Larry Niven

Beschermers van Ringwereld

Proloog

Naar de Kaart van Californië

AD 1733 — Val der Steden (het Experimentalistische regime van de Poppenspelers brengt de supergeleiderpest naar Ringwereld).

AD 2843 — Eerste contact: de Grote Leugenaar stort neer op Ringwereld.

AD 2870 — De Hete naald van Onderzoek vertrekt van Canyon.

AD 2872 — De naald bereikt Ringwereld.

AD 2873 — De stabiliteit van Ringwereld hersteld.

AD 2874 — Een jaar later…

Verst-in-de-achterhoede danste.

Zo ver de blik reikte was men aan het dansen onder een laag plafond dat een vlakke spiegel was. Tienduizenden van zijn soort bewogen zich in telkens wisselende golfbewegingen die strakke patronen volgden. Ze hielden hun hoofden hoog opgericht en laag gebogen om hun oriëntatie niet kwijt te raken. Het klepperen van hun hoeven maakte deel uit van de muziek, als een batterij van honderdduizend castagnetten.

Stapje voorwaarts, trap naar achteren, draai. Eén oog gericht op je partner. En tijdens deze beweging en de volgende vooral niet kijken naar de wand waarachter zich de Bruiden bevinden. En niemand aanraken.

Al miljoenen jaren bepaalden het prijsdansen en een heel scala van andere sociale randvoorwaarden wie zou paren en wie niet.

Achter de illusie van de dans was in de verte de illusie van een groot venster te zien. Dat Verst-in-de-achterhoede dit beeld vanuit de Verborgen Patriarch zag vormde een afleiding, een gevaar voor zijn concentratie op de strikte choreografie, een handicap tijdens het dansen. Nu een hoofd oprichten, nu buigen… De andere driebenige dansers, de vloer en het spiegelplafond waren projecties van de scheepscomputer van de Hete naald van Onderzoek. Door te dansen hield Verst-in-de-achterhoede zijn vaardigheden, zijn reflexen en zijn gezondheid op peil. De bezigheid leende zich heel goed om tot rust te komen, afstand te nemen en te mediteren, maar die gemoedstoestand kon van het ene moment op het andere verstoord worden. Een Aards jaar geleden, ofwel een half jaar op de Poppenspelerwerelden, ofwel veertig Ringwereld rotaties, hadden Verst-in-de-achterhoede en zijn twee lijfeigenen een zeiljacht van anderhalve kilometer lengte ontdekt, dat bij de Kaart van Mars lag aangemeerd. De twee hadden het de Verborgen Patriarch gedoopt en waren ermee vandoor gegaan, Verst-in-de-achterhoede in zijn eentje achterlatend. Het venster in de danszaal bood een hier-en-nu-aanblik, gezien vanuit een netwerkoog dat op het voorste kraaiennest van de Verborgen Patriarch was aangebracht. Wat door het venster was te zien was dus veel echter dan de dansers.

Chmee en Louis Wu lummelden wat rond op het voordek. De opstandige dienaren van Verst-in-de-achterhoede zagen er allebei niet al te vief meer uit. De medische programmatuur van Verst-in-de-achterhoede had hun beiden hun jeugd teruggegeven, amper twee jaar geleden. Jong en gezond waren ze nog steeds, maar lui en slap bovendien.

Trapje achterwaarts, tik de hoeven aan. Draai om, een likje van de tongen…

De Grote Oceaan lag onder een deken van mist. De wind arrangeerde de nevelmassa’s tot grillige patronen boven het reusachtige jacht. Aan de kust hoopten de mistbanken zich torenhoog op, als een vloedgolf. Alleen de kraaiennesten, bijna tweehonderd meter in de hoogte, staken boven de mist uit. Ver in het binnenland braken hoge, bijna zwarte bergen met glinsterende sneeuw pieken door de witte deken. De Verborgen Patriarch was thuisgekomen. Verst-in-de-achterhoede zou zijn metgezellen nu spoedig echt kwijtraken. Het netwerkoog ving stemgeluiden op.

Louis Wu: ‘Ik ben er tamelijk zeker van dat de ene berg de Hood is en de andere de Rainier. Die derde, daarginds, ken ik niet. Het zou de Sint Helena kunnen zijn, maar die is bijna duizend jaar geleden toch ontploft?’ Chmeee: ‘Een berg op Ringwereld ontploft niet, tenzij hij wordt getroffen door een forse meteoor.’ ‘Je haalt me de woorden uit de mond. Ik denk dat we over een uurtje of tien de Baai van San Francisco zullen passeren. Gezien het soort winden en golven dat de Grote Oceaan produceert heb je een fatsoenlijke baai voor je lander nodig, Chmeee. Daarvandaan kun je dan je invasie beginnen, als je het niet erg vindt op te vallen.’ ‘Ik val graag op.’ De Kzin ging staan en rekte zich uit, met uitgestoken klauwen. Tweeënhalve meter pels en spieren, rijkelijk voorzien van dolken — echt iets uit een nachtmerrie. Verst-in-de-achterhoede moest zichzelf eraan herinneren dat hij alleen maar een hologram zag. De Kzin en de Verborgen Patriarch waren meer dan vierhonderdduizend kilometer verwijderd van de plek waar zijn ruimteschip begraven lag onder de Kaart van Mars.

Snelle draai, schuif de voorvoeten naar links, dan een stap naar links.

Let niet op dat venster. De Kzin ging weer zitten. ‘Dit schip is verdoemd, denk je ook niet? Het is gebouwd voor een invasie van de Kaart van de Aarde. Toen heeft Teela het ingepikt, nadat ze een beschermheer was geworden, om de Kaart van Mars en het Reparatiecentrum aan te vallen. En nu is de Verborgen Patriarch alsnog hier aangekomen voor een invasie van de Aarde.’

In de cabine van het gestrande ruimteschip van Verst-in-de-achterhoede stak nu een verkoelend briesje op. De dansbewegingen waren sneller geworden. Zweet maakte de elegant gecoiffeerde manen van Verst-in-de-achterhoede doornat en droop naar beneden over zijn benen. Het venster kon meer dan alleen natuurlijk licht doorgeven. Door middel van radar kon hij de grote baai zien, aan de zuidkant (volgens de coördinaten van deze kaart), en het onregelmatige snoer van steden die de archaïsche Kzinti in de gehele kuststrook hadden gesticht. De kromming van een planeet zou die aanblik aan zijn gezicht hebben onttrokken. ‘Ik zal je missen,’ zei Louis.

Even leek het alsof zijn metgezel het niet had gehoord. Toen begon de grote bonk oranje vacht te praten, zonder zich om te draaien. ‘Louis, daarginds zijn heren die ik kan verslaan en paargenoten die mijn kinderen kunnen dragen. Daar ben ik op mijn plaats. Jij niet, denk ik. Daarginds zijn de humanoïden slaven, en ze zijn trouwens ook niet helemaal van jouw soort. Jij hoort er niet heen te gaan, ik hoor niet hier te blijven.’ ‘Heb ik dan iets anders beweerd? Jij gaat, ik blijf. Ik zal je missen.’

‘Maar tegen je verstand in.’ ‘Hè?’ Chmeee zei: ‘Louis, ik heb een verhaal over jou gehoord, jaren geleden al. Ik moet weten of het waar was.’ ‘Vertel op.’ ‘Toen we waren teruggekeerd naar onze werelden, nadat we het schip van de Poppenspelers voor nadere studie aan onze regeringen hadden gegeven, heeft Chtarra-Ritt je uitgenodigd om je kans te wagen in het jachtpark bij de stad Bloed-van-Chwarambr. Jij was de eerste buitenwerelder die daar naar binnen mocht anders dan om er te sterven. Je bent twee dagen en een nacht op het terrein gebleven. Hoe was het?’ Louis lag nog steeds op zijn rug. ‘Als geheel prachtig. Vooral wegens de eer, denk ik, maar af en toe moet een man zijn geluk op de proef stellen.’ ‘We hoorden een verhaal, de volgende avond, tijdens het banket bij Chtarra-Ritt.’ ‘Welk verhaal?’ ‘Je was in de binnenste sectie, tussen de importwezens. Je trof daar een waardevol dier aan…’ Louis ging abrupt rechtop zitten. ‘Een witte Bengaalse tijger! Ik bevond me in een fraai, groen woud, doorspikkeld met allerlei rode en oranje vormen van Kzintische flora, en ik voelde me veilig, lekker op mijn gemak, een beetje nostalgisch. Maar toen stapte opeens die schitterende maar o-zo-dodelijke menseneter uit de bosjes. Hij bekeek me belangstellend. Chmeee, hij was van jouw formaat, pakweg vierhonderd kilo, en zo te zien ondervoed. Sorry, ga verder.’ ‘Een Bengaalse tijger, wat is dat?’ ‘Iets van ons, van de Aarde. Een oude vijand, zou je kunnen zeggen.’ ‘Ons werd verteld dat jij er resoluut langs liep om een of andere tak op te rapen. En dat je vervolgens voor de tijger ging staan, die tak als een wapen voor je uit priemend, en dat je zei: “Weet je nog?” En dat de tijger zich omdraaide en wegging.’ ‘ja.’ ‘Waarom deed je dat? Kunnen tijgers praten?’ Louis lachte. ‘Ik hoopte dat hij wel zou vertrekken als ik mij niet als een prooi gedroeg. Als dat niet werkte, dacht ik, zou ik hem misschien een mep op zijn neus kunnen geven, want ik had een omgevallen boom gezien en een tak van hard hout die zo te zien een ideale knuppel was. En ik praatte omdat er misschien een Kzin meeluisterde. Als een knullige toerist gedood te worden in het jachtpark van de Patriarch zou al erg genoeg zijn geweest, maar doodgaan als een jankend prooidier – njetl’ ‘Wist je dat de Patriarch een bewaker met je had meegestuurd?’ ‘Nee. Ik dacht dat er misschien monitoren, camera’s waren. Ik zag de tijger weglopen, draaide me om en stond oog in oog met een gewapende Kzin. Ik kreeg bijna de stuipen van schrik. Dacht dat het nog een tijger was.’ ‘Hij zei dat hij je bijna had moeten verdoven. Je daagde hem uit. Je stond op het punt hem met je knuppel aan te vallen.’ ‘Verdoven? Zei hij dat?’ ‘Dat zei hij.’

Louis Wu lachte. ‘Hij had een ARM-verdover met een schuifhendel. Jouw Patriarchaat heeft nooit geleerd iets anders dan dodelijke wapens te maken, dus zulke verdovers moeten jullie kopen van de Verenigde Naties, neem ik aan. Ik maakte me gereed om toe te slaan. Hij liet zijn geweer vallen — vallen! — en stak zijn klauwen uit. Toen zag ik dat hij een Kzin was en ik begon te lachen.’ ‘Hoe?’ Louis wierp zijn hoofd naar achteren en begon met wijd open mond te lachen — al zijn tanden bloot. Voor een Kzin kwam dat neer op een regelrechte provocatie en Chmee’s oren werden strak en plat. ‘Hahaha! Ik kon het niet helpen. Ik had stinkende mazzel. Niks verdoven, hij zou me met één maai van zijn klauwen gedood hebben! Maar hij wist zichzelf weer onder controle te krijgen.’ ‘Hoe dan ook, een boeiend verhaal.’

‘Chmeee, er is een gedachte bij me opgekomen. Als het ons zou lukken van Ringwereld af te komen, dan zou jij willen terugkeren als Chmeee, is het niet?’ ‘Weinig kans dat ze me nog zouden kennen. Verst-in-de-achterhoede heeft met zijn verjongingskuur ook al mijn littekens weggewerkt. Ik zou amper ouder lijken dan mijn oudste zoon, die inmiddels mijn bezittingen moet beheren.’

‘Ja. En Verst-in-de-achterhoede zou misschien niet meewerken…’ ‘Ik zou het niet vragen!’ ‘Zou je het mij vragen?’ Chmeee zei: ‘Dat zou ik niet hoeven.’ ‘Ik heb me niet eerder gerealiseerd dat de Patriarch voor wat betreft jouw identiteit wellicht het woord van Louis Wu accepteert. Maar dat zou hij doen, is het niet?’ ‘Ik geloof van wel, Spreker-tot-Tijgers. Maar jij hebt verkozen te sterven.’ maakte een snuivend geluid. ‘Hoor eens, Chmeee, ik ga niet sneller dood dan jij! Ik heb nog een jaar of vijftig, naar alle waarschijnlijkheid, maar ik kan niet meer terecht bij de magische medische poppenkast van Verst-in-de-achterhoede’ — daar, vond Verst-in-de-achterhoede, had hij nu schoon genoeg van! — ‘omdat ik er bij de Poppenspeler om zou moeten bedelen.’ Maar een interruptie zou hen misschien woedend maken. Een kleine afleidingsmanoeuvre misschien? De spraak van de Poppenspelers was veel compacter en veelzijdiger dan welke taal van mensen of Kzinti ook. Verst-in-de-achterhoede floot en tjilpte een paar uitgekiende frases:

opdracht [] dans [] verminder moeilijkheidsgraad met één Q [] nogmaals [] ga naar netwerkoog Zes,Verborgen Patriarch [] Q-zenden ontvangen [] Q-zenden visueel, geluid, geen geur, geen tast, verdover uit.

‘Chmeee, Louis…’ Ze schrokken allebei op, schoten overeind en keken om zich heen. ‘Stoor ik? Ik geloof dat jullie bepaalde beelden zouden moeten zien.’ Een poosje bleven ze sprakeloos naar het dansen kijken. Verst-in-de-achterhoede vermoedde wel dat hij een dwaze aanblik moest bieden. Op beide gezichten verscheen een brede grijns, maar die van Louis betekende geamuseerdheid en die van Chmeee woede. ‘Je hebt ons begluurd,’ zei Chmeee. ‘Hoe?’ ‘Kijk naar boven. Maak het niet kapot, Chmeee, maar kijk eens naar de top van de mast die de radioantenne draagt. Net binnen het bereik van je klauwen…’ De gezichten van de mens en de Kzin dijden enorm uit op het scherm. ‘Als een soort bronzen spinnenweb met een zwarte spin in het middel,’ zei Louis. Tractale patronen. Moeilijk te zien… moeilijk te zien waar het ophoudt… Ik dacht dat een of ander Ringwereldinsect dit netwerk gesponnen had.’ ‘Het is een camera, microfoon, telescoop, projector en nog allerlei andere dingen ook,’ legde Verst-in-de-achterhoede hun uit. ‘En het groeit aan. Ik heb ze op verschillende plaatsen geïnstalleerd, niet alleen op dit schip. Louis, kun jij je gasten oproepen?’ Getjilp:

opdracht [] lokaliseer Stedenbouwers.

‘Ik moet je iets laten zien. Zij zouden het ook moeten zien.’ ‘Dat gedoe van jou doet me een beetje aan taekwondo denken,’ zei Louis. Opdracht [] zoek: taekwondo.

De informatie verscheen. Een vechtsport. Belachelijk! Zijn soort vocht nooit. ‘Ik wil de soepelheid van mijn spieren niet     kwijtraken,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Het onverwachte komt altijd op de ongelegenste momenten.’ Er opende zich nu een tweede venster tussen de dansers: de Stedenbouwers, die in hun enorme keuken een maaltijd aan het bereiden waren. ‘Jullie moeten zien…’ Chmeee haalde met zijn klauwen uit naar de ogen van de Poppenspeler. Venster Zes flikkerde wit op en sloot zich. Een schop. Sierlijk om de Leider van Nu heen. Stilstaan. Nee, geen millimeter bewegen. Stilstaan. Geduld. Ze mochten hem best ontwijken. Ze ontweken hem nu al tien uur, en daarvoor al een half Poppenspelerjaar. Maar ze moesten eten. De houten tafel was enorm groot — toereikend voor een Kzinti-banket. Een jaar geleden had Verst-in-de-achterhoede de geurfaciliteit van het netwerkoog moeten afsluiten wegens de walm van oud bloed die de tafel uitwasemde. Die stank was nu minder geworden. De Kzinti-behangsels en de primitief uitgevoerde fresco’s waren verwijderd, want die waren te bloederig naar de smaak van de humanoïden. Enkele waren verhuisd naar Chmee’s hut. Er hing een zware geur van gebakken vis in de lucht. Kawaresksenjajok en Harkabeeparolyn waren aan het werk in de primitieve keuken. Hun dochtertje scheen zich op de ene kant van de tafel in haar eentje best te amuseren. Op de andere kant lag de helft van een grote, rauwe vis te wachten op de eetlust van de Kzin.

Chmeee bekeek de vis. ‘Mooie vangst,’ zei hij goedkeurend. Zijn blik zocht het plafond en de wanden af. Hij vond wat hij zocht: een glinsterend fractaal spinnenweb vlak onder de grote oranje bol in het topje van de koepel.

De Stedenbouwers kwamen binnen; ze veegden hun handen af. Kawaresksenjajok was een jongen die de adolescentie nog maar kort achter de rug had, en zijn paargenoot, Harkabeeparolyn, was een paar jaar ouder. Allebei hadden ze een kale kruin; hun haren hingen tot over hun schouders. Harkabeeparolyn nam de baby bij zich en gaf haar de borst. Kawaresksenjajok zei: ‘We raken je nu gauw kwijt.’ ‘We hebben hier een spion,’ zei Chmeee. ‘Ik vermoedde het al, maar nu weten we het zeker. De Poppenspeler heeft een camera op ons gericht.’ De jongeman lachte ondanks zijn boosheid. ‘Wij zouden hetzelfde gedaan hebben. Het zoeken van kennis is een natuurlijke drang.’ ‘Binnen een dag zal ik uit de ogen van de Poppenspeler zijn. Kawa, Harkee, ik zal jullie erg missen. Jullie gezelschap, jullie kennis, jullie snuggerheid. Maar mijn gedachten zullen weer voor mij alleen zijn.’ Ik raak ze allemaal kwijt, dacht Verst-in-de-achterhoede. Overlevingsdrang geeft me in dat ik een weg moet aanleggen waarlangs ik hen terug kan halen. ‘Luitjes,’ zei hij, ‘krijg ik een uurtje om jullie te amuseren?’

De Stedenbouwers waren verbijsterd. De Kzin grijnsde. Louis Wu zei: ‘Amuseren? Vooruit maar.’ ‘Wil je dan de lichten uitdoen?’ Louis deed het. De Poppenspeler begon een soort liedje te fluiten. Hij keek door zijn venster en nam hun gezichten op. Op de plaats waar het netwerkoog zich had bevonden zagen ze nu een venster dat, achter striemende regengordijnen, uitzicht bood op de rand van een uitgestrekte vlakte. Daar, in de diepte, krioelden honderden bleke humanoïde gestalten. Ze leken dol op elkaars gezelschap. Ze betastten elkaar zonder vijandigheid en hier en daar paarden ze zonder privacy te zoeken.

‘Dit is tegenwoordige tijd,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Ik heb deze locatie in het oog gehouden vanaf het moment dat we de omloopbaan van Ringwereld hersteld hadden.’

‘Vampiers,’ zei Kawaresksenjajok. ‘Flup, Harkee, heb jij er ooit zoveel bij elkaar gezien?’

‘Nou?’ vroeg Louis. ‘Voordat ik onze sonde terugbracht naar de Grote Oceaan heb ik haar gebruikt om een reeks netwerkogen te plaatsen. Je ziet nu het gebied dat we als eerste verkend hebben vanaf het hoogste punt dat ik kon vinden, om mij het beste uitzicht te geven. Helaas wordt het zicht voortdurend vertroebeld door wolken en regen. Maar je ziet, Louis, dat er leven is, daarginds.’ ‘Vampiers.’

‘Kawaresksenjajok, Harkabeeparolyn, dit is aan bakboordzijde van het gebied waar jullie woonden. Zien jullie dat het leven er welig tiert? Jullie zouden kunnen terugkeren.’ De vrouw wachtte af, stelde haar oordeel uit. De jongen was onderhevig aan tweestrijd. Hij mompelde een onvertaalbaar woord in zijn eigen taal.

‘Beloof geen dingen die je niet waar kunt maken,’ zei Louis Wu. ‘Louis, sinds onze redding van Ringwereld heb je mij voortdurend ontweken. Je praat steeds alsof we met een vlammenwerper honderdduizenden vierkante kilometers bewoond gebied hebben verzengd. Ik heb vraagtekens gezet bij jouw     rekensommen. Jij luistert niet. Kijk dan zelf, ze leven nog!’ ‘Heerlijk,’ zei Louis. ‘De vampiers hebben het overleefd.’ ‘Niet alleen vampiers. Kijk.’ Verst-in-de-achterhoede floot een commando en het venster zoomde in op bergen in de verte. Daar staken een stuk of dertig humanoïden een pas tussen twee pieken over: eenentwintig vampiers; zes van die kleine, roodhuidige herders die ze tijdens hun laatste bezoek waren tegengekomen; vijf van een groter, donkerder type humanoden; twee van een soort met een klein hoofd, misschien niet sapiens. Alle prooiwezens waren naakt en geen ervan probeerde te ontsnappen. Ze waren vermoeid, maar vrolijk. Ze vormden paren, steeds een vampier met iemand van een van de andere soorten. Slechts enkele vampiers droegen kleding tegen de kilte en de regen. Die kleren waren kennelijk afgepakt van anderen en bijgeknipt om ze een beetje passend te maken.

Vampiers waren in het geheel niet sapiens, althans volgens de gegevens waarover Verst-in-de-achterhoede beschikte. Hij vroeg zich af of dieren eigenlijk wel slaven of vee konden houden… maar goed. ‘Louis, Chmeee, zien jullie dat? Er zijn ook nog andere soorten in leven gebleven. Ik heb zelfs een keer een Stedenbouwer gezien.’ ‘Ik zie geen kankers en ik zie geen mutaties,’ zei Louis Wu, ‘maar ze moeten er zijn! Verst-in-de-achterhoede, ik kreeg mijn informatie van Teela Brown. Teela was een beschermheer — slimmer dan jij en ik samen. Anderhalf biljoen doden, heeft ze gezegd.’ ‘Teela was intelligent,’ zei Verst-in-de-achterhoede, ‘maar ik zie haar als menselijk, Louis. Zelfs na haar verandering: nog steeds menselijk. Mensen willen gevaar niet open onder ogen zien. Jij noemt Poppenspelers lafaards, maar niet willen kijken, dat is laf.’

‘Hou op. Het is een jaar geleden. Kankers hebben vaak tien of twintig jaar nodig. Mutaties vereisen een hele generatie.’ ‘Beschermheren hebben hun grenzen! Teela had geen benul van het vermogen van mijn computers! Je hebt mij achtergelaten om de beste instellingen te zoeken, Louis –’ ‘Hou op, zei ik!’ ‘Ik zal blijven kijken,’ zei de Poppenspeler.

Verst-in-de-achterhoede danste. De marathon zou voortduren tot hij een vergissing maakte. Hij werkte zichzelf naar een staat van uitputting toe. Zijn lichaam zou daarvan genezen en vervolgens sterker zijn. Hij had niet de moeite genomen het maaltijdgesprek aan boord van de Verborgen Patriarch af te luisteren. Chmeee had het netwerkoog niet verbrijzeld, maar ze zouden hun geheimen voor zich houden. Niet dat het zin had. Een jaar geleden, toen zijn bont samengestelde bemanning nog druk bezig was de kwestie Teela Brown en de instabiliteit van Ringwereld te regelen, had de vliegende sonde van Verst-in-de-achterhoede overal in de Verborgen Patriarch netwerkogen geïnstalleerd.

Hij had zich liever op het dansen    geconcentreerd. Hij had tijd genoeg om dat te doen. Chmeee zou spoedig vertrokken zijn. Louis zou weer vervallen in stilzwijgen. Over een jaartje zou ook hij het schip wel verlaten en buiten de invloed van Verst-in-de-achterhoede raken. Die Stedenbouwers, voormalige bibliotheekmedewerkers… moest hij daar misschien eens wat meer aan gaan doen?

In zekere zin was hij hen al kwijtgeraakt. Verst-in-de-achterhoede beheerste de medische faciliteiten van de naald. Wanneer ze meenden dat hij die macht probeerde te gebruiken om hen te chanteren, dan stelden ze niets anders dan de waarheid vast. Maar hij had het te bot aangepakt. Chmeee en Louis hadden beiden een medische behandeling geweigerd. Ze liepen nu met gehaaste tred door een schemerige gang, Louis Wu en Chmeee. De ontvangst was slecht wegens het gebrekkige licht, maar zij zouden er het netwerk niet kunnen zien. Verst-in-de-achterhoede ving maar een gedeelte van het gesprek op. Hij speelde het naderhand nog verschillende keren af. Louis:een machtsspel. Verst-in-de-achterhoede moet ons in zijn macht houden. We staan te dicht bij hem, we zouden hem daarom kwaad kunnen doen.’ Chmeee: ‘Ik heb geprobeerd een manier te bedenken.’ Louis: ‘Hoe hard heb je dat geprobeerd? Laat maar. Hij heeft ons een jaar alleen gelaten, en onderbrak toen zomaar opeens zijn dansoefeningen. Waarom deed hij dat? Er leek mij helemaal niets dringends aan zijn verhaal.’

Chmeee: ‘Ik weet hoe jij denkt. Hij heeft ons afgeluisterd, nietwaar? Als ik zou kunnen terugkeren naar het Patriarchaat heb ik Verst-in-de-achterhoede niet nodig om mijn eigendommen weer in bezit te krijgen. Ik heb jou. Jij doet het zonder mij af te persen.’

Louis: ‘Ja.’ Verst-in-de-achterhoede overwoog tussenbeide te komen. Maar wat moest hij dan zeggen? Chmeee: ‘Wegens mijn verloren landerijen had hij mij in zijn macht, maar hoe deed hij dat bij jou? Hij had je aan de draad, maar aan die verslaving heb je zelf een einde gemaakt. Nu heeft hij nog zijn medische faciliteiten. Maar als jij besluit gewoon oud te worden, dan heeft hij niets meer.’ Louis knikte.

Chmeee: ‘Maar zou Verst-in-de-achterhoede dat van jou geloven? Voor een Poppenspeler… Ik wil je niet beledigen, ik weet zeker dat je de waarheid spreekt, Louis. Maar voor een Poppenspeler is jezelf toestaan dat je oud wordt hetzelfde als zelfmoord.’ Louis knikte, zwijgend. ‘Is dit boetedoening voor een biljoen moorden?’ Op andere avonden zou Louis het gesprek op dit moment hebben afgebroken. ‘Boete voor ons beiden,’ zei hij nu. ‘ik sterf van ouderdom, Verst-in-de-achterhoede verliest zijn slaafjes… en daarmee de controle over zijn omgeving.’ ‘Maar als ze nog leefden?’ ‘Als ze nog leefden… tja. Verst-in-de-achterhoede heeft de feitelijke programmering gedaan. Ik kon in dat deel van het Reparatiecentrum niet naar binnen. Het was vergeven van levensboom. Ik heb hem in staat gesteld een plasmastraal van de zon op ongeveer vijf procent van Ringwereld af te vuren. Als hij dat niet heeft gedaan, dan kan ik… leven. Maar dan heeft Verst-in-de-achterhoede mij dus opnieuw in zijn macht. En ook — en dat is belangrijk — als ik de reden ben dat hij jou niet meer in zijn macht heeft.’ ‘Precies!’ ‘Dus laat Louis een oude opname zien en zeg tegen hem dat hij naar de tegenwoordige tijd kijkt…’ De wind nam toe, vlagen verwaaiden delen van het gesprek. Chmeee: ‘En als… de aantallen…’ ‘… dat Verst-in-de-achterhoede moest stoppen…’ ‘… hersens eerder oud dan de rest van je lichaam!’ De Kzin verloor zijn geduld, liet zich op zijn voorpoten zakken en beende naar het dek. Het gaf niet. Ze waren praktisch buiten bereik geraakt.

Verst-in-de-achterhoede krijste als een bovenmaats espressoapparaat dat zichzelf in stukken reet. In dit gekrijs bevonden zich modulaties en boventonen die geen bewoner van de Aarde of Kzin kon verstaan, en harmonische klanken die aanzienlijke hoeveelheden informatie bevatten. Afkomst specificaties aangaande twee rassen die zich nog maar net hadden opgewerkt vanuit hun dierlijk bestaan op de vlakten en in bomen. Ontwerpen voor apparatuur die aan een zon plasma stoten kon ontlokken, en die de straal kon richten en modificeren — een gigantisch kanon op de schaal van Ringwereld.  Specificaties voor computerfaciliteiten, geminiaturiseerd tot kwantumniveau, die de wanden van de cabine van Verst-in-de-achterhoede als een verflaagje bedekten. Machtige, nagenoeg onverwoestbare programmatuur.

Stom stelletje paria’s van halve wilden, halve dieren! Jullie beklagenswaardige beschermheer, jullie op genetische mazzel geselecteerde Teela was niet flexibel of slim genoeg, maar zelf hebben jullie niet eens het lef om te luisteren. Ik heb iedereen gered! Ik, en de software van mijn schip!

Nog een laatste kreet, toen was Verst-in-de-achterhoede weer kalm. Hij had geen danspas gemist. Een stap achterwaarts, buig, terwijl de Leider van Nu de Bruiden nadert voor een quadret. Kans om een slokje water te nemen, hard nodig. Een hoofd gebogen om te zuigen, het andere geheven om de dans te bekijken, want soms waren er variaties te zien. Werd Louis Wu seniel? Zo snel al? Hij was ruim boven de tweehonderd jaar oud, maar pepkruiden hadden sommige menselijke wezens wel een half millennium of langer fit en bij zinnen gehouden. Zonder zijn medische faciliteiten zou Louis Wu echter wel eens snel oud kunnen worden. En Chmeee zou  verdwenen zijn. Het gaf niets. Verst-in-de-achterhoede bevond zich op de veiligste plek die maar denkbaar was. Zijn schip was begraven in vele kubieke kilometers gestold magma nabij het midden van het Reparatiecentrum van Ringwereld. Er was niets dringends. Hij kon wachten. Die bibliotheekmedewerkers… Er zou iets veranderen. En ondertussen kon hij dansen…

DEEL EEN

Het schaduwnest

1. Een oorlog van geuren

AD 2884

Wolken dekten de hemel af als een grijze laag graniet. Het gele gras stond er beroerd bij: te veel regen, niet genoeg zon. Ongetwijfeld hing de zon boven hun hoofd en bevond ook de Boog zich nog op zijn plaats, maar Valavirgillin had beide nu al twintig dagen niet meer gezien.

De kruisers rolden op hun manshoge wielen in een eindeloze motregen door het hoge gras. Vala en Kay reden op de bestuurdersbank; Barok zat boven hen op de schutterspositie. Baroks dochter Fora lag te slapen onder een luifel.

Elke dag… elk uur nu…

Sabarokaresh wees. ‘Is dat wat je zoekt?’

Valavirgillin verhief zich van haar zitplaats. Ze kon nog net zien dat het eindeloze gras in de verte plaats maakte voor een eindeloos stoppelveld.

‘Dat is het patroon dat ze achterlaten,’ zei Kaywerbrimmis. ‘We zullen wachtposten of een oogstploeg tegenkomen. Baas, ik snap niet hoe jij wist dat we hier Grasreuzen zouden vinden. Ik ben zelf nooit zo ver richting stuurboord geweest. Jij bent van Centraalstad, is het niet? Dat is honderd dagreizen naar bakboord.’

Ik had iets horen verluiden,’ zei Valavirgillin.

Hij stelde verder geen vragen. Kooplieden hadden nu eenmaal recht op hun geheimen.

Ze reden het stoppelveld op en veranderden van richting. De kruisers rolden nu gemakkelijker vooruit. Links stoppels, rechts schouderhoog gras. Ver voor hen uit zagen ze rond cirkelende en duikende vogels. Grote, donkere vogels: aaseters.

Kaywerbrimmis tastte voor alle zekerheid even naar zijn handwapens. De lopen waren zo lang als zijn onderarm en ze werden via de tromp geladen. De grote Sabarokaresh ontspande zich in zijn geschutskoepel. Boven op de welving van de vrachtcontainer stond hun kanon; dat zouden ze misschien nodig hebben. De twee andere kruisers waaierden naar links en rechts om die van Kay dekking te geven, zodat hij zich veilig op verkenning kon concentreren.

De vogels wiekten weg, overal zwarte veren achterlatend. Twintig grote vogels, zo volgevreten dat ze nog amper konden vliegen. Welke prooi kon zo’n groot aantal voeden? Lijken.

Kleine humanoïden met puntig toelopende schedels. Sommige lagen op het stoppelveld, andere in ongemaaid gras, grotendeels ontdaan van hun vlees. Honderden! Het  hadden kinderen kunnen zijn, maar de kinderen onder hen waren nog kleiner.

Vala zocht naar kleding restanten. In onbekende streken wist je nooit precies welke humanoïden sapiens waren.

Sabarokaresh het zich op de grond vallen, met een geweer in de hand. Kaywerbrimmis aarzelde, maar toen er niets onverwachts uit het gras te voorschijn schoot, volgde hij. Foranayeedli stak een slaperig hoofd door het venstergat en gaapte. Zij was een meisje van ongeveer zestig falans, net op de drempel van de geslachtsrijpheid.

‘Na gisteravond,’ zei Kay.

De geur van bederf was nog niet sterk. Als de Demonen hier nog niet waren geweest vóór de vogels, moesten deze slachtoffers kort voor zonsopgang gevallen zijn. ‘Hoe zijn ze gestorven?’ vroeg Vala. ‘Als dit de praktijken zijn van de lokale Grasreuzen willen wij er niets mee te maken hebben.’

‘Dit kan aangericht zijn door vogels. Gebroken botten, zie je? Maar verbrijzeld door stevige snavels, voor het merg. Dit zijn Sprokkelaars, baas. Kijk, zo kleden zij zich, in veren. Ze volgen de oogsters. Sprokkelaars jagen op smerpen, vuurdotten, alles wat graaft. Waar het gras gemaaid wordt komen hun holletjes bloot te liggen.’

Veren, aha. Deze veren waren zwart en rood en paarsgroen, niet zwart zonder meer. ‘Wat is er hier dan gebeurd?’

‘Ik ken die geur,’ zei Forn.

Onder de opkomende walm van rotting — maar wat precies? Een vertrouwd geurtje, op zich niet onaangenaam… maar iets waar Foranayeedli onrustig van werd.

Valavirgillin had Kaywerbrimmis gehuurd om de karavaan te leiden, want hij kwam uit de streek en hij leek haar competent. De anderen waren allemaal zijn mensen. Geen van hen was ooit zo ver naar stuurboord geweest.

Vala wist meer van dit gebied dan zij allen… als ze tenminste was waar ze dacht dat ze was.

‘Nou, waar zijn ze?’

‘Misschien houden ze ons in het oog,’ zei Kay.

Vala kon heel ver kijken vanaf haar hoge plek aan de boegzijde van de kruiser. De vlakte was plat en het gele gras kort gemaaid. Grasreuzen waren tussen de twee en tweeënhalve meter lang, dus hoe konden ze zich verbergen in gras dat nog niet half zo hoog kwam?

De kooplieden stelden hun kruisers in een driehoeksvorm op. Hun middagmaal bestond uit fruit en wortelen uit voorraadkasten op hun lastvloeren. Ze kookten plukjes van het lokale gras met de wortelen mee. Ze hadden geen vers vlees gevangen.

Ze namen er de tijd voor. De meeste humanoïden waren na een maaltijd stukken toegankelijker. Als Grasreuzen op dezelfde manier dachten als Machine-mensen zouden ze de vreemdelingen laten eten alvorens contact op te nemen.

Er verscheen geen afgezant. De karavaan trok verder.

De drie kruisers rolden traag over de grasvlakte, zonder dat ze door dieren werden voortgetrokken. Ze bestonden uit grote, vierkante houten platforms met een wiel op elke hoek. De motor, midden achterop, dreef twee extra wielen aan. De gietijzeren vrachtcontainer verrees vóór de motor op de houten lastvloer, als een ijzeren huisje met een overmatig grote schoorsteen. Er bevonden zich grote bladveren onder de boeg, ter hoogte van de bestuurdersbank. Een wilde zou zich misschien afvragen wat die toren op de ijzeren container te betekenen had, maar wat zou hij denken als hij nog nooit een kanon had gezien?

Dat het iets onschuldigs was.

Gestalten in de kleur van het gouden gras, gestalten die te groot waren om mensen te zijn: twee grote humanoïden stonden vanaf de kam van een verre verhoging in het terrein toe te kijken. Vala zag hen pas toen een van de twee zich omdraaide en met lange, soepele stappen over de vlakte begon te draven. De andere rende over de kam naar de plek waar de kruisers zouden oversteken.

Daar blijf hij staan, rustig hun nadering bekijkend. Hij had bijna dezelfde kleur als het gouden gras: een gouden huid, een gouden haardos. Groot. En gewapend met een fors kromzwaard.

Kaywerbrimmis liep te voet naar de Reus toe. Valavirgillin Het de kruiser als een mak rijdier achter hem aan gaan.

Afstanden veroorzaakten soms merkwaardige variaties in de handelstaal. Kaywerbrimmis had geprobeerd Vala een paar van de verschillen in uitspraak en betekenis, plus een aantal nieuwe woorden bij te brengen. Nu probeerde ze te begrijpen wat Kay aan het vertellen was.

‘We komen in vrede… van plan handel te drijven… Vooruitblik Handelsmaatschappij… rishathra?’

De blik van de Reus schoot van de een naar de ander, terwijl Kay verder praatte. Of eigenlijk: van de ene naar de andere bovenlip — die van Forn en Vala en Kay en Barok. De Reus was geamuseerd.

Zijn gezicht was behaarder dan dat van welke Machine-mens ook! Het snorretje van de knappe Forn was nog maar kort aan het groeien, en nu net lang genoeg voor een sierlijk krulletje aan de hoeken. Dat van Vala begon elegante witte punten te krijgen. Andere humanoïden werden in het begin vaak afgeleid door de snorren van de Machine-mensen, vooral die van de vrouwen.

De Reus wachtte tot Kay klaar was met zijn toespraakje, liep toen langs hem heen en ging op de lastvloer van de kruiser zitten. Hij leunde met zijn rug tegen het motorblok, maar schoot meteen weer naar voren toen hij voelde hoe heet het metaal was. Hij hernam zijn waardigheid en wuifde de kruiser voorwaarts.

De grote Barok bleef op zijn plaats boven de Reus. Forn klom tot naast haar vader. Ook zij was groot, maar in verhouding tot de Reus leken ze allebei een beetje ondermaats.

‘Uw kamp,’ vroeg Kaywerbrimmis, ‘die kant op?’

Het dialect van de Reus was minder goed verstaanbaar. ‘Ja. Kom. Jullie willen beschutting. Wij willen strijders.’

‘Hoe doen jullie rishathra?’ Dat was altijd het eerste wat een handelaar wilde weten, en trouwens ook elke Beta-man, als deze Grasreuzen tenminste leken op die van elders.

‘Kom vlug,’ zei de Reus, ‘anders jullie leren te veel rishathra.’

‘Hoezo?’

‘Vampiers.’

Forn sperde haar ogen open. ‘Dat geurtje!’

Kay glimlachte. Hij zag hierin geen bedreiging maar een kans. ‘Ik ben Kaywerbrimmis. Dit zijn Valavirgillin, mijn baas, en Sabarokaresh en Foranayeedli. In de andere kruisers bevinden zich eveneens Machine-mensen. We hopen jullie over te halen tot aansluiting bij ons Rijk.’

‘Ik ben Paroom. Onze leider moeten jullie aanspreken als Thurl.’

Vala liet het praten over aan Kay. De maaizwaarden van de Grasreuzen hadden een te klein bereik. De geweren van Vooruitblik zouden korte metten maken met aanvallende vampiers. Dat zou de Stier, die ze de Thurl noemden, imponeren, en daarna: tijd om zaken te doen.

Grasreuzen, dozijnen, trokken met gras beladen karren door een opening in een aarden wal. ‘Dit is niet normaal,’ zei Kaywerbrimmis. ‘Grasreuzen bouwen geen aarden wallen.’

Paroom hoorde het. ‘We hebben het moeten leren. Drieënveertig falans geleden hebben de Roden tegen ons gevochten. We hebben de wallen van hen geleerd.’

Drieënveertig falans kwam overeen met vierhonderddertig rotaties van het sterrenpatroon, terwijl elke rotatie zevenenhalf dag in beslag nam. In veertig falans had Valavirgillin zichzelf rijk weten te maken, een partner genomen, vier kinderen gebaard en haar vermogen weer verspeeld. De afgelopen drie falans was ze op reis geweest.

Drieënveertig falans was lang.

Ze vroeg, althans probeerde te vragen: ‘Was dat toen de wolken kwamen?’

‘Ja. Een man van de Hemel-mensen bracht een zee aan de kook.’ Raak! Dit was de plaats die ze zocht.

Kaywerbrimmis deed de mededeling schouderophalend af als lokaal bijgeloof. ‘Hoe lang hebben jullie al last van vampiers?’

‘Altijd al een beetje,’ zei Paroom. ‘Maar de laatste paar falans zitten ze opeens overal en worden het er elke nacht meer. Vanmorgen hebben we bijna tweehonderd Sprokkelaars gevonden, allemaal dood. Vannacht zullen ze weer hongerig zijn. De wal en onze kruisbogen zullen hen tegenhouden. Hier,’ zei hun bewaker, ‘rijd jullie wagens door deze opening naar binnen en maak ze klaar om te vechten.’

Hadden ze kruisbogen?

En het begon al te schemeren.

Het was druk binnen de omwalling. Mannelijke en vrouwelijke Grasreuzen laadden de karren af, maar tussendoor pauzeerden ze vaak om van het gras te eten. Ze keken op als ze de Machine-mensen zagen langskomen, staarden hen even aan en hervatten dan hun werk. Hadden ze ooit zelfbewegende kruisers gezien? Maar de vampiers waren een dringender zorg.

Nu al stonden er mannen in leren wapenrusting op de wal geposteerd. Anderen hoopten grond en stenen op om de opening af te dichten.

Vala voelde dat de Grasreuzen naar haar snor staarden. Ze telde er ruwweg duizend, evenveel vrouwen als mannen. Maar overal elders waren vrouwen onder de Grasreuzen ruim in de meerderheid, en ze zag geen enkel kind. Ze moest er dus een paar honderd bij optellen: vrouwen die ergens in de gebouwen voor de kinderen zorgden.

Een buitenissige, zilveren gestalte kwam de helling af om hen te ontmoeten. Nadat de gepluimde helm was afgezet werd een weelderige gouden haardos zichtbaar. De Thurl was de grootste van alle Grasreuzen. De wapenrusting die hij droeg dreigde op alle plaatsen uit te puilen. Hij leek op geen enkele humanoïde die Vala ooit eerder had gezien.

‘Thurl,’ zei Kaywerbrimmis voorzichtig, ‘Vooruitblik Handelsmaatschappij is gekomen om te helpen.’

‘Goed. Wat zijn jullie? Machine-mensen? We hebben van jullie gehoord.’

‘Ons Rijk is machtig, maar we breiden het uit door middel van handel, niet oorlog. We hopen uw volk over te halen om brandstof voor ons te maken, en brood, en andere dingen. Van jullie soort gras kan goed brood worden gemaakt; misschien vinden jullie het zelf wel lekker. In ruil daarvoor kunnen wij wonderbaarlijke zaken laten zien. Daarvan zijn onze geweren nog de minste. Alleen deze handwapens reiken al verder dan jullie kruisbogen. Voor dichterbij hebben we vlammers…’

‘Moordwapens, ja? We boffen met jullie komst. En jullie boffen ook dat jullie beschutting hebben gevonden. Jullie moeten de geweren nu boven op de wal brengen.’

‘Thurl, onze grootste geweren zijn op de kruisers gemonteerd.’

De wal was twee keer zo hoog als een Machine-mens, maar Valavirgillin herinnerde zich een woord. ‘Hellingbaan. Thurl, is er een hellingbaan om tot op de wal te rijden? Is die stevig genoeg om onze kruisers te dragen?’

Het daglicht werd grauwgrijs. Het begon te regenen. Ver boven deze wolken moest de nachtschaduw de zon nu grotendeels hebben afgedekt.

En er was geen hellingbaan, tot de Thurl orders begon te brullen. Toen lieten alle kolossale mannen en vrouwen hun werk in de steek en begonnen met grond en stenen te sjouwen.

Valavirgillin merkte een vrouw op die naar boven was geklommen en daarvandaan aanwijzingen schreeuwde. Het was een grote, rijpe vrouw, met een stem die rotsen kon splijten. Ze ving een naam op: Moonwa. Misschien de hoofdvrouw van de Thurl?

Een vrachtcontainer en een motor van metaal, en brede, vuistdikke planken: een kruiser was zwaar. De helling dreigde het te begeven. De kruisers reden een voor een naar boven, rechts tegen de wand van de wal schurend, links gestut en geduwd door een stuk of tien mannelijke Grasreuzen. Hoe zouden ze de kruisers weer naar beneden krijgen?

Bovenop was de omwalling net breed genoeg voor de wielbasis van een kruiser. Wachtposten gaven aanwijzingen. ‘Richt jullie wapens stuurboord draaiwaarts. Daar komen de vampiers vandaan.’

De kruisercommandanten zetten hun voertuigen op de aangewezen plaats en kwamen toen bij elkaar voor overleg. Kay vroeg: ‘Whand, Anth, wat vinden jullie? IJzerscherven in de kanonnen? Misschien dat ze massaal naderen. Dat doen ze vaak.’

‘Laat de Reuzen grof grind verzamelen,’ zei Anthrantillin. ‘We kunnen onze munitie sparen. Dit is meer iets voor de handwapens, denk ik. Zullen we ons verspreiden?’

‘Dat is wat de Reuzen willen,’ zei Whandernothtee.

‘Ik ook,’ zei Kaywerbrimmis.

‘De Grasreuzen hebben kruisbogen,’ zei Vala. ‘Waarom maken ze zich zorgen? Bogen reiken niet zo ver als geweren, maar toch in elk geval verder dan de vampiergeur.’

De commandanten keken elkaar aan. Anth zei: ‘Graseters…’

‘Welnee. Elders worden ze beschouwd als vervaarlijke krijgers,’ zei Whand.

Niemand reageerde.

De kruiser van Pinternothtee en die van Anthrantillin reden nu weg in tegenovergestelde richtingen. Ze waren bijna onzichtbaar in het donker en de regen voordat ze door wachtposten van de Grasreuzen werden tegengehouden.

‘Barok, jij bedient het kanon,’ zei Kaywerbrimmis, ‘maar houd je geweren bij de hand. Ik houd me bij geweren. Forn, jij laadt.’ Ze was te jong om haar iets anders toe te vertrouwen. ‘Baas, wil jij de vlammer hebben?’

‘Zo dichtbij komen ze nooit,’ zei Vala. ‘Ik kan ook een aardig eindje werpen.’

‘Vlammer en handbommen dan. Ik hoop eigenlijk dat we gedwongen worden om de vlammer te gebruiken. Dan zien ze ook eens een andere toepassing van alcohol. Als brandstof hebben de Grasreuzen ons spul niet nodig; ze trekken hun eigen karren. Vampiers zijn toch niet intelligent, hè?’

‘Die bij Centraalstad niet.’

‘Vallen ze aan, baas?’ vroeg Kay. ‘In een grote golf?’ ‘Ik heb maar één keer tegen vampiers gevochten.’ ‘Dat is een keer vaker dan ik. Ik heb verhalen gehoord. Hoe was het?’

‘Ik was de enige overlevende,’ zei Valavirgillin. ‘Alleen verhalen, Kay? Weet je voldoende om doeken en brandstof te gebruiken?’ Kay fronste zijn voorhoofd. ‘Wat?’

Vala wendde abrupt haar hoofd af, want ze had de waarschuwende basstem van een van de wachtposten gehoord.

Alles was nu diepe schaduw, en er klonk een suizen dat misschien het spelen van de wind met de gespannen koorden van de kruisbogen was. De Grasreuzen waren zuinig met hun pijlen. Kogels waren evenmin vervangbaar, want er was hier geen klantvolk om nieuwe te maken.

Vala kon nog niets zien. Voor de Grasreuzen was alles even donker als voor haar, maar deze vlakten waren hun thuisland. Een kruisboog fluisterde en iets bleeks schoot overeind en viel toen voorover. Het suizen van de wind, dat was geen wind…

Gezang.

‘Kijk uit naar wit,’ riep Forn onnodig. Kay vuurde, wisselde van geweren, vuurde opnieuw.

Het was goed dat de kruisers ver uit elkaar stonden. Het flitsen van de handwapens was verblindend. Vala dacht daarover na, terwijl de vuurballonnen in haar ogen langzaam doofden. Toen het ze zich onder de kruiser rollen en trok de vlammer en het net met handbommen achter zich aan. Laat de kruiser mij maar tegen die lichtflitsen beschermen!

En het kanon?

Er werd overal om haar heen gevuurd. Haar gezichtsvermogen was terug. Daar, een bleke humanoïde gestalte. En daar nog een. Ze zag er wel twintig of meer! Een ervan stortte neer, de andere deinsden achteruit. De meeste moesten alweer buiten het bereik van de kruisbogen zijn. En hun gezang teisterde haar zenuwen.

‘Kanon,’ kondigde Barok aan, en ze sloot haar ogen nog net voordat hij vuurde.

Het stoppelveld werd vaag verlicht door flakkerende vuurtjes. Ze zag bleke lijken, zes… acht… Dertig of veertig vampiers stonden daar open en bloot, volgens haar nog binnen het bereik van de geweren.

Waarom zouden mannen met kruisbogen bang zijn voor vampiers? Omdat niemand ooit zoveel vampiers bij elkaar had gezien! Het was bizar, krankzinnig! Hoe kon zo’n grote groep zichzelf aan genoeg voedsel helpen?

De handelsmissie Ver Vooruit was drieënveertig falans geleden omgekomen in een toren in een verlaten stad. Ver Vooruit had er die nacht niet meer dan vijftien bestreden. En er maar acht gedood. De hele groep was omgekomen, alleen Valavirgillin was door stom geluk gespaard gebleven. Ze herinnerde zich het gezang dat vanaf de straat naar boven was komen zweven. En de bleke, naakte, prachtige vampiers. En haar doodsangst. De groep had vanuit vensters op de tiende verdieping naar beneden gevuurd en in het trappenhuis wachtposten neergezet, die een voor een waren verdwenen, totdat…

‘De wind staat goed,’ zei Kay.

‘Kanon,’ waarschuwde Barok.

Ze kneep haar ogen dicht tegen de flits. Baroks kanon bulderde, daarna een van de andere, een eind verderop, nauwelijks hoorbaar.

Baroks stem klonk als van ver. ‘Ze zouden ons kunnen omsingelen.’

‘Ze zijn niet sapiens,’ zei Kay.

Ter linkerzijde vuurde een ver kanon, rechts het andere weer.

Vampiers gebruikten geen werktuigen, droegen geen kleren. Als je in de asblonde weelde van de haardos van een vampier lijk tastte, voelde je dat het naar verhouding veel te veel haren waren op een klein, plat schedeltje. Ze bouwden geen steden, vormden geen legers en hadden geen flauw idee van zoiets als een omsingeling.

Maar de krijgers op de wal spraken geagiteerd tegen elkaar en wezen alle kanten op en vuurden hun pijlen af op het donker, draaiwaarts, tegendraaiwaarts, naar stuurboord.

‘Kay? Ze hebben wel een neus!’

Barok keek naar beneden. ‘Hoezo?’ vroeg Kay.

‘Ze hebben geen strijdplan,’ zei Valavirgillin. ‘Ze proberen alleen uit de buurt te blijven van de stank van vijftienhonderd Grasreuzen met een primitieve vorm van riolering. Dezelfde stank heeft hen hierheen gelokt! Maar als ze bovenwinds gaan hebben ze er geen last meer van. En dan zitten wij benedenwinds in hun geur.’

‘Ik ga Whandernothtee zeggen dat hij zijn kruiser naar de andere kant moet brengen,’ zei Barok, en hij rende weg.

‘Doeken en alcohol!’ schreeuwde Vala achter hem aan.

Hij kwam terug. ‘Wat?’

‘Giet brandstof op een doek, een scheutje maar. Knoop de doek om je gezicht. Het houdt de geur tegen. Zeg dat tegen Whand!’

Kay sprak haar van boven toe. ‘Ik zie nog steeds doelwitten. Baas, ze zijn te ver weg voor handbommen. Ga jij liever Anth zeggen dat hij zich moet verplaatsen. En vertel hem van de doeken en de brandstof. Misschien weten de Grasreuzen dat trouwens ook niet! Baas, weet je nog dat ik wilde dat ze een toepassing van onze brandstof zouden zien?’

Idioot. Ze bevochtigde een handdoek voor zichzelf en nam nog twee andere mee. Dit kon wel eens dringend worden.

In het donker, op een weg waar je aan twee kanten af kon vallen, moest ze opletten waar ze liep. Het was opgehouden met regenen. Het gezang van de vampiers werd aangedragen door de wind. Ze ademde de alcoholwalmen van de handdoek om haar gezicht in. Ze werd er draaierig van.

‘Kanon,’ hoorde ze in de verte. Ze deed haar ogen dicht, wachtte op de knal, liep toen verder naar een vierkante schaduw. ‘Anthrantillin!’ riep ze.

‘Hij is druk bezig.’ De stem van Taratarafasht.

‘Hij krijgt het nog veel drukker, Tarfa. De vamps verplaatsen zich naar de andere kant. Haal jullie handdoeken te voorschijn, bevochtig ze met brandstof en bind ze voor je mond. En breng daarna deze kar zestig booggraden verderop.’

‘Valavirgillin, ik krijg mijn opdrachten van Anthrantillin.’

Stom wijf. ‘Breng de kruiser daarheen, anders mogen jullie het allebei navertellen aan de Demonen. En geef Anth ook een handdoek. Maar eerst moet ik een kruik brandstof hebben voor de Reuzen.’

Een korte pauze. ‘Goed, Valavirgillin. Heb je genoeg handdoeken?’

De brandstofkruik was zwaar. Valavirgillin was zich maar al te pijnlijk bewust van de wapens die ze niet bij zich had. Toen de grote gestalte voor haar opdoemde voelde ze zich opgeluchter dan haar lief was.

De Grasreus draaide zich niet om. ‘Hoe gaat het met de verdediging, Valavirgillin?’

‘Ze lopen om ons heen naar de andere kant,’ zei Vala. ‘Je zult ze over een paar minuten ruiken. Knoop deze handdoek —’

‘Ai! Wat voor stank is dat?’

‘Alcohol. Het is de brandstof van onze kruisers, maar kan nu onze redding zijn. Knoop de doek om je nek.’

De wachtpost bewoog zich niet en keek haar niet aan. Hij wilde een gast, van een ander ras nog wel, niet beledigen. Dus: Valavirgillin heeft niet gesproken.

Zij had geen tijd voor spelletjes. ‘Wijs me de weg naar de Thurl.’

‘Geef mij die doek.’

Ze wierp hem de doek onderhands toe. Hij snoof vol afkeer, maar bond hem om zijn nek. Daarna wees hij naar de Thurl, maar zij had te midden van het gewoel de glinsterende wapenrusting van de Stier inmiddels zelf al ontdekt.

De Stier deinsde achteruit voor de stank, maar bleef kijken naar de doek die ze hem toestak. ‘Maar waarom?’ ‘Wat weet u eigenlijk van vampiers?’

‘We hebben verhalen gehoord. Vampiers zijn gemakkelijk te doden, en ze denken niet. Maar voor de rest… Moeten we met die doek onze oren bedekken?’

‘Hoezo, Thurl?’

‘Zodat ze ons niet met hun gezang de dood in kunnen lokken.’

‘Het gaat niet om geluiden, maar om geur!’

‘Geur?’

Grasreuzen waren niet stom, maar… ze hadden pech gehad. Tenminste een van hen had ooit eens een aanval door vampiers moeten overleven. Maar dan nog: als die ene een kind was, zou het niet hebben begrepen waarom alle volwassenen waren omgekomen. Zijzelf, Kay, iemand had het onderwerp moeten aansnijden, hoe weinig tijd ze ook hadden gehad.

‘Vampiers scheiden een paringsgeur af, Thurl. Je begeerte wordt aangewakkerd, je verstand uitgeschakeld en je gaat.’

‘En de stank van jullie brandstof lost dat probleem op? Komt er dan niet een nieuw probleem voor in de plaats? We hebben verhalen gehoord over de Machine-mensen en jullie rijk van de brandstof. Jullie halen andere humanoïden over om brandstof voor jullie wagens te maken. Maar ze leren ook het spul te drinken. Dan verhezen ze hun belangstelling voor werken en spelen en het leven zelf. Ze denken alleen nog aan de brandstof en ze sterven jong.’

Vala lachte. ‘De geur van vampiers doet precies hetzelfde, maar dan binnen honderd ademhalingen!’ Toch had de Thurl niet helemaal ongelijk. Willen we dronken kruisboogschutters terwijl het hier wemelt van de vampiers?

‘Is brandstof beter? Ooit krachtige kruiden geprobeerd?’

‘Wanneer kunt u die kruiden verzamelen? Brandstof heb ik nu, niet pas morgen!’

De Stier wendde zich van haar af en begon orders te schreeuwen. De meeste mannen bevonden zich nu op de omwalling, maar de vrouwen begonnen te rennen. Er kwamen hele rollen stof te voorschijn. Vrouwen klommen op de wal en hepen naar de kruisers. Vala wachtte met het weinige geduld dat ze kon opbrengen.

‘Kom mee!’ brulde de Stier. Hij ging een aarden gebouw binnen, het op een na grootste. Het bestond uit een soort dekzeil dat over een carré van muren hing en in het midden werd gesteund door een stevige paal. Hier lagen grote stapels hooi, maar ook allerlei andere gedroogde planten — wel duizend geuren. De Stier verkruimelde een paar blaadjes vlak onder haar neus. Ze week naar achteren. Een ander blaadje. Ze rook er voorzichtig aan. Weer een ander.

‘Probeer deze allemaal uit,’ zei ze, ‘maar probeer het ook met brandstof. We komen er wel achter wat het beste werkt. Waarom hebben jullie deze kruiden in voorraad?’

De Stier lachte. ‘Deze hier zijn voor de smaak, peperprei en mingi. Vrouwen eten het, goed voor hun melk. Dacht je dat we alleen gras aten? Verwelkt of zuur gras heeft smaakmakers nodig.’

De Stier verzamelde een armvol kruiden en liep naar buiten, waar hij meteen orders begon te schreeuwen. Zijn gebrul moest tot in Centraalstad te horen zijn, dacht ze. En niet alleen zijn stem, maar ook die van de vrouwen en het gedreun van hun grote voeten op de hellingbaan. Vala pakte haar brandstofkruik op en ging achter hen aan. Boven bekeek ze de schaduwgestalten: roerloze wachtposten, bewegende vrouwen die vochtige doeken en kruiden uitdeelden. Vala sprak een grote, rijpe vrouw aan. ‘Moonwa?’

‘Valavirgillin, doden ze door hun geur?’

‘Zo is het. We weten niet welke geur de beste bescherming biedt. Sommige mannen hebben al een handdoek die in alcohol is gedrenkt. Laat hen die maar houden en geef de kruiden die de Thurl heeft uitgezocht aan de anderen. We zullen wel zien.’

‘Zien wie doodgaat dus…’

Vala liep verder. De alcoholwalm maakte haar een beetje duizelig. Ze kon er wel mee overweg, en haar handdoek was trouwens al bijna droog. Die ochtend had Vala nog gedacht dat Forn nu rijp genoeg was om rishathra te bedrijven, en misschien zelfs al om te paren. Die voorspelling was achterhaald gebleken. Het was nagenoeg uitgesloten dat ze zich de geur van vampiers kon herinneren. Ze had de geur van een minnaar herkend!

Die oude geur van wellust en dood hing in Valavirgillins neus en knabbelde aan haar brein.

De wachtposten waren nog steeds schaduwen te midden van de bewegende schaduwen van de vrouwen. Maar… het waren er minder!

De Grasreuzinnen hadden het ook gemerkt. Er klonken gesmoorde kreten van woede en angst. Toen hepen een paar vrouwen de hellingbaan af, roepend om de Thurl. Een andere Het zich aan de verkeerde kant naar beneden zakken en liep huilend de stoppelige grasvlakte op.

Vala bewoog zich tussen de overgebleven verdedigers en spetterde brandstof op de doeken. Vrouwen, mannen — wie ze maar kon vinden. Haast zou tot de dood leiden. Brandstof zou bescherming bieden. Kruiden? Wel, de geur van de kruiden van de Thurl zou misschien langer effectief blijven.

Overal zag ze nu bleke humanoïde gestalten. Bijna geen details. Je moest verzinnen hoe ze er precies uitzagen, maar door dat vage geurtje in je onderbewustzijn kreeg je geestesoog de prachtigste fantasiebeelden voorgeschoteld.

Ze waren dichterbij gekomen. Waarom hoorde ze geen geweren? Ze was bij Anthrantillins kruiser gekomen. Ze klom op de lastvloer. ‘Hallo? Anth?’

De geschutskoepel op de container was leeg.

Ze opende het combinatieslot en klom in de container.

