2. Aarde, lichaam en adem

Veilig in je lichaam

Om met energiewerk resultaten te kunnen boeken, om sferen te kunnen veranderen en beïnvloeden, moet je goed in je lichaam zitten en moet je voelen dat je lichaam stevig is verbonden met de aarde. Je moet ook in staat zijn om op een rustige en beheerste manier te ademen. Als je niet goed in je lichaam zit en niet goed geaard bent, zullen jouw waarnemingen waarschijnlijk inaccuraat zijn en zul je het lastig vinden om kalm te blijven in moeilijke situaties.

Als ik een groep die ik lesgeef, vraag: ‘Hoe lekker zit je in je lichaam? Ben je je globaal bewust van je lichaam? Waar richt je aandacht zich vooral op: je lichaam, je verbeelding, je gedachten of je gevoelens?’ dan krijg ik heel veel verschillende antwoorden. Mensen hebben verschillende achtergronden, hebben andere dingen meegemaakt en hebben verschillende eigenschappen. We kennen allemaal wel het type mens wiens bewustzijn nauwelijks in zijn lichaam is. Het is net alsof die altijd buiten het lichaam is. Het gaat daarbij om intellectuele types, die enorm druk bezig zijn in hun hoofd; je kunt de energie van hun intense denkprocessen bijna voelen. Er zijn ook mensen die emotioneel vastgelopen zijn; het lijkt of hun energie vastzit in hun keel, zodat hun stem dun en fluisterend is.

Dit zijn natuurlijk generalisaties. Ik hoop dat je begrijpt dat je bewustzijn niet gelijkmatig over je lichaam is verdeeld. Tegenwoordig zijn volwassenen die goed in hun lichaam zitten, zeldzaam. Vergelijk volwassenen voor wat betreft lichaamsbewustzijn eens met kinderen. Jonge kinderen zijn in lichamelijk opzicht gracieus, uitgebalanceerd en ontspannen. Vergelijk ons maar eens met de tribale volkeren of volkeren die op het land en met hun handen werken; de meeste van ons gebruiken hun lichaam niet en zitten daarom niet goed in hun lichaam.

Het zou goed zijn als je even ophield met lezen en naging hoe goed je in je lichaam zit. Voor welk lichaamsdeel heb je aandacht en voor welk niet? Dit is geen gecompliceerd zelfonderzoek, maar slechts een vluchtige blik op de soort mens die je bent. Hoe goed zit je in je lichaam?

Laat me je nog een tweede vraag stellen: hoe goed ben je geaard? Hoe is je contact met de aarde onder je? Voel je een band met de fysieke planeet waarvan de zwaartekracht je vasthoudt en voorkomt dat je de ruimte in vliegt? Sommige mensen zijn van nature goed gegrond, vooral degenen die met hun handen op het land werken. De meeste mensen zijn tegenwoordig echter niet goed geaard.

En nu een derde en net zo belangrijke vraag: is je ademhaling kalm en ritmisch? Of is die onregelmatig, benauwd en ongemakkelijk?

Deze drie vragen over je lichaam, aarding en ademhaling, zijn cruciaal. Het doet er niet toe hoe goed je je verbeelding kunt gebruiken, als je niet geaard en kalm bent, zal je energiewerk moeilijk en inaccuraat zijn.

Ik heb met veel mensen gewerkt wier belangrijkste les was dat zij zichzelf moesten aarden. Er komen mij onmiddellijk enkele leraren en zakenmensen voor ogen die in toenemende mate werden overweldigd door de sfeer van hun kantoor. Eigenlijk het enige wat zij moesten leren om zich gemakkelijk te voelen was aarden, de aandacht in het lichaam houden en kalm ademen. Waarom zijn lichaam, aarde en ademhaling zo belangrijk? Het antwoord is heel praktisch. Het is domweg onmogelijk om de juiste keuzes te maken in het leven als jij versuft of angstig bent, niet goed in je lichaam zit en niet vast op de aarde staat. Stel je een situatie voor waarin je je bedreigd voelt. Om daar goed mee om te kunnen gaan moet je kalm en aandachtig blijven. Om kalm en aandachtig te blijven moet je lichaam ontspannen zijn en stevig staan. Als je volledig geconcentreerd bent op je gedachten of als je bewustzijn aan de situatie probeert te ontsnappen, zal je lichaam nerveus en angstig reageren. Als je lichaam zich angstig gedraagt, dan is het natuurlijk onmogelijk om het echt te voelen.

