Verantwoording

’

Gedichten

Neem dit

Haven

Albert Cuyp

Dit gedicht verscheen eerder in Van alle markten het meeste thuis

100 gedichten voor de Albert Cuyp

Samenstelling Patrick Roubroeks en Thomas Möhlmann

Booknumber: 8871

2005 Uitgeverij 521

Spagaat

Griep

Over en uit

Tijd 1

Van der Lubbe

Belevenis bij mijn eerste bezoek aan een zondagmiddagwedstrijd van het eerste elftal van gvo, voetbalvereniging in Krommenie, waarvan ik van mijn tiende tot mijn negentiende lid was.

Zweefduik

Geschreven bij de geboorte van Lev, zoon van vriend en lichtman Job Woudstra en Rowena IJkelenstam.

Tocht

Chianciano

Chianciano is een plaatsje in Toscane waar we in de zomer van 2004 met vrienden verbleven.

Filmcarrière

De komeet Komrij

Een paar maal heb ik als zanger en dichter opgetreden op Het Tuinfeest, het geweldige poëziefestival dat elke zomer wordt georganiseerd in de oude binnenstad van Deventer. De in het gedicht beschreven gebeurtenis speelt in het restaurant van Theater Bouwkunde op zaterdagavond 2 augustus 2004.

Resultaat

Finishplaats Meaux

Uitgenodigd door de nos-televisie sta ik zondag 6 juli 2003 aan de finish van de eerste etappe van de Tour de France in Meaux. De rit lijkt uit te draaien op een massasprint. Maar er ontstaat een enorme valpartij. Slechts een handjevol renners zullen fietsend de eindstreep halen. De meesten komen strompelend, met verwrongen fietsen, hevig bloedend over de finish. Een aantal haalt de streep helemaal niet.

Broer en zus

Geschreven voor mijn zus Marleen, ter gelegenheid van haar vijftigste verjaardag.

Het hoeft niet maar het moet

Geslaagd

Op 29 januari 2004, op de Nationale gedichtendag, presenteert Gerrit Komrij een nieuwe editie van Komrijs Nederlanse poëzie van de 19de t/m de 21ste eeuw in 2000 en enige gedichten (Bert Bakker, isbn 90 351 2335 2). Drie gedichten van mij zijn in deze bloemlezing opgenomen, te weten ‘Recht door zee’ uit Melkboer met de blues en ‘In Nederland’ en ‘Als ik heel eerlijk ben’ uit Geregeld leven, beide uitgegeven bij Nijgh & Van Ditmar.

Zadel het ros fortuin

Tijd 2

Pompeii

In de zomer van 2006 was ik in Pompeii. Daar bezocht ik ook het zogenaamde Huis van de Tragische Dichter. Men had ooit redenen om aan te nemen dat in dat huis een schrijver van tragedies heeft gewoond. In het voorportaal bij de ingang is een mozaïek ingelegd dat een vervaarlijke hond uitbeeldt. Met daaronder het bijschrift ‘Cave canem’, pas op voor de hond. Dat trof me. Waarom zou een dichter er een waakhond op na houden? Had hij eigenlijk wel een hond? Misschien vertrouwde hij zo op de macht van het woord en het beeld dat een mozaïeken deurmat met waarschuwing naar zijn idee volstond.

