorhoofd.

‘Ik voel me al wat beter,’ zei ik, al voelde ik me in werkelijkheid nog doodmoe en deed mijn hele lichaam pijn.

‘Mooi. Maak je geen zorgen over je werk voor school. Ik heb al gebeld en je huiswerk wordt tegen het eind van de middag thuisgebracht. De rest van de dag kun je rusten, tot je balletles.’

‘Mijn balletles? Misschien kan ik beter tot morgen wachten, moeder,’ zei ik zwakjes.

‘O, nee, een les met mevrouw Malisorf zeg je nooit af. Zij zegt jou af. Heb je enig idee hoeveel andere mensen haar bedelen om hun zoons en dochters les te geven? Het is een enorme prestatie om haar zover te krijgen dat ze zich zo op jou concentreert, en je gaat goed vooruit. Ze vertelde me dat ze had besloten je sur les pointes te laten dansen. Ik ben zo trots op je, lieverd. Het heeft mij jaren gekost om zover te komen. Weet je dat?’

Ik schudde mijn hoofd.

‘Nou, het is zo, dus je ziet hoeveel talent je hebt.’

‘Maar ik ben bang dat ik het niet goed zal doen als ik me niet goed voel,’jammerde ik.

‘We moeten ons nooit laten teleurstellen door ons lichaam, Janet.’ hield ze vol. ‘Een balletdanseres moet toegewijd zijn. Wat er ook gebeurt, als het tijd is om op te treden, treed je op. Ik heb zelfs gedanst op de dag dat mijn grootmoeder stierf. Ik was erg aan haar verknocht. Ik was haar lieveling, en zij had er veel mee te maken dat mijn ouders me hebben gesteund om een ballerina te worden. Ik was bedroefd, maaar ik moest dansen, en daarmee uit. Als ik kon dansen op de sterfdag van mijn grootmoeder, kun jij dansen met een beetje koorts en pijn, Janet. Ja toch? Toch?’ drong ze aan, toen ik niet snel genoeg antwoordde.

‘Ja,’ zei ik zacht. Ik wilde dat Sanford thuis was om me te redden.

‘Goed. Dat is dus afgesproken. Rust tot ik je roep,’ zei ze en begon de kamer uit te rijden. ‘Eigenlijk is dit een gelukje. Je hebt de hele dag kunnen rusten voor je je eerste les sur les pointes begint. Zie je? Alles komt op zijn pootjes terecht voor de ware toegewijden,’ verklaarde ze, en ging weg.

Ze danste op de dag waarop haar grootmoeder was gestorven, dacht ik. Ik had nooit een grootmoeder gehad, zelfs geen moeder, maar als ik die had gehad, zou ik te veel van ze hebben gehouden om iets te kunnen doen als ze stierven. Zo toegewijd zou ik nooit kunnen zijn. Was er iets mis met me?

Mildred kwam mijn temperatuur opnemen en zei dat die wat gezakt was. Ik voelde nog steeds een doffe pijn achterin mijn nek en ik had die dag niet veel gegeten. Ik knabbelde op wat toast met jam en at een paar lepels warme havermout. Mijn maag protesteerde bij elke hap die ik doorslikte, en ik wist dat ik misselijk zou worden als ik probeerde nog meer te eten.

Sanford belde en liet een boodschap achter dat hij hoopte dat ik me beter voelde en verontschuldigde zich dat hij niet weg kon uit de fabriek. Mildred vertelde me dat hij een paar grote problemen had, want dat hij anders vroeger thuis zou zijn gekomen.

Ik viel weer in slaap en werd wakker bij het horen van Celines stoellift. Ik wachtte en staarde naar de deur. Even later kwam ze mijn kamer in.

‘Tijd om op te staan, lieverd,’ zong ze alsof het ‘s ochtends vroeg was. ‘Neem een warme douche om je spieren te verwarmen en trek je kleding en je spitzen aan.’

Ik kreunde toen ik rechtop ging zitten, en toen ik stond voelde ik me een beetje licht in het hoofd, maar ik probeerde het voor haar te verbergen. Ik wist dat ik geen keus had en zou moeten dansen.

‘Neem snel je douche,’ beval Celine.

