Rotorua, het vulkanische hart	6

Elke reiziger die naar dit deel van de wereld reist, wil vulkanen zien. In Auckland zijn al wat voorproefjes te beleven. Maar het echte werk van borrelende modder, terrassen van travertijn, spuitende geisers en stinkende zwaveldampen is te zien in de wijde omgeving van Rotorua, de vulkaanhoofdstad van de wereld. Dit is de streek die Nieuw-Zeeland zo bijzonder maakt. Er zijn goede busverbindingen tussen Auckland en Rotorua, meerdere bussen per dag.

Thermal Explorer Highway

Een manier om dit gebied per auto te doorkruisen is over de goed bewegwijzerde Thermal Explorer Highway, die grofweg van Auckland naar Napier loopt, maar dan laat je nog veel dingen liggen. We pikken de beschrijving van de route op in Rotorua, ongeveer 60 km ten zuiden van Tauranga aan de Bay of Plenty (p. 87). Het stukje van de toeristische route tussen Auckland en Rotorua is eigenlijk zo vulkanisch niet.

Rotorua is de vulkaanhoofdstad van Nieuw-Zeeland en van de wereld. Nergens zijn zo veel vulkaanverschijnselen samengebald in een klein gebied als hier. Rotorua is een geschikte plaats om dit natuurgeweld te bewonderen.

Het stadje zelf stelt niet al te veel voor. Het is een grote verzameling hotels, motels en andere toeristencomplexen om de enorme stroom bezoekers te kunnen verwerken. Rotorua wordt cynisch ook wel Roto Vegas genoemd, naar de stad in de Verenigde Staten. Een gezellig centrum ontbreekt – en dan is er de altijd nogal penetrante geur van rottende eieren.

Rotorua

Rotorua (ruim 50.000 inwoners) heeft een grote Maori-bevolking. De naam betekent zoiets als: tweede meer. Het zou het tweede meer zijn dat het toenmalige stamhoofd had ontdekt. Lake Rotorua is met 80 km² het op een na grootste meer van het Noordereiland. Het is 140.000 jaar geleden ontstaan na een enorme vulkaanuitbarsting in dit gebied. Na die explosie is de krater ingestort en volgestroomd met water. Het eiland in het midden van het meer, Mokoia Island, is een uitsteeksel van vulkanische rots. Dit eiland is te bezoeken met een excursie (www.mokoia -island.com). De excursie is krankzinnig duur; ze wordt vaak gecombineerd met een diner of lunch. Voor de sportievelingen: elk jaar eind april is er een marathon om het meer.

In de omgeving van Rotorua kan een vulkaanleek wel dagen doorbrengen. Er is een keur aan themaparken met bijzondere vulkanische verschijnselen. Zomaar genieten van borrelende modder, opspuitend heet water, terrassen van bijzonder gesteente is er niet meer bij. Om alles wat bijzonder is, staat een hek. Bij de ingang is een bezoekerscentrum met kassa, souvenirwinkel en koffieshop. Het gebodene is indrukwekkend, maar het is jammer dat zelfs de natuur niet meer gratis is en tot op het bot wordt uitgebaat.

Te Puia Thermal park

Het meest bezochte vulkanenpark ligt aan de zuidkant van de stad. Het Te Puia Thermal park is eigenlijk niet het meest bijzondere in de regio. Hotels staan dicht op het park gebouwd en alle paden zijn verhard. Er rijdt ook een treintje rond, alles maakt een weinig woeste indruk. En het is er altijd erg druk.

Het pretpark wordt geëxploiteerd door de lokale Maori. Het is een vulkanisch actief gebied met een dorpje dat daarin is gebouwd, een soort mengeling van Maorio-penluchtmuseum en natuurpark dus.

Het opmerkelijkste natuurlijke fenomeen in het park zijn de geisers, te vinden in de Whakarewarewa Thermal Valley van het park. De grote geiser Pohutu kan tot 30 m superheet water omhoog spuiten, de ene keer meer dan de andere. De geiser spuit zeer geregeld, zo ongeveer om het uur, dus blijf even wachten om het natuurgeweld te zien. Dit is de betrouwbaarste spuitende warmwaterbron in de wereld, hoewel die in IJsland en de VS ook erg betrouwbaar zijn. Verder zijn er nog 65 gaten in de aardbodem waar stoom ontsnapt en 500 kleine en grote meertjes met water in alle kleuren.

Behalve natuur, is er ook cultuur. Er is een traditioneel ontmoetingshuis gebouwd en in de bijgebouwen vallen oude ambachten van de Maori te bewonderen. Het is raar dat het toerisme dit soort ambachten in stand houdt. Elke dag om 10.15, 12.15 en 15.15 uur is er een concert van ongeveer drie kwartier met zang en dans. Leuk om naar te kijken, maar na een paar keer heb je het gezien. Voor Europeanen verschillen al die optredens en voorstellingen niet zo. Maar dit is zeker niet de slechtste. Elke avond is er in dit park een Mai Ora met nog meer zang, dans en feest. Een kostbare aangelegenheid voor 95 NZ$ per persoon, inclusief eten.

Rotorua en omgeving
Klik op een van de volgende deelkaarten voor een vergroting: Boven,Onder.

Vlak hierbij ligt het Thermal Village Whakarewarewa, een dorpje aan de rand van Te Puia, waar toeristen al dan niet vergezeld van een gids doorheen kunnen slenteren. De binnenkomst is bij een prachtige boog, er valt wat traditioneel te eten. De ontmoetingsplaats is prachtig en op een plek zijn de geisers in Te Puia van afstand te bezichtigen. Kaartjes voor het Thermal Village geven echter geen toegang tot de geiser Pohutu. De twee bezienswaardigheden zijn gescheiden.