Je lichaam is een biologische schepping en is ook de drager van je bewustzijn. Het heeft jou, jouw bewustzijn, nodig voor sturing. Als je bewustzijn in bedreigende situaties niet stevig in je lichaam verankerd is, maar wegschiet in paniek, dan zal je lichaam angst ervaren. De angst zet een stroom adrenaline in gang en stelt je voor de instinctieve keuze tussen de drie v’s: vre-zen, vluchten of vechten. Als je daarentegen goed in je lichaam zit, dan heb je het stuur van je lichaam stevig in handen en beheers je zelfs de adrenalinestroom. In mijn boek De positieve kracht van endorfine schreef ik al over deze chemische reacties en hun gevolgen.

Kalm zijn onder dreiging

Stel je een situatie voor die je angst aanjaagt. Stel je vervolgens voor dat je in die situatie kalm blijft staan en kalm blijft ademen. Je zit goed in je lichaam. Je gezicht, borst en maag zijn ontspannen. Je bent je bewust van je band met de aarde. Je ademhaling is ontspannen en je zorgt er vooral voor dat ook je borst en buik zakken en ontspannen.

Je zwaartepunt bevindt zich in de onderbuik

Waarschijnlijk merk je onmiddellijk dat deze graad van lichamelijke zelfbeheersing de manier waarop je de situatie ervaart kan veranderen.

Je kunt gemakkelijk herkennen of je goed geaard bent en goed in je lichaam zit. Het zwaartepunt van je lichaam zit dan in je onderbuik.

Kleine kinderen zijn lichamelijk perfect in balans en hebben een goede energieverdeling. Een peuter valt op zijn bips terwijl zijn rug recht blijft, omdat zijn zwaartepunt zo laag ligt. Het zwaartepunt van zwangere vrouwen ligt in hun onderbuik. Als je ooit zwanger bent geweest, zul je je die sensatie herinneren en niet je gewicht of de vermoeidheid. Beoefenaars van oosterse vechtsporten en bewegingskunsten zorgen ervoor dat hun energetische zwaartepunt zich in hun onderbuik bevindt. De basis van aikido, kungfu, tai chi en chi gong, is dat je chi – de levensenergie – zich in je onderbuik bevindt. Alle bewegingen in de oosterse vechtsporten zijn geconcentreerd in de onderbuik.

Beeld je een beoefenaar van die vechtsporten in: de voeten iets uit elkaar, de knieën licht gebogen, de ogen kalm en alert, de ademhaling rustig, de energie zorgvuldig verzameld. Wat er ook om die persoon gebeurt, hij zal kalm en oplettend blijven. Dit is de perfecte houding voor het omgaan met atmosferische situaties die voor problemen zorgen.

Lang geleden, toen ik me als twintiger voorbereidde op een universitaire studie, werkte ik in een geweldige bar in Somerset. Op een stille zaterdag kwamen twee vijftienjarige meisjes rond lunchtijd binnen. Ze bestelden alcoholische drankjes, die ik hun gezien hun leeftijd niet mocht serveren, en dus weigerde ik. Zij hielden vol, en ik ook. Vervolgens boog een reus van een vent zich dreigend over de bar naar mij toe. Hij zei dat die meisjes zijn nichtjes waren en dat ik ze het bestelde moest geven. Zijn voorkomen en toon waren agressief. Ik ben zelf geen vechtersbaas, maar ik antwoordde dat ik ze niet kon bedienen. Hij bleef echter volhouden.

Ik bleef kalm en bezag de situatie. Ik bedacht dat ik hem misschien kon kalmeren door hem ertoe te brengen een gesprek met mij aan te gaan. Mijn belangrijkste argument, dat ik hem als mannen onder mekaar zou zeggen, was dat ik ontslagen zou worden als ik ze bediende. Wilde hij dat echt? Ik wist ook dat dat gesprek onder vier ogen zou moeten plaatsvinden, omdat het anders moeilijk voor hem zou zijn om in te binden.

