Vier
Celine was zo opgewonden dat ze me gereed moest maken voor
mijn balletles de volgende dag, dat ze al bij mijn deur stond nog
voordat ik mijn ogen geopend had. Toen ik gisteravond eindelijk
mijn hoofd op het donzige kussen legde, draaide ik me om en staarde
naar mezelf in de wandspiegel. Het bed was zo groot, dat ik nog
kleiner leek dan ik al was. Ik moest erom lachen. Maar het was zo
comfortabel, het meest comfortabele bed waarin ik ooit had
geslapen, en al het linnen rook fris en splinternieuw. Het volgende
wat tot me doordrong was dat het ochtend was.
‘Opstaan, opstaan,’ zong Celine toen ze mijn kamer inreed. ‘We
hebben vandaag een hoop te doen, Janet.’
Ik wreef de slaap uit mijn ogen en ging rechtop zitten.
‘O, je hebt in je ondergoed geslapen!’ riep ze uit. ‘Heb je
geen nachtgoed?’
‘Nee,’
‘Hoe kunnen ze je nou de wereld in sturen zonder nachtgoed?
Op, op, op! Ga je wassen en aankleden en kom over een kwartier
beneden ontbijten. We gaan naar de winkels,’ zei ze, gebarend met
haar hand. Toen draaide ze zich om en reed mijn kamer uit.
Haastig deed ik wat ze vroeg, en tien minuten later was ik op
weg naar beneden. Sanford was al aangekleed en zat in zijn jasje en
das aan tafel de krant te lezen.
‘Mildred,’ riep Celine zodra ik een voet in de eetkamer
zette.
Mildred kwam uit de keuken met een blad met sinaasappelsap
beboterde toast en een gepocheerd ei. Ik had nog nooit een
gepocheerd ei gegeten. Ik staarde naar alles wat voor me neer werd
gezet.
‘Je begint vandaag met je dieet,’ legde Celine uit, toen ze
mijn bevreemde uitdrukking zag.
‘Dieet?’ Ik was er nog nooit van beschuldigd dat ik te dik
was. Iedereen vond altijd dat ik onderontwikkeld was.
‘Maar ik weeg helemaal niet zoveel,’ zei ik.
Celine lachte.
‘Een dieet is niet alleen iets om af te vallen. Dieet betekent
in dit geval goed eten. Een balletdanseres is een atlete en moet
als zodanig eten en leven, Janet,’ legde Celine uit. ‘Toe dan, eet
maar,’ beval ze.
Sanford liet zijn krant zakken en keek me glimlachend en vol
sympathie aan, terwijl ik mijn sap dronk.
‘Goed geslapen?’ vroeg hij.
‘Ja,’ zei ik.
Celine boog zich naar me toe en fluisterde: ‘Papa.’
‘Ja, papa,’ verbeterde ik mezelf.
‘Goed,’ zei Sanford. ‘Goed.’ Hij wijdde zijn aandacht weer aan
zijn krant, terwijl Celine doorging over onze plannen voor die
dag.
‘Ik heb een afspraak gemaakt met de schoenenwinkel voor je
spitzen, en dan gaan we naar de winkel waar ik je danskos- tuums
zal kopen. En dan gaan we naar het warenhuis, en kopen kleren voor
je, gewone schoenen, ondergoed en een mooi jack,’ somde ze op. ‘O,
en een nachthemd.’
‘En school?’ vroeg ik tussen twee happen door. Ik vroeg me
onwillekeurig af hoe het zou zijn om nieuwe docenten te hebben en
nieuwe kinderen van mijn leeftijd te ontmoeten.
‘School kan nog wel een dag wachten,’ verklaarde ze. ‘Ik weet
zeker dat je een goede leerlinge bent en het je niet veel tijd zal
kosten om alles in te halen.’
Ik was een goede leerlinge, maar het verbaasde me nog steeds
hoeveel vertrouwen ze had in mijn capaciteiten. Sanford vouwde zijn
krant op, dronk zijn koffie en knikte.
‘Daarna gaan we langs de fabriek,’ voegde hij eraan toe.
‘Als we tijd hebben,’ merkte Celine op.
Ik had nauwelijks mijn laatste hap doorgeslikt of ze reed weg
van de tafel en zei dat ik mijn tanden moest gaan poetsen en doen
wat ik moest doen in de badkamer. Over tien minuten zouden we
elkaar treffen bij de voordeur.
Alles was tien minuten, vijf minuten. Voor een vrouw in een
rolstoel had ze een ongelooflijke energie. Toen ik de trap op
holde, dacht ik dat ik wakker was gemaakt om aan een soort marathon
mee te doen, maar ik durfde geen woord van protest te laten horen.
Sanford leek erg blij met Celines enthousiasme en energie, en ze
wilden zoveel voor me doen.