Iedereen weg. Geen schade, geen sporen van een gevecht. Iedereen was gewoon weg.

De handdoek opnieuw bevochtigen. Dan naar het kanon. Er stond daar draaiwaarts een mooie kluit vampiers bij elkaar. Hadden ze zich daar beneden rond Anth of Forn of Himp verzameld? Het maakte niet uit. Ze vuurde en zag dat de helft op de grond stortte.

Op een gegeven moment in die nacht hoorde ze een herhaald gefluister. ‘Anthrantillin?’

‘Weg,’ zei ze, maar ze kon haar eigen stem niet horen. ‘Weg!’ gilde ze. ‘Ik ben Valavirgillin!’ Zelfs dat kon ze amper horen. Haar schreeuwen, zijn schreeuwen — het was niet meer dan een gefluister in vergelijking met het oorverdovende gebulder van het kanon.

Het was tijd om de kruiser te verplaatsen. De vampiers hadden zich in deze sector een eind teruggetrokken en ze hadden geleerd dat ze niet in groepjes moesten samenscholen, maar misschien dat ze elders nieuwe prooi zou kunnen vinden. Aan de draaiwaartse en de stuurboordkant hadden ze geen geweren en kanonnen nodig. Bovenwinds van de vampiers konden ze met kruisbogen worden bestookt.

‘Hier Kay. Is iedereen weg?’

‘Ja.’

‘We raken door ons kruit heen. Jij?’ ‘Nog zat.’

‘Het is niet zo dat we morgen nieuwe brandstof krijgen.’

‘Nee. Ik heb al de mijne uitgedeeld en de vrouwen ingelicht. Ik dacht… Moonwa, de Grasreuzin die de wachtposten dwong doeken om te doen… haar leren het kanon te bedienen? Willen we —’

‘Nee, baas! Nee, geheim!’

‘Het zou trouwens toch te lang duren om het haar bij te brengen.’

Kay stak zijn hoofd naar binnen in de schutterscabine. Hij trok een kruik kruit naar zich toe en tilde deze kreunend op. ‘Weer aan het werk!’

‘Heb je nog munitie nodig?’

‘Keien in overvloed.’ Hij keek haar aan. Verstijfde. Zette de kruik neer.

Zij liet zich naar beneden glijden. Ze bewogen zich eenparig.

‘Ik had die handdoek opnieuw nat moeten maken,’ zei ze zwakjes. Het was voorlopig haar laatste coherente gedachte.

Hij, niet Vala, maar Kay wurmde zich door de smalle deuropening naar buiten en viel in de modder, in een striemende regen. Vala volgde hem om hem terug te pakken.

Hij scheurde haar hemd van haar lijf. Zij perste zich tegen hem aan, maar hij brulde iets en scheurde het hemd in tweeën en draaide zich om, ondanks haar knellende omarming, en toen hij zich weer naar haar toe wendde had hij twee doornatte halve hemden in zijn handen, waarvan hij het ene tegen haar gezicht drukte en het andere tegen het zijne.

Ze ademde de alcoholwalm diep in. Ze kokhalsde. ‘In orde.’

Hij gaf haar het halve hemd en bond de andere helft om zijn nek. ‘Ik ga terug,’ zei hij. ‘Je kunt dit kanon beter in je eentje bedienen, onder deze…’

‘Omstandigheden?’ Ze lachten zenuwachtig. ‘Is dat wel veilig? Jij alleen?’

‘Ik moet het proberen.’ Ze zag hem weggaan.

Ze zou nooit, nooit, nooit hebben gepaard met een andere man, maar haar verstand, haar hele ik, was weggespoeld door een vloedgolf van wellust. Wat zou Tarb van haar denken?

Paren met Tarablilliast was nooit zo intens geweest.

Ze drukte de doek tegen haar mond en neus. De alcohol drong regelrecht haar geest binnen en klaarde deze op — als dat tenminste geen illusie was. Ze zocht de wal af en zag dat er nog grote schaduwen te zien waren — veel te weinig, maar toch. De humanoïde gestalten op de vlakte waren ook in aantal verminderd, maar ze waren vlakbij. Ze waren groter, slanker dan haar eigen soort. Ze zongen; ze smeekten; het was een flinke groep, pal onder de kruiser. Vala klom naar boven en laadde haar kanon.

2. Herstel

Er gloorde een bleek licht, dat in draaiwaartse richting steeds helderder werd. Het gezang was weggestorven. Vala had al een hele poos geen kruisboog meer horen zoeven. Er waren praktisch geen vampiers meer te bekennen.

Haast ongemerkt was de afschuwelijke nacht ten einde gekomen.

Als ze ooit eerder zo moe was geweest, moest haar geheugen dat wegens uitputting vergeten zijn. En hier was Kaywerbrimmis, die haar vroeg: ‘Heb jij nog munitie over?’

‘Een beetje. Wij hebben nooit keien gekregen.’

‘Barok en Forn waren allebei verdwenen toen ik bij mijn kruiser terugkeerde.’

Vala wreef zich in de ogen. Wat kon ze zeggen?

Whandernothtee en Sopashinthay verschenen; ze steunden op elkaar. ‘Wat een nacht,’ zei Whand.

‘Chit was overmatig verrukt van het gezang,’ zei Spash. ‘We hebben hem moeten vastbinden. Ik denk dat ik te veel alcohol op zijn handdoek heb gegoten. Hij slaapt nu als een… zoals ik zou slapen, als ik maar…’ Ze omarmde zichzelf. ‘Kalmeer nou eerst maar eens.’

Slapen. En een paar honderd mannelijke Grasreuzen verwachtten op dit moment natuurlijk… Ik zou nu echt geen rishathra aankunnen,’ zei Vala. Ze had de herinnering aan haar paring met Kay van zich afgezet. Die kon nog consequenties hebben.

‘Slaap in de kruisers,’ zei Kaywerbrimmis. ‘In elk geval vannacht. Hallo…’ Zijn hand op haar schouder deed haar omkijken.

Gezelschap. Negen Grasreuzen plus een zilveren wapenrusting hadden zich bij hen gevoegd. Je kon zien dat ze uitgeput waren; en ruiken. ‘Hoe staat het met jullie, Machine-mensen?’ vroeg de Thurl.

‘De helft wordt vermist,’ zei Valavirgillin.

‘Thurl, we hadden er nooit zo veel verwacht,’ zei Whand. ‘We dachten dat we met onze wapens op alles voorbereid waren.’

‘Reizigers hadden ons verteld dat vampiers ons de dood in zingen.’

Kay zei: ‘De helft van alle wijsheid bestaat uit het leren vergeten van wat ten onrechte geleerd is.’

‘We waren voorbereid op de verkeerde vijand. Vampiergeur! We hadden geen flauw idee. Maar we hebben die vampiers op de loop gejaagd!’ bulderde de Thurl. ‘Zullen we er achteraangaan?’

Whand stak zijn armen omhoog en strompelde weg.

Vala en Kay en Spash keken elkaar aan. Als de krijgers van de Grasreuzen nog in staat waren om te vechten… Whand was uitgeteld en afgepeigerd, maar iemand moest de eer van de Machine-mensen toch hoog houden.

Ze volgden de krijgers door het natte stoppelveld. Ze zagen iets bewegen aan de voet van de wal. Twee humanoïden, allebei naakt. Kruisbogen en geweren werden gericht, maar anderen duwden ze opzij en riepen: ‘Nee, wacht! Het zijn geen vampiers!’ Een grote vrouw en een kleine man hielpen elkaar overeind.

Nee, geen vampiers. Een Grasreuzin en… Barok!

Het ingevallen gezicht van Sabarokaresh stond effen, zo onpeilbaar diep zat zijn geschoktheid. Hij keek Valavirgillin aan alsof zij de geestverschijning was, niet hij. Half waanzinnig, smerig, uitgeput, getekend — maar levend.

En ik dacht dat ik moe was! Vala sloeg hem op zijn schouder, blij met de stevigheid die ze voelde. Waar was zijn dochter? Ze vroeg er niet naar. ‘Je moet een heel verhaal te vertellen hebben,’ zei ze. ‘Later?’

De Thurl praatte met Paroom, de kruisboogschutter. Paroom leidde Barok en de Grasreuzin met zachte drang naar de omwalling.

De Thurl liep nu op een drafje stuurboord-draaiwaarts bij de omwalling vandaan. Zijn mensen volgden hem, en daarna ook de Machine-mensen. De slapeloze nacht vol angsten en woeste paringen had iedereen afgemat.

Ze kwamen langs vampier lijken. In de dood bleef er van hun schoonheid niets over. Een Grasreus bleef staan om een vrouwtje te bestuderen dat door de pijl van een kruisboog doorboord was. Ook Spash bleef staan.

Vala herinnerde zich hoe ze drieënveertig falans geleden hetzelfde had gedaan. Eerst ruik je rottend vlees. En dan ontploft die andere geur in je onderbewustzijn…

De Grasreus deinsde abrupt achteruit. Hij bleef in zijn gebogen houding, gaf over, en richtte zich toen langzaam op, met zijn handen voor zijn gezicht. Spash verstrakte opeens en kwam toen wankelend naar Vala en verborg haar gezicht in haar schouder.

‘Spash,’ zei Valavirgillin, ‘je hebt niets misdaan, lieve. Het voelt aan alsof je wilt paren met een lijk, maar het is niet je geest die dat wil.’

‘Niet mijn geest… Vala, als we ze niet kunnen bestuderen, hoe kunnen we dan ooit wijzer worden?’

‘Dat is een van de redenen waarom ze zo angstaanjagend zijn.’

Wellust en de stank van rottend vlees horen niet hij elkaar in een en hetzelfde brein…

Vampiers in de buurt van de omwalling hadden pijlen in hun lichaam, verderop waren ze getroffen door kogels of ijzerscherven. Vala zag dat de Machine-mensen evenveel vampiers hadden gedood als de honderd maal zo talrijke Grasreuzen.

Na ongeveer tweehonderd passen vanaf de wal vonden ze geen vampiers meer. Wel lagen er dode Grasreuzen, naakt of half ontkleed, half uitgemergeld, met diep verzonken ogen en ingevallen wangen, en brute wonden in hun halzen, polsen en elleboog holtes.

Dat ingevallen gezicht daar… Vala had deze vrouw uren geleden het donker zien in rennen. Waar waren haar wonden? Haar keel leek ongedeerd. De linkerarm lag uitgestrekt, maar de pols was onaangeraakt. De rechterarm lag over haar lichaam, maar er was op haar verfomfaaide tuniek geen bloed te zien… Vala liep ernaartoe en tilde de rechterarm op.

De oksel was een bloederige wond. Een van de Grasreuzen draaide zich abrupt om en rende brakend terug naar de wal.

Grote vrouw, kleine vampier. Kon niet bij haar keel komen. Spash heeft gelijk: we moeten dingen leren.

Verderop zag ze een kleurig kledingstuk, niet ver van de rand van het ongemaaide gras. Vala begon te rennen, maar bleef opeens staan: ze herkende het werkpak van Taratarafasht.

Vala raapte het kledingstuk op. Het was schoon. Geen bloed, geen modder. Waarom hadden ze Tarfa zo ver weggebracht? Waar was ze?

De Thurl holde nu een flink eind voor de rest van het gezelschap uit. Hij was bijna bij het ongemaaide gras. Hoe zwaar zou die wapenrusting zijn? Hij klauterde op een heuveltje van een tiental passen hoog en bleef bovenop staan wachten tot de rest zich zwoegend en struikelend bij hem had gevoegd.

‘Geen spoor van vampiers,’ zei hij. ‘Ze moeten ergens dekking hebben gezocht. Reizigers zeiden dat ze niet tegen zonlicht kunnen.’

‘Dat verhaal klopt,’ zei Kay.

‘Dan zou ik zeggen dat ze verdwenen zijn,’ vervolgde de Thurl. Niemand zei iets. ‘Beedj!’ brulde de Thurl.

‘Thurl!’ Een man deed een paar stappen naar voren; hij was van middelbare leeftijd, groter dan de meesten, alert, en walgelijk energiek.

‘Met mij mee, Beedj. Tarun, jij maakt een omtrekkende beweging en ontmoet ons aan de andere kant. Als we je daar niet aantreffen zal ik aannemen dat je onderweg een oorlogje hebt gevonden.’

‘Ja-’

Beedj en de Thurl gingen een kant op, en de rest van de Reuzen de andere kant. Vala aarzelde, maar liep toen achter de Thurl aan.

De Thurl merkte haar op. Hij vertraagde zijn pas en liet zich inhalen. Beedj had hetzelfde willen doen, maar de Thurl stuurde hem met een handgebaar vooruit.

‘We zullen geen levende vampiers vinden die zich schuil houden in het gras,’ zei de Thurl. ‘Gras groeit recht omhoog. De nacht glijdt voor de zon, maar de zon zelf beweegt zich nooit. Niet meer, tenminste. Waar kan een vampier zich dan verbergen voor het zonlicht?’

‘Weet u nog dat de zon zich bewoog?’ vroeg Vala.

‘Ik was een kind. Een angstige tijd.’ Hij leek niet bang genoeg, vond Vala. Louis Wu had onder deze mensen verkeerd, maar Louis had hun kennelijk niet alles verteld wat hij haar had verteld.

Het is een ring, had hij gezegd. De Boog is het deel van de ring waar je zelf niet op staat. De zon is gaan wiebelen omdat ze niet meer precies in het centrum van de ring staat. Over niet al te veel falans zal de ring tegen de zon aan schuren, had hij gezegd. Maar ik zweer je dat ik het zal verhinderen — of zal sterven tijdens de poging.

Later was de zon opgehouden met wiebelen.

Beedj draafde nog steeds voor hen uit. Af en toe bleef hij staan om een lijk te bekijken of met zijn kromzwaard wat gras weg te maaien van een mogelijke schuilplaats, en wat hij gemaaid had at hij tijdens het voortzetten van zijn patrouille op. Hij straalde meer energie uit dan de Thurl. Vala had geen rivaliteit tussen hen beiden bespeurd — de bevelen waren probleemloos gegeven en opgevolgd — maar ze was ervan overtuigd dat ze de volgende Thurl voor zich zag.

Ze raapte haar moed bij elkaar en vroeg: ‘Thurl, is er een onbekend soort humanoïde bij jullie geweest die beweerde dat hij afkomstig was van een plaats in de hemel?’

De Thurl staarde haar aan. ‘In de hemel!’

Hij zou zoiets nauwelijks vergeten kunnen zijn, maar misschien wilde hij geheimen bewaren. ‘Een mannelijke tovenaar. Onbehaard, smal gezicht, bronskleurige huid, sluik, zwart haar op zijn hoofd, groter dan mijn soort, smal in de schouders en de heupen.’ Met twee vingers duwde ze haar ooghoeken een eindje naar boven. ‘En met zulke ogen. Hij heeft hier in de buurt een zee aan het koken gebracht om een eind te maken aan een plaag van spiegelbloemen.’

De Thurl was al een poosje aan het knikken.

‘Het is gedaan door de oude Thurl, met hulp van Louis Wu. Maar hoe weet jij dat?’

‘Louis Wu en ik hebben ooit samen gereisd, heel ver bakboord van hier. Zonder zonlicht konden die spiegelbloemen zichzelf niet verdedigen, zei hij. Maar die wolken, die zijn nooit meer weggetrokken?’

‘Nee, nooit. We hebben ons gras gezaaid, zoals de tovenaar ons had aangeraden. Smerpen en andere graaf dieren waren hier al ruim voordat wij arriveerden. Waar we ook kwamen, overal vonden we spiegelbloemen met aangevreten wortels. Gras groeit niet goed in dit schemerlicht, dus in het begin hebben we spiegelbloemen moeten eten. De Roden, die in de tijd van mijn vader hun kudden hadden laten grazen op ons gras, en die tegen ons vochten als we bezwaar maakten, zijn ons naar onze nieuwe grasvlakte gevolgd. Sprokkelaars jaagden op de graafdieren. Water-mensen namen weer bezit van de rivieren die door de spiegelbloemen waren ingepikt.’

‘En de vampiers?’

‘Die schijnen het ook weer aardig voor elkaar te hebben.’ Vala grijnsde.

‘Er was een streek die we allemaal vermeden,’ zei de Thurl. ‘Vampiers moeten kunnen schuilen voor daglicht, in grotten, onder bomen, waar dan ook. Toen die wolken waren gekomen zijn ze geleidelijk minder bang geworden voor de zon. Ze waagden zich steeds verder bij hun holen vandaan. Maar dat is alles wat we weten.’

‘We zouden het de Demonen moeten vragen.’

‘Praten de Machine-mensen dan met Demonen?’ Dat idee stond de Thurl kennelijk niet bijzonder aan.

‘Ze prefereren hun eigen gezelschap. Maar Demonen weten waar doden zijn gevallen. Ze moeten dus ook weten waar de vampiers jagen en waar ze zich overdag verstoppen.’

‘Demonen komen alleen ’s nachts in actie. Ik zou niet weten hoe ik met een Demon in gesprek moest komen.’

‘Het is eerder gedaan.’ Vala probeerde het zich te herinneren, maar haar geest werkte niet al te best. Vermoeidheid. ‘Het is eerder gedaan.

‘Er komt een nieuwe religie op, of een oude priester gaat dood, en dan is contact met de Demonen een deel van de eisen waaraan de nieuwe sjamaan behoort te voldoen. De Demonen moeten namelijk de door hem gewenste doodsrituelen kennen en aanvaarden.’

De Stier knikte. Demonen voerden immers de doodsrituelen van elke religie uit, althans binnen duidelijke grenzen. ‘Hoe moet dat dan?’

‘Je moet hun aandacht zien te trekken. Ze moeten verleid worden. Bijna alles werkt wel, maar ze doen zich schuw voor. Dat is een onderdeel van de test. Een nieuwe priester wordt niet serieus genomen voordat hij zijn zaakjes heeft geregeld met de Demonen.’

‘ Verleiden? brieste de Thurl.

‘Mijn mensen en ik kwamen hier als kooplieden, Thurl. De Demonen hebben iets wat wij willen hebben: kennis. Wat hebben wij dat zij willen hebben? Niet veel. Demonen hebben de wereld in hun bezit, met Boog en al. Maar vraag het hun gewoon.’

‘Verleiden!’ Het zat hem dwars. ‘Hoe?’

Wat had ze gehoord? Verhalen die ’s avonds werden verteld, buiten de sfeer van het zakendoen. Maar ze had Demonen gezien, ermee gesproken… ‘Demonen hebben een soort schaduwboerderij onder een groep zwevende steden, ver bakboordwaarts. Wij betalen in gereedschappen en de Stedenbouwers in bibliotheekfaciliteiten. Ze hechten dus waarde aan informatie.’

‘Maar wij weten niets.’

‘Dat is goeddeels waar.’

‘Wat hebben we verder nog?’ De Thurl keek om zich heen. ‘O, Valavirgillin, dit is gevaarlijk spul.’ ‘Wat?’

De Thurl wees om zich heen. Van waar ze stonden waren bijna honderd vampier lijken te zien, allemaal in de buurt van de wal, en ongeveer half zoveel dode Grasreuzen, verspreid over het terrein tussen de grasrand en het verste bereik van de kruisbogen.

Beedj stond een tamelijk klein lichaam te bestuderen. Hij zag dat hij haar aandacht had en tilde het hoofd omhoog, zodat Vala het gezicht kon zien. Het was Himapertharee, een bemanningslid van Anthrantillin.

Er ging een rilling over Vala’s rug, maar de Thurl had gelijk. ‘Demonen hebben voedsel nodig,’ zei ze. ‘Meer dan dat: als deze honderden lijken hier zo maar blijven liggen komen er besmettelijke ziekten van. En iedereen zou de Demonen daarvan de schuld geven. Zij moeten de boel hier komen opruimen.’

‘Maar waarom zouden ze naar mij luisteren?’ Vala schudde haar hoofd. Het voelde aan alsof het was volgepropt met watten.

‘En als we weten waar het vampierkamp zich bevindt, wat dan? Moeten we ze zelf aanvallen?’

‘Ook dat kunnen de Demonen ons misschien zeggen…’

De Thurl rende opeens weg. Vala zag dat Beedj stond te wenken. Hij had iets vast… Opeens begon hij dat ‘iets’ hevig door elkaar te schudden, waarna hij het van zich af wierp, terwijl hijzelf de andere kant op dook. Het bleek een lichaam te zijn; het vertoonde nog een paar stuiptrekkingen en bleef toen roerloos liggen. Beedj bleef nog even brullen.

Het was een levende vampier geweest.

‘Het spijt me, Thurl,’ riep Beedj. ‘Hij leefde nog. Alleen gewond, een pijl door de heup. Misschien kunnen we praten, dacht ik, of iets wijzer worden… maar… maar die geur!’

‘Rustig maar, Beedj. Kwam die geur plotseling op? Een soort verdediging tegen jouw aanval?’

‘Als een scheet, bedoel je? Iets dat je soms onder controle hebt, soms niet? Tja… Thurl, ik weet het niet precies.’

‘Ga verder met je patrouille.’

Beedj reageerde zich af door met zijn zwaard wild op het gras in te hakken. De Thurl liep door.

Vala had ondertussen nagedacht. ‘U moet een delegatie tussen de doden posteren,’ zei ze. ‘Een tent, een paar van uw mensen…’

‘Die we dan ’s morgens leeggezogen terugvinden!’

‘Nee, ik denk dat het vannacht en morgennacht veilig is. De vampiers hebben dit gebied leeg gejaagd en ze zullen hun eigen doden ruiken. Maar toch… zorg dat ze bewapend zijn en… eh… stuur mannen en vrouwen.’

‘Valavirgillin…’

Ik ken uw gebruiken, maar als de vampiers zingen kunnen uw mensen maar beter met elkaar paren.’ Kon ze dit eigenlijk wel zeggen? Ze zou dit in ieder geval nooit hardop hebben uitgesproken tegenover een andere Grasreus.

De Stier gromde, maar… ‘Ja. Trouwens, wat de Thurl niet heeft gezien is ook niet gebeurd. Dus.’ De Thurl wenkte Beedj. ‘Zal Vooruitblik Handelsmaatschappij zich bij ons voegen?’ vroeg hij Vala.

‘We moeten u steunen. Twee hulpbehoevende soorten spreken samen luider dan één.’ De Vooruitblik Handelsmaatschappij kon van de meeste problemen gewoon wegrijden, maar deze keer niet. Ze hadden het grootste deel van hun brandstof over handdoeken gesprenkeld.

‘Dan zijn we met drie soorten. De vorige nacht zijn veel Sprokkelaars gedood. Zij zullen met ons waken. Moeten we nog versterking zoeken? De vampiers zullen ook onder de Roden hebben gejaagd.’

‘Het proberen waard.’

Beedj was genaderd. De Thurl begon zo snel te praten dat Vala het niet kon volgen. Beedj sputterde tegen, maar gaf ten slotte toe.

‘We moeten overdag proberen te slapen,’ zei Vala. Haar lichaam schreeuwde om rust.

Iets sloot zich om haar pols. ‘Baas?’

Met een schok werd ze wakker. Haar zwakke gilletje was bedoeld geweest als een luide kreet. Ze liet zich opzij rollen en schoot overeind — maar het was slechts Kaywerbrimmis.

‘Baas, wat heb je de Stier allemaal verteld?’

Ze was nog steeds groggy. Ze had iets te drinken nodig en een bad of… dat gekletter, regende het? Een flits, een knal, dat moest donder zijn.

Ze had haar smerige kleren uitgetrokken voordat ze ging slapen. Ze gleed onder de dekens vandaan en stapte uit de container, de koele regen in. Kay zag haar vanuit de schutterscabine dansen in de plensbui.

Consequenties. Kooplieden paarden niet. Ze bedreven rishathra met de soorten die ze tegenkwamen, maar paren was iets heel anders. Je maakte een zakenpartner niet zwanger, je deed niet mee aan seksuele dominantiespelletjes, en je werd niet verliefd.

Maar aan het einde van de bewoonde wereld, onder vreemde humanoïden, kon je elkaar ook niet vermijden.

Ze wenkte hem en riep: ‘Kom je ook lekker wassen! Hoe laat is het?’

‘Al bijna avond. We hebben lang geslapen.’ Kay begon met een zekere opluchting zijn kleren uit te trekken. Ik dacht dat we alle tijd nodig hadden om ons tegen de vampiers te wapenen.’

‘Dat komt nog. Hoe is het met Barok?’

‘Geen idee.’

Ze dronken samen, wasten elkaar, droogden elkaar af, en voelden zich gerustgesteld: de paringsdrang bleek onderdrukt te kunnen worden.

Het hield op met regenen. Je zag de wind de laatste vlagen boven het stoppelveld wegjagen. Hier en daar waren in het woelige, opengebroken wolkendek stroken van een azuurblauwe hemel te zien en opeens ook een smalle verticale streep van blauwwitte spikkels.

Vala’s mond viel open. Ze had de Boog al in geen vier rotaties gezien.

In de vage gloed van het Booglicht zag ze patronen op het stoppelveld. Een halve cirkel van bleke rechthoekjes. En in het brandpunt van de boog was een tent opgericht. Grasreuzen liepen af en aan, geholpen door een handvol veel kleinere humanoïden. Op de rechthoeken lagen… lakens? Ze stalden de lijken uit.

‘Heb jij gezegd dat ze dit moesten doen?’

‘Nee. Maar het is geen slecht idee,’ zei Vala.

In Anthrantillins verlaten kruiser troffen ze Barok aan met een vrouw die twee keer zo groot was als hij. Hij zag er voor zijn doen buitengewoon mak uit, maar hij glimlachte. ‘Wemb, dit zijn mijn partners Valavirgillin en Kaywerbrimmis. Lui, dit is Wemb.’

Ik zou hebben gedacht…’ begon Kay.

Baroks lachje klonk niet echt natuurlijk. ‘Ja, en je zou gelijk hebben gehad als je dacht dat we geslapen hebben.’

Wemb kwam ertussen. ‘Hier slapen, samen, beschermt ons beiden tegen de bedoelingen van anderen, tegen nog meer rishathra. Wij hebben geboft met elkaar.’

Wroetend in zijn uitgeputte geest had Barok een nieuwe gedachte opgevist. ‘Forn. Hebben jullie Foranayeedli nog gevonden?’

‘Ze is verdwenen,’ zei Vala.

Baroks lichaam huiverde, een onbeheersbaar beven. Zijn hand sloot zich om Vala’s pols. Ik riep naar beneden: laden! Geen reactie. Ze was weg. Ik ging naar buiten om haar te zoeken, om haar tegen te houden als ze op het zingen af zou gaan. Maar toen ik buiten kwam was mijn geest meteen uitgeschakeld. Ik stond aan de voet van de wal en de regen beukte me naar de grond. Iemand struikelde over me heen. Drukte me in de modder. Wemb. Wij… het woord rishathra is veel te zwak…’

Wemb nam hem bij de schouder en draaide hem naar zich toe. ‘We deelden liefde met elkaar, we paarden zelfs, maar we moeten het rishathra blijven noemen, Barok. Dat moeten we echt.’

‘… rukten elkaar de kleren van het lijf en vrijden en vrijden, maar net op het nippertje kwamen we weer een beetje tot ons verstand. Een halve cirkel van die bleke griezels probeerde ons in te sluiten. De regen moet een deel van hun geur hebben weggespoeld. Ik zag overal om ons heen kruisbogen liggen. De hele nacht door hebben wachtposten van de Grasreuzen de wal in de steek gelaten, en ze lieten de kruisbogen en alles wat ze bij zich hadden gewoon op de grond vallen…’

‘We hebben kruisbogen opgeraapt,’ onderbrak de Grasreuzin hem. Ik zag Makee dood op de grond liggen met een vampier in zijn armen. Ze waren samen doorboord door een pijl, en zijn pijlkoker lag naast hem. Die heb ik gepakt en leeggeschud. Daarna heb ik een stel pijlen naar Barok gegooid en de meest nabije vampier neergeschoten. En toen de volgende.’

‘Aanvankelijk kon ik de kruisboog niet spannen.’

‘En de volgende. Schreeuwde je daarom zo? We hebben er achteraf met geen woord meer over gesproken.’

‘Schreeuwen en spannen. Schreeuwen om kracht te verzamelen,’ zei Barok. ‘Jullie vervloekte bogen zijn niet gemaakt voor zwakke Machine-mensjes.’

‘Zijn jullie de hele nacht daar buiten geweest?’ vroeg Vala.

Wemb knikte. ‘Toen de regen begon te minderen heb ik voor ons allebei een handdoek opgeraapt,’ zei Barok. ‘Ze lagen er bij bosjes.’ Zijn greep om haar pols was pijnlijk. ‘Kay, Vala, we hebben gezien waarom!’

‘Krijgers liepen langs ons heen,’ zei Wemb. Ik heb Heerst in zijn been geschoten, maar hij liep gewoon door, op weg naar het gezang. Vampiers kwamen op hem af, rukten de handdoek van zijn gezicht en namen hem mee. Hij is mijn zoon.’

‘Als je iets voor je gezicht hebt rukken ze het weg! Heerst gebruikte brandstof in zijn handdoek, maar die was weggespoeld door de regen. Wij zochten handdoeken die… Wemb?’

‘Peperprei. Mingi.’

‘Ja, die hielden hun geur. Die hebben ons in leven gehouden — de handdoeken en de rishathra. Steeds als het ons teveel dreigde te worden begonnen we te rishen. En de pijlen. De meeste wachtposten lieten hun zwaard en hun boog vallen, maar niet hun pijlkoker. We moesten goed zoeken. De doden beroven.’

Ik heb iets gezien wat ik niet begrijp,’ zei Wemb. ‘Dat moet ik de Thurl vertellen. Vampiers vrijden met sommigen van ons en leidden hen toen weg naar het gras en verder. Waarom werden zij in leven gehouden? En leven ze nog?’

‘Misschien dat de Demonen het weten,’ zei Vala.

‘Demonen bewaren hun Demonengeheimen,’ zei Wemb.

De wolkenhemel had zich weer gesloten. In het donker zei Barok: ‘Ik heb de vampier neergeschoten die Anth wegleidde. Het kostte twee pijlen. Toen nam een andere het gezang over, en ook haar heb ik neergeschoten. Daarna ging Anth achter een derde vrouw aan, maar tegen die tijd waren ze buiten mijn bereik. Ze leidde hem het hoge gras binnen. Ik heb hem niet meer gezien. Had ik hem moeten neerschieten?’

Ze keken hem alleen maar aan.

Ik kan vannacht niet met jullie waken,’ zei Barok. Ik kan de gedachte aan rishathra nu niet verdragen. Mijn hoofd is te… ik weet niet hoe ik het jullie kan uitleggen…’

Ze knepen hem in zijn armen en probeerden duidelijk te maken dat ze hem heel goed begrepen. Ze heten hem daar achter.

3. De opstekende storm

De tent stond met de rug naar de wal, niet ver ervandaan, en bood uitzicht op een boog van grijze lakens.

De lijken waren hoofd naast hoofd gelegd, twee Reuzen per laken, of vier vampiers. Reuzen hadden Anthrantillin en zijn bemanningslid Himapertharee gevonden en hen naast elkaar op een laken gelegd. Taratarafasht en Foranayeedli werden kennelijk nog vermist. Op een ander laken lagen zes kleine dode Sprokkelaars.

De Reuzen waren bijna klaar met hun arrangementen. Enkele kleine humanoïden bewogen zich in hun midden, niet echt om te helpen, maar om voedsel en lichte lasten te dragen. Allemaal droegen ze een deken over zich heen, met een gat erin waar het hoofd door stak.

Een Grasreus kon zonder moeite een vampier tillen. Voor het dragen van een dode Grasreus waren er twee nodig. Toch droeg Beedj in zijn eentje het lichaam van een Grasreuzin op zijn rug. Hij Het de vrouw voorzichtig van zijn schouders zakken, precies op haar helft van het laken. Hij nam haar bij een hand en sprak haar bedroefd toe. Vala besloot bij nader inzien hem nu maar niet aan te spreken.

Twee vrouwen hadden een vampierlijk op zijn plaats gelegd. Een van hen kwam naderbij. ‘We hebben de randen van de lakens met peperprei ingewreven. Dat houdt kleine aasdiertjes tegen,’ zei Moonwa tegen de drie Machine-mensen. ‘Tegen grote aaseters kunnen we kruisbogen gebruiken. En Demonen hoeven niet te vechten om te krijgen wat het hunne is.’

‘Een fatsoenlijke gedachte,’ zei Valavirgillin instemmend. Tafels zouden de doden buiten het bereik van aaseters hebben gehouden, maar waar moesten de Grasreuzen hout vandaan halen?

‘Wat kan ik voor jullie doen?’ vroeg Moonwa.

‘We zijn gekomen om samen met jullie te waken.’

‘De strijd heeft jullie te zeer uitgeput. Er komen de eerste nacht geen Demonen. Rust uk.’

‘Maar het was nog wel mijn eigen idee,’ zei Vala.

‘Het idee van de Thurl,’ corrigeerde Moonwa haar.

Vala knikte en zorgde ervoor dat ze niet glimlachte. Het ging om een sociale conventie, zoals in Louis Wu hielp de Thurl een zee aan de kook te brengen. Ze wees naar de kleine humanoïden. ‘Wie zijn dat?’

Moonwa riep: ‘Perilack, Silack, Manack, Coriack…’ Vier hoofdjes keken hun kant op. ‘Dit zijn andere bondgenoten: Kaywerbrimmis, Valavirgillin en Whandernothtee.’

De Sprokkelaars knikten het drietal glimlachend toe, maar kwamen niet meteen. Ze begaven zich naar de plek, een eind bij de doden en de tent vandaan, waar de Grasreuzen zich voorzichtig van hun dekens ontdeden zonder de buitenkant aan te raken, om zich vervolgens te wapenen met kruisbogen en zwaarden. Ook de Sprokkelaars deden hun besmette dekens af en hingen smalle zwaardjes op hun rug.

Beedj naderde, zonder deken en gewapend. ‘Handdoeken in de tent. We hebben ze ingewreven met mingi,’ zei hij. ‘Welkom allemaal.’

Sprokkelaars reikten bij de Machine-mensen tot okselhoogte, en bij Beedj en Moonwa tot de navel. Ze hadden spitse, onbehaarde gezichten. Hun glimlach was breed en vol tanden, ietsje te vol. Ze droegen tunieken van gedroogde smerphuid, met de beige vacht er nog op, rijkelijk versierd met veren. Bij de twee vrouwen, Perilack en Coriack, vormden die veren een soort vleugeltjes; zij moesten zich tamelijk behoedzaam bewegen om het kunstwerk niet te beschadigen. Manack en Silack leken veel op de vrouwen. Het verschil zat vooral in de kleren. Ook de hunne waren versierd met veren, maar ze hadden hun armen vrij voor actie. Of om te vechten.

Het begon te regenen, net genoeg om de Machine-mensen de tent binnen te drijven. Vala zag dat de bodem bedekt was met een dikke laag gras — bij wijze van matras en om de Grasreuzen te voeden. Ze hield haar metgezellen tegen tot ze hun sandalen hadden uitgetrokken. Het was al bijna zo donker dat Vala de gezichten nog maar moeizaam kon herkennen. Met rishathra kon je het beste ’s avonds beginnen.

Maar niet op een slagveld.

‘Dit zijn kwade tijden,’ zei Perilack.

‘Hoeveel hebben jullie er verloren?’ vroeg Whandernothtee. ‘Tot nu toe bijna tweehonderd.’

‘Wij waren maar met ons tienen. Vier zijn er weg. We hebben Sopashinthay en Chitakumishad bij het kanon hierboven gelaten om ons te bewaken en Barok is herstellende van een nacht in de hel.’

‘De man van onze koningin is met de vrouw van de Thurl op weg gegaan om andere humanoïden bij de onderhandeling te halen. Als de…’ Het vrouwtje keek schichtig om zich heen. ‘… de heren van de nacht niet tot ons spreken, zullen we morgen met meer stemmen zijn.’

Volgens de legenden verstonden de Demonen elk woord dat over hen werd gesproken, behalve (beweerden sommigen) op klaarlichte dag. Dan werden ze achter hun rug om ook wel Lijkenpikkers of erger genoemd. Best mogelijk dat ze nu al in de buurt waren!

‘Zou de man van jullie koningin werkelijk rishathra doen met zijn metgezellen?’ vroeg Kay.

De vier Sprokkelaars giechelden. Beedj en Moonwa bulderden van het lachen. Een van de kleine vrouwen, Perilack, zei tegen Kay: ‘Als de Grasreuzinnen er iets van zouden merken. Het formaat is van belang. Maar jij, tussen jou en mij zou iets moois kunnen ontstaan.’

Perilack en Kaywerbrimmis keken elkaar aan alsof ze plotseling op een en dezelfde gedachte waren gekomen. Het vrouwtje pakte Kay bij de elleboog; Kay’s arm streek over haar veren. Ik neem aan,’ zei hij, ‘dat jullie deze sneller kunnen verzamelen dan verbruiken?’

‘Nee,’ antwoordde ze. ‘De huiden bederven snel. We zouden er een paar kunnen verhandelen, niet veel.’

‘En als we een manier vonden om het bederf tegen te houden?’

Af en toe ving Valavirgillin een vleugje rottingsgeur van de vlakte op, dat ze dan snuivend probeerde kwijt te raken. Maar Kaywerbrimmis had kennelijk geen last van de stank. Hij niet! Hij was in zijn rol van handelaar geschoten. Zijn geest bewoog zich in een domein waar winst en verlies kwesties van cijfers waren, waar je ongemakken gewoon moest negeren, en waar een heel Rijk voortbestond, omdat het afval van de ene humanoïde het goudmijntje van een andere was.

De nacht was gevallen, maar in het vage schijnsel van een deel van de zonverlichte Boog zag ze Beedj breed grijnzen. ‘Heb je al eens eerder onderhandelingen bijgewoond?’ vroeg ze de Grasreus.

‘Een paar. Louis Wu kwam toen ik een kind was, maar de overeenkomsten werden allemaal gesloten tussen hem en de oude Thurl. De Roden hebben dertig falans geleden vrede met ons gesloten; we hebben onze woongebieden afgebakend. Vierentwintig falans geleden hebben we een bijeenkomst met de Roden en de Zee-mensen gehad en kaarten uitgewisseld. Alle volken hebben dingen geleerd over het nieuwe territorium. Maar allemaal vinden ze de Grasreuzen onhandig groot…’

Een plichtmatige tegenwerping zou niet worden geloofd. Vala stak haar armen omhoog en vatte de Reus bij de ellebogen. Ze had geluisterd naar het geluid van Demonen in de nacht, maar alleen de regen gehoord.

De wolken hadden zich gesloten. Het was nu pikdonker.

‘Moeten we ons beperken tot wachten?’ vroeg een van de mannelijke Sprokkelaars. ‘Zouden ze dat misschien beleefder vinden?’

Manack, was het niet? Dichter behaard rond zijn keel, alsof hij een alfa en Silack een bèta was. Onder veel soorten humanoïden had het eerste type man het voor het zeggen, maar Vala wist niet hoe dat bij de Sprokkelaars zat.

‘Manack, we zijn hier,’ zei Vala. In hun eigen domein. Je zou zelfs kunnen stellen dat wij zijn gekomen om de heren van de nacht te vermaken. Wil je rishathra met me doen?’ Tegen Beedj voegde ze er snel aan toe: ‘Wegens het formaat, Beedj. Om me wat groter te gaan voelen. Ik verwacht dat Whand eerst met Moonwa zal…’ Maar toen zag ze dat Kay en Perilack het zakelijke gedeelte achter de rug hadden. Nou ja, de een dacht er zus over, de ander zo…

Rishen met een Sprokkelaar was niet meer dan een voorspel.

Rishathra bedrijven met de opvolger van de Thurl was iets heel anders. Het bood zijn genoegens. Hij was groot. Hij was zeer gretig. Hij was zeer trots op zijn zelfbeheersing, hoewel hij voortdurend op het randje balanceerde. Hij was erg groot.

Kaywerbrimmis had een heerlijk nachtje, zo te zien. Hij deelde een of andere grap of een geheimpje met Moonwa. Een prima handelaar, die man. Een prima man, eigenlijk. Vala keek steeds weer zijn kant op.

Ze hadden met elkaar gepaard. Vala kon dat niet uit haar gedachten zetten… en waarom zou ze het ook proberen? Het was een goede stemming om in te verkeren als je aan een rishpartijtje deelnam. Maar toch.

Paren is iets geordends. Aeonen lange evolutie heeft de paringsreacties van alle humanoïden geschapen: de benadering, de geur, de houding, de gebaren, de zichtbare signalen, de aanraking hints. En de cultuur voegt daar nog het nodige aan toe: dansen, clubjes, stijlen, toegestane woorden en zinnen.

Maar evolutie heeft nooit betrekking op seks met een andere soort, en rishathra is dus altijd een vorm van kunst. Waar vormen niet bij elkaar passen, kunnen misschien andere vormen worden gevonden. En wie niet kan meedoen kan toekijken, kan ondeugende adviezen geven…

En desnoods op wacht staan, als de handelaar even rust van lichaam of geest nodig heeft.

De nacht was nagenoeg stil, maar niet elke fluistering was wind. Er moesten Demonen buiten zijn. Het was hun plicht. Maar mocht de boodschap van een slagveld vol lijken hen toevallig niet bereikt hebben, dan zouden die zuchten van vampiers kunnen zijn.

Vala zat op een kruk van drie passen hoog, stevig genoeg voor een Grasreus. De nacht was warm genoeg om naakt te zijn, in elk geval was zij het, maar er hingen geladen geweren op haar rug. Voor zich uit zag ze regenvlagen en verder eigenlijk niets. Achter haar was op dit moment alle opwinding geluwd.

‘Wij en de Grasreuzen houden van elkaar, maar we zijn niet zo maar parasieten,’ hoorde ze een van de Sprokkelaars zeggen. ‘Waar vroeger hele wouden van spiegelbloemen stonden zijn nu planteneters te vinden. Ze zijn prooi die ons kan voeden. Wij trekken voor de mensen van de Thurl uit en nemen wat we nodig hebben. We zijn verkenners, we zijn gidsen, wij maken hun kaarten.’

Dat was Manack. Hij was een beetje klein om zelfs een vrouw van de Machine-mensen goed van dienst te zijn, en onervaren, maar hij kon bijleren. De juiste instelling was voor sommigen iets gemakkelijks, anderen leerden het nooit.

Paren heeft gevolgen. Een humanoïde reageert op een paring niet met zijn geest. Rishathra heeft geen gevolgen, de geest kan de zaakjes onder controle houden. Pijnlijke toestanden horen er niet bij. Er moet samen gelachen worden. Rishathra is amusement en diplomatie en vriendschap, en weten dat je wapens in het donker onder handbereik zijn.

‘We hopen fortuin te maken,’ zei Kay. ‘Degenen die het Rijk uitbreiden worden royaal behandeld. Het Rijk groeit naarmate het meer brandstof heeft. Als het ons lukt een gemeenschap over te halen om brandstof te maken en aan het Rijk te verkopen stelt de bonus ons allemaal in staat een gezin te stichten.’

‘Die bonus is voor jullie,’ zei Moonwa. ‘Die gemeenschappen krijgen iets heel anders. Verlies van ambities, verlies van vrienden en partners, desillusie en een vroege dood voor iedereen die jullie brandstof leert drinken.’

‘Sommigen zijn te zwak om “genoeg” te kunnen zeggen. Moonwa, jij bent daar toch zeker te sterk voor?’

‘Natuurlijk. Ik kan het vannacht al doen, nu meteen. Genoeg geweest, Kaywerbrimmis!’

Vala draaide zich om en zag witte grijnzen, grote en kleintjes.

Ik heb afgelopen nacht een van jouw handdoeken met brandstof om gehad,’ zei Beedj. Ik werd er duizelig van. Kon niet meer goed mikken.’

Kay veranderde tactvol van onderwerp. ‘Valavirgillin, ga jij terug naar Centraalstad om te paren en een gezin te stichten?’ Ik ben al gepaard,’ zei ze. Kay wist opeens niets meer te zeggen. Hij had het niet geweten!

Wat was er door zijn hoofd gegaan? Dat hij en zij formeel een paar zouden kunnen worden? Ik heb mezelf rijk gemaakt dank zij een geschenk van Louis Wu van de Bolmensen,’ zei Valavirgillin. Hoe ze dat had gedaan ging niemand iets aan, en was bovendien illegaal geweest. ‘Toen ben ik gepaard. Tarbs ouders waren vrienden van onze familie, zoals bij ons de gewoonte is, Moonwa. Hij had weinig geld, maar hij is een goede vader en hij gaf me de vrijheid om in zaken te blijven. Op een gegeven moment werd ik rusteloos. Ik herinnerde mij dat Louis Wu ooit had gesuggereerd… nee, gevraagd of ons volk iets doet met het slijk dat overblijft als je alcohol maakt. Plastic, noemde hij het. Zijn praatding wist geen vertaling te geven, maar ik heb het woord onthouden. Het betekent vormloos, volgens hem. Plastic kan elke vorm aannemen die de maker wenst. Dat slijk is nutteloos, smerig spul. Klantvolken zouden blij zijn als wij een reden hadden om het weg te halen. Dus toen ben ik een chemisch laboratorium begonnen.’

Ze haalde in het donker haar schouders op. ‘Het kost altijd veel meer dan je verwacht, maar we begonnen antwoorden te krijgen. Er zitten geheimen in die smurrie! Op zekere dag was mijn geld praktisch op. Tarablilliast en de kinderen zijn bij mijn schoonfamilie en ik ben hier, tot ik het gezin weer kan voeden. Coriack, ben jij gereed om de wacht over te nemen?’

‘Natuurlijk. Houd die gedachte vast, Whandernothtee. Vala, wat is er buiten te zien?’

‘Regen. Af en toe vang ik een glimp op van iets zwarts en glimmends, en ik hoor gegiechel. Geen vampiergeur.’

‘Mooi zo.’

Moonwa was vervallen in haar Grasreusdialect en ze maakte grappen die Beedj deden bulderen van het lachen. In het grijze ochtendlicht spraken de Sprokkelaars met elkaar, wezen naar de opklarende vlakte en vielen toen min of meer in een hoopje over elkaar heen.

‘Denk je dat ze gekomen zijn?’ vroeg Spash aan niemand in het bijzonder, waarna hij uit de tent stapte.

‘Kan me niet schelen,’ zei Whand. ‘Laten we gaan slapen.’

‘Ze zijn gekomen,’ zei Spash.

Vala liep naar buiten.

Het duurde even voordat het tot haar doordrong dat een van de lakens leeg was. Welk? Daar helemaal links… de zes dode Sprokkelaars. De andere doden waren onaangeroerd.

Beedj kwam naar buiten, zwaaiend met zijn zeis-zwaard. Andere Reuzen kwamen van de wal af. Ze overlegden samen en verspreidden zich toen om te onderzoeken wat de Demonen precies hadden gedaan.

Vala klom echter op de wal en ging slapen in de vrachtcontainer.

Rond het middaguur werd ze uitgehongerd wakker met een geur van bradend vlees in haar neusgaten. Ze volgde die geur tot voor de tent.

Daar vond ze de Machine-mensen en de Sprokkelaars bij elkaar. De laatste waren op jacht geweest. Het vuur dat ze hadden aangelegd om hun vangsten te braden was door Barok en Whand gebruikt om brood te bakken van lokaal gras.

‘Wij eten vier, vijf, zes maaltijden per dag,’ zei Silack tegen haar. ‘Whand zegt jullie maar één?’

‘Ja, maar een grote! Hebben jullie genoeg vlees kunnen vinden?’

‘Toen jullie mannen kwamen zijn de onze weer op jacht gegaan. Eet maar wat je ziet, de jagers zullen nieuwe voorraad brengen.’

Het platte brood was aardig gelukt en Vala complimenteerde de mannen. Smerpvlees was ook wel lekker, al was het een beetje schraal en taai. In elk geval hadden de Sprokkelaars in tegenstelling tot vele andere humanoïden niet de gewoonte de smaak van het vlees te veranderen door middel van zout of kruiden of bessen.

Vala dacht even aan de mogelijkheid smerpen in andere streken uit te zetten, maar elke handelaar kende het antwoord op die vraag. Wat voor de ene humanoïde een zegen was, was voor de andere een plaag. Zonder inheemse roofdieren om hun aantal binnen de perken te houden zouden smerpen halve oogsten opvreten, zich razendsnel vermenigvuldigen en daarna, verhongerend, akelige ziekten verspreiden.

Inmiddels had ze alles opgegeten wat ze zag. Zowel de Sprokkelaars als de Machine-mensen hadden haar daarbij geamuseerd gadegeslagen. ‘Zeker een zware nacht achter de rug,’ zei Silack.

‘Heb ik iets gemist?’

‘De Demonen zijn actief geweest,’ zei Kay. ‘Er liggen nu geen dode Grasreuzen meer tussen de omwalling en het hoge gras. Beedj heeft hier en daar keurige stapels botten in het gras gevonden. Ze hebben de vampiers niet aangeraakt. Die zullen wel voor de komende nacht gereserveerd zijn.’

‘Heel attent van hen.’ Nu hun doden verdwenen waren, was de rouwperiode voor de Grasreuzen voorbij, hoewel… ‘Het zou nog attenter zijn als ze ook de andere doden meenamen. Anders nog iets?’

Silack wees.

Het regende nu niet. De wolken vormden een eindeloos plat dak, hoog aan de hemel. Je kon tot ver op de vlakte kijken, en wat Vala zag, was een forse, door dieren getrokken kar die naar het dorp van de Grasreuzen onderweg was.

Vijf grote, breedgeschouderde dieren. Meer dan de kar met haar hoge zijkanten nodig had, al was ze zwaar.

‘Ze zullen hier zijn voor het donker wordt. Als jullie soort in korte poosjes kan slapen heb je nu nog even de tijd.’

Vala knikte en klom de wal op om nog een dutje te doen.

Paroom reed op de bestuurdersbank naast een veel kleinere roodhuid. Drie andere Roden reden mee in de gesloten ruimte onder de bank.

Ze lieten de kar vlak bij de opening in de omwalling tot stilstand komen. Ze tilden iets van de lastvloer. Vala kneep haar ogen tot spleetjes en probeerde iets te zien dat bijna onzichtbaar was. Haar handelaarshart bonkte en de zenuwen gierden door haar keel. Ten tijde van de Val der Steden was er van alles uit de lucht komen vallen, maar vooral vliegende voertuigen. Dit gebogen, doorzichtige scherm was van een type dat in zulke neergestorte zweefwagens werd aangetroffen. De meeste waren echter verbrijzeld. Dit exemplaar was zo te zien intact. Het moest een vermogen waard zijn.

De Roden die naar voren kwamen hielden het aan de hoeken vast. Ieder droeg een zwaard dat bijna even lang was als hijzelf in een leren schede op de rug. Ze hadden geverfde leren kilts aan en droegen een rugzak, zowel de mannen als de vrouwen, hoewel de kleren van de vrouwen fellere kleuren hadden. Hun tanden waren puntig, allemaal — een dubbele rij hoektanden.

Valavirgillin, Kaywerbrimmis, Moonwa, de Thurl in volle wapenrusting, Manack en Coriack vormden het welkomst comité. Ze hadden de groep een beetje uitgedund.

‘Thurl, dit is een vensterscherm,’ zei een van de Roden plechtig. ‘Het is een geschenk van de Moeras-mensen, die hun woongebied niet kunnen verlaten. Zij vragen of wij hen willen beschermen tegen de plaag van de opdringende vampiers. De Moeras-mensen zijn niet in staat te vluchten, want alleen in hun moeras kunnen ze leven.’

Valavirgillin ving de vragende blik van de Thurl op. ‘Wij hebben van die soort gehoord,’ zei ze. ‘Moerassen, een woestenij, een bergwand, een woud dat uit maar één soort bomen bestaat. Hun maag is zodanig aangepast dat ze nog maar één soort voedsel verdragen. Ze kunnen geen hitte of koude doorstaan, en de lucht is hun al gauw te vochtig of te droog. Maar dit is een prachtig geschenk.’

‘Dat is het. We zullen voor de Moeras-mensen doen wat we kunnen,’ zei de Thurl. ‘Deze bondgenoten is het gelukt ons te bereiken…’ De Thurl stelde de Machine-mensen en de Sprokkelaars voor, wier namen hij langzaam en met wisselende accuraatheid uitsprak.

Ik ben Tegger Hooki-Thandarthal,’ zei de mannelijke Rode. ‘Dit is Warvia hooki-Murf Thandarthal. We reizen met Anakrin hooki-Whan-hurhur en Chaychind hooki-Karashk.’ De twee laatstgenoemde Roden verwijderden zich vervolgens om de trekdieren te verzorgen.

‘Hoe gaat uw volk om met rishathra?’ vroeg de Thurl.

‘We kunnen het niet,’ zei Warvia, zonder verdere toelichting.

Paroom grijnsde en Vala beantwoordde zijn grijns, want ze kon zich de teleurstelling van de mannelijke Grasreuzen levendig voorstellen. De Thurl sprak als gastheer voor hen allen, zoals het protocol vereiste, maar hield het kort. Wat had het voor zin uit te weiden over de vaardigheid in rishathra van sommige gasten tegenover een soort die er niet toe in staat was? Tegger en Warvia beperkten zich tot een knikje toen hij uitgesproken was. De twee andere mannelijke Roden hadden niet eens geluisterd. Ze bestudeerden de vampierlijken die op een van de lakens lagen en kwebbelden in hoog tempo met elkaar.

Tegger en Warvia leken sprekend op elkaar. Hun huid was glad, hun gezicht onbehaard. Ze droegen kilts van een zachte leersoort, versierd met koorden. Ze waren even groot als Machine-mensen, maar veel slanker. Grote oren stonden uit aan weerszijden van hun smalle hoofd. Hun tanden leken niet bijgevijld maar van nature zo spits te zijn. Warvia had borsten, maar ze waren bijna plat.

‘We hebben nog nooit gehoord van een zo grote groep vampiers bij elkaar,’ zei Warvia.

‘Jullie hebben een heel leger gedood,’ zei Tegger. ‘Overal zagen we vampiers liggen. Jullie buren zullen wel dankbaar zijn.’

‘De Demonen,’ vroeg Warvia, ‘zijn die al geweest?’

‘Er kwam een leger vampiers in de nacht voor de laatste,’ zei de Thurl. ‘En het leger was verdwenen toen de duisternis week voor het zonlicht. Jullie hebben de doden gezien die zij hebben achtergelaten, maar onze eigen doden zijn al opgehaald door de Demonen. Hun aantal was iets meer dan half zo groot als dat van de dode vampiers, met bovendien meer dan honderd Sprokkelaars en vier van onze tien Machine-mensen. De vampiers zijn een levensgevaarlijke bedreiging. Wees welkom bij ons.’

‘Wij zijn geen getuige geweest van zulke terreur,’ zei Tegger. ‘Er verdwenen jonge jagers. Onze leraren kunnen er niets meer van, zeiden we tegen elkaar, of een of ander nieuw roofdier heeft ons gevonden. Paroom, vergeef ons als we misschien iets van ongeloof hebben laten blijken.’

Paroom knikte discreet. ‘Wat we wisten van de vampiers was voor de helft fout,’ zei de Thurl. ‘Het Rijk van de Machine-mensen verscheen net op tijd om ons te helpen.’

Vala realiseerde zich steeds beter dat geen andere Grasreus iets dergelijks kon zeggen. De stam afvallen was de Thurl afvallen. ‘We moeten jullie onze verdedigingmaatregelen laten zien,’ vervolgde de Thurl, ‘maar hebben jullie al gegeten? Moeten jullie je maaltijd bereiden bij daglicht?’

‘We eten ons vlees rauw. We houden van afwisseling. Grasreuzen eten geen vlees, maar geldt dat ook voor Sprokkelaars en Machine-mensen? Mogen we met jullie delen? Kom eens kijken wat we hebben meegebracht.’

Ze hadden vijf ingespannen trekdieren plus een kooi op de lastvloer. Het wezen in de kooi voelde hun blik en begon te brullen. Het was een beest dat zo groot was als een Grasreus, en een moordenaar, dat zag Vala meteen. ‘Wat is dat?’ vroeg ze. ‘Hakarrch,’ zei Tegger met zichtbare trots. ‘Een roofdier uit de Barrièreheuvels. De Tuin-mensen hebben er ons twee gestuurd voor de sport. Opgejaagd buiten zijn eigen terrein heeft het mannetje niettemin een van onze jagers gedood voordat we hem te pakken hadden.’

Het was opschepperij. Wij zijn machtige jagers. We krijgen mindere jagers te pakken en zullen ook wel eens afrekenen met die vampiers van jullie. ‘Perilack, zullen we dit vlees eens uitproberen?’ stelde Vala voor. ‘Niet vanavond, maar morgen tijdens onze enige maaltijd?’

‘Afgesproken,’ zei de Sprokkelaarster. ‘Warvia, vanavond zouden jullie een van de trekdieren kunnen slachten. Morgen en later willen wij graag optreden als gastheren. Wij zullen iedereen van voedsel voorzien tot de…’ De schaduwrand had een stukje van de zon afgesneden, maar het was nog steeds helder licht.’… tot de eters der doden het zich verwaardigen met ons te spreken. Jullie willen vast wel eens smerpvlees proeven.’

‘Wij danken jullie.’

Het vuur was nu het enige licht — niet genoeg om er een maaltijd bij klaar te maken, maar die hadden ze al achter de rug. Van de andere Roden was Anakrin hooki-Whanhurhur een oude man, gerimpeld, maar nog soepel van leden. Chaychind hooki-Karashk, ook een man, had overal grote littekens en was in een of ander gevecht een arm kwijtgeraakt.

Ze hadden ook zelf een gift meegebracht: een kolossale kan van aardewerk met donker, zwaar bier. Helemaal niet gek. Vala zag dat ook Kay reageerde. Eens kijken hoe hij dit aanpakt.

‘Maken jullie dit zelf?’ riep Kay. ‘En veel?’

‘Ja. Denk je aan handel?’

‘Chaychind, het kan de moeite van het vervoer waard zijn als het goedkoop genoeg is…’

‘De verhalen over de Machine-mensen zijn niet overdreven.’

Kay leek van zijn stuk gebracht. Jammer, Vala kon het nu maar beter overnemen. ‘Kaywerbrimmis bedoelt dat we brandstof voor onze kruisers zouden hebben als we genoeg van dit bier kunnen brouwen. Onze kruisers dragen wapens en kunnen nog veel meer dragen. Ze zijn sneller dan trekdieren, maar ze kunnen zich niet bewegen zonder brandstof.’

‘Jullie willen een geschenk?’ vroeg Chaychind, terwijl Tegger uitriep: ‘Ons bier als brandstof verstoken?’

‘Een geschenk ten behoeve van de oorlog. We moeten allemaal

onze bijdrage leveren. Grasreuzen hun krijgers, Sprokkelaars hun spionnen, jullie de brandstof.’

‘Onze ogen.’

‘Hè?’

‘Wij kennen geen soort die zo ver kan zien als een Rode Herder.’

‘Jullie ogen. Onze kruisers, kanonnen, vlammers. Kunnen jullie driehonderd mansgewichten bier bijdragen aan onze oorlog tegen de vampiers? Dat kan worden gedistilleerd tot dertig mansgewichten brandstof. We hebben een distillatie systeem bij ons dat makkelijk genoeg is om gekopieerd te worden.’

‘Dat is genoeg om hele beschavingen bezopen te maken!’ riep Warvia.

Maar Tegger vroeg: ‘Wat voor mansgewichten?’

Aha! ‘Jullie eigen maat,’ zei Vala. Tegger had de voor de hand liggende vraag gesteld, maar dat feit alleen al impliceerde een zekere instemming… en een mansgewicht van de Machine-mensen zou een zesde zwaarder zijn geweest. Ik overweeg twee kruisers mee te nemen en de derde hier te laten. De Thurl zou deze van brandstof kunnen voorzien.’

‘Whand en Chit kunnen daarop toezien,’ zei Kay.

‘Ja?’ Ze had zich al afgevraagd waarom die twee ontbraken.

‘Ze zitten er doorheen, baas. Spash ook bijna. Net als Barok.’

‘Elke aanval zou op zelfmoord neerkomen,’ zei de roodhuid Warvia, ‘als we onze vijand niet beter kennen. Hebben de Demonen gesproken?’

‘Een paar lichamen zijn meegenomen,’ zei de Thurl en hij haalde zijn schouders op.

‘Het is de prijs die we betalen voor onze goede manieren,’ zei Vala. Iemand in haar beroep moest haar stem luid en duidelijk kunnen laten klinken wanneer de situatie dat vereiste. ‘De lichamen die wij hebben beschermd tegen ongedierte zullen door de heren van de nacht het laatste worden weggehaald. Ze hebben de dode Sprokkelaars meegenomen omdat zij al een dag eerder waren gestorven.’ De nacht zou het beslist verstaan hebben.

Deze nacht waren Kay en Whand op de wal met Barok om hen met hun kanon te bewaken. Ze hadden met Spash en Chit geruild.

Deze nacht beloofde minder uitputtend te worden, maar ook minder vreugdevol. De Sprokkelaars en Machine-mensen en een klein uitgevallen Grasreuzin, Twuk geheten, probeerden iets op gang te brengen. De Thurl hield zijn wapenrusting aan. De vier Roden keken opgewekt toe — maar veilig buiten handbereik — en kletsten met elkaar in hun eigen taal, en zo ontstonden er eigenlijk allemaal losse groepjes.