TE PUIA. Hemo Road, Rotorua, tel, 0800 837842, www.tepuia.com. Geopend: okt.–mrt. 8–18, apr.–sept. 8–17 uur. Rondleidingen elk uur van 9 tot 17 in de zomer, en 9 tot 16 uur in de winter. Toegang: 40 NZ$, met concert 50, kind 20, 25, familie 108, 135.

THERMAL VILLAGE WHAKAREWAREWA. Tukiterangi Street, Rotorua, tel. 07 3493463, www.whakarewarewa.com. Geopend: dag. 8.30–17 uur. Toegang: 25 NZ$, kind 12,50, familie 62,50.

Nog meer vulkanen

In de directe omgeving van Rotorua zijn veel meer vulkaanparken. Zo veel, dat je een keuze moet maken. Uiteindelijk lijkt alle kokende modder op elkaar, het is een beetje veel van hetzelfde. Voor de volledigheid een opsomming en een korte waardering.

Bijna 20 km ten noordoosten van Rotorua ligt Hells Gate Geothermal Park, waarvan de eigenaren zeggen dat dit het actiefste is van het gebied. Niet dat het wat uitmaakt, het verschil is nauwelijks te zien voor een leek. De naam is wat afschrikwekkend en merkwaardig. Nergens wordt in dit gebied gesteld dat je de hel betreedt als je door het vulkaangebied wandelt. Hoewel, het is beslist niet prettig als je op het verkeerde moment op de verkeerde plaats wandelt. Blijf dus op de paden.

Hells Gate is een soort kuuroord rond bubbelende modder en – heel bijzonder – een waterval met warm water. Je kunt hier kiezen uit tal van mogelijkheden.

De eerste is een wandeling door het natuurpark met de borrelende modder en als hoogtepunt de waterval met warm water, waar de stoom vanaf slaat. Er zijn natuurlijk de sinter- of silicaterrassen te zien.

Hier kan ook, als enig park, in het warme water worden gebaad of een modderbad worden genomen. In de andere gebieden mag je alleen maar naar het natuurgeweld kijken. Uiteraard zeggen de uitbaters dat het water en de modder heel gezond zijn en helpen tegen een boel klachten, maar dat moet met een korreltje zout worden genomen. Het is gewoon lekker.

HELLS GATE GEOTHERMAL PARK. SH30, Te Nagau, tel. 07 3453151, www.hellsgate.co.nz. Geopend: dag. 8.30–20.30 uur. Toegang: 30 NZ$, kind 15, met warmwaterbad 45, 25, met modderbad 85, 45.

Wai-o-tapu

Een iets indrukwekkender vulkaangebied is Wai-o-tapu, 27 km ten zuiden van Rotorua aan de SH5. De geiser in dit park is volksverlakkerij eerste klas, maar het borrelende champagnemeer is adembenemend.

Om maar met de oplichting te beginnen: in dit park ligt de beroemde Lady Knox-geiser. Deze, zo vertelt de folder, spuit elke morgen om 10.15 uur en werpt het water 20 m uit. Mmm, moeilijk te geloven, zo nauwkeurig is de natuur niet.

Wie op het genoemde tijdstip aanwezig is, komt bij een soort miniatuur openluchttheater. Er zijn houten banken neergezet bij een opening in de grond, weinig spectaculair. Dan begint de voorstelling. Een man in een groen pak geeft wat uitleg over geisers en dergelijke. De Lady Knox is in 1896 ontdekt door gevangenen die hier aan het werk waren. Ze wilden na de noeste arbeid een bad nemen in een plaatselijk meertje. Toen ze bij het wassen zeep gebruikten, veranderde het meertje tot hun schrik in een spuitende geiser. De zeep had de oppervlaktespanning van het water verlaagd.

Maar geisers zijn altijd onregelmatig. Als ze elk uur spuiten, is er toeristisch gezien weinig aan de hand, maar bij deze geiser hadden de uitbaters van het park een probleem. De erupties kwamen ongeregeld, zo elke 24 tot 48 uur, dus soms midden in de nacht. Erg onpraktisch als je toeristen naar je attractie wilt lokken en kaartjes wilt verkopen.

De medewerker van het park pakt daarom dagelijks om 10.15 uur een pakje speciaal gemaakt waspoeder en strooit het witte poeder in de opening van de geiser. Na een halve minuut komt er schuim naar buiten en nog eens twee minuten later is er een echte spuitende geiser. Het publiek klapt. Flauwekul. Dit kan in elk pretpark.

De handelwijze is nogal omstreden. In IJsland is het gebruik van waspoeder verboden. De natuur moet zijn gang kunnen gaan. ‘Het poeder is onschadelijk voor het milieu, het is speciaal voor gebruik in de geiser ontwikkeld,’ verdedigt de gids de handelwijze. De geiser is overigens vernoemd naar Lady Knox, de dochter van de gouverneurgeneraal van Nieuw-Zeeland, die voor de eerste keer waspoeder in de geiser strooide.

Het spannende deel van het park is een wandeling langs de uitgestrekte vijvers van borrelend water en ingezakte kraters. Het park is populair en erg druk. De grootste vijver is de Champagnepoel, met een doorsnede van 60 m en een diepte van eveneens 60 m. Deze vijver is 700 jaar geleden ontstaan en zit vol met mineralen. De temperatuur is 74 °C. Het water kookt niet, de belletjes zijn van de kooldioxide die uit de bodem ontsnapt. Een prachtig schouwspel.

WAI-O-TAPU. SH5, tel. 07 3666333, www.geyserland.co.nz. Geopend: dag. 8.30–17 uur. Toegang: 30 NZ$, kind 10, familie 75.