Tegen de tijd dat ik terugkwam, zat Celine in de auto te
wachten. Sanford zette net haar rolstoel in de kofferbak.
‘Schiet op,’ riep ze. ‘Ik wil alles in één dag gedaan
hebben.’
Ik holde naar de auto en stapte in. Een paar ogenblikken later
waren we onderweg.
‘Het krijgen van de juiste spitzen is van het grootste belang
voor het succes van een danseres,’ zei Celine terwijl we verder
reden. ‘Voor ballet, misschien meer dan voor wat dan ook, zijn de
eerste voorbereidingen heel, heel belangrijk. Je schoenen moeten
passen als een tweede huid. Er is geen ruimte voor groei. Als je ze
voor de oefeningen aantrekt, moet je de linten niet te strak
binden. Dan kun je je achillespees beschadigen. Laat je voeten eens
zien,’ beval ze plotseling.
‘Mijn voeten?’
‘Ja, ja, je voeten. Ik moet iets controleren. Had ik al eerder
moeten doen,’ mompelde ze.
Ik trok mijn gymschoenen uit en vervolgens mijn sokken. Ze
stak haar hand achteruit tussen de stoelen en trok mijn voeten naar
zich toe en inspecteerde mijn tenen.
‘O,’ riep ze uit. ‘Die nagels zijn te lang. Hebben ze je
helemaal
iets geleerd in dat weeshuis? Je moet je teennagels kort
houden. Je moet ze elke ochtend knippen, elke ochtend, hoor
je?’
‘Ja,’ zei ik, knikkend.
Ze zocht in haar handtas en haalde er een nagelknipper uit. Ze
gaf hem aan mij en keek toe terwijl ik mijn nagels knipte. Mijn
handen trilden en ik was bang dat ik in mijn vlees zou knippen,
maar Celines stem begon kwaad te klinken en ik wilde haar
behagen.
‘Weet je zeker dat de winkel zo vroeg opengaat, Celine?’ vroeg
Sanford toen we de winkelwijk naderden.
‘Natuurlijk weet ik dat zeker. Ik heb een speciale afspraak
gemaakt. Ze weten hoe belangrijk dit voor me is.’ Haar stem begon
eindelijk wat kalmer te klinken.
Ik trok snel mijn sokken en gymschoenen aan en keek uit het
raam toen we langzamer gingen rijden en voor de exclusieve winkel
stopten. Sanford liep haastig om de auto heen om Celines rolstoel
eruit te halen.
‘Het is zo vervelend om op dat verdomde ding te moeten
wachten, en Sanford is nog langzamer dan een schildpad,’ mopperde
ze. Ze popelde van ongeduld om de winkel in te gaan en me de
spitzen te laten aanmeten. Ik wilde dat ik even enthousiast kon
zijn als zij, maar ik had het gevoel of ik in een wervelstorm
terecht was gekomen en nauwelijks de kans kreeg om adem te halen.
Zodra ze in haar rolstoel zat, riep ze me. ‘Kom, Janet, we zijn
laat.’
Toen we binnen waren, kwam de verkoper, een kleine, mollige,
kale man met een metalen brilletje met dubbelfocusglazen, uit de
achterkamer naar ons toe gewaggeld om ons te begroeten.
Mevrouw Delorice,’ zei hij. ‘Goedemorgen, het is een genoegen
u te -’
Hier is ze,’ viel Celine hem in de rede. ‘Janet, ga zitten, en
trek je schoenen en sokken uit.’
De verkoper knikte naar Sanford.
‘Meneer Delorice.’
‘Goedemorgen, Charles. Hoe gaat het?’ zei Sanford.
‘O, goed, heel goed.’
‘Laten we ons alsjeblieft concentreren,’ beval Celine.
Charles fronste zijn wenkbrauwen en hurkte neer om mijn voeten
te bestuderen. Hij hield ze in zijn handen alsof het juwelen waren
en draaide ze voorzichtig van de ene kant naar de andere kant. Hij
voelde onder mijn tenen en drukte op mijn hielen.
‘Perfect,’ zei hij.
‘Ze mag misschien klein lijken, maar ze is niet zwak,’
verzekerde Celine hem.
‘O, ik kan de mogelijkheden zien, mevrouw Delorice, ja. Ik zal
haar de maat nemen.’ Hij keek voldaan.
Hij stond op en liep terug naar de achterkant van de
winkel.
‘Alle spitzen worden met de hand gemaakt,’ legde Celine uit.
‘Er zijn geen linker- of rechterschoenen, dus wees niet
verbaasd.’
‘Ze moeten wel erg duur zijn,’ zei ik. Ik hoopte dat haar geld
niet verspild zou zijn.