Niets blijft

Waarom toch niet

Onderweg

Liedteksten

Dit zijn de dagen / cd Brussel

Muziek: Nico Arzbach

Mijn van straat geredde roos / cd Brussel

Muziek: Nico Arzbach

Doe het lief

Mooier dan nu / cd Concordia

Huub van der Lubbe met Jan Robijns en Bart de Ruiter

Ook op cd Brussel

Ook op cd Verloren en gewonnen van Liesbeth List

Gezongen als duet door Liesbeth List en Huub van der Lubbe

Muziek: Huub van der Lubbe en Jan Robijns

Ik jou en jij mij

Muziek: Hans van der Lubbe

Wil je winnen leer verliezen

In dit land

Drie ballen voor een piek

Recht in de ogen / cd Later is nu

Muziek: Nico Arzbach en Antonie Broek

God bestaat niet / cd Later is nu

Muziek: JB Meijers

Sjoege

Het onzichtbare spel

Wie de trekker overhaalt

Heel andere wereld / cd Brussel

Muziek: Antonie Broek

Ietsje later / cd Brussel

Muziek: Antonie Broek

Spoken en fantomen / cd Brussel

Amnac Music

Muziek: JB Meijers

Dat had je gedacht

Muziek: Nico Arzbach

Niet de lijnen maar de bocht / cd Brussel

Muziek: Hans van der Lubbe

De onbedrinkbare dorst / cd Later is nu

Muziek: Antonie Broek

Achter die deur / op de bonus-cd van Brussel

Muziek: Hans van der Lubbe

Doorzichtige mannen

Vergeten

Laat het niet over zijn

Van hot naar haar

Lied voor theaterprogramma Huub Solo met Jan in 2010

Muziek: Jan Robijns

De ene dag is de andere niet

Kom blauwe regen / cd Later is nu

Muziek: Roland Brunt en Hans van der Lubbe

Ketenen

Alles zo weer kwijt

De weg

Elke dag opnieuw / cd Later is nu

Muziek: Nico Arzbach

Alleen de wind weet / op de cd La fille noyée van Wende Snijders

Duet van Wende Snijders en Huub van der Lubbe

Muziek: Wende Snijders

Sterker dan wij twee / op de cd Mans genoeg van Frédérique Spigt

Duet van Frédérique Spigt en Huub van der Lubbe

Ook op cd Later is nu, waar Huub van der Lubbe het nummer alleen zingt

Tekst: Huub van der Lubbe en Frédérique Spigt

Muziek: Antonie Broek

Ik heb je in mijn hoofd gehaald / op de bonus-cd van Brussel

Muziek: Pim Kops

Over de bergen

Ons land is te klein / op de cd behorend bij het boek Een royaal gebaar van Marion Bloem, Ivan Wolffers en anderen

isbn 90 73 187 001

2005 Uitgeverij Allmedia

De tekst van het lied staat ook gepubliceerd in datzelfde boek

Muziek: Huub van der Lubbe

De wind draait / cd Later is nu

Muziek: Hans van der Lubbe en Antonie Broek

Kan ik iets voor je doen?

Stroom

Lied geschreven voor Tegen het vergeten, een documentaire van Tamara Miranda

Muziek: Paul M. van Brugge

Alsmaar steeds zo / cd Brussel

Muziek: Pim Kops

Anders dan je dacht

Muziek: Nico Arzbach

De blues verlaat je nooit

Muziek: Nico Arzbach

Tenminste geprobeerd

Zullen we dansen / cd Later is nu

Muziek: Hans van der Lubbe

Stad en land

Kapitein Rob

Geschreven als aftitelsong voor Kapitein Rob en het geheim van professor Lupardi, een film van Hans Pos en Simon de Waal

Ook op de bonus-cd van Brussel

Muziek: Antonie Broek en Roland Brunt

Naar Isfahaan

Een blik omhoog

Later is nu / cd Later is nu

Muziek: Nico Arzbach

Jij maakt me waar

Ga weg en kom terug / cd Brussel

Muziek: Hans van der Lubbe en Pim Kops

Van je terug uit en op weg naar

De zanger van het laatste lied / cd Brussel

Muziek: Nico Arzbach

Scherp de zeis

Lied voor theaterprogramma Huub Solo met Jan in 2010

Muziek: Jan Robijns

Vertaalde liedteksten

Wie ziet je zitten als je nergens bent

Vertaling van Nobody Knows You When You’re Down And Out van Jimmy Cox. In 2002 vraagt register Peter te Nuyl me om het kleine rolletje van conciërge te vertolken in de nps-hoorspelserie Het bureau, de radiobewerking van het gelijknamige boek van J.J. Voskuil. En passant informeert hij of ik ervoor voel Nobody Knows You When You’re Down And Out, het lievelingslied van hoofdpersoon Maarten de Koning te zingen. En misschien wil ik het ook vertalen? Wie ziet je zitten als je nergens bent staat in diverse montages op de cd Vreemd is het wel! van het Bo van der Hunk Quintette.

In een live-uitvoering van Concordia staat het nummer op de Concordia-dvd Waar gaan die mannen heen?

Dit land is jouw land

Bewerking van This Land Is Your Land van Woody Guthrie.

Dit lied heb ik in deze bewerking een paar maal gespeeld op manifestaties in 2004 en 2005. Manifestaties die beoogden het regeringsbeleid ten aanzien van uitgeprocedeerde asielzoekers te versoepelen. Een generaal pardon zou de uitzetting voorkomen van naar schatting 26.000 asielzoekers, van wie er velen al jarenlang in Nederland woonden.

Het moet en het zal / cd Brussel

Vrije bewerking van Enough Is Enough, een tekst die Solomon Burke leverde voor het nummer dat hij samen met Huub van der Lubbe zingt.

Amnac Music

Muziek: JB Meijers

Liefs te koop

Vertaling van Love For Sale van Cole Porter.

Ga in mijn schoenen staan

Vertaling van Walk A Mile In My Shoes van Joe South.

Gemaakt door Huub van der Lubbe, Bart de Ruiter en Jan Robijns als Concordia voor de cd Muzikanten dansen niet van De Dijk.

Voor altijd jong

Vertaling van Forever Young van Bob Dylan.