Waimangu Volcanic Valley

Vlak bij dit park ligt een juweeltje van de streek: Waimangu Volcanic Valley. Dit is in alle opzichten een nieuw park, omdat het de gevolgen laat zien van een vulkaanuitbarsting in 1886 in dit gebied. In dat jaar was de uitbarsting van de Tarawera-vulkaan, die een compleet dorp in de as legde (Buried Village, p. 109). Een ander gevolg van de uitbarsting was de plotselinge vorming van de Waimanguvallei, waarin zich zeven kraters vormden. Wat dat allemaal te betekenen had, is in het park te zien.

Dit park is ook het gebied van de grootste geiser waarvan de mensheid kennis heeft genomen. In 1900 werd de Waimangu-geiser actief. Deze spoot soms enige honderden meters hoog (450 volgens de een, 300 volgens de ander) de lucht in. Het water sleurde op zijn tocht naar buiten rots en zand mee. In 1903 vonden vier toeristen de dood, toen ze zich, ondanks waarschuwingen van de gids, te dicht in de buurt van de geiser waagden. De geiser hield het na vier jaar voor gezien. Toen veranderde door een aardverschuiving de stand van het grondwater en kwam de geiser letterlijk droog te staan.

In 1917 was er een andere explosie in het park, die twee levens eiste. Hier ontstond het Frying Pan Lake, de grootste warmwaterbron ter wereld. Ook deze is te zien. In dit park valt weer veel te ondernemen. Een leuke tocht is de wandeling kriskras door de vallei naar het meer. Het lopen gaat lekker bergafwaarts langs een paar kraters die ruim 100 jaar geleden zijn gevormd en nu veelal met water zijn gevuld. Iets meer naar beneden zijn ook terrassen. Op veel plaatsen zijn borden met historische foto’s neergezet uit de tijd van voor de uitbarsting in 1886. De wandeling naar het meer duurt ongeveer twee uur. Naar boven lopen hoeft niet. Er rijdt voortdurend een bus heen en weer die wandelaars naar boven brengt.

Bij het meer kan een tochtje worden gemaakt over het Lake Rotamahana, dat in omvang werd vertwintigvoudigd na de uitbarsting van 1886. Daarbij werden de destijds wereldberoemde witte en roze terrassen vernield. Wie niet wil wandelen, kan met de bus naar de steiger van de boot.

WAIMANGU VOLCANIC VALLEY. Rotorua, tel. 07 3666137, www.waimangu.co.nz. Geopend: dag. 8.30–17, jan. tot 18 uur. Toegang: 32,50 NZ$, kind 10, boottocht kost extra 40 NZ$, kind 10.

Buried Village

Nauw verwant aan dit park is een andere ‘attractie’, als een door lava en magma bedolven dorpje die naam mag krijgen. Op 10 juni 1866 barstte Mt Tarawera uit. Even na middernacht begon de aarde te beven. Om halfdrie volgde de echte eruptie, zo heftig dat ze op het Zuidereiland werd gezien. Een rookpluim van duizenden meters steeg op in de lucht. De as kwam zelfs tot in Christchurch neer, 800 km zuidelijker. In Auckland dachten sommigen dat de Russen hun aanval op de stad hadden ingezet.

Het zou een van de grootste Nieuw-Zeelandse rampen worden sinds de blanke kolonisatie. Meer dan vier uur werd het vredige dorpje Te Wairoa bestookt, waarna het was bedolven onder een 2 m dikke laag lava. De nederzetting had talrijke hotels en herbergen, omdat van hieruit excursies werden gemaakt naar de wereldberoemde roze en witte terrassen. Deze werden zo fraai bevonden, dat ze het achtste wereldwonder werden genoemd.

Bij de ramp verloren meer dan 150 bewoners het leven en de wereldberoemde roze en witte terrassen verdwenen voorgoed in de aarde. Nu is er rond het begraven dorpje een klein openluchtmuseum gerealiseerd, waar het verhaal over de donkere dag in juni wordt verteld. Sommige huizen zijn uitgegraven; het lijkt op een archeologische plek waar de recente geschiedenis is blootgelegd. Ook is de ruïne van het Rotomahana-hotel te zien, waar veel gasten logeerden voordat ze naar de terrassen gingen. Maar luguber is het wel. Fascinerend is een laan met populieren die keurig in een rij zijn aangelegd. Hieronder was een hek, gemaakt van inderdaad populierenhout. Bizar. Er is ook een klein museum over de ramp.

BURIED VILLAGE. Tarawera Rd, Rotorua, tel. 07 3628287, www.buried-village.co.nz. Geopend: nov.–mrt. dag. 9–17, apr.–okt. dag. 9–16.30 uur. Toegang: 27 NZ$, kind 8, familie 54.

Tarawera

2 km na de entree van Buried Village is een uitzichtpunt op Lake Tarawera en de berg met de gelijke naam daarachter. Hier kan worden gewandeld of een boottrip worden geboekt, maar het uitzicht is al erg mooi.

De ‘boosdoener’ zelf valt ook met een bezoek te vereren. Mt Tarawera, 24 km zuidelijk van Rotorua, is niet een clichévulkaan met een top en gat, maar een 6 km lange scheur in het landschap. Er zijn twee toppen van ca. 1100 m hoog. Deze berg is privébezit van een Maoristam en alleen te bezoeken via Mt Tarawera Ltd (www.mttarawera.co.nz).

Het gebied is heilig voor Maori en de bezoekers wordt gevraagd met het nodige respect met de plek om te gaan. Dat weerhoudt de eigenaren er echter niet van om peperdure excursies naar de top te verkopen en de inzet van herrieschoppende helikopters daarbij niet te schuwen.

De eenvoudigste excursie (halve dag) begint in Rotorua en gaat met de bus en dan met jeeps naar de kraterrand. Daar kan naar de top worden gelopen of in de scheur worden gewandeld. Spectaculair,

maar duur. Reken op 135 NZ$ voor de autotocht en veel meer (circa 500) als je met een helikopter wilt. Je kunt ook met een mountainbike van de vulkaan naar beneden rijden (325 NZ$).