‘Natuurlijk zijn ze dat, als ze goed zijn, en jij moet de
beste hebben. Onze uitrusting, onze kleding, al onze
voorbereidingen zijn erg belangrijk voor ons, Janet,’ zei ze. Het
was de eerste keer dat ze zichzelf erbij betrok, en het klonk een
beetje mal. Het was of ze uit haar rolstoel op zou staan om een van
haar pirouettes te maken in de schoenwinkel.
Charles kwam terug met drie paren en paste ze alle drie aan
mijn voeten. Celine testte ze net als de verkoper zelf. Ze liet me
staan en vervolgens door de winkel lopen.
‘Bijzonder sierlijke jongedame,’ merkte Charles op. Ik begon
me af te vragen of Celine misschien gelijk had. Misschien zou ik
echt een balletdanseres kunnen worden.
‘Ja,’ zei Celine met stralende ogen. ‘Hoe voelen die,
Janet?
Denk eraan, ik wil dat je ze beschouwt als een tweede
huid.’
‘Goed. denk ik,’ antwoordde ik. Ik wist het niet zeker. Ik had
nog nooit zulke schoenen gedragen, en ik wist niet hoe ze
moesten voelen.
‘Deze hebben Toe-Flo,’ zei Charles. ‘Het beste wat ooit is
uitgevonden voor de vulling.’
ik wil niet dat ze daar al te veel afhankelijk van wordt. Ik
wil dat haar voeten snel hard worden.’ Celines ogen
versomberden.
‘O, dat zullen ze,’ beloofde hij.
‘We zullen zien. We nemen ze,’ besloot ze.
‘Heel goede keus, mevrouw Delorice,’ zei Charles, en ik kon de
dollartekens bijna door zijn hoofd zien zweven.
Ik ging zitten en begon de schoenen uit te trekken.
‘We moeten het beste van het beste hebben, zodat we ons snel
kunnen ontwikkelen,’ zei Celine. Ze lachte naar me en streek over
mijn haar. ‘We worden prima ballerina’s.’
Ik keek naar Sanford, die bij de deur stond. Weer betrapte ik
hem erop dat hij heel bezorgd keek. Zijn ogen waren donker en op
Celine geconcentreerd. Toen zag hij dat ik naar hem keek en hij
glimlachte snel naar me.
Toen de schoenen gekocht waren, gingen we naar een winkel die
danskostuums verkocht, de zogenaamde tutu’s en maillots. Celine
kocht zes outfits voor me, en dat was slechts het begin van wat
algauw ontaardde in een fanatieke winkeltocht. We gingen naar het
warenhuis en vlogen door de ondergoedafde- ling, de
schoenenafdeling en de kledingafdeling. De kassa’s rinkelden en
printten lange lijsten uit. Het was of alle kleren die ik sinds
mijn geboorte had moeten hebben, nu gekocht werden. In één dag
haalde ik de kinderen in die nooit wees waren geweest. Ik had
nauwelijks tijd om op adem te komen voor ik naar weer een andere
afdeling werd gebracht, waar me de maat werd genomen en ik de
kleren paste waarvan Celine dacht dat ze me goed zouden staan.
Prijskaartjes leken er niet toe te doen. Ze bekeek niet één prijs
en knipperde niet met haar ogen als het totaal werd opgeteld. Het
enige wat ze deed was haar hand uitsteken naar Sanford, die haar
zijn creditcard gaf.
Slechts een dag geleden had ik mezelf beschouwd als een object
van liefdadigheid, aan de kant gezet, levend op kosten van de
staat, zonder ouders, zonder familie, zonder dat het iemand echt
kon schelen of ik er mooi uitzag of me comfortabel voelde in mijn
kleren en schoenen. Plotseling was ik een kleine prinses. Wie zou
het me kwalijk nemen dat ik bang was dat ik, als ik met mijn ogen
knipperde, weer terug zou zijn in het weeshuis en wakker zou worden
uit een droom?
Bijna of het haar verdriet deed, stemde Celine er met tegenzin
in toe om te stoppen voor de lunch. Sanford nam ons mee naar een
gezellig restaurant en zei dat ik kon bestellen wat ik wilde van de
kaart, maar Celine kwam onmiddellijk tussenbeide en verbood me een
grote, sappige hamburger te bestellen.
‘Neem een salade,’ zei ze. ‘Je moet op het vetgehalte
letten.’
‘Ze is in de groeitijd,’ zei Sanford vriendelijk. ‘Ze zal alle
calorieën verbranden, Celine.’
‘Het is niet belangrijk wat ze verbrandt, maar dat ze een
goede gewoonte ontwikkelt, Sanford. Alsjeblieft, ik weet wat ik
doe. Ik was degene die werd opgeleid, niet jij. En ik wil absoluut
niet dat je haar verwent als ik er niet bij ben, Sanford,’ zei ze
met een waarschuwende blik in haar ogen.
Hij keek naar mij en lachte, maar het was een zwak, pijnlijk
verlegen lachje.