Mijn benen voelden zo stijf. Hoe kon ik in vredesnaam dansen? Ik had al moeite met lopen. Maar ik dwong me onder de douche te gaan staan en liet het water over mijn nek en rug stromen. Ik voelde me iets beter.

‘Ga gauw naar beneden,’ zei Celine, toen ze mijn kamer uit ging. ‘Ik wil dat je een paar warming-up-oefeningen doet voor madame Malisorf komt. Dimitri is er al. Hij zal je coachen,’ ging ze verder. Mijn hart begon te bonzen toen ik aan hem dacht en aan de griezelige blikken waarmee hij mijn lichaam inspecteerde.

Ik vond het al uitputtend om mijn maillot en spitzen aan te trekken, maar het lukte. Toen ik de trapaf liep, kwam Mildred de zitkamer uit, waar ze had afgestoft en meubels gepoetst. Ze keek verbaasd op.

‘Je hoort in bed, Janet.’ Ze legde haar arm om me heen en wilde me terugbrengen naar de trap. ‘Meneer Delorice heeft instructies achtergelaten en -’

‘Mijn moeder wil dat ik naar balletles ga,’ zei ik.

‘Werkelijk? O.’ De toon van haar stem maakte duidelijk welke Delorice het voor het zeggen had.

‘Janet,’ riep Celine scherp bovenaan de trap.

‘Ik kom,’ zei ik en liep haastig naar de studio.

Dimitri was bezig strekoefeningen te doen aan de barre. Zoals gewoonlijk was hij blind voor iedereen en alles in zijn omgeving. Ik kwam dichterbij, nam mijn positie in en begon. Eindelijk keek hij me aan.

‘Vandaag is je grote dag,’ zei hij. ‘Als je aardig tegen me bent, zal ik je een goed figuur laten slaan.’

Hij lachte en draaide zich om teneinde verder te gaan met wat ik geleerd dat frappes waren sur demi-pointes. Hij deed het voorkomen of het even gemakkelijk was als lopen en aan de zelfingenomen uitdrukking op zijn gezicht wist ik dat hij bezig was op te scheppen. Zijn arrogante lachje begon me misselijker te maken dan de griep.

Madame Malisorf arriveerde enkele minuten later en keek tevreden dat ik mijn warming-up al had gedaan.

‘Laat me je voeten zien,’ beval ze en inspecteerde mijn pointe-schoenen. ‘Uitstekend. Goed gedaan, Celine,’ zei ze tegen mijn moeder, die glimlachend knikte. ‘Trek je op,’ beval ze.

Een ballethouding die het lichaam op één lijn brengt, zodat je rechtop staat met je heupen recht en op gelijke hoogte, schouders open, maar ontspannen, en midden boven je heupen, je bekken recht, rug recht, hoofd omhoog, gewicht precies tussen je voeten, noemde ze optrekken. Madame Malisorf zei dat ik me moest verbeelden dat ik aan een draad hing die aan de bovenkant van mijn hoofd was bevestigd. Ze zei dat ik het goed deed en dat ik een uitstekende houding had.

‘Het belangrijkste waar je aan moet denken als je sur les pointes danst, is een goede cordinatie van je hele lichaam. Elk deel moet zich correct en zonder stress aanpassen aan iedere nieuwe positie zonder je houding te verliezen, Janet,’ begon madame Malisorf. Haar nasale stem klonk nog hooghartiger dan gewoonlijk.

Dimitri, die naast haar stond, demonstreerde. Hij leek op een reusachtige marionet.

‘We hebben hard gewerkt aan het ontwikkelen van je kracht. Ik wil dat je je knieën absoluut recht houdt, net als Dimitri. Je enkelgewricht is flexibel genoeg om sur demi-pointes een rechte hoek te vormen met de voorvoet. Je tenen niet krullen of verkrampen. Dimitri,’ zei ze, en weer deed hij het voor.

Toen ik begon aan de oefeningen en bewegingen die ze beval, gilde ze voortdurend. ‘Houding, denk aan je houding. Nee, nee, nee, je zakt door. Waarom doe je zo zwak? Nog eens, nog eens. Dimitri,’ zei ze gefrustreerd. ‘Nog een keer. Kijk aandachtig naar hem, bestudeer hem,’ beval ze. Ten slotte verloor ze haar geduld. Ze pakte mijn schouders beet en draaide me om naar Dimitri. ‘Kijk naar hem!’