Orakei Korako

Een charmant parkje is het Orakei Korako. Dit ligt een beetje buiten de route aan een zijweg tussen Rotorua en Taupo. In dit park, gebouwd bij imposante sinterterrassen, is het ook aanmerkelijk minder druk dan bij de andere parken. Het is eerlijk gezegd ook een stuk kleiner.

De toegang tot dit parkje is met een boot die vertrekt van het bezoekerscentrum. De thermische vallei ligt aan de andere kant van een opgestuwde rivier. De boot vaart op aanvraag, de overtocht duurt vijf minuten. Daar kan de vallei op je gemak in een uurtje worden doorlopen. Hier zijn de sinterterrassen werkelijk bijzonder. Soms gaan de paden er vlak langs. De uitleg bij de fenomenen is soms wat summier. Een bijzondere plek is de grot met zijn kraakheldere water. Wie zijn linkerhand in het water houdt, mag een wens doen die altijd uitkomt (mits je er met niemand over praat).

ORAKEI KORAKO. 494 Orakei Korako Road, Reporoa, tel. 07 3783131, www.orakeikorako.co.nz. Geopend: zomer dag. 8–16.30, winter 8–16 uur. Toegang: 31 NZ$, kind 12, familie 78.

Overig Rotorua

Hiermee is het vulkanisch geweld rond Rotorua wel beschreven. Het stadje heeft nog meer te bieden. Veel mooie gebouwen staan er niet in het centrum. Een uitzondering is het Rotorua Museum, een prachtig gebouw in Elizabeth-stijl uit 1908 aan de Governments Gardens in het hartje van de stad, bij Lake Rotorua.

Het museum, in 2006 nog flink verbouwd, heeft vier afdelingen. Een deel gaat over de spirituele leefwereld van de Te Arawa-stam die hier leefde. Ook is er aandacht voor de 28 Maori-soldaten uit Rotorua die met de geallieerden meevochten op de slagvelden in Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog. De gigantische vulkaanuitbarsting komt tot leven in de derde vleugel en het vierde deel vertelt iets over de geschiedenis van het museum, dat vroeger een badhuis was.

Mensen uit de hele wereld kwamen naar dit badhuis om te genieten van de geneeskracht van het warme water. Er werden de bizarste behandelingen toegepast, zoals het baden in water waar een elektrische stroom doorheen liep. Het stond in het eerste deel van de 20ste eeuw bekend als Great South Sea Spa. In zijn topdagen werden er jaarlijks 70.000 baden genomen. Het was de eerste keer dat de overheid van Nieuw-Zeeland zich actief bemoeide met het toerisme.

Het gebouw was echter moeilijk te onderhouden en met het afnemen van het heilzaam baden verloor het zijn oorspronkelijke functie. De weinige patiënten werden vanaf 1966 behandeld in het Queen-Elizabethziekenhuis. Daarna veranderde het gebouw langzaam in een museum en trokken ook restaurants naar deze plek. Sinds 2006 is het dak toegankelijk; het biedt een mooi uitzicht over stad en meer. Sla de film niet over die iets vertelt over Rotorua.

ROTORUA MUSEUM. Government Gardens, Rotorua, tel. 07 3494350, www.rotoruamuseum.co.nz. Geopend: zomer dag. 9–20, winter dag. 9–17 uur. Toegang: 12 NZ$, kind 6,50, familie 28.

Blue Baths

De Blue Baths, gebouwd in 1933, is een van de mooiste voorbeelden van art deco in de stad. Het complex werd lange tijd verwaarloosd en is pas na ingrijpende renovaties in 1999 weer voor het publiek geopend.

Dit bad was niet zozeer om te genezen maar om fit te worden én te blijven, door te spelen en te zwemmen in het water. Het was een gewoon zwembad in een erg mooi gebouw. Na de verbouwing kan er ook weer gewoon worden gezwommen in een van de twee bassins. Maar een zwembad alleen is niet genoeg om het gebouw te exploiteren, dus kan er ook worden getrouwd, gecongresseerd of wat dan ook. Er is een klein museum, waarin de oude kleedkamers zijn te bezichtigen. Een film gaat over de beroemdheden die er hun baantjes hebben getrokken.

BLUE BATHS. Government Gardens, Rotorua, tel. 07 3502119, www.bluebaths.co.nz. Geopend: zwembad ma.–vr. 10–19, za. en zo. tot 20 uur; museum 10–17 uur. Toegang: 11 NZ$, kind 6, familie 30.

Polynesian Spa

Niet ver van de Blue Baths kan nog steeds ouderwets gekuurd en gebadderd worden en wel in Polynesian Spa, een groot complex met wel 27 baden, badkuipen en bassins. Sommige zijn alleen voor volwassenen, andere voor families. Voor elk wat wils. Dit is een kuuroord in de ware zin van het woord, maar met een toegangskaartje kun je ook gewoon wat in de baden zitten.

De oerkuur is hier om afwisselend in een zuur en in een basisch bad te zitten. Waar het goed voor is, niemand die het weet, maar nogmaals: badderen is altijd lekker. Echt zwemmen kan hier dus niet, dat moet in de Blue Baths. Het water is te warm voor baantjes trekken, dobberen is het devies.

De prijsstelling van het complex is ingewikkeld. Er is de keuze uit een Lake Spa Retreat, die toegang biedt tot vier baden die in de rotsen zijn uitgehouwen. Inclusief handdoeken, zwemkleding, luxe kleedruimte, haardrogers en wat al niet meer. Voor de helft van het geld is de Adult Pool toegankelijk: een vierkante bak met warm water. Nog goedkoper is het familiebad, eigenlijk een overdekt peuterbad met warm water. En je kunt je laten masseren. Dus denk goed na voor je naar binnen gaat.