Gemaakt ter gelegenheid van de geboorte van Roef, zoon van zangeres Charlie Dee en gitarist Martijn van Agt

Tot jij mijn liefde voelt

Vertaling van Make You Feel My Love van Bob Dylan.

Vertaalde sonnetten

van William Shakespeare

Op de wekelijkse dichtersavonden die we van 1999 tot eind 2004 met Concordia hielden, gaven we elkaar soms opdrachten. Toen we kennis hadden genomen van de sonnetten van William Shakespeare via de prachtuitgave die Peter Verstegen maakte, kon de opdracht luiden: ‘Maak voor volgende week een vertaling van het 18de sonnet.’ We mochten daartoe goed gebruikmaken van William Shakespeare Sonnetten, vertaald en van commentaar voorzien door Peter Verstegen (Uitgeverij G.A. van Oorschot, 1993, vierde druk 1999). Daar vonden we de originele Engelse tekst. Ook was het ons toegestaan kennis te nemen van de zeer verhelderende letterlijke vertaling en het verdere verklarende commentaar achterin. We moesten wel, wilden we enigszins toegang krijgen tot de materie. Alleen de vertalingen die Peter Verstegen zelf had gemaakt moesten we in het geval van zo’n opdracht ongelezen laten. Die lazen we pas instemmend en bewonderend knikkend de week later, nadat we elkaar eerst onze eigen pogingen hadden voorgedragen.

Mijn vertaalde Shakespeare-sonnetten zijn aldus tot stand gekomen. Voor de zekerheid noem ik het vrije vertalingen. In de gevallen dat ik niet naar de letter maar naar de geest heb vertaald, en dan zelfs naar de geest van nu, spreek ik van zeer vrije vertalingen, zoals het geval is bij de sonnetten 25, 76 en 146.

Laat er geen misverstand over bestaan. Wie een vertaling van een sonnet van Shakespeare wenst dat volledig recht doet aan het genie van het origineel, moet bij Peter Verstegen zijn. Ik voor mij vond het heerlijk om me al doende te kunnen verdiepen in het werk en gedachtegoed van de grote dichter Shakespeare. Zonder de hulp van de grote vertaler Peter Verstegen was me dat nooit gegeven.

Liedteksten van De Dijk vertaald

door Wouter Planteijdt

Zolang als De Dijk bestaat – sinds 1981 – zijn er pogingen gedaan om teksten van De Dijk te vertalen. Vele pogingen. Door muzikanten, Amerikaanse en Nederlandse, Engelse leraressen, vrienden, tolken, tv-producers, popzangers. We hebben het zelf ook nog wel eens geprobeerd. Steeds liepen die pogingen op niets uit. Je kon met zo’n vertaling op papier meestal constateren dat er strikt genomen in het Engels ongeveer stond wat er ook in het Nederlands had gestaan, maar dat toch alles anders was. De essentie van het lied was verdwenen. Een geest die door het oorspronkelijke lied had gewaard, die niet in woorden werd uitgedrukt maar voelbaar tussen de regels doorzweefde, was weg. Dat ene, dat alles uitmaakt, gesneuveld in de vertaling. Dat iets, dat ik maar als de Nederlandse toon ben gaan opvatten. Die Hollandse mentaliteit die maakt dat wij elkaar onderling begrijpen zonder er een woord aan vuil te maken, maar doe twee stappen over de grens en ze staren je aan met ogen op steeltjes. In België snappen ze al niet waar wij met De Dijk over zingen.

Dan maakt Wouter Planteijdt, juni 2009, een vertaling van Als ze er niet is. Hij doet er geloof ik een half uur over. En dan heeft hij ook al een demootje van het nummer opgenomen. Hij speelt gitaar en zingt er zijn Engelse versie op. Opeens blijkt het wel te kunnen. Wouter, stergitarist, groots zanger, muzikaal wonder, vriend en daardoor kenner van De Dijk-materiaal, vindt de sleutel. Die sleutel had hij natuurlijk al zijn leven lang op zak, maar dat wisten wij niet. Hijzelf misschien ook niet. Wouter heeft natuurlijk door zijn muzikale werk bij Sjako en waar al niet een fenomenaal rockidioom opgebouwd. Hij heeft de muzikaliteit, de intelligentie en de humor. Maar de grote vondst is natuurlijk – wist hij zelf wel van zijn ontdekking toen hij hem deed? – dat je liedvertalingen allereerst moet zingen. Dat muziek bedoeld is om te klinken. Dat de woorden op de melodie het verhaal vertellen, en niet het woordenboek en de woorden op papier. Met Wouter kwamen we opeens verder. We hebben hem gevraagd een aantal teksten van De Dijk te vertalen. Ze kloppen. Je kunt ze zingen. Dat kan nog leuk worden.

Ignorance Is Bliss

Vertaling van Als ze er niet is door Wouter Planteijdt