Hij kwam vlak voor me staan, ongeveer vijftien centimeter van me af en begon.

‘Zie je hoe belangrijk houding is?’

‘Ja, madame,’ zei ik.

‘En? Waarom vergeet je dat dan vandaag?’

Ik keek naar Celine. Ze schudde zacht haar hoofd. Excuses waren niet toegestaan. Ik kon zelfs niet vertellen dat ik ziek was. Ik begon opnieuw, deed beter mijn best. Mijn lichaam beefde zo van binnen dat het leek of mijn botten rammelden, maar alweer hield ik alles verborgen.

Dimitri demonstreerde de rondes de jambe en l’air, de petits en grands battements, alles met een superieur gezicht. De muziek dreunde in mijn oren. Ik voelde me onhandiger dan ooit, en telkens als ik naar madame Malisorf keek, zag ik haar afkeuring en teleurstelling.

‘Stop, stop, stop,’ riep ze. ‘Misschien is het nog te vroeg,’ mompelde ze hoofdschuddend.

‘Nee,’ kermde ik. Mijn enkels voelden alsof ze elk moment konden breken en mijn tenen zouden waarschijnlijk permanent verkrampt zijn, maar ik kon niet ophouden. Mijn nieuwe leven hing ervan af.

Dimitri keek even naar me en kwam toen naast me staan.

‘Laten we het nog een keer proberen, madame,’ zei hij, en legde zijn handen op mijn heupen. ‘Ik zal helpen haar er doorheen te loodsen.’

Met tegenzin klapte ze in haar handen en we begonnen. Dimitri fluisterde in mijn oor, legde uit hoe ik me moest bewegen en naar welke kant ik me moest buigen en draaien. Ik voelde me anders, beter en veiliger in zijn sterke handen. Hij was heel sterk en hield me soms praktisch overeind.

‘Beter,’ mompelde madame Malisorf. ‘Ja, dat is het. Goed. Hou die lijn vast. Goed.’

Ik voelde me als een slappe vaatdoek toen de les eindelijk voorbij was. Mijn tricot was doorweekt.

‘Een adequate eerste poging,’ verklaarde madame Malisorf, met nadruk op het woord adequate.

‘Morgen zal het een stuk beter gaan’ zei Celine, die naar ons toegereden kwam.

‘Morgen misschien niet, maar wel spoedig daarna,’ gaf madame Malisorf toe.

Dimitri transpireerde bijna net zo erg als ik.

‘Bedankt voor je extra inspanning, Dimitri,’ zei ze. ‘Je moet onmiddellijk een warme douche nemen,’ ging ze verder. ‘Ik wil niet dat mijn beste leerling naar buiten gaat, de kille lucht in, en ziek wordt. Celine?’

‘Natuurlijk. Ga naar boven en gebruik mijn douche, Dimitri. Janet, breng hem naar mijn kamer, wil je?’

Madame Malisorf draaide zich om naar Celine. ‘Over twee weken geef ik een recital met mijn nieuwste leerlingen, en Janet zal erbij zijn.’

‘O, Janet, dat is fantastisch. Heb je gehoord wat ze zei? Dank u, madame. Dank u,’ zei Celine. ‘Je eerste recital. Wat geweldig, Janet!’

‘Recital?’ vroeg ik schril. ‘U bedoelt met publiek en zo?’

‘Je zult er klaar voor zijn,’ zei madame met een flauw lachje. ‘Voor wat er van je verlangd wordt.’

‘O, ja, wat het ook is, ze zal er klaar voor zijn,’ verzekerde Celine haar.

Dimitri pakte zijn tas en volgde me de studio uit.

‘Je was verschrikkelijk in het begin,’ zei hij, toen we bij de trap kwamen.

‘Ik was ziek. Ik ben nog steeds ziek. Vanmorgen had ik koorts,’ klaagde ik.

Hij lachte.

