Inleiding

Mooi, je hebt Psychologie voor Dummies aangeschaft. En hoe voel je je nu? Hopelijk voel je je goed. En waarom ook niet? Je staat op het punt interessante dingen te ontdekken over menselijke gedragingen en mentale processen. Psychologie kan worden omschreven als de wetenschappelijke studie van het gedrag en de mentale processen van mensen. Psychologie probeert te ontrafelen wat we doen, hoe we dat doen en waarom we dat doen.

‘Waarom doen we wat we doen?’ is de vraag die ten grondslag ligt aan een groot deel van de vragen die mensen aan psychologen stellen. Of je nu een professionele psycholoog, een onderzoeker of een leek bent, deze ene simpele vraag schijnt de kern van de zaak te zijn. Mensen zijn fascinerende wezens en jij ook! Vaak lijkt menselijk gedrag onverklaarbaar en onvoorspelbaar. Uitzoeken wat mensen beweegt, kan inderdaad moeilijk zijn. Net wanneer je denkt dat je weet hoe iemand is, plaatst deze je voor een nieuwe verrassing. Nu weet ik dat sommige mensen denken dat ze anderen goed kunnen beoordelen en dat ze voor dat soort dingen een neus hebben. Mocht dat ook voor jou gelden, dan is dat prima. Er zijn inderdaad mensen die het gedrag van anderen intuïtief begrijpen. Voor de overigen bestaat er gelukkig psychologie.

Over dit boek

Psychologie voor Dummies is een inleiding in psychologie en haar toepassingen. Ik heb geprobeerd dit boek in gewoon ­Nederlands te schrijven en doorsnee voorbeelden te gebruiken, in de hoop dat je de kennis in je dagelijks leven kunt toepassen.

De informatie in deze handleiding is niet bedoeld als vervanging van medisch advies of een psychologische behandeling. Dit boek is bedoeld om je te helpen bewuste keuzen te maken. Aangezien iedereen uniek is, moet een deskundige de diagnose stellen en de behandeling van elk individu superviseren. Als een persoon onder doktersbehandeling is en een advies krijgt dat niet met informatie uit dit boek in overeenstemming is, moet het advies van de arts worden opgevolgd, aangezien het doktersadvies op de unieke kenmerken van de betreffende persoon is gebaseerd.

In dit boek gebruikte termen

Psychologisch jargon kan als koeterwaals klinken in de oren van mensen die nooit een cursus psychologie hebben gevolgd. Maar zoals ik al eerder in deze inleiding heb gezegd, probeer ik jargon en technische termen in dit boek zo veel mogelijk te vermijden. Hier en daar zal ik een poging doen een grap te maken. Ik probeer het leven niet al te zwaar op te vatten, maar soms begrijpen sommige mensen mijn humor niet. Als ik in de tekst luchtig probeer te doen en je dat een beetje misplaatst vindt, ga dan niet onmiddellijk steigeren. Per slot van rekening ben ik psycholoog, en ik denk niet dat psychologen om hun humor bekend staan. Toch wil ik evenmin als een ongevoelig of oppervlakkig wezen overkomen, want dat is beslist mijn bedoeling niet.

Praten over psychologie kan af en toe behoorlijk saai zijn, dus heb ik geprobeerd om onderwerpen met voorbeelden en persoonlijke verhalen te verlevendigen. Daarbij maak ik geen gebruik van verhalen van cliënten die ik ooit in therapie heb gehad. Alle gelijkenis met bestaande situaties berust dus op toeval. In mijn praktijk doe ik mijn uiterste best om de privacy en de vertrouwelijkheid van de gegevens van de mensen waarmee ik te maken heb, te respecteren.

Absurde aannamen

Er zijn nogal wat psychologieboeken op de markt. Maar meestal zijn ze te technisch en te specialistisch of bestrijken ze een te smal psychologisch gebied. Hier volgen enkele redenen waarom ik denk dat Psychologie voor Dummies voor jou de beste keus is:

• Je hebt een heleboel vragen over mensen.
• Je hebt een heleboel vragen over jezelf.
• Je denkt erover om psycholoog te worden.
• Je volgt op dit moment een opleiding waarbij psychologie een meer of minder belangrijk onderdeel vormt.
• Je bent in psychologie geïnteresseerd, maar je beschikt niet over de tijd of het geld om een psychologiestudie of -cursus te volgen.
• Je hebt mensen door en je wilt weten of ik het bij het rechte eind heb.

De pictogrammen die in dit boek worden gebruikt

Het hele boek door zul je pictogrammen in de kantlijn aantreffen. Ze zijn bedoeld om je te helpen bepaalde soorten informatie gemakkelijk te vinden. In de tekst worden de volgende pictogrammen gebruikt:

Wanneer je dit pictogram ziet, vraag ik je om een psychologisch experimentje te doen. Met andere woorden, jij bent het proefkonijn als je zo’n pictogram tegenkomt. En wat zou psychologie zonder proefkonijnen zijn? Maak je geen zorgen, want de experimenten zijn onschadelijk. Geen elektrische schokken, dat beloof ik je.

De informatie die je naast dit pictogram aantreft, probeer ik enigszins te benadrukken, omdat deze kennis je ooit van pas kan komen.

Via dit kunstwerkje word je gewezen op informatie die essentieel is als je meer over psychologie wilt weten.

Niet vergeten. Bij dit pictogram worden de belangrijkste punten van een paragraaf nog eens samengevat. ‘Onthoud vooral deze dingen’ wil zo’n pictogram zeggen.

En dan nu ...

Psychologie bestrijkt een breed terrein. Je zult zien dat het boek zodanig is ingedeeld dat je kunt opzoeken waarin je geïnteresseerd bent en de rest kunt laten voor wat het is. Je hoeft in dit boek niet bij het begin te beginnen en bij het einde te eindigen. Beschouw het als een soort koud buffet: neem wat je wilt en je laat de rest staan. Maar wacht even, als ik in staat ben om een heel boek over psychologie te schrijven, ben jij in staat om een heel boek over dit onderwerp te lezen. Bovendien zul je het leuk vinden, want psychologie is een intrigerend onderwerp. Geniet ervan!