De geschiedenis van dit complex gaat terug naar 1878, toen een katholieke priester claimde dat hij was genezen in het water. In 1882 was er al een badhuis en dat is sindsdien almaar vergroot tot het complex dat het nu is.

POLYNESIAN SPA. Hinemoa St Rotorua, tel. 07 3481328, www.polyne-sianspa.co.nz. Geopend: dag. 8–23 uur. Toegang: luxe bad 40 NZ$, kind 15, volwassenenbad 20, familiebad 32.

Ook de tuinen, de Government Gardens, zijn de moeite waard. Opvallend zijn de bowls en croquetbanen in het midden, met een theehuis uit 1903. Hier waan je je in het Engeland van lang geleden, met de dames die in witte rokken ballen laten voortrollen op het perfect gemaaide gazon. In dit groene complex is ook een publieke golfbaan (negen holes) en minigolf.

www.governmentgardensgolf.co.nz.

Ohinemutu Village

Niet alles kost geld. Er kan ook, zoals in Europa, door de stad worden geslenterd, mooie kerken en gebouwen in je opnemend. Dit kan in Rotorua, in de wijk Ohinemutu, aan het meer ten noordwesten van de Government Gardens. Dit is de Maori-wijk van Rotorua met een fraai ontmoetingshuis. Ook de anglicaanse kerk uit 1910 (tudorstijl) trekt veel bezoekers. Elke zondag zijn er diensten in het Engels en het Maori. De autoriteiten waarschuwen dat dit geen toeristische attracties zijn, maar een levende Maori-nederzetting. Ze vragen om respect bij het bezoek.

De stad heeft zijn eigen dierenpark. Even buiten Rotorua lopen paden door de weelderige natuur waar herten, geiten, schapen, varkens en opossums vrij rondlopen. Er zijn ook leeuwen, in kooien dan. Het heeft allemaal weinig met Nieuw-Zeeland te maken, want deze dieren zijn door de Britten ingevoerd. In de vijvers zwemmen forel en een inheemse palingsoort die 20 kg zwaar kan worden. En er is ook nog een bron waar zuiver water naar buiten treedt. Dit wordt gebotteld.

PARADISE VALLEY SPRINGS WILDLIFE PARK. 467 Paradise Valley Road Rotorua, tel. 07 3489667, www.paradisev.co.nz. Geopend: dag. 8–17 uur. Toegang: 26 NZ$, kind 13, familie 68.

Adrenaline

Wie op zoek is naar onvervalste Nieuw-Zeelandse pret met snelle adrenalineverhogende activiteiten, kan naar The Luge gaan, een klein sleetje waarmee je over een betonnen baan naar beneden kunt scheuren. Je moet er maar van houden. Deze attractie ligt aan de top van de kabelbaan op Mt Ngongotaha. De attractie is nodig om de kabelbaan rendabel te houden. De tocht per kabelbaan naar boven is leuk, het uitzicht op de bijna 500 m hoge berg de moeite waard en je kunt er lekker op een terras zitten of in de avond dineren met de lichtjes van Rotorua als decor.

The Luge, een ontdekking uit Rotorua zeggen ze, is een karretje met drie wielen, dat via een ingenieus mechanisme wordt gestuurd en geremd. Er is een betonnen baan van een paar km door het bos. Er zijn drie routes, hoe korter hoe steiler. Een testrit is nodig voordat je van de steile afdalingen mag. Minimumleeftijd is zes, voor de steile banen tien jaar, minimumlengte is 110 cm. Helm op. Het is altijd spannend om een helling af te denderen, maar hiervoor ben je waarschijnlijk niet naar Nieuw-Zeeland gekomen.

En dan is er nog Zorb. Zorb is een doorzichtige bal met een diameter van iets meer dan 3 m. Liefhebbers kunnen daarin plaatsnemen, in een tuigje, dat wel, en dan van een helling naar beneden rollen. Je hebt de keuze uit een natte of een droge afdaling, alleen, met zijn tweeën of met zijn drieën. De afdaling is 150 m over een rechte lijn, of 180 m over een kronkelkoers. Het schijnt heel leuk te zijn.

Zorb is onderdeel van Agrodome, een eerbetoon aan Nieuw-Zeeland schapenland. Er lopen enige tientallen miljoenen van deze beesten rond over de groene weiden van Nieuw-Zeeland. In de Agrodome kan kennis worden gemaakt met het leven van deze dieren. Er zijn schapenshows (9.30, 11 en 14.30 uur) en op de boerderij leven bijna twintig schapenrassen. Maar schapen alleen zijn niet genoeg, dus er zijn een heleboel andere dingen te doen, zoals Zorb en bungeejumpen. Maar springen aan een rubberen koord doe je niet hier, dat bewaar je voor later. Ook kun je je naar beneden laten vallen of in een snelle boot gaan varen. Het moet niet veel gekker worden daar.

THE LUGE & SKYLINE. Fairy Springs Road, Rotorua, tel. 07 3470027, www.skylineskyrides.co.nz. Geopend: dag. v.a. 9 uur, Luge tot duisternis, kabelbaan tot 24 uur. Toegang: 24 NZ$, 45 NZ$ (incl. 5 keer Luge), kind 12, respectievelijk 35, familie 60, respectievelijk 85.

ZORB. Tel. 0800 227474, www.zorb.co.nz. Geopend: winter dag. 9–17, zomer 9–20 uur. Toegang: vanaf circa 50 NZ$.

AGRODOME. Western Road Rotorua, tel. 07 3571050, www.agrodome.co.nz. Geopend: zie boven. Toegang: 25 NZ$, kind 12,50, familie 70.

Lake Taupo

Genoeg Rotorua, de vulkanenroute gaat verder naar het zuiden en wel naar Lake Taupo, het grootste meer van Nieuw-Zeeland. Het is een werkelijk schitterend meer, 60 km van Rotorua. Hier heeft zich een van de grootste vulkaanerupties afgespeeld in de recente geschiedenis van de mensheid.