‘Ik ben blij dat je dat niet tegen madame hebt gezegd. Ze haat excuses. Ga jij maar voor,’ zei hij met een knikje naar de trap. Ik liep naar boven. ‘Weet je, je kontje is heel strak en rond geworden in de korte tijd dat ik met je gewerkt heb.’

Ik voelde me te verlegen om iets te zeggen en liep verder naar boven waar ik hem Celines en Sanfords badkamer liet zien. Toen ik hem een schone handdoek had gegeven, liep ik haastig naar mijn eigen kamer, om te douchen en weer in bed te kruipen. Mijn enkels deden meer pijn dan enig ander deel van mijn lichaam en toen ik mijn spitzen uittrok, zag ik dat mijn voeten onder de rode vlekken zaten.

Ik draaide de douche aan en trok mijn maillot uit, maar vlak voordat ik onder de douche wilde gaan staan, hoorde ik Dimitri zeggen: ‘Optrekken.’

Geschokt draaide ik me om. Hij stond met een handdoek om zijn middel naar me te staren.

‘Optrekken,’ zei hij weer. ‘Houding, houding.’

‘Ga weg!’ riep ik, en bedekte mezelf zo goed mogelijk. Hij lachte.

‘Toe dan. Optrekken. Weet je nog wat ik je vertelde over die groep die naakt danst?’ Hij strekte zijn hand naar me uit. Ik sloeg mijn handen stevig om me heen, maar hij was te sterk en rukte mijn arm weg van mijn borst. Toen maakte hij met een andere beweging zijn handdoek los en stond naakt voor me. Ik kon mijn ogen niet van hem afwenden, ondanks mijn schok en angst.

Hij ging op zijn tenen staan, trok me dichter naar zich toe, draaide me rond en tilde me op. Toen zette hij me neer en drukte zijn lichaam tegen me aan.

‘Nou?’ zei hij. ‘Is dat geen prettig gevoel?’

Hij lachte en pakte zijn handdoek op, sloeg die om zijn middel en liep mijn kamer uit.

Ik kon nauwelijks ademhalen.

Het duizelde me. Langzaam liet ik me op de grond zakken en bleef daar versuft zitten. Een ogenblik later dacht ik dat ik moest overgeven. Ik kroop letterlijk naar de douche en ging in de bestoomde douchecel zitten.

Enkele minuten later kwam ik eruit, droogde me snel af en stapte in bed. Juist toen ik mijn ogen sloot, hoorde ik mijn deur opengaan, en Dimitri keek naar binnen.

‘Tot morgen. O. En zoals ik zei, een heel lekker en strak kontje. Je wordt toch nog eens een echte balletdanseres,’ voegde hij er met een lachje aan toe, en toen was hij verdwenen.

Niet alleen kon ik niet praten, ik kon zelfs niet denken. Ik drukte mijn handen tegen mijn buik en draaide me op mijn zij. Een paar ogenblikken later sliep ik.

Ik had nog maar een paar uur geslapen toen ik wakker werd door het geluid van ruziënde stemmen. Ik wist dat ik een tijdje geslapen had, want het was al donker buiten. De stemmen van Sanford en Celine drongen door de gang tot in mijn kamer door. Hij kon niet gelovan dat ze me gedwongen had les te nemen.

‘Ze had koorts. Dr. Franklin zei dat ze griep heeft, Celine. Hoe kon je haar al die lichamelijke inspanning laten doorstaan?’

‘Je begrijpt het niet,’ zei ze. ‘Ze moet obstakels begrijpen, ze overwinnen, innerlijke kracht opbouwen. Dat is het verschil tussen een echte danseres en een amateur, een kind en een vrouw. Ze deed het vandaag goed genoeg om te worden uitgenodigd voor een recital. Hoor je wat ik zeg? Een recital!’

‘Ze is nog te jong, Celine,’ hield Sanford vol.

‘Nee, domoor. Ze is al bijna te oud. In een paar weken is ze jaren gegroeid. Jij kent alleen maar glas en die stomme fabriek van je. Houd je daaraan en laat onze dochter aan mij over. Je hebt mij van mijn kans beroofd, maar je zult haar kans niet bederven,’ riep ze uit.

En toen werd het stil.