De Roden waren niet onvriendelijk. Ze gedroegen zich misschien wat stijfjes tegenover de Thurl zelf, maar in hun contact met de anderen waren ze ontspannen en spraakzaam. Spash en drie Roden zaten verhalen uit te wisselen. De Roden hadden ruime ervaring met humanoïden, ondanks hun handicap.

Vala luisterde met een half oor mee. De Roden werden geleid door hun dieet. Ze aten rauw, vers vlees, en ze waren herders en fijnproevers. Eén, hoogstens twee diersoorten in kudden te houden was voor een stam gemakkelijker dan pogingen een hele variëteit van dieren te fokken. Daarom planden de Rode stammen hun routes zodanig dat ze regelmatig andere stammen tegenkwamen, met wie ze dan lekkere hapjes konden ruilen.

Bij die gelegenheden wisselden ze ook verhalen uit. Ze hadden in allerlei omgevingen andere humanoïden aangetroffen. Op dit moment spraken ze over twee soorten water-mensen, zo te horen niet dezelfde twee die Vala kende.

De vierde Rode, Tegger, hield wacht met Chit.

De Thurl lag in volle wapenrusting te slapen. Kennelijk had hij geen belangstelling voor rishathra of zelfs voor Demonen, dacht Vala.

Sopashinthay had zich vlak naast een tentpaal genesteld. Ik vraag me af wat er zich vannacht allemaal binnen de omwalling afspeelt,’ zei ze.

Vala dacht even na. ‘De Thurl is hier buiten. Beedj is binnen, voor de verdediging. Wat de Thurl niet ziet is ook niet gebeurd.’

Spash richtte zich op op een elleboog. ‘Waar heb je dat gehoord?’

‘Van de Thurl zelf. Ik denk dat de bètamannen druk bezig zijn met paren en hier en daar een vechtpartijtje. We missen alle lol, vrees ik…’

‘Alweer, in mijn geval,’ zei Spash.

‘… maar ze zouden toch niet rishen als ze de kans hebben te paren, en bovendien kan ik nog wel wat rust gebruiken.’

‘Net als de Thurl. Hij slaapt als een net nog niet actieve vulkaan,’ zei Spash.

Chit keek naar de vrouwen, glimlachte en stapte toen met lichte tred de tent uit. De nacht was gehuld in een mantel van dichte mist. Chit raapte een bot op dat van het avondmaal was overgebleven en gooide het de duisternis in. Vala hoorde een zacht, gedempt tokgeluidje.

En toen was er opeens een zilveren massa achter haar schouders — wel gevoeld, maar geen moment gehoord. De Thurl snoof zachtjes, terwijl zijn handen stil en moeiteloos een kruisboog spanden. ‘Ze zijn niet in de buurt, vampiers noch Demonen,’ zei hij. ‘Chitakumishad, heb jij iets gezien? Iets geroken?’

En toen was er opeens een zilveren massa achter haar schouders — wel gevoeld, maar geen moment gehoord. De Thurl snoof zachtjes, terwijl zijn handen stil en moeiteloos een kruisboog spanden. ‘Ze zijn niet in de buurt, vampiers noch Demonen,’ zei hij. ‘Chitakumishad, heb jij iets gezien? Iets geroken?’

‘Niets.’

De Thurl scheen buitengewoon vief voor iemand die een paar tellen geleden nog in slaap was geweest. Hij schoof zijn helmvizier dicht en liep de tent uit. Een van de Grasreuzen, Tarun, ging achter hem aan.

Ik had het mis, hè?’ zei Spash. ‘Maar waarom —’

‘Roden,’ fluisterde Vala. ‘Zij zijn de oude vijand en ze zitten overal om hem heen. Daarom heeft hij zijn wapenrusting aangehouden, daarom deed hij alsof hij sliep. Wedden?’

De volgende morgen lagen er geen doden meer tussen de wal en het hoge gras, behalve degenen die op de lakens lagen. Het scheen dat de Demonen Vala’s woorden letterlijk hadden genomen.

‘Waar zullen we de hakarrch loslaten?’ vroeg Chaychind aan niemand in het bijzonder.

Coriack keek Manack aan. ‘Vlak bij het hoge gras,’ zei de Sprokkelaarster, ‘maar laat me eerst even overleggen met mijn metgezellen. Vala, zullen jouw mensen meedoen aan de jacht?’

Ik denk van niet, maar ik zal het vragen.’

Ze sprak met de anderen. Niemand had er veel zin in. Machine-mensen aten vlees, maar roofdiervlees had meestal een wat vunzig smaakje. Maar Kay zei: ‘Ze zullen ons doetjes vinden als niemand van ons meedoet aan de jacht.’

‘Stel wat vragen,’ adviseerde ze hem. ‘Hoe meer je weet, hoe minder vaak je gedood wordt.’

Dat spreekwoord kende hij niet. Hij staarde haar aan, begon te lachen en zei: ‘Bij voorkeur minder dan één keer, bedoel je?’

‘Ja’

Tijdens de jacht sliep ze. Die middag werd ze wakker en ze nam deel aan de maaltijd. Kaywerbrimmis had een enkele snee op zijn onderarm, de dwaas. Vala verbond de arm met een in brandstof gedrenkte handdoek. Het vlees van de hakarrch smaakte ongeveer als dat van een kat.

Het aantal lijken was veel kleiner, maar hun stank hing rond de tent en de nacht kwam naderbij.

De Demonen zouden zich aan haar woorden houden, verwachtte ze. De lichamen die wij hebben beschermd tegen ongedierte zullen het laatste worden weggehaald.

Vannacht.

4. Het Nachtvolk

Toen de schaduw bijna de hele zon had bedekt, vond Vala de Sprokkelaars en de Roden verzameld rond een vuur. De Sprokkelaars waren aan het eten en vroegen haar toe te tasten. De Roden hadden hun deel van de prooi meteen ter plekke genuttigd.

Een beginnende druilerige regen deed het vuur zacht sissen. De onderhandelaars trokken zich terug in de tent: Valavirgillin, Chitakumishad en Sopashinthay voor de Machine-mensen, drie van de Roden, de vier Sprokkelaars. Anakrin hooki-Whanhurhur, de Thurl en een vrouw die Vala niet kende waren al binnen.

Het verwelkte gras was vervangen door vers.

De Thurl sprak; zijn machtige bas overstemde elke conversatie. ‘Mensen, maak kennis met mijn onderhandelaarster Waast, die een verhaal te vertellen heeft.’

Waast ging staan; zij bewoog zich sierlijk voor een zo kolossale vrouw. ‘Paroom en ik zijn twee dagen geleden te voet in stuurboordrichting vertrokken,’ zei ze. ‘Paroom is teruggekeerd met deze Roden van Ginjerofers stam. Ik ben hem te voet gevolgd met een garde van Rode .

krijgers om met de mensen van de Modderrivier te praten. De Modder-mensen kunnen zich niet hier bij ons voegen, maar zij kunnen onze zorgen doorgeven aan het Nacht volk.’

‘Ze zullen dezelfde problemen hebben die wij hadden,’ zei Coriack.

(Iets vaags vroeg Vala’s aandacht.)

Waast ging weer zitten. ‘Jullie kunnen niet aan rishathra doen,’ zei ze tegen de Roden, ‘maar hoe zit het met paren?’

‘Het is niet mijn tijd,’ zei Warvia preuts. Anakrin en Chaychind grijnsden. Tegger leek kwaad te zijn.

(De wind.)

Veel humanoïde rassen waren monogaam, rishathra natuurlijk uitgezonderd. Tegger en Warvia moesten gepaard zijn. En nu zei de Thurl: ‘Ik moet mijn wapenrusting dragen. We weten niet wat de nacht ons zal brengen.’

Jammer. Het begon net leuk te worden.

(Muziek?)

‘Horen jullie muziek?’ vroeg Spash, slecht op haar gemak. ‘Het is geen vampiermuziek.’

Het geluid klonk aanvankelijk zacht, maar het werd steeds luider, en het bevond zich pijnlijk dicht bij de bovenste gehoorgrens. Vala voelde haar nekharen overeind gaan staan en er liep een rilling over haar rug. Ze hoorde een of ander blaasinstrument en snaarinstrumenten en een penetrant soort slagwerk. Geen stemmen.

De Thurl schoof zijn vizier naar beneden en stapte naar buiten. De kruisboog in zijn hand wees naar de hemel. Chit en Silack bleven aan weerszijden van de toegang tot de tent staan, hun wapens in de aanslag. De anderen in de tent bewapenden zich.

De kleine Silack liep achterstevoren de tent binnen. Hij droeg een sterke geur bij zich — van lijken en natte vachten.

Twee lange humanoïde gestalten volgden hem, en daarna kwam de veel grotere Thurl. ‘We hebben gasten,’ bulderde hij.

Het was bijna helemaal donker in de tent. Vala zag de glinstering van de ogen en de tanden van de Demonen, en verder alleen twee zwarte silhouetten die nauwelijks afstaken tegen het zwakke schijnsel van Booglicht dat door de wolken heen sijpelde. Maar haar ogen pasten zich aan, er werden details zichtbaar.

Het waren er twee, een man en een vrouw. Ze waren bijna overal behaard. Het was zwart en sluik haar, nat en glanzend van de regen. Hun monden waren overmatig brede grijnzen vol schopvormige tanden. Ze droegen buidels aan riemen, maar verder waren ze naakt. Hun grote, plompe handen waren leeg. Ze waren niet aan het eten. Vala voelde zich daardoor vreselijk opgelucht, al moest ze niettemin haar aandrang om achteruit te deinzen bevechten.

Naar alle waarschijnlijkheid had niemand anders dan Vala ooit iemand van dit volk gezien. Sommigen reageerden er beroerd op. Chit bleef in de tentopening op wacht staan, naar buiten kijkend. Spash was fier rechtop gaan staan, zonder ineen te krimpen, maar daarmee leek de grens van haar zelfbeheersing wel bereikt. Silack van de Sprokkelaars, Tegger en Chaychind — stuk voor stuk hadden ze zich met starende ogen en open mond in een hoekje teruggetrokken.

Ze moest iets doen. Ze ging staan en maakte een buiging.

‘Welkom. Ik ben Valavirgillin van de Machine-mensen. We hebben hier gewacht om uw hulp in te roepen. Dit zijn Anakrin en Warvia van de Rode Herders, Perilack en Manack van de Sprokkelaars, Chi-takumishad en Sopashinthay van mijn volk…’ Ze stelde diegenen voor van wie ze hoopte dat ze weer voldoende bij hun positieven waren gekomen, en ook in die volgorde.

De mannelijke Demon wachtte het niet af. ‘Wij kennen uw soorten. Ik ben…’ Een hijgerig geluid. Zijn lippen sloten zich niet helemaal. Afgezien daarvan sprak hij de handelstaal vloeiend. Zijn accent leek meer op dat van Kay dan dat van Vala. ‘Noem me maar Harpist, naar het instrument dat ik bespeel. Mijn partner is…’ Weer iets hijgerigs, nu met fluittonen vermengd; het deed een beetje denken aan de muziek die buiten nog steeds te horen was. ‘Treurbuis. Hoe doen jullie rishathra?’

Tegger had geprobeerd zich te drukken, maar nu verscheen hij onmiddellijk naast zijn paargenoot. ‘Wij kunnen het niet,’ zei hij.

De vrouwelijke Demon wist een lachje maar half te onderdrukken. ‘Dat weten we,’ zei Harpist. ‘Wees maar gerust.’

De Thurl richtte zich direct tot Treurbuis. ‘Zij staan onder mijn bescherming. Mijn wapenrusting kan worden afgelegd, als u onze veiligheid belooft. Daarna is mijn formaat het enige probleem waar jullie mee te maken hebben.’ Waast beperkte zich tot een glimlach voor Harpist, maar Vala bewonderde haar voor het lef dat daarvoor nodig was.

De Sprokkelaars stonden op rij, alle vier kaarsrecht. ‘Onze soort doet ook aan rishathra,’ zei Coriack.

Vala verlangde naar huis. Ze had heus wel op een of andere manier de kost kunnen verdienen voor haar partner en de kinderen, en wat betreft haar zucht naar avontuur, ach, zoiets kon een mens toch wel een poos van zich afzetten… Maar nu was het te laat. ‘Rishathra houdt ons Rijk bij elkaar,’ zei Valavirgillin tegen de heren van de nacht.

‘De waarheid is dat het Rijk van de Stedenbouwers door rishathra bijeen werd gehouden,’ zei Harpist. ‘Dat van jullie door brandstof. Wij doen aan rishathra, maar vannacht niet, denk ik, omdat we kunnen vermoeden hoe het de Rode Herders van hun stuk zou brengen…’

‘Wij kunnen wel tegen een stootje,’ zei Warvia.

‘… en om een andere reden,’ besloot Harpist. ‘Jullie willen een verzoek tot ons richten?’

Ze probeerden allemaal tegelijk aan het woord te komen. ‘Vampiers…’

‘Jullie hebben wel gezien hoe afschuwelijk…’ ‘Al die doden!’

De Thurl beschikte over een stem om de anderen het zwijgen op te leggen. ‘Vampiers hebben alle soorten in een omtrek van tien dagmarsen geteisterd. Help ons aan die bedreiging een eind te maken.’

‘Twee of drie dagmarsen, meer niet,’ zei Harpist. ‘Vampiers hebben beschutting nodig na hun strooptochten. Maar niettemin een flink gebied, waar minsten tien soorten humanoïden wonen.’

‘Maar ze voeden ons goed,’ zei Treurbuis op vriendelijke toon. Haar stem klonk iets hoger dan die van haar metgezel. ‘Jullie hebben het probleem dat wij er geen probleem mee hebben. Wat goed is voor ieder van jullie is ook goed voor het Nachtvolk. De vampiers voeden ons even gestaag als het gebruik van alcohol onder jullie klantvolken ons voedt, Valavirgillin. Maar als jullie de vampiers kunnen verslaan, komt ons dat ook goed uit.’

Beseften ze wel hoeveel ze binnen een paar ademhalingen hadden onthuld? Maar iedereen praatte door elkaar heen en Vala zei niets.

‘Voor een beter begrip,’ zei Treurbuis ten slotte, ‘denk eens na. Stel je voor, Manack, dat jouw koningin een conflict had met de Thurl. Jij zou ons dan willen overhalen alle lijken van Grasreuzen buiten de wal te laten liggen. Hij zou zich dan al gauw moeten overgeven.’

‘Maar wij en de Grasreuzen…’ protesteerde Manack, ‘wij zouden nooit…’

‘Natuurlijk niet. Maar Warvia, jullie en de oude Thurl waren vijftig falans geleden in oorlog met elkaar. Neem eens aan dat jullie leider Ginjerofer ons had gesmeekt alle Grasreuzen aan te vallen die het op zijn kudde hadden voorzien?’

‘Akkoord,’ zei Warvia, ‘we snappen het.’

‘Echt waar? Wij behoren geen partij te kiezen voor de ene humanoïde soort tegen een andere. Jullie zijn allemaal van ons afhankelijk. Zonder het Nachtvolk zouden jullie lijken blijven liggen waar ze gevallen waren. Er zouden ziektes ontstaan, ze zouden zich verspreiden, het water zou giftig worden…’ zei de Demonenvrouw met haar hoge, zangerige, hijgerige stem.

Dit verhaal heeft ze vaker afgestoken. ‘Wij verbieden crematie, maar stel eens dat we dat niet deden. Stel eens dat elk volk brandstof moest zoeken om de doden te verbranden? Het is al drieënveertig falans geleden dat de zee verdampte, maar nog steeds bedekken wolken de hemel. Als die wolken nu eens de rook van de verbrande lijken zouden zijn, met een stank die elke falan nog toenam? Weten jullie hoeveel humanoïden van alle soorten er per falan sterven? Wij weten het. We kunnen geen partij kiezen.’

Chaychind hooki-Karashk was donkerrood aangelopen. ‘Hoe kunnen jullie praten over partij kiezen voor de vampiers? Voor dieren!’

‘Zij denken niet,’ zei Harpist, ‘en jullie wel. Maar kunnen jullie die grens altijd zo duidelijk trekken? Wij kennen humanoïden die op de drempel van het denken staan, waarvan verschillende juist op dit deel van de Boog. Sommige gebruiken vuur wanneer ze het aantreffen, of vormen slim groepjes wanneer de prooi groot of gevaarlijk is. Andere bewerken takken tot speren. Weer andere leven in het water; zij kunnen geen vuur gebruiken, maar ze maken messen van rotsschilfers. Hoe moet je zulke dingen beoordelen? Waar ligt de grens?’

‘Vampiers gebruiken vuur noch werktuigen!’

‘Geen vuur, wel werktuigen, in zekere zin. Nu het hier voortdurend regent hebben de vampiers geleerd kleren te dragen die ze van hun slachtoffers hebben geroofd. Als ze op een droge plek komen laten ze die kleren als afval achter.’

De Demon vrouw zweeg even en vervolgde toen: ‘Het zal nu duidelijk zijn dat we niet met jullie kunnen rishen als we aan jullie andere wensen geen gehoor kunnen geven.’ Treurbuis zag niet — verkoos niet te zien — welke gemengde reacties deze uitspraak opriep.

Wel, ze moest iets proberen. ‘Uw hulp zou van enorme waarde zijn,’ zei Vala, ‘als u een reden had om ons te helpen. U hebt ons al verteld hoe groot het bereik van de strooptochten van de vampiers is, en dat ze naar hun kamp moeten terugkeren, en dat ze één enkel kamp hebben. Wat zou u ons nog meer kunnen meedelen?’

Harpist haalde zijn schouders op en Vala had moeite een huivering te onderdrukken. Zijn schouders maakten een akelig losse indruk, alsof ze bestonden uit een ordeloze verzameling botten onder zijn huid. Ze zette koppig door. Ik heb een gerucht, een verhaaltje, een fabel gehoord. De Machine-mensen hebben het horen vertellen op plaatsen waar vampiers bekend waren. U moet begrijpen dat het voor onze klantvolken ver buiten Centraalstad helemaal niet duidelijk is waar al deze vampiers zo plotseling vandaan komen.’

‘Ze hebben een hoog geboortecijfer,’ merkte Harpist op.

‘Ja,’ bevestigde Treurbuis. ‘En er hebben zich clusters afgesplitst van de hoofdgroep om elders een uitvalsbasis te zoeken. Tien dagmarsen was geen slechte schatting.’

De anderen, zelfs Chaychind, heten nu Vala aan het woord. Deze zei: ‘Maar er is ook een minder verstandige verklaring in omloop, namelijk dat het slachtoffer van een vampier uit de dood opstaat en zelf een vampier wordt.’

‘Dat,’ verklaarde Harpist, ‘is pure onzin.’

En dat was het natuurlijk ook. ‘Natuurlijk is het dat, maar het verklaart hoe de plaag zich zo snel heeft kunnen verbreiden. Bekijk het eens vanuit het gezichtspunt van’ — even voorzichtig zijn! — ‘een Hangmens, laten we zeggen een weduwe met een kind.’ Hangmensen werden overal aangetroffen. Vala pakte met een hand een draagbalk vast, trok haar benen hoog op en in deze hangende positie zei ze: ‘Wat moet ik toch doen, nu mijn arme dode Vaynya vannacht mijn vijand wordt? De heren van de nacht verbieden dat we onze doden verbranden. Maar soms staan ze het toe…’ ‘Nooit,’ zei Treurbuis.

Vala zei: ‘Stuurboord-draaiwaarts van Centraalstad, op ongeveer twaalf dagmarsen, herinnert men zich een besmettelijke ziekte…’

‘Lang geleden en ver weg,’ zei Harpist bits. ‘We hebben toen zelf het crematorium ontworpen en de mensen geleerd hoe ze het moesten gebruiken. Toen zijn we vertrokken en pas vele falans later teruggekeerd. De ziekte was uitgeroeid. De Graafmensen cremeerden nog steeds, maar we hebben hen overgehaald hun doden weer gewoon te laten liggen. Dat kostte weinig moeite. Brandhout was schaars.’

‘Maar u begrijpt het gevaar,’ zei Vala. Ik geloof niet dat lokale gemeenschappen al begonnen zijn met het verbranden van hun doden.’

‘Nee. We zouden rookpluimen hebben gezien.’

‘Maar als een van de klantvolken daarmee begint zouden de andere het voorbeeld kunnen volgen.’

‘Dan zouden we natuurlijk veel wezens moeten gaan doden,’ zei Treurbuis op droeve toon.

Valavirgillin onderdrukte een rilling. Ze maakte een diepe buiging en antwoordde: ‘Waarom met meteen een begin gemaakt? Met vampiers?’

Treurbuis liet de suggestie op zich inwerken. ‘Zo gemakkelijk is dat niet. Ook zij zijn nacht wezens…’

Vala deed even haar ogen dicht. Nu is het een probleem, een uitdaging, en wezens van mindere rang moeten zien hoe jullie het oplossen. Nu heb ik jullie!

De Demonen hadden een groot deel van de tentvloer grasvrij gemaakt. Ze tekenden in het donker op de grond en kwebbelden op hoge toon met elkaar in hun eigen taal. Ze maakten ruzie over een detail dat geen van de anderen kon zien en kwamen toen tot overeenstemming. Harpist stond op.

‘Als de schaduw zich terugtrekt kunnen jullie deze kaart bestuderen,’ zei Harpist. ‘Nu beperk ik me tot een beschrijving van wat jullie zullen zien. Hier, tweeënhalve dagmars draaiwaarts naar stuurboord, zweeft het oude karkas van een industrieel complex ongeveer een dubbel tiental manshoogten boven de grond.’ ‘Ik ken een zwevende stad,’ zei Vala.

‘Natuurlijk, vlak bij jullie Centraalstad, een verzameling met elkaar verbonden losse gebouwen. Zwevers zijn behoorlijk zeldzaam geworden. Wij denken dat in deze fabriek apparaten voor de Stedenbouwers werden gemaakt. Later is ze verlaten.

Al vele generaties, honderden falans, leven onder deze zwever vampiers. De eeuwige schaduw is ideaal voor vampiers. De lokale bevolking is al lang geleden weggetrokken tot buiten hun bereik. Vreedzame reizigers en kolonisten werden gewaarschuwd dat ze daar uit de buurt moesten blijven. Krijgers moesten wat dat betreft voor zichzelf zorgen.

Deze bergrug, tegendraaiwaarts en stuurboord van het Schaduwnest, strekt zich uit van hier tot daar. Hij vormde vroeger een barrière tegen de spiegelbloemen. De humanoïden aan veilige kant noemden hem de Vlammenmuur wegens het vuur dat ze soms op de randen van de bergkammen zagen spelen. De bloemen zouden uiteindelijk over de bergrug heen zijn gewoekerd en dan zouden ze het Schaduwnest op de gebruikelijke manier hebben platgebrand. Vampiers hebben natuurlijk geen verweer tegen licht dat horizontaal binnenvalt. Maar toen kwamen de wolken.’

Er werd in het schemerduister geknikt. ‘De actieradius van de vampiers nam met een dagmars toe,’ zei Harpist. ‘Treurbuis heeft gelijk, de schade is nog veel groter. Hun bevolking is sterk gegroeid en honger heeft hele vampierfamilies naar andere domeinen gedreven.’

‘Kunt u de wolken wegblazen?’ vroeg Valavirgillin.

Beide Demonen begonnen luidkeels te lachen. ‘Willen jullie dat wij wolken verplaatsen?’ vroeg Treurbuis.

‘We smeken het.’

‘Waarom denken jullie dat wij tot zoiets in staat zouden zijn?’

Valavirgillin wist het onderdrukte gelach om haar heen te overstemmen. ‘Louis Wu deed het.’

‘Die omnivoren zwerver,’ zei Harpist. ‘Niet gek, voor een humanoïde, maar niet van de Boog. Hij kwam van de sterren. Hij had apparaten die bewezen dat hij was wat hij beweerde te zijn, maar het is ons niet bekend dat hij wolken heeft gemaakt.’

‘Dat heeft hij gedaan!’ De Thurl sprak nu. ‘Hij en de oude Thurl hebben een zee aan de kook gebracht om de wolken te maken die we nu in de lucht zien.’

‘Dan moeten jullie bij hem zijn.’

‘Louis Wu is verdwenen. De oude Thurl is dood.’

‘Wij kunnen geen wolken verplaatsen. We schamen ons diep,’ zei Harpist lachend. ‘Wat kunnen wij wel dat jullie niet zelf kunnen?’

‘We zullen uw kaart gebruiken,’ zei de Thurl. ‘Veel dank daarvoor. Ik zal een leger leiden van alle volken die willen meevechten. We zullen dat vampiernest vernietigen.’

‘Thurl, u kunt niet gaan!’ zei Treurbuis.

De Thurl keek haar verbaasd aan. Treurbuis begon het uit te leggen, maar de Thurl had niet het geduld om te luisteren. Ik ben de beschermheer van mijn volk! Als wij vechten ga ik vanzelfsprekend aan het hoofd —’

In volle wapenrusting,’ zei de vrouwelijke Demon op insinuerende toon. ‘Allicht!’

‘U moet geen wapenrusting dragen. Die houdt uw lichaamsgeur vast. U, iedereen die vecht, moet niets dragen. Overal baden waar u water vindt. Uw kruisers en wagens grondig wassen. U begrijpt toch wel dat de vampiers u niet mogen ruiken?’

O, dacht Vala.

‘Het knelpunt is de brandstof,’ zei Chitakumishad. ‘De Roden maken een soort bier dat kan worden omgezet in brandstof.’

‘Trek ten oorlog via de weidegronden van de Roden. Wij kunnen er volgens een geheime methode voor zorgen dat ze morgen al beschikken over het ontwerp van jullie distilleerders. Zij kunnen dan alvast brandstof gaan maken, terwijl jullie hier hetzelfde doen met de meegebrachte distilleerders. Gebruik rottend gras. Jullie zullen binnen een falan vanaf vandaag voor het Schaduwnest staan.’

Chit knikte. Zijn geest was druk bezig met zijn eigen plannen. ‘Brandstof om twee kruisers heen en terug te laten rijden…’

‘Jullie moeten over de Vlammenmuur heen. Ik denk dat jullie kruisers daartoe in staat zijn. Er zijn passen.’

‘Kost meer brandstof.’

‘Brandstof voor de reis, voor handdoeken, voor vlammenwerpers, zorg voor een goede afweging. Het moet allemaal uit dezelfde voorraad komen. Maar bedenk: alleen als jullie winnen is er brandstof nodig voor de terugreis, en dan zou de derde kruiser naar jullie toe kunnen komen. Of jullie laten een van de twee achter. En reis met gepaarde stellen,’ zei Harpist. ‘Treurbuis en ik zullen samen reizen. Thurl, we kennen uw zeden en gewoonten, maar af en toe wijkt uw stam daarvan af. Doe dat nu ook. Tegger, jij en Warvia menen dat jullie de vampiers kunnen weerstaan. Dat klopt misschien, maar houd rekening met de anderen. Laat hen maar paren, als ze dat moeten, liever dan dat ze rishen met bloedzuigers! Anakrin, Chaychind, jullie hebben geen paargenoten. Jullie kunnen beter naar huis gaan.’

En de verhitte discussies namen een aanvang. Uiteraard wenste geen enkele van de aanwezige humanoïden klakkeloos een strijdplan voor hun oorlog te aanvaarden dat door Demonen was bedacht. Maar Vala hield zich stil en besefte hoeveel ze had gewonnen.

Ze staan aan onze kant. Zonder twijfel. En ze zullen zelf óók baden!

5. De Netwerkhuizer

Weversdorp, AD 2883

Niet te zeggen hoe lang de tovenaar zich daar al bevond. De oudere kinderen waren naar het Grote Bos gegaan om met elkaar te wedijveren in het vangen van vogels. De knaap Parald wierp met opvallend gemak; zijn net bleef het langst in de goede vorm en kwam het verst, hoewel hij pas twee vogels had gevangen. Strill zocht naar een smoesje om hem aan te spreken, toen ze toevallig naar opzij keek.

De tovenaar hing boven de rivier. Hij zweefde hoog boven het zilverige water op een dikke, muntachtige schijf met een doorsnee van iets meer dan een manshoogte.

Ze riepen naar hem en gebaarden dat hij naar beneden moest komen. Toen hij hen had opgemerkt zette hij zijn trage, statige vlucht boven de boomtoppen stil en kwam sierlijk zwevend naar beneden gedoken. Hij glimlachte en sprak hen toe in een onbekende taal. Het grootste deel van zijn lichaam was onbehaard, maar dat hadden ze bij bezoekers wel vaker gezien.

Ze brachten hem naar het dorp, onderweg voortdurend kletsend. Sommige jongens probeerden zijn kennis te testen door beledigingen uit te spreken. Strill vond dat geen stijl en ze had gelijk, naar al spoedig bleek.

De tovenaar heeft hun taal nooit geleerd, afgezien van een paar elementaire woorden, zoals flup en rishathra, maar hij had een halsband om die hen al toesprak als een leraar nog voordat ze het dorp hadden bereikt.

Elke vertegenwoordiger van een onbekend volk kon een leraar zijn. Maar een tovenaar die kon vliegen en die beschikte over een magisch vertaalapparaat moest wel heel wat te onderwijzen hebben.

Negen jaar geleden was het dat hij Kawaresksenjajok en Harkabeeparolyn had verlaten; tien jaar sinds Chmeee was vertrokken naar de Kaart van de Aarde. Elf jaar sinds ze op reis waren gegaan met de Verborgen Patriarch. Twaalf sinds hun terugkeer op Ringwereld. Vijfendertig jaar sinds Louis Wu en zijn samengeraapte bemanning hier de eerste keer waren geland — als je neerstorten met meer dan twaalfhonderd kilometer per seconde, weliswaar veilig binnen een stasisscherm, tenminste ‘landen’ mocht noemen.

De eerste humanoïden die ze toen hadden aangetroffen waren kleine, harige religieuze fanatici geweest.

Deze kwebbelende jongelui waren van dezelfde of een verwante soort. Ze reikten Louis Wu tot aan de kin en ze waren overdekt met een pluizig, blond soort haar. Ze droegen kilts in gedempte bruintinten. Ze wierpen hun fraaie, ingenieuze netten met wonderbaarlijke vaardigheid in dit doolhof van kale boomstammen onder een bladerdak dat aan een verzameling grote paddenstoelkoppen deed denken.

Ze waren vriendelijk. Alle soorten aan de kusten van de Grote Oceaan waren vriendelijk tegenover vreemdelingen. Louis was het gewend.

‘Welke vorm heeft de wereld?’ vroeg het oudste meisje.

Er viel een stilte en de hoofden draaiden zijn kant op. Was het een soort test? ‘Dat kan ik beter aan jou vragen dan het te zeggen, Strill. Welke vorm heeft de wereld?’

‘Een cirkel, de vorm van de oneindigheid, zegt de Netwerkhuizer. Maar ik begrijp het niet. Ik zie een boog, zoals…’ Strill wees. Ze zagen kleine, kegelvormige daken onder zich, die tussen de bomen in de hoogte staken: een flink dorp, dat zich naast de brede rivier uitstrekte. Stroomopwaarts zag hij een boog die aan de vaak geïmiteerde St. Louisboog deed denken: breed aan de basis, smaller naarmate hij hoger reikte. ‘… zoals de Poort Stroomopwaarts.’

Dat klopte dus. ‘De boog is het deel van de cirkel of de ring waar je zelf niet op staat,’ zei Louis. Netwerkhuizer!

Hij liep met een hand bezitterig op het stapeltje lastschijven dat naast hem zweefde.

Daarvan waren er miljoenen in het Reparatiecentrum onder de Kaart van Mars. Hij had een aantal nuttige hulpmiddelen vast gelast op de bovenste schijf: een paar handgrepen, een rugleuning, een bak voor zijn kleren, een andere voor voedsel, en een kleine hoogtestuwer, die een reserveonderdeel voor de sondes van Verst-in-de-achterhoede was geweest. En verder — maar die had hij na de strijd, elf jaar geleden, al kant-en-klaar aangetroffen — een kleine autodok. Die was nog van Teela Brown geweest.

Donzige volwassenen en al even donzige kinderen zagen het ploegje vogelvangers vroeg naar huis komen. De meesten gingen door met hun werkzaamheden van het moment, maar een man en een vrouw wachtten hen bij de poort op ter begroeting.

‘Het is een tovenaar!’ riep Strill. ‘Kidada-heer, hij zegt dat het een ring is!’

De man wierp een snelle blik op de zwevende lastschijven. ‘Wéét u dat?’ vroeg hij.

Ik heb het gezien,’ zei Louis. Ik ben Louis Wu van de Bolmensen.’

Dat had hun in het geheel niets moeten zeggen, maar de ouderen staarden hem aan en de kinderen riepen ooh!

‘Louis Wu van de Bolmensen?’ vroeg de vrouw. De jaren hadden witte toefjes in haar gouden bont aangebracht en nog meer in dat van de man. Hun kilts reikten tot de knieën en waren van een geweven pracht die in elke cultuur waardevol zou zijn geweest. Ik ben Sawur en dit is Kidada. We zijn allebei leden van de raad en van het Weversvolk. U bent niet van de Boog, nietwaar? De Netwerkhuizer staat in voor uw macht en uw wijsheid.’

‘Netwerkhuizer?’ Hoe kon iemand weten dat hij hier was?

‘De Netwerkhuizer is zeker van een andere wereld,’ zei Kidada. ‘Hij heeft twee hoofden! En ontelbare bedienden naar zijn eigen beeld.’

Aha! ‘Wat had de Netwerkhuizer verder nog te melden?’ ‘Hij heeft ons beelden laten zien van ver weg op de Boog, naar hij zei.’

‘Wat hebben jullie gezien? Vampiers?’

‘Vreemde humanoïden die in de duisternis leefden, en een alliantie van verschillende soorten mensen die op weg is om hen te bestrijden. Kunt u ons daar meer over vertellen?’

Ik weet iets van vampiers. De Netwerkhuizer weet misschien meer, maar ik heb hem al zesendertig falans niet gesproken.’

‘Hoe doet uw volk aan rishathra?’ vroeg Sawur, en er klonk onderdrukt gegiechel.

‘Zo goed we kunnen,’ zou Louis grijnzend. ‘En jullie?’

‘Van ons, Wevers, wordt gezegd dat we erg goed zijn met onze handen en bezoekers prijzen de manier waarop ons bont aanvoelt. Dan luidt de volgende vraag: zullen we ons gaan wassen?’

‘Goed idee.’

Wevers noemden ze zichzelf.

Hun dorp — stad — was nergens druk, maar scheen zich eindeloos voort te zetten in het uitgestrekte woud aan weerszijden van de rivier. De woningen bestonden uit gevlochten constructies die aan afgeplatte paddenstoelen deden denken, net als de bomen. Louis werd naar een kale, bijna loodrechte rotswand gebracht. ‘Ziet u het water over de wand omlaag stromen? De baden zijn daar beneden. Het stromende water wordt hier door het zonlicht verwarmd, een beetje.’

De poel was langwerpig en smal. Op lage tafels lagen hoopjes rijk versierde kilts. Sawur en Kidada legden de hunne op een stapeltje. Er liepen drie evenwijdige strepen door het bont op de billen van de oude man — oude littekens, wit aan de randen, die bij Louis de vraag deden opkomen welke roofdieren hier inheems waren.

Er waren al Wevers aan het baden. Kinderen en de wat oudere mannen en vrouwen schenen in een groep bij elkaar te blijven, maar de adolescenten en jonge volwassenen zonderden zich een beetje af, zij het maar zelden in paren. Louis had geleerd zulke patronen op te merken.

Het water was modderig. Hij zag nergens handdoeken. Hij trok zijn kleren uit — kampeerdracht met aangenaaide rugtas, stijl Canyon, van tweehonderd lichtjaren ver weg — legde ze op een tafel en stapte in het water. Wanneer je in Rome bent…

Erg warm was het inderdaad niet.

Nu mengden alle leeftijdsgroepen zich onder elkaar, want de Wevers verzamelden zich rond de vreemdeling die op bezoek was, de leraar. Mensen die hem voor het eerst ontmoetten hadden altijd dezelfde vragen.

‘Mijn metgezellen en ik hebben ons grote schip veertig falans geleden naar de kust van de Grote Oceaan gestuurd. We troffen daar een lege woestenij aan. Lang voordat iemand van ons geboren was heeft Vuist-van-God daar twintigduizend dagmarsen kustlijn veertig manshoogten naar boven geduwd…’

Verwarring. De vertaler die Louis om had zette maten uk het Zonnestelsel automatisch om in Ringwereld equivalenten, gebaseerd op dagen van dertig uren en falans van vijfenzeventig dagen. Dagmarsen en manshoogten varieerden echter per mensensoort. Louis Het zich kalmpjes watertrappend op zijn rug drijven terwijl zij over afstanden, hoogte en tijd delibereerden. Er was geen haast. Hij had dit al zo vaak meegemaakt.

‘De mensen draaiwaarts herinneren zich Vuist-van-God in hun legenden. Iets dat groter was dan welke berg ook klapte met een helse snelheid tegen de onderkant van de wereld, vijfendertighonderd falans geleden.’ Rond 1200 na Christus, schatte Louis. ‘Hij stootte de bodem omhoog en scheurde erdoorheen als een bal van vuur. De berg die hij daarbij maakte kunnen jullie van hieraf zien, op honderdvijftigduizend kilometer afstand. Eromheen is het een en al woestijnen… De kust van de Grote Oceaan werd wel vijftienhonderd kilometer verder de zee in gestuwd. Alle levenspatronen veranderden.’

Het water kwam tot okselhoogte; het was ondieper aan de kant waar de kleine kinderen speelden. Om hem heen was een soort dans gaande; niet direct een hofmakerij, maar de vrouwen rond Louis waren van geslachtsrijpe leeftijd en hun mannelijke leeftijdgenoten hielden zich een beetje op de achtergrond. Een dubbel cirkelpatroon. Een ritueel dat bij rishathra hoorde?

Zijn ogen dwaalden steeds weer af naar Strills aandachtige blik en oogverblindende glimlach. Ze hadden allemaal vragen. Altijd dezelfde vragen. Maar Louis had hoog op de kale rotswand boven zijn hoofd een glinstering van brons gezien. Het fractale netwerk was buiten het bereik van de Wevers en het werd niet weggespoeld door het naar beneden stromende water.

Dus sprak hij voor een onzichtbaar gehoor. ‘We moesten wel op zee blijven, anders hadden we niets te eten gehad. We zijn twee falans lang bezig geweest de kust af te zoeken en uiteindelijk realiseerden we ons dat we in de monding van een rivier waren terechtgekomen. We zijn toen stroomopwaarts gevaren. De grond aan weerszijden van de Shenthy bleek weer vruchtbaar te zijn. We zijn vijfendertig falans in dit uitgestrekte rivierdal gebleven. Mijn vrienden, de Stedenbouwers, hebben me twintig falans geleden in een dorp stroomafwaarts verlaten.’

‘Waarom?’

‘Ze hebben nu kinderen. Maar ik bleef stroomopwaarts reizen. De mensen zijn overal vriendelijk. Ze horen mijn verhalen graag.’

‘Waarom verbaast u dat, Louis Wu?’ vroeg Sawur.

Hij glimlachte de oudere vrouw toe. ‘Als zich in jullie dorp een bezoeker meldt, eet hij waarschijnlijk niet wat jullie eten, of slaapt hij niet zoals jullie slapen, of voelt hij zich niet echt op zijn gemak in jullie soort huizen. Een vreemdeling concurreert niet met zijn gastheer. En misschien heeft hij iets nuttigs te vertellen. Maar Bolmensen zijn een en dezelfde soort, op alle werelden. Een bezoeker kan slecht nieuws betekenen.’

Even viel er een ongemakkelijke stilte. Deze werd verbroken door een gespierde jongeman die achter Strill was opgedoken. ‘Kunt u dit?’ riep hij. Hij stak zijn armen achter zijn rug, de ene van bovenaf, de andere van onderaf, en greep zichzelf bij zijn polsen.

Louis Wu lachte. Ooit had hij het gekund. ‘Nee.’

‘Dan moeten anderen uw rug wassen,’ zei de jongen, en ze kwamen allemaal naar hem toe.

Het mooie van Ringwereld was haar verscheidenheid. En het mooie van die verscheidenheid was dat rishathra nooit gefunctioneerd zou hebben als er een ingewikkelde rituele dans voor nodig zou zijn geweest.

Hoe doen jullie aan rishathra?’

‘Als je wilt zeggen van welk geslacht je bent…’

Hoe lang kun je je adem inhouden?’ Zeevolk.

‘Nee, maar we praten er graag over.’

‘We kunnen het niet. Wees niet beledigd.’ Rode Herders.

‘Op die manier regeerden wij de hele wereld!’ Stedenbouwers.

‘Alleen met soorten die sapiens zijn. Hier, los dit raadsel eens op…’

‘Alleen met soorten die niet sapiens zijn. We willen ons liever niet committeren…’

‘Mogen we toekijken bij jou en je partner?’

Louis had ooit een keer moeten uitleggen dat Chmeee geen humanoïde was, en ook nog mannelijk. Hij vroeg zich af hoeveel de Wevers wisten van het bronzen netwerk boven hun hoofd. Ze vormden nu stelletjes, maar paarden niet in het openbaar. Hoe zouden Wevers rishen?

Sawur leidde hem het water uit. Ze wrong met hulp van Louis een liter water uit haar bruin-met-witte pels. Toen ze zag dat hij rilde wreef ze hem droog met zijn overhemd.

Louis rook vogelvlees dat geroosterd werd.

Ze kleedden zich aan. Sawur bracht hem naar een kring van gevlochten hutten. ‘Die is van de raad,’ wees ze. Er werden vogels gebraden op stenen boven een vuur in een kuil. Het rook heerlijk. Vogels en een grote vis, en het werd gedaan door… ‘Sawur, dat zijn geen Wevers.’

‘Nee. Zeilers en Vissers.’

De maaltijd werd bereid door een Wever van middelbare leeftijd met de hulp van zeven vreemdelingen. Ze waren niet allemaal van dezelfde soort. Twee mannen hadden vliezen tussen hun vingers, brede, platte voeten en olieachtig, sluik haar dat aan hun lichaam leek te plakken. De andere vijf, drie mannen en twee vrouwen, waren een potige versie van de Wevers, maar met afwijkende kaken. Maar misschien waren ze nog nauw genoeg verwant om met elkaar te paren.

De grote Visser, Shans Slangewurger, stelde het gezelschap aan hem voor. Louis probeerde hun namen te onthouden. Zijn vertaler kon ze reproduceren al herinnerde hij zich maar één lettergreep. ‘We handelen in doeken, begrijpt u?’ legde Shans uit. ‘We concurreren. Als Hishthare Rotsduiker en ik aanbieden deze grote vis te braden die de Zeilers ergens stroomafwaarts hebben gevangen, dan bieden de Zeilers hetzelfde aan. Bang dat we met Kidada praten en iets nuttigs te weten komen. En een lagere prijs krijgen.’

‘Ondertussen ruziën we over de wijze waarop de vis gebraden moet worden.’ Dat was Wheek, een Zeiler. ‘Maar Kidada krijgt zijn vogels precies zoals hij ze hebben wil.’

Ik zou zeggen dat die vogels wel gaar zijn,’ zei Louis. ‘Wat de vis betreft heb ik geen idee. Hoe lang zijn jullie bezig?’

‘Hij zal honderd ademhalingen na nu perfect zijn,’ zei Shans. ‘Gaar aan de onderkant voor de Zeilers, warm aan de bovenkant voor ons. Wat hebt u het liefste?’

‘Onderkant.’

De Wevers hadden zich afgedroogd en kwamen nu eten. De vogels werden van de hete stenen genomen en in stukken getrokken. De vis bleef nog even braden. Louis zou morgen op zoek gaan naar zijn eigen kruiden.

En ze praatten.

De behendige vingers van de Wevers knoopten niet alleen netten om flinke vogels en kleine bosdieren te vangen, maar ze weefden ook doeken voor de handel: kleren, hangmatten, visnetten, gordeltassen, rugzakken — allerlei spullen voor allerlei soorten.

Vissers en Zeilers dreven handel, stroomopwaarts en stroomafwaarts. Ze handelden in doeken, gerookte en gezouten vis, groentesoorten, zout…

Het gesprek ging over ditjes en datjes. Louis wendde er zich van af en vroeg Kidada hoe deze aan zijn littekens was gekomen en kreeg een relaas over een gevecht met wat zo te horen een monsterlijke beer was geweest. De Wevers luisterden niet mee. Zij kenden het verhaal. Kidada wist het smakelijk op te dissen, al meende Louis dat de littekens eigenlijk aan de voorkant hadden moeten zitten.

Na zonsondergang leken de Wevers een voor een weg te smelten. Sawur bracht hem naar een groepje hutten. Dor kreupelhout kraakte onder hun voeten.

Een paar Vissers en Zeilers bleven nog wat praten bij het langzaam uitdovende houtvuur. Een van hen riep hem een advies na: ‘Ga niet rondlopen! In het donker is hier alleen Nachtvolk te vinden.’

Ze bukten zich om onder de dakrand van de gevlochten hut door naar binnen te gaan. Sawur rolde zich tegen hem aan en viel onmiddellijk in slaap. Louis voelde even een lichte irritatie, maar de ene soort is de andere niet…

Met slapen op vreemde plaatsen had Louis al vele falans, nee, jaren, geen moeite meer gehad. En evenmin met slapen in de armen van een vreemde vrouw, of aanwrijven tegen donzig bont… zoiets als slapen naast een grote hond… of de combinatie van beide. Maar te weten dat een van de ogen van Verst-in-de-achterhoede in de buurt was, dat hield hem een poos wakker.

In de loop van de nacht droomde hij dat een monster zijn tanden in zijn been zette. Hij schrok wakker en moest een schreeuw onderdrukken.

Sawur sprak zonder haar ogen te openen. ‘Wat is er, leraar?’

‘Kramp. In mijn been.’ Louis Het zich uit haar armen rollen en kroop naar de deuropening.

Ik heb ook wel eens kramp. Loop.’ Sawur sliep weer.

Hij hinkte naar buiten. De zijkant van zijn kuit leek in brand te staan. Hij haatte spierkramp!

De daglichtdelen van de Ringwereldboog reflecteerden veel meer licht dan een volle maan op de Aarde. Zijn autodok kon hem een medicijn geven tegen de kramp, maar gewoon wat rondlopen werkte even goed en waarschijnlijk een stuk sneller.

Dorre twijgjes kraakten onder zijn voeten.

Er stond laag, droog kreupelhout om de gastenhut. Hoe vriendelijk ze ook waren, de Wevers moesten een of andere manier hebben om dieven te ontmoedigen. Misschien was dit dode struikgewas hun verdedigingslinie.

De kramp was minder geworden, maar hij was nu klaarwakker. Zijn lastschijven zweefden naast de hut. Hij werkte er zich bovenop en zweefde geruisloos over de barrière van kreupelhout, zigzaggend tussen de boomstammen.

Geen echte nacht-mensen, deze Wevers. Niemand te zien. Als ze sliepen als blokken, hoe konden ze dan ooit dieven betrappen? Ook de Zeilers en Vissers hadden zich inmiddels teruggetrokken. Lantaarns verlichtten de boeg en de achtersteven van een lage, lange zeilboot die hem niet eerder was opgevallen.

Binnen een paar minuten zweefde Louis zonder enig geluid boven de poel in rechtstreeks en gereflecteerd Booglicht.

Er bewoog zich iets op de rotswand… en er ontplofte een lichtflits midden in zijn gezicht.

Louis vloekte, kneep zijn ogen tot spleetjes en probeerde in de felle gloed iets te herkennen. Door een venster met rafelige, wazige randen zag hij een indrukwekkende bergkegel met een kap van zo te zien vuile sneeuw. Op elke andere wereld zou dit een vulkaan zijn. Hier kon het een meteoorkrater zijn, ontstaan door een inslag van onderaf. Het leek sprekend op Vuist-van-God, met een top van pure, naakte Ringwereldbodem die tot in het luchtledige stak.

Een boodschap van Verst-in-de-achterhoede?

Toen de Poppenspeler eenmaal wist dat Louis de rivier stroomopwaarts volgde had hij er zijn sonde op af kunnen sturen. Hij had op deze rotswand een netwerkoog gemonteerd en ongetwijfeld elders ook nog wel een aantal. Hij had met de Wevers gesproken… geen probleem, maar waarom die moeite genomen? Wat wilde hij?

Er werd iets uit de krater gespuwd, twee keer, drie keer binnen tien seconden.

‘Zeshonderdtien uur geleden,’ zei een vertrouwde lage altstem. ‘Kijk.’

Er werd ingezoomd op de drie objecten. Het waren lensvormige ruimteschepen, zeer grote. Kzinti-modellen, dacht Louis. Ze bleven even pal boven de piek hangen en begonnen toen aan de afdaling, slechts twee of drie meter boven de glazige kraterbergwand.

‘Die oorlogsschepen bewegen zich nogal traag. Ik zal het beeld sneller afspelen,’ zei Verst-in-de-achterhoede. De kleine oorlogsvloot bewoog zich nu met aanzienlijk grotere snelheid. Erachter en eronder schoten gestroomlijnde wolkenluchten voorbij. In twee uur en twintig minuten hadden ze met een snelheid net onder die van het geluid ruim tweeëntwintighonderd kilometer afgelegd. Voor Kzinti is dat een opmerkelijk voorzichtig slakkengangetje. Toen gingen ze uit elkaar, zo…’

De woelige wolken en de drie schotels kwamen bijna tot stilstand. Toen schoot een schotel in een haakse hoek naar links en een andere naar rechts, terwijl de derde rechtdoor bleef gaan. Er flikkerden felle, witte lichten op. Toen werd het beeld weer als tevoren, maar nu zagen de drie schepen er druppelvormig, half gesmolten uit, en ze glommen als spiegels. Ze begonnen te dalen… nee, neer te storten!

‘Stasisvelden. Ze hebben jouw straal tegengehouden.’

‘Zorgwekkend, Louis. Twee keer fout binnen vijf seconden. Begint je verstand af te takelen?’

‘Dat kan gebeuren,’ zei Louis gelijkmoedig.

‘Die stralen waren zeer intens,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Er waren al massa’s energie binnen de stasisvelden opgehoopt voordat deze goed en wel klaar waren.’

‘Maar —’

‘Jij en Nessus hebben een soortgelijke aanval overleefd omdat wij onze verdedigingssystemen zodanig ontwerpen dat ze snel reageren. De Kzinti-schepen zijn nu alleen nog maar bommen. En wat je in actie zag was de meteorenafweer van Ringwereld, maar ik heb hem niet gebruikt.’

‘Dat zal wel.’

‘Kijk.’ Het beeld werd naar boven gekanteld. Louis zag een vergrote zon, waarvan de lichtsterkte tot een draaglijk niveau was getemperd. Vanuit de kolkende zonnestormen rees een pluim op — in versnelde beweging — steeds hoger, recht op de camera af, een steekvlam van honderdduizenden kilometers lang. Aan de voet van de vlam ontstond nu een veel helderder schokgolf, die over de volle lengte langs de vlam heen schoot en opeens oogverblindend opflitste.

‘Een superthermaal lasereffect, Louis. Zonder twijfel de manier waarop Ringwereld tegen meteoren wordt verdedigd. Maar niet van mij.’

Verst-in-de-achterhoede kon best liegen, als hij dat nodig vond. Maar zou hij ook schieten op een binnendringend schip?

‘Louis, ik schiet niet op ruimteschepen die hier opduiken. Ik wil er juist contact mee. Een schip met een functionerende hyperaandrijving zou me hier weg kunnen krijgen!’

‘Vooruit, dat wil ik aannemen, maar… Verst-in-de-achterhoede, denk je dat er nog iemand bij jou in het Reparatiecentrum is?’

Ik geloof niet dat mijn defensie doorbroken is. Louis, er zijn twee Grote Oceanen.’

Het duurde even voordat het tot Louis doordrong wat Verst-in-de-achterhoede daarmee bedoelde.

Een enkele Grote Oceaan zou Ringwereld uit balans brengen. De massa water moest ongeveer overeenkomen met die van een Jupitermaan. Er moesten er twee zijn, tegenover elkaar op de ring. En zo was het ook.

De bemanning van Verst-in-de-achterhoede had een reparatiecentrum gevonden in de ene Grote Oceaan, onder de Kaart van Mars, maar de andere oceaan had ze nooit onderzocht. Die bevond zich aan het andere einde van de middellijn. De doorsnee van Ringwereld was zestien lichtminuten. Het zou dus zestien minuten duren voordat het andere Reparatiecentrum binnendringers door de Vuist-van-God zelfs maar zou zien. Dan zou het acht minuten kosten om de zon te activeren. En langer (een uur, twee uur?) om een plasmastraal van miljoenen kilometers lengte te doen ontstaan en vervolgens dat lasereffect te realiseren. En dat vreselijke lichtzwaard zou vervolgens ook acht minuten onderweg zijn.

Twee uur en twintig minuten was een plausibele schatting. ‘Juist,’ zei Louis. ‘Dan kun je maar het beste aannemen dat er ook een Reparatiecentrum is aan de andere kant van Ringwereld en dat zich daar een beschermheer bevindt.’

‘Waarom een beschermheer? Begrijp me goed, Louis, zelf denk ik dat ook.’

‘Een beschermheer zou een manier vinden om binnen te komen. Als het een humanoïde — een voortplanter — op een of andere manier zou zijn gelukt, moet deze ondertussen zelf een beschermheer zijn geworden. Het andere Reparatiecentrum zal immers ongetwijfeld vergeven zijn van levensboom, net zoals het onze dat is. Is dit de reden waarom je me wilde spreken? Jij weet bijna evenveel over beschermheren als ik, en het is hier midden in de nacht, dus mijn hersens werken misschien niet op volle toeren.’

‘Het kan ook zijn dat je brein is aangetast door ouderdom. We moeten met elkaar praten en ik heb nog meer dat ik je wil laten zien. Louis, zal ik me aan de Wevers vertonen en je macht bevestigen? Of zal ik dat niet doen?’

‘Attent van je, maar die vraag is inmiddels waarschijnlijk achterhaald.’ De inheemse bevolking sliep, maar Vissers en Zeilers moesten deze lichtuitbarsting hebben gezien, en wie kon zeggen of er niet ergens een Demon in de buurt was?

In feite…

Verst-in-de-achterhoede merkte het plotselinge grijnsje van Louis niet op. ‘Deze Wevers lijken me gastvrij,’ zei hij.

‘Alle soorten rond de Grote Oceaan zijn vriendelijk, mits je een beetje op je woorden past.’

‘Nog nieuws van je makkers?’

‘Chmeee heeft een aanvalswagen meegenomen om zijn spullen te vervoeren. Had je daarop geen netwerkoog aangebracht?’ ‘Hij heeft het begraven,’ zei Verst-in-de-achterhoede. Louis lachte.

‘Hij kan het opgraven als hij dat nodig vindt. En de Stedenbouwers?’

‘Kawaresksenjajok en Harkabeeparolyn hadden twee kinderen op te voeden en een derde op komst,’ zei Louis. Ik wil niet zeggen dat we op elkaar uitgekeken waren, maar… enfin. Ik heb hen achtergelaten in een dorp stroomafwaarts van hier, met een van de aanvalsboten. Ze geven daar les, en ook aan de overkant van de rivier. Hoe is het met jou gesteld?’

‘Ontoonbaar. Louis…’ De drie zilveren druppels die nu over de helling van Vuist-van-God naar beneden stuiterden werden vervangen door een beeld van fel glinsterende sneeuw — een bergkam in vol daglicht. Een groen pijltje knipperde bij twee vlekken die zich traag over een pas voortbewogen. Ik wil hier graag jouw aandacht op vestigen. Tien jaar geleden heb ik je laten zien —’

Ik weet het nog. Is dit dezelfde plaats?’

‘Ja, drie dagen geleden, opgenomen vanaf de rand van een zwevende constructie boven een nest van vampiers.’ Is dit wat je ook de Wevers hebt laten zien?’

‘Ja.’ De camera zoomde in. Het waren grote, plompe wagens op zes wielen, waarschijnlijk aangedreven door stoomkracht. Een van de twee draaide om, bergop. De camera zoomde in op de andere wagen, de bestuurdersbank. ‘Zijn dit Machine-mensen?’

Louis tuurde. ‘Jawel. Let op de baarden. Ook de wagens zijn van het type dat Machine-mensen gebruiken… Hé!’

‘Louis, de herkenningssoftware van mijn computer —’

‘Dat is Valavirgillin!’

6. De Sneeuwjagerspas

De Vlammenmuur had een lage, verweerde aanblik gekregen.

Niemand anders dan Valavirgillin kon deze bergen op deze manier bekijken. Louis Wu van de Bolmensen had haar geleerd de hele wereld als een soort masker te zien. Hij en zijn bizarre metgezellen hadden de zwarte achterkant ervan gezien, waar zeeën opbollingen waren en bergketens een rij putten, en waar reusachtige pijpen het flup van de zeebodem onder de wereld door afvoerden en over de randmuren heen pompten, waar een deel ervan in de loop van de eeuwen tot druipbergen was aangekoekt.

Een of andere instantie had de Vlammenmuur als het ware geboetseerd om er iets moois van te maken. Ook waren er passen geboetseerd voor het gemak van de reizigers. Diverse roodhuidstammen en hun kudden vee waren de terugwijkende spiegelbloemen gevolgd over de Sneeuwjagerspas.

Twee van deze zelfde Roden gidsten nu de kruisers. De nacht beet al een stuk uit de zon toen de kruisers het hoogste punt van de Sneeuwjagerspas overstaken. Het hele gezelschap had al vele falans geen blauwe lucht meer gezien en iedereen genoot nu met volle teugen. Onder hen spreidde zich een ongebroken wolkendek uit. Er lag sneeuw op de grond, geen dikke laag, maar genoeg om de wielen aan het slippen te brengen. Vala had moeite met de besturing. Links en rechts van haar schitterden bergpieken; uitgestrekte sneeuwvlakten weerkaatsten het felle zonlicht.

Schuin onder de bestuurdersbank hoorde ze Waast tegen een ongezien iemand zeggen: ‘Wij hebben geen sneeuw gezien toen we hier overstaken. De spiegelbloemen hadden alles weggebrand.’

Tegger bleek half verscholen achter haar grote lichaam te zitten. ‘Spiegelbloemen houden niet van wolken,’ zei hij. ‘Ze verbranden alles wat beweegt. Waast, is het wel goed de wagens zo laat op de dag van elkaar te scheiden?’

‘Iemand moet beslissingen nemen,’ zei Waast vastberaden.

De Rode Herder fronste zijn voorhoofd. ‘Natuurlijk geeft de bestuurder de opdrachten. Maar hoor eens, partners zijn van elkaar gescheiden. Valavirgillin en Kaywerbrimmis. En ook Treurbuis en Harpist. Kaywerbrimmis en Chitakumishad zijn allebei mannen. Stel dat er vampiers komen? Warvia en ik lopen geen gevaar, ook al zijn we gescheiden. Beedj is bij jou, Paroom is bij Twuk, Manack is bij Coriack, maar de rest?’

Vala stuurde de kruiser de lange helling af en deed alsof ze niet luisterde. Zo liet een Rode Herder zijn afkeuring blijken: door te zorgen dat je kon meeluisteren. Partners! Na de volgende bocht kreeg ze uitzicht op een brede, bruine rivier.

De twee Roden waren van een monogaam ras, en gepaard. Ze hielden er niet van gescheiden te zijn, maar twee kruisers hadden nu eenmaal twee gidsen nodig. Kay en Vala moesten eveneens gescheiden zijn, want twee kruisers hadden twee bestuurders nodig. Maar zij en Kay waren niet gepaard!

Daar kwam Silack aanrennen, al een heel eind bij Kruiser Twee vandaan. Vala sloot de brandstoftoevoer en liet haar kruiser stoppen.

Sprokkelaars konden rennen als een stormwind. Silack keek grijnzend naar haar op en gebruikte dat moment om even op adem te komen. ‘Kaywerbrimmis wil nog verder naar boven,’ zei hij toen.

Ze keek achterom. De helling links van de pas leek zo te zien best te doen. Kay zou daar boven de sneeuwgrens zijn, maar een goed uitzicht hebben.

‘Moeten we wachten?’

‘Kay zegt van niet. Blijf staan als jullie gevaar tegenkomen. We hebben jullie in het oog. We zullen komen.’ ‘Goed.’

Silack holde terug. Verder bergop was Kay’s bemanning spullen aan het uitladen. Tonnen! Zonder Paroom en Twuk zou het eindeloos hebben geduurd. Enkele tientallen ademhalingen later kwam Kruiser Twee in beweging. Kay zat op de bestuurdersbank en de rest van de bemanning liep achter de kruiser aan, natuurlijk met uitzondering van de Demon. Treurbuis zou pas halverwege de nacht wakker worden.

Nu verdwenen ze achter een bocht uit het zicht.