Het meer ligt in een gigantische caldera met een omtrek van bijna 200 km. Zo groot, dat is niet goed voor te stellen. Het meer is gevormd bij een vulkaaneruptie ca. 26.000 jaar geleden, waarbij ruim 1100 km³ lava is uitgespuwd (1 km³ is 1 km lang, 1 km breed en 1 km hoog). De gevolgen waren dramatisch. Vele honderden vierkante kilometers aarde stortten in en vormden het meer in zijn rudimentaire vorm.

De vulkaan is sindsdien nog bijna 30 keer in actie gekomen. De laatste keer was in het jaar 181. Daarover bestaan enige waarnemingen. In een Chinees schrift schreef keizer Ti dat de hemel in China dagenlang zo rood was als bloed. Romeinse geschiedschrijvers meldden dat de hemel boven Rome in vuur en vlam stond. Toen werd naar schatting 100 km³ materiaal de hemel in geblazen. De rookpluim zou 50 km hoog zijn geweest. Het meer werd nog iets groter. Ter geruststelling: de vulkaan is nu slapend. Maar goed, dat kan morgen anders zijn.

Taupo

Het belangrijkste plaatsje aan het meer is Taupo, minder toeristisch dan Rotorua en meer gericht op backpackers op zoek naar opwinding. Hier kan aan een elastiek naar beneden worden gesprongen, uit een vliegtuig worden gevallen en met een snelle boot over een woeste rivier worden gevaren. Leve de thrill.

Taupo is ook het sportieve hart van Nieuw-Zeeland; hier worden jaarlijks een estafettehardloopwedstrijd om het meer gehouden (160 km), de grootste halve marathon van Nieuw-Zeeland, de Ironman (lange triathlon) en een fietsuitdaging rond het meer, met een keuze uit 5 km voor de kleintjes of één, twee of vier rondjes (640 km) rond het meer.

Het stadje heeft niet zo veel te bieden aan stedenschoon. Maar het is altijd aangenaam om te flaneren over de boulevard, een kopje koffie te drinken en te kijken naar de zon die zakt in het meer en te zien hoe de majestueuze vulkanen van Tongariro National Park aan de horizon liggen. Werd het maar nooit donker. Er is een museum met de bekende verzameling Maori-dingen, uitleg over vulkanen en een bijzondere tuin.

TAUPO MUSEUM. Bij toeristenbureau, tel. 07 3760414, www.taupomu-seum.co.nz. Geopend: dag. 10.30–16.30 uur. Toegang: 5 NZ$, kind gratis.

Craters of the Moon

Een gebied met vulkanische activiteiten heeft de spannende naam Craters of the Moon gekregen. Het park wordt beheerd door het ministerie van Natuurbescherming. Wie in Rotorua alles heeft gezien, kan dit overslaan, maar het charmante van dit park is dat het voor iedereen vrij en gratis toegankelijk is, zoals dat met natuur behoort te zijn. Hier, 6 km ten noorden van Taupo aan de SH1, kan een mooie wandeling (ca. een uur) worden gemaakt, veelal over houten wandelpaden, langs gaten waar stoom uit de aarde ontsnapt. Er is ook een borrelende modderpoel (als het weer meewerkt).

CRATERS OF THE MOON. SH1 Taupo. Toegang: gratis (donatie).

Aardwarmte

Niet ver van de rokende aarde wordt de aardwarmte ook gebruikt om elektriciteit op te wekken. Het Wairakei Geothermal Power Station is sinds 1963 in bedrijf. Twee kilometer van de splitsing van de SH1 en de SH5 in de richting van Taupo is een zijweg naar rechts die leidt naar een uitzichtpunt. Slecht aangegeven, en er is bovendien helemaal geen uitleg van wat er te zien is (open van mrt.–sept. 6.30 tot 17.30, okt.–feb. 6.30–18.30 uur). Daarom een korte uitleg.

Dit station was destijds de tweede geothermische centrale in de wereld. De bouw werd nodig geacht na twee jaar van droogte. Toen dreigde een tekort aan stroom, omdat de stuwmeren niet voldoende water hadden. Geothermische energie is nu goed voor ongeveer 7 procent van de stroombehoefte van Nieuw-Zeeland. Deze installatie levert grofweg de helft daarvan, genoeg om de regio Napier, Taupo, Rotorua en Hamilton van stroom te voorzien.

In deze installatie wordt heet water, dat op 600 m diepte uit de aarde wordt opgepompt, gebruikt om stroom op te wekken. De temperatuur van het water in de diepe ondergrond is ongeveer 250 °C, zonder te koken. Als dat superverhitte water ineens mag ontsnappen in een grote ruimte, verdampt het onmiddellijk en ontstaat er wat de technici ‘droog stoom’ noemen: er is geen druppeltje water aanwezig. Die stoom wordt gebruikt om de stoomturbines aan te drijven. De buizen in het landschap voeren het warme water dat naar boven wordt gepompt naar de turbines. Een deel van het water wordt geloosd in de rivier, een ander deel gaat terug de grond in.

Hoe milieuvriendelijk ook (bij deze wijze van stroomopwekking komt geen grammetje broeikasgassen vrij), de centrale heeft het gebied fors veranderd. Er waren in deze regio twintig geisers actief, daarvan is er niet een meer over.

Huka-watervallen

Een ander toeristisch hoogtepunt, iets boven Taupo, zijn de Hukawatervallen. Het grote meer moet zijn water ergens kwijt en doet dat via de Waikato-rivier, de grootste van Nieuw-Zeeland, die iets ten zuiden van Auckland uitmondt in de Tasmanzee. Het leukste is om vanaf het stadje Taupo naar de waterval te wandelen, ca. twee uur heen en weer. Het water van de 100 m brede rivier stroomt naar beneden en langzaam maar zeker wordt een enorm gebulder hoorbaar. Het water perst zich dan ineens door een 15 m brede kloof van keihard graniet over drie etappes 20 m naar beneden. Elke seconde stroomt er 220.000 liter door de kloof.