Ik vroeg hem rustig met mij naar de kamer achter de bar te gaan, waar we het onderwerp gezamenlijk zouden kunnen bespreken. Hij keek me lang aan, misschien wel vijftien seconden; zijn blik was ijskoud. Toen glimlachte hij dunnetjes, zei dat het de moeite niet waard was en beval zijn nichtjes op te rotten.

Een week later waren hij en ik de enigen in de bar. Wij begonnen samen te drinken en te kletsen. We konden het eigenlijk best goed met elkaar vinden, en ik vroeg hem naar die eerste ontmoeting. Hij lachte en begon de zaak uit te leggen. Hij vertelde mij dat vechten al sinds zijn jeugd heel gewoon was. Hij kwam uit een zigeunerfamilie en hij had de keuze tussen voor zichzelf opkomen of aan het kortste eind trekken. Maar hij hield ook van vechten, en later hoorde ik dat hij werd beschouwd als de gevaarlijkste man van de buurt. Omdat hij een vechtersbaas was, had hij de stijlen van zijn tegenstanders bestudeerd. Hij keek in het bijzonder naar de lichaamstaal van de mensen als ze zich voorbereidden op een gevecht. Hij legde uit dat een spiraal van bedreigingen uiteindelijk tot een werkelijke klap leidde.

Mijn lichaamstaal van die zaterdag had niet in het algemene patroon gepast van de spiraal naar geweld. En ook was het niet de lichaamstaal van angst. Mijn ademhaling en gezichtsuitdrukking waren kalm. Mijn ogen waren rustig. Ik toonde geen angst. Ik zat goed in mijn lichaam. Hij concludeerde daaruit dat ik misschien een zeer ontwikkelde karate-expert was, iemand met een zwarte band, die hem uitnodigde naar de kamer achter de bar te komen, om hem snel en discreet af te kunnen maken.

Dit is erg belangrijk voor mensen die een waardig leven willen leiden in een wereld vol bedreigingen. De lichaamstaal van rustig en alert zijn is dezelfde als die van de meest ontwikkelde en zelfverzekerde krijger.

En nogmaals, als je de lichaamstaal en de energie van een beoefenaar van vechtkunsten bekijkt, dan zul je zien dat zijn lichaam kalm en geaard is, en dat ook zijn ademhaling rustig is. Zelfs als hij wordt omringd door tien vijanden, blijft hij kalm en alert.

Ik weet dat dit verhaal zeer mannelijk en macho klinkt, maar het is gewoon de realiteit dat je zo moet handelen als je psychisch en energetisch wordt aangevallen, of als je je in een situatie bevindt waar de vonken van afspatten. Het is zo logisch als wat: als je je kalm en zelfverzekerd wilt voelen als je wordt aangevallen, dan moet je lichaam zich rustig en zelfverzekerd voelen.

Als je goed in je lichaam zit, kalm ademhaalt en goed geaard bent, is het ook gemakkelijker om de situatie te onderzoeken en mogelijke strategieën te bedenken. Als je in paniek bent is er geen psychische ruimte om te bedenken wat je zou kunnen doen.

Ik heb heel wat verhalen gehoord van mensen die erin slaagden om te voorkomen dat ze klappen opliepen door hun energetische evenwicht te bewaren. Een vriend van mij liep eens diep in de nacht over straat toen een groepje jongeren aan de andere kant van de straat op hem af kwam. Hij voelde onmiddellijk gevaar, begon te verkrampen, maar werd zich weer bewust van zijn ademhaling. Een van die jongeren maakte zich los van de groep, kwam naar mijn vriend toe en plaatste hem een mes op de keel. Mijn vriend bleef kalm en bleef ademhalen, terwijl de wereld om hem heen een minuut lang stil leek te staan. Toen wandelde de jongen weg alsof er niets gebeurd was. Natuurlijk uitte de angst van mijn vriend zich enkele minuten nadien in trillen en grote angst, maar hij had zijn waardigheid en kalmte in die moeilijke situatie behouden. Wie weet wat er anders was gebeurd? Misschien is dit wel vooral belangrijk voor vrouwen, die domweg omdat zij vrouw zijn, voortdurend te maken hebben met bedreigingen van niet goed functionerende agressieve mannen. Ik moet hier heel duidelijk over zijn, want ik wil niet dat ook maar één vrouw gewond raakt als gevolg van de toepassing van mijn advies. Ik weet uit ervaring dat dit energiewerk de hoeksteen is van persoonlijke veiligheid. Maar als je te maken krijgt met opgefokte agressieve mannen, moet je ook over andere strategieën beschikken. Een vrouw die ik ken, vond eens drie jonge mannen tegenover zich in een metrostation in Londen. Ze wierp hun een kille blik toe en sloeg er vervolgens op los. Zij viel hen aan met al haar boosheid en razernij, en ze gingen ervandoor. Ze had geen zelfverdedigingscursus gevolgd, maar ze was lichamelijk sterk, en besloot liever te vechten en het risico te nemen, dan zich als een mak schaap naar de slachtbank te laten leiden. Misschien had haar beslissing in een andere situatie wel verkeerd uitgepakt, maar zo was zij gewoon.