Kruiser Een vervoerde Valavirgillin en Sabarokaresh, Waast en Beedj, Manack en Coriack, Tegger, en Harpist. Ze bleven buiten de vrachtcontainer. Deze was nog nooit zo schoon, zo geurloos geweest. Harpist, de Demon, zou de duisternis zeer op prijs hebben gesteld, maar hij behielp zich net als de anderen met slaapbeurten onder de zeildoeken, op dekens die waren uitgespreid op de planken van de lastvloer.

De Machine-mensen op Kruiser Twee waren allebei mannen. Zij en Kay hadden geaarzeld of ze Chitakumishad zouden meenemen. Ze zouden liever Spash hebben gehad, maar niemand wilde het leven van Spash in de waagschaal stellen nu ze zwanger was. Chit had weliswaar vastgebonden moeten worden tijdens de aanval door de vampiers, maar hij was slim en handig met gereedschap.

Ze zouden het wel redden. Er was altijd nog rishathra.

Kruiser Een was nu onder het wolkendek gekomen. De schemering verried dat de zon al half was afgedekt. En wat gebeurde er daar bij de rivier? ‘Tegger, geef me je scherpe blik. Daar bij de rivier?’

Sprokkelaars waren bijziend; ze konden amper verder zien dan hun tenen. Machine-mensen hadden goede ogen, maar niemand had ogen zoals de Roden. Tegger klauterde op de bestuurdersbank en tuurde met een hand boven zijn ogen. Toen klom hij nog hoger, tot op de geschutskoepel.

‘Vampiers. Twee stuks. Ze zijn afschuwelijk, Vala. Hoor je iets?’

‘Nee.’

‘Toch geloof ik dat ze aan het zingen zijn, Vala. En… er komt iets zwarts uit het water. Hoe zien Riviermensen eruit?’

‘Glimmend zwart. Jouw grootte, maar meer gedronger, gestroomlijnd.’

‘Korte armen, grote handen met vliezen tussen de vingers? Benen insgelijks? Ze hebben er een uit het water gelokt. Nu beweegt een van de vampiers zich stroomafwaarts. Misschien van het verkeerde geslacht, ik kan het niet zien van deze afstand. Hoe snel kunnen we beneden zijn?’

‘Niet zó snel.’ Niet snel genoeg voor een redding. Ze waren nu iets dichterbij. Vala zag twee bleke gestalten en een zwarte. Een van de bleke kuierde weg, de oever volgend. De zwarte gestalte liep wankelend naar de andere bleke, die haar omarmde, maar een paar tellen later achteruit deinsde en in de modder viel. De gedrongen zwarte gestalte naderde haar opnieuw, de armen uitgestoken, maar de bleke probeerde op haar schrale billen zo snel mogelijk weg te schuiven. Raapte toen haar moed bij elkaar — of werd gedwongen door honger — stond op en aanvaardde de omhelzing door de andere.

Zwart en wit wreven tegen elkaar aan. Vala hoorde een gekrijs als van een bergkat en zag dat de bleke gestalte zich losrukte en stroomopwaarts wegrende. De zwarte gestalte kon haar niet bijhouden en bleef staan. Er klonk een hol, troosteloos gehuil.

‘Hoe vlug?’ vroeg Tegger nogmaals.

‘Rond halverwege de avond zullen we beneden zijn, op tijd om ons te wassen. Daarna moeten we onze verdedigingsmaatregelen testen, denk ik. Het beste lijkt me dat Wagen Twee boven blijft. Manack, luister je? Coriack?’

Ik heb je gehoord,’ zei Coriack. ‘Wagen Twee blijft boven tot het licht wordt.’

‘Ga het Kaywerbrimmis zeggen. En blijf dan bij Wagen Twee. Ik wil jou niet in je eentje op de pas hebben bij het vallen van de nacht!’

Beedj liep rechts voor hen uit met zijn kruisboog in de aanslag. Barok bediende het kanon. Tegger zat gehurkt boven hem.

De zwarte humanoïde lag ontroostbaar in de modder van de rivieroever. Hij rolde zich op zijn zij en zag de dalende kruiser nu aankomen. Hij wachtte.

Manack sprong van de treeplank en rende naar voren. Vala had haar geweer in de hand, klaar om te schieten.

Er begon een vampier te zingen.

De muziek was onmiskenbaar en teisterde haar zenuwen. Manack bleef abrupt stilstaan. Vala kon geen doelwit vinden. De Riviermens strompelde naar het struikgewas verderop.

De tweede vampier kwam hem van daaruit bedeesd tegemoet lopen. Een mannelijke was het. Hij stak zijn armen lokkend, smekend in de hoogte. Vala vuurde, ondanks de muziek in haar oren, de geur in haar neus.

De kogel trof hem vlak onder de oksel en wierp hem met ruw geweld opzij. In de halve duisternis bleek zijn bloed even rood als dat van welke humanoïde ook. Vala ving een krachtiger vleug van zijn geur op. Zij trok haar handdoek voor haar gezicht en inhaleerde de geur van peperprei.

Manack bleef uit de buurt. De Riviermens wierp zich op het vampierlichaam. De vampier vertoonde een paar hevige stuiptrekkingen en lag toen stil.

Vala stuurde de kruiser tot vlak naast het tweetal. Haar passagiers sprongen van de treeplanken.

Sluik zwart haar, korte dikke armen en benen, brede platte handen en voeten, een gestroomlijnd lichaam… kleren. De torso van de Riviervrouw was bedekt met het bruine bont van een ander wezen. Ze keek naar hen op en rukte zich toen met zichtbare inspanning los van de mannelijke vampier.

‘Gegroet,’ zei ze. ‘Ik ben Wurblychoogl…’ gevolgd door een vochtige stroom van lettergrepen en een spoortje van een glimlach. Dat kunnen jullie nooit uitspreken…

‘Gegroet, Wurble,’ zei Vala. Ik ben Valavirgillin. Waarom heeft de vampier je niet gedood?’

‘Hierdoor,’ zei de vrouw terwijl ze met haar handen naar de bedekking van haar tonvormig lichaam wees. Het kledingstuk was stijf rond haar nek, maar de zijden, waar de haren geschoren waren, bestonden uit soepel leer. En de rest — front en rugzijde — bestond uit bont van een of ander waterdier.

‘We gebruiken het gif van een roofvis uit de Diepe Meren, over land een halve dagmars hiervandaan. Die gifvis steekt andere vissen dood en vreet ze dan op. De angel bevat een soort gelei. Wij besmeren een otterhuid met die giftige gelei en scheren het bont weg waar onze armen liggen als we zwemmen. Vampiers houden niet van de gelei, maar als ze eenmaal… dan moeten… dan moeten ze…’ Ze richtte zich tot Manack. ‘Kun je zwemmen, kleine dappere? Kun je een poosje je adem inhouden?’

Ik zou verdrinken,’ zei Manack.

‘Onze stam, Thuisvloed, heeft maar vier van zulke vesten,’ zei de Riviervrouw tegen Vala. ‘Vampiers houden ons van de oevers vandaan, dat is nu al vele falans zo. Als van tijd tot tijd iemand van ons een vest draagt en zich door een vampier laat omhelzen leren ze misschien de Riviermensen met rust te laten. Dan kunnen we weer een poosje jagen op de oevers.’

‘Je toont grote moed!’

‘Dat doe ik voor Borubble, want hem wil ik als paargenoot.’ ‘En bovendien heb je dan zelf een vampierluchtje bij je,’ zei Waast pesterig.

‘Duik in de flup! Wie zegt nou zoiets? Jij, rode, kun jij diep duiken, al is het maar enkele tientallen ademhalingen?’

Tegger schudde van nee. De vraag hing hem de keel uit.

De Riviervrouw zuchtte. ‘We horen praten over rishathra. Nooit eens wat praktijk. Moet paren! Ga Borubble het goede nieuws vertellen. Zal hem ook zeggen dat er bezoekers zijn gekomen. Blijf hier op de vlakke modder, dan zien jullie de vampiers al van ver aankomen.’

Ze schoot weg en bereikte over de modder het water nog voordat Vala een intelligente rephek had kunnen bedenken.

Water kon andere gevaren dan vampiers herbergen. Daarom baadde de hele ploeg met schietklare wapens in de hand. Na afloop ging Barok met de Sprokkelaars een eindje stroomopwaarts om te vissen. Vala benijdde hem een beetje, maar ze moest achterblijven om de verdediging te regelen.

Kruiser Een bracht de nacht door op de moddervlakte. Er kwam geen bezoek — noch van Riviermensen, noch van vampiers.

Het verliep allemaal gladjes, vond Vala. Helemaal volgens de plannen en de verwachtingen. Daar maakte ze zich zorgen over.

Drie nachten geleden hadden hun plannen een definitieve vorm gekregen.

Vier Roden waren gekomen om aan de oorlog deel te nemen. Van hen waren Warvia en Tegger gebleven, maar de twee ongepaarde mannen, Anakrin hooki-Whanhurhur en Chaychind, waren overreed om naar het domein van de Roden terug te gaan en instructies door te geven die de redding van hen allen konden betekenen. Whand had meer dan genoeg van alles wat met vampiers te maken had en het scheen bovendien dat Spash zwanger van hem was geraakt. Zij zouden achterblijven om Kruiser Drie van nieuwe brandstof te voorzien. Zo bleven alleen Valavirgillin en Kaywerbrimmis over, als enige bestuurders, om ieder een kruiser te commanderen.

Ze hadden de teams al meteen samengesteld, maar er vervolgens elke nacht opnieuw over gedebatteerd.

Het dagenlange gewroet in de enorme mesthopen van de Grasreuzen had de status van de Machine-mensen onder deze volken niet verhoogd, daar was Vala wel zeker van, maar de mest had vele vaten salpeterkristallen opgeleverd.

De reliëfkaart buiten de omwalling was steeds gedetailleerder en fraaier geworden. Alleen vroeg in de avond en laat in de nanacht was er genoeg licht voor de Demonen en de andere soorten om er gezamenlijk aan te werken, maar ze hadden er een hele falan, vijfenzeventig dagen, de tijd voor gehad.

Ruwe aardkluiten waren vervangen door kleurige klei. Als ooggetuigen het eenmaal eens waren over de vorm en de maat werd die klei op houtvuur hard gebakken. Daarna was gekleurd zand gebruikt om mogelijke routes van de kruisers uit te stippelen. Met die routes en hun alternatieven waren ze steeds bezig tot de nacht viel en ze zich allemaal binnen moesten terugtrekken.

De vampiers kwamen niet elke nacht, maar ze kwamen af en toe in hele zwermen. Vampiers leerden niets bij, communiceerden niet met elkaar. Moonwa had het gebogen vensterscherm van de Moerasmensen in de stuurboord-draaiwaartse curve van de omwalling gemonteerd. De vampiers vielen aan die kant aan en krijgers van vier soorten humanoïden doodden hen met geweren en kruisbogen door via spleten naast dat onzichtbare scherm op hen te schieten.

Vala had op die manier in verschillende nachten leren omgaan met een kruisboog. Ze hield van het valse gevoel van veiligheid dat het scherm haar gaf. Vals, omdat het de vampiergeur niet kon tegenhouden.

Het hoofdgebouw was bijna koepelvormig; het bestond uit een ronde aarden wal met daarboven een overspanning van zeildoek, gesteund door een dikke centrale mast. De ruimte was enorm groot, maar tevens enorm vol. Vijftienhonderd Grasreuzen — meer vrouwen dan mannen, massa’s kinderen, overal baby’s — produceerden een stank waarvan iemand met een maaizwaard plakjes bad kunnen snijden.

Wemb bevond zich in een groepje vrouwen. Ze voedden haar met de hand, en aten zelf ook, en Wemb scheen het plezierig te vinden. Barok zwaaide naar haar en zij zwaaide terug, zonder op te staan. Ze begon al aardig bij te komen, vond Vala, van de nacht die zij en Barok tussen de vampiers hadden doorgebracht.

Barok zou met Kruiser Een meerijden. Vala had zich afgevraagd of hij zich van verdere actie zou onthouden, zoals Whand en Spash, of toch liever jacht wilde maken op de vampiers die zijn dochter hadden meegenomen.

Grasreuzen waren groot, maar zij hadden geen probleem met een dicht opeengedrongen menigte. Machine-mensen, zo ontdekte Vala, moesten echter oppassen dat ze niet in de verdrukking kwamen.

De Roden waren prikkelbaar. De Grasreuzen bleven uit hun buurt.

Als Machine-mensen en Roden zich al zo nietig voelden, waarom gedroegen de nog veel kleinere Sprokkelaars zich dan zo ongeïntimideerde? Ze hadden tactieken bedacht die kennelijk werkten. Sommige speelden met kinderen, andere waren volwassenen van dienst: met hun bijziende ogen wisten ze parasitaire insecten feilloos te vinden.

De Thurl bevrijdde zich van een stuk of tien vrouwen. Beleefd, zonder kwaadaardige bijbedoeling, vroeg hij Vala: ‘Hebben jullie in de stronthoop gevonden wat jullie zochten?’

Wel, de tijd was gekomen om een geheimpje te onthullen. ‘Ja, we zijn u dankbaar. Als we de kristallen mengen met de zwavel en de houtskool die de Roden voor ons verzamelen hebben we het spul waardoor we onze kogels kunnen afschieten.’

‘Aha,’ zei de Thurl, die zijn verrassing probeerde te verbergen.

Hij kon heus nog geen kruit maken, hield Vala zichzelf voor, want hij kende de verhoudingen van het mengsel niet. Maar hij wist nu in ieder geval dat de Machine-mensen niet voor hun lol met de mest in de weer waren geweest.

Er sijpelde nu vampiermuziek binnen in de ontspannen rust, en de rust werd een doodse stilte.

En toen kreeg het gezang van de vampiers instrumentale begeleiding. Aanvankelijk sloot deze aan bij de vampiermuziek. Vala had geleerd de verschillende instrumenten te onderscheiden: de harp, de treurbuis, de fluitbuis, het slagwerk. Maar nu werd de muziek van de Demonen snerpender en luider; ze dissoneerde met die van de vampiers, overstemde haar, en het slagwerk op de achtergrond gaf een ritme aan dat steeds sneller, steeds opzwepender werd. En toen was er opeens niets meer van vampiergezang te horen…

De volgende ochtend waren ze op weg gegaan. Die avond brachten ze de nacht door op een rotspiek naast een rivier. De vampiers heten hen met rust.

Vroeg in de volgende dag bereikten ze Ginjerofers kudden. De Roden hadden een brandstofvoorraad klaar. Houtskool en zwavel hadden ze van ver moeten halen, ten koste van hoge prijzen, een investering waarvan het nut hun vooralsnog twijfelachtig leek.

Pas toen de zon al helemaal was bedekt door de nacht waren ze klaar met het laden van de kruisers. De Roden sloegen hun kamp op rond de kruisers. Toen de vampiers kwamen schoten de kanonnen over de hoofden van de roodhuidige boogschutters heen. Bij de dageraad bleek dat de vampiers minstens veertig doden hadden achtergelaten.

De kruisers hadden handelsgoederen bij zich en Vala had geschenken uitgedeeld, maar deze veertig dode vampiers schiepen pas echt een band tussen de soorten die hier bijeen waren.

De derde dag staken ze de Sneeuwjagerspas over. De lengte van een dagmars hing af van de geaccidenteerdheid van het terrein, waaronder de hoogteverschillen, en wisselde natuurlijk per mensensoort, maar Vala meende dat ze inmiddels toch het equivalent van twee echte dagmarsen hadden afgelegd. In dat geval zouden ze het kamp van de vampiers dus de volgende middag kunnen bereiken, als ze tenminste zo dwaas zouden zijn er regelrecht op af te rijden.

In de ochtend kwam Kruiser Twee naar beneden gereden. Warvia zat boven op de geschutskoepel onder een soort luifel van dekzeil.

‘Waast!’ riep Twuk opgewekt. Is de Sneeuwjagerspas de gemakkelijkste doorgang in deze bergketen?’

‘Als Roden en Demonen het daarover eens zijn, wie kan dan nog twijfelen?’

‘De vampiers vinden het ook!’

Er hing een luidruchtige overwinningsroes om Kruiser Twee. Zelfs Treurbuis vertoonde haar hoofd even in het daglicht; ze knipperde met haar ogen, produceerde een groteske grijns en trok het toen schielijk weer terug.

Het viel Vala op dat moment niet op hoe stilletjes Warvia was. Rode Herders waren zelden vrolijk.

Het kabaal wekte anderen. Vala zag een rij druipend-zwarte hoofden opduiken, een eindje bij de oever vandaan. De Riviermensen kwamen niet dichterbij, en Vala liet dat maar zo, terwijl Kay, Chit, Twuk, Paroom, Perilack en Silack hun onderling verweven verhalen vertelden.

Kaywerbrimmis parkeerde Kruiser Twee op een rotspunt die uitzag op de pas. De aanblik was die van een ononderbroken wolkendek — niet wat Kay had gehoopt, maar hij kon wachten. Allemaal hadden ze gebaad in de rivieren die ze waren tegengekomen, twee keer in drie dagen. Ook al waren ze misschien niet helemaal geurloos, ze hadden het in elk geval geprobeerd.

(Op dit moment waren ze allerminst geurloos! Ze grijnsden en raakten elkaar aan en probeerden om strijd aan het woord te komen. Vala begon te vermoeden hoe de nacht was verlopen.)

Duisternis omsloot hen. En toen begonnen er vampiers over de pas te stromen. Treurbuis, die de wacht hield, waarschuwde de anderen.

De zware lading van Kruiser Twee, die nog naast de pas lag gestapeld, moest een geur hebben gehad. Kay richtte zijn kanon ietsje stuurboord van dat punt en wachtte af. Hij doodde er twintig met drie schoten.

Daarna lieten de vampiers de pas een poosje leeg. Vervolgens probeerden ze er als enkelingen of in kleine groepjes doorheen te schichten. Kay’s ploeg probeerde het met gerichte schoten, als dat zinvol leek, maar liet de vampiers verder ongemoeid. Pijlen en kogels konden opnieuw gebruikt worden, maar kruit niet.

Later verschenen ze weer als een groep. Kay gebruikte zijn kanon, maar hield daar bijna meteen mee op. ‘Ze hadden gevangenen bij zich, Vala. Forse, trage kerels met grote handen en brede schouders, breed gebouwde vrouwen, een kop kleiner, allemaal met een geelachtige haardos die hun hoofd als een soort paddenstoelkap bedekte. Warvia heeft hen het beste gezien. Warvia?’

Warvia moest zichzelf overwinnen. ‘Wij kennen de Boermensen. Het zijn planteneters. Ze verbouwen groenten en planten en ze houden ook vee, samen met Rode Herders, door wie ze verdedigd worden. Maar vannacht hebben we geen Roden gezien.’

Paroom: ‘Ze liepen niet in een groep bij elkaar en er was niemand die probeerde te ontsnappen. Ze hadden stuk voor stuk een eigen vampier als… als metgezel. Die vampiers kon je moeilijk onder schot krijgen. We hebben wel een paar loslopende vampiers neergeschoten.’

Twuk: ‘Ze zongen naar ons! Treurbuis begon mee te spelen. Daar werden ze bang van!’

Kay: Ik heb het kanon niet gebruikt wegens die gevangenen, maar verder konden we niets voor hen doen. Wat, in de naam van de Boog, moeten vampiers nou met gevangenen?’

‘Een kudde,’ zei Tegger.

Hij had het bijna terloops gezegd, want hij stond naar Warvia te staren, die ieders blik ontweek. Niettemin was het een lelijke gedachte. Dubbel lelijk, zelfs, want ze impliceerde dat vampiers onaangenaam sapiens waren…

‘De wind,’ vervolgde Kaywerbrimmis, ‘blies koud en schoon en nat in onze neusgaten tot halverwege de nacht. Toen begonnen er weer vampiers door de pas te stromen, deze keer zonder gevangenen. Ze renden. Misschien nerveus door de geur van hun eigen doden? Ze vormden een makkelijk doelwit. Maar toen draaide de wind en kwam die geur ook naar ons toe.’

Treurbuis keek naar buiten vanonder haar zeil en luisterde mee, maar ze hield haar gezicht in de schaduw. Ik zou die vampiers hebben nagejaagd, Kay,’ zei ze. ‘Onze muziek brengt hen in verwarring, ze verstijven erdoor.’

Kay keek Vala aan. ‘Hoe dan ook, ik heb Treurbuis uitgenodigd met mij te rishen.’ Onuitgesproken: die Demonvrouw stond op het punt zich bij de vampiers te voegen! ‘Zij maakte muziek, wij dansten. Warvia verweet me dat ik het gevecht in de steek liet, maar de anderen pikten het idee snel genoeg op…’

Ondanks het algemene gelach was de fluisterende tenorstem van Harpist goed te verstaan: ‘Hoe was hij?’

Treurbuis: ‘Geïnspireerd. Paroom ook.’

‘We deden…’ Kay haperde even, een hartslag lang, maar Vala merkte het meteen. ‘We deden allemaal mee. Je moet begrijpen, Vala, dat het op de pas wemelde van de vampiers. Toen we waren opgehouden met schieten stroomden ze er als een woeste rivier overheen. We hadden hun geur tot blokjes kunnen hakken om die aan oudjes te verkopen!’

Tegger keek omhoog naar zijn paargenoot. Warvia’s stilzwijgen zat hem dwars, dacht Vala, maar iets verontrustenders was niet bij hem opgekomen.

Ik denk dat de Thurl ons Twuk heeft meegegeven omdat ze klein is,’ zei Kaywerbrimmis. ‘Een puike beslissing!’ Twuk schonk hem een stralende glimlach. Warvia tuurde naar ongeziene verten; haar gezicht leek wel van steen.

‘Tweetiende deel van de nacht ging aldus voorbij, schat ik. Toen draaide de wind opnieuw. Ik had niet meteen door dat de vampiergeur verdwenen was, want we hadden inmiddels onze eigen geur. Maar Chit zag…’

Chit: ‘Vampiers die ons over het ijs probeerden te besluipen. Ze zijn bijna even licht van kleur als de sneeuw zelf.’

Kay: ‘De wind werd wisselvallig en bleef dat ook. Af en toe vingen ze een vleug van onze geur op en dan kwam er een groepje onze kant op. We waren moeilijk over het hoofd te zien, kun je wel zeggen.’

Paroom: ‘Wel tien tientallen soms.’

Kay: ‘Maar tegen de ochtend kwam er helemaal niemand meer. De hele pas lag bezaaid met dode vampiers. Ze mijden hun doden.’ Vala: ‘Lijkt mij het onthouden waard.’

Twuk: ‘Bij het eerste licht haalden we onze lading op en verzamelden de pijlen en kogels. Vala, ik geloof dat we het Schaduwnest gezien hebben.’

‘Vertel op!’

‘Warvia?’

De Rode keek niet naar beneden. ‘Uit draaiwaartse richting kwam het daglicht op ons af, maar wij waren nog in het donker. We waren uitgeput, maar ik zat op mijn post, hier op de geschutskoepel. De wolken weken uiteen. Ik zag twee zwarte strepen. Moeilijk te zeggen hoe ver weg, of hoe hoog, maar het was een soort zwart plateau met constructies erop, in het midden het hoogste en zilverkleurig glanzend, met over de volle breedte een zwarte schaduw eronder.’

‘Weinig meer dan Harpist ons al verteld heeft,’ zei Vala provocerend.

Een opflakkering van kwaadheid, onderdrukt. Ik zag dat de zilveren kronkeling van de rivier, deze rivier, de schaduw binnenvloeide.’

‘Wij kennen het Schaduwnest.’ Een nieuwe stem meldde zich. Een gladde, glanzende zwarte gestalte van onduidelijk geslacht en onbepaalde leeftijd kwam uit het water gegleden en ging rechtop in de modder staan. Ik ben Rooballabl. Welkom bij Thuisvloed, trek vrijelijk door ons gebied. Ik spreek de handelstaal beter dan de meesten. Ik heb gehoord dat niemand van jullie wil rishen?’

‘Niet onder water, Roobla,’ zei Vala op spijtige toon. Dat zou nog eens een sensatie zijn! ‘Schaduwnest?’

‘Het Schaduwnest is een grot zonder wanden. Een zwart dak dat vrij in de lucht zweeft, met een omtrek van vijftienhonderd passen. Vampiers broeden en leven daar al sinds mensenheugenis.’

Harpist sprak van onder zijn zeil, zonder zich te vertonen, en alleen Vala hoorde het. ‘Vijftienhonderd passen komt overeen met minder dan vijfhonderd passen in doorsnee, gemeten in passen van de water-mensen. Tweehonderd voor de Grasreuzen, driehonderd voor jou en mij en de Roden. Een diameter van driehonderd passen, dat klopt met wat wij hadden gehoord.’

‘Roobla, hoe hoog hangt dat dak?’ vroeg Vala.

Rooballabl wisselde een reeks snelle kwaakgeluiden uit met iemand die nog in het water lag. ‘Fudghabladl weet het niet.’ Meer kreetjes. ‘Laag genoeg om zelfs bij harde wind de regen buiten te houden,’ zei Rooballabl. ‘Jullie moeten begrijpen dat alleen Fudghabladl daar ooit geweest is.’

‘Hoe is jullie Thuisvloed ginds in het Schaduwnest? Kunnen vampiers zwemmen?’

Er klonk gesnater en gekwaak. Toen kwam er iemand naar voren (een witte bontkraag rond zijn hoofd en de plek waar men kaken zou verwachten) die met Rooballabl begon te praten. ‘We moeten daar over de bodem glijden als we erdoorheen willen,’ zei Rooballabl. ‘Tegenwoordig komen wij daar geen van allen meer. Flet water is een riool, soms een whonkee.’ Een onbekend woord. ‘Vampiers zwemmen nooit.’

‘ Whonkee’ zei Harpist, onzichtbaar, ‘is het pad van de doden.’ Vala knikte.

Warvia liet zich de geschutskoepel binnenglijden.

Vala hield Kruiser Twee in het oog, terwijl de discussie voortduurde. Warvia Het zich niet meer zien. En waar was Tegger?

De Riviermensen hadden al generaties lang vampiers geobserveerd, maar alleen vanuit hun eigen gezichtspunt. Vampiers dumpten sporadisch lijken in de Thuisvloed, bij honderden tegelijk, van wel tien tot twintig soorten, waaronder hun eigen soort. Een rotatie later was er dan altijd een overvloed aan vissen. Dat was de moeite van het weten natuurlijk wel waard… maar de oude Fudghabladl was al twintig falans of langer niet meer in de buurt van het Schaduwnest geweest.

‘Afgezien van die vissen is er aan de andere kant van het Schaduwnest niets dat die moeizame tocht lonend zou maken.’

Vala dempte haar stem. ‘Harpist,’ zei ze, ‘lijken die in de Thuisvloed worden afgevoerd zijn voor jullie verloren, is het niet?’

‘Vissen vreten ze op, vissers eten de vissen, dus uiteindelijk is alles toch weer van ons.’

‘Flup! Jullie worden bestolen.’

‘Vala, vampiers zijn dieren. Dieren stelen niet.’

Rooballabl: ‘Alleen Riviermensen kunnen het Schaduwnest binnengaan en er levend weer uit komen. Waarom vragen jullie deze dingen? Waarom zijn jullie hier, en met zoveel soorten?’

Beedj gaf antwoord voordat Vala de kans kreeg. ‘We gaan een eind maken aan de vampierdreiging. We zullen hen in hun eigen kamp aanvallen. Humanoïden die niet kunnen reizen hebben ons op andere wijze gesteund.’

De Riviermensen bespraken dat onderling. Vala meende dat ze onderdrukt gelach hoorde. Maar misschien ook niet.

‘Valavirgillin,’ zei Rooballabl, ‘wij denken dat we een Demon in jullie midden hebben gezien.’

‘Twee vertegenwoordigers van het Nachtvolk reizen met ons mee. Andere vergezellen ons op enige afstand als vrienden. Ze houden niet van zonlicht, Roobla.’

‘Demonen en vampiers zijn allemaal wezens van de nacht.’

Bedoelde Rooballabl dat ze bondgenoten waren? ‘Ze concurreren om dezelfde prooi in dezelfde gebieden. Maar in feite is het ingewikkelder…’

‘Weet je zeker dat ze aan jouw kant staan?’

Een volle falan lang had Vala zelf vraagtekens geplaatst bij de motieven van de Demonen. ‘Ja, helemaal zeker.’ ‘Wij zouden niet met jullie kunnen reizen.’ ‘Nee.’

‘Maar als jullie met de wagens de Thuisvloed volgen kunnen we met jullie meegaan, Fudghabladl en ik. Om informatie te geven. We zullen vesten meenemen en jullie verder stroomafwaarts dingen leren.’

Ze begonnen details uit te werken. Dit was een onverwachte meevaller, waarvan Vala ten volle gebruik moest maken, ook al waren Tegger en Warvia in geen velden of wegen te zien.

7. De dwaalgeest

Tegger zat roerloos op zijn knieën, met zijn hielen onder zijn billen, en met zijn rug naar een hoog, vaal rotsblok. Het struikgewas om hem heen onttrok hem aan het oog. Dit was hoe Roden jaagden. En Tegger jaagde in het domein van zijn geest — op zoek naar Tegger. Zijn handen speelden rusteloos met zijn zwaard, wreven steeds weer over de snede.

Er schoten oppervlakkige gedachten door hem heen. Als hij diepere overpeinzingen zou toelaten zouden deze op Warvia betrekking hebben, maar die zou hij niet kunnen verdragen — dat wist hij.

Het voortdurende ruisen van het water deed hem knikkebollen. Hij zou geen enkel wezen horen naderen, maar misschien zou hij iets ruiken, of beweging zien in het kreupelhout om hem heen.

Alle actie speelde zich af op de oever. Op een gegeven moment hadden de onderhandelingen de vorm aangenomen van een zwempartijtje.

Je kon een zwaard ook tegen jezelf gebruiken. Gewoon de andere kant op steken. Of van een hoge rots af springen? Het was maar een vluchtige gedachte.

‘Tegger hooki-Thandarthal.’

Tegger schrok op en stond al boven op de rots met zijn zwaard om zich heen te maaien voordat zijn verstand terugkeerde. Vampiers konden niet praten, maar wat…

Een stem die net iets luider klonk dan het ruisen van de rivier, maar zo zacht dat Tegger zich misschien iets inbeeldde, zei: Ik kan je geen kwaad doen, Tegger. Ik vervul wensen.’

Er was geen levend wezen te zien. ‘Wensen?’ vroeg Tegger. Was hij gevonden door een dwaalgeest?

Ik was ooit gewoon een levend wezen. Nu help ik anderen die zoeken naar iets beters. Wat zou jij van mij verlangen?’

Ik wil dood.’

Stilte. Toen: ‘Wat een verspilling.’

Tegger hoorde in het gefluister een soort lichamelijke inspanning doorklinken. Hij kon niet geloven, zonder te weten waarom, dat zijn zwaard snel genoeg zou zijn. ‘Wacht,’ zei hij.

Ik wacht.’ Het gefluister klonk van veel dichterbij.

Tegger had twee keer gesproken zonder na te denken. Hij was aan een snelle dood ontsnapt. Wilde hij dat? Maar als wensen vervuld konden worden…

‘Er is de afgelopen nacht iets gebeurd. Ik wil dat het niet gebeurd is.

‘Dat kan niet.’

Iedere man op Kruiser Twee, ongeacht zijn lichaamsvorm, zijn stofwisseling, zijn eetpatroon, had gepaard met Teggers paargenoot.

Zij moeten sterven, dacht hij. Ook de vrouwen? Iedereen die het weet, zelfs Warvia, dacht hij, hoewel zijn geest die opwelling ook meteen weer verwierp.

Zij hebben dit Warvia aangedaan, mij aangedaan. Het waren de vampiers! Moet ik nu de helft van ons gezelschap doden door een wens? De rest, niet meer verdedigd, zou dan ook sterven. En Ginjerofers stam…

Hij zag opeens voor zijn geestesoog hoe alle stammen van de Roden zouden worden geteisterd door een groeiend leger van vampiers. Mannen en vrouwen, niet langer in staat elkaar te vertrouwen, zouden woedend met elkaar breken. Families, hele stammen zouden uit elkaar vallen, en de vampiers zouden hen een voor een te pakken krijgen.

‘Ik zou willen,’ zei Tegger, ‘dat u alle vampiers onder de Boog uitroeit.’

‘Die macht heb ik niet,’ zei de fluisterstem. ‘Welke macht dan wel?’

‘Tegger, ik ben een geest en een stem. Ik weet dingen. Soms zie ik dingen eerder dan jij ze ziet. Ik lieg nooit.’

Nutteloos wezen. ‘Dwaalgeest, uw goede bedoelingen blijven ver achter bij uw vermogens. Als ik nu eens een vis wilde om te eten?’

‘Dat kan ik. Zul je wachten?’

‘Dat zal ik, maar waarom?’

Ik mag niet worden gezien. Het zou veel sneller gaan als ik je vertelde hoe je zelf aan een vis kunt komen.’

Dat was waar: het was heel druk op de oever. ‘Hebt u een naam?’

‘Noem me maar hoe je wilt.’

‘Fluister.’

‘Goed.’

‘Fluister, ik wil vampiers doden.’

‘Dat willen al je metgezellen ook. Keer je naar hen terug?’ Tegger rilde. ‘Nee.’

‘Bedenk wat je nodig zult hebben. Je weet inmiddels dat de macht van de vampiers verder reikt dan jouw zwaard.’

Tegger kreunde, boog zijn hoofd en drukte zijn handen op zijn oren. De fluisteraar wachtte geduldig en zei toen: ‘Je hebt verdedigingsmiddelen nodig. We zullen een lijstje opstellen.’

‘Fluister, ik wil met niemand van hen praten!’ Hij had zich opeens herinnerd dat hij bij de Grasreuzen een falan lang bijna elke avond had gesnoefd dat Warvia en hijzelf door hun monogame levenswijze een superieure weerstand boden tegen de verlokkingen van de vampiers.

Geen wonder dat de andere soorten daardoor geïrriteerd waren geraakt!

‘Het eerste voertuig is verlaten, op Harpist na,’ zei Fluister. ‘Harpist slaapt, maar ook al wordt hij wakker, hij zal je niet hinderen. Neem mee wat je nodig zult hebben.’

Vala wenste maar dat ze in de juiste stemming kon komen.

Het water was koud. Je moest voortdurend bewegen om een beetje op temperatuur te blijven. Iedereen scheen bezig te zijn iemand anders te wassen. Vragen over anatomie en rishathra konden worden beantwoord door te wijzen. Chitakumishad en Rooballabl probeerden een methode uit te werken die het mogelijk maakte dat Chit zijn mond boven water kon houden. Beedj en Twuk keken aandachtig toe en kwamen met suggesties.

Alle parasieten waren afgespoeld, maar Sprokkelaars waren ook erg goed in het verhelpen van schijnjeuk.

Barok draaide zich grijnzend om. Hij pakte Vala stevig bij de schouders en draaide haar zonder pardon om, waarna hij vastberaden haar rug begon te boenen met een of ander ruig stuk onderwatermateriaal.

Het ging er allemaal zeer vriendelijk aan toe, zoals dat mogelijk is onder mensensoorten die voor hun levensbehoeften niet met elkaar hoeven te concurreren. Alles zou volmaakt in orde zijn als Warvia en Tegger nu samen, hand in hand hollend, uit de container zouden komen.

Ze keek over haar schouder. De riviergeluiden zouden haar stemgeluid verdoezelen als ze zachtjes sprak. ‘Sabarokaresh, ik heb je hulp nodig. Die van jou en Kaywerbrimmis en Chitakumishad.’

Barok bleef boenen. ‘Wat voor hulp?’

‘Kom mee als ik in Kruiser Twee ga kijken.’

Nu kwamen zijn handen tot rust. Hij keek om zich heen. Ik geloof dat we Chit beter niet kunnen storen.’

‘Nee. Denk je dat hij het op die manier voor elkaar krijgt?’

‘Misschien verzuipt hij. Ginds is Kay. Ongebruikelijke aanblik!’

Kaywerbrimmis lag op zijn buik, half in het water, met zijn vinger kaarten te tekenen in de modder. Een niet nader te identificeren Riviermens gaf hem daarbij adviezen. Vala dook aan zijn andere zijde op en vroeg: ‘Word je iets wijzer?’

‘Misschien.’

‘Kun je mij een beetje van je tijd geven, samen met Barok?’

Hij draaide zijn hoofd, bestudeerde haar gezicht en besloot geen vragen te stellen. Hij sprong overeind en trok haar mee — even naakt als zij en Barok waren. Vala kreeg niet de kans bij haar stapeltje kleren te komen.

Ze zou het plezierig hebben gevonden naakt te lopen als het niet zo hard had geregend. Waren kleren echt zo gevaarlijk? Maar het was niet alleen een kwestie van schoon en geurloos blijven. Vampiers zouden kunnen leren dat er bloed te vinden was onder de geur van geweven stoffen en gelooid leer.

Maar het waren niet haar kleren die ze wilde, het was haar rugzak.

Een rugzak op een naakte vrouw, géén gezicht!

Och, het zou wel in orde zijn…

Toen het drietal buiten ieders gehoorsafstand was vroeg Vala: ‘Kay, hoe heeft Warvia zich —’

‘Ze heeft met ieder van ons rishathra gedaan.’

Ze stapte op de treeplank. ‘Zat het haar dwars?’

‘Zeker. Ze probeerde een paar keer naar buiten te gaan — misschien om bij ons weg te komen, misschien om naar de vampiers te gaan. Die zouden haar in beide gevallen te pakken hebben gekregen. Ze had het mis met haar idee van immuniteit.’

‘Kay, dat geloofde toch niemand.’’

‘Maar Warvia wel! Ik mocht haar gewoon niet laten gaan. Toen het weer licht was hebben we geprobeerd haar te kalmeren.’ Hij sprak met opeengeklemde kaken. ‘Geen succes. Misschien dat een vrouw. Of iemand die er niet bij was. Haar aan het praten krijgt.’

Ik zal het proberen,’ zei Vala. Ze opende het combinatieslot en stapte de vrachtcontainer binnen.

Het was er niet pikdonker. Er viel licht binnen via de toegang tot de geschutskoepel. Vala snoof de geurtjes van vroegere ladingen op en wachtte tot haar ogen zich hadden aangepast.

Kruit. Mingi en peperprei. Grote hoeveelheden gras voor Twuk en Paroom. Zeep: merkwaardig spul, gemaakt door een mensensoort die ver stuurboordwaarts woonde. Ze probeerde ook andere oude geurtjes te ontdekken — het angstzweet van mensen die zich voor aanvallers verborgen hielden, de doodsangst van zwaargewonden — maar die waren weggewassen. Het rook niet naar bloed.

Ze beklom de ladder naar de geschutskoepel. Geen spoor van Tegger.

Kaywerbrimmis raakte haar enkel aan. ‘O flup, o flup!’ Ze snikte bijna. Ik was er zo goed als zeker van dat hier alles onder het bloed zou zitten! Tegger moet het geraden hebben, en hoe zou Warvia tegen hem kunnen liegen? Warvia!’

Warvia’s voeten bungelden lusteloos onder het schuttersbankje. Vala trok zich half omhoog door de luikopening. ‘Warvia, waar is hij?’

Warvia gaf geen antwoord.

‘Wel, hoe heeft hij het opgenomen?’

Nu sprak Warvia. ‘Dood van binnen.’

‘Warvia, lieve bondgenote, niemand heeft echt gedacht dat jullie immuun waren voor de vampiergeur!’

Ik dacht dat hij me zou vermoorden,’ zei Warvia. ‘Maar dat is niet eens bij hem opgekomen.’

‘Kunnen we iets voor hem doen?’

‘Hij wil alleen zijn, denk ik.’

‘En voor jou?’

Ik ook.’

Vala Het zich langs de ladder naar beneden zakken.

‘Hij kan ons niet kwijtraken,’ zei Kaywerbrimmis. ‘Hij kan de rivier volgen, onze wielsporen. Misschien wil hij alleen wat tijd om de gebeurtenissen te verwerken. Nog eens goed na te denken.’

Ze knikte in de schemering.

‘Vala, we moeten de wagens in beweging zetten.’

Ik zal de achterste positie innemen,’ zei ze. Terwijl de anderen Kruiser Een gereed maakten voor het vertrek, kon zij misschien nog even op zoek gaan naar Tegger. Ze verwachtte daar weinig van. ‘Houd een oogje op Warvia. Of zal ik haar overnemen?’

‘Doe dat. Jij bent de baas en zij heeft de beste ogen.’

‘Dat is niet de reden —’

‘Het is een mooie smoes. Maar misschien wil ze tegen jou praten, want…’ Hij maakte de zin niet af.

‘Want ze heeft met niemand van Kruiser Een aan rishathra gedaan.’ ‘Precies.’

‘Jij bent een man, Kay.’

‘Baas, ik heb echt geen flauw idee hoe Tegger zich nu voelt. Dat soort dingen overkomt een Rode gewoon niet!’

Tegger liet zich stilletjes van de geschutskoepel naar beneden zakken. Er was geen levend wezen te zien, dus hij schrok zich wezenloos toen een stem, onaangenaam dicht bij zijn oor, fluisterde: ‘Heb je wat je nodig hebt voor je reis?’

Tegger bleef gehurkt zitten. ‘Handdoeken en peperprei. En zeep. Schone kleren. Mijn zwaard. Ik volg de rivier, dus ik heb de veldfles niet nodig; ik heb er brandstof in gedaan. Die kan van pas komen.’

‘Niet om te drinken, hoop ik.’

‘Brandstof brandt.’ Gaat je niets aan!

‘Ben je van plan in het wilde weg te gaan moorden? Of staat je iets georganiseerds voor ogen?’

Ik weet niet genoeg. Ze leven onder een fabrieksstad, een grote, zwevende constructie. Fluister, als we —’

‘Ah jij.’

‘Als ik hun schuilplaats niet kan verwoesten, dan heb ik eigenlijk niets bereikt. Ik moet… iets… iets groots…’ ‘Voor je eer?’

‘Ja. Wat Warvia heeft gedaan… Ik ben nu niets meer. Ik moet mezelf weer tot iets maken.’ ‘Wens.’

‘Het Schaduwnest verwoesten.’ ‘Dat zul je.’

‘Het moet vallen. Dat ze verpletterd worden.’ ‘Dat zou wel eens moeilijk kunnen zijn.’

‘Moeilijk?’ Tegger hing de rugzak over zijn schouder. Hij zag drie naakte Machine-mensen Kruiser Twee binnengaan. Dat kon geen kwaad, maar misschien was de andere kruiser daarna aan de beurt. Tegger sloop weg, de bosjes in.

Hij sprak tegen zichzelf, of tegen de lege lucht. ‘Moeilijk? Het is onmogelijk! Ik kan dat vampiernest niet binnengaan. Als ik er boven kon komen, op die zwevende fabriek… maar ik kan niet vliegen!’

‘Wat houdt Valavirgillin verborgen?’ vroeg Fluister.

Hè? ‘Machine-mensen hebben zo hun geheimpjes,’ zei Tegger.

‘Ze wist dat jij en Warvia geen weerstand zouden kunnen bieden aan de vampierverlokking,’ zei Fluister. ‘Toch hoopt ze dat ze met haar kleine legertje kan winnen. Weet zij iets wat de anderen niet weten?’

Tegger dreigde zijn zelfbeheersing te verhezen en begon bijna hardop te kreunen. Ze zouden hem horen. Vinden. Zijn verstand! Hij moest zijn hoofd koel houden, niet toegeven aan de hysterie van zijn lichaam. Denk na.

Zijn eerste samenhangende gedachte, een poosje later, was dat Fluister hem zojuist voor het eerst een echt hevel had gegeven, ongeacht hoe hij het had geformuleerd.

Louis Wu van de Bolmensen had de stam van Ginjerofer bezocht. Valavirgillin kende hem ook… kende hem beter, want rishathra behoorde tot haar vaardigheden. Had Louis Wu haar iets onthuld?

En hij had haar naakt gezien, nog maar pas geleden.

‘Ze moet haar rugzak bij haar kleren hebben achtergelaten, Fluister. Waar liggen Valavirgillins kleren?’

‘Kijk naar de oever… daar. De rugzak ligt op een open stukje, maar je kunt erbij met een stok.’

‘Fluister, ik ben geen dief. Ik wil alleen maar kijken.’

‘En als Valavirgillin informatie verbergt die haar metgezellen tot hulp zou kunnen zijn?’ fluisterde de stem.

‘Informatie is ook bezit.’

Hierop volgde stilte.

‘Ben ik gek?’ vroeg hij zich af. Deze dwaalgeest had niets bedacht dat Teggers eigen geest niet had kunnen verzinnen. En van wat hem overkomen was kon iedereen gek worden! Was er wel een Fluister?

En ook Warvia had een vreselijke schok te verduren gehad. Hoe voelde zij zich? De angstaanjagende waarheid was dat zij misschien even krankzinnig was geworden als hijzelf.

En Tegger sloop door het struikgewas als een roofdier, en zijn prooi was een rugzak die niet van hem was.

Even stoppen, luisteren naar het geritsel in de struiken, naar Fluister, of misschien een van zijn metgezellen? Niets.

Hij moest al behoorlijk gestoord zijn, dat hij deze Machinevrouw verdacht. Feitelijk was het immers Valavirgillins oorlog! Zij had er de Demonen bijgehaald, waar iemand met grootheidswaan zelf de touwtjes in handen zou hebben gehouden. Valavirgillins wapens beschermden hun levens.

Maar daar waren haar kleren, schoongewassen en uitgespreid over een paar struiken. En daar hing ook haar rugzak. Hij kon kijken.

Hij hoefde zich niet bloot te geven. Zijn zwaard was lang genoeg. Hij stak de punt onder de schouderriem, trok de tas naar zich toe en kroop toen op zijn buik iets verder het struikgewas in.

De zak rolde open tot een platte rechthoek, zoals de meeste die hij kende, maar deze had als bijzonderheid een groot aantal binnenvakjes. De buitenkant was van leer, maar al die vakjes bestonden uit een of andere fijne, geweven stof. Haar aansteker was even goed als de zijne — afkomstig van ergens heel ver weg. Een deken, een fraaie veldfles (leeg), een doosje met een vochtig stuk zeep erin, kogels en een niet-geladen handgeweertje.

Een geweer — dat kon voor hem het verschil tussen leven en dood zijn! Tussen een dief en… er was geen woord voor datgene wat Warvia en hij nu waren geworden, maar elke humanoïde kende het woord dief!

‘Waanzinnige!’ zei hij in zichzelf. Hij probeerde de spullen terug te stoppen zoals hij ze had aangetroffen. Zou hij de zak weer aan die struik kunnen hangen, zodat niemand achteraf iets zou vermoeden?

Hij fluisterde in de stilte: Ik heb geen recht op het kruit van de Machine-mensen. Het stelen van dat geheim zou diefstal zijn.’ Hij begon de rugzak weer dicht te rollen, maar bedacht zich toen. Hij had iets koels gevoeld.

Het was het weefsel van de zijvakjes. Het voelde koel aan, maar die koelte trok onder zijn aanraking meteen weg.

Hij wreef de stof tussen zijn vingers. Het weefsel was te fijn om het met het blote oog waar te nemen. Het bestond uit lagen, verschillende laagjes over elkaar.

Hij stak zijn vinger onder het bovenste laagje van een van de zijvakken en begon te trekken. Stiksel van een minder stevig materiaal liet los. Hij had een lapje stof in zijn hand.

Het was dunne stof, sterk en soepel. Hij zag geen mogelijkheid om het lapje weer op zijn plaats te brengen. Wat was het voor spul?

En welk belang had Fluister hierbij?

Hij stak het in een zak van zijn kilt. Daar zouden ze minder snel zoeken dan in zijn rugzak. Hij rolde Valavirgillins zak op en hing hem met zijn zwaard aan een tak, misschien wel de goede tak.

Zijn voormalige metgezellen waren nog steeds op de oever en tussen de struiken te zien. Misschien zaten ze al achter hem aan. Hij kon maar beter maken dat hij wegkwam.

Tegger kroop door het struikgewas tot er geen struikgewas meer was. Daar rende hij verder over een kale moddervlakte, verborgen in een nevel die geleidelijk dichter werd.

De rivier werd hier breder, evenals de modderige oever. De kruisers waren uit het zicht.

Hij maakte zich geen zorgen over het Riviervolk. Mensen die door water en lucht moesten kijken zouden hem niet gemakkelijk kunnen herkennen. Ze konden niet zo snel zwemmen als Tegger kon rennen, en lopen konden ze nauwelijks. Hoe konden ze dan tijdig de bemanning van de kruisers inlichten? Het nieuws zou hem nooit kunnen bijhouden!

Tegger was moederziel alleen.

Dat bittere besef knaagde aan hem. Hoewel vier andere mensensoorten zijn bondgenoten en vrienden waren geweest, dacht hij maar zelden aan hen. Zijn verdriet gold Warvia. Nooit sinds ze gepaard waren, zelfs nooit sinds zijn jeugd of de hare, waren ze langer dan een paar dagen van elkaar gescheiden geweest.

De wereld moest veranderen voordat hij haar ooit weer onder ogen zou durven komen.

De rivier veranderde terwijl hij voort rende. Zand. Kiezels. Een groepje bomen, stevig geworteld in een verder kaal stuk rots, vlak bij het water. Verderop smalle stroomversnellingen; hij moest over een rotswand klimmen om er voorbij te kunnen. Vanonder een overhangende rots aan de overkant zagen drie vampiers en een kind hem langs rennen. Ze maakten geen aanstalten achter hem aan te gaan.

De dag verstreek en hij bleef maar rennen…

8. Omdat ze Warvia niet was

Het regende nu al de hele middag. Valavirgillin probeerde stukjes kale rots te vinden om over te rijden, maar er lag overal modder. Wankelend en slippend, maar nooit echt omvallend, bewogen de wagens zich stroomafwaarts op weg naar het Schaduwnest.

Toen de nacht een hoek uit de zon beet had Vala al een strategische hoogte uitgekozen.

De rivier was hier vierhonderd passen breed. Voor Rooballabl en Fudghabladl zou dat veilig genoeg zijn. De kruisers vulden hun watertanks bij en reden toen de heuvel op. In vergelijking tot de toppen van de Vlammenmuur zelf waren deze uitlopers onbenullig, maar die hoogste daar voldeed wel.

De kruisers gleden soms weg en leken hun best te doen om van een rotswand af te vallen. Zouden vampiers evenzeer door regen worden opgehouden als zij? Ze hadden eerder een kamp moeten opslaan.

Maar er was nog steeds enig daglicht toen ze de gekozen plek bereikten.

Ze plaatste de kruisers met de achterkanten naar elkaar, een eindje uiteen, met de kanonnen naar weerszijden gericht. Degenen die het eten klaarmaakten deden dat onder een gespannen zeil, toen het nog licht was. In het laatste schemerlicht wasten ze zich en legden ze hun handdoeken ver bij de kruisers vandaan op een stapeltje.

De Sprokkelaars trokken zich meteen terug. Ze haatten regen en hadden hun slaap nodig. De anderen praatten wat, of sliepen, of wachtten gewoon.

Vala zou graag het advies van de Demonen hebben vernomen. Ze zaten ineengedoken op een kale rotspiek vanwaar ze uitzicht hadden op het Schaduwnest. Ze spraken in hun eigen taal met elkaar en hun rug was naar het gezelschap rond het gedoofde vuur gekeerd. Valavirgillin zag er slechts twee, maar ze had het idee dat ze meer stemmen hoorde.

De andere humanoïden Heten het praten gewoonlijk over aan de Machine-mensen. Het zij zo. ‘Alle vampiers die helemaal tot hier komen moeten uitgeput zijn van het klimmen,’ zei Vala. ‘Onze geur zit grotendeels in die stapel handdoeken. Daardoor zullen ze worden afgeleid. Een makkelijke prooi voor ons.’

Geef me je gedachten. Wat heb ik verkeerd gezegd?

‘De vampiers zouden op de terugweg van hun jachtgebied zijn,’ zei Barok. ‘Ze zullen zo dicht bij hun nest niet gaan jagen. Er is hier geen prooi meer.’

‘We zullen zien.’

‘Als ze komen,’ zei Chit, ‘dan komen ze in troepen.’

‘Dat herinnert me eraan,’ zei Kay, ‘dat ik drie tonnen riviergrind heb geladen, Vala. Wil jij er wat van hebben? We zullen natuurlijk kruit moeten gebruiken, maar we kunnen zo munitie sparen.’

‘Graag.’

‘Hoe is het met Warvia?’

‘Warvia hooki-Murf Thandarthal kan voor zichzelf spreken, Kaywerbrimmis,’ zei Warvia. ‘Warvia is in goede gezondheid. Hebben jullie enig teken van Tegger gezien?’

Ik heb gezien dat er een paar dingen vermist worden,’ zei Vala. ‘Overlevingsspullen, genoeg om een rugzak te vullen, alles van Kruiser Een. Tegger moet de beste gauwdief van de wereld zijn.’ Haar rugzak was ook doorzocht, maar er scheen niets te ontbreken. Dit vermeldde ze echter niet.

‘Volgende vraag: wat doen we morgen? Harpist? Treurbuis?’

‘Kom maar kijken,’ zei Treurbuis.

Vala klom op de rotspiek. Deze was bovenop nagenoeg vlak en voelde koud aan. Ze zag dat Warvia haar gevolgd was; ze bukte zich en trok haar omhoog.

Onder zich zag ze dat de Thuisvloed zich splitste en verderop nogmaals. Haar blik volgde de hoofdstroom tot waar deze in de schaduw verdween. De zwevende fabriek was akelig dichtbij, en kolossaal.

Treurbuis was bijna geurloos, afgezien van een luchtje van nat bont. ‘Valavirgillin,’ vroeg ze, ‘kun jij onder die zwever iets zien? Zie jij die slingerende buizen, daar rechts van het midden, vlak bij de rand?’

Het was zoals Tegger het had beschreven: een soort schotel die opbolde in het midden. Eronder… eronder was schaduw, en een vaag gevoel van rusteloze bewegingen aan de randen.

‘Nee,’ zei Vala.

‘Ja,’ zei Warvia. Ik zal het tekenen als we weer daglicht hebben.’

‘Warvia,’ zei de Demon, ‘die bungelende spiraal is een soort hellingbaan die breed genoeg is voor zware voertuigen. Er zijn nokken aan de ene kant, tegen het slippen van de wielen, en trappen aan de andere. Al vele generaties is dit door geen mensenogen gezien. De beschrijving die ik gaf is meer dan twintig mensenlevens oud en opgeslagen in een bibliotheek, ver draaiwaarts. Ze is me een paar dagen geleden, toen we bij de Thurl waren, verstrekt.’

Verstrekt? Hoe? Maar hun communicatie was een geheim van de Demonen, en Vala had momenteel meer belangstelling voor… ‘Hebben jullie kaarten van dat zwevende ding?’

‘Ja, van vóór de Val der Steden, voordat zoveel dingen ophielden te werken. De details heb ik pas gisteren vernomen, toen we boven de wolken waren.’

‘Dat is —’

‘De hellingbaan raakt de grond niet,’ zei Warvia. ‘Daar was ik al bang voor,’ zei Treurbuis.

In lange tijd is niemand van ons zó dichtbij geweest,’ zei Harpist. ‘Er was geen reden voordat Louis Wu de zee deed koken en daarna was het te gevaarlijk.’

Vala zei: ‘Warvia, die baan komt niet tot op de grond?’

Ik heb wat problemen met afstanden, Vala, maar hij hangt een eind in de lucht. De onderkant ervan is vlak als het blad van een schop, maar dubbel zo hoog boven de grond als de vampiers die eromheen liepen.’

‘We hebben dit niet verwacht,’ zei Treurbuis. ‘Het zou onze voorkeur zijn geweest een doorgang tot op de zwever te forceren. De vampiers zouden ons dan via een smalle doorgang hebben moeten benaderen. Ze werken liever verspreid. En misschien hadden we ze bovenop met rauw daglicht kunnen confronteren.’

Vala probeerde haar humeur te bewaren. Wegens langdurige ervaring bleek dat verrassend gemakkelijk. Ik snap het. Maar we kunnen niet boven komen?’

Ik weet geen manier,’ zei Harpist. ‘Maar er zijn nog andere breinen dan de onze. Laten we die aan het denken zetten.’

Zoals hij nu door mist en nevel rende, van zijn leven weg, met alleen oog voor een pad dat zijn voeten moesten gaan, zou Tegger geen enkel gevaar hebben gezien. Maar hij rook het, snoof het op, alsof de herinnering aan Warvia hem een klap in het gezicht gaf. Hij bleef staan, zocht zijn evenwicht, reikte over zijn schouder en was gewapend.

Er streken vingers over zijn gezicht. Hij maaide op heuphoogte voor zich uit, van links naar rechts en terug, nog voordat zijn ogen en oren iets hadden geregistreerd. Haar gezang piekte tot een schrille doodskreet. Hij stak toe op keelhoogte. Het geluid stokte. Tegger stak zijn zwaard weg, drukte zijn handen tegen zijn oren en begon te rennen.

En te rennen.

Hij kende die geur! Ze lag daar ergens achter hem dood te gaan, maar door haar geur in zijn neus zag hij haar duidelijker voor zich dan zijn bonkende voeten. De leren mantel die ze droeg was haar veel te groot, en vol scheuren, en ze wierp hem open, als twee rafelige vleugels, om hem haar naaktheid te tonen. Haar zang was intens lieflijk. Ze was slank en zeer bleek van huid, misschien nog maar net volwassen, en haar weelderige haardos was wit, en tussen haar rode lippen glinsterden de punten van haar hoektanden.

Een vampier! Nacht na nacht hadden ze lopen zingen buiten de omwalling van de Grasreuzen. Tegger was sterker dan hun verlokkingen. Hij had dat steeds weer herhaald. Maar dat geurtje in de lucht was iets dat ouder was, want het was zoals Warvia rook tijdens het aanhaligste gedeelte van haar cyclus — maar dan veel sterker. Zijn zwoegende adem probeerde het uit zijn neus te blazen, uit zijn gedachten, en hij rende en rende…

… tot er opeens geen mist meer was, en hij bleef staan.

Bijna een falan lang had hij de kaart bestudeerd, de reliëfkaart die ze vlak buiten de nederzetting van de Thurl hadden geboetseerd en gebakken. Nu was het alsof hij een mier was die er op ooghoogte tegenaan keek.

Hij kroop een eindje naar boven om een rotsblok tussen zichzelf en de wezens rond de zwever te hebben. Toen keek hij opnieuw.

Een mier die naar een mierenhoop keek. Nog steeds ver weg, maar een Rode had scherpe ogen. Het waren menselijke gestalten en ze leken zo op het oog bezig met menselijke activiteiten. Ze bewogen zich alsof ze aan het werk waren of in kleine groepjes iets sociaals deden. Sommigen droegen bundeltjes op hun rug en hun lichaamshouding wees erop dat dit baby’s moesten zijn. Ze bewogen zich in en uit een zwarte schaduw die onder een reusachtige schotel hing — een massa ter grootte van een levensgrote stad die boven hen zweefde.

De Demonen hadden het een fabriekscomplex genoemd, maar Tegger kon het niet anders zien dan als een stad van de Stedenbouwers. En nu dus een vampierstad.

Hij zag niet meer dan een twintigtal vampiers, zelfs met inbegrip van een klein groepje bij de rivier, maar er moesten er zich duizenden in de schaduw van de zwever bevinden. Als die naar beneden stortte zou het merendeel van hen verpletterd worden. Horizontaal schervenvuur zou dan kunnen afrekenen met de rest, dacht Tegger.

Hij zag iets naar beneden hangen, een soort hangende wenteltrap. Hij kon de onderkant niet zien. Misschien kon hij daarlangs naar boven? Maar hoe moest hij daar komen? Voor zover hij het kon beoordelen in de nevelflarden die hier en daar ronddreven bevond de zwevende stad zich ongeveer twaalfhonderd passen stroomafwaarts boven een uitgestrekte moddervlakte waarin de Thuisvloed vele beddingen had getrokken. De hoofdstroom ging onder de stad door, maar vele zijtakken gingen eromheen. Hier en daar waren bij de rivier vampiers te zien die het daglicht trotseerden om te drinken.

Akelig dicht bij het Schaduwnest vloeiden twee nevenstromen aan weerszijden om iets enorms heen: een gekantelde vierkante plaat, duidelijk een kunstmatig Product, half begraven in de modder. Ongetwijfeld een overblijfsel van de Val der Steden. De vampiers eromheen schenen geen moeite te doen om het ding te ontwijken.

Jammer dat hij niet kon zwemmen. Kon hij zich in het water verbergen en op die manier stroomafwaarts waden? Of zou hij dan bevriezen? Of waren de vampiers te dichtbij en zou hun geur hem teveel worden — want de geur van de vampiervrouw hing nog in zijn neus, om over zijn geest maar te zwijgen.

Waren er Riviermensen in de buurt? Hij zou graag hun hulp vragen.

Er waaide nevel in zijn gezicht, hij voelde een drenzerige regen en een stem in de mist fluisterde in zijn oor: ‘Dus je was werkelijk zo sterk als je dacht.’

Tegger maakte een snuivend geluid. Een ongewapende vrouw. Geen prestatie, pure moord! Zijn geest deinsde terug voor wat die stervende vampiervrouw hem over zichzelf had geleerd en greep vlug naar een ander onderwerp. ‘Hoe bent u me voor kunnen komen, Fluister?’