En Nieuw-Zeeland zou Nieuw-Zeeland niet zijn als er niet een organisatie is die een boot tot vlak bij de waterval laat varen. De Hukafalls Jet vertrekt vanaf een pier even ten noorden van de water-vallen. Natuurlijk, het gaat niet langzaam, je krijgt regenkleding en zit veilig verankerd in het schip. De boot vaart niet alleen naar de waterval heen en weer, maar doet onderweg nog allerlei kunstjes, zoals een draai van 360 graden. Het is een attractie waar je van moet houden, de watervallen zijn mooi van zichzelf en de trip kost een duit.

HUKA FALLS JET. Wairakei Park, Taupo, tel. 07 374 8572, www.hukafallsjet.com. Geopend: elk halfuur v.a. zomer 8.30–17, dec.–jan. tot 17.30, winter 9–16 uur. Toegang: 99 NZ$, kind 59. Minimumlengte: 100 cm.

Tongariro National Park

De reis door Nieuw-Zeeland duurt al even, maar een echte vulkaan uit het boekje is er tot nu toe niet bij. Dat gaat veranderen. Om onverklaarbare redenen gaat de vulkanenroute over een niet bijster interessante weg naar Napier (p. 95). Niet doen dus. Neem de SH1 naar het zuiden langs het meer, rijd op de vulkanen af en hoop op mooi weer met een blauwe lucht. In de verte ligt de hoogste vulkaan van Nieuw-Zeeland: Mt Ruapehu van 2797 m. Daarvoor liggen nog twee vulkanen: Mt Ngauruhoe van 2287 m (beter bekend als de Mountain of Doom uit de filmtrilogie Lord of the Rings ( pp. 130–132) en Mt Tongariro van 1967 m. Dit gebied is het meest bijzondere van heel Nieuw-Zeeland. Iedereen mag alles overslaan, behalve dit.

Turangi

Aan de zuidkant van het meer ligt Turangi, de poort naar het park. Het stadje met 3500 inwoners staat bekend om de forelvisserij. In de Tongariro is het goed vissen vangen en wie de behoefte niet kan weerstaan om een hengel uit te gooien, moet dat hier dan maar doen. In de vele hengelwinkels in het dorp is uitrusting te huur en een vergunning om te mogen vissen te krijgen.

Een paar km ten zuiden van Turangi aan de SH1 ligt het National Trout Centre met het River Walk Visitors Centre, waar forel wordt gekweekt. Deze voorziening is een waarborg voor als het met de vis in het gebied fout gaat, bijvoorbeeld na een gigantische uitbarsting. Er kan in de kwekerij worden rondgekeken en langs de woest stromende

rivier, de natuurlijke habitat van de forel, worden gewandeld. Voor de visliefhebber.

TONGARIRO NATIONAL TROUT CENTRE. Tel. 07 3868085, www.troutcentre.org.nz. Geopend: dag. 9–16 uur. Toegang: gratis (donatie).

Mt Ruapehu

De mooiste weg naar de vulkanen gaat via de SH47. De drie vulkanen liggen in het grote Tongariro National Park, dat wordt beheerd door het ministerie van Natuurbescherming. Het land is in 1887 geschonken door de lokale stam. Het adrenalinetoerisme van Nieuw-Zeeland krijgt in het park nauwelijks kans. Er kan eigenlijk alleen gewandeld worden. Op de hellingen van Mt Ruapehu kan worden geskied.

Mt Ruapehu was in 1995 en 1996 actief, gelukkig niet geheel onverwacht. De temperatuur in het kratermeer steeg en het waterniveau daalde snel in september 1995. Het gebied werd geëvacueerd, wat betekende dat er niet meer kon worden geskied. Op 25 september 1995 was het zover. De hele wereld was getuige. Voor het eerst ging een uitbarsting live via een webcam en het world wide web de wereld over. Er waren geen levens te betreuren.

De lava had een nieuw meer gecreëerd, zoals vaker, en de dam breekt dan na verloop van tijd door. Er ontstaat een lahar, een modderstroom die verwoestend kan uitpakken. Dit kan jaren duren en in maart 2007 was het zover. Het alarmsysteem dat was opgezet, werkte. Alle wegen en de spoorlijn in het gebied werden gesloten. De lahar kwam en veroorzaakte geen noemenswaardige schade en stroomde met de rivier mee naar zee. De angst voor dit verschijnsel zit er goed in, want in 1953 veroorzaakte een lahar in hetzelfde gebied een spoorwegongeluk, waarbij 153 mensen het leven verloren.

De andere twee vulkanen houden zich redelijk gedeisd. Het landschap tussen de vulkanen bestaat uit veel struiken zoals tussock, stukjes bos en veel donkere lava. Bij bewolkt weer is het er erg somber: grijze lucht en zwarte grond. Maar bij mooi helder weer steken de vulkanen, veelal met sneeuw op de top, fel af tegen de blauwe lucht.

Het hoogst bereikbare dorpje over asfalt is Whakapapa, 7 km van de SH47 en dan nog 6 km verder over een kronkelige bergweg naar Iwikau Village, het wintersporthart van het Noordereiland. Vanuit hier is van grofweg half december tot Pasen een wandeling te maken naar de kratermond van Mt Ruapehu. Er zijn dan twee liften actief. In de winter is het skiën geblazen.

