Ontdek de mysteries

(Antwoorden van pagina 11 t/m 13)

1. Het is niet waar. De Brug der Vijftien Bruggen heet zo, omdat je vanaf deze brug vijftien bruggen kunt zien van de ruim 600 die het centrum rijk is. Deze bruggen overspannen trouwens het grootste en oudste grachtenstelsel ter wereld. Omdat dit stadscentrum met haar grachten zo uniek is in de wereld, wil de gemeente de binnenstad graag op de Werelderfgoedlijst van de unesco krijgen, naast de piramides van Cheops, de Acropolis van Athene en het centrum van Willemstad op Curaçao.

2. Het is helaas waar. Hoewel Ajax de Grote de meest vooraanstaande Griekse krijger was die in de Trojaanse oorlog vocht, werd hij door de Griekse godin Pallas Athena krankzinnig gemaakt om te voorkomen dat hij zijn eigen bevelhebbers zou doden. In deze vlaag van verstandsverbijstering slachtte hij slechts een kudde schapen af. Ajax vatte zijn bloeddorstige plan op, nadat een mythische wapenrusting niet aan hem, maar aan zijn eeuwige rivaal Odysseus werd toegekend. Toen de periode van waanzin voorbij was, pleegde Ajax, die zich diep vernederd voelde, zelfmoord.

Pallas Athena stuurde ook Ajax de Kleine de dood in. Hij verdronk na de Trojaanse oorlog op straffe van de godin, omdat hij zich op haar altaar had vergrepen aan de zieneres Cassandra.

3. Nee. Over de stichting van Amsterdam kunt u lezen in het eerste verhaal in dit boek. Deze 17e-eeuwse gevelsteen is echter een grapje en een wijsheid in één. De tekst ’t end draagt de last wil zo veel zeggen als ‘de laatste loodjes wegen het zwaarst’. En via het woordgrapje ‘eend’ voor ‘end’ koos de steenhouwer voor een originele weergave van de tekst. Een soortgelijke gevelsteen van een eend met wereldbol is te vinden in de Nieuwstraat 25 te Dordrecht. Deze steen is ruim honderd jaar ouder (1585) en de pessimistische tekst luidt: de werlt is opt endt.

In het zegel van Amsterdam (te bewonderen aan de Munttoren) is wel een schip zonder roer te zien met twee mannen aan boord. Hierover vertelt een legende dat dit de stichters van Amsterdam zijn en dat zij inderdaad door het verliezen van een roer aan de monding van de Amstel strandde.

4. Niet waar. Al zit er wel een kern van waarheid in. In mei 2004 vonden de opnames plaats voor de film Ocean’s Twelve . In deze film steelt Danny Ocean (gespeeld door George Clooney) met zijn twaalf trawanten inderdaad
’s werelds oudste aandeel. De echte diefstal vond vele jaren eerder plaats. Het werd toen gestolen uit de archieven van het Amsterdams Historisch Museum. Het dook later op in Duitsland en werd toen verkocht voor zo’n 227.000 euro. Een fractie van wat Danny Ocean dacht dat het waard was!

In tegenstelling tot wat de Amsterdamse Effectenbeurs beweert, ligt het oudste in Nederland aanwezige aandeel nu in de archieven van de universiteit van Leiden. Dit aandeel stamt uit november 1606. Het exemplaar dat in het bezit is van de Amsterdamse Effectenbeurs werd uitgeschreven in december 1606.

5. Nee. Al op 11 februari 1489 schonk landsheer Maximiliaan van Oostenrijk Amsterdam het recht de kroon van het Heilige Roomse Rijk op het stadswapen te dragen, uit dankbaarheid voor de gulle ontvangst die Maximiliaan drie jaar eerder had genoten bij zijn bezoek aan de stad en uit dank voor de royale hulp met schepen en geld die de stad de keizer verleende. De stad was er zelfs zo trots op, dat zij zich haastte de nieuwe versie van de kroon te gaan voeren, toen de Roomse keizer Rudolf II zijn kroon een nieuwe vorm liet geven. En dat ondanks het feit dat Amsterdam inmiddels een machtige handelsstad was in een protestants land, dat in 1648 bij de vrede van Münster ook formeel het Heilige Roomse Rijk zou verlaten. Sindsdien staat de rudolphinische keizerskroon op het stadswapen.

6. Niet waar. Het zijn juist de eigenaren van de kamertjes in de smálste stegen die de hoogste huren vragen. Die stegen zijn zo smal dat de klanten elkaar niet kunnen passeren en dus kunnen zij ook niet zien wie er voor of achter hen loopt. De privacy van de bezoeker is hier gewaarborgd, omdat hij niet kan worden herkend. In een dergelijke steeg lopen de mannen die echt op zoek zijn naar een dame van lichte zeden en niet, zoals in de brede straten, de vele toeristen, die alleen maar kijken.

7. Ja. Wanneer een zeeman terugkwam van zijn verre reizen, gaf hij zijn loon uit op de Wallen van Amsterdam. Tegen de tijd dat hij weer het ruime sop moest kiezen, was hij zo goed als zeker door zijn laatste centen heen. De goedkoopste, maar ook de meest ranzige herberg van Amsterdam bood dan uitkomst. Wanneer de ruwe zeebonk de volgende dag zich meldde bij zijn kwartiermeester kon die van een afstand al ruiken waar zijn matroos had overnacht. De kwartiermeester kon dus met redelijke zekerheid zeggen: ‘Jij bent in de aap gelogeerd!’ Op Zeedijk 1 is nog steeds het pand ’t Aepgen (het aapje) te vinden.

8. Het is geen sterk verhaal. Voor de drooglegging van het Haarlemmermeer kwamen in deze noordoostelijke hoek veel scheepsrampen voor, omdat de overheersende zuidwestelijke wind de schepen deze hoek in bliezen en ze daar tegen de wind in niet meer uit konden komen. Een naamsverklaring van Schiphol is dus dat de naam komt van het woord scheepshel. De naam Schiphol komt al voor in een stuk dat gedateerd is op 11 september 1447 (‘Sciphol’).

9. Dat is inderdaad waar. In 1669 werd Rembrandt in de Westerkerk in een armengraf begraven. Door zijn eigenzinnige manier van werken raakte hij uit de gratie bij de gegoede burgerij en mede door zijn verzamelpassie van kunst en kostuums (die hij vaak in zijn schilderijen gebruikte) en zijn te dure huis, kwam hij in geldproblemen. Zijn eerste vrouw, Saskia van Uylenburgh, overleed op 14 juni 1642, nog geen 30 jaar oud, aan tbc en werd bijgezet in de Oude Kerk. Haar graf is daar nog steeds te bezoeken.

10. Niet waar. De waarheid is zelfs nog wranger, want de duiven hebben de hongerwinter niet eens gehaald. In de zomer van 1942 was de registratie van de 32.709 Amsterdamse duiven voor de Duitsers niet genoeg. Op basis van een verordening van 15 augustus 1942 moesten ze worden geslacht, zodat ze niet konden worden ingezet als postduif. De afgehakte pootjes verdwenen met ring en al in het politiedossier.