Stilte.

Tegger was half en half gaan geloven dat Fluister een machine was, een relict van vóór de Val der Steden. Of anders een dwaalgeest met vreselijke geheimen. Fluister gaf geen antwoord op vragen over Fluister.

Vraag hem in plaats daarvan eens… ‘Is er een manier om die zwever op het Schaduwnest te laten vallen?’ Ik ken geen manier,’ zei de fluisteraar.

‘Mijn vader heeft mij ooit iets verteld. De Stedenbouwers konden bliksem door zilveren draden sturen. Dat was hun krachtbron. Als we die nu eens konden uitschakelen? De draden zoeken en ze dan losrukken?’

‘Zweefplaten hebben geen stroom nodig om in de lucht te blijven,’ zei Fluister, ‘al was er wel stroom nodig om ze te fabriceren. Ze zijn zo gemaakt dat ze het scrith afstoten, het materiaal waarvan de Boog-vloer gemaakt is, en dat is dus wat ze doen.’

Dan was het onmogelijk. Het was altijd al onmogelijk geweest. ‘U weet zoveel,’ zei Tegger nogal bitter, ‘u houdt zoveel verborgen. Bent u een Demon?’

Stilte.

Men kon overwegen dat afstand voor een dwaalgeest niets te betekenen heeft. Of dat de verbeelding van een krankzinnige even snel is als welke gedachte ook. Of dat Sprokkelaars sneller konden rennen dan Roden, sneller zelfs dan een Tegger in doodsangst, en dat er dus vast wel wezens zouden zijn die harder konden rennen dan een Sprokkelaar.

Maar Demonen konden dat niet. Wat hij verder ook wezen mocht — en Demonen waren even ongrijpbaar als Fluister — een Demon was deze Fluister niet.

Mistdampen dreven voorbij, nu eens onthullend, dan weer verbergend. Het was pikdonker, of veel scheelde het niet. Door openingen tussen de wolken ving hij af en toe het schijnsel op van de blauw-witte stippellijn van de Boog — onveranderd, wat er ook met Teggers universum was gebeurd.

De activiteit onder de zwevende massa leek toe te nemen, meende Tegger. En in elk geval werd het donkerder. Steeds meer vampiers moesten nu wakker worden. ‘We zouden ons moeten verbergen,’ zei Tegger.

Ik zie een plek, maar misschien heb je er niets aan.’

‘Waarom niet?’ vroeg Tegger, die zich opeens bewust werd van het zweet dat over zijn armen liep. Het meeste ervan was regenwater, maar niettemin: vampiers zouden het op een dagmars afstand kunnen ruiken!

Hij wachtte even tot de mist zich weer gesloten had (zonder iets te horen van Fluister) en kroop toen op handen en voeten naar de rivier. Hij trok zijn zwaard voordat hij het water in waadde. Je wist maar nooit wat er zich in die bruine smurrie ophield. En als er een vis tegen hem aan botste zou hij meteen zijn avondmaal geregeld hebben.

Hij bleef staan toen het water tot de zoom van zijn kilt kwam. Dat doekje van Valavirgillin, mocht dat wel nat worden?

Hij haalde het uit zijn zak. Het was ragdun spul, zeer fijn geweven, erg sterk. Eerder op de dag had hij er zijn hand doorheen kunnen zien, maar nu was het te donker. Het was hem opgevallen omdat het koud aanvoelde, maar het was helemaal niet koud meer geweest vanaf het moment dat hij het in zijn zak had gestoken. Onder het rennen, een halve dag lang, was hij het lapje totaal vergeten.

Voorzichtig liet hij een hoekje in het rivierwater zakken.

Het loste niet op. Mooi zo. Maar het bovenste hoekje, het hoekje dat hij tussen zijn vingers hield, was onmiddellijk even koud geworden als de rivier die om zijn benen spoelde.

Hij dook onder, wreef zich in met wier, klom aan de kant en droogde zich zo snel mogelijk af. Zijn rennen had hem warm gehouden in de wind en de regen, maar nu rende hij niet meer. Er zat een mantel in zijn rugzak. En zijn aansteker.

Vala’s doekje was een geleider voor warmte en kou. Wat zou er gebeuren als… ‘Fluister, als ik nu eens een hoekje van dat lapje in een vuur zou houden? Zou het verbranden? Zou het hele lapje dan te heet worden om vast te houden?’

Er was geen mogelijkheid dat Fluister ergens op deze open moddervlakte kon zijn.

Zijn eigen verstand maakte hem duidelijk dat het waanzinnig zou zijn nu een vuurtje aan te leggen. Humanoïden gebruikten vuur. Vampiers, hoe stom ze ook waren, zouden geleerd hebben op vuur af te gaan. Toch bleef de vraag hem bezighouden.

Hij veegde zijn gezicht droog met een handdoek, maar trok deze net op tijd weg om zes vampiers te zien die over de modder op hem af kwamen rennen. Ze zongen niet. Ze namen geen lokkende houding aan, maakten geen wenkende, smekende gebaren. Ze renden alleen maar. En hard. Tegger greep zijn zwaard.

Een zwaard schrikte hen niet af. Ze hielden gelijke tred met elkaar en verspreidden zich nu een beetje — aanvallend als een troep. Tegger sprong naar links en maaide, maaide nogmaals. Twee vielen er op de grond; de lukrake wonden waren voldoende om hen uit te schakelen, dacht Tegger, maar hij had het te druk om dat te bekijken. De andere vier hadden hem omsingeld.

Hij rustte een beetje, traag ronddraaiend in een stap-voor-stap-beweging, zijn zwaard verticaal voor zich uit houdend. Zo gaf hij zijn aanvallers om de beurt zijn rugzijde bloot. Als kinderen hadden hij en zijn vrienden dit spelletje met stokken gedaan. En zijn ouders hadden op deze manier tegen de Grasreuzen gevochten.

De twee gewonden kropen naar boven, de schaduw in. De overblijvende drie mannen en een vrouw sloten hem in.

Hij had niet geweten — geen van de vampierjagers had het geweten — dat vampiers die met zes tegen een in de meerderheid waren zich niet bekommerden om lokkende gebaren of gezang, of zelfs een geurtje. Ze vielen gewoon aan.

Hij moest de kruisers zien te bereiken, als hij dit overleefde. Hij moest het hun gaan zeggen. Zelfs als hij daarbij Warvia zou weerzien. Warvia.

De vampiers leken helemaal geen haast te hebben. Waarom zouden ze ook? Druppelsgewijs verschenen er nieuwe vanuit het Schaduwnest. En andere zouden straks terugkeren van de gebieden achter de bergen. Het werd steeds donkerder.

‘Fluister!’ riep hij. ‘Verberg me!’

Niets. Het was opgehouden met regenen. Hij stond op een brede moddervlakte. Zelfs een dwaalgeest kon zich hier niet verborgen houden.

De geur. Hij was niet zwaar, maar hij drong zijn hoofd binnen en bleef daar hangen. Hij herinnerde zich de andere vampier, herinnerde zich dat hij haar gedood had, gedood omdat ze Warvia niet was… Zijn geest begon de controle kwijt te raken, er was geen reden om nog langer te wachten.

De vrouw spreidde haar armen — een uitnodiging.

Tegger sprong naar achteren, draaide zich om en zwaaide met zijn zwaard. Ja! De mannen hadden hem achter zijn rug beslopen terwijl zij probeerde zijn aandacht te vangen. Het lemmet streepte over hun ogen, maar nummer twee miste hij ruim. Met een doelmatige steek in de keel schakelde hij deze vampier alsnog uit, waarna hij blindelings naar achteren stak, naar de plek waar hij de vrouw vermoedde. Ze stortte zich op hem, met zijn zwaard tot aan het gevest door haar lichaam gestoken, en bracht hem uit zijn evenwicht. Ze hapte met haar scherpe tanden naar zijn armspieren, maar hij smeet haar met een armbeweging van zich af. Hij hoorde zichzelf schreeuwen.

Een van de mannen probeerde weg te kruipen; hij trok een spoor van bloed achter zich aan. Een andere leek verblind. Nummer drie wreef bloed uit zijn ogen en zag Tegger net op het moment dat deze op hem af sprong. Toen had Tegger zijn handen om zijn keel en wierp hij hem met zijn volle gewicht tegen de modderige grond.

De rest was schimmig. De vampier greep Tegger bij de schouders en probeerde hem tot binnen het bereik van zijn tanden te trekken, maar Tegger schudde hem door elkaar als een rat terwijl hij hem wurgde. De vrouw had bijna de rivier bereikt voordat Tegger haar inhaalde en zijn zwaard uit haar lichaam trok. Hij liep te dicht langs een lichaam dat hij voor dood had gehouden en voelde opeens tanden die zijn enkel omsloten. Hij stak zonder te kijken en liep verder. De blinde vampier kwam snuivend op hem af. Tegger had drie klappen van zijn bot geworden lemmet nodig voordat het hoofd losliet. Hij hoorde zichzelf hijgen als een ziek trekdier.

Tussen de mistslierten door zag hij gestalten uit het Schaduwnest komen.

De rugzak, vergeet je rugzak niet. Mooi. Wat nu? ‘Fluister! Verberg me!’

Fluister sprak, maar deze keer niet fluisterend. ‘Ren mijn kant op!’

De autoritaire stem, die een spoortje van een spraakgebrek bezat, klonk als een zweepslag. Ze kwam van een eind stroomafwaarts, vlak bij het Schaduwnest.

Tegger begon te rennen. Hij was honderd passen verder toen de stem zich weer liet horen, veel dichterbij nu. ‘De rivier in!’

Tegger boog af naar links, het water in. Daarvandaan had Fluisters stem geklonken. Was er iets te zien, ginds? In de regen en het donker tekende zich daar een soort schaduw af in de mist, een schaduw die te groot was om een voorwerp te zijn. Het was eerder een strook duisternis… Een eiland?

Vampiers konden niet zwemmen, anders hadden de Riviermensen dat wel geweten. Tegger was een man van de vlakten; zwemmen had hij zelfs nog nooit geprobeerd.

Het water kwam tot de enkels, tot de knieën… Even wachten om de rugzak over zijn schouder te hangen. Geen kilt. Die had hij achtergelaten. Het zwaard: terug in de schede op zijn rug. Hij zou zijn armen nodig hebben om te zwemmen, als andere humanoïden tenminste net zo zwommen als Rooballabl, en vooropgesteld dat Roden konden zwemmen… En hij rende verder. Het water was kniediep, bleef kniediep… en was toen opeens verdwenen.

‘Hier,’ zei Fluister van ver weg. ‘Loop naar het stroomafwaartse einde.’

Zijn oversteek van ongeveer dertig passen kniediep rivierwater had hem op een niet al te hoge, donkere modderbank gebracht, die de naam eiland eigenlijk niet verdiende. Er stond nu een heel stel vampiers op de oever. Een van hen, even later gevolgd door een tweede, stapte in het water en kwam naar hem toe.

Hij begon stroomafwaarts over de modder te rennen, onder een schaduw die te groot was om iets anders dan een toevallige opeenhoping van mistbanken te zijn. Onderwijl vroeg hij zich af of vampiers wel konden vechten als hun voeten werden gehinderd door water. Misschien was dit wel de beste plek om het ultieme gevecht aan te gaan.

Hij zag er niet tegen op te sterven. Ik heb een vampiervrouw gedood omdat ze Warvia niet was, had hij zichzelf voorgehouden. Maar toen hij dat zestal doodde had het aangevoeld of hij keer op keer Warvia zelf doodde — haar doodde voor wat ze die nacht had gedaan — en hij had ervan genoten!

Als hij nog meer vampiers doodde, zou hij Warvia zelfs in zijn geest verliezen.

Naarmate zijn voeten hem verder over de modderbank droegen leek de monsterlijke schaduw een andere hoek te krijgen. Die schaduw was te roerloos. En ook massief, zo bleek opeens. Massief en vlakbij. Hij stak ernaar met zijn zwaard en hij raakte iets tastbaars. Hij sloeg er met zijn vuist op.

Nee, het was geen toevallige opeenhoping van mistbanken. Het was een oppervlak dat een beetje schilferachtig en enigszins veerkrachtig aanvoelde, ongeveer als een stel dunne metaalplaten over elkaar heen.

Hij had dit ding van veel verder weg al gezien: het was die schuine plaat met rechte hoeken, kennelijk een kunstmatige constructie. Vijftien bij vijftien passen, zo te zien, als je ervan uitging dat de helft onder de modder stak. De plaat stak in een hoek van veertig graden naar boven. Aan de voet hadden zich massa’s modder opeengehoopt.

De rand had haken die stevig genoeg waren om er zware kabels aan te bevestigen. In het midden stak een stevige paal in de hoogte. Aan een van de zichtbare hoeken was iets bevestigd dat op een katrol leek; de eventueel daarbij horende kabel was evenwel verdwenen.

De hoogste hoek vertoonde een onregelmatige bobbel.

(Fluister hield zich stil. Fluister sprak maar zelden. Misschien vond hij dat Tegger zelf maar conclusies moest trekken. Maar waarom?)

Er hing hier geen vampiergeur.

Bij de Val der Steden, honderden falans geleden, had het als het ware luchtvoertuigen geregend, beweerde men. De meeste daarvan waren onder de grond verdwenen of weggeroest. Soms werd de romp van een zweefwagen gevonden, of gebogen schermen van een materiaal dat zo doorzichtig was als water, zij het meestal gebroken: een venster. Soms iets groters.

Zoals een grote plaat om zware lasten te vervoeren, lasten die te groot waren om in een gewone zweefwagen te passen.

De mist verhulde, onthulde. De hoogste hoek van de plaat had een koepelvormige knobbel — net een kluit zeepbellen, of een groot facettenoog. En net als bij zeepbellen kon je naar binnen kijken. Een van de facetten had een craquelé alsof er grillige slakkenlijnen overheen waren getrokken. De andere facetten waren helder.

Tegger probeerde naar boven te klimmen, maar de plaat bleek te glibberig door de modder en de regen.

Hij kon nu maar beter iets doen. Hij was er zeker van dat hij het laatste stel vampiers ver achter zich had gelaten, maar hij wist dat ze hem zouden inhalen, ook al moesten ze door het water waden. Tegger nam een aanloop en probeerde tegen de plaat op te rennen.

Halverwege raakte hij zijn momentum kwijt. Hij liet zich vallen, zijn armen en benen zo wijd mogelijk gespreid. Op deze hoogte was er geen modder meer. Het materiaal was geen metaal, of misschien metaal met een deklaag eroverheen: een korrelig oppervlak, dat zelfs in de regen enig houvast gaf. Hij krabbelde naar boven.

Het facettenoog bleek uit een enkele koepel te bestaan, een combinatie van gebogen vensters en gelakt metaal. Iets wat duidelijk een deur was hing scheef aan een hengsel. Teggers vingers vonden een rand van de deuropening. Hij trok zichzelf op en naar binnen.

Hij keek omlaag en zag daar een vampier staan. Ze keek naar boven, hield hem in het oog.

Nu waren er twee. Nu vier.

Tegger stak zijn hand uit naar de scheef hangende deur. (Zijn voeten zetten zich schrap in iets dat knerste, maar dat geluid negeerde hij.) Hij tilde de deur een eindje omhoog — ze was niet zwaar — en trok haar dicht. Hij zocht een manier om haar af te sluiten. Er was iets te zien dat kennelijk een slot was, maar hij had geen idee hoe het werkte.

Nu begonnen de vampiers te klimmen, weg te glijden, opnieuw te klimmen.

Door de deur zouden ze niet worden tegengehouden. Misschien door de gladheid van de helling. Anders zou deze koepel hun provisiekamer worden…

‘Fluister? Hoe nu verder?’ vroeg hij, zonder iets te verwachten.

Niets. Hij moest Fluister ergens daar beneden hebben achtergelaten. Bij de vampiers. Grappig, maar hij maakte zich geen moment zorgen over Fluisters veiligheid.

Tegger deed zijn rugzak af. Hij wilde licht hebben en het kon nu geen kwaad meer een vuurtje te maken. Hij gebruikte zijn aansteker en produceerde een flinke vlam.

Even bestudeerde hij het knersende spul. Hij had al vaker botten gezien van vee en prooidieren en hij kende de structuur van zijn eigen gebeente. Zo te zien hadden zijn voeten een stel ribben vertrapt.

De piloot was van een hem onbekende mensensoort geweest: groter dan een Rode, zwaar gebouwd, met lange armen. Van zijn kleren waren alleen wat rafels van een onbestemde kleur overgebleven. Zijn schedel lag in een rare hoek ten opzichte van de nek, die bij het neerstorten van de vrachtplaat in de modder waarschijnlijk gebroken was. Hij had de massieve kaken van een planteneter.

Het skelet van een humanoïde. Stel je voor! De Demonen waren het nooit komen ophalen.

Tijdens de Val der Steden moest het Nachtvolk het vreselijk druk hebben gehad en zich tot barstens toe hebben volgepropt. Toen ze ontdekten dat ze dit wrak niet konden beklimmen om bij het lijk in de besturingskoepel te komen hadden ze het maar opgegeven. Niemand anders zou hier ooit naar boven klimmen (zo hadden ze waarschijnlijk geredeneerd) om een verlaten lijk te vinden en vervolgens de slordige Demonen verwijten te maken.

Wegens de verblindende vlam van zijn aansteker kon hij de vampiers beneden niet meer zien, maar de koepelwand om hem heen was helder verlicht. Een van de bolle vensters bleek niet overdekt te zijn door een netwerk van slakkenlijnen, zoals hij had gedacht, maar verbrijzeld te zijn; alleen zaten de scherven nog aan elkaar vast. Andere vensters waren intact. Voor zich zag hij palletjes die net groot genoeg waren voor zijn vingertoppen en die horizontaal of verticaal verschoven konden worden. Er was ook een horizontaal luikje ter grootte van twee van zijn handbreedten, en een ander dat dubbel zo groot was, maar hij kreeg ze geen van beide open. Er was ook een wiel op een stang. Tegger ontdekte dat het in alle zes de richtingen kon worden bewogen, zij het dat hij daar zijn beide handen en al zijn kracht voor nodig had. Hij haalde alle schakelaars over die hij zag, van links naar rechts, van onder naar boven, in welke richting ze ook maar wilden bewegen, maar er gebeurde helemaal niets.

De brandstof van zijn aansteker begon op te raken en er was hier niets te zien dat zou branden.

Was Warvia maar hier! Zij zou er wel uitkomen.

Was Warvia maar hier… Hij zou haar zeggen dat hij nooit aan haar had getwijfeld. Dat ze natuurlik niet vrijwillig haar partnerschap met hem had verbroken, maar dat ze was overweldigd door een geur die haar geest buiten werking stelde en haar ziel verstikte. Hoe lang hoorde hij dat gezang van de vampiers nu al? Het licht werd zwakker en nu kon hij een driehoekig gezicht zien dat hem verlangend aanstaarde.

Een dier. Een brein dat half zo groot was als het zijne. Als ze doorkreeg waar de deur was zou hij ten dode opgeschreven zijn, maar het echte gevaar was een geur die Tegger ertoe zou brengen zelf die deur te openen. ‘Fluister!’ schreeuwde hij.

Ze deinsde achteruit door zijn kreet, heel even maar, en antwoordde toen met haar gezang.

Hij liet zijn vuist met al zijn kracht op een van de luikjes bonken. Het luikje brak open. Het kastje dat erachter zat was niet groot, maar hij vond wat hij nodig had: een dik boek met droge bladen van een of ander dun materiaal dat prima zou branden.

De vampiervrouw… nee, het waren vrouwen… schrokken terug voor het licht. Twee vrouwen waren het inmiddels, plus een man, en ze probeerden zich boven op de koepel in evenwicht te houden. Wachtend.

Hij hield een brandend blad bij de opening van het kastje. Daar lag het boek — hij gebruikte de bladen van een dikke bundel landkaarten — en een papieren zak met een of ander uitgedroogd goedje erin, en een merkwaardige dolk, die hij eruit haalde, en verder niets.

Dus sloeg hij het andere luikje in. Het deed pijn, maar het lukte.

Dit kastje bleek maar een vingerkootje diep. Wat hij zag was een compleet raadsel: een ingewikkeld netwerk van rechtopstaande pinnen. Zo zag het zenuwcentrum van een machine van de Stedenbouwers eruit, dacht Tegger, en hij zocht naar zilveren draadjes die de pinnen met elkaar behoorden te verbinden, want die zorgden voor de toevoer van energie, zo had hij gehoord. Het stelde hem teleur dat hij zulke draadjes niet zag.

Hij raakte twee van de pinnen aan met een vingertop. Zijn armspieren verkrampten en hij werd achteruitgeworpen tegen de rugleuning van de stoel waarin hij zat. Een hele poos zat hij ontredderd naar adem te happen.

Was dit hoe bliksem aanvoelde? Stroom! Maar je kon er kennelijk door gedood worden!

Hij stak een nieuw blad aan en hield de vlam voor het kastje. Een aantal van de pinnen was met elkaar verbonden door dunne, vaag geworden stofstreepjes. Zijn aanraking had er een paar weggeveegd.

Het was alsof er in zijn geest opeens een schakeling tot stand kwam. Tegger haalde Valavirgillins lapje stof te voorschijn. De merkwaardige dolk had geen scherp lemmet, alleen een afgevlakte punt. Hij gebruikte de snede van zijn zwaard (vreselijk bot geworden) om een inkeping te maken, waarna hij een smal reepje van het lapje kon scheuren. Dit reepje zou hij over een van de stofstreepjes moeten leggen.

Hij liet het reepje even, vluchtig, over de pinnen strijken, maar meteen verkrampte zijn arm en ging er een nieuwe schok door hem heen.

De geur… die zou hij niet kunnen blijven weerstaan… maar tot nu toe lukte het, ondanks de vampierzang in zijn geest… Hij wierp zijn belagers een woedende blik toe en probeerde na te denken.

Een soort handschoen! Hij haalde zijn handdoek uit de rugzak en probeerde het stripje stof daarmee vast te houden. Nee, dat ging niet. Maar hij kon er de greep van die rare dolk mee vastpakken. Hij kon het strookje van Vala’s stof in het kastje laten vallen en dan met de punt van de dolk zo lang duwen tot de uiteinden twee van de pinnen met elkaar verbonden.

Hij kon niet zien wat er nu opeens oplichtte, want het gebeurde buiten de koepel. De drie vampiers ontvlamden alsof ze zonnen waren en ze probeerden gillend uit het felle licht weg te komen. Twee van hen gleden over de plaat naar beneden; de derde viel over de rand.

De reflectie van het heldere licht bleef naar binnen vallen. Hij hoefde geen bladen meer in brand te steken.

Tegger liet het eerste stripje zitten waar het zat. Hij sneed een nieuw reepje van Vala’s lapje en begon daarmee te experimenteren. Zijn kaken deden pijn, zo vast hield hij ze op elkaar geklemd. Hij hoorde zijn eigen gekreun en wist hoe dolgraag hij de deur zou hebben opengegooid om achter die vampiervrouw aan te gaan, de modder in. Maar: Warvia, Warvia, het is me gelukt! Ik heb de bliksemkracht aan het stromen gekregen!

Maar waarom zag hij nog geen ander effect dan dat licht?

Misschien was licht het gemakkelijkste onderdeel van de technologie van de Stedenbouwers, het onderdeel dat het langste bleef functioneren. Of dat de minste energie nodig had. Er was te weinig energie overgebleven om de andere, onbekende technische wonderen te laten gebeuren… Maar Tegger geloofde dit niet echt. Hij had de schokken gevoeld. Hij wist niet waar, maar ergens moest er energie zijn. En deze hield de vampiers op afstand.

De oude schedel was glimmend kaal. Iets had hem schoon gepikt. Als het geen Demonen waren geweest, dan misschien vogels? De grote holle oogkassen leken hem aan te staren.

Het legde de schedel in een kastje, maar deed het deurtje daarvan bij nader inzicht niet dicht. Hij sprak tegen de voormalige piloot. ‘Jij denkt dat je een rotdag hebt gehad? Ik heb een dag achter de rug die niemand ooit zou willen doormaken. Bij jou duurde het misschien honderd ademhalingen…’

Maar hem moest het een eeuwigheid hebben geleken. Hoog uit de lucht naar beneden storten, misschien omringd door een wolk van kleinere zweefwagens, misschien om hulp schreeuwend via een stemmenzender die met meer werkte, terwijl ook de andere functies van deze schitterende vrachtvaarder een voor een uitvielen…

Wacht even!

Tegger begon opnieuw te schuiven met alle schakelaars die wilden bewegen. Toen de lichten doofden, schoof hij deze hendel terug.

Zo zat dat dus! Alle apparaten werkten op volle kracht toen deze vrachtplaat neerstortte, maar Tegger had ze uitgezet tijdens zijn experimentele gepruts met de schakelaars. Allemaal, behalve de lichten. Die had hij juist aangezet! De vrachtvaarder moest overdag zijn neergestort!

Het volgende dat hij teweegbracht leidde tot een sputterend geluid en een brandgeurtje. Tegger was bang dat hij iets kapot had gemaakt. Maar even later voelde hij een lichte wind in de besturingskoepel, die de vampiergeur verdreef en hem een koel, helder hoofd gaf. Hij slaakte een juichkreet.

Hij draaide zich om en keek over de lastplaat naar beneden. Het was moeilijk de vampiers in het oog te krijgen. De lampen schenen zich aan weerszijden van zijn koepel te vinden. Ze wierpen donkere schaduwen, en vampiers waren dol op schaduw. Hij dacht dat hij er vijf zag en schatte hun aantal op het dubbele. Maar ze zouden niet dichterbij komen.

Het was tijd geworden om te beseffen dat hij honger had, om eens te kijken of zich hierbinnen misschien iets genesteld had. De buitenkant was te kaal. Hij zou tot overdag moeten wachten om een vis te vangen, maar het zag er nu naar uit dat hij deze nacht zou overleven.

Waar kwam die energie, die bliksemkracht vandaan? Hij had er geen flauw idee van.

Hij sneed een volgend reepje van de stof en ging verder met zijn experimenten.

9. Bekende gezichten

Weversdorp, AD 2883

Via het venster in de rotswand kon Louis de vrouw in de gehavende kleren bestuderen. Ze zag er getekend uit. Ze bestuurde een door stoomkracht aangedreven wagen die een helling afreed. Naast haar zat een man van haar eigen soort en boven hun hoofd was de ineengedoken gestalte van een Rode te zien. ‘Drie dagen geleden?’

‘Negentig uur, om precies te zijn.’

‘Als dat Valavirgillin is, ziet ze er niet best uit.’

‘Jij ook niet, Louis. Misschien heeft ze vergeten haar pepmiddelen in te nemen?’

Louis negeerde de hatelijkheid. ‘Ze is oud geworden. Elf jaar…’ Louis had het zelf ook elf jaar gesteld zonder de biomedisch gekweekte zaden die het menselijke verouderingsproces afremden. Vala had dat spul nooit aangeraakt. Was het echt Valavirgillin?

Jazeker. Hij had gevrijd met die vrouw!

‘Dit verandert de zaken een beetje, vind je ook niet, Louis?’

‘Ze moet tienduizenden kilometers stuurboord zijn van de plek waar ik haar achterliet. Wat heeft ze hier te zoeken?’

‘Ze willen een kamp van vampiers aanvallen, geloof ik. Maar zij is het, waar of niet? Heb ik mijn punt duidelijk gemaakt? Als ik je tien gezonde humanoïden laat zien kunnen dat tien overlevenden uit een groep van duizend zijn. Maar ik laat je een vrouw zien die je voor de plasmastraal persoonlijk hebt gekend, en in werkelijke tijd. Wat zegt dat over jouw berekeningen?’

Louis ging verzitten op de glad verweerde rots die hij had uitgekozen. Is dit werkelijke tijd, Verst-in-de-achterhoede?’

‘Veertig uur geleden.’

Nu vroeg Louis wat hij elf jaar lang had geweigerd te vragen: ‘Wil je beweren dat Teela tegen mij heeft gelogen? Waarom?’

‘Ze handelde op basis van onvoldoende kennis. Opgevoerde intelligentie gaat gepaard met toegenomen eigenwijsheid, en gezond verstand was nooit haar sterkste punt, Louis. Ze zou hebben kunnen doen wat ik gedaan heb, gebruik makend van mijn computers. Louis, Teela heeft nooit echt begrepen hoe nauwkeurig ik de plasmastraal die we aan de zon hadden ontrukt kon sturen! Ik heb de straling haarscherp op de stabilisatiestuwers van de randmuur gericht. Het plasma heeft de eigenlijke oppervlakte van Ringwereld nergens geraakt. En de straling waar zij zo bang voor was… wel, die was natuurlijk hoger dan het gebruikelijke achtergrondniveau.’

‘De randmuur,’ zei Louis. Hij begon het te geloven.

‘Ja, natuurlijk, de randmuur.’

‘En de bewoners van de druipbergen, hoe is het hen vergaan?’

‘Over een lengte van ongeveer vijf procent van de randmuur heb ik er vele gedood, vrees ik.’

Tien miljoen, honderd miljoen, van een mensensoort die Louis Wu nooit had ontmoet. Meer soorten, misschien.

‘Verst-in-de-achterhoede,’ zei Louis niettemin, ‘ik geloof dat ik je een excuus verschuldigd ben.’

Verst-in-de-achterhoede herhaalde die zin woordelijk. Om er zeker van te zijn dat de tekst correct gearchiveerd wordt, dacht Louis. ‘Nu iets anders,’ vervolgde Verst-in-de-achterhoede. ‘Zie je die man in de uitkijkpositie? Een Rode Herder?’

‘Ja. Kleine, roodhuidige vleeseters; woonden niet ver van de randmuur. Ze konden buitengewoon hard rennen.’

De grote wagen schoot plotseling als een speer naar beneden, snel vooruit, razendsnel, minstens vijf keer versneld, tussen rotsformaties door zigzaggend, soms schuilgaand onder jagende en kolkende wolkenflarden, en verdween toen in een kloof. Ik ben de wagens een poos kwijt geweest,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Vijftien uur later ving ik deze beelden op.’

Er rende een kleine rode man over een rivieroever, minstens twaalf keer versneld.

‘Zo hard renden ze nou ook weer niet,’ zei Louis lachend. Is het dezelfde man?’

‘Kan ik niet zeggen. Doe eens wat langzamer.’

Het tempo werd verminderd tot dat waar een topsprinter van droomt. ‘Ja, zo te zien is hij het,’ zei Louis.

‘Nu infrarood,’ zei Verst-in-de-achterhoede. Er verscheen een roze schaduw binnen het wazige kader van het venster in de donkere rotswand, een schaduw die voortijlde naast een zwarte rivier tussen opgloeiende rotsen. En een felgroen aanwijspijltje. ‘En deze?’

Een voortijlende roze schaduw, maar ook glimpjes van een tweede. De Rode rende in een gestaag tempo. Een iets warmere gestalte schoot van de ene dekking naar de andere, van rots naar rots… ‘Doe eens wat langzamer!’ Nu het struikgewas in… en nu… waar was hij gebleven? Roden renden snel, maar dit wezen wist zich voortdurend te verstoppen en toch bij te blijven!

Louis kon geen beeld krijgen van een lichaamsvorm.

‘Louis, we hebben gezien hoe drie schepen van het Patriarchaat verzengd werden. Ik vermoed dat daar een beschermheer achter zat,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Zou dit hier een andere beschermheer kunnen zijn?’

‘Waarom niet gewoon een Demon?’

De rode stippen schoten nu versneld vooruit. Daarna ging het venster weer over op normaal licht. De Rode Herder rende in zijn eentje. In zijn omgeving was sporadisch een vage suggestie van beweging waar te nemen, en de man keek voortdurend schichtig om zich heen.

Er dook iets vlak voor hem op. Hij trok zijn zwaard… Stilstaand beeld. Verst-in-de-achterhoede wees met het groene pijltje. ‘Rode Herder. Vampier. Zie je nog iets anders?’ ‘Geef me infrarood.’

In het infrarode licht zag Louis vijf gloeiende stippen. Maar in normaal licht… Het pijltje wees. ‘Rode Herder. Vampier. Deze en deze zijn Demonen. Kijk.’

Louis herinnerde zich de Demonen. Hoewel ze zich verborgen hielden tussen de struiken en in de schaduw herkende hij hun slungelachtige lichaamsvorm.

Maar de vijfde stip hield zich zelfs voor de Demonen verstopt. Louis zag een hand, kleiner dan die van een Demon. Het was een nagenoeg onbehaarde hand, als van een oude man, reumatisch, met dikke, knobbelige vingerknokkels.

Een beschermheer? ‘Wat voor belang kan een beschermheer hier hebben?’

‘Onbekend. Maar kijk eens hier.’ Snel vooruit. De vampiervrouw viel stervend neer. De Rode rende verder, bleef staan, plonsde in de rivier en stond plotseling met een half dozijn vampiers te vechten. De beelden werden nu sterk vertraagd geprojecteerd. De Rode zwaaide met zijn zwaard om zich heen… een vrouw in zijn rug maakte aanstalten om hem te bespringen… een hand greep haar bij de enkel.

De verborgene was modderkleurig, van onder tot boven ingewreven met modder. Zijn knokige hand raakte haar slechts even aan: hij omvatte de enkel en Het bijna meteen daarna weer los. De vrouw klauwde met haar handen naar iets dat ze niet kon zien. Toen hernam ze haar aanval en stierf door het zwaard van de Rode.

‘Minimale ingreep,’ stelde Louis vast. Een ritselend geluid probeerde zijn aandacht te trekken.

‘Discreet,’ zei Verst-in-de-achterhoede.

De Rode Herder rende nu weer over de modder. Vampiers verzamelden zich… en toen werd alles vaag en wazig.

‘Hij is buiten het bereik van mijn instrumenten. Ik ben hem een poos kwijt geweest. Ik was de verborgene ook bijna kwijt geraakt, en daar maak ik me zorgen over. Kijk.’

De camera maakte een zwenking naar achteren, stroomopwaarts, ving een plons in de rivier op, en draaide toen snel opzij naar een beschaduwde plek op de helling naast de oever.

Ik zie niet…’ begon Louis.

‘Hier, nogmaals, nu in infrarood. De stiekemerd is bijna onzichtbaar.’

‘Ja. Hij is natuurlijk onder water geweest om hitte kwijt te raken. Waar gaat hij heen? Naar het vampiernest?’

De scene werd opnieuw afgespeeld. Plons: er dook iets uit het water op dat op een schokkerige, zigzaggende manier over de modderige oever rende. Stilstaand beeld: onscherp, maar de vage gestalte was duidelijk humanoïde. Vooruit: de schaduwen in, verdwenen.

‘Dit is het laatste dat ik van hem heb gezien. Het is duidelijk dat het geen vampier is. Hij beschermt de Rode Herder, en misschien ook diens metgezellen, maar wil tot elke prijs onopgemerkt blijven.’

Vissers en Zeilers hadden zich aan de rand van de poel verzameld — Louis had het struikgewas horen ritselen — en staarden ofwel naar Louis Wu die daar op een hoge rotspiek zat, ofwel naar het venster in de rotswand dat uitzicht bood op verre, zonverlichte bergen.

‘Wat heb je verder nog?’ vroeg Louis.

‘De laatste drie uur niets meer van belang.’

‘Verst-in-de-achterhoede, mijn brein snakt echt naar slaap!’

‘Wacht,’ zei Verst-in-de-achterhoede, ‘dit wezen —’ ‘— is vijfendertig Ringgraden bij jou vandaan, dat is vijfeneenhalve minuut met lichtsnelheid. Het kan je geen kwaad doen. Maar verder heb je gelijk: het is een beschermheer.’

‘Louis, je moet medische hulp aanvaarden!’

‘Jij hebt geen medische hulp. Je hebt de autodok in de lander gemonteerd, weet je nog?’

‘De bemanningskeuken heeft een medisch menu. Louis, de keuken kan pepkruiden maken!’

‘Van pepkruiden wordt een man niet gezond. Ze houden hem alleen maar jong.’

‘Louis, ben je…’

‘Nee, ik ben niet ziek. Maar mensen kunnen ziek worden, Verst-in-de-achterhoede, en ik herinner me voortdurend waarom we geen volledig toegeruste autodok tot onze beschikking hebben. Chmeee en ik zijn niet vrijwillig aan deze klus begonnen. Je was bang dat we misschien zouden weigeren de lander te besturen. Daarom heb je de grote autodok in de lander gemonteerd. En Teela heeft die lander met haar vlammenwerper bestookt.’

‘Maar —’

‘Laat het venster open. Ik wil niet dat iemand het idee krijgt dat we iets te verbergen hebben.’ Louis stond op en draaide zich om.

‘Louis, wil je nou weer niet naar me luisteren?’

Louis deed nog twee stappen. Maar hij had inderdaad elf jaar geweigerd naar Verst-in-de-achterhoede te luisteren, en excuses aanbieden was verrekt beschamend… dus hij draaide zich om en nam weer plaats op de rots. ‘Spreek op,’ zei hij.

Ik heb mijn eigen medische faciliteiten.’

‘Ja, allicht!’ Het sprak vanzelf dat Verst-in-de-achterhoede grondige bescherming genoot tegen alle ziekten en ongelukken die hem ooit zouden kunnen overkomen. Nessus, die andere Poppenspeler, was tijdens hun eerste bezoek een hoofd en een nek kwijtgeraakt, maar Louis had met eigen ogen gezien dat ze vervangen waren door nieuwe. ‘Chirurgenkunst voor een Piersons-poppenspeler, maar wat heeft een mens daar aan?’

‘Louis, deze technologie is oorspronkelijk door mensen ontwikkeld. Wij hebben het apparaat gekocht van een Kzin-politieman op Fafnir, maar het bleek te gaan om een ARM-experiment van meer dan tweehonderd jaar geleden. Het apparaat is in het Solstelsel gestolen. Het is gebaseerd op een nanotechniek waarmee reparaties worden aangebracht in de cellen zelf. Er is nooit een tweede exemplaar gebouwd. Ik heb het zodanig laten aanpassen dat het mensen en Kzinti en mijn eigen soort kan genezen.’

Louis begon te lachen. ‘Verrek, jij bent wel erg voorzichtig!’ De meeste spullen aan boord van de naald waren van menselijke makelij, en de andere werden zorgvuldig verstopt gehouden. Mocht Verst-in-de-achterhoede betrapt worden tijdens zijn ontvoering van zijn manschappen, dan zou in elk geval de Vloot der Werelden buiten schot blijven.

‘Jammer dat ik het nooit zal zien.’

Ik kan het verplaatsen naar het bemanningsverblijf.’

Louis voelde een koude rilling over zijn ruggengraat naar boven kruipen. ‘Je bent niet serieus,’ zei hij. ‘En ik ben te moe om na te denken. Welterusten, Verst-in-de-achterhoede.’

Louis parkeerde zijn stapel lastschijven naast het gastenverblijf. Dor hout kraakte toen hij afstapte. Hij sprak tegen de nacht — met gedempte stem.

‘Als je klaar bent om te praten: je weet me te vinden. En ik durf te wedden dat je een fraai geborduurde kilt draagt.’ De nacht had geen repliek.

Sawur bewoog zich nauwelijks toen hij de hut binnenkroop. Hij viel als een blok in slaap.

10. De Trappenstraat

Een vleugje rottingsgeur maakte haar half wakker en scherpe nagelpunten in haar elleboog zorgden voor de andere helft. Vala schoot met een gilletje overeind. Harpist deinsde achteruit, met geweer en al, maar hij slaagde erin de trekker niet over te halen.

‘Valavirgillin, kom eens kijken!’

Flup! ‘Worden we aangevallen?’

‘Dan zou je vampiers ruiken. Het verbaast me dat ze ons niet zijn komen opzoeken. Misschien zijn ze ergens door afgeleid.’ Vala stapte naar buiten en ging op de treeplank staan.

Er viel regen in dikke druppels. De luifel hield haar min of meer droog, maar het zicht was beroerd. Er flitsten bliksemschichten tegen draaiwaarts aan stuurboordzijde, daar waar het vampierkamp zich bevond. Bliksem… maar ook nog iets anders. Daar beneden, bij de rivier — een bestendig, helderwit licht.

Had Tegger ondanks al hun deliberaties een vuur ontstoken? Maar nee, vuur had een andere kleur, en vuur zou geflakkerd hebben.

Treurbuis bevond zich boven hen op de rots. Zij had wachtdienst. ‘Wil je Warvia wekken?’ vroeg Harpist.

‘Ja.’ Vala ging stilletjes de vrachtcontainer binnen. Het had geen zin anderen te wekken, maar Warvia zou details kunnen zien. Misschien zou ze zelfs iets zien dat bewees dat dit Tegger moest zijn.

‘Warvia?’

Ik ben wakker.’

‘Kom eens kijken.’

Tussen de regenvlagen door was het licht af en toe goed te zien. De gloed was niet puntvormig, zag ze nu, maar een schuine streep.

Het licht werd uitgeschakeld, toen weer aan. ‘Tegger houdt ervan met dingen te spelen,’ zei Warvia.

‘Is hij het?’

‘Hoe moet ik dat weten?’ zei ze snibbig.

Ze bleven kijken. ‘Licht kan vampiers uit de buurt houden,’ merkte Harpist later op, ‘mits het fel genoeg is.’

Warvia lag ineengedoken tegen een rotswand; ze was in slaap gevallen. ‘Roep me als er iets verandert,’ zei Vala. Ik kom terug, maar ik wil een deken halen.’ Ze klom naar de container. Ik kan er maar beter twee halen, dacht ze. Eentje voor Warvia.

Het licht begon te trillen. Vala bleef staan kijken.

En toen maakte zich een helder lichtpunt los van de schuine streep en steeg loodrecht omhoog.

De vrachtplaat trilde en schokte en probeerde zichzelf te verscheuren. Tegger klampte zich aan zijn stoel vast zoals hij zich aan Warvia zou hebben vastgeklampt. Zou hij een hand kunnen loslaten zodat hij de nieuwste verbinding die hij met een strookje Vala-stof had gelegd weer ongedaan kon maken?

En wilde hij dat wel? Dat hij zo door elkaar werd geschud doodde hem niet, al klapperden zijn tanden.

Wat veroorzaakte dit geweld? Een half vernielde motor? Of misschien gewoon een goed functionerende motor die deed wat hem was opgedragen: til deze vrachtplaat omhoog uit de modder waarin hij half begraven ligt?

En terwijl zijn geest zich bezighield met zulke speculaties speelden Teggers vingers met de schakelaars.

Flup, dat waren de lampen weer. Deze deed niets, deze ook niet. Deze schakelde de ventilatie uit en aan. En deze hier had de vorige keer een onheilspellend knarsend geluid opgeroepen, ergens aan de onderkant, maar deed nu niets meer.

Er stak iets naar voren in de schemerige ruimte waar het skelet met zijn knieën gezeten moest hebben. Een grote gevorkte hendel… die bij aanraking muurvast leek te zitten.

Tegger beet zijn tanden op elkaar, omklemde de stoelzitting met de binnenkant van zijn knieën, greep de hendel met beide handen vast en trok.

Niets. Goed. Duwde. Duwde en draaide.

De hendel gaf opeens mee en Tegger sloeg met zijn hoofd hard tegen het besturingspaneel. En de vrachtplaat schoot de lucht in!

Dat reepje stof. Ik moet het lostrekken… Hij durfde niet van zijn stoel op te staan en dat was misschien maar beter ook. Hoe donker de nacht ook was, hij zag de rivier onder zich smaller worden. Een val van deze hoogte zou zijn dood zijn!

Als hij het waagde een hand of desnoods een voet te gebruiken… er moest een manier zijn om deze… koepel te besturen. In de rivier die zich diep onder hem voortslingerde zag hij een half begraven vierkante plaat waaruit in de bovenste hoek een stukje miste. Hij had de besturingskoepel losgerukt van de vrachtplaat!

En toen begon hij te vallen. Hij voelde het in zijn maag. Te vallen, nee, neer te storten, landinwaarts, van twintig of dertig manshoogten. De kant van de zwevende fabriek op.

Een manier om de zaak te controleren, er moest een manier zijn…

Vertrouwde hij Fluister?

Fluister had hem naar de vrachtplaat geleid. Fluister had hem Vala-stof in handen gespeeld. Wat zou Fluister hebben gedaan als Tegger niet uit eigener beweging aan het experimenteren was gegaan? Maar Fluister had met geen woord gesuggereerd dat hij de vrachtplaat — noch de losgerukte besturingskoepel — ergens anders heen moest sturen dan waar hij nu naar toe ging. De beschadigde machine was natuurlijk op weg naar haar laadperron.

Met andere woorden, Fluisters minimale begeleiding bracht Tegger precies daarheen waar hij wilde zijn. Vertrouwen in Fluister kwam neer op gewoon laten gebeuren wat er gebeurde. Maar hij kende Fluisters aard niet, laat staan zijn motieven…

De regen die tegen de vensters kletterde belemmerde zijn uitzicht. In het licht van bliksemschichten en de af en toe even zichtbaar wordende Boog zag hij een afgevlakte massa dichterbij komen. Hij zag daar geen bewegingen. Wacht even, nu begon de regen te wervelen, te kolken… hij bevond zich in een zwerm grote, krijsende vogels.

Konden vampiers vliegen? Nee, zelfs in deze regen, in deze duisternis, zou hij ze herkend hebben. Dit waren blauwbuiksnabbelaars, dezelfde snabbelaars die hij van zijn eigen grasvlakten kende. De spanwijdte van hun vleugels was groter dan die van zijn armen. Ze hadden een goed duikvermogen en roofdiersnavels. Snabbelaars waren vleeseters en groot genoeg om een herdersjongen mee te voeren. Hij had er nog nooit zoveel bij elkaar gezien.

Hij zou in deze werveling toch niet kunnen navigeren, daarom bleef hij zich met zijn handen vastklampen aan zijn stoelleuning. De vogels trokken zich terug in een wegcirkelende beweging.

De besturingskoepel bewoog zich niet meer, maar hing nog wel in de lucht.

Hoewel Tegger een man van de grasvlakten was, was hij ooit in het kader van de handel met een andere stam aan boord van een schuit geweest. Hij wist dus hoe een kade eruitzag. Nu zweefde hij ongeveer een manshoogte boven de rand van iets dat sprekend leek op een rivierkade die in de lucht hing. Zweefboten konden aanmeren tegen die stootrand daar. En met die tui kabels konden ze worden vastgelegd. En hun lading lag klaar in de grote gebouwen daarginds, achter die kolossale deuren…

De vogels verloren hun belangstelling en keerden terug naar hun nesten. Snabbelaars waren geen nachtvogels.

De toegangsdeur van de koepel was van de zwevende kade afgewend. Was er niet tenminste een manier te vinden om het ding de andere kant op te draaien? Misschien kon hij ergens een knop vinden… Tegger was niet erg happig op nieuwe experimenten, zo hoog in de lucht.

Wat zou er eigenlijk behoren te gebeuren? Misschien moest de vrachtplaat wachten op toestemming van de stad om aan te leggen. Of misschien werd verwacht dat hij zelf een signaal uitzond. Best mogelijk dat een van die kabels bedoeld was om te worden uitgeworpen en de plaat tot tegen de stootrand te trekken. Niets van dit alles zou echter gebeuren, want de kade was even dood als al het andere dat was gestorven tijdens de Val der Steden.

De open deur hing scheef in het hengsel, precies zoals hij haar had aangetroffen.

Rugzak. Zwaard.

Tegger klom naar buiten in een lichte regen en zocht steun voor een voet op de wankele bovenrand van de hangende deur. Door middel van een lastig sprongetje wist hij op de glibberige bovenkant van de koepel te komen, waar hij zich plat liet vallen, graaiend naar houvast. Een paar wiekende vogels kwamen nieuwsgierig naderbij.

Tegger kroop op zijn buik over de welving van de koepel naar beneden. Een klein eindje nog, nu op handen en knieën. Voorzichtig, zet je schrap, glijd niet weg… spring!

Hij kwam languit neer en stootte zijn kin. Zijn benen spartelden half in de vrije lucht. De kade voelde aan als zacht hout.

Hij zou zo nog even zijn blijven liggen, ware het niet dat een paar krijsende vogels zich op hem dreigden te storten. Hij liet zich verder de kade op rollen, trok zijn zwaard en wachtte. En toen een van de vogels te dichtbij kwam, stak hij razendsnel toe.

‘Hij moet een of ander voertuig van de Stedenbouwers gevonden hebben, een oude zweefwagen of zoiets. Heeft het aan de gang gekregen. Hij is nu daarboven.’ Warvia tuurde ingespannen naar het felle lichtschijnsel dat nu naast de rand van de zwevende fabriek hing.

Haar geloof was sterker dan dat van Vala. ‘Wat zie je?’ vroeg Vala.

‘Het licht verblindt me. Ik zie grote vogels eromheen fladderen. Ik geloof dat ik hem heb zien springen…’

Het lichtschijnsel begon te verzwakken. Sneller. Flakkerde nog een keer pijnlijk helder op en was toen verdwenen.

‘Hij is gesprongen,’ zei Warvia vol overtuiging. ‘Vala, ik stort bijna in. Ik kan je een betere beschrijving geven als we daglicht hebben.’

‘Kunnen we iets doen?’

‘Vala, ik zou alles doen om hem te bereiken!’

‘Treurbuis, heb jij een idee?’

De Demon schudde haar hoofd.

‘We zullen moeten wachten. Ik weet geen veiliger plek voor de kruisers, en het uitzicht is hier voortreffelijk. Laten we ons hier verschansen. We zullen kijken en afwachten.’

Snabbelaars gaven de voorkeur aan levende prooi, maar ze vraten ook aas. Snabbelaarsvlees had een akelig bijsmaakje.

Tegger voelde zich aanzienlijk opgeknapt nadat hij de vogel verslonden had. Zijn honger was gestild, de bronstige geur van tienduizend vampiers even uit de lucht, een platte vloer om te rusten beschikbaar. De wind was kil op deze hoogte. Tegger haalde de poncho uit zijn rugzak en trok die over zich heen.

De kou, de spierpijn, de verschrikkingen van een dag die een nachtmerrie was geweest, dat alles begon te wijken… maar slapen stond gelijk aan vampiertanden in zijn nek. Hij durfde niet te slapen in de open lucht. In een soort versufte paniek keek hij om zich heen.

De grote toegangspoort van die loods was ongetwijfeld te zwaar om door zijn inspanningen in beweging te komen. Te zwaar voor wie dan ook, echt een voorbeeld van energieverspilling…

Maar naast de benedenhoek van de kolossale poort bevond zich een deur die nauwelijks hoger was dan Tegger. Een forse trap deed die deur naar buiten openzwaaien.

Hij liep de duisternis in, klom op iets zachts om op te liggen, en viel als een blok in slaap.

Hij probeerde de slaap vast te houden — bang voor wat zijn geheugen hem zou vertellen.

Dat geheugen liet zich overigens niet het zwijgen opleggen, maar wat hem wakker deed schrikken was binnenvallend licht dat zijn oogleden trof.

Er viel zonlicht naar binnen door de manshoge deuropening, maar het werd al meteen getemperd toen hij van een stapel balen die vaag naar rotte planten roken naar beneden klom. Spul dat tot kleding verwerkt had moeten worden? Bedorven groenten zouden er erger aan toe zijn geweest!

Hij stapte naar buiten.

Gebroken wolkenformaties dreven traag aan de hemel. Door de openingen vielen verticale bundels zonlicht op de kade. Tegger zag geen vogels voordat hij op handen en knieën naar de rand was gekropen en naar beneden keek.

De koepel met de bolle vensters die hem hierheen had gebracht lag in de diepte — verbrijzeld. Zó zou hij dus niet naar huis terugkeren, als hij dat al ooit van plan mocht zijn geweest…

Enorme zwermen vogels wiekten met gespreide vleugels in het zonlicht en doken af en toe naar beneden om… ja, waarom? Snabbelaars in zulke aantallen moesten hier prooi in overvloed vinden. Een hele ecologie voedde zich hier van wat de vampiers overlieten: stapels leeggezogen lijken.

Misschien waren er hierboven alleen maar vogels.

Nee, wacht: daar aan de zijwand van de kade was een soort web te zien, een netwerk dat naar buiten gericht was, in stuurboordrichting. Hij moest zich ver voorover buigen om het te zien.

De draden waren bronskleurig, als de juiste lichtval ze zichtbaar maakte. Verder was er niets te zien. De omvang was moeilijk te beoordelen, vooral doordat het netwerk naar de randen toe steeds diffuser werd. Misschien was de doorsnee ongeveer gelijk aan de lengte van een Grasreus. De roerloze zwarte stip in het midden zou de spinner van het web kunnen zijn… inmiddels allang omgekomen van de honger. Tegger had nog geen enkel insect gezien sinds hij de begane grond verlaten had.

Vogels en een spinner van een web impliceerden eigenlijk dat er insecten moesten zijn, maar misschien waren die insecten uitgeroeid door de vogels? Tegger vroeg zich af of hij zou sterven van de honger. In het beste geval had hij te maken met een tijdlimiet. Alsof dat een nieuwtje was!

Datgene wat hij in gedachten altijd ‘de Stad’ had genoemd bleek in nagenoeg alle details ongewoon en raar te zijn. Van de meeste dingen die hij zag wist Tegger niet eens hoe ze heetten. De Stad helde geleidelijk naar boven in een onregelmatig patroon van vierhoekige vlakken, en piekte in het midden omhoog in de vorm van een verticale schacht. Tegger begon te rennen.

Er was nu geen angst meer in zijn binnenste. Dit was gewoon een manier van verkennen. Hij rende, en de kade, die acht manshoogten breed was, rende voor hem uit. Nu werd ze smaller, twee manshoogten breed, maar zonder op te houden: het was geen kade meer, enkel de rand van de Stad. Randstraat.

Er stonden gebouwen aan de kant. Sommige ervan hadden deuren. Hier en daar verdween een zijstraatje uit het zicht tussen vensterloze bouwsels. Er waren ook cilindervormige, deurloze constructies met een ladder tegen de zijwand.

Het begon weer te regenen. Tegger moest nu opletten waar hij zijn voeten zette, maar het materiaal waarop hij liep was ruw genoeg om enig houvast te geven en het meeste regenwater vloeide weg via een goot aan de binnenkant van de Randstraat.

Hij begon net een beetje op temperatuur te komen toen hij iets bijzonders zag: een brede straat die overging in trappen en die aan weerszijden…

Tegger bleef staan. Waren dat woningen? Hij kende de tenthutten van de Thurl en de veel kleinere tenten van Ginjerofer; hij had ook weleens permanente huizen van meer honkvaste soorten humanoïden gezien. Maar zoiets als deze vrolijk beschilderde blokvormige woningen was hij nog nooit eerder tegengekomen. En toch waren het wel degelijk huizen. Ze hadden manshoge deuren, netjes gegroepeerde bomen eromheen, en vensters.

Later. Hij rende door.

Er stonden verder geen huizen meer aan de Randstraat. Hij zag wel allerlei andere constructies, variërend van Brobdignagiaanse bouwsels, massieve kubussen en misvormde eieren tot warwinkels van buizen en kolossale metalen roosters, zowel vlakke als gekromde. Zijn geest kon zich maar weinig voorstellen bij wat hij waarnam. Zorg dat je een totaalbeeld krijgt, hield hij zichzelf voor. De details komen later wel.

Hij keek naar de stad, niet naar het landschap in de diepte. Maar nu zag hij de rivier weer, en een rotsachtige bergkam, en, De kruisers!

Geen mensensoort had een scherpere blik dan een Rode Herder en geen enkele natuurlijke vorm kon doorgaan voor een kruiser van de Machine-mensen. Het was uitgesloten dat hij zich vergiste. Daarginds, op die rotspiek, stond Valavirgillins karavaantje.

De meeste expeditieleden schenen afwezig te zijn. Hij zag geen teken van leven tot een van de twee stipjes die hij zag opstond om zich uit te rekken. Grasreuzen die de wacht hielden?

Tegger liep naar de rand en begon te zwaaien als iemand die gaat proberen te vliegen.

Zouden ze hem zien?

Hier niet, tegen de achtergrond van al deze rare bouwsels. Maar als hij scherp zou afsteken tegen de hemel…

Alles op zijn tijd. Die kruisers liepen niet weg.

Als je helemaal niets herkende, kon je ook moeilijk verrast worden.

De Randstraat werd weer breder. Ver voor zich uit zag hij de deur die hij de afgelopen nacht had opengetrapt. En hier, aan het bakboord-draaiwaartse einde van de kade, bevond zich een haakse zijstraat. Het was een schemerige straat, acht manshoogten breed, en ze liep steil naar beneden, terwijl alle andere zijstraten juist naar boven hadden geleid, naar het centrum van de Stad.

Hij liep rechtsaf de straat in.

Het werd steeds donkerder om hem heen.

Hij begon langzamer te rennen. De stank zou iedereen hebben afgeremd! Dood en rotting, en nog iets anders behalve dat — iets vertrouwds.

Zijn ogen begonnen aan het duister te wennen. De straat maakte een bocht naar rechts, nog steeds naar beneden…

Hij rende de straat harder uit dan hij erin was gerend.

Wat hij de afgelopen nacht vanuit de verte voor een soort wenteltrap had gehouden bleek veel groter te zijn dan hij zich toen had gerealiseerd. Breed genoeg voor vier kruisers naast elkaar, schatte hij. Maar ook voor vampiers was dit de weg naar boven!

Tegger tuurde in de duisternis van de zijstraat en wist dat hij daarheen zou moeten terugkeren. En dat hij zou moeten wachten tot zijn ogen volledig gewend waren aan de duisternis. En dat hij dan van bovenaf naar het Schaduwnest zou moeten kijken — en zien wie of wat er terugkeek…

Maar nu nog niet.

Tegger rende verder.

Een kade, loodsen… grote, zilverkleurige tanks… zonlicht dat door vensters weerkaatst werd… Korte straatjes, brede trappen, schuiner van vorm naarmate je hoger kwam… Woningen, rij na rij, met vensters erin, en aan het einde iets dat deed denken aan een reusachtige oogbol…

Hij was terug bij de Trappenstraat. Tegger begon te klimmen.

De huizen hadden stroken grond aan de voorkant en tussen elkaar in. Over bijna de hele lengte van de Trappenstraat vormde het brede stuk grond dat zich vanaf de voordeur uitstrekte het platte dak van de woning die eronder lag.

Sommige stroken stonden onder water. Andere waren door honderden falans van regen weggespoeld of gereduceerd tot scherp zand. Hier groeide opgeschoten gras, daar groeide niets. Daar zag je dode bomen, omgevallen bomen, levende bomen, bomen in bloei; ginds stond een rij verwilderde appelbomen die vanaf het bovenste huis tot vlak bij de Randstraat doorliep. De rij zag eruit alsof ze ooit weloverwogen geplant was, maar nu waren de twee bovenste bomen dood en de onderste waren net begonnen vrucht te dragen — bolle vruchten ter grootte van een mensenhoofd.

Tegger stelde zich voor hoe het gebeurd was: duizenden bolle vruchten die in de loop van honderden falans vanaf de bovenste verdieping naar beneden waren gerold en deze hele helling vanuit een enkele moederboom bevrucht hadden.

Hier — een venster. Het was plat, niet gebogen, zoals de venster-schermen van de luchtwagens. En het was zo groot als het bed van de Thurl. Indrukwekkend! Het oppervlak was bezoedeld. Tegger probeerde naar binnen te kijken, maar daar was het pikdonker.

Bij het volgende huis had een grote ontwortelde boom een muur doen instorten. Ook dit huis had een kolossaal venster dat uitzag op het stukje grond voor de deur. Tegger raapte een stuk puin op en probeerde het venster in te slaan, maar het puin vergruizelde — niet het venster.

Die ingestorte muur dan. Zou hij door de scheur naar binnen kunnen? Ja.

Voor Teppers begrippen was het een grote kamer, groter dan een tent. Ook de schaal was groter, zij het niet helemaal die van Grasreuzen. De stoel waarin hij zat liet zijn voeten vlak boven de vloer bungelen.

Aan de binnenkant van het venster vond hij een ovaal bed. Er lagen vijf skeletten op. Drie volwassenen, twee kinderen. Het zag eruit als een vredig tafereeltje. Een ander skelet, kindermaat, bevond zich naast het bed — zo te zien op weg naar een deur.

De ruimte achter die deur scheen extra donker te zijn.

Hij gebruikte half verrot beddengoed om een toorts te maken en ging naar binnen. Geen venster hier. Wel meubels… Waren dat schakelaars? In elk geval waren het hendels die konden bewegen en ze zaten aan buizen die uit de muur kwamen. Twee ervan bevonden zich aan weerszijden van een kuip die in de bodem een afvoergat had. Het waren kranen, maar er kwam geen water meer uit.

Tegger zette zijn speurtocht voort.

Weer een kamer zonder venster. Ook hier een skelet, de maat van een volwassene; het lag naast een smalle kastruimte met tientallen kleine knopjes erin. Een schakelkastje, dacht Tegger (terwijl hij zijn rugzak opende), zoals hij er ook op de vrachtplaat een had aangetroffen.