Le chateau

Bij Whakapapa ligt het beroemdste hotel van Nieuw-Zeeland: Le Chateau, het kasteel genoemd. Het is een hotel zoals ze ook in Canada in de Rocky Mountains wel zijn gebouwd. Groot, heel luxe en in een mooie bouwstijl. Dit hotel is gebouwd in Georgian-stijl en geopend in 1929. Het uitzicht op de Mt Ruapehu is gegarandeerd. Het hotel is er niet alleen om te slapen, je kunt er koffiedrinken en zelfs dineren (reserveren verplicht). Slapen is trouwens zo duur nog niet. Voor 225 NZ$ heb je al een kamer met uitzicht op de berg, maar voor wie meer wil uitgeven zijn er ook luxekamers.

Het lijkt een goudmijn, dit hotel, maar dat valt tegen. Het is al een paar keer failliet gegaan, de laatste keer in de jaren negentig als gevolg van de vulkaanuitbarsting toen er een heel seizoen niet kon worden geskied. Nu wordt het beheerd door de Aziatische hotelketen Bayview.

Tongariro crossing

Wandelen is het devies hier. Veel meer kan er niet worden gedaan en het is niet vreemd dat in dit gebied de populairste wandeling van Nieuw-Zeeland te vinden is: de Tongariro Crossing. Deze wandeling is een must voor degenen die het fysiek aankunnen. Toeristen van ver hebben meestal geen tijd voor een langdurige meerdaagse wandeling, maar met deze eendaagse tocht is het gevoel van Nieuw-Zeeland Wandelland toch ook goed te krijgen. De wandeling begint en eindigt op verschillende punten die niet per openbaar vervoer zijn te bereiken. Veel hotels in de buurt regelen vervoer naar de start en finish. Of je laat je oppikken door iemand die niet wil wandelen.

De tocht is maar 17 km, maar onderschat hem niet. De wandeling begint op 800 m hoogte in de Mangatepopo Valley en de top van de tocht bij de rode krater ligt op bijna 2000 m. Het begin is eenvoudig. De wandeling gaat over een keurig pad, soms houten plankieren als het te nat wordt. Na de soda springs, waar water uit de rotsen sijpelt,is het laatste toilet voor het grote werk begint. Het tweede stuk is een fikse klim over de Devil Staircase. De route is aangegeven met stokken, een echt pad is er niet meer. Soms zijn de handen nodig als het echt moeilijk wordt, maar gevaarlijk is het niet. Een beetje conditie is nooit weg.

De beloning voor het werk is immens: oog in oog met Mt Ngauruhoe, het lijkt op een maanlandschap. Deze vulkaan was in 1975 voor het laatst actief. Als er veel tijd is, dan behoort een tocht naar de top tot de mogelijkheid. Reken op twee tot drie uur extra. Vermoeiend, maar niet moeilijk.

De hoofdroute gaat verder over een goed aangegeven pad door het vulkanisch oerlandschap. Het hoogste punt is de rode krater met een uitzicht alle kanten op. Geniet als je boven bent, want zoiets zie je waarschijnlijk maar een keer in je leven. Het kan hier geweldig spoken met het weer en dan is het minder genieten. De wind blaast je bijna van de kraterrand af. Zelfs als het beneden zonnig en warm is, kan het hier stormen. Er waait een ijskoude wind of er valt koude regen. Neem dus voldoende kleding mee. Muts en wanten zijn geen overbodige luxe, zelfs niet in de zomer.

De hoofdroute volgt vervolgens een pas met losse stenen naar het Blue Lake, een meer met turkooisblauw water, wat erg opvalt in dit droge en dorre landschap. Als het hard waait, is hier beschutting te vinden. Het meer is tapu (heilig), dus eten en drinken aan de oevers wordt niet op prijs gesteld, al trekt menigeen zich daar niet zo veel van aan.

Na nog een laatste klimmetje begint de afdaling langs de Ketetahi Hut (toilet) naar de parkeerplaats. Het laatste stuk gaat door bos en is een beetje saai na de pracht van de voorafgaande uren.

Droog Nieuw-Zeeland

Wie nog wil nagenieten van de vulkanen op weg naar het zuiden, kiest voor de SH1. Die route gaat aan de oostkant van Mt Ruapehu. Dit gebied ligt in de regenschaduw van het vulkaancomplex en is het droogste van Nieuw-Zeeland. Het is meteen aan de vegetatie te zien. Dit stuk van de weg heet wat overdreven de Desert Road. Bij mooi weer blijven de vulkanen lang zichtbaar tot ze bij Waiouru uit het zicht verdwijnen. De streek is een groot militair oefenterrein, dus deze weg kan zijn afgesloten. Dan moet de route door het oninteressante dorpje met de merkwaardige naam National Park worden gevolgd op weg naar het zuiden.

Army Museum

In Waiouru is het nationale Army Museum gevestigd. Het zit in een opvallend lelijk betonnen bunkercomplex (met gracht), direct aan de hoofdweg. Buiten staan kanonnen en ander afweergeschut opgesteld. Van een vreedzaam land als Nieuw-Zeeland verwacht je dit uiterlijk vertoon van kracht niet zo, maar de Nieuw-Zeelanders zijn ook wel een beetje trots op hun leger en de inzet van hun jongens in het buitenland, meestal de eilandstaten in de Pacific.

Binnen is er aandacht voor een veldslag tussen de Maori en de Britten in 1863. Hoe konden 250 Maori-mannen hun dorp verdedigen tegen 2000 Britse manschappen? Ook Gallipoli, de Turkse stad waar een legerkorps van Australische en Nieuw-Zeelandse soldaten (ANZAC) een bloedige nederlaag leed, krijgt ruim aandacht, alsmede de loopgraven aan het westelijke front in de Eerste Wereldoorlog.

Het is een mooi museum, dat moet worden gezegd, maar er zit ook iets in van verheerlijking van het wapentuig.

ARMY MUSEUM WAIOURU, tel. 06 3876911, www.armymuseum.co.nz. Geopend: dag. 9–16.30 uur. Toegang: 12 NZ$, kind 7, familie 26.