In hoofdstuk 6 zal ik enkele energieoefeningen beschrijven waarmee je je zelfvertrouwen en persoonlijke kracht kunt vergroten. Ze kunnen je bovendien helpen om een masker te creëren dat mensen afschrikt. Toch adviseer ik iedereen die bang is te worden geslachtofferd om heel praktisch te zijn en een training te volgen in zelfverdediging en conflicthantering.

De basis is en blijft: kalmte en goed in je lichaam zitten.

Bang zijn voor je eigen angst

Om sferen goed te kunnen aanvoelen moeten we kalm zijn en goed in ons lichaam zitten. De reden daarvoor is dat ons hele lichaam gevoelig is voor wat er in onze aura zit. Als we bang worden, verstarren bepaalde delen van ons lichaam meestal en proberen andere delen van onze psyche te ontsnappen. Op die manier is het onmogelijk om goed te voelen. Sterker nog, en wat een vreselijke ironie, als we bang zijn is de krachtigste energie die we registreren onze eigen angst. Ik herinner me nog een nare ervaring die ik had toen ik een tiener was. Ik verbleef op het platteland en kon de weg naar huis niet meer vinden. Een vleermuis vloog laag over, raakte verstrikt in mijn haar en wist zichzelf na enkele seconden te bevrijden. Ik trilde van angst. Hoewel de vleermuis was weggevlogen, schrok ik vervolgens van elke mogelijke schaduw en beweging die mij door mijn aura heen leken te elektrocuteren – terwijl ik eigenlijk mijn aura met mijn eigen angst vulde. Gelukkig zijn er heel eenvoudige technieken om het lichaam te kalmeren en te aarden.

Aanwijzingen voor de oefeningen

Door het hele boek heen krijg je oefeningen aangereikt waarvoor je je verbeelding of visualisatievaardigheden moet inzetten. Het is belangrijk dat je begrijpt hoe je dat aanpakt. Allereerst moet je je kalm voelen en geduldig zijn. Ten tweede: verwacht geen dramatische waarnemingen en gevoelens. Veel van dit werk is heel subtiel.

Als ik jou opdraag je iets voor te stellen of iets te voelen, wil ik dat je je in gedachten een beeld vormt van dat iets wat gebeurt. Ik wil dat je tegelijkertijd de subtiele gevoelens in je lichaam opmerkt.

Slechts een enkeling ziet hierbij zeer heldere beelden. De meeste mensen zien dat niet. Ikzelf zie bijvoorbeeld geen heldere filmbeelden. Het belangrijkste is dat je subtiel waarneemt wat er gebeurt. Daarvoor heb je een open en stromende geest nodig.

Als ik je bijvoorbeeld vraag om je voor te stellen dat er energie door je wervelkolom naar de aarde loopt, dan wil ik dat je je ogen sluit – doe de oefening met je ogen open als je dat kunt – en voelt of visualiseert dat deze energiestroom door je heen loopt. Er gewoon aan denken is genoeg. Vertrouw erop dat het proces werkt. Je zult in staat zijn om de resultaten op te merken. Maak je geen zorgen als de gevoelens heel subtiel en licht zijn. Als ik oefeningen doe, werk ik niet vaak met mijn verbeelding, maar vaker met een heel subtiel gevoel ervan. En maak je ook geen zorgen als je het idee hebt dat je de oefeningen onhandig uitvoert of dat het er raar uitziet. Gewoon doen zorgt ervoor dat je je er prettig bij voelt.