Handdoek. Dolk met afgevlakte punt. Reepjes Vala-stof, eerder al afgescheurd. Hij begon te experimenteren met verbindingen. Niets, niets, niets… opeens een wonder!

Licht. Een punt in het plafond gloeide zo fel op dat het pijn deed aan de ogen.

Tegger liep de kamer uit.

Er brandden nu overal in het huis lampen. Tegger liet het zo. Het verraste hem dat er nog stroom was. Waar kwam die vandaan? Uit onweersbuien? Stroom was getemde bliksem…

Hij bewoog zich nu sneller voort langs de rij huizen en keek door de vensters naar binnen. Hier en daar zag hij skeletten, altijd binnenshuis. De doden die buiten hadden gelegen waren prooi geweest voor de vogels.

Hij zag miezerige grassoorten en groenten, waarvan sommige eetbaar waren voor humanoïden, naar hij wist. Ook planten die zo bizar waren dat ze puur als versiering moesten hebben gediend. Behalve die daar misschien, met die grote paars-rode bladeren?

Hij groef een eindje in de grond en trof dikke wortels aan. Boeren van de Mistige-Rivierdelta aten zulke wortels gekookt.

Dit waren mini-boerderijtjes!

Tegger ging met gekruiste benen aan de rand van een van de daktuinen zitten, schurkte zich in zijn grondkleurige poncho en liet de regen op zich vallen alsof hij zomaar een bultje in het landschap was.

Deze lapjes grond waren geen boerderijtjes meer. Het was geen ordelijke verzameling eetbare gewassen meer. Naar alle waarschijnlijkheid had niemand de tuinen bewerkt sedert de Val der Steden. Maar was het niet vreemd, op een plek waar ruimte zo schaars was, dat bewoners planten kweekten op lapjes grond die nog te klein waren om één smerp te voeden?

Tegger vond het een buitengewoon interessante vraag. Hij had de afgelopen nacht geen last gehad van insecten. Misschien was hij op deze hoogte buiten hun bereik geraakt. Misschien leefde hierboven niets anders dan de snabbelaars, die hun voedsel beneden haalden. Maar als er hierboven een soort voedselketen was, dan zou deze beginnen met plantengroei.

Dus: misschien viel er iets te jagen.

Wat was hier verder nog op te merken?

Hij zag ranken die vanaf twee smalle stroken grond zo ver doorgewoekerd waren dat ze het huis achter zijn rug hadden omsloten en neergehaald. De vensters en hun kozijnen waren ontzet. Hij zag meubels die door ontelbare regenbuien verwoest waren.

De huizen waren platte gebouwen met rechte hoeken, maar de Trappenstraat werd bekroond door een koepel van venstermateriaal die wel twee of drie huizen hoog was. Hij had het ding eerder vergeleken met een oogbol, maar het had geen eigen kleur. Het weerspiegelde alleen het wit van de wolken. En de schacht die de top van de Stad vormde torende er nog bovenuit.

Hij bevond zich nu tussen de hoogstgelegen huizen. Dit waren de grootste en ze hadden de grootste tuinboerderijtjes. Zo te zien hadden de rijkste Stedenbouwers prijs gesteld op een mooi vergezicht.

Het verwilderde terrein dat hij voor en onder zich zag vormde een bijna volmaakt vierkant. Het midden werd in beslag genomen door een droogstaand zwembad in de vorm van een schelpvormig gebogen rechthoek.

Bij elk van de vier hoeken was een boom geplant, maar de regens hadden een groot deel van de grond weggespoeld, waardoor een van de bomen ontworteld en omgevallen was. De wortels staken tot boven de dakrand in de lucht.

Het zwembad beviel Tegger wel. Het deed hem denken aan de grottenvijvers van de Clustereilanden. De glooiende bodem bestond uit glad blauw Stedenbouwersmateriaal en je kon via trappen naar beneden. Er was zelfs een watervalletje aangelegd: een aanvoerpijp die uitstak in een stapel rotsblokken in een van de hoeken. Hij kon zien waar het water van de waterval en dat van de regens samenvloeiden bij een afvoergat in de bodem.

Er lag ook grond in het zwembad, maar die hoorde er niet thuis, daarvoor was het te weinig. Hij moest in de loop van vele falans naar binnen zijn gespoeld. Toch hadden er planten wortel geschoten, die nu de blauwe bodem aantastten.

Een zwembad. Waarom? Trappen om eruit te klimmen, anders zou je kunnen verdrinken. Misschien hielden Stedenbouwers van zwemmen; misschien kwamen er vaak Thuis vloedmensen op bezoek.

Maar als je het eenmaal had aangelegd, waarom zou je het dan leeg laten?

Hij zag niets bewegen tussen de struikjes in de tuinen. Tegger vermoedde dat hij beter op jacht kon gaan tijdens de schemeruren. Tussen de dag en de nacht, dan kwamen de wezens in beweging die gewend waren roofdieren te ontwijken. Misschien kon hij in het zwembad iets vangen, of daar in de val lokken…

Ondertussen… Hij liet zich vanaf het dak in het gras zakken en liep naar het zwembad.

Het afvoergat zat half dicht door de modder, maar was nog goed te zien: het ronde gat van een verticale afvoerpijp die net iets boven de bodem uitstak. En er lag een ronde kap, ongeveer zo groot als zijn hand met gespreide vingers, met een ring erop waaraan een verroeste ketting was bevestigd. Tegger kon de haak aan de bovenrand zien waar die ketting ooit aan vastgezeten moest hebben. Hij begreep de bedoeling: je kon de kap lostrekken en toch droog blijven.

Hij probeerde de kap op de afvoerpijp te plaatsen. Het lukte niet meteen. Hij gebruikte zijn volle gewicht, waardoor de ring afbrak. Hij drukte de losse kap op de pijpopening en deze keer bleef hij zitten.

Tegger keek toe terwijl het zwembad langzaam begon vol te lopen.

11. Wachtdienst

Er gloeide daglicht op zijn oogleden. Louis probeerde ervan weg te draaien, maar stopte daarmee. Het zou haar wekken.

Langzaam werd ook zijn geheugen wakker. Sawur. Wevers. Het rivierdal van de Shenthy. Verst-in-de-achterhoede, vampiers, vampierdoder s. En een stiekeme beschermheer…

Ze draaide zich om in zijn armen. Goudkleurig en zilverkleurig bont. Dunne lippen. Haar borsten waren bijna plat, maar er piekten prominente tepels vanuit het bont. Ze was in een oogwenk klaarwakker. Door haar onbehaarde zwarte oogleden leken haar bruine ogen heel groot.

Sawur bestudeerde hem om er zeker van te zijn dat ook hij wakker was. Toen… Hij had het niet gevraagd, maar het vermoed. De ochtend was voor Sawur het moment om rishathra te bedrijven en Louis had er al te dringend behoefte aan.

Al te dringend. Ze moest beslist hebben aangevoeld dat er iets mis was. Ze hief haar hoofd een eindje op om zijn gezicht te bestuderen. ‘Heb je ’s morgens honger?’

‘Soms.’

‘Er is iets dat je afleidt.’

‘Er was iets. Is iets. Het spijt me.’

Ze wachtte even tot ze zeker wist dat hij verder niets wilde zeggen. ‘Wil je vandaag les geven?’ vroeg ze toen.

Ik zou planten moeten gaan zoeken die ik kan eten. Wij zijn omnivoren. Onze spijsvertering heeft behoefte aan bepaalde vezels. Zeg, de oudere kinderen gaan zeker weer op jacht?’

‘Ja. We kunnen meegaan,’ zei Sawur. ‘Ze leren meer van jou in het bos dan ze van mij in een hut zouden leren. Hier, dit was bedoeld als je afscheidscadeau, maar je hebt hem nu nodig.’

Uit een hoek haalde ze iets te voorschijn waar riemen aan vast zaten. Louis hield het in het zonlicht om het te bewonderen. Het was prachtig geborduurd weefsel, een waardevol geschenk: een rugzak.

Hij vond restjes van de vis van de vorige avond in de as van het vuur, netjes in bladeren gewikkeld. Het was een heerlijk ontbijt.

Hij haalde Sawur in, die probeerde een stuk of twintig kinderen allemaal dezelfde kant op te laten lopen terwijl zij onderwijs gaf over planten, zwammen, dieren en sporen van dieren.

Gisteren had hij vlezige, pijlpuntvormige bladeren gezien aan een donkerrode stengel die aan de voet van sommige bomen groeide. Iets dergelijks was hij ook verder stroomafwaarts tegengekomen en daar waren die bladeren eetbaar geweest.

Gewoonlijk kon een omnivoor rustig bekijken wat de andere humanoïden veilig vonden om te eten en het dan zelf proberen. Onder strikte vleeseters ging die regel echter niet op. Daar stond tegenover dat hij met niemand hoefde te delen als hij iets eetbaars zou vinden. En als het giftig was, had hij de autodok. Eet één ding tegelijk en wacht de reacties af. Zelfs licht giftige dingen zou hij misschien toch moeten eten om zijn lichaam aan bepaalde vezels of kalium of andere stoffen te helpen die hij anders niet zou binnenkrijgen.

De kinderen keken toe terwijl hij een aantal planten uitprobeerde — dit kauwend, dat uitspuwend, nu en dan iets in zijn rugzak stoppend. Sawur probeerde behulpzaam te zijn. Ze wees hem een giftige klimplant aan voordat Louis zichzelf daarmee schade kon doen, en een blauwe bes waar de vogels dol op waren en die een veilige, citroenachtige smaak had. Maar een paddenstoelkap ter grootte van een eetbord leek hem een broeinest van allergische reacties…

Een eindje voor de kinderen uit bereikten ze een kleine waterpoel. Sawur deed hem stilstaan door haar hand op zijn arm te leggen. De waterspiegel was glad en roerloos. Zijn rug en zijn knieën protesteerden toen hij knielde.

Zijn haar… Hij had het nog nooit zó gezien — met allemaal grijze strengen erin. Zijn ogen hadden massa’s kraaienpootjes. Louis zag zijn leeftijd.

In een aanval van spijt dacht hij:

Ha, zo had ik me moeten vermommen op mijn tweehonderdste verjaardag!

Alle gasten op het feest zouden gillend zijn weggevlucht!

Sawur gaf hem een ondeugend grijnsje. ‘Had je gehoopt dat Strill bij je zou komen?’

Louis staarde haar aan en begon toen verbluft te lachen. Sawur had niet zijn leeftijd gezien, maar die van haarzelf!

Antwoorden werd hem bespaard, want inmiddels dromden de kinderen weer om hen heen.

Er was iets dat Louis te weten wilde komen. Hij kon het ontdekken door onderwijs te geven. Hij koos een netwerper met een blonde vacht uit, een jongen die voortdurend zijn best deed om Strills aandacht te trekken. ‘Parald, je weet dat alle mensen er vroeger hetzelfde uitzagen?’

Daar hadden ze van gehoord. Ze geloofden het half en half wel, maar ook half en half niet.

Louis tekende hem levensgroot in de moddergrond, de homo habilis, zo goed als hij kon.’Een Pak-voortplanter. Onze verre voorouders woonden op een planeet zoals de planeet waarop ik geboren ben, een bol, maar hun planeet bevond zich veel dichter bij het midden van onze sterrenzwerm.’ Hij tekende een afgeplatte spiraal, de Melkweg. ‘Wij woonden hier, de Paks woonden daar.’ Hij kon de wereld van de Paks niet tekenen; niemand had deze ooit gezien. ‘Op hun wereld groeide een plant die levensboom heet.’

Hij begon de homo habilis te veranderen. Hij gaf hem een gezwollen, misvormd hoofd, gezwollen gewrichten, een gerimpelde en geplooide huid, tandeloze kaken, waarvan het tandvlees was vergroeid tot een zware, benige snavel.

‘Jullie zijn nu kinderen en jullie worden later volwassenen,’ zei hij. ‘Toen alle mensen er nog hetzelfde uitzagen, lang voordat Ringwereld bestond, waren er kinderen, en volwassenen om nieuwe kinderen te maken, maar ook nog een derde soort, om de twee andere te beschermen. Volwassenen hadden in die tijd geen brein. Wanneer een volwassene oud genoeg was zou hij levensboom eten —’

‘Zij’,’ corrigeerde Parald giechelend.

Inderdaad, zulke soortnamen waren hier vrouwelijk. ‘Waarna zij in slaap viel en tijdens haar slaap van lichaam veranderde, zoals een rups in een vlinder verandert. Haar geslacht zou verdwijnen. Beschermheren, mannen en vrouwen, zien er allemaal precies hetzelfde uit. De kaken verhoornen tot een harde snavel, de schedel wordt groter, de gewrichten worden zwaarder en steviger om de spieren meer houvast te geven, en de hele huid wordt een soort pantser van leer. Zodra al die veranderingen voltooid waren, was ze veel slimmer en veel sterker geworden. En ze had voor niets anders oog dan voor de bescherming van haar kinderen. Beschermheren hebben vreselijke oorlogen uitgevochten over de vraag welke kinderen wel en welke niet zouden overleven.’

‘Waarom gebeurt dit niet met ons?’ vroeg Strill.

‘Er bestaat een element dat in de grond van de Boog nagenoeg volledig ontbreekt. Het virus dat beschermheren maakt kan het niet zonder dat element stellen. Maar in een grot onder een van de eilanden in de Grote Oceaan groeit nog steeds levensboom en in de wortels daarvan leeft dit virus wel. Het erge van een beschermheer is dat ze alles doet om haar eigen verwanten te bevoordelen. Wie Ringwereld ook gebouwd heeft, ze hebben de levensboom zo goed afgeschermd dat niemand erbij kan komen. Die plant groeit in kunstmatig licht in grote plantages onder de Kaart van Mars. Maar iemand moet er toch zijn doorgedrongen —’

‘En dat is waar de Netwerkhuizer bang voor is!’ kraaide Parald.

‘Precies. Hij denkt dat hij een beschermheer heeft gevonden in de buurt van de andere Grote Oceaan, en een tweede ergens halverwege de Boog, tegen draaiwaarts, en misschien nog andere die aan de randmuur werken. De Netwerkhuizer is niet verwant met welke menselijke beschermheer dan ook. Volgens hun instincten moeten ze hem als een vijand beschouwen. Hij beheerst de meteorenafweer vanuit het Reparatiecentrum. Daarmee kan hij verzengen wat hij maar wil, overal op de Boog. Dus voor wie moeten we bang zijn, voor de Netwerkhuizer of voor de beschermheren?’

De kinderen rilden, giechelden en begonnen toen druk te praten.

Louis luisterde en leerde. Ze wisten van het bestaan van beschermheren. Oorlog kenden ze alleen bij geruchte, maar die geruchten waren gekleed in beschermheerachtige harnassen. Alle humanoïden schenen die aanblik in hun geheugen te hebben, nu eens als helden, dan weer als monsters; hier als een Sint Joris, daar als een Grendel; soms als een voorbeeldharnas, zoals onder de Grasreuzen, soms als een ruimtepak, zoals onder sommige Randbewoners in de buurt van een ruimtehaven.

Na uitvoerige discussies schenen de kinderen zich aan de kant van Verst-in-de-achterhoede te scharen. Vreemdelingen waren geen concurrenten, ze stalen niet, verkrachtten niemand. En wie kon er een grotere vreemdeling zijn dan de Netwerkhuizer?

En daarna renden ze allemaal weg om een duik te nemen in de poel.

Een plant die hij hier zag deed hem denken aan een andere plant die hij kende, eentje met dikke, bietvormige wortels. Hij begon met zijn handen te graven. Sawur bleef even toekijken en vroeg toen: ‘Wel, Loewiewoe, kun je jezelf nu voeden?’

‘Ik denk van wel,’ zei hij. ‘Maar niet zo overvloedig dat ik er een buikje aan zal overhouden.’

‘En ben je blij dat je bij ons bent gekomen?’

‘Zeker.’ Hij luisterde maar met een half oor. Een besluit dat hij elf jaar geleden had genomen stond ernstig op de tocht. ‘Maar je wilde Strill.’

Louis zuchtte. Strill zou een genot zijn geweest, maar zelfs Sawur, volwassen met haar pakweg veertig Aardse jaren, was voor zijn begrippen al op het randje van kindermisbruik.

‘Strill is heel erg mooi,’ zei hij. ‘Sawur, als Strill bij me was gekomen zou dat slecht nieuws zijn geweest. Ik kan beoordelen hoe rijk een dorpscultuur is door te kijken welke vrouw haar tent met mij deelt. Ik word hier beschouwd als een prijs, iets begeerlijks, wat mijn werkelijke waarde ook moge zijn —’

‘Groot!’

‘— en jij hebt die prijs opgeëist. Maar als mensen sterven van de honger, of bedreigd worden door roofdieren, of in oorlog zijn, dan proberen ze te raden welke prijs ik zou wensen. En dan vind ik een verrukkelijke jonge vrouw in mijn bed, en dan weet ik dat we een probleem hebben.’

‘Maar jij toch niet?’

‘Nee, ik bedoel, dan hebben ze meer nodig dan alleen ideeën.’ Hij had twee van zijn lastschijven weggegeven aan mensen die aan de rivier woonden omdat ze dringend behoefte hadden aan hefvermogen. Hij wilde dat Sawur niet vertellen, dus hij beperkte zich tot: ‘Kennis is net zoiets als rishathra. Je hebt het, je geeft het weg, maar tegelijk houd je het. Maar ik heb werktuigen moeten weggeven.’

‘Waardoor was je vanmorgen zo verkrampt? Beschermheren?’

Louis stopte een wortel in zijn rugzak. Nu had hij er vier. ‘Jij weet van het bestaan van beschermheren?’

‘Sinds ik een klein meisje was. In de verhalen zijn het helden, maar aan het einde der tijden vernielen hun gevechten de Boog en de hele wereld. Kidada en ik vertellen zulke verhalen niet meer.’

‘Soms zijn het helden,’ gaf Louis toe. ‘Degene die bezig zijn aan de randmuur herstellen de motoren die de Boog precies op de goede plaats houden. Een van de andere heeft indringers onschadelijk gemaakt. Maar beschermheren kunnen ook een ramp zijn. Ze laten niets na om hun verwanten te helpen. Het archief van de Netwerkhuizer suggereert dat beschermheren alle leven op Thuis hebben uitgeroeid — een van onze vier bolwerelden. Dat maakte deel uit van een oorlog.’

‘Vertrouw je het archief van de Netwerkhuizer?’

‘Het is zeer goed.’

‘Zullen we gaan zwemmen?’

Halverwege de middag doodden de jongens iets dat op een kleine antilope leek. De kinderen kapten een stevige tak af om het dier naar het dorp te dragen en Louis droeg het voorste eind. Het was plezierig de sterkste man te zijn, maar geen ongewone ervaring. De gemiddelde humanoïde op Ringwereld was kleiner dan Louis Wu.

De Zwemmers waren vertrokken, maar de Zeilers en hun schip waren nog in de haven. Ze hadden een paar vissen gevangen en begonnen een vuur aan te leggen. Halverwege de avond was de antilope nagenoeg gaar.

Half zichtbaar tussen de hutten door vertoonde het venster in de rots deze avond beelden van Ringwereld als geheel — een geblokte, blauw-en-witte band met een zwart niets aan weerszijden.

Waar waren die verrekte vreesloze vampierdoders?

Louis legde zijn verzameling wortelen te poffen aan de buitenrand van het vuur. Kinderen en volwassenen bestookten hem met vragen.

‘Het is de Boog,’ legde hij uit. ‘Vanavond kijkt de Netwerkhuizer kennelijk helemaal tot aan de overzijde. Kijk, daar zien jullie een rand van de zon zelf, en dat daar is een stuk van de vierkante schaduwplaten die de zon ’s nachts afdekken. Al die witte vlekken zijn wolken. Nee, die kun je niet zien bewegen. Als ze zo snel bewogen dat je het op deze afstand kon zien zou de wind een orkaan moeten zijn die het hele landschap wegblies, tot op de kale scrith toe! Die glinsterende stippen en kronkelingen — zien jullie ze? — zijn zeeën en rivieren.’

‘Hij laat ons ook de sterren vergroot zien,’ zei de oude Kidada. ‘En die ene daar beweegt. Wat is dat, Louis? Probeert de Netwerkhuizer je iets duidelijk te maken?’

Aan de randen van de Boog waren alle heldere sterren op drift. De helderste bewoog zich echter in een richting die haaks stond op die van de rest. Louis had het al opgemerkt. De beweging werd trager naarmate het licht de randmuur dichter naderde. En nu was het op de randmuur, en veranderde het een deel van die muur in een fel oplichtende blauw-witte streep… en doofde toen uit.

‘Hij probeert me te vertellen,’ zei Louis, ‘dat er opnieuw een indringer op de Boog is gearriveerd.’

Parald sneed vlees af en gaf het eerste stuk aan Kidada, het volgende aan Sawur, waarna iedereen zich rondom hem begon te verdringen. Wheek bood Louis een gespietste vis aan. De Wevers en Zeilers voltooiden hun maaltijd en begaven zich daarna tussen de hutten door naar de rotswand.

Ik laat je zien dat Ringwereld een binnendringer heeft. Kom praten. Ik laat je Valavirgillin niet zien, levend noch dood. Dat moet je me eerst vragen!

Louis accepteerde een stuk antilopenvlees en bracht het met twee handen naar zijn mond, ondertussen achter Parald aan lopend.

De Wevers waren gaan zitten op de tafels en op de grond. Ze keken aandachtig toe. Sawur maakte naast haar plaats voor hem op een tafel.

Binnen het netwerkvenster gleed een vierkante schaduw voor de zon. Hierdoor werden de details scherper, beter zichtbaar.

Er vlamde een heldere lichtflits op naast de randmuur. De volgende paar minuten bewoog dat lichtpunt zich binnenwaarts over het oppervlak van Ringwereld, waarna het doffer en waziger werd, en ten slotte doofde.

Saai gedoe, maar ze bleven kijken. Louis vroeg zich af of Wevers verslaafd zouden kunnen raken aan passief amusement.

Nu bewogen de wolken zich wel. In snel vooruit was het patroon van de jagende winden te herkennen. Dat bleke zandlopertje daar leek de stroomlijnen aan beide einden in zich op te zuigen — een wervelwind van opzij gezien, een boorgat van een meteoor.

Nog steeds snel vooruit. Een zonnevlek stulpte zich uit tot voorbij de rand van het schaduwvlak. En ernaast, parallel aan de langgerekte zonnevlek, verscheen een dun, felgroen streepje dat zich razendsnel verplaatste en ten slotte als een heldergroene ster de randmuur raakte, daar waar de eerdere ster tot stilstand was gekomen. En de nieuwe ster, de groene, zweefde bij de rand vandaan, en ging af en toe schuil achter wolkenformaties.

Pas toen het laatste strookje van de zon in de schermprojectie afgedekt was keerden de Wevers allemaal terug naar hun hutten. Hun opgewonden gebabbel werd vaak onderbroken door geeuwen. Louis zag het met verbazing aan. Deze Wevers waren echt pure dagmensen!

Voordat Verst-in-de-achterhoede kon besluiten hem in ieders aanwezigheid aan te spreken wandelde Louis terug naar het vuur en haalde er twee gepofte wortels uit.

De ene smaakte bitter, de andere was niet gek. Hij had wel eens slechter gegeten.

De Zeilers waren er nog. Een van hen kwam naar hem toe. ‘Die hele show is er voor jou, nietwaar?’

Louis keek achterom. De groene ster in het venster van Verst-in-de-achterhoede was inmiddels uitgedoofd.

‘Ik weet niet wat ik tegen hem moet zeggen,’ zei Louis. ‘Wheek, heeft hij ooit tegen jou gepraat?’

‘Nee. Ik ben bang voor hem.’

De boodschap van Verst-in-de-achterhoede leek duidelijk genoeg. Fusiekracht — een binnendringend ruimteschip. ARM, het patriarchaat, de Vloot der Werelden, alle drie wisten ze van het bestaan van Ringwereld. Alle drie hadden ze tijd gehad om een expeditie uit te rusten. Maar de indringer zou ook een terugkerend schip van de Stedenbouwers kunnen zijn, of iets totaal anders.

De meteorenafweer zou niet reageren als een binnendringer zich traag bewoog. Er was dus iets of iemand actief om deze schepen af te schieten. De moordenaar had echter een probleem: de snelheid van het licht. De binnendringer was op slechts enkele lichtminuten van de tweede Grote Oceaan geland, maar de aanval was pas uren later gevolgd. Er moest een zonnevlek worden opgewekt en het plasma moest een superthermale laserstraal genereren; dat kostte allemaal tijd. En dan was er bovendien die vertraging wegens de snelheid van het licht. Een prooi kon nog ontsnappen!

Verst-in-de-achterhoede zou buitengewoon graag een onbeschadigd schip met hyperaandrijving willen hebben!

Er klonk zachte muziek vanachter het struikgewas in de verte. Wheek was naar zijn boot gegaan. Louis trok een derde wortel uit het vuur en sneed hem overlangs doormidden. Toen hij de helften van elkaar haalde steeg er een damp op die leek op die van een zoete aardappel.

Hij vroeg zich af of hij hier ergens wilde levensboom zou aantreffen. Niet dat het erg zou zijn. De grond bevatte hier beslist niet genoeg thallium, dus het virus dat de veranderingen veroorzaakte zou in die plant niet gedijen. En door de plant te koken kon je het doden.

Louis at op zijn gemak en liep toen naar de gevlochten hut van Sawur. Het leek alsof de muziek luider werd. Vreemde klanken, een schril mengsel van gefluit en getokkel. Hij bleef voor de ingang van Sawurs hut staan luisteren.

De muziek zweeg. ‘Wilt u niet praten met de Netwerkhuizer?’ vroeg een stem.

‘Vanavond niet,’ zei Louis. Hij keek om zich heen. Het was de stem geweest — met een klein spraakgebrek — van een kind. Het was een beetje mistig deze avond, maar de nachten op Ringwereld waren helder, dus Louis had toch in elk geval iets moeten zien. ‘Laat jezelf eens zien.’

Er verscheen een nachtmerrie vanuit de bosjes. Sluik haar bedekte het hele lichaam; het had de kleur van de nacht. Een overdreven grijns ontblootte grote, brede tanden. Lange armen, schopvormige handen. Een ervan hield een harpje vast.

De Demon leek mannelijk, maar het geslacht ging schuil achter een kilt. Weinig haargroei in het gezicht, een vlakke borst: een kind, jongen dan wel meisje.

‘Mooie kilt,’ zei Louis.

‘Mooie rugzak. Iedereen in het stroomgebied van de Shenthy is dol op het werk van de Wevers.’

Dat was Louis bekend. Hij had tienduizenden kilometers stroomafwaarts al WeversProducten gezien. ‘Zorgen jullie voor de protectie van de Wevers?’

‘Pro…’

‘Bewaking. Bewaken jullie hun spullen ’s nachts tegen diefstal?’ ‘Ja, we houden dieven tegen.’

‘Maar jullie worden niet betaald voor de normale… eh…’

Bij wijze van antwoord (was er wel een woord voor lij ken verwijdering annex begrafenisdienst?) begon het kind in de handgreep van zijn harp te blazen, terwijl de vingers van zijn ene hand op de snaren tokkelden en die van de andere de toongaatjes beroerden. Hij speelde een wijsje op zijn combinatie van speelgoedfluitje en tokkelinstrument, en hield het instrument toen een eindje voor zich uit. ‘Hebt u een naam hiervoor?’

‘Een onecht kindje van een harp en een mirliton, zou ik zeggen, Mirarp’

‘Dan heet ik Mirarp,’ zei de Demon. ‘U bent Louis Wu?’ ‘Hoe —’

‘We weten dat u een oceaan hebt doen koken, een heel eind hiervandaan op de Boog.’ Mirarp wees. ‘Daar. U was eenenveertig falans verdwenen en nu vinden we u hier.’

‘Mirarp, jullie communicatie is indrukwekkend. Hoe doen jullie dat?’ Louis verwachtte geen antwoord. Demonen hadden zo hun geheimen.

‘Spiegels en zonlicht,’ zei Mirarp. ‘Was de Netwerkhuizer vroeger uw vriend?’

‘Bondgenoot. Niet vriend. Het is ingewikkeld.’

De humanoïde met het spitse gezichtje nam Louis aandachtig op. Louis probeerde de mondgeur van de kleine lijkeneter te negeren. ‘Zou u ook met mijn vader hebben gepraat?’ vroeg het kind.

‘Misschien. Hoe oud ben je?’

‘Bijna veertig falans.’

Tien jaar. ‘Hoe oud is je vader?’

‘ Honderdvijftig.’

In falans gerekend ben ik ongeveer duizend,’ zei Louis Wu. Hij was tot de conclusie gekomen dat het kind zich te openlijk vertoonde. Was het een afleidingsmanoeuvre? Luisterde zijn vader stiekem mee?

Goed dan, hoe moest hij het onder woorden brengen? Of kon hij maar beter niets zeggen?

‘De Netwerkhuizer,’ zei Louis, ‘de grote kat, twee Stedenbouwers en ik. Wij hebben alles onder de Boog gered.’

Mirarp zei niets. Sommige reizigers waren aartsleugenaars, overwoog Louis. ‘We hadden een plan,’ vervolgde hij. ‘Maar als gevolg daarvan zouden s-s-sommige… zouden veel van de mensen die we probeerden te redden om het leven komen. Ik ben daaraan even schuldig als ik dacht dat de Netwerkhuizer was, en ik haatte hem daarom. Maar nu heb ik ontdekt dat de Netwerkhuizer veel meer levens heeft gered dan ik had gedacht.’

‘Dan moet u hem bedanken. En excuus aanbieden.’

‘Dat heb ik gedaan, Mirarp. Hoor eens, Mirarp, we praten nog wel eens verder, maar mijn soort heeft slaap nodig. Als je vader me wil spreken, wel, een Demon kan me altijd wel vinden.’ Louis bukte zich om de hut binnen te gaan.

‘Gaf het een nare smaak in de mond?’

Louis lachte. Een Demon wist natuurlijk alles van nare smaakjes! Maar het was niet de stem van Mirarp geweest. Hij ging weer rechtop staan. ‘Ja,’ gaf hij toe.

‘Maar u hebt geslikt wat u moest slikken. En nu moet de Netwerkhuizer een beslissing nemen. Een waardevol bondgenootschap, een inbreuk op de omgangsvormen… U bent duizend falans oud? Hoe oud is de Netwerkhuizer?’

Ik krijg al hoofdpijn als ik dat moet schatten!’

Het kind was met gekruiste benen op de grond gaan zitten en speelde achtergrondmuziek bij het gesprek met de stem uit het niets. De volwassene zei: ‘Wij leven misschien tweehonderd falans. Als uw misverstand u maar veertig of vijftig falans heeft gekost moet het voor iemand als u de moeite waard zijn het recht te zetten.’

‘Ach, de Stedenbouwers waren vluchtelingen, en Chmee heeft geen moeite met het doden. Maar ik ben nog steeds schuldig. Ik heb ermee ingestemd. Ik dacht dat we al die mensen hadden gedood om de rest te kunnen redden.’

‘Wees blij.’

‘Ja.’ Zelfs een Demon kon hij niet vragen zich een voorstelling te maken van de aantallen waarom het ging. Geen enkel gezond verstand kon die bevatten.

Humanoïden van uiteenlopend intelligentieniveau bewonen Ringwereld en nestelen zich in elk ecologisch hoekje dat zich daarvoor leent. En verder vee, otters, vampiervleermuizen, hyena’s, haviken… Ruwweg dertig biljoen, met een schattingsmarge die groter is dan het aantal levens in de rest van het bekende heelal…

Het grootste deel daarvan kunnen we redden. We zullen een zonnevlek opwekken en deze op het oppervlak van Ringwereld richten om hete waterstof te produceren als brandstof voor de paar stabilisatiestuwers die er aan de randmuur nog over zijn. Daardoor verliezen we er vijftienhonderd miljard aan straling en vuur. Ze zouden anders ook sterven. En we redden een twintigvoud.

Maar de ongelooflijk geavanceerde software van Verst-in-de-achterhoede had een plasmastraal, groter dan hele planeten, met uiterste precisie weten te sturen. Verst-in-de-achterhoede had geen vijftienhonderd miljard levende wezens gedood, op geen stukken na.

Maar Louis Wu had toegestemd in hun dood.

‘Dat gedeelte van het Reparatiecentrum was vergeven van levensboom,’ zei hij, ‘de plant die humanoïden verandert in iets heel anders. Mirarp zegt dat jij ongeveer de goede leeftijd hebt bereikt om een beschermheer te worden. Ik ben zeven keer zo oud. Het virus in levensboom zou deze oude Louis Wu doden. Daarom heb ik de Netwerkhuizer in zijn eentje naar binnen gestuurd om al die doden te veroorzaken, anders zou ik hebben gezien hoeveel het toch blijken te hebben overleefd. Maar ik ben degene die al die levens genomen heeft en de enige verontschuldiging die ik kon aanbieden was zelf te sterven.’

‘Maar u bent niet dood,’ zei de stem van de onzichtbare.

‘Stervend. Met hulp van de autodok op mijn lastschijf haal ik misschien nog één falan.’

Het kind brak zijn muziek af met een dissonant en de nacht was opeens ijzig stil.

Verrek! Hij had de kans op een verlengd leven gehad en die weggegooid, maar deze mensen hadden nooit de keus gehad. Hoe tactloos kon iemand zijn!

‘En u hebt zijn vriendschap opgegeven,’ zei de volwassene.

‘De Netwerkhuizer heeft geen echte vrienden. Hij sluit heel precieze overeenkomsten af en het doel daarvan is altijd het vergroten van zijn eigen veiligheid. Hij wil eeuwig leven, koste wat het kost. Dat zat mij toen dwars. Dat zit me nog steeds dwars. Wat gaat het kosten?’

‘Jullie bondgenootschap — wat heeft hij bij u te winnen?’

‘Een reizend paar actieve handen. Een ander leven dan het zijne om in de waagschaal te stellen. Een tweede mening. En mij heeft hij een volgende periode van honderdtwintig falans leven te bieden.’ En dat was angstaanjagend.

‘Zou hij dat ook voor bijvoorbeeld mij kunnen?’

Een Demon een verlengd leven aanbieden? ‘Nee. Hij moet zijn systeem, de programma’s die hemzelf genezen, of mij of de grote kat, ontworpen en gebouwd hebben voordat hij van huis wegging. En hij kan niet meer naar huis, daar heb ik voor gezorgd. En zelfs al kon hij het, waarom zou hij niet gewoon hier blijven?’

En hij zette zijn gedachtegang nog even voort: Hij heeft een programma om mensen op te kalefateren en een voor Kzinti. Voor Demonen zou hij een nieuw programma moeten schrijven. De prijs van een verlenging van mijn eigen leven is al te hoog, wat zou het dan niet kosten om een behandeling voor een geheel nieuwe soort te ontwerpen? En als Louis Wu hem zou vragen een Demon van de dood te redden, waarom dan niet vervolgens een Wever?Een Stedenbouwer? Nee, absoluut ondenkbaar…

De verborgen Demon scheen het antwoord geaccepteerd te hebben. Of misschien dacht hij wel dat sommige reizigers nu eenmaal krankzinnig waren. Mirarp speelde weer. ‘Toen ik ervan overtuigd was dat ik zo ontzettend veel mensen had vermoord,’ zei Louis, ‘heb ik besloten oud te worden en op de normale manier dood te gaan. Dat kon toch niet zo erg zijn? Mensen hebben dat immers al gedaan zo lang er mensen zijn.’

‘Loewiewoe, ik zou alles geven om honderd falans jonger te zijn.’

‘De Netwerkhuizer kan dat voor mij doen… voor mijn soort. En hij kan het opnieuw doen als ik de volgende keer oud ben geworden. En per keer kan hij van me eisen wat hij maar wil.’

‘Maar u kunt elke keer ook weigeren.’

‘Nee. Dat is nou net mijn probleem.’ Louis tuurde in het duister. ‘Hoe zal ik je noemen?’

De muziek van de mirliton-harp werd opeens begeleid door bas-klanken. Louis luisterde een poosje. Een houten blaasinstrument? De vorm ervan kon hij niet raden.

‘Fagot,’ besloot hij. ‘Fagot, het heeft me goed gedaan met jou te praten.’

‘We zouden over andere dingen moeten spreken.’ ‘Overschepen en schoenen en schone was…’ ‘Beschermheren.’

Wat wisten de Demonen met hun netwerk van spiegels over beschermheren?

‘Maar nu ben ik uitgeteld. Morgenavond,’ zei Louis, en hij kroop de hut in om te gaan slapen.

12. Het zogen van vampierbaby’s

Tegger had verwacht dat de hoge vensterkoepel een buitenissige woning zou zijn, maar dat bleek niet het geval. Er was geen zichtbare manier om de deur af te sluiten.

Het interieur bestond uit een enkele grote ruimte en die werd ingenomen door een trap die zelfs voor Grasreuzen een paar maten te groot was: concentrische halve cirkels van treden. Plus tafels, een dozijn lichte tafeltjes op poten.

Wat was dit? Als een stuk of honderd humanoïden op die trappen gingen zitten, dacht Tegger, zouden ze allemaal een mooi uitzicht hebben op de fabrieksstad en het land in de diepte. Een vergaderzaal? Hij probeerde die mogelijkheid in zijn eentje uit, maar klom daarna verder naar boven.

Er waren deuren achter de bovenste trede. Daarachter: duisternis. Tegger stak een fakkel aan.

Dit was geen kamer om in te wonen. Hij zag alleen gladde platen en dikke deuren met kleine venstertjes erin en kastjes erachter.

In geval van twijfel: blijf zoeken. Drie grote waterbakken met kranen. Een lage tafel van hout dat kromgetrokken was. En aan wel honderd haken hingen metalen kommen en borden met een lange steel eraan vast. Achter een paneeltje op ooghoogte trof Tegger iets aan dat hij herkende: pinnetjes die door dunne stoflijntjes met elkaar verbonden waren.

Hij begon de lijntjes te vervangen door strookjes Vala-stof.

Er gingen lampen aan.

Zes verbindingen had hij gelegd; een ervan zorgde voor licht. Wat deden de andere?

Er waren meer deuren aan de achterzijde. Tegger pakte zijn fakkel en ging naar binnen.

Dit was een provisiekamer: kasten, laden, manden. De vluchtige restjes van oude geuren waren niet onaangenaam. Planten. Ze roken nu niet meer als voedsel, maar waren dat waarschijnlijk ooit wel geweest. Tegger onderzocht de verdorde plantenresten, maar vond niets dat zelfs een Grasreus zou willen eten.

Zaten ze op die halve cirkels om te eten?

Misschien. Tegger keerde terug naar de kamer waar het licht brandde. Het leek er nu warmer… maar nog steeds snapte hij het niet, tot hij probeerde te steunen op een van de gladde platen.

Rode Herders gillen niet als ze zich pijn doen. Tegger wreef voorzichtig over zijn verbrande onderarm en ontblootte zijn tanden in een grimas van pijn. Hij dacht zorgvuldig na en begon toen op de metalen platen te spuwen.

Twee keer begon zijn spuug meteen te sissen.

De metalen deuren van twee van de kastjes waren te heet om aan te raken.

Hij moest zich in een soort chemisch fabriekje bevinden. Andere humanoïden zouden dit alles misschien beter begrijpen dan hij.

De piek van de Stad bestond uit een grote, plompe schacht met een soort wespentaille halverwege. Een spiraalvormige buitentrap bracht hem tot boven. Tegger keek om zich heen als een koning.

Wat hem tevoren was ontgaan, was opeens glashelder nu hij het hoogste punt van de Stad had bereikt: alle daken hadden dezelfde kleur! De vlakke daken van de blokvormige gebouwen, maar ook de ronde bovenkanten van tanks, allemaal waren ze glinsterend grijs. Soms stonden er met dunne lijnen geschilderde tekens op de grijze ondergrond. De enige uitzondering vormden de huizen aan weerszijden van de Trappenstraat, want hun platte daken waren bedekt met grond en planten, en hier en daar een zwembad. Maar de trappen zelf waren zilverig grijs!

De zijwanden van de bouwsels hadden echter alle kleuren van de regenboog. Bij de industriële gebouwen leek dit niet voor de sier bedoeld, maar als herkenningsmiddel. Er waren ook teksten te zien in een schriftsoort — een mengsel van rechtop, scheef en gekruld — die Tegger niet kende. En er waren beeldsymbolen.

De oude Stedenbouwers konden vliegen. Waarom dan niet ook de bovenkanten duidelijk gemarkeerd? Of had dit grijze materiaal misschien… kon het… Flup, bijna had hij het.

Blijf erover nadenken. Ondertussen…

Hij stond aan de bovenrand van een kolossale pijp, tien manshoogten hoog en ongeveer even groot van doorsnee. Tegger boog zich voorover en keek naar beneden; de diepte was aanzienlijk meer dan tien manshoogten. De geur van as en chemische stoffen was zwakjes, maar echt geen verzinsel. Hij had hier te maken met een schoorsteen die groot genoeg was voor een heel stel dorpen bij elkaar.

Dit alleen kon al voldoende reden zijn om een fabriek zwevend te maken. De rookwalmen van zulke grootschalige verbrandingsprocessen bleven misschien wel jaren hangen voordat ze wegdreven, maar in elk geval gingen ze eerst een flink eind omhoog. Het was misschien een manier om geïrriteerde buren een beetje te vriend te houden. Maar aan de andere kant: hoe hadden die buren op een zwevende fabriek kunnen komen om hun beklag te doen?

Hij had nu een kwart van de dag trappen beklommen en huizen doorzocht, maar de kruisers hadden zich niet bewogen. Valavirgillin moest die rotspiek hebben gekozen bij wijze van strategische positie, waar ze zich konden verdedigen. Hij had gezien dat wachtposten elkaar afwisselden en dat ze de rivier, het Schaduwnest en het zwevende dak daarvan in het oog hielden.

Tegger trok zijn poncho uit om de onmiskenbare kleur van zijn huid zichtbaar te maken. Aan de rand van het hoogste punt van de stad stak hij zijn armen in de lucht en begon te zwaaien.

Warvia, door de kracht van onze liefde, en Valavirgillin, door de macht van het lapje stof dat ik van jou heb gestolen, is het mij gelukt deze plek te bereiken! En hier zal ik iets volbrengen, ik weet nog niet wat of hoe, maar ik zal iets volbrengen!

Hadden ze hem gezien? Hij dacht dat ze naar hem wezen.

Wel, mooi zo.

De Stad onder hem helde naar beneden. Hij wist de kade te vinden en kon zich met behulp daarvan oriënteren. De huizen en de trappen begonnen vlak onder hem en liepen helemaal door tot aan de Randstraat, en samen vormden ze een zigzaggende lijn die bijna recht tegenover de kant van de kade lag.

Van wat hij zag begreep hij het meeste nog steeds niet, maar…

Watertorens. Zestien grote cilindervormige tanks, van boven open, lagen regelmatig verspreid over de Stad. Het leek hem een gegrond vermoeden dat ze dienden om water te bevatten. In ieder geval de huizen, en ook de vensterkoepel, hadden water nodig gehad. Maar nu waren de reservoirs stuk voor stuk leeg. Net als de zwembaden aan weerszijden van de Trappenstraat. Allemaal leeg.

Na de Val der Steden hadden de burgers waarschijnlijk geen vervoer meer gehad om hen naar beneden te brengen. Sommigen moesten via de hellingbaan zijn afgedaald, maar toen de vampiers zich beneden hadden genesteld was die optie vervallen. Ze zaten vast.

Ze hadden water nodig gehad. Er was een rivier, er moesten pompen zijn. Waartoe zouden ze een fabriek anders boven een rivier laten zweven? Maar de pompen werkten waarschijnlijk niet meer en de regens waren toen nog niet begonnen.

Maar ze hadden het water van de Stad laten weglopen. Waarom hadden ze dat gedaan? Waren ze toen misschien al krankzinnig geworden?

Fluister was weg en zijn eigen verstand was niet toereikend voor deze vragen. Hij moest op een of andere manier de kruisers naar boven zien te krijgen.

Hij sliep die nacht in de vensterkoepel, op een van de treden. Het leek veilig en het uitzicht beviel hem zeer.

Laat in de avond verliet een stroom van honderden vampiers het Schaduwnest; ze volgden de Thuisvloed stroomopwaarts en trokken de bergen in. Toen het laatste reepje van de zon was verdwenen liep hun aantal in de duizenden.

Vala’s metgezellen reageerden verschillend op het zo rakelings passeren van dergelijke grote massa’s vampiers. De Sprokkelaars ontging het gewoon; zij moesten ’s nachts slapen. Vala had zich al snel gerealiseerd dat ze in het donker geen Grasreuzen op wacht kon zetten. Iedereen kon hun moed zien, maar ook kon iedereen hun angst ruiken…

Uitgezonderd Beedj. Hoe trainden ze een Thurl in de dop? Was het iets waar zij ook gebruik van kon maken? Ze had de rest naar bed gestuurd en voortaan op haar eigen mensen en de Demonen vertrouwd.

Hoe benauwd ze zich ook voelden, ze kwamen veel te weet over het gedrag van de vampiers.

De tweede nacht liep ten einde en nu liepen de vampiers strompelend naar huis, in een stromende regen uit een zwart wolkendek. Hun aantallen waren enigszins uitgedund, zei Harpist, en ze hadden enkele tientallen gevangenen bij zich. Ze waren onderling veel minder ruzie-zoekerig dan op de heenweg.

De Demonen deden verslag van bouwsels die ze in het Schaduwnest konden zien. Er waren hutten en voorraadschuurtjes; vele daarvan waren ingestort. Iets bergachtigs verhief zich midden in de rivier. De Demonen konden de top ervan niet zien, daarvoor was hun positie te hoog.

Behalve de spiraalvormige hellingbaan konden ze geen enkele manier ontdekken om naar boven te komen.

Er was een afvalhoop, een vuilnisbelt naast de stuurboord-tegen-draaiwaartse rand van het Schaduwnest. Deze moest in de loop van vele generaties zijn opgehoopt tot een stapel botten en lijken van vampiers en gevangenen die zo hoog was geworden dat zelfs Vala hem kon zien toen ze hem aanwezen. Hij bevond zich te dicht bij het Schaduwnest om voor de Demonen van nut te zijn.

En onder de zwevende fabriek was er geen plek waar het niet wemelde van de vampiers.

Het was nu klaarlichte dag en de stroom vampiers druppelde nog maar een beetje na. ‘Als dit is opgehouden gaan we terug naar de rivier,’ zei Vala.

‘We hebben onze slaap nodig,’ zei Harpist.

Ik weet het. Jullie blijven hier.’

‘We zijn toe aan een nieuw bad en we moeten dingen bijleren. We zullen onder het zeil slapen. Wek ons bij de rivier.’

Valavirgillin volgde met haar kruiser de oever van de rivier. Er was geen mogelijkheid om iets dat zo groot was te verbergen, dus ze bespaarde zich de moeite.

Flarden helder daglicht werden afgewisseld door regenvlagen. Het Schaduwnest lag dreigend voor hen uit, al te dichtbij! Geen van haar metgezellen kon binnenkijken in de zwarte duisternis onder de oude zwevende stad, maar op momenten dat het zwarte wolkendeksel zich op zijn beurt over het geheel stulpte, zag Vala bewegingen aan de randen van het Schaduwnest. In elk geval waren er dus sommige vampiers actief.

Het was middag. Vala hield het weer met zorg in de gaten. Als het te donker werd zouden er vampiers naar buiten komen om te jagen.

De grote plaat stak schuin omhoog uit het modderige water. Zo te zien was er niet gemakkelijk bij te komen. De vampiers schenen op veilige afstand te zijn.

Vala stapte uit en liep de modder van de rivier in. Er doken twee zwarte hoofden op en hun eigenaars zwommen naar haar toe.

Tegenover humanoïden die andere individuen misschien niet goed konden herkennen was het verstandig je telkens opnieuw voor te stellen. Ik ben Valavirgillin —’ begon ze.

‘Rooballabl, Fudghabladl. De rivier is hier ondiep. Je kruiser kan veilig tot op het eiland rijden. Daar ben je moeilijker aan te vallen.’

‘Dit zijn Warvia, Manack, Beedj.’ Barok en Waast bedienden het kanon. ‘We zijn niet van plan hier te blijven. Roobla, we hebben vannacht op deze plek activiteiten waargenomen.’

‘De Rode metgezel die we van jullie in het oog moesten houden. We konden niet in de buurt komen, maar we zagen hem vechten en we zagen hem vliegen. Fudghabladl zegt dat hij iemand bij zich had. Zelf heb ik niemand gezien.’

‘Iemand bij zich?’ barstte Warvia uit. ‘Waar zou Tegger een metgezel vandaan moeten halen? Was het een vampier?’

Ik heb niemand bij hem gezien, van welke soort dan ook. Fudghabladls gezichtsvermogen neemt af. Tegger sprak af en toe in zichzelf. Hij kwam naar dit gekantelde vliegende platform kijken. Zes vampiers hebben hem besprongen. Ze probeerden niet hem te verleiden, maar gingen regelrecht in de aanval.’

Rooballabl klonk kregelig, alsof de vampiers een spelregel overtreden hadden. Vala knikte. Het onthouden waard.

Afgezien daarvan hadden de Riviermensen weinig meer gezien dan Warvia vanaf de kruisers. Toen ze waren uitgepraat vroeg Vala: ‘Zijn jullie hier veilig?’

‘We geloven van wel. Ook wij leren dingen bij. Wisten jullie dat er in het Schaduwnest gevangenen leven?’

‘We hebben gezien dat ze gevangenen meebrachten bij hun terugkeer door de pas,’ zei Warvia.

‘Sommige lopen vrij rond,’ zei Rooballabl. ‘We zijn er niet dichtbij geweest, maar we hebben ze gezien. Nooit waren er meer dan twee of drie tegelijk vrij.’

‘Welke soort?’

‘Twee grote mensen kwamen naar buiten om van het gras langs de rivier te eten en keerden toen weer terug naar de schaduw. Grasreuzen, denk ik. Veel vampiers kwamen hen tegemoet. Deze vampiers vochten met elkaar. Sommige werden weggejaagd, de andere voedden zich aan de Grasreuzen. Deze hebben het niet overleefd. Maar we hebben ook Boeren uit de draaiwaartse Delta gezien. Die kwamen wortels zoeken, en die hebben ze gekookt en opgegeten. Zij konden levend terugkeren.’

Fudghabladl zei iets. De Riviermensen praatten even met elkaar en toen begon Rooballabl als tolk op te treden, sprekend in korte zinnetjes. ‘Fudghabladl zag een roodhuidvrouw. Ze jaagde een halve dag, maar beroerd. Ze had geen geduld. Ze keerde steeds weer terug naar de schaduw en haar vampier. En dan stuurde hij haar weer weg. Laat in de middag vond ze een drinkende springbok. Ze besprong het dier en brak zijn nek. Ze sleepte het de schaduw in. Drie vampiers hielden de rest door dreigementen op een afstand. Dit drietal dronk het bloed van de bok, daarna rishten ze met de Rode en ten slotte at deze van het vlees. Ze was erg hongerig.’

Vala probeerde de hete woede en schaamte in Warvia’s gezicht niet te zien. ‘Heb je iemand van mijn soort gezien?’ vroeg ze Rooballabl.

Weer praatten de Riviermensen onderling. Dan: ‘Eentje, een jonge vrouw. Ze wordt bewaakt door een mannelijke vampier. Valavirgillin, heb jij al iets bereikt?’

‘We hebben Tegger naar ons zien zwaaien. Hij is daarboven, levend en wel. Ik zie nog niet hoe we zelf bovenop kunnen komen. En ik zie ook nog niet wat we verder zouden kunnen proberen.’

‘Wat had je verwacht te doen?’

‘De Demonen,’ zei Warvia nogal snibbig, ‘hadden zogenaamd een plan. Maar de hellingbaan die ze wilden gebruiken komt niet tot aan de grond.’

Vala verwachtte min of meer dat er vanonder het zeil boos gereageerd zou worden, maar het Nachtvolk bewaarde de vrede.

‘Die baan moet ooit tot de grond hebben gereikt,’ zei Rooballabl. ‘Anders heeft zoiets toch geen zin?’

Toen de stad nog werkte, beschikte men natuurlijk over vliegend vrachttransport, maar rijdend transport zou goedkoper zijn geweest en er waren ook vast wel vrachten die gewoon te zwaar waren voor vervoer door de lucht. Ik vermoed dat de Val der Steden de vampiers hierheen heeft gehaald,’ zei Vala.

‘Hoe dan?’ vroeg Beedj.

Met haar blik gericht op de nevelige contouren van het Schaduwnest liet Valavirgillin haar fantasie de vrije loop, en haar tong volgde vanzelf. ‘Een industrieel centrum kan zich geen vampiers in zijn kelder permitteren. Die hebben ze dus op een of andere manier weten weg te houden, maar toen de steden gevallen waren werkte dat niet meer. Vampiers zoeken schaduwen op. Ze hebben zich hier genesteld. In een bepaalde nacht zijn ze via de hellingbaan naar boven gegaan. Ze hebben niet iedereen te pakken gekregen, dus de volgende dag hebben de belaagde bewoners de hellingbaan een eind omhoog gehesen…’

‘Hoe dan?’ vroeg Beedj weer.

Vala haalde haar schouders op.

Rooballabls stem deed denken aan ploppende luchtbellen in de modder. ‘Vraag liever waarom. Ze hebben een kolossale hangende weg gebouwd voor voertuigen die zelfs te groot zouden zijn voor Teggers vrachtplaat. Waarom zou iemand willen dat zoiets ook nog beweegbaar was, ophijsbaar? Een dergelijke… verticale brug zou op zichzelf al moeilijk genoeg te construeren zijn, en extra kwetsbaar als ze moest kunnen worden opgehaald. Wij hebben enig idee van gewicht en massa, meen ik.’

Rooballabl had gelijk en Vala was geïrriteerd. Ik weet het antwoord niet. Misschien een oorlog tussen mensen die konden vliegen en mensen die dat niet konden? Dan zou je zo’n brug toch maar al te graag kunnen ophalen, zogezegd!’

Haar bemanningsleden keken elkaar aan. ‘Heeft iemand van jullie gegevens over zulke oorlogen?’ vroeg Beedj. Niemand zei iets. ‘Geruchten misschien?’

‘Laat maar zitten,’ bitste Vala.

‘Waarom een ophijsbare hellingbaan?’ vroeg Manack. ‘Waarom niet gewoon de hele stad een eindje hoger laten stijgen?’ Maar hij mocht dan van een andere soort zijn, hij verstond Vala’s lichaamstaal. ‘Laat maar zitten,’ zei hij dus haastig.

De hemel was zwart en de regen gutste naar beneden toen Tegger de schaduwstraat in liep.

Hij ontstak een fakkel zodra dat mogelijk was, maar het licht reikte niet ver. Het bescheen een nietszeggende ronde uitsnede van de weg naar beneden. Hij liep een kabaal als van een stortbui binnen. Hij bewoog zich voorzichtig naar rechts, waar hij een reling vond die tot zijn borst reikte.

Hij keek over de rand, maar zag niets.

Ze moesten hem hebben gezien. Misschien hielden ze niet van zijn fakkel, maar het was wel een manier om op te vallen. Hij had er nog negen bij zich. Wat zou er gebeuren als hij er een, brandend en wel, naar beneden Het vallen?

In plaats daarvan boog hij zichzelf ver over de reling en mikte de fakkel zodanig dat deze op het wegdek van de winding onder hem terechtkwam. Hij bleef even kijken of de vlam niet doofde en liep toen een eindje verder over de hellingbaan naar beneden. Tot nu toe had hij iets meer dan een volle draai afgelegd.

Nu kon hij zijn ogen aan hun nachtzicht vermogen laten wennen.

Deze geuren herinnerden hem aan de nachten waarin hij samen met de anderen had zitten wachten tot de Demonen zich zouden melden. De geluiden deden ook denken aan wat ’s avonds in de grote hut van de Thurl te horen was geweest: huiselijke klanken, vage stemmen, oplaaiende ruzietjes, alles in een onverstaanbare taal — maar hier tegen de achtergrond van een geluid als van een waterval. Zo erg als hij het zich verbeeldde was het in werkelijkheid daar beneden vast niet…

Tegger keek over de rand.

Het platte onderstuk van de spiraalbaan hing hoog boven de grond. Er was iets in Tegger dat die constatering grappig vond. Hij zag bleke driehoekige gezichten naar boven kijken, en ook dat was lollig. Tegger begon te giechelen.

Ginds, diep in de schaduw, stortte water in een verticale rivier naar beneden — een zeer grootschalige waterval. Alle regenwater dat op de Stad viel stortte daar neer op een of andere grote zwarte massa en stroomde vervolgens weg in de Thuisvloed.

Hij bevond zich aan de rand van de Stad. De waterval moest ergens in de buurt van het centrum naar beneden plenzen, maar het lawaai was zelfs hier nog luidruchtig. Het water stortte op, nee in, een groot, complex bouwsel, en stroomde daarvandaan via kleinere watervallen en beekjes naar de Thuisvloed. Tegger zag weinig anders dan donkere en net iets minder donkere contouren, maar hij had hier voor zich… een fontein. En het was een fontein van een formaat dat alleen de oude Stedenbouwers zelfs maar konden verzinnen.

De Thuisvloed stroomde aan weerszijden om de fontein heen. Daar leek haar bedding in een betonnen keurslijf geperst. Waar het beton ophield, onder Teggers uitkijkpositie, waren er stroomversnellingen. Het water dat naar beneden viel, gevoegd bij het momentum van de Thuisvloed zelf, had hier een diepe kloof uitgesleten, waarvan alleen de zijwanden te zien waren in het felle tegenlicht dat daar onder de rand van de Stad binnenviel.

En natuurlijk waren er overal vampiers.

De meeste sliepen; ze lagen knus bij elkaar, zo te zien in gezinsverband. Wacht eens… was dat daar iemand van de Machine-mensen?

Moeilijk te zien, zo in het donker. Een vrouw, ondanks de snor; ze had borsten. En geen kleren aan. Ze was het middelpunt van een groepje vampiers.

Het kwam Tegger voor dat ze haar beschermden tegen andere vampiers: tegen dieven. Het groepje bestond uit vier vampiers van een volwassen maat, twee andere, klein genoeg om kinderen te zijn, en een baby, die een van de vrouwen in haar armen hield. Alles bij elkaar genoeg om de Machine-mens te beschermen.

Er waren ook Machine-mensen gevangengenomen tijdens de aanvallen op de Thurl en zijn volk. Tegger bleef kijken.

De baby ontwaakte en probeerde een tepel te vinden.

De vrouw werd nu ook half wakker. Ze gaf de baby aan de Machinevrouw. O, flup, de Machinevrouw bracht het hoofdje van de baby naar haar nek!

Tegger Het zichzelf in het donker als een vaatdoek over de reling leunen. Hij had al een poos niets gegeten, maar oud vogelvlees in zijn maag probeerde alsnog een weg naar boven te vinden.

Waarom verzamelen vampiers gevangenen?

Hoe zogen vampiers hun baby’s?

Tegger wilde er verder niets van weten.

Soms is het de kunst een probleem gewoon even van je af te zetten. Tegger was al bijna terug in het licht van de bovenstad, toen in zijn geest opeens alles op zijn plekje viel.

Water. Hellingbaan. Lampen. Vampiers onder de zwever, in de val zittende Stedenbouwers erbovenop. De kruisers!

Er moest meer informatie worden verzameld, maar Tegger wist in ieder geval wat hij nu behoorde te doen. En de rest… wel, uiteindelijk zou hij hulp hebben.

Overal op het zwevende fabriekscomplex waren er lampen gaan branden.

Valavirgillin snakte naar wat slaap en ze zou nu snel haar bed gaan opzoeken, maar wat waren ze mooi, die lichten! Haar geest dwaalde af.

Het voedsel werd schaars, hier op dit hoge punt. Er was weinig gras, en prooidieren waren zeldzaam en watervlug. De Sprokkelaars konden genoeg voedsel vinden. De Riviermensen hadden vissen gevangen — meer dan genoeg om anderen erin te laten delen. Kruiser Een had hele manden vol meegebracht. Die vissen zouden iedereen voorlopig voeden, behalve de Demonen en de Grasreuzen. Ook de Machine-mensen zouden iets anders dan alleen vis nodig hebben, maar nog niet meteen.

Een paar vampiers waren op jacht in de omgeving van de vuilnisbelt naast het Schaduwnest. Ze moesten honger hebben, dacht Vala, maar ze hadden enig succes. Warvia meldde de aanwezigheid van lijkeneters die geen Rode ooit eerder had gezien. Misschien doodden Demonen alle concurrerende aaseters die ze tegenkwamen.

Fudghabladl had gezegd dat ze vroeger lijken in de Thuisvloed gooiden. In die tijd moest het aantal vampiers kleiner zijn geweest. Nu legden ze de lijken een eind bij de rivier vandaan op een stapel. Op die lichamen kwamen aaseters af en deze werden op hun beurt om hun bloed belaagd door uitgehongerde vampiers.

De kruisers stonden nu weer rug aan rug opgesteld en er werd wacht gehouden. De vampiers hadden hen de eerste nacht genegeerd. Ze hebben de hele dag gehad om ons te bekijken. Zoals wij hen hebben bekeken.