‘Ik hou van salades,’ zei ik, om een eind te maken aan het
twistgesprek.
‘Zie je nou? Ze heeft een natuurlijke neiging om het juiste te
doen. Dat ligt in haar karakter. Ze doet het instinctief, net als
ik vroeger, Sanford. Ze is net als ik. Ze begrijpt het,’ zei ze,
met een glimlach naar mij. Al gaf het me een onbehaaglijk gevoel,
ik wist dat ik haar gemakkelijk kon behagen. Ik moest alleen maar
alles doen wat ze zei. Ik geloof dat ik begon te begrijpen waarom
Sanford voortdurend zo grimmig keek.
Sanford wilde dat we een dessert deelden, maar Celine
weigerde.
‘Ze mag vanavond iets hebben na het eten,’ zei ze bij wijze
van compromis, en we gingen weer op weg, nu om de toiletartikelen
te kopen die Celine besloot dat ik nodig had.
Tegen de tijd dat we de winkelwijk verlieten en naar San-
fords glasfbriek reden, begon ik moe te worden. Maar Celine bleef
even energiek. Ze praatte over mijn balletlessen, bereidde me voor
op mijn eerste les van madame Malisorf.
‘Een balletles is een zorgvuldig gerangschikte reeks
oefeningen, en duurt minstens anderhalf uur, Janet. Je begint met
streken opwarmoefeningen aan de barre. Madame Malisorf doet dat
graag een uur lang. Dan ga je naar het midden van de studio om
zonder steun te werken. Dat tweede deel van de les noemen we adage.
Het bestaat uit langzaam werken met de nadruk op het aanhouden van
posities en evenwicht. Het derde deel van de les wordt allegro
genoemd en bestaat uit snel werk, combinaties, de series stappen
met de grote sprongen en draaien, die het ballet indrukwekkend
maken. Kun je dat alles onthouden, Janet? Madame Malisorf zal het
prettig vinden als je dat kunt.’ Aan haar stem was duidelijk te
merken dat ik in mijn geheugen moest prenten wat ze had
gezegd.
Ik vertelde haar dat ik er iets over had gelezen in het boek
dat ze me had gegeven en dat ik het beslist tegen madame Malisorf
zou zeggen.
‘Mooi. Je zult het sneller onder de knie hebben dan iemand
verwacht,’ zei ze.
‘We zijn er,’ kondigde Sanford trots aan. Het scheen dat -
naast het Celine naar de zin maken - de fabriek het belangrijkste
in Sanfords leven was. Misschien zou ik weldra aan de lijst worden
toegevoegd.
De fabriek zag er veel groter uit dan ik had verwacht en
er
stonden tientallen auto’s op de parkeerplaats. Was dat
allemaal van Sanford? Geen wonder dat geld niet belangrijk leek,
dacht ik.
‘Ik ben echt erg moe, Sanford,’ zei Celine plotseling. ‘Ik
moet gaan rusten.’
‘Maar... nou ja, kan ik Janet niet even de fabriek laten zien
en tegelijk een paar dingen controleren?’ De trotse glimlach was
van zijn gezicht verdwenen.
‘Breng me eerst naar huis,’ beval ze kortaf. ‘Bovendien heeft
Janet de fabriek gezien. Waarom moet ze naar binnen om al dat stof
te happen?’
‘Stof? Het is niet stoffig binnen, Celine. Je weet hoe trots
ik ben op ons industriële milieu.’ Hij jammerde bijna.
‘Alsjeblieft,’ kermde ze. ‘Ik hoor meer dan genoeg over zaken
van jou en papa. Mijn ouders hebben een drukkerij,’ legde ze uit.
‘Rij alsjeblieft door, Sanford.’
Ik kon zijn kaak zien verstrakken toen hij naar haar keek.
Toen staarde hij even naar de fabriek en haalde zijn schouders
op.
‘Ik dacht alleen, nu we toch hier waren...’ Hij had het al
opgegeven. Hij klonk als een van ons, weeskinderen, als we weer
door potentiële ouders waren genegeerd.
‘Ze is niet op bezoek, Sanford. Ze komt bij ons wonen. Er
komen nog zoveel keren,’ bracht Celine hem in herinnering.
‘Natuurlijk. Je hebt gelijk, liefste. Naar huis,’ zei hij, en
reed met een zucht weer weg.
Maar hoe zat het met mijn school? Ik vroeg het me
onwillekeurig af. Moesten we daar nu niet naartoe?
Celine scheen mijn gedachten te lezen.
‘Morgenochtend gaat Sanford met je naar die particuliere
school om je te laten inschrijven,’ zei ze. ‘En als je thuiskomt,
zal madame Malisorf al op je wachten.’
‘Dan,’ ging ze verder, met die fanatieke opwinding die me al
eerder was opgevallen, ‘beginnen we opnieuw.’