Al de oefeningen in dit boek zijn gebaseerd op het idee dat energie het denken volgt. Als je aan iets denkt, als je ergens aandacht aan schenkt, dan stroomt de energie in de richting van je focus. Je kunt daarom je geest en verbeelding gebruiken om energie te laten stromen en sferen te creëren. In dit hoofdstuk zul je bijvoorbeeld je geest gebruiken om je lichaam op een goede manier met de aarde te verbinden. In het volgende hoofdstuk zul je met je geest aan een gevoel van bescherming gaan werken en een krachtenveld dat fungeert als een schild. Door aan een beschermende luchtbel te denken en die te voelen, brengt je psyche met haar zachte kracht energie in de juiste vorm. Dit energiewerk is een van de opmerkelijke vermogens van mensen.

Maar onthoud alsjeblieft dat het allemaal heel subtiel kan aanvoelen. Verwacht geen heldere, kleurige beelden of overdonderende ervaringen. Dat is niet de manier waarop mensen de innerlijke wereld voelen. Als dat wel zo zou zijn, dan zouden er geen verschillende opvattingen over die ervaringen bestaan, laat staan scepsis! Doe dus alle oefeningen heel ontspannen en geniet van de zachte stroom die je voelt als je ze doet.

Aarden

Het voornaamste kenmerk van alle oefeningen om te aarden of gronden – beide woorden betekenen hetzelfde – is dat je voelt dat de energie in je lichaam verbonden is met de energie van de aarde. Deze oefeningen zijn niet moeilijk en kunnen vrij terloops worden gedaan, zelfs gedurende een paar seconden terwijl je dit boek leest. Doe de oefeningen die je aanspreken en voel je goed.

Richt je aandacht op de aarde onder je. Voel de verbinding ermee. Als je niet direct op de aarde staat, stel je dan voor dat je je door de etages heen met de aarde verbindt. Voel hoe de verbinding dieper en dieper de aarde in gaat. Sommige mensen zullen deze verbinding heel gemakkelijk opmerken. Voor anderen is dat lastiger, maar maak je geen zorgen als het je niet onmiddellijk lukt. Het is een kwestie van oefenen. Er zijn diverse manieren om jezelf te helpen om de verbinding te voelen. Voel de verbinding met de aarde door je voetzolen en door je stuitje heen. Als je goed kunt visualiseren, doe dat dan. En bouw anders een gevoel op van energie die door je heen in de grond loopt. Je kunt voelen hoe de energie helemaal van je kruin door je hele wervelkolom en lichaam in de aarde stroomt.

Als in bepaalde delen van je lichaam spanning en angst voelbaar is, stel je dan een verbinding voor tussen dat deel van je lichaam en de aarde.

Voel hoe de energie door je stuitje in het midden van de aarde terechtkomt en weer terugstroomt naar je wervelkolom.

Aard elk chakra

In de oosterse geneeskunde worden bepaalde energiecentra, de zogenaamde chakra’s, onderscheiden. Het is goed om al de chakra’s stuk voor stuk te verankeren in de aarde: stuitje, seksueel centrum, zonnevlecht, hart, keel, voorhoofd, kruin. Stel je voor dat je een boom bent. Je torso is de stam. Je bent diep in de aarde geworteld. Ga geregeld naar buiten en raak de aarde echt aan, met je blote handen en voeten. Omhels een boom en voel hoe diep geworteld hij is. Voel de energie van de boom diep de aarde in gaan. Als je over straat loopt, stel je dan voor dat je geheel of gedeeltelijk onder de grond bent. Stel je voor dat je een berg bent. Masseer je voetzolen met aarde of met een verpoederd metaal zoals magnesium of aluminium. Draag eens een amulet gemaakt van lood of hematiet.

Al deze technieken gaan voor je werken als je ze regelmatig toepast. Als je veel in je hoofd zit of heel intuïtief bent, is het belangrijk dat je de energie rond je hoofd diep in de aarde verankert. Ik begin al ’s ochtends vroeg met het verankeren van mijn energie. Omdat ik een druk leven leid in een grote stad, ben ik de hele dag bezig met aarden; het is erg belangrijk voor mijn lichamelijke en geestelijke gezondheid.