Over een dag of twee zou de meegebrachte grasvoorraad op zijn. De Grasreuzen zouden dan op de vlakte nieuwe voorraad moeten halen, uiteraard onder bewaking en alleen overdag. De Demonen zouden ook wel mondvoorraad kunnen vinden. Van de gevangenen die de vampiers meebrachten moesten er onderweg een aantal omkomen.

Treurbuis sprak. ‘Energie kan niet stromen zonder de hulp van een bepaald, zeldzaam materiaal.’

Valavirgillin sprong niet op en keek ook niet om zich heen. Ik weet het.’

‘Zeldzaam. Een aantal draden moet de Val der Steden hebben overleefd, of is misschien later onder de Boog gebracht. Waar zou een Rode Herder het vandaan kunnen halen?’

‘Uit mijn rugzak, denk ik,’ zei Valavirgillin. Demonen kenden alle geheimen. ‘Een bof voor Tegger. Anders zou hij daar bij de rivier gestorven zijn.’

‘Ja.’

Valavirgillin verbrak de daaropvolgende stilte. ‘Louis Wu gaf me bij het weggaan een voorraad… het heeft een lange naam… supergeleiderdoek. Ik heb het verkocht aan Stedenbouwers die een zwevende stad bewoonden. Zij gebruikten het om hun lampen en watercondensators weer in werking te stellen. En ik was rijk. Ik heb toen Tarablilliast als paargenoot genomen. Ik heb drie kinderen gebaard. Mijn geld heb ik geïnvesteerd in een project om het materiaal te produceren dat Louis Wu had beschreven. Plastic. Tarablilliast heeft nooit geklaagd dat ik ons geld verspilde.’ Behalve één keer, herinnerde ze zich. ‘Uiteindelijk was het trouwens mijn geld. Hij heeft bij onze paring weinig ingebracht.’

‘Dit plastic.’ Treurbuis sprak het woord precies zo uit als ze het Valavirgillin had horen doen. ‘Heeft het een naam in een van onze talen?’

Ik denk van niet. Louis beschreef een materiaal dat kon worden gemaakt van de smerige afval- producten die je overhoudt als je brandstof produceert. Het is geurloos. Kan elke vorm aannemen. Hij heeft me een paar voorwerpen van plastic laten zien. Voor de rest moest ik op de gok werken. Tarbavala Labs heeft resultaten geproduceerd… antwoorden gevonden… maar niets dat we konden verkopen. Tarb en onze ouders zorgen voor onze kinderen en ik probeer geld bij elkaar te schrapen om onze onderneming draaiende te houden. Ik dacht dat een handelsmissie me verder zou helpen. Andere humanoïden overhalen om alcohol te produceren levert een bonus op. Handel kan bijkomende winsten opleveren.’

‘Hoe lang ben je nu van huis?’

‘Bijna tien falans.’

‘Te lang?’

Ik weet het niet. Ik ben gepaard. Afwezigheid was bij de overeenkomst tussen Tarb en mij niet inbegrepen.’ Vala schudde haar hoofd. ‘Ik heb slaap nodig.’

Ik zal de wacht houden.’

13. Sawurs Wet

Louis was alleen toen hij wakker werd, en hij had honger. Hij trok zijn pak aan, sloot de ritsen en liep naar buiten door het knapperende onderhout.

Het hele dorp leek leeg.

Er was nog wat warmte in de restanten van het kookvuur van de vorige avond. Hij haalde de laatste van zijn wortels uit de as en sneed hem open. Het smaakte bijna als aubergine. Geen slecht ontbijt.

De zon hoog aan de hemel — allicht: altijd — maar hij had nu ook het gevoel dat het een uur of twaalf was en dat hij de halve dag had verslapen. Hij stapte op zijn lastschijf en steeg op om eens om zich heen te kijken. Daar waren ze, hij zag het groepje meteen: komeet Sawur die met een staart van kinderen achter zich aan naar de bovenstroomse poort liep.

Hij haalde hen in toen ze onder de poort uit kwamen. Hij het zijn lastschijf daar en sloot zich aan bij de staart.

Ze liepen langs de rivier. Louis tekende kaarten van Ringwereld voor hen, vertelde over de bouwers ervan, en over de ouderdom en de lotgevallen van de constructie, en probeerde daarbij duidelijk te maken welke delen van zijn verhaal op giswerk berustten. Hij tekende de twee torussen van supergeleider die ze gemonteerd hadden gevonden aan een ruimteschip van de Stedenbouwers en legde uit dat het Bussard-duwstralen waren die ze hadden gesloopt van hun positie aan de randmuur. Hij vertelde er niet bij wat het hem had gekost om de stuwers van waterstof te voorzien.

Enkele jongens waren verdwenen geweest, maar nu kwamen ze terug. Ze hadden honderden vogelnesten in de vorken van boomtakken ontdekt. De hele horde rende erop af, en Louis en Sawur volgden op hun gemak.

Ik kan geen hoogte krijgen van je slaappatroon,’ zei Sawur.

‘Vannacht heb ik lang gepraat met een tweetal dat jij misschien nooit zult ontmoeten.’

‘Nachtvolk? Men zegt dat ze alles weten en alles onder de Boog regeren. De doden behoren hun toe. Louis, wij hebben al eerder bezoekers gehad die met deze mensen hadden gesproken, maar waarom doe jij dat?’

Ik praat nu eenmaal met iedereen,’ gaf Louis toe. ‘Sawur, ik vond het prettig. Misschien heb ik iets bijgeleerd. Ik denk dat het kind met mij wilde praten en dat zijn vader niet snel genoeg in actie kwam om dat te verhinderen. Toen onthulde Mirarp meer dan hijzelf besefte en nu weet ik bijna hoe de communicatie in hun uitgestrekte rijk werkt — over die enorme afstanden.’

Sawurs mond viel open.

‘Niet een geheim dat ik mag onthullen, Sawur,’ zei Louis snel, ‘ook niet als ik het precies zou weten. Maar hoe dan ook: ze weten niet alles. Zij hebben hun problemen, ik heb de mijne.’

‘Dat laatste is in elk geval waar,’ zei ze kribbig. ‘Je wilde vanmorgen niet wakker worden, maar je praatte in je dromen. Wat kwelt je, Louis?’

Maar inmiddels waren ze in een kleine wervelstorm van neerdwarrelende nestjes terechtgekomen. De kinderen hadden het bosje stilletjes omsingeld en hadden toen allemaal tegelijk hun netten uitgeworpen.

Een uurtje later hadden ze een verbluffende hoeveelheid duif grote vogels gevangen.

Wevers schenen geen belangstelling te hebben voor eieren, maar Louis verzamelde er een dozijn. Ze zagen eruit en voelden aan als glad plastic, ongeveer zoals de drinkpeertjes die in zwaartekrachtloze toestand in ruimteschepen gebruikt werden, maar dan zonder tuitje. Het proberen waard.

Vroeg in de namiddag waren ze terug in het dorp. Terwijl de kinderen de vogels begonnen te plukken, zochten Louis en Sawur de afzondering. Ze gingen op een vlakke rots zitten en keken hoe een paar oudere Wevers een vuur aanlegden.

Sawur herhaalde haar vraag. ‘Wat kwelt een leraar?’

Louis lachte. Hadden leraren geen last van kwellingen? Maar hoe moest hij het een Wever uitleggen…

‘Lang geleden heb ik mezelf als een gek gedragen. Het moet de Netwerkhuizer wel vier of vijf falans hebben gekost om precies te begrijpen hoe stom ik wel geweest was, waarom Louis Wu niet meer met hem wilde praten. Maar we praten nu weer met elkaar, dus dat is het probleem niet. Sawur, de Netwerkhuizer heeft mij en Chmeee gevangengenomen om zijn bedienden te zijn. Dat is natuurlijk uiterst laakbaar, maar hij heeft cadeautjes om de ontvoering weer een beetje goed te maken. Hij heeft, zeg maar, zaadjes om op te kauwen — wij noemen ze pepkruiden — waar een humanoïde jong van blijft. Of een Kzin.’

Sawur beet zachtjes op haar lip. ‘Tja. Hij kan het. Doet hij het?’

‘Als de tegenprestatie navenant is. En hij heeft een medisch apparaat, een autodok. Dat apparaat kan ernstige wonden, littekens en zelfs afgerukte ledematen genezen. Het kan waarschijnlijk ook de schade herstellen die zelfs door de pepkruiden niet kan worden voorkomen. Sawur, om een mens zo grondig te vernieuwen zijn extreme medische vaardigheden nodig. Als hij me jong kan maken, dan zou hij me ook slaafs kunnen maken, vrees ik. Chmeee en ik waren tot nu toe recalcitrante slaven. Verst-in-de-achterhoede zou daar verbetering in kunnen brengen. Hij zou me kunnen omvormen tot een perfecte, gehoorzame slaaf. Tot eergisternacht had ik een excuus om ver uit de buurt van zijn apparaat te blijven. Nu niet meer.’

‘Hebben zijn apparaten je al eerder behandeld?’ vroeg Sawur.

Dat was een goede vraag. ‘Hij heeft me twee jaar in vriesslaap gehad. Hij heeft me in die tijd misschien een paar medische behandelingen laten ondergaan. Hij had kunnen doen wat hij maar wilde.’ ‘Maar dat heeft hij niet gedaan.’

Ik geloof van niet. Ik heb in elk geval geen verschillen gevoeld.’ Sawur zweeg.

Louis begon opeens te lachen, draaide zich naar haar toe en omhelsde haar. ‘Laat maar. Ik heb zijn hyperaandrijving vernield! Hij kan niet terugkeren naar de sterren en daarom was hij gedwongen de Boog te redden. Als hij al heeft geprobeerd me tot slaaf te maken, dan is het hem in ieder geval niet gelukt!’

Sawur staarde hem aan en begon toen ook luid te lachen. ‘Maar Louis, zelf heb je je daardoor ook vastgezet!’

Ik had een belofte gedaan.’ Aan Valavirgillin van de Machine-mensen. ‘Ik had gezegd: ik zal Ringwereld redden of sterven tijdens mijn poging daartoe.’

Sawur was stil.

‘Hij dacht dat hij een trigger had.’ Louis hoorde dat er een leemte in de vertaling ontstond; dit begrip had in Sawurs taal kennelijk geen equivalent. ‘Hij dacht dat ik alles wat hij maar vroeg zou doen in ruil voor zijn stroomstootjes door het genotcentrum van mijn hersenen… Zoals een Wever misschien alles zou doen voor, pakweg, alcohol? Hij wist niet dat ik me daarvan kon bevrijden. Nu weet hij het.’

‘Goed, stel eens dat hij je jong en slaafs maakt,’ zei Sawur. ‘Maar wat als jij je van tevoren voorneemt zijn opdrachten te negeren?’

‘Sawur, hij kan mijn geest veranderen!’

‘O!’

Louis bleef even piekeren. Ik ben slim en actief,’ zei hij toen. ‘En dat weet de Netwerkhuizer. Als hij me een betere bediende maakte, zou ik stom en traag kunnen worden. Ik kan mezelf dus voorhouden dat hij wel gek zou zijn als hij me ingrijpend veranderde. Het is een verrekt verleidelijke gedachte. Ik ben bang dat ik erin ga geloven, Sawur.’

‘Zou hij een belofte aan jou houden?’ Weer een goede vraag.

Nessus, verstoten door zijn volk… Nessus de waanzinnige Poppenspeler had van Verst-in-de-achterhoede verlangd dat deze zich met hem zou paren indien hij zou terugkeren van Ringwereld. Verst-in-de-achterhoede had daarmee ingestemd. En hij had zich aan de afspraak gehouden.

Maar dat was een overeenkomst tussen gelijken geweest… nee, toch niet: Nessus werd geacht, al eeuwenlang, waanzinnig te zijn.

In de gehele bekende ruimte hadden Poppenspelers zich altijd keurig gehouden aan hun afspraken met de verschillende andere soorten.

Hij was Sawur vergeten en hij schrok op toen zij begon te praten. ‘Je hebt mij mijn jeugd gegeven en meteen weer afgepakt, als ik je rare droom moet geloven. Maar ik kan je één ding vertellen,’ zei ze met een bittere ondertoon in haar stem, ‘hoe ouder ik word, hoe meer ik zou geven om weer jong te zijn. Als jij nooit meer iets met de Netwerkhuizer te maken wilt hebben, moet je dat zelf weten. Maar als je dat wel wilt zou het buitengewoon stom zijn daarmee te wachten tot je oud en ziek bent!’

En op dat punt, vond hij, had ze volkomen gelijk.

Die avond bakten ze hun vlees, en de Zeilers hun vissen, en Louis kookte zijn eieren en een wiersoort die eetbaar was gebleken, waarna ze zich allemaal naar de voet van de rotswand begaven.

Louis speurde tussen de struiken naar Fagot. De Demon was nergens te zien, maar luisterde ongetwijfeld mee.

Het zwevende fabriekscomplex was levenloos geweest toen Louis het de vorige keer had gezien, maar het netwerkoog van Verst-in-de-achterhoede toonde hem nu een zwever die overal felle lichten had ontstoken.

‘Je hebt me te pakken,’ zei Louis tegen de lege lucht. Ik wil weten hoe dat heeft kunnen gebeuren.’ Het beeld versprong…

14. Invasie

Puntige klauwtjes beroerden haar pols. ‘Treurbuis?’ fluisterde ze.

‘Harpist. Mijn paargenoot wekt anderen. Valavirgillin, je moet komen kijken.’

Het leek alsof ze nog maar net in slaap was gevallen. Vala kroop onder haar deken uit. Ze zei niet: ‘Het is je geraden dat het echt iets belangrijks is.’ Andere mensensoorten hadden zo hun eigen prioriteiten; een handelaar moest daar rekening mee leren houden.

Een inktzwarte nacht, regen. Het Schaduwnest was een troebele vlek. Harpist was teruggekeerd naar de kruiser. Waast en Beedj kwamen naar buiten, daarna Barok. ‘Wat is er, baas?’ vroeg Barok.

Ik zie niets.’

Warvia kwam naast hen staan. ‘Het is nogal donker daar beneden, Valavirgillin.’ ‘Zeg dat wel!’

‘De hellingbaan. Vala, kun je het echt niet zien? En niet alleen de hellingbaan. De hele stad is een eindje gezakt. Flup, Manack had gelijk!’

De bemanningsleden van Kruiser Twee kwamen allemaal tegelijk naar buiten; ze kwebbelden tussen het gapen door. Zij zagen even weinig als Vala, maar Harpist, die nu naast Warvia stond, zei: ‘Het is geen inbeelding. De vampiers proberen op de baan te springen, maar ze hangt nog te hoog.’

‘Maar dat zal niet lang meer duren!’

‘Het is Tegger!’ riep Warvia. ‘Hij heeft het gedaan!’

‘Maar dan drommen ze straks over de hellingbaan naar boven!’

Is dit echt? Vala vroeg het zich af. Niemand kon de veranderingen zien, behalve Warvia en de Demonen, maar zelfs zij beweerden niet dat de hellingbaan de grond al raakte.

‘Aan boord iedereen!’ gilde Valavirgillin. ‘Wie niet aan boord is wordt hier achtergelaten! Klim aan boord en bewapen jezelf! We gaan naar boven!’

Tegger lag op zijn buik en keek over de kaderand naar beneden. Hij zag niet veel vampiers. Het was geen geschikt jachtterrein voor hen; er was daar geen andere prooi dan een stel versufte gevangenen in de schaduw. Hier vertoonden zich alleen een paar uitgehongerde enkelingen die wanhopig genoeg waren om op het bloed van dieren uit te zijn.

Het was donker daar beneden en de regen belemmerde het zicht, maar de aanblik van de kruisers was onmiskenbaar. Ze reden langzaam. Modder en zand zogen aan hun grote wielen.

Vier vampiers zwermden uit naar de voorste kruiser. Ze waren zo snel als Sprokkelaars en klommen naar de bestuurdersbank.

Toen sprongen er Sprokkelaars uit de geschutskoepel. Ze hadden een handdoek voor hun gezicht en een zwaard in de hand. Paroom naderde vanaf de lastvloer; hij zwaaide met een of andere knots. Het ene moment waren de indringers nog smekende vrijers, het volgende moment waren er twee dood en twee op de vlucht, en een van die twee werd onderweg nog vol geraakt door Parooms lange knots.

Tegger voelde een aangename rilling over zijn rug gaan. Hier had hij op gewacht.

Hij had het grootste deel van de dag doorgebracht met het zoeken naar schakelkastjes. Hij had ze geopend en geprobeerd vast te stellen waartoe ze dienden. Hij had de patronen leren herkennen die wezen op schakelingen die verband hielden met de lichten. Dit hier was een paneel dat de lampen op de kade bediende. Hij had al reepjes Vala-stof aangebracht en haalde nu twee schakelaars over, en meteen baadde de hele kade in kunstmatig daglicht.

Met zijn ogen stijf dicht zocht Tegger zich tastend een weg omlaag door de Baanstraat en de duisternis die daar heerste. Hij wachtte nog een poosje om zijn nachtzicht aan te scherpen en keek toen over de reling naar beneden.

Hij had het schokje gevoeld toen de hellingbaan de grond raakte.

Vampiers kwamen over de windingen van de baan naar boven. Ze waren niet talrijk. Misschien hadden ze van hun neus geleerd hoe weinig ze te verwachten hadden: een eenzaam Rood Herdertje en verder niets.

Tegger begon een fakkel aan te steken — een geduldwerkje. Toen ze flakkerend brandde hield hij haar zo ver mogelijk bij zich vandaan en keek opnieuw naar beneden.

Ongeveer dertig jonge volwassenen en oudere kinderen klommen ongehaast naar boven. Wat waren hun gedachten? Hier hebben we een weg die er eerst niet was, maar we ruiken geen prooi. Toch maar eens kijken, maar liever niet voorop lopen, want licht, ai, dat doet zeer… Ze dromden nu samen, één winding onder hem, en verborgen hun gezicht achter hun armen. Tegger vroeg zich af of ze zouden worden tegengehouden door de kadeverlichting.

Hun geur walmde hem tegemoet.

Zijn reflexen riepen: doe iets! Zijn reflexen riepen ook dat hij naar beneden moest lopen, maar hij kon het niet. Kon het niet. Hij zwaaide zijn fakkel boven zijn hoofd en smeet hem als een vuurbal naar het niveau onder het zijne. Alle bleke gezichten doken weg en de meeste vampiers renden daarna naar beneden, maar een paar zaten er gevangen tussen het licht van de fakkel en dat van de kadelampen.

Tegger vluchtte.

Op de kade gekomen boog hij zich over de rand en zoog zijn longen vol frisse lucht.

De kruisers waren nu dichtbij, nog maar een paar honderd ademhalingen. Ze werden nu aan alle kanten belaagd door vampiers, waarvan er nog steeds meer verschenen.

De krijgers verdedigden vanaf de treeplanken. Daar stonden Sprokkelaars tussen de zuilen van benen van de Grasreuzen door met speren te steken, terwijl de reuzen zelf met hun kruisbogen op verder verwijderde doelwitten schoten. Zwakjes boven het geruis van de rivier uit hoorde Tegger het duet dat de Demonen vanuit de geschutskoepels ten gehore brachten.

Geen kanonschoten? Had Valavirgillin stilte bevolen om de rest van het vampiernest niet te alarmeren? Maar het aantal vampiers nam desondanks nog steeds toe. Het nest had de invasie al opgemerkt!

De rivier stroomde de duisternis in en de kruisers volgden haar loop.

Donker. Het was onder hem zwarter dan de zwartste zonde. Vampiers zouden niettemin goed kunnen zien. Demonen op de bestuurdersbanken zouden misschien in staat zijn richtingaanwijzingen te schreeuwen, maar de rest zou stekeblind zijn.

Maar hij kon iets doen. Het zou moed vragen. En zijn zwaard.

Valavirgillin reed met in de ene hand de stuurstok en in de andere haar handgeweer. Barok zat naast haar op de bank, maar achterstevoren. Ze ademde de peperprei geur van haar handdoek in. Wat dat betreft had de Thurl vanaf het begin gelijk gehad: kruiden waren effectiever dan brandstof.

Er dook een bleek gezicht op en ze vuurde met beide handen aan het geweer, maar ze had de stuurstok weer in de hand voordat de kruiser van richting kon veranderen. Andere schoten klonken. Barok ruilde haar geweer voor een ander, geladen exemplaar.

Het lawaai joeg de vampiers achteruit en de kruisers reden de duisternis binnen.

De rand van de zwevende fabriek was nog een lichtend randje boven haar hoofd, maar hier beneden zag ze bijna niets meer. Ze wist echter waar de hellingbaan was en daarheen zette ze koers.

Hoe goed zouden deze afgeslagen vampiers kunnen vechten nu zij de enige waren die iets konden zien?

Ze reed een zwarte stank binnen die op alle begraafplaatsen onder de Boog welbekend was. Haar walging zou een soort verdediging moeten zijn, maar ze was het niet. Nee, echt niet. Zoals steeds was er maar één echte vijand: een groeiende aandrang om midden in een oorlog een paringspartner op te zoeken.

Harpist onderbrak zijn angstaanjagende muziek. ‘Baas!’ riep hij. ‘Baas! Naar links. Links en dan scherp naar rechts, de baan op! Baas, er zijn vampiers op de hellingbaan!’

Vala draaide linksaf, verder het donker in.

De kruisers hadden hun eigen vampiers bij zich. De schaduwen die tegen hen vochten waren kinderen, kreupelen en mismaakten, bejaarden, zwangere vrouwen — iedereen die niet was meegegaan met de horde jagers. In het holst van de nacht waren zij op het toppunt van hun alertheid. Vala had overwogen te wachten tot de dageraad, maar dan zouden de jagers, hoe uitgeput ook, in overweldigende aantallen zijn teruggekeerd. En degene die ze nu bevocht zouden een halve nacht tijd hebben gehad om Tegger te bereiken.

Vlak voor haar stortten meteoren neer.

De vampiers die ineengedoken tussen de kruisers en de hellingbaan op de loer hadden gelegen sprongen krijsend op en probeerden weg te kruipen. Er vielen nog meer vuurbollen — het waren fakkels — en sommige daarvan gingen uit, maar zes bleven er branden. Een cadeau van Tegger.

Ze reed nu op de baan en Kruiser Twee zat vlak achter haar. Van alle kanten stroomden vampiers toe. Een ervan verscheen vlak naast haar op de bank; ze schoot hem neer en legde haar geweer weg. Het kanon bulderde en een stormvlaag van vuur en kiezels veegde de baan vóór haar schoon.

Achter haar vlamde een licht op alsof de zon zelf uit de Boog naar beneden was gestort. De vampiers verstijfden en probeerden hun ogen te bedekken tegen de verzengende gloed. Ze waren een gemakkelijke prooi: geweren knalden en kruisbogen zoefden van overal om haar heen.

De bank schudde. Vala draaide zich opzij; ze werd bijna gek van de vampiergeur en beschikte alleen over een leeg geweer om zich te verdedigen. Het verwrongen gezicht van een Machine-mens beantwoordde haar blik: Foranayeedli, die eruitzag als een krankzinnige, klampte zich aan de bank vast met haar handen, haar voeten en haar tanden.

Vala reed door.

De ene winding na de andere. Een schaduw achter het licht gaf seinen met twee armen. Een hand zwaaide met een zwaard. Ze reed op het licht af.

De roodhuid Tegger (naakt; waarom?) deed een paar stappen opzij om de kruisers langs te laten.

Ze zag Warvia van de kruiser naar beneden springen. De schok waarmee ze tegen Tegger opbotste deed zijn zwaard door de lucht vliegen. Warvia’s tuniek vloog er meteen achteraan. Vala hoefde de kreten van haar metgezellen niet te horen om te weten dat ze het tijd vonden voor een feestje, tijd voor rishathra.

Iemand moest het hoofd lang genoeg koel houden om het losgeslagen gezelschap te beschermen!

Vala stopte een eindje verderop in het felle licht van de kade. Ze hoorde vechten. Vampiers? Nee, ze hoorde er woorden bij…

Foranayeedli had haar vader gevonden. Ze schreeuwden elkaar dodelijke beledigingen toe.

Vala probeerde te beoordelen of ze elkaar zouden vermoorden. Er volgde een moment waarop ze allebei eventjes stil waren om op adem te komen. Vala raakte hun schouders aan… Trek hun aandacht, kom snel te hulp, praat, praat snel… ‘Forn, nee, Barok, echt, het was mijn schuld! Onze schuld! Ieder van ons had kunnen snappen wat er zou gebeuren! Moeten we de schuld dan niet samen dragen?’

Vader en dochter keken haar geschokt aan.

‘Jullie hadden niet bij elkaar mogen zijn toen de vampiers kwamen. Ik had jullie moeten scheiden. Het is mijn fout. Begrijpen jullie het niet? We hebben allemaal gepaard! We konden er helemaal niets aan doen! Barok, de anderen weten het nog steeds niet van jou en Forn, of wel?’

‘Geloof van niet,’ mompelde Barok.

‘Maar we kunnen nooit meer naar huis!’ jankte Forn.

‘Ga met iemand rishen,’ zei Vala.

‘Baas, snap je niet —’

‘Nu meteen, dwaze meid. Paroom ziet er versierbaar uit. Zorg dat je het uit je bloed jaagt, dan kun je daarna weer denken. Ga!’

Forn begon opeens te lachen. ‘En jij dan, baas?’

Ik zal het moeten opzouten. Barok, ga Waast zoeken.’ Maar nu hoorde ze de stem van Waast; zij was al gevonden, en door meer dan één manspersoon! ‘Of wie dan ook. Wegwezen!’ Ze duwde de twee van zich af, allebei een andere kant op, en ze gehoorzaamden.

Wat nog meer? De Roden schenen zich verzoend te hebben. Misschien was het wel blijvend. Tegger moest de macht van de vampiergeur inmiddels aan den lijve ondervonden hebben. Die geur bruiste nog steeds in Vala’s neus en in haar geest, maar ze had veel ergere aanvallen meegemaakt, dus ze kon weerstand bieden. Of weerstand, dat was misschien wat veel gezegd…

Er stond een bleek kind voor haar, half zo groot als zij, dat haar met half dichtgeknepen ogen en zonder woorden smekend aankeek.

Vala deed een stap haar kant op.

En opeens stak er een kruisboogpijl in de borst van het kind. Het gilde en rende wankelend de schaduw in.

Vala draaide zich om. Het was Paroom. Ik was van plan de geweerkolf te gebruiken,’ zei ze. ‘Het kind was te jong om een geur te verspreiden.’

De Grasreus slikte het. ‘Misschien hebben we nog meer passagiers meegebracht. Ik heb alleen dit kind gezien.’ ‘Heb je in de tunnel gekeken?’

‘Daar lagen vier vampiers die door zwaardsteken waren gedood. Teggers prooi, denk ik.’ ‘Dat zal helpen.’

‘Van een ervan waren alle tanden uit de mond geslagen. En… wat zei je? Ja, natuurlijk, vampiers houden niet van de stank van hun eigen doden. Ze zullen er niet langs willen gaan.’

‘Dan… hebben we het gered. We zijn veilig!’

‘Veilig genoeg,’ beaamde Paroom en hij trok haar in zijn armen.

Het feestje liep ten einde. Vala wenste het niet op te merken. Ze was bezig aan een vurige seksgemeenschap met Kaywerbrimmis. Het leek haar wel veilig. Ze zou het anders ook hebben gedaan, maar na al zijn activiteiten in de afgelopen halve nacht, dacht ze, moest hij wel een mannelijk wonder zijn om nog een kind te kunnen verwekken!

De zon was een vaag vlekje achter de grijs-witte wolken. Alle vier de Sprokkelaars lagen in een hoopje op elkaar te slapen. De Demonen hadden zich al vroeg teruggetrokken onder hun zeil. De Grasreuzen waren begonnen elkaar nader te onderzoeken dan binnen het rishpatroon hoorde (zoals zijzelf en Kaywerbrimmis dat nu deden) en Tegger en Warvia zaten te praten, alleen maar te praten.

Kaywerbrimmis ontspande zich in haar armen en viel bijna meteen in slaap.

Vala maakte zich van hem los, rolde Kay’s tuniek op en legde het kussentje onder zijn hoofd. Ze kuierde (hinkte, eigenlijk) over de kade naar de Roden toe, attent op signalen van hun lichaamstaal. Ze schenen echter niet ongenegen te zijn met haar te praten.

‘Vertel eens op, Tegger,’ zei ze. ‘Hoe laat je een zwevende fabriek naar beneden zakken?’

Tegger grijnsde van trots en Warvia, volgens Vala, evenzeer. ‘Het is een puzzel,’ zei hij. ‘Je ziet de stukjes ervan overal om je heen. Er zijn zwembaden en watertorens, maar toen ik hier kwam waren ze allemaal leeg.’

Vala wachtte.

‘Stedenbouwers zijn hier vast komen te zitten na de Val der Steden. Ik heb hun botten gezien. We weten dat de vampiers zich in de schaduw onder de Stad hebben gevestigd. Ze moeten via de hellingbaan naar boven zijn gekomen. Wat zou jij hebben gedaan?’

‘We hebben gepraat over de mogelijkheid dat de hellingbaan op een of andere manier omhoog kon worden gebracht.’

Tegger knikte vergenoegd. ‘Alle watertorens leeg. Maar de Val der Steden vond plaats lang voordat Louis Wu een zee aan de kook bracht. Ze moesten een watervoorraad hebben gehad, maar ze waren banger voor de vampiers, dus ze hebben al die watermassa’s laten weglopen, met als gevolg dat de stad omhoogging!’

‘En jij hebt de stoppen van de reservoirs…’

‘Er lagen een paar zware metalen platen op de kade. Die heb ik gebruikt om de afvoergaten te bedekken.’

‘En toen hoefde je alleen nog maar te wachten tot er genoeg regen was gevallen om de stad te laten zakken.’

‘Precies.’

‘Bedankt voor het licht.’

Tegger begon te lachen. ‘Ha, ik dacht wel dat jullie dat op prijs zouden stellen. Ik heb al mijn fakkels aangestoken en ze naar beneden gegooid. En vervolgens heb ik een flinke veldfles vol brandstof op de vlammen gemikt.’

‘Hoe nu verder?’

‘Nu we hier zijn,’ zei Tegger, ‘kunnen we iets ondernemen. En nu heb ik vijftien knappe vrienden bij me om iets te bedenken.’

Vala knikte. Tegger wist het antwoord ook niet, maar hij had al een paar wonderen verricht.

15. Stroom

In de helderheid van een klaarlichte dag leidde Tegger hen via de Trappenstraat naar boven om hun zijn ontdekkingen te tonen.

Hij vond het een frustrerende ervaring. Warvia dook telkens huizen binnen, of jungles van sierplanten, of halflege zwembaden, en kwam dan terugrennen met de ene vraag na de andere. Tegger kon niet met haar mee, want hij moest zijn looptempo aanpassen aan dat van de rest van het gezelschap. Sprokkelaars waren zelfs nog sneller dan zij was en ze konden plekjes bereiken die te klein waren voor een Rode, en ook zij kwamen voortdurend terugsprinten om hun ervaringen met de Grasreuzen en de anderen te delen.

‘Dit gras hier lijkt me geschikt voor jullie,’ zei Tegger tegen Waast, omdat zij op dat moment de enige Grasreus in zijn buurt was. Ze nam een handvol van hem aan, glimlachte naar hem en liep vervolgens, kauwend en wel, achter Perilack en Silack aan een half ingestorte woning binnen.

Ik heb geen planteneters aangetroffen,’ zei hij tegen Coriack. Ik heb uitwerpselen gezocht. Niets. Ach, we vinden wel iets te eten. Er zijn hier in ieder geval webspinners, als het moet. Hebben we insecteneters meegebracht?’ Hij praatte nu tegen Valavirgillin. ‘Je zou toch denken dat er dieren moeten zijn die de planten opeten, maar ik heb tot nu toe niets anders kunnen vangen dan vogels, hoewel ik hier nog geen enkel insect gezien heb.’

‘Kadavers?’ vroeg Vala.

Hij raadde haar bedoeling. ‘Oude verdroogde botten. De Demonen zullen niets te eten hebben tot wij sterven van de honger. Maar ik heb deze gevonden. Appels. Een hele rij appelbomen. Hier.’

Vala brak een appel open en begon te eten. Ja, Machine-mensen konden zich ermee voeden, een poos. ‘Tegger, wat produceerden deze fabrieken?’

Ik heb een pakhuis vol stoffen gevonden. Misschien maakten ze die hier. Maar ik heb nog niet echt gekeken, Vala.’

Vala had belangstelling voor de fabrieken. Met haar rugzak vol magische Louis Wu-stof zou ze misschien een paar machines aan de gang kunnen krijgen. En zelfs als dat niet lukte, omdat alles te veel in verval was geraakt, dan nog zou ze hier misschien wonderen vinden van vóór de Val der Steden, opgeslagen in de fabrieken zelf of in loodsen, klaar om verscheept te worden…

Maar Tegger zelf moest uitgehongerd zijn. Haar ploeg had voedsel nodig. Bewaar dat zoeken naar winstmogelijkheden maar voor later! En als je een weg naar beneden hebt gevonden!

Het verspreide groepje klom langzaam naar de top van de Trappenstraat, tot bij de koepel die daar stond, en ging naar binnen.

Wat voor Tegger raadsels waren geweest bleek voor Machine-mensen meteen helder te zijn. Barok glimlachte en leidde iedereen over de treden naar boven tot in de vertrekken die zich daar bevonden. ‘De grote eetzaal,’ verklaarde hij. ‘Stedenbouwers zijn omnivoren. Ze bakken en koken, en ze zijn dol op afwisseling in hun maaltijden. Kijk eens naar al deze hulpmiddelen!’

‘Allemaal kastjes en platen die gloeiend heet worden,’ zei Tegger.

‘Ja, en een tafel om het spul in stukjes te hakken.’

Alleen de schoorsteen en de spiraaltrap daaromheen staken nog boven de Trappenstraat uit. Warvia was op de rand van de schoorsteen geklommen; haar onderbenen bungelden in de lucht. Ze keek neer op de zwevende stad zelf en op het land dat eronder lag. Ze leek schaamteloos gelukkig.

Ik zie onze Rivier-mensen zwaaien. Rooballabl! Hé daar, iemand van jullie moet naar boven komen om te bewijzen dat we het hebben gehaald! Anders denken ze dat ik alleen weer Tegger ben.’

Vala klom via de wenteltrap naar haar toe; onderweg zag ze een bronzen netwerk dat aan de stenen muur kleefde. De twee vrouwen schoven een eindje op om plaats te maken voor degenen die volgden: Coriack, Manack, Paroom, Barok. Tegger bleef even op de trap staan om het web te bestuderen, maar voegde zich toen bij hen.

Op het topje zitten van… ach, het geeft niet wat… geeft iemand een bijzonder gevoel van macht.

Praktisch gesproken was het echter zo dat Vala de interessantste dingen hiervandaan niet kon zien: het krioelen van de vampiers in het Schaduwnest en aan de randen daarvan. Maar in de verte zag ze horden bleke vampiers over de bergpassen komen en naarmate ze verder stroomafwaarts, naast de Thuisvloed, naderbij kwamen werden het individuele stipjes: duizenden vampiers op weg naar huis.

De rivier en de sneeuwkappen op de bergen glinsterden in het zonlicht dat in brede banen naar beneden viel. In een van die banen waren twee gedrongen, zwarte gedaanten te zien die tegen de glinstering afstaken. Vala en de anderen zwaaiden. Gerustgesteld Heten RoobaHabl en Fudghabladl zich weer onder water zakken.

Het fabriekscomplex was echter in zijn geheel zichtbaar. Tegger had overal lichten laten branden. Aan weerszijden van de Trappenstraat was een gebroken groene strook te zien, maar verder was er nergens groen te bekennen, ook niet rond de schoorsteen. Wat zou een webspinner eten?

De platte daken van de loodsen en fabrieken, en de halfronde afdekkingen van de tanks, waren allemaal glinsterend grijs. De enige uitzonderingen waren de huizen aan de Trappenstraat; hun platte daken waren bedekt met grond, met plantengroei en hier en daar zwembaden. Maar de trappen zelf waren glinsterend grijs.

‘Valavirgillin?’ vroeg Paroom. ‘Zie je die grijze daken?’

‘Ja?’

Ik heb me afgevraagd waarom de lichten nog steeds werken. Alle vlakken die loodrecht op het zonlicht staan hebben dezelfde zilverige grijze kleur. Dat materiaal moet zonlicht opslaan!’

‘Ja!’ riep Tegger.

Paroom glimlachte. ‘Die vraag heeft je dwars gezeten?’

‘Ja, maar het ligt voor de hand als je… Hoor eens, ze hebben niet erg veel licht gehad sinds er zoveel bewolking is, maar anderzijds is er tot mijn komst helemaal geen stroom verbruikt. Honderden falans lang! Dat betekent —’

‘Dat de stroom op kan raken. We kunnen de lampen overdag maar beter uitdoen.’

‘De vrachtplaat had dezelfde kleur — de plaat waarvan ik de besturingskoepel heb losgerukt. Daarom was er nog steeds energie! Dus bliksemkracht is ook zonlicht… Uitdoen, zei je? Waarom moeten we stroom sparen?’

Ik weet het niet,’ zei de Grasreus, ‘maar ik houd niet van verspilling. Maar laat de lampen op de kade branden, zou ik zeggen. Daar zouden vampiers naar boven kunnen komen.’

Tegger haalde zijn schouders op. Plotseling zag hij er uitgeput uit. Warvia leidde hem weg. Ze fluisterde woordjes in zijn oor.

De rest van het gezelschap zag verder geen opmerkelijke dingen. Als een groepje toeristen slenterden ze terug naar de kruisers. De meesten vielen bijna om van de slaap.

Sprokkelaars moesten ’s nachts slapen. Rond dit middaguur waren zij met hun vieren de enigen die er fris uitzagen. Vala zette Manack en Coriack op wacht. Daarna kroop ze onder een luifel.

Ook Forn lag daar, diep in slaap, het arme kind, niet alleen wegens uitputting, maar ook als gevolg van bloedverlies. Niettemin lag ze er vredig bij. Vala depte een handdoek in brandstof en waste de akelig uitziende wonden die Forn in haar nek had. Daarna spreidde ze een deken op de vloer en ging liggen.

Toen Beedj onder de luifel schoof sloot ze haar ogen tegen het licht.

Beedj spreidde twee armen vol vers gemaaid gras op het stukje vloer dat nog vrij was en vlijde zich neer. ‘Slim,’ mompelde hij, ‘wat onze rode vriend Tegger heeft gedaan.’

‘Ja,’ zei Vala.

‘Misschien kunnen we daarmee doorgaan.’ ‘Hè?’

‘Baas, we kunnen nog meer water verzamelen. We laten kuilen in de daken vollopen, bassins in de fabrieken, wat we ook maar vinden. Alles wat we kunnen afsluiten vullen we met water. En we gebruiken doeken als trechters. Laat dan de regen maar komen! Bakken water! Dit fabrieksgeval zou dan verder zakken, nietwaar? En de vampiers vermorzelen!’

Had hij gelijk? Vala was te moe om na te denken.

‘Nee.’

‘Wie spreekt daar?’

‘Foranayeedli. De grond onder de zwever is niet vlak, Beedj. Er staat een bouwsel dat net zo groot is als de Administratie in Centraalstad.’

‘Flup, dat is waar ook, jij hebt beneden geleefd. Wat is dat voor een bouwsel, Forn? Een standbeeld of zo? Een soort woning? Iets dat we zouden kunnen verpletteren?’

Forn begon te antwoorden. Vala kroop naar buiten, het daglicht in, de deken achter zich aan trekkend, en ging het donker van de vrachtcontainer binnen. Ze spreidde haar deken op de vloer en…

‘Valavirgillin,’ zei een stem, ‘dit is een mooi moment om een kijkje te nemen in het Schaduwnest.’ Het was Harpist.

Ik ruik je niet, Harpist.’

‘We hebben onderzoek gedaan voordat we gingen slapen. We vonden een rij huizen, heb je die gezien? En zwembaden. Heerlijk. En gras om onszelf in droog te rollen.’

‘Dat waardeer ik. Harpist, dit is een mooi moment om te slapen.’

‘Ook Nacht-mensen slapen, baas. Overdag. Zelf zou ik ook liever gaan slapen.’ Hij prikte met een klauwtje in haar zijde om haar aandacht vast te houden. ‘Dat geldt ook voor vampiers. Ze moeten nu duf en traag zijn. We kunnen de hellingbaan moeiteloos schoonvegen. Maar ik ben vooral uit op de lichtvoorzieningen. Zal ik een paar Sprokkelaars meenemen?’

Vala probeerde na te denken. Ik heb er twee op wacht gezet. Neem Silack en Perilack mee. En Kaywerbrimmis.’ Deze had in elk geval even geslapen, en het was goed om verschillende opvattingen te vernemen. ‘Vraag Beedj mee.’ De beoogde opvolger van de Thurl was altijd beschikbaar als vrijwilliger. Flup! Vala ging rechtop zitten en tastte naar een geweer en een alcoholvlammer. ‘En mij.’

Ze waren met hun achten: twee Machine-mensen, Beedj, twee Sprokkelaars, Warvia en de Demonen. De laatste liepen voor het lichtbundeltje dat Vala met tiaar vlammer (op de laagste stand) voor zich uit wierp. De anderen volgden, gemaskerd met een handdoek en half blind.

Vala keek naar de vier dode vampiers. Ze had beter moeten uitkijken waar ze liep, want ze gleed bijna uit over een handvol vampiertanden — even puntig als die van de Roden. En inderdaad: een van de vrouwen was tandeloos, zoals Paroom al beschreven had, en… niet alleen doodgestoken. Vala huiverde.

Treurbuis schoot naar voren, uit het zicht. Vala haalde adem om een bevel te roepen, maar nu was ook Harpist verdwenen. Vala bedacht zich en begon ook zelf te rennen. Ze trof de twee Demonen aan bij een vampierlichaam dat aan zijn laatste stuiptrekkingen bezig was.

Ze liepen verder naar beneden. Zware rottingsgeuren wisten binnen te dringen door de peperprei die ze inademde. Langzaam maar zeker begon ze echter in de duisternis weer dingen te onderscheiden.

Het gezelschap hield drie windingen lager halt. Ze waren nog maar tweeëneenhalve winding verwijderd van de bodem — en daar wemelde het van de vampiers.

Een gebroken baan indirect zonlicht — helder genoeg om pijn te doen aan de ogen — viel schuin het Schaduwnest binnen. Ze zagen donkere grond aan weerszijden van de Thuisvloed, verdeeld in lapjes ter grootte van akkers zoals keuterboertjes die bezaten. Deze strekten zich uit in stuurboord-tegendraaiwaartse richting, daar waar de Thuisvloed door donkere schaduwen werd opgeslokt. Er groeiden kolossale paddenstoelen op deze akkers en onder deze paddenstoelen leefden de vampiers. Schaduwboerderijen. Er hadden hier misschien wel honderd soorten zwammen gestaan voordat de vampiers binnendrongen. Deze monsterlijke exemplaren waren misschien te groot geweest om ze uit te roeien.

Aansluitend zagen ze een plaveisel van het materiaal dat de Machine-mensen als wegbedekking gebruikten.

‘Zien jullie wel,’ zei Treurbuis opgewekt, ‘er is licht zat!’

Ik had willen wachten op wat wind,’ klaagde Harpist.

Wind — als dat zou kunnen! Vala voelde waanzin bruisen in haar bloed. De penetrante geur van peperprei was nog enkel een pikante kruiding van de allesoverheersende rottingsgeur. Wind zou die geur verdreven hebben. Ze moesten met tienduizenden zijn, daar beneden, en de eerste begonnen al naar boven te kijken…

Warvia ademde met diepe teugen door haar mond. Ze wist dat ze kon bezwijken. Kay bleef een eind bij Vala uit de buurt; geen onnodige risico’s lopen! De anderen leken geen problemen te hebben. Probeer je te concentreren!Dat bouwsel in het midden…

De fontein was meerdere dingen tegelijk. Er waren vensters in de wand die naar de hellingbaan was gericht, en ook kleine balkons zonder leuning, en buitentrappen. Waarschijnlijk ging het hier om kantoren, niet om woningen.

Schuin ernaast bevond zich een vlakke vloer voor een reeks opklimmende concentrische halve cirkels, voorzien van zetels. Dit moest een toneel zijn. Die stapeltjes vergane stof aan weerszijden waren waarschijnlijk het doek van de voorhang geweest, en die omgevallen, half verrotte platen moesten decorstukken zijn. De dunne achterwand was ingestort, waardoor de honingraatstructuur van de coulissen zichtbaar was. Valavirgillin vroeg zich af of de anderen de functie van dit gebouw herkenden.

Er klaterde water naar beneden; het was een kunstmatige waterval, door schemerige reuzen bewaakt, die het gebouw aan weerszijden van boven tot onder versierde. Het water kwam uit grote kommen die door meer dan levensgrote beelden van de Stedenbouwers werden uitgestort en het vloeide samen achter het toneel — een permanent onderdeel van het decor. In dat vochtige klimaat was achter het kantoorgebouw een woud van felgekleurde paddenstoelen tot wasdom gekomen. Verderop werd het water via een netwerk van pijpen en goten afgevoerd naar de Thuisvloed.

Forn had gelijk gehad. Dit gemetselde gebouw was groot genoeg om een bestuurscentrum te zijn. Het zou de last van een hele zwever waarschijnlijk niet kunnen dragen, maar wel opgewassen zijn tegen de hoeveelheid water die haar groep met man en macht zou kunnen vergaren.

‘Goed, toegegeven, we kunnen de fabriek niet ver genoeg laten zakken om hen te verpletteren,’ zei Perilack. ‘Maar misschien kunnen we de zwever zijwaarts verplaatsen? Hij moet door iets op deze plaats worden vastgehouden. Als we die verankering kunnen opheffen… Want als de fabriek wegzweeft, rennen al die vampiers er natuurlijk achteraan, en dan zijn ze een gemakkelijke prooi voor onze geweren!’

‘Ze heeft in ieder geval ten dele gelijk,’ zei Treurbuis. Tets houdt de zwever op zijn plek, zoiets…’ Ze ging over op haar eigen taal, evenals Harpist.

Vala draaide zich om. Zelfs Demonen zouden waarschijnlijk niet in staat zijn een zwevende fabriek te verplaatsen.

Harpist drukte zich nu weer uit in de handelstaal. ‘… zoiets als de bodem in een kom, een diepste punt in een magnetisch veld. We zouden de zwever uit die kom kunnen trekken als we over voldoende kracht beschikten, maar met alleen twee stoomkruisers… Flup, ik wilde dat niemand van jullie ooit had gehoord van Louis Wu!’

Standbeelden; rijen vensters; een toneel; een kunstmatige waterstroom. ‘Wat ontbreekt er?’ vroeg Vala zich hardop af.

Treurbuis hoorde het. ‘Baas?’

‘Vertel me wat je ziet,’ zei Vala.

De vrouwelijke Demon gehoorzaamde. ‘Een kantoorgebouw. Publieke zaken en contacten, wed ik. Ze hebben het hier beneden gebouwd om te voorkomen dat ze klanten en belangengroepen boven zouden moeten uitnodigen. Het theater is er voor toespraken en conferenties, maar ook voor toneel. Dit was een cultureel centrum.’

Ik zou graag een kijkje nemen aan de andere kant,’ zei Harpist.

‘Wat denk je daar aan te treffen?’ vroeg Vala.

Ik vermoed… een ander soort podium. Dit toneel is geschikt voor theater, maar niet voor toespraken, en trouwens ook niet voor muziekuitvoeringen. Ik wed dat iemand een prijs heeft gewonnen voor de manier waarop de fontein in dit alles in geïntegreerd. Zie eens hoe fraai dit theater zou zijn als we de vampiers konden wegwerken!’

Ik heb het!’ riep Vala opeens. ‘Lampen!’

De ogen van de Demonen gloeiden in de schemering.

‘Lampen! Toneel, muziek, toespraken, kantoren voor van alles en nog wat, bekroonde sculpturen…’ Het zingen van de vampiers zwol aan tijdens Vala’s opgewonden betoog, maar haar strijdmakkers konden haar allemaal verstaan. ‘Alleen een Demon kan denken dat dit alles zich in het donker zou afspelen! Warvia, Tegger moet weten waar de lichtschakelaars zijn.’

Warvia was nu klaarwakker. ‘Hij zou ze hebben ontstoken.’

‘Flup.’

‘Baas, misschien bevinden de schakelaars zich daar beneden.’ ‘Flup! Dat zou beroerd zijn.’

Ik zie het,’ zei Harpist. Hij wees naar boven. ‘Warvia, die beeldengroep daar helemaal bovenaan. Krijgshaftige Stedenbouwers, stuk voor stuk drie manshoogten groot. Allemaal met een speer in de hand…’

Vala zag daarboven een aantal mensachtige gedaanten, maar verder niets. Het binnenvallende daglicht reikte niet zo hoog.

‘Het is voor mij weinig meer dan een donkere vlek,’ zei ze.

‘Ze staan er echt,’ zei Treurbuis. ‘En de bovenste… Nog groter dan de rest. Een speer ter dikte van mijn been, maar zonder punt. De bovenkant verdwijnt in het dak. Het moet een toevoerpijp voor de stroom zijn! Het spijt me, baas.’

‘Flup! Niet voor water? Nee, allicht niet, ze hebben hier water in overvloed. Wel, dat weten we dan. Laten we eerst maar vanaf de bovenkant gaan zoeken, daar kunnen we gemakkelijker bij. Tegger moet ons laten zien wat hij gevonden heeft. En dan gaan we kijken waar hij nog niet gekeken heeft.’

Warvia stond niet toe dat ze Tegger wakker maakten. ‘Baas, hij heeft je alles laten zien wat hij weet!’

Harpist en Treurbuis trokken zich al vroeg terug. Niemand mocht immers van Demonen verlangen dat ze konden raden waar een vreemde mensensoort lichtschakelaars zou aanbrengen!

De andere leden van de expeditie verspreidden zich over de stad. Valavirgillin sneed een van de lapjes stof die ze van Louis Wu had gekregen — ooit een onbetaalbare schat — in reepjes en deelde deze uit als confetti. Ze gingen aan het werk in de schakelkastjes die Tegger hun had gewezen en al gauw baadde de hele stad in een licht dat gemakkelijk kon wedijveren met dat van een bewolkte hemel.

Er liepen smalle stroken zilverig-grijze materie van de zilverig-grijze daken via de zijwanden van de gebouwen naar beneden. Sommigen volgden deze stroken om te zien waar ze bij elkaar kwamen. Toen Twuk Valavirgillin had gehaald om te komen kijken, zag ze een gat, niet ver van het centrum van de stad, met ongeveer de dwarsdoorsnede van een dijbeen. Ze wreef over stofrestjes die ze binnenin aantrof en rook aan haar vinger. Ze kon niet met zekerheid vaststellen of het vergane supergeleider was, maar Vala twijfelde niet aan de aard van hun ontdekking.

Ze haatte wat er nu moest gebeuren, maar er zat niets anders op. De pijp was misschien wel tien manshoogten diep. Vala sneed alle overgebleven lapjes Wu-stof in reepjes, knoopte ze aan elkaar en bond het ene uiteinde van het zo ontstane snoer aan een stuk muur, waarna ze het andere in de pijp liet zakken tot het snoer slap werd.

Waardoor werd het gestuit, daar in de onderste punt van de speer van een van de standbeelden? Het kon een nog functionerende stroomtoevoer zijn. Ze had gedaan wat ze kon. Nu gebruikte ze twee afgebroken takken om er het bovengrondse uiteinde van het snoer tussen te klemmen en naar de plek te brengen waar de verschillende zilverig-grijze stroken bij elkaar kwamen. De bodem was daar vlak, maar ze kon het koord vastzetten onder een puinblok dat alleen door drie samenwerkende Grasreuzen kon worden getild.

De hemel werd donkerder en het begon druilerig te regenen. De verkenners trotseerden de nattigheid een poos, maar keerden uiteindelijk toch een voor een terug naar de kade. Allemaal wierpen ze ook een blik in de donkere Baanstraat. De Grasreuzen bleven het langst zoeken. Toen ze terugkeerden vertelden de anderen hun wat ze hadden gezien, maar de Grasreuzen wilden het met eigen ogen vaststellen.

Het Schaduwnest was nog steeds in duisternis gehuld.

16. Het spionageweb

Er gleed een schaduw door het licht, een schaduw die op zijn gesloten oogleden viel.

Tegger was net wakker genoeg om te genieten van de zachte druk en behaaglijke warmte van Warvia’s rug tegen zijn borst en buik, en van de geur van haar haren. Als hij zichzelf toestond wakkerder te worden zou hij honger gaan voelen.

Honger. Hoe moest hij Warvia van voedsel voorzien? De aasetende vogels waren gevlucht voor het lawaai en de alcoholdampen en de helden. Er waren vampiers — zijn geheugen onderdrukte een misselijkmakende herinnering — maar wat moest een carnivoren roodhuid hier beginnen?

Jaag de vampiers weg. Ga naar beneden. Jaag.

Overdag viel het zonlicht recht naar beneden en waren de schaduwen altijd piepklein. Het moest dus nacht zijn geworden en wat hij zag was een schaduw in het licht van de kadelampen. Wie zou hier ’s nachts langskomen? Tegger deed zijn ogen open.

Twee bontachtige ruggen bewogen op de grens tussen licht en donker; ze verwijderden zich via de Randstraat.

Tegger maakte zich voorzichtig los van Warvia. Hij vond een deken, waarmee hij haar bedekte. Harpist en Treurbuis sloegen nu de Trappenstraat in. Tegger sloop achter hen aan.

Demonen waren een gesloten volkje. Ze hadden het volste recht op hun geheimen, maar Roden waren nu eenmaal sluipers.

De nacht-mensen bewogen zich in een zee van kunstmatig licht. De andere leden van Vala’s expeditie moesten schakelaars hebben gevonden die Tegger over het hoofd had gezien, ’s Nachts waren Demonen in hun element, maar deze nacht waren zij het die half blind waren. Zouden ze er last van hebben? Demonen moesten zich voor een belangrijk deel laten leiden door geuren.

De woningen aan weerszijden van de Trappenstraat vormden onregelmatige, vervallen rijen. Het was geen kunst om dekking te vinden. Tegger verschool zich achter puinhopen, bomen en muren, en hield een ruime afstand aan. Waar waren de Demonen gebleven?

Daar kwamen ze uit een vensteropening naar buiten, zachtjes mopperend in hun eigen taal. Tegger had in die woning een hele verzameling skeletten aangetroffen. Waren de Demonen snuffelend op zoek naar lijken? Ze zouden niets anders dan botten vinden.

Aan het einde van de Trappenstraat gingen ze de koepelvormige eetzaal binnen. Daar zouden ze ook niets van hun gading aantreffen, herinnerde Tepper zich. Hij wachtte in een leeg zwembad, zijn ogen vlak boven de rand.

Ze kwamen weer naar buiten en liepen in de schaduw verder naar boven. Het topje van de Stad, de grote schoorsteen, was nog in duister gehuld. Wilden ze naar boven klimmen om hun territorium te bekijken?

Maar terwijl Tegger behoedzaam, zigzaggend verder naar boven sloop, zag hij hun contouren nog steeds niet op de schoorsteen verschijnen, en dat maakte hem nog voorzichtiger.

Het geluid dat hij vervolgens hoorde was luidruchtig: metaal op steen.

Hij klom via een ladder naar boven en gluurde over de rand van een chemische tank naar de schoorsteen; zijn gestalte ging schuil in de schaduw van een wirwar van buizen.

De Demonen stonden aan de voet van de schoorsteen. Het was nog steeds te donker om te zien waar ze mee bezig waren. Hij hoorde dat in een regelmatig tempo stenen werden gekliefd — zo te horen door een zaag. Hij liet zich van de ladder zakken en begon stilletjes naderbij te kruipen.

Ze waren niet op zoek naar voedsel. Waarnaar dan wel? Hij kwam achter de bescherming van een tankwand vandaan — en Treurbuis greep hem bij zijn pols.

Hij zorgde ervoor dat hij geen aanstalten maakte om naar zijn zwaard te grijpen. Ik ben het, Tegger,’ fluisterde hij.

Treurbuis riep het hardop: ‘Het is Tegger!’ Ze grijnsde hem aan en zei: ‘Je hebt een poos liggen slapen. Er zijn nieuwe ontwikkelingen. Valavirgillin is ervan overtuigd dat er schijnwerpers gericht zijn op het bouwsel onder de zwever. Die hoeven alleen maar ontstoken te worden. Wij denken hetzelfde, maar de schakelaars bevinden zich daar beneden.’

‘Waar, in de fontein?’

In de fontein, achter het toneel, ergens boven het toneel, op het podium… Ze wilden die schakelaars natuurlijk dicht bij de hand hebben. Valavirgillin heeft de toevoer van de zonnekracht hersteld door middel van een lang snoer.’

‘En ze moesten natuurlijk ook een manier hebben om naar beneden te gaan,’ zei Harpist. Hij was onhoorbaar genaderd. Wat betreft het besluipen van een prooi konden Roden nog heel wat leren van Demonen! Ik dacht dat we misschien een trap zouden kunnen vinden — iets voor mensen, voor bezoekers. De hellingbaan is daar niet geschikt voor.’

‘Die baan is bedoeld voor voertuigen. Mensen zouden er zich bedreigd voelen,’ zei Treurbuis.

‘Daarom zochten we naar een trap aan de binnenkant of buitenkant van de schoorsteen, omdat we al wisten dat deze tamelijk diep naar beneden reikt. Maar Treurbuis heeft inmiddels een beter idee.’

‘Die schoorsteen komt uit op een oven,’ zei Tegger.

‘Veel ovens, overal in de stad. Er komen van alle kanten kleine schoorstenen op uit. We hebben gekeken.’ Harpist grijnsde zijn grove vierkante tanden bloot. ‘Kom je mee? Of sluip je liever achter ons aan?’

‘Er is hierboven weinig vermaak,’ zei Tegger, ‘en weinig afleiding voor een hongerige Rode.’

‘Dat laatste heb je opgelost,’ zei Harpist. ‘Je at immers —’

‘Kom dan mee,’ zei Treurbuis haastig, ‘dan zullen wij voor je vermaak zorgen.’ Ze liep naar beneden, bij de schoorsteen vandaan, op weg naar de eetzaal. Haar hand lag onwrikbaar om Teggers pols.

Ik wéét wat ik gegeten heb,’ zei Tegger.

‘Jawel, maar aan wie zou je het vertellen? Je paargenoot?’

‘Ja.’

Treurbuis bleef in de deuropening staan. ‘Heus?’ ‘Natuurlijk moet ik het Warvia vertellen.’

‘Er liggen vier vampiers op de hellingbaan,’ zei Harpist. ‘Drie heb je er gedood. De vierde, een vrouw, heb je voor de veiligheid de tanden uit de mond geslagen. Je hebt met haar gevrijd en daarna een stuk spierweefsel losgehakt. Het lijkt me duidelijk dat je dat hebt opgegeten.’

Ik kon beneden de kruisers zien,’ zei Tegger. ‘Ze reden de schaduw in. Ik moest de hellingbaan op om de bestuurders licht te geven. De geur maakte me gek en mijn honger maakte me gek en ik heb navenante dingen gedaan. Maar ik heb de fakkels en de brandstof naar beneden geworpen!’

Uiteindelijk was het Harpist die zijn gezicht afwendde.

Er vielen een paar tafeltjes om toen zij de reusachtige treden beklommen. De Demonen keken hier niet goed uit waar ze liepen. ‘Nadat de baas over die lampen had gesproken,’ zei Treurbuis, ‘ben ik gaan nadenken over andere dingen die ze daar beneden bij de hand zouden willen hebben. Voedsel, dacht ik.’

Harpist duwde een deur open en wachtte tot de anderen bij hem waren.

Het was smoorheet in de kamer. ‘Kom nergens aan,’ zei Tegger. Ik had die apparaten moeten uitzetten.’

‘Als je nog weet welke schakelingen niet voor de lampen zijn,’ zei Treurbuis.

Tegger knikte. Hij begon sommige Vala-draden los te trekken, hetgeen steeds gepaard ging met geknetter en felle vonken van zonnekracht.

‘Er werkten mensen onder ons, in die kantoren,’ zei Harpist. ‘En andere mensen zaten in halfronde rijen naar toneel te kijken. Zouden ze geen honger krijgen? Omnivoren hebben vaak last van honger.’

‘Misschien niet alleen omnivoren. Ook andere humanoïden,’ zei Treurbuis. ‘Daarmee moet je misschien rekening houden in diplomatieke betrekkingen.’

‘Het lijkt me een wel erg omslachtige manier van doen,’ zei Tegger. ‘Eerst voedsel verbouwen of vangen op de begane grond, dan het spul invliegen vanaf de boerderijen. En verder? In stukken hakken, braden en koken, kruiden toevoegen? Best. Maar waarom hierboven, als het daarna toch weer naar beneden moet?’

Treurbuis zuchtte. ‘Dat is een goede vraag van de Rode.’

