Tietenwerk

Laatst sloot ik me aan bij mijn zusje die haar schoonfamilie in het binnenland van Suriname ging opzoeken. Voor een boek moest ik een indruk krijgen van de bosnegercultuur. (Sorry, maar het woord ‘boslandcreool’slaat nergens op en ik doe er niet aan mee; die mensen hebben puur Afrikaans bloed en daar zijn ze trots op, dus waarom dan woorden gebruiken die door hun eufemistische bedoeling alleen maar aangeven dat de gebruiker neerkijkt op negers?!) Lekker met mijn voeten in een koele kreek en al babbelend het dagelijks leven gadeslaan. Dacht ik.

Vergeet het maar. We waren fulltime bezig met tot mislukken gedoemde pogingen ons aan te passen. Overtreding van de mores zou ons op sociale uitsluiting en mijn ‘swagi’ op schande zijn komen te staan.

Alleen het baden al. Dat diende gekleed te geschieden, dat wil zeggen met een pangi om de heupen en een droge bij de hand, want de intieme delen moeten door minstens twee stukken textiel bedekt zijn. ‘Zie je hoe handig die meisjes dat doen?’ wees mijn zwager dan. Ja, dat zagen we. Maar het lukte ons met geen mogelijkheid. (Om ons te revancheren zei ik dat het hun vast ook niet zou lukken een dunne panty aan te krijgen zonder ladders te maken.)

Pootjebaden in de kreek ging niet, want die was voorbehouden aan een andere familie. Op sommige dagen mochten we zelfs niet in de rivier, want dan was de granman stroomopwaarts aan het offeren. Alleen door het dorp lopen kon niet, want dan zou men zeggen dat onze schoonfamilie ons niet goed verzorgde. Om dezelfde reden mochten we niet eens ons eigen erf aanvegen of de afwas doen. Ik kauwde stiekem de hele dag nicotinekauwgum om mijn verslaving verborgen te houden, en een borrel was vanzelf ook uit den boze...

Er was een brokodey (daar: booko dia, een feest tot de dageraad om de afsluiting van een rouwperiode te markeren) waarbij wij als enigen niet mochten dansen. We zouden ons maar blameren, en dat zou op de familie afstralen. En er waren wel honderd mensen in dat dorp familie van mijn zusje. Ik heb nog nooit zo krampachtig mijn voeten in de schaduw staan houden... De kracht van sociale controle!

Blote borsten zijn daar in het binnenland weer doodgewoon, en wij incasseerden het ene compliment na het andere voor onze glanzende bh’s. We deden dan ook of het normaal vonden dat allevrouw er even aan wilde voelen. Maar er was een meisje bij dat een wel heel obsessieve belangstelling voor onze borsten aan de dag legde. We aarzelden of we mijn veelgeplaagde swagi ernaar zouden vragen. Tenslotte toch maar gedaan. ‘Eh... ze strijkt zomaar over mijn tepels enne... is dat nou gewóón?’ ‘Ze zit onafgebroken naar mijn boezem te staren en ze wil steeds aan mijn tatoeage voelen...’ Toch wel tot onze verwondering was hij bijzonder verontwaardigd, want dat oudere vrouwen onbekommerd ons tietenwerk wogen en verzuchtten dat ze er vroeger ook zo hadden uitgezien, ja, daar was niks geks aan - maar dít hoorde niet. Tactisch maakte hij er een einde aan: hij sprak er een oudere vrouw over aan, in bijzin van onze belaagster. Geen vingertje meer gevoeld daarna.

Maar het zette me wel aan het denken. Er woonden zeker honderd volwassen vrouwen in dat dorp. Volgens de statistieken zouden minstens twintig van hen aan de lesbische kant van de grens moeten verkeren. Laten we zeggen dat tien van hen erin slagen hun natuurlijke voorkeur te onderdrukken. Dan moeten er nog zeker tien zijn die hunkeren naar intimiteit met een seksegenote, en daar onder het alziend oog van de buurvrouwen en de tantes en de oma’s aan moeten zien te voldoen. Privacy bestaat er al niet, en in het bos huizen slangen en andere gevaren...

Achteraf denk ik: we hadden haar beter kunnen laten begaan, dat ene dappere ding, want ik zou voor geen goud in haar slippers willen staan.