Goed in je lichaam zitten

Net zo goed als we verbonden moeten zijn met de aarde, moeten we goed verbonden zijn met ons lichaam. In deze maatschappij, met haar vele impulsen en al dat beton en al die elektriciteit, kun je het lichaam gemakkelijk vergeten, en helemaal opgaan in een psychologische en culturele wereld.

De belangrijkste oefening die ik ken om je te helpen goed in je lichaam te komen, is ervoor te zorgen dat je bij het opstaan je gewaarwordt van je lichaam. De oefening vergt maar een paar minuten en is gewoon leuk. Je wordt wakker; merk op dat je een lichaam hebt, en dat je nadat je hebt geslapen, je bewustzijn in je fysieke vehikel terugbrengt. Ga niet nadenken over wat je die dag gaat doen, of over andere persoonlijke vraagstukken. Ga niet liggen piekeren. Ga je niet haasten. Spring niet onmiddellijk uit bed.

Neem enige tijd om helemaal in je lichaam te komen. Merk je tenen op en je voeten. Beweeg ze een beetje. Begroet ze. Richt je aandacht steeds op een ander lichaamsdeel en ga zo je hele lichaam door. Heb je ergens pijn? Merk je pijnen en pijntjes op en duw ze niet weg. Begroet ze en vul ze met warm bewustzijn. Je kunt plekken met spanning erin aanraken.

Dankzij deze oefening word je je bewust van je biologische vehikel en word je langs lichamelijke weg gerustgesteld. Je hebt daarmee de eerste stap gezet op weg naar goed in je lichaam zitten. Deze oefening werkt ook als je veel fysieke pijn hebt; sterker nog, de pijn zal erdoor verlicht worden. Deze oefening is heel privé, en zelfs als je met iemand samen slaapt, hoeft die ander niet te weten dat je die doet. Soms vallen mensen na de oefening weer in slaap. Dat is prima, de slaap moet nu wel ontspannen zijn. Het is wel belangrijk om weer langzaam te ontwaken, en goed in je lichaam te zitten voordat je je gewone leven instapt.

Er is nog een oefening die heel behulpzaam is. Voel terwijl je gemakkelijk zit of ligt bepaalde delen van je lichaam. Hoe voelt je onderbeen of enkel? Door je rustig te concentreren zou je in staat moeten zijn om je hartslag in elk lichaamsdeel te voelen waar je je aandacht op richt. Zo breng je bewustzijn in je hele lichaam.

Er zijn nog meer manieren om goed in je lichaam te komen:

• masseer jezelf;

• laat je masseren;

• geniet van een bad;

• lichaamsbeweging;

• yoga;

• dansen;

• alles waardoor jij je lichaam voelt.

Als je het moeilijk vindt om je te aarden en in je lichaam te komen, probeer dan eens een vechtsport of tai chi of chi gong. Zelfs een korte cursus zal je helpen om je zwaartepunt te verleggen en je lichaamsbewustzijn te vergroten.

Er is altijd wel iemand die vraagt of je je kunt aarden in een vliegtuig. Het antwoord op die vraag is: ja. Sterker nog, aarding helpt je om je vliegangst te verminderen. Stel je voor dat er een draad of stroom van jou naar het middelpunt van de aarde loopt. Stel je ook voor dat de gesmolten kern van de aarde omhoogkomt en in je onderbuik rust. En er is ook altijd wel iemand die vraagt of het gevaarlijk is om jezelf in een vliegtuig te aarden, omdat het vliegtuig daardoor zou kunnen neerstorten. Hier kan ik alleen op antwoorden dat ik dat nooit heb meegemaakt.

Ademen

Als je jezelf aardt en je op je gemak voelt in je lichaam, moet je ademhaling kalm en gelijkmatig zijn. Het ligt immers voor de hand dat een rustige, gelijkmatige ademhaling een eerste teken van kalme zelfbeheersing is. Een van de eerste symptomen van nervositeit is een belemmerde, onregelmatige en oppervlakkige ademhaling.

Normaal, als alles gladjes verloopt, merken we niet – en hoeven we het ook niet te merken – hoe we ademen. Als we ons echter in een spannende of bedreigende situatie bevinden, of aan energiewerk doen, moeten we ons bewust zijn van onze ademhaling, opdat we die kunnen sturen, van spanning naar ontspanning.

Dit is een stille ademhaling, zonder geluid en zonder inspanning. De inademing en de uitademing zijn even lang en rustig. Traditioneel tellen mensen op hun inademing tot zeven en op hun uitademing ook; doe dat alleen als het je helpt. Veel mensen kunnen tot een rustige ademhaling komen zonder te tellen.

Je kunt al of niet een pauze inlassen tussen elke in- en uitademing. Experimenteer met beide mogelijkheden. Probeer ze allebei en kijk welke voor jou het gemakkelijkst is.

Je hoeft je geen zorgen te maken over je ademhaling en er ook niet over na te denken zolang die goed voelt; maar je moet wel leren om je ademhaling in rustiger vaarwater te brengen als die onrustig is. Als je je ademhaling weer beheerst, krijg je ook je zelfbeheersing terug. Deze vaardigheid is onmisbaar als je je vrij en zelfverzekerd wilt voelen.

Stel je bijvoorbeeld voor dat je te maken hebt met iemand die schreeuwt en scheldt of je probeert te ontregelen. Je staat daar maar, met je aandacht waar jij die wilt hebben, en met een rustige ademhaling. Je zult je goed voelen en je zult in staat zijn om te handelen zoals je wilt.

Het beste tijdstip om het sturen van je ademhaling te oefenen is wanneer je niets anders te doen hebt, bijvoorbeeld als je op weg bent naar je werk, in een eindeloze vergadering zit of in een rij staat; situaties die je normaal gesproken verveeld of onrustig zouden maken.

Dit moet je doen. Breng je ademhaling tot rust, zodat die gelijkmatig en kalm is. Zorg dat de inademing en de uitademing even lang duren.

Las tussen de inademing en de uitademing een korte pauze in of laat ze geleidelijk in elkaar overgaan. Doe wat voor jou het gemakkelijkst is.

Maak je geen zorgen over de plek in je borst waar je ademhaling zich precies bevindt, want ze vindt haar eigen plek wel. Maar als je je bijzonder gespannen voelt, kan het je helpen om enkele malen diep in te ademen.

De truc is om je onderbuik te ontspannen en je gewoon op je gemak te voelen in je lichaam. Misschien helpt het als je twee of drie keer langzaam en kalm tot diep in je onderbuik ademt.

Als je het na vaak oefenen nog steeds lastig vindt om je adem te sturen, volg dan eens een yoga- of meditatiecursus die op de ademhaling is gericht. Als je een knoop opmerkt in je buik, die je niet weg kunt ademen, zou je wel eens baat kunnen hebben bij een techniek die rebirthing (opnieuw geboren worden) heet, een ademhalingstechniek die grote spanningen in het lichaam kan losmaken. Massage van de dieperliggende weefsels kan ook helpen om een beperkte ademhaling losser te maken. Veel mensen hebben ook baat bij chanten en zingen.

Oriëntatie

Er is nog iets wat je goed kan helpen je geaard te voelen en lichamelijk op je gemak: te weten waar op aarde je precies bent. Ik zou je willen uitnodigen om op dit moment even te stoppen met lezen. Weet je waar het noorden, oosten, westen en zuiden zijn? Weet je waar de dichtstbijzijnde rivier is? Weet je welke kant jij moet opdraaien om de dichtstbijzijnde oceaan te zien of de plek waar de zon opkomt? Zit je op een heuvel of op een vlakte? Wat voor soort grond is er onder je: klei, veen, zand, kalksteen…?

Laat me je nog enkele vragen stellen. Kun je aanwijzen waar je werkplek of huis zich bevinden? Kun je je favoriete berg of rivier of meer aanwijzen? Waar zijn de mensen die je liefhebt en je beste vrienden?

Wat heeft dit te maken met energiewerk? Het is voor jou als biologisch schepsel op deze aarde belangrijk om te weten waar je – fysiek – bent. Ik ben er zeker van dat je, op een onbewust niveau, moet weten waar je bent om je veilig te kunnen voelen. Heb je ooit meegemaakt dat je de weg kwijt was in een bos of op het platteland, of zelfs in de stad, en plotseling paniek voelde opkomen? Die paniek is het bewijs dat we te maken hebben met natuurlijke instincten.

In rurale en tribale gemeenschappen weten mensen van nature waar alles is, en dat moet ook wel, willen ze overleven. Mensen die in verbondenheid met de natuur leven, vinden het ondenkbaar dat ze niet zouden weten waar ze zijn. Wij zijn schepselen van de natuur op deze aarde en moeten weten waar we zijn om ons veilig te kunnen voelen. Zo simpel is het.

Ik nodig je daarom uit om te bestuderen hoe jouw huis en werkplek georiënteerd zijn. Het oosten is – ik neem aan dat je dat weet – waar de zon opkomt. Gebruik zo nodig een kompas.

Als je in gedachten de vier windrichtingen hebt vastgesteld, ga dan rustig zitten in je huis of op je werkplek, en stel vast waar je favoriete mensen en plekken zich bevinden.

Als ik me gemakkelijker of veiliger wil voelen, oriënteer ik mezelf en denk ik aan mijn favoriete plekken. Ik doe dat op een vrij bijzondere wijze. Als ik aan het westen denk, laat ik mijn geest over de Atlantische Oceaan zweven helemaal naar de Grand Canyon, een van de bijzonderste en krachtigste plekken op aarde. Of ik ga naar het noorden, naar Schotland, naar een prachtige vallei met enkele wonderlijke oude stenen die de Clava Cairns worden genoemd. Ik ga naar het oosten naar de Alpen, naar een berg die de Engelberg heet. En ik ga naar het zuiden, naar het Atlasgebergte in Zuid-Marokko, waar ik twee jaar heb gewoond.

Op het moment dat ik mij verbind met die plekken, weet ik weer dat ik op aarde ben, en zorg ik ervoor dat ik geaard ben. Ik verbind me ook met de uitgestrekte hemel boven mij. Ik zou niet prettig in de stad kunnen leven als ik me niet bewust was van die verbindingen.

Weten waar je – fysiek – bent

Als je verhuist of van werkplek verandert, neem dan de tijd om het landschap daar te ontdekken. Kijk waar de heuvels zijn en hoe de grond onder de gebouwen aanvoelt. Ga na waar de dichtstbijzijnde rivier is en het dichtstbijzijnde water. Ga naar de plaatselijke openbare bibliotheek en haal daar enkele oude plattegronden waarop je kunt zien hoe het land was voordat het met beton en asfalt werd bedekt. Zorg dat je een goed beeld krijgt van hoe het er voorheen uitzag.

Stel je een werkelijk erg lastige vergadering voor op je werk die tot in de avond voortduurt en zeer gespannen verloopt. Let enkele seconden op je ademhaling en je aarding. Vervolgens oriënteer je jezelf aan de hand van de windrichtingen, de plekken die je prettig vindt en de mensen om wie je geeft. Dit bewustzijn helpt je enorm.

Stel niet uit

Ik onderwijs deze vaardigheden nu al enige tijd, en ik heb gemerkt dat veel mensen ze wel begrijpen en aan kunnen leren, maar ze niet gebruiken. Er zijn diverse redenen waarom mensen niet doen wat goed voor ze is: voorzichtigheid, angst, luiheid en inertie. Ik heb zo vaak met mensen gewerkt die weten wat goed voor hen is maar dat domweg niet doen. Misschien klink ik wat betweterig – mijn excuses daarvoor – maar ik weet dat sommige mensen een duwtje in de rug kunnen gebruiken. Daarom adviseer ik je om iets te doen, wat dan ook, en wel onmiddellijk. Experimenteer met je adem.

Probeer je te gronden. Markeer de windrichtingen in je huis. Doe het nu.

Er zijn mensen met onvoldoende zelfvertrouwen. Ook die kan ik geruststellen. Dit energiewerk is gemakkelijk. Er bestaat een prachtig gezegde dat schepen niet gebouwd worden om in de veilige haven te blijven. Ze worden gebouwd om er de zee mee op te gaan. Als je dus instinctief voelt dat dit energiewerk wat voor jou kan betekenen, ga er dan mee door. Wat je nodig hebt is kracht en moed. Weet dat dit energiewerk goed is voor iedereen.

Om je daaraan te herinneren vind je hier een samenvatting van wat je in dit hoofdstuk hebt geleerd:

• Wees geaard;

• Zorg dat je goed in je lichaam zit;

• Adem rustig;

• Wees je bewust van waar je bent;

• Vergroot je onderscheidingsvermogen;

• Ga aan de slag.