‘Inderdaad. En wij hebben nog niets kunnen vinden, maar het licht hier is dan ook onfatsoenlijk schel en verblindend,’ zei Harpist. ‘Kijk jij eens wat je kunt zien, Tegger.’ Hij opende een volgende deur.

Het was de provisiekamer die Tegger al eerder had doorzocht. Er gloeiden felle lampen aan het plafond. Tegger had aan alle wanden deurtjes en ladekasten aangetroffen, deurtjes die maar een armlengte hoog waren, of kleiner, maar hij had niet alles laten openstaan, zoals nu het geval was. Vala’s voltallige horde moest hier aan het snuffelen zijn geweest!

Er bevonden zich voorraadkasten achter de deurtjes, maar dan zonder echte voorraden. Hier en daar wat uitgedroogde planten, verschillende soorten, sommige beschimmeld…

‘De Grasreuzen en Sprokkelaars hebben hier een paar uitgedroogde wortels gevonden, verder praktisch niets,’ zei Harpist. ‘Maar deze lampen zijn voor ons oogverblindend en als we ze uitdoen lijkt het alsof we begraven zijn.’

‘Harpist, jullie kunnen toch zien in het donker?’

‘Het Nachtvolk kan zien in de nacht. Als er Booglicht is, al is het maar een beetje. Zelfs in een onweersbui is het niet zwart.’

Geen van deze kastdeurtjes was groot genoeg om zelfs maar een Sprokkelaar door te laten. ‘Hebben jullie nog meer deuren gevonden?’

‘Niets van een menselijke maat.’

‘Wat dachten jullie van Hangmensen?’ riep een opgewekte stem. Tegger schrok. Het was Warvia!

Ze keek vanaf een hele wand van dozen op hen neer. ‘Warvia! Waar kom jij vandaan?’ riep hij.

Ze lachte gevleid. Ik ben je gevolgd vanaf de kade. Toen je prooi bleef staan heb ik snel een duik genomen in een zwembad. Daarna kon ik nog dichterbij komen.’

‘Heel verstandig,’ zei Harpist. ‘Ons reukvermogen is waarschijnlijk heel wat beter dan jullie vermoeden. Zullen we je dan maar deelgenoot maken van ons raadselspel?’

Ze sprong naar beneden. Op haar rug droeg ze een van Valavirgillins alcoholvlammers. ‘Het meeste heb ik gehoord. En ik heb ook al iets opgelost. Kom maar eens mee.’

‘Wij volgen je.’

Warvia bracht hen terug naar de hitte. ‘Weet je,’ zei ze, ‘het rauwe voedsel kwam waarschijnlijk van beneden, via de kade en de wegen naar boven. Wat ze hier ook uitvoerden, het moet een soort chemische behandeling zijn geweest — iets wat wij geen van allen ooit zouden doen met voedsel. Maar het voedsel dat vervolgens naar beneden ging moet uit kleine, afgepaste hoeveelheden hebben bestaan.’

‘Denk je?’ vroeg Treurbuis. ‘Waarom?’

Warvia bewoog zich tussen de tafels en de hete platen en deurtjes. ‘Stel, jullie zitten naar een toneelstuk te kijken. Of jullie zijn bezig met onderhandelingen over gewichtige onderwerpen — weide- en waterrechten of zoiets. Of jullie Thurl houdt een redevoering over de toekomst van de stam. En daar komt je maaltijd naar beneden, en het is een complete smerp. Zwart verbrand van buiten, helemaal droog en gaar van binnen, precies zoals je hem het lekkerste vindt, en groot genoeg om tien mensen te voeden, maar jullie zijn vijftien man sterk! Wat nu?’

Ze had dit allemaal uitgewerkt nadat ze het antwoord had gevonden, vermoedde Tegger. Ze amuseerde zich geweldig.

‘Je gaat vechten voor je aandeel. Of je probeert de smerp in gelijke stukken te verdelen, maar vier of vijf anderen proberen dat ook. Je vergeet het toneelstuk of het gebekvecht of de toespraak. De spelers worden kwaad, of anders de Thurl wel. Maar als er individuele porties naar beneden komen hoeft niemand ruzie te maken.’

Er bevond zich hier een deurtje dat in de wand zelf was aangebracht, een stevige deur met een venstertje erin. Erachter zagen ze twee horizontale plankjes in een soort doos zonder voorkant. Warvia trok het deurtje open en stak haar hand naar binnen.

‘Heet!’ riep Tegger waarschuwend.

Ik heb eerst even aan het deurtje gevoeld, liefje.’ Ze duwde tegen de achterkant van de doos, en de doos begon te schommelen. ‘Kijk.’ Ze deed het deurtje dicht en haalde een schakelaar over.

De doos viel naar beneden en Het een leeg gat achter.

‘Nu kan het deurtje niet meer open,’ zei ze, en ze demonstreerde het.

‘Hoe ver naar beneden gaat dat kastje?’ vroeg Harpist.

‘Tot waar ze het voedsel wilden hebben, neem ik aan. Toen ik jullie zo hoorde praten heb ik me afgevraagd of het wel nodig was dat mensen naar beneden gingen. Dus heb ik alle deurtjes betast of ze heet waren, en als dat niet zo was heb ik ze geopend, en zo heb ik deze schacht gevonden. Toen hoefde ik alleen nog uit te zoeken waar ik een Vala-draadje moest vastmaken.’

Harpist zette de schakelaar in de middelste stand, daarna in de bovenste. ‘Dit kastje is te klein voor een mens.’

Ik pas er in, als we de plankjes eruit halen.’

Tegger zou er even gemakkelijk in passen, maar hij nam niet de moeite dit aan te bieden. Warvia’s raadsel, Warvia’s oplossing. Rode Herders waren zeer vertrouwd met territoriumaanspraken.

De twee dwars planken bleken gemakkelijk verwijderd te kunnen worden. Misschien hadden de oude Stedenbouwers af en toe inderdaad een complete smerp of wat dan ook naar beneden laten zakken. Warvia probeerde de nu ontstane ruimte binnen te klimmen, maar het lukte niet.

De nacht-mensen tilden haar op en trachtten haar in de kast te proppen door haar lichaam in diverse standen te kantelen en haar armen en benen in de vreemdste hoeken te wringen, maar alles zonder resultaat: steeds bleven op zijn minst haar benen buiten boord. Tegger overwoog de bovenkant van de kast eraf te slopen om te kijken of er in de schacht nog wat ruimte was, maar ten slotte beperkte hij zich tot een constatering: ‘Zelfs drastische amputaties kunnen er niet voor zorgen dat er plaats is voor jou en een paar wapens.’ Ik zou naakt gaan!’

‘Je past niet,’ zei Treurbuis. ‘Dit is een kastje voor een Sprokkelaar. Probeer het maar zolang je wilt, Warvia. We hebben geen haast. Harpist, mijn lieve, onze rol hier is uitgespeeld. Sprokkelaars worden pas wakker als het klaarlichte dag is.’

De nacht-mensen praatten wat tijdens hun gezamenlijke terugkeer naar de kade.

‘We zouden vóór onze gezant eerst iets anders naar beneden moeten laten zakken,’ zei Harpist. ‘Een volle kruik brandstof? Zo neergezet dat ze moet omvallen — voor het geval dat de weg naar de schakelkast wordt versperd door een stel vampiers. Een snelle vuurbol, en…

Wham!

Tegger was niet in de stemming om te praten en Warvia zei helemaal niets. Ze kropen onder hun luifel en wachtten tot Treurbuis en Harpist uit het zicht verdwenen waren.

Toen nam Warvia Tegger bij de hand. Aan de andere kant Heten ze zich weer onder de luifel uit glijden en ze renden naar de plek waar de kade zich versmalde om Randstraat te worden. ‘We hebben onderzoek gedaan toen jij lag te slapen,’ fluisterde Warvia. ‘Kom mee.’

Ik moet je iets vertellen,’ zei Tegger.

‘Wat er op de hellingbaan is gebeurd? Je bent gek geworden. Ik ben gek geworden. We zijn nog steeds paargenoten. Alleen ben ik bang, liefje, dat we nooit meer naar huis kunnen terugkeren.’

Tegger zuchtte, opgelucht dat een zo akelige nachtmerrie zo gemakkelijk verjaagd kon worden. ‘Mee, waarheen?’

‘Ik heb een bepaald vermoeden. Kom.’

Ze renden een zigzagkoers door het stratenplan, en klommen in en op buizen en pijpen steeds verder naar boven. Warvia ging voor over de koepel van de eetzaal, toen naar beneden, en vervolgens weer naar boven, tot vlak achter de schoorsteen. Daarvandaan kropen ze voorzichtig, op hun buik, naar de andere kant — de kant waar het geluid van metaal op steen te horen was.

Het geluid verstomde.

Warvia gebaarde Tegger dat hij zich moest terugtrekken. Zelf ging ze staan en liep ze naar voren. ‘Keurig. Maar hoe krijgen jullie het beneden?’

Harpist en Treurbuis lieten de grote stenen plaat die ze in hun handen hadden langzaam op de grond zakken. De losgezaagde plaat was hoogstens een duim dik en moest zeer breekbaar zijn. De bovenkant was bedekt met een bronzen web — een ingewikkeld netwerk van geometrische patronen.

‘We zijn verzot op onze geheimen,’ zei Harpist. ‘Maar deze plaat is niet naar beneden te krijgen, behalve op een kruiser. We zullen de baas dus moeten inlichten. Wel. Hoeveel weet jij?’

Ik zag jullie zagen. Heb het ding bekeken toen jullie met Tegger wegliepen. Wat is het? Waarom willen jullie het hebben?’

‘Wij denken dat het een oog en een oor en misschien nog meer zintuigen is,’ zei Harpist. ‘We denken dat het behoort bij Louis Wu en zijn metgezellen van buiten de Boog.’

‘We denken ook dat zij degenen waren die onze zon weer in het midden hebben teruggezet,’ vervolgde Treurbuis. ‘Dat zou betekenen dat ze buitengewoon machtig zijn. Wij zouden hun kunnen vertellen hoe ze die macht moeten gebruiken, mits we met hen in contact kunnen komen.’

‘Maar Louis Wu verdween in een of andere vliegende koker. Later hebben onze bronnen die koker, of misschien een andere, bij het Schaduwnest zien zweven. Nacht-mensen hebben elders op de Boog meer van zulke netwerkogen waargenomen. Ze moeten bedoeld zijn voor spionage.’

‘Gaan jullie proberen ermee te praten?’ vroeg Warvia.

‘Dat zullen we proberen. Maar als er geen antwoord komt zullen we het oog naar een plek brengen waar het kan zien wat wij gezien willen hebben.’

‘Tegger en ik kunnen niet meer naar huis terug,’ zei Warvia behoedzaam. ‘Als er Demonen zouden zijn die getuigden dat wij een soort helden zijn geweest, kunnen we misschien worden opgenomen in een andere stam van Rode Herders. Welnu, dat in het achterhoofd gehouden — welke kant reizen jullie op?’

Harpist begon bulderend te lachen. Treurbuis foeterde hem uit. ‘Stommeling! Ze hoeven toch niet helemaal op hun knieën! Warvia, wij… Nee, zeg me eerst iets anders. Kun je tegen een stootje?’

Warvia wenkte en Tegger kwam te voorschijn. Verbergen had trouwens geen zin meer, want hij proestte van het lachen. ‘Als je denkt dat je ons tweeën nog kunt choqueren,’ zei hij, ‘wel, ga gerust je gang en probeer het maar!’ Harpist begon te praten.

17. De oorlog tegen het Duister

Reusachtig vergrote, scheef vertekende gezichten keken vanuit de rotswand. Twee Rode Herders en twee zelfs nog grotere leden van het Nachtvolk bespraken geheimen die niemand kon horen, voor een pubhek dat…

Louis Wu was de enige die lachte.

Louis rukte zijn blik los van de show die Verst-in-de-achterhoede voor hen opvoerde. Voor de lokale bevolking moest het lijken alsof ze goden gadesloegen die over hun lot aan het beslissen waren.

De Zeilers waren op de loop gegaan.

Hij zag geen spoor van Fagot of Mirarp.

Hij was omringd door Wevers, maar de meeste ervan sliepen. Doezelige Weverskinderen probeerden hun ogen open te houden, maar morgen zouden ze weten dat ze alles hadden gedroomd. Louis Wu was feitelijk het enige publiek dat deze reuzengezichten aanschouwde. Ten gerieve van Verst-in-de-achterhoede gebruikte hij Interspraak. ‘Deze Demonen hebben wel erg veel moeite gedaan om een netwerkoog te stelen! Ze willen echt graag met je praten, zou ik denken.’

Het beeld veranderde. Een oogwenk lang werd het een infrarode weergave van de dorpspoel en omgeving: zwart water, vaag opgloeiende lichamen van Wevers die op lage tafels lagen te slapen, de iets helderder gloed van Louis Wu’s naakte huid… en een gearceerde lichtvlek achter hem plus een tweede van dat soort naast het raadhuis.

Mirarp en Fagot, die zich verborgen hielden in hoog gras. Dus de Demonen kijken mee. Zouden ze zichzelf herkennen?

De grotesk vergrote gezichten vervaagden. Het netwerkoog en de dunne stenen plaat waarop het bevestigd was werden op een donkere plek opgeborgen. Nu was de rotswand alleen nog maar donker gesteente.

De zon was pas een smal strookje bleek licht achter de wolken toen Valavirgillin zich naar buiten het rollen om te kijken wat de commotie te betekenen had.

Het bleek te gaan om Roden en Demonen die vier Grasreuzen aanwijzingen gaven. Deze droegen met hun vieren een losgezaagd stuk muur over de Trappenstraat naar beneden. Op de stenen plaat was een bronzen web gespreid. Een zware last, aan hun manier van bewegen te zien. Ze sjouwden de plaat naar Kruiser Twee, zetten haar schuin tegen de treeplank en rustten uit.

De Demonen begonnen te praten. De Roden wilden er af en toe tussenkomen, maar kregen nauwelijks de kans.

Toen al het gepraat achter de rug was, lag het netwerkoog met plaat en al op de vloer van de vrachtcontainer van Kruiser Twee. Slaperige Sprokkelaars hadden zich vertoond om te kijken waar al die opwinding vandaan kwam. Slaperige Demonen kropen onder hun zeil. En de weg naar beneden leek bijna open te liggen.

Ergens achter die zwarte wolken moest de opzij schuivende schaduwplaat een steeds groter deel van de zon ontbloten, maar het enige licht dat in de storm tot hier beneden doordrong was dat van furieuze bliksemschichten.

Vier Sprokkelaars en Valavirgillin liepen door de striemende regen naar de top van de Trappenstraat. Daar gingen ze de koepel binnen, op de voet gevolgd door alle humanoïden behalve de Demonen. Ze klommen over de reusachtige treden naar de verbazingwekkende keuken.

Silack nestelde zich in het bewegende kastje. Alleen de andere Sprokkelaars wisten hoe en waarom hij was uitgekozen. De vlammer paste moeiteloos tussen zijn armen.

‘Vuur ermee op een muur. Of een vampier, maakt niet uit,’ droeg Manack hem op. Hij was zenuwachtig en had een handgeweer van de Machine-mensen vast, waarvoor hij allebei zijn handen nodig had. Ik kom meteen na jou naar beneden met niets anders dan dit ding bij me, en als ik beneden ben wil ik licht hebben. Ik wil zien wat op ons af komt! Dus het eerste wat je doet als je buiten bent is zorgen voor licht!’

Ze deden het deurtje achter Silack dicht en zetten de schakelaar in de onderste stand. Er was genoeg licht om de draagkabel te zien trillen. En er was ook geluid genoeg.

Toen verstomde het motorgeruis.

Ze wachtten.

Manack probeerde de schakelaar naar boven te zetten, maar deze gaf niet mee. Vala weerhield hem ervan grof geweld te gebruiken.

De schakelaar klikte uit eigener beweging naar boven. De kabel begon weer te trillen. Ze wachtten tot het kastje voor hun ogen opdook.

Silack liet zich naar buiten rollen en hapte naar adem voor een luide kreet. ‘Licht!’ brulde hij.

Perilack wierp zich op hem voor een knellende omhelzing. Hij sprak over haar schouder. ‘Manack, het spijt me, maar het schakelpaneel zat vlak voor mijn neus, en ik bedacht dat ik misschien snel weg zou willen wezen als de lampen eenmaal brandden, en, flup, dat had ik goed bekeken! Want toen ik klaar was bleken alle lampen aan te gaan, tegelijk, en ik —’

‘Zijn ze aan?’ gilde Perilack.

‘Ja!’ juichte Silack, en zijn hele gehoor rende weg.

Valavirgillin hijgde en strompelde toen ze bij de Baanstraat was aangekomen. De Sprokkelaars en de Roden snelden ver voor haar en de andere Machine-mensen uit. De Grasreuzen kwamen bonkend achter hen aan.

De lichten van de Baanstraat waren ondanks de regen in alle helderheid te zien. Het hele gezelschap liep in een drom naar beneden.

Er was nu ook onder de zwever licht en ze zagen een verkeerschaos als uit een nachtmerrie. Het centrale bouwwerk, het toneel, de vensters, de watervallen en alles eromheen baadden in een genadeloze lichtgloed. Het Schaduwnest was lichter dan het gedempte daglicht buiten. Vampiers die in het schijnsel gevangen zaten probeerden weg te komen en vampiers die terugkeerden van hun jacht probeerden binnen te komen.

‘Meteen toen de lampen brandden schoten de vampiers alle kanten op,’ riep Silack. ‘Twee of drie tientallen kwamen op de gedachte dat de kantoren een soort grot vormden. Er is daarbinnen een open ruimte die aan de ene kant uitzicht biedt op het toneel en aan de andere kant op het sprekerspodium — dat heeft Harpist goed voorspeld — en die in verbinding staat met alle kantoren. Er kwamen van drie kanten vampiers op me af. Manack, ik heb het deurtje open laten staan toen ik uit het bewegende kastje was geklauterd. Al meteen toen ik beneden was aangekomen wist ik dat ik het kastje nooit zonder mij mocht laten vertrekken!’

‘Jij hebzuchtige flupwroeter, jij —’

Ik weet het, Manack.’

‘Jij wilde alle eer alleen voor jezelf!’

Ik was dolblij dat het kastje nog beschikbaar was! Ze bestormden mij, ik vuurde en ik maakte dat ik wegkwam!’

Er ontstonden nu moordende gevechten tussen vampiers die weg wilden en vampiers die naar binnen wilden. Drie windingen hogerop stonden de Grasreuzen de vechters luidkeels aan te moedigen. Nog even en ze zouden onder elkaar weddenschappen gaan afsluiten!

‘Allemaal luisteren!’ riep Valavirgillin. ‘Volgens mij is dit het beste moment om weg te komen. De meeste vampiers zijn nog op jacht en degene die hier rondlopen zijn in verwarring en half blind. Als we nog een tiendeel van een dag aarzelen zijn de jagers terug en dan moeten we wachten tot het weer nacht wordt! Daarvoor heb ik te veel honger! Dus we gaan nu!’

Als ik gek ben, leg dan uit waarom!

Ze keken haar aan in een stilte die alleen werd verbroken door het gekrijs van duizenden vampiers.

‘Nu!’ herhaalde ze, en haar mensen begonnen te rennen.

Louis zag drie Zeilers over de dakrand van het raadhuis kijken. Ze toonden moed, maar ze zagen niet meer dan hijzelf zag. Het venster in de rotswand was nog steeds een donker stukje rotswand, verder niets. Het spionageweb van Verst-in-de-achterhoede lag nog steeds in de duisternis van een gesloten vrachtcontainer op een zeswielige kruiser.

Verst-in-de-achterhoede meldde zich in Interspraak. Ik kan hen nog horen, Louis. En ruiken.’

De donkere rotswand werd een donker venster. Een Piersons-poppenspeler stond te dansen en ontelbaar veel andere bewogen zich op de achtergrond in grillige patronen: een schemerig woud van eenogige slangen.

Louis was geamuseerd. ‘Dans je in het donker?’

Verst-in-de-achterhoede maakte een pirouette. ‘Een vaardigheidstest. Lang, heel lang geleden was duisternis heel gewoon. Het is niet onmogelijk dat iemand van ons ooit opnieuw met duisternis te maken krijgt.’

Dus ze testten elkaar met het oog op hun paringsprivileges, zoals ook de Vruchtbaarheidsraad dat op de Aarde deed. Verst-in-de-achterhoede hield zijn kundigheden op peil. Maar hij had gezegd… ‘Wie kun je nog horen?’

‘Valavirgillin en haar gezelschap. Hoewel de toegangsdeur tot de container dicht is, kan ik hun stemmen nog verstaan. Ze organiseren de verdediging van hun kruisers. De wagens zijn in beweging, maar ze worden van alle kanten belaagd door vampiers. Wil je het horen?’

‘Zo meteen. Ik vraag me af wat onze Demonische waarnemers van jouw gedans vinden.’

‘De kleine wisselt voortdurend van positie. De grote beweegt zich niet. Zou je hem willen vangen?’

‘Nee…’

‘Houd je vertaalapparaat tegen de kern van mijn netwerkoog. Ik zal zorgen voor een vertaling.’

Louis waadde door de ondiepe poel naar de rotswand. Het venster bood nog steeds een schemerige, naar de randen toe wazig wordende aanblik van een hele horde dansende Poppenspelers, maar vlak voor zijn neus zweefde nu een zwarte klont — ter grootte van een onregelmatig gevormd hart — waar Louis zijn vertaler tegenaan drukte.

Hij hoorde stemmen: menselijke, soms half dierlijke; bassen en tenoren en hoger; woede en opwinding en paniek. Opeens een kreet van verrassing, gemengd met pijn, nog meer kreten, en toen de doffe plof van een lichaam dat op het netwerkoog zelf viel. Een keer herkende hij Valavirgillins stem; ze brulde orders zoals ze dat in zijn aanwezigheid nooit had gedaan. Verder was het een onontwarbare chaos van geschreeuw en andere geluiden.

De volgende minuten nam het vampiergekrijs langzaam af. Toen klonk er — Louis vond het een akelige, schokkende ervaring — een koel, zangerig, verleidelijk geluid, een stem die niet echt praatte… Abrupt brak dit geluid af, en er volgde een griezelige stilte.

Vala leidde haar expeditie stroomafwaarts, want stroomopwaarts krioelde het van de vampiers die terugkeerden van hun jacht. Ze liet de kruisers nog een tiendeel van de dag doorrijden nadat ze de laatste vampiers hadden afgeschud. Gladde, zwarte koppen doken op in de rivier: de Thuisvloed-mensen wisten haar bij te houden.

Kruiser Een reed nog steeds toen Beedj de achterdeur van de container opende en naar binnen kroop.

Vala wachtte.

Er werd iets zwaars naar buiten gerold.

Paroom. Ze hadden zich massaal op hem gestort en geprobeerd hem in stukken te scheuren, terwijl zijn vrienden van boven en opzij op de vampiers inhakten. Een andere vampier had Perilack zwaar gewond met zijn klauwtjes.

Beedj klom naast haar op de bestuurdersbank. ‘Dood,’ zei hij.

‘Perilack ziet er niet slecht uit. Ik heb zijn snijwonden gewassen met brandstof. Helpt dat echt?’

Vala knikte. Ze vroeg zich af of Treurbuis en Harpist aanstoot zouden nemen… of ze zouden begrijpen dat Parooms lichaam beter kon worden achtergelaten voor vreemden dan dat het aan hen beiden, zijn vrienden, werd gegeven. Ze zei niets tegen de beoogde opvolger van de Thurl. Het was allemaal zijn eigen beslissing.

Er strekte zich een weidelandschap uit naast de rivier dat eruitzag als veelbelovende jachtgrond. Valavirgillin hield iedereen dicht bij elkaar, alle soorten humanoïden die ze bij zich had, en dwong iedereen een handdoek voor het gezicht gebonden te houden. Er konden nog vampiers in de buurt zijn.

Vala had uit de kadeloodsen een aantal stapels stof meegenomen. Ze had Rooballabl en Fudghabladl een grote, langwerpige lap van een gaasachtige stof gegeven om hem als visnet te gebruiken. Dat hadden ze met veel succes gedaan, zodat er nu een overvloed was voor iedereen die vis kon eten.

De Grasreuzen hadden een eetbare soort riviergras gevonden. Er waren prooidieren in de omgeving. Roden en Sprokkelaars hoefden niet te wachten tot er een vuur was aangelegd. De Machine-mensen hadden een grote kookpot boven het vuur gehangen, die ze volstopten met wortels en vis.

Haar mensen hadden eindelijk weer te eten.

Valavirgillin nam het gezelschap op terwijl ze zat te wachten. Tegger zag er stukken beter uit nu zijn maag gevuld was. Forn en Barok waren samen bezig het eten te bereiden. Misschien dat ze eikaars aanraking vermeden, maar dat was moeilijk te zeggen.

Treurbuis en Harpist hadden zich een twintigtal manshoogten verwijderd, en dat was maar goed ook, want ze zaten ginds geknield te eten. De Demonen hadden een humanoïde van het Boerenvolk gevonden, misschien een gevangene van de vampiers die onderweg naar het Schaduwnest was bezweken. Even had het erop geleken dat de Demonen het lijk helemaal tot binnen het kamp wilden slepen!

Op de passen in de verte wemelde het nog steeds van de vampiers. Ze werden aangetrokken door het tumult rond het Schaduwnest. Uiteindelijk zou Vala achter hun linies moeten zien te komen.

Geleidelijk werd haar stemming somberder; misschien kwam het door de honger. In een rare opwelling liep ze naar de Demonen.

Treurbuis zag haar naderen. Ze kwam haar tegemoet, maar bewaarde een beschaafde afstand. ‘Je hebt nog niet gegeten,’ zei ze.

‘Dadelijk.’

‘Het zal je opkikkeren. We zijn ontsnapt, Valavirgillin. We zijn vrij en we hebben een verhaal te vertellen waar geen enkele andere humanoïde aan kan tippen.’

‘Treurbuis, wat hebben we hier eigenlijk bereikt?’

Ik begrijp niet wat je bedoelt.’

‘We zijn tot hier gekomen. We hebben een weg naar boven gevonden. We hebben het grootste deel van Louis Wu’s magische stof opgebruikt. We hebben ons vrij baan naar beneden gevochten. We hebben een stel vampiers gedood en de rest naar buiten gejaagd, de regen in. We zijn een kruiser kwijtgeraakt, en Paroom. Waar kan ik verder nog over snoeven?’

‘We hebben Foranayeedli gered. Jij hebt tien mansgewichten aan perfect geconserveerde antieke stoffen in je kruiser geladen.’

Vala haalde haar schouders op. Zeker, ze zou een flinke winst maken dank zij de spullen die ze uit de loodsen had meegenomen — en niet alleen de stoffen. En Forn… ja, inderdaad.

De Demonvrouw Het een afgekloven rib op de grond vallen en kwam iets dichterbij. ‘Baas, we hebben een eind gemaakt aan de vampierplaag!’

‘Ach, Treurbuis, we hebben de vampiers alleen verjaagd. Nu zullen ze zich verspreiden over alle landen om ons heen. De vampierplaag wordt er alleen maar erger door!’

‘De volgende generatie, veertig of vijftig falans na vandaag, zal veel minder talrijk zijn,’ merkte Treurbuis onverstoorbaar op. ‘Je mag gerust nu al snoeven! De tijd zal je gelijk geven.’

Ik zie niet in hoe —’

‘Valavirgillin, je hebt de aantrekkingskracht van de vampiergeur ervaren. Geen enkele humanoïde kan die weerstaan, zelfs een Rode Herder niet. Is het nooit bij je opgekomen dat ze diezelfde geur ook gebruiken om een paargenoot te verleiden?’

‘Hoezo?’

‘Vampiers scheiden hun geur af wanneer er prooi in de buurt is. Maar na het eten is het tijd voor de voortplanting. En ook als ze de veilige beschutting van een grot hebben gevonden is het tijd voor de voortplanting — en in zo’n grot, waar ze met velen bij elkaar hokken, blijft de geur geconcentreerd hangen. Het was hun paringsgeur in de tijd dat hun voorouders leken op die van ons, en het is nog steeds hun paringsgeur. Maar nu hebben we hun grot afgepakt en het hele stel de regen in gejaagd, een regen die al voortduurt sinds Louis Wu een zee heeft laten koken, baas. De regen spoelt hun paringsgeur af.’

Valavirgillin dacht erover na tot ze het geloofde. Toen richtte ze zich op en juichte: ‘Ze zullen zich nauwelijks meer voortplanten!’

De dag liep ten einde. Voor het nacht werd moesten de kruisers buiten het bereik van de vampiers gebracht zijn. De volgende ochtend wilde ze brandstof van Kruiser Twee overhevelen om met Kruiser Een naar huis te vertrekken.

‘En jullie,’ zei ze, ‘jullie hebben het bronzen web.’

‘Ergens onder de Boog kan Louis Wu via dat netwerkoog dingen zien en horen. Er is iets dat we de tovenaar beslist willen laten zien… als de tovenaar nog leeft, en de moeite wil nemen om te kijken, en als het web nog steeds functioneert als een venster.’

‘Jullie zullen ergens anders brandstof vandaan moeten halen,’ zei ze tegen Treurbuis.

De Demonvrouw knikte gelaten. ‘We zullen onze behoeften kenbaar maken. Het Nachtvolk zal overal tussen hier en de randmuur brandstofdepots voor ons inrichten. Ik neem aan dat Tegger en Warvia je hebben verteld dat ze met ons mee reizen?’

‘Geen slecht idee. Er zijn overal Roden. Ze zullen ergens een nieuw thuis vinden.’

Ta.’

‘Hoe had je gedacht een handelskruiser te kopen?’

Treurbuis knipperde even met haar ogen. ‘Aha, de legendarische hebzucht van de Machine-mensen. Valavirgillin, we hebben Kruiser Twee nodig om een einde te maken aan een gevaar dat iedereen die onder de Boog leeft bedreigt. Je weet genoeg om mijn woorden serieus te nemen.’

‘Serieus, jawel, maar het vervoer van jullie zware spionageding maakte geen deel uit van onze overeenkomst.’ Valavirgillin glimlachte, want ze herinnerde zich de onderhandelingen in de schaduw van de omwalling van het Grasreuzendorp. Wat had ze zich ingespannen om de Demonen over te halen mee te doen aan haar aanval op het Schaduwnest! En achteraf bleek dat ze daar met geen kanon van te weerhouden zouden zijn geweest!

‘Jullie hebben… eh… enige moeite gedaan om Louis Wu’s spionageweb in handen te krijgen. Ik neem aan dat jullie hebben gemeend dat voor mij verborgen te kunnen houden, maar hoe?’

Het schouderophalen van een Demon wekte de indruk dat beide schouderbladen een eigen leven leidden, los van de romp. ‘Hoe konden we weten of we het web niet gewoon konden losmaken, oprollen en onder onze arm meenemen? Maar het bleek vast te zitten in een keramische laag, en daarom moeten we onze behoefte openlijk uitspreken. Valavirgillin, we willen je kruiser kopen.’

Ze noemde een bedrag. ‘Betaalbaar in Centraalstad, via een agentschap van het Nachtvolk naar je eigen keuze, meteen bij je thuiskomst.’

‘Verkocht.’

Het bedrag was aan de schrale kant, maar wat dan nog? Lang voordat zij thuis zou zijn om het te incasseren zou Treurbuis beschikken over brandstof en Kruiser Twee gewoon kunnen inpikken. ‘Maar ik zal dit misschien moeten uitleggen aan mijn superieuren. Zal jouw volk me daarin steunen?’

‘Je zakenpartners zullen evenveel vernemen als ik jou vanavond zal onthullen. Sommige geheimen houden wij voor onszelf. Maar laten we eerst onze buikjes vullen, baas. Is jouw maaltijd nu nog niet klaar?’

Foranayeedli gilde twee woorden in Vala’s eigen Centraalstaddialect. ‘Baas! Happen!’

En opeens voelde ze hongerkrampen rond haar maag. ‘Dat is mijn geheime naam,’ zei ze tegen Treurbuis, en ze liep weg.

18. De prijs en de clausules

Weversdorp, AD 2883

Zelfs de Zeilers hadden zich inmiddels teruggetrokken. Twee warmte-vlekjes in het hoge gras en Louis Wu waren nu nog het enige publiek bij het dansen van Verst-in-de-achterhoede.

Het tempo was nu hoog, maar Verst-in-de-achterhoede leek geen moment in ademnood te komen. ‘Dit is nog niet voorbij, Louis. De Demonen wilden het netwerkoog hebben. Ze moeten daar een reden voor hebben. Ik heb een deel gehoord van wat ze de Rode Herders hebben verteld. Ze hadden het over druipbergen en problemen met het scrith-oppervlak.’

‘Vraag het hun.’

‘Nee, dat ene geheim wil ik nog bewaren. Laat hen eerst maar een poosje worstelen voordat ik spreek. Laat ons eerst maar eens kijken hoe dringend ze jouw aandacht wensen.’

‘De mijne?’

‘Louis Wu, die een oceaan aan de kook heeft gebracht, o Subtielste Aller Tovenaars! Zij weten niets van Verst-in-de-achterhoede. Louis, je vertoont duidelijke tekenen van verval. Wil je medische verzorging?’

‘Ja,’ zei Louis Wu.

‘Uitstekend,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Er moet compensatie komen voor het risico en de inspanning die ik lever door mijn brandstofsonde naar je toe te sturen. Je hebt de vrije hand gehad…’

Louis maakte een afwerend gebaar. ‘Riskeer je sonde niet; die kun je nog nodig hebben. Ik zal terugkeren via de weg waarlangs ik gekomen ben: het stroomdal van de Shenthy. Er zijn fouten begaan die ik geen tweede keer hoef te maken, dus het zal nu iets sneller gaan. Ik was elf jaar onderweg tot hier, dus de terugtocht zou een jaar of negen moeten duren, misschien minder.’

‘Louis, ik heb een stapschijf op mijn brandstofsonde gemonteerd. Die kan je binnen een Ringwereld rotatie bereiken. En een paar tellen later ben je aan boord.’

‘Die sonde is jouw brandstofbron, Verst-in-de-achterhoede, en —’

Ik heb de Hete naald van Onderzoek al van nieuwe brandstof voorzien; het schip zit trouwens nog steeds vast in een massa gestold lava.’

‘— ik moet er niet aan denken welke prijs je zou vragen voor het inzetten van de sonde. Bovendien zul je toch eerst je medische apparaat moeten verplaatsen naar het bemanningsverblijf of het landersruim…’

‘Dat heb ik al gedaan.’ Het beeld veranderde en Louis keek de cabine in die hij elf jaar niet had gezien. Er stond een hoge kist op de plek waar hij en Chmeee hun gymnastische oefeningen plachten te doen.

Wel, verrek, Verst-in-de-achterhoede was gretig! Ik heb de Verborgen Patriarch een paar duizend kilometer stroomafwaarts achtergelaten. Heb je daar niet ook een stapschijf aan boord gebracht? Ik kan er in zeven of acht falans zijn.’

‘Twee jaar? Louis, de zaken beginnen dringend te worden. Het schijnt op Ringwereld te wemelen van beschermheren!’

‘O ja?’ Louis Wu speelde de onschuld zelf, maar in zijn binnenste begon zich een brede glimlach te vormen. Ja, het kwam allemaal neer op beschermheren!

‘Voordat ze stierf zei Teela dat ze één Demon-beschermheer in leven had gelaten om de randmuur te verdedigen. Ik kan bevestigen dat de reparatieploeg nog steeds actief is.’

‘Laat het me zien,’ zei Louis.

Het scherm in de rotswand toonde een snelle, horizontale camerabeweging over een muur die zestienhonderd kilometer hoog was. De onderkant van de randmuur deed denken aan een gebeeldhouwde fries: bergwanden die waren uitgehakt in een eindeloze muur die de kleur had van de maan van de Aarde. Er naderden verticale lichtbanen over die muur, maar hun beweging was nauwelijks te zien. Druipbergen stonden als een kartelrand van halve kegeltjes tegen de voet gedrukt — stuk voor stuk acht tot elf kilometer hoog. Aan de bovenkant van dit gedeelte van de randmuur wezen twintig zwakke violette vlammen in de richting van de sterren.

‘Dit zijn de stabilisatiestuwers van de randmuur zoals ze eruitzagen toen we hier arriveerden. Ik testte toen een van de netwerkogen, het exemplaar dat de Demonen nu hebben. Kijk, vijf jaar later, dus zes jaar geleden…’

Hetzelfde uitzicht, weer ’s nachts, maar de spookvlammen waren gedoofd.

‘Ringwereld hing toen weer op haar plaats,’ zei Louis. ‘Inderdaad. Maar ik ben blijven observeren. Zie je de stuwers niet, Louis?’

De camera zoomde in. Nu kon Louis de donkere mond van de druippijpen hoog boven de druipbergen onderscheiden, en spookachtige vormen die veel groter moesten zijn dan hij dacht. Koperkleurige torussen, steeds in paren van twee, cirkelden rond de smalle wespentailles van eenentwintig zandlopervormen van fijn draadwerk: de kolossale skeletten van stabilisatiestuwers.

‘Zes jaar geleden?’

‘Toen zag ik het voor het eerst. In beslag genomen door mijn dansen heb ik misschien iets gemist…’ — hij aarzelde even — ‘… een falan lang?’

Eenzaam tot de rand van de waanzin, geobsedeerd door een dans met spookverschijningen. Arm kuddedier, ooit almachtig, nu helemaal alleen, verstoten doorzijn soortgenoten…

Louis schudde deze gedachten van zich af. ‘Dus iemand heeft de eenentwintigste motor weer gemonteerd, de motor die wij op het platform van de ruimtehaven hadden aangetroffen.’

‘Ja, maar er eerst een kopie van gemaakt! Hier, minder dan twee jaar geleden…’ Drieëntwintig stuwers, plus een vierentwintigste die scheef hing en nog niet gemonteerd was. Louis kon niet zien hoe het ding werd voortbewogen, maar hij zag dat de zandloper met kleine rukjes van positie veranderde.

‘Mijn netwerkoog heeft geen groter oplossend vermogen dan dit. Maar het is duidelijk dat er nieuwe stabilisatiestuwers worden gefabriceerd en dat ze in hun houders aan de bovenkant van de randmuur worden gemonteerd. Is dit geen bewijs voor de activiteit van een beschermheer?’

‘Meer dan een,’ zei Louis. ‘Fabricage, transport, montage, supervisie.’

Een korte aarzeling. ‘Louis, sommige humanoïden leven in kudden of stammen bijeen, maar volgens mijn gegevens is dat met beschermheren niet het geval. Ik geloof dat ik de supervisie over al deze activiteiten in mijn eentje af zou kunnen. Is één beschermheer niet tot hetzelfde in staat?’

‘Hmm. En de verdediging?’

‘Er is inderdaad een tweede beschermheer die de meteorenafweer gebruikt om binnendringende ruimteschepen te vernietigen.’ ‘Akkoord.’

‘En dat ongeziene wezen dat de Rode Herder volgt?’

‘Nee, die krijg je er van mij niet bij. Een Demon die andere Demonen in de gaten houdt. Lokale politiek.’

‘Louis, denk na! We hebben hem het vampiernest zien binnengaan! Het moet een beschermheer zijn, anders zou hij last hebben gehad van de vampiergeur.’

‘Wel… akkoord. Wat had hij daar te zoeken, denk je?’

‘De Rode Herder beschermen, dunkt me. Misschien is hij zelf van dat ras. De volgende keer zal hij wel opduiken in de rivier, vermoed ik.’

‘Ja, zo’n stiekemerd kan zich niet veroorloven rond te lopen met een vampierluchtje om zich heen. Maar we zullen hem niet zien, want je camera ligt in een container op een —’

‘Drie beschermheren, Louis. Zes tot acht als jouw schatting wat betreft de taakverdeling juist is. Oorlog tussen Pak-beschermheren heeft hun eigen wereld in een radioactieve woestenij veranderd!’

Ik begrijp wat je bedoelt,’ zei Louis onaangedaan.

‘Beschermheren van verschillende soorten kunnen Ringwereld in stukken blazen die naar alle kanten de ruimte in schieten! Louis, we kunnen geen twee jaar meer wachten. Ik kan in stasis vluchten tot het einde der tijden, maar jij kunt niet eens de Hete naald van Onderzoek bereiken!’

‘Misschien werken ze samen,’ zei Louis. ‘De verschillende humanoïden van Ringwereld kunnen goed met elkaar opschieten. De soorten zijn afhankelijk van verschillende grondstoffen en territoria, en ze werken allemaal samen met de Demonen. Als je daar eenmaal aan gewend bent kun je met iedereen samenwerken.’

‘Er was oorlog tussen de Rode Herders en de Grasreuzen.’

‘Verrek, Verst-in-de-achterhoede, ze hadden toen allebei hetzelfde gras nodig!’

‘Toch heb ik het gevoel dat de situatie urgent is.’

Louis rekte zich uit, maar bleef zitten. Zijn gewrichten kraakten en zijn spieren protesteerden zelfs tegen dit onnozele oefeningetje.

‘Ik heb een voorstel,’ zei hij. ‘Stuur je brandstofsonde naar de plek waar ik de Verborgen Patriarch heb achtergelaten. Die moet je zonder moeite kunnen vinden. Ik vertrek stroomafwaarts en ga na of onze Stedenbouwersvrienden zich misschien weer bij ons willen voegen. Acht falans, twee Aardse jaren, één van jouw jaren. En daarna zal ik je medische dienstverlening aanvaarden, mits we tot een overeenkomst kunnen komen.’

‘Een overeenkomst?’ vroeg Verst-in-de-achterhoede.

Ik zal een contract opstellen.’

‘Je onderhandelingspositie is niet erg riant.’

‘Laat het me maar weten als je van mening verandert,’ zei Louis. Hij stond op en waadde naar de oever van de poel… wachtend op een muzikale kreet die hem dringend zou terugroepen.

Maar die bleef uit.

Louis werd langzaam wakker, nog half versuft wegens zijn chronische gebrek aan slaap. Sawurs lichaam, dat tegen het zijne bewoog, voelde lekker aan. ‘Rishen Wevers bij zonsopgang?’ vroeg hij. ‘Zelfs bij voorkeur!’

‘Akkoord.’ Louis activeerde zijn armen en begon met zijn vingers in haar vacht te kroelen. ‘Voelt heerlijk aan!’

‘Dank je.’ Ze strekte zich in haar volle lengte naast hem uit. Haar vingers streelden zijn schedel en woelden door de weinige haren die ze er aantrof. De overgang naar rishathra verliep soepel.

Het was toch echt een aardige gewoonte, welbeschouwd.

Ten slotte hief Sawur haar hoofd op om hem aan te kijken. ‘Moe of niet, je lijkt me heel ontspannen.’

Ik denk dat ik hem beet heb.’

Die avond.

Ik heb een contract opgesteld,’ zei Verst-in-de-achterhoede.

Ik ook,’ zei Louis Wu. Hij stak zijn vertaler omhoog. ‘Het zit in het geheugen, vooral losse aantekeningen.’

‘Die kan ik niet lezen. We zullen via dit kanaal moeten werken.’ Het rotsvenster stond plotseling vol zwart-op-witte geschreven tekst en was voorzien van een virtueel toetsenbord dat groter was dan Louis zelf.

Hun publiek mompelde waarderend. De meeste dorpelingen zaten om Louis heen en hij vroeg zich af wat ze eigenlijk dachten te zien.

Hij had de hele middag notities zitten inspreken die samen zijn contract moesten worden. Hij wilde niet uitgaan van een concept dat door Verst-in-de-achterhoede was opgesteld, want dat zou in strijd zijn met een elementair principe van alle onderhandelingen, en dat was Louis echt niet van plan.

Maar een ander principe hield in dat je als onderhandelaar nooit moest toegeven dat je haast had. Daarom vroeg Louis in Interspraak: ‘Hoe werkt dat?’

‘Wijs,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Linkerhand voor de cursor, rechterhand voor de letters.’

Louis probeerde het uit. Hij zwaaide met zijn armen als een enthousiaste dirigent. Mentale patronen dienen wellicht gewijzigd te worden… Louis wiste die tekst en schreef in plaats daarvan: Mentale patronen mogen onder geen enkele voorwaarde gewijzigd worden.

De paragraaf betaling zag er redelijk uit: hij zou een rekening krijgen ten bedrage van wat voor behandeling in de ziekenhuizen in het Solstelsel gangbaar was, te betalen in de vorm van dienstverlening tot een maximum van twaalf jaar.

Wacht even! ‘Pepkruiden en aanvullend medisch onderhoud?’

‘Geen sprake van.’

‘Wat dan? Een Poppenspelerexperiment?’

Ik heb geprobeerd te beschrijven wat ik aanbied: een aangepast, geheim programma van ARM.’

‘Hoe kun je de kosten daarvan dan afzetten tegen de tarieven die ziekenhuizen in het Solstelsel in rekening brengen? Jouw apparaat zou me ruwweg een jaar of dertig extra geven, is het niet? Dan geef ik je zeven jaar dienstverlening, te beginnen vanaf het moment dat ik uit het apparaat stap.’

‘Twaalf! Louis, dit apparaat reconstrueert je hele lichaam tot hoe het was toen je twintig was! Je kunt dan wel vijftig jaar vooruit zonder welke medische behandeling dan ook!’

‘Gezien de risico’s waaraan je mij als bediende wilt blootstellen mag ik blij zijn als ik vijftig dagen haal, en dat weet je best. Waarom zou ik anders al die jaren rust hebben gezocht, denk je? Zeven.’ ‘Akkoord.’

Louis verplaatste met zijn linkerwijsvinger de cursor. Bestede tijd wordt uitsluitend berekend op basis van daadwerkelijke acties, uitgevoerd op aanwijzing van Verst-in-de-achterhoede. ‘Wat is dit voor flauwekul? Wat dacht je van vergadertijd? Reistijd? Acties die niet op jouw aanwijzing plaatsvinden, omdat er geen tijd is voor overleg? Onbewuste probleemoplossing terwijl ik slaap?’

‘Schrijf het er maar bij.’

‘Je motieven zijn dubieus. Een eerlijk wezen zou een dergelijke clausule niet eens hebben geprobeerd!’

‘Zo gaat het nou eenmaal in onderhandelingen, Louis.’

‘Wil je mij leren hoe ik moet onderhandelen? Akkoord.’ Louis wiste de aanstootgevende zin en typte vervolgens met één vinger in de lucht: De dienstverlening zal eindigen exact zeven jaar na de wederzijdse aanvaarding van dit contract. Hij negeerde het gekreun van protest. ‘Nu heb ik nog een clausule nodig die me beschermt tegen de mogelijkheid dat je een betere dienaar van me wilt maken. Iets dergelijks heb je me nog niet laten zien.’

Er werd een tekstje toegevoegd. Louis studeerde er even op en zei toen: ‘Nee.’

‘Schrijf dan zelf iets.’

‘Nee. Kun je een manier bedenken om een kopie te maken van mijn versie van het contract?’ ‘Nee.’

‘Dan zullen we moeten wachten tot ik bij de Verborgen Patriarch ben. Ik zal morgen vertrekken.’

‘Wacht! Louis, waar je nu bent kan ik je gemakkelijk bereiken.’

‘Verst-in-de-achterhoede, ik vind echt dat ik erop moet staan dat je mijn contract accepteert, niet het jouwe. Als je het niet kunt lezen, hoe kun je dan wijzigingen voorstellen?’

‘Je moet het me hardop voorlezen.’

‘Morgen. Er is nog iets anders dat me dwars zit. Hoeveel tijd kost het jou om een zonnevlek te maken en vervolgens een superthermale laserstraal?’

‘Twee uur, soms drie. De omstandigheden wisselen.’

‘Er kwamen drie schepen door Vuist-van-God, niet ver hiervandaan, en iemand heeft ze uit de lucht geblazen. Een vierde schip landde aan de overkant van Ringwereld en ook dat werd verpulverd.

Heeft dat langer geduurd? Door al jouw snel vooruitspoelen heb ik het niet kunnen beoordelen.’ Ik zal het bekijken.’

Louis werd laat wakker. Sawur en de kinderen waren weg. Er was niets eetbaars over van de vorige avond. Louis ging naast de lege restanten van het kookvuur aan het werk.

Geen persoon of procedé zal enige wijziging aanbrengen in Louis Wu’s denkpatronen, noch op medische, noch op chemische wijze, noch op enige andere wijze, uitgezonderd na persoonlijk overleg met Louis Wu zelf op momenten dat deze ten volle bij zijn bewustzijn en geheel bij zinnen is. Overeenkomsten die tot stand zijn gekomen op momenten dat hij niet ten volle bij bewustzijn en/of niet geheel bij zinnen was, zullen niet bindend zijn.

Louis verwijderde het woord ‘dienstbaarheid’ uit de zin De periode van dienstbaarheid, en schreef: De periode van wederzijdse verbondenheid zal niet later eindigen dan zeven Aardse jaren na afsluiting van dit contract. Wu zal in deze jaren recht hebben op slaap, maaltijden en herstelperioden naar behoefte. Noodgevallen die deze vrije tijd verstoren en in beslag nemen zullen in drievoudige mate in mindering worden gebracht op de periode van wederzijdse verbondenheid. Sancties bij overtreding… wederzijds overeengekomen vakanties zullen aan de genoemde periode worden toegevoegd… Louis Wu mag elke opdracht weigeren die, naar zijn exclusieve oordeel, een onverantwoord risico inhoudt, onverantwoorde schade toebrengt aan lokale humanoïden en/of hun cultuur en/of hun leefwereld, of aan Ringwereld als zodanig, of die duidelijk in strijd is met ethische beginselen… Een paar onderhandelingspunten hebben kon nooit kwaad…

Hij rammelde nu van de honger. Hij wist waar hij wortels kon vinden. Louis gebruikte zijn lastschijf om erheen te gaan en zag kinderen rondzwerven in de hoger gelegen bossen aan de overkant van de Shenthy.

Sawur had twee grote paddenstoelen van verschillende soort gevonden en de kinderen hadden een landkreeft ter grootte van een konijn gedood. Ze bekeken vol belangstelling hoe Louis dit alles in bladeren wikkelde en er vervolgens een koker van natte klei omheen boetseerde.

Hij haalde zijn vlammer uit het afgesloten kastje op zijn lastschijf en met deze vlammer op microgolfstand — brede straal, gemiddelde intensiteit — verhitte hij de kleikoker tot er stoomwolken uitkwamen.

Daarna sloot hij de vlammer weer veilig weg. Te gevaarlijk om te laten rondslingeren.

‘Strill, Parald, zorg dat iedereen van deze koker afblijft. Ze zouden zich verbranden. Sawur? Ik wil je een afscheidscadeau geven.’ Is het tijd voor afscheid, Louis?’

‘De Netwerkhuizer heeft zijn brandstofsonde hierheen gestuurd om de rotswand van een venster te voorzien. De sonde moet nog in de buurt zijn. Ik verwacht haar binnen enkele uren.’ Hij sprong van het stapeltje lastschijven af. Ik zal je laten zien hoe het werkt. Ik vraag me af of ik mijn cadeau aan jou of aan het hele dorp moet geven.’

De schakelaars om een lastschijf te bedienen bevonden zich in uitsparingen aan de rand. Het vergde enige kracht om ze te bedienen. Beschermherenkracht. Louis wroette even met een tak die hij met beide handen vasthield, waarna de onderste schijf zich van het stapeltje losmaakte en naar beneden viel. Ze bleef een paar centimeter boven het gras zweven.

‘Wil je het vanavond aanbieden?’ vroeg Sawur. ‘Geef het geschenk aan het dorp, onder het beheer van mij en Kidada. Ik zal even verbaasd zijn als iedereen. Laat hem en mij zien hoe het werkt, maar niemand anders. En geen van de bezoekers.’

‘Akkoord.’

‘Dit is een prachtig cadeau, Louis.’

‘Sawur, jij hebt me mijn leven gegeven. Geloof ik. Misschien.’ ‘Je twijfelt nog steeds?’

‘Geef me een momentje.’ Louis sloeg aan een kant het kapje van zijn hard geworden kleikoker af. De paddenstoelen zagen eruit of ze gaar waren, en zo roken ze ook.

Ze smaakten heerlijk. Hij brak het restant van de koker open en zag dat het schaaldier eveneens gaar was. Het meeste vlees bevond zich in de poten en de scharen; de kinderen verdeelden deze onder elkaar. De staart leverde een paar happen voor Sawur en hemzelf.

‘Dat is beter. Ik kan niet goed nadenken als ik rammel van de honger. Nu, let op.’ Louis trok een cirkel in de modder. ‘Het kost licht tweeëndertig minuten om van deze kant van Ringwereld naar de andere te gaan en weer terug te komen.’ Hij hoorde zijn vertaler de tijd en de afstand toelichten.

‘Echt waar?’

‘Vertrouw me. Acht minuten voordat een zonnestraal de Boog bereikt. Zestien minuten doorsnee, dus tweeëndertig minuten om heen en weer te gaan. Als er hier in de buurt, niet ver van de Grote Oceaan, drie ruimteschepen uit een gat opduiken en ze worden tweeëneenhalf uur later vernietigd, en als er daarna een schip hier landt en dat wordt twee uur later vernietigd, waar bevindt zich dan de aanvaller?’

Sawur bestudeerde de schets en wees toen een plek aan. ‘Hier, aan de overkant van de Boog. Hij had eerst een half uur nodig voordat hij die eerste schepen zelfs maar kon zien!

‘Maar als dat volgende schip drie uur later wordt vernietigd?’

‘Dan zou de aanvaller zich hier bevinden,’ wees Sawur, ‘waar jij de Grote Oceaan hebt getekend.’

‘Juist.’

Toen de schaduw de zon raakte had Louis een contract afgesloten dat hem voldoende zou beschermen — als een Poppenspeler zich tenminste aan een contract hield.

Hij bood Weversdorp de lastschijf aan terwijl het avondmaal in de maak was. Ze eerden hem als een machtige tovenaar, een vashnesht. Toen wilden alle kinderen een ritje maken, hoewel hun ouders aandrongen op voorzichtigheid. Louis het Kidada zien hoe de zweefhoogte vast kon worden afgesteld op twee voet — dat moest veilig genoeg zijn.

Hij zag Kidada tussen de huizen door zigzaggen met een joelende Strill in zijn armen en hij hoopte dat ze het apparaat niet zouden opgebruiken met dit soort pleziertochtjes. Op zekere dag zouden ze het misschien nodig hebben om iets zwaars te tillen.

Het licht begon te verdwijnen. Jagers hadden een of ander roofdier gedood; het smaakte te veel naar kat. Wevers sneden porties af die ze meenamen naar de rotswand toen daar het venster oplichtte. Ontspannen gezeten op zijn stapeltje lastschijven, zoals het een ware tovenaar betaamde, knabbelde Louis aan gekookte rietstengels en aan een wortel die hij in een omhulsel van klei had gemicrogolfd.

De Poppenspelers dansten nu in een rondwervelende regenboog. Louis keek samen met de anderen toe en vroeg toen in Interspraak: Is dat vuurwerk bedoeld om het je extra moeilijk te maken?’

‘Het is om de schoonheid te verhogen. Louis, je moet naar me toe komen.’

‘Hoe gaat het met de onbevreesde vampierdoders?’

Ik hoor alleen hun stemmen. De kruisers zijn uiteengegaan. Kruiser Twee is in stuurboordrichting afgereisd met mijn netwerkoog in de vrachtcontainer. De Rode Herders spreken over een entiteit die door de mannelijke Rode Fluister wordt genoemd. Tegger denkt dat Fluister hem heeft verlaten. Warvia denkt dat hij gedroomd heeft. Ik denk dat Fluister onze stiekeme beschermheer is. Louis, wil je komen?’

‘We moeten overeenstemming bereiken…’ Ik ga akkoord met je contract.’ ‘Je hebt het niet gelezen!’

Ik stem ermee in op voorwaarde dat je er vanaf nu niets meer in verandert. Aangezien je niet beschikt over dwangmiddelen mag ik aannemen dat je een faire tekst hebt opgesteld. Mijn sonde zal binnen twaalf minuten arriveren.’

Louis keek naar de hemel. Er was nog niets te zien. ‘Waar zal ik opduiken?’

In je suite aan boord van de naald.’’

Suite? Het was gewoon een cabine, afgesloten, die hij had gedeeld met een Kzin! ‘Het contract kent me drievoudige vergoeding in tijd toe voor noodsituaties. Moet ik mezelf wapenen?’

‘Ja-’

‘Sawur, haal de kinderen uit het water. Verst-in-de-achterhoede, land in de rivier. Hoor eens, ik herinner me opeens dat ik moest kruipen door de schijf die je voor de brandstofvoorziening had gemonteerd. Die was erg krap!’

Ik trek lering uit mijn fouten, Louis. Ik heb tegen de zijwand van de sonde een stapschijf bevestigd die groot genoeg is voor jou en je lastschijven.’

Gelukkig heb ik voor noodgevallen altijd wat nuttige extra’s bij de hand, dacht Louis. Maar dat hoefde hij de Poppenspeler niet aan zijn neuzen te hangen. Uit zijn afgesloten kast haalde hij een flitslaser en een variantmes te voorschijn, twee krachtige wapens. Hij stelde de flits in op smal, dichtbij en intens. Hij schoof het mes twee voet uit, maar verminderde dat tot anderhalve. Als je je greep op een variantmes verloor, sneed het dwars door alles wat in de buurt was.

Er verscheen een violet-witte lichtflonkering boven de rots.

De brandstofsonde landde op haar fusievlam. De holle ruimte in haar neus was het eigenlijke brandstoffabriekje: daar bevond zich het filter dat alleen waterstofionen doorliet. Ook zat daar een stapschijf — eenrichtingstype — die amper breder was dan Louis’ heupen. Een eindje lager was nu echter ook een veel grotere stapschijf aan de romp gemonteerd, een ovalen plaat die een beetje aan een mislukte vleugel deed denken.

Wevers riepen ooh en aah en deinsden toen gauw terug voor de aanrollende stoomwolken. De vlam ging uit. Terwijl Louis hoger de lucht in zweefde, tot boven de sonde, raakte de nasmeulende aandrijfmotor het water, waarna de sonde kantelde, spetterend in het water viel en langzaam begon te zinken.

Het water boven de stapschijf vertoonde concentrische rimpelingen.

De schijf was dus actief. Toen hij er recht boven hing, schakelde Louis het stijgvermogen van zijn lastschijf uit en liet zich met al zijn schijven pardoes naar beneden vallen. Vanuit een ooghoek zag hij een schaduw die achter hem aan sprong.

DEEL TWEE

Dansend zo snel ik maar kan

19. De knobbelige man

Hete naald van Onderzoek, AD 2883

De Hete naald van Onderzoek was gebouwd rond een Algemene Productenromp Type 3, met binnenwanden om het domein van de Poppenspelerkapitein af te scheiden van dat van zijn buitenwereldse bemanning. Op dit moment was het schip meer een woning dan een ruimtejacht. De naald kon niet meer sneller gaan dan het licht omdat Louis de hyperaandrijving had losgesneden van haar ankerpunten, elf jaar geleden, om redenen die hem destijds valide hadden geleken. Het schip zelf was tijdens onderhandelingen met een beschermheer die ooit Teela Brown was geweest aan alle kanten ingesloten door magma.

In die periode, en ook daarna, had Verst-in-de-achterhoede overal in het schip stapschijven aangebracht, maar ook in het Reparatiecentrum en elders.

Louis verwachtte te zullen opduiken in het afgeschotte bemanningsverblijf. Verst-in-de-achterhoede was duidelijk genoeg geweest — al had hij het niet met zoveel woorden gezegd, of publiekelijk durven zeggen — in zijn suggestie dat Louis vooral vlug moest komen!

De vrachtschijven kwamen met een harde klap neer. Louis ving de stoot op met gebogen knieën, maar verloor niettemin zijn evenwicht. Iemand —’ begon hij te schreeuwen.

Iemand is me gevolgd! Verst-in-de-achterhoede… Maar ook hier waren de poppen aan het dansen!

Duizenden Piersons-poppenspelers strekten hun benen, maakten pirouettes en schopten afgemeten om zich heen: het toneel ter linkerzijde. Het zou een hinderlijke afleiding kunnen zijn, maar dat was het niet. Louis en Chmeee hadden geleerd dat deel van het schip te negeren. Dat was het domein van Verst-in-de-achterhoede, en de wand was niet van glas, maar van het volstrekt onverwoestbare materiaal dat Algemene Producten voor haar rompen toepaste.

Er was echter één tweehoofdige, driebenige Poppenspeler die zich — met formeel gekrulde en door juwelen versierde manen — aan deze kant van de wand bevond, tussen de keukenwand en een langwerpige kist ter grootte van een gekantelde transportcel.

Een knobbelige oude man in een flodderig vest, en met vervaarlijk uitpuilende ellebogen en knieën, zat Verst-in-de-achterhoede na.

Een verborgen stapschijf leidde naar het privéverblijf van de Poppenspeler. Verst-in-de-achterhoede moest er vlakbij zijn. Daar was hij onkwetsbaar. Maar zijn instincten waren kennelijk te sterk; in plaats van achteruit te blijven lopen draaide hij zich om.

Het gebeurde allemaal heel snel. Louis probeerde nog steeds zijn evenwicht te hervinden. Verst-in-de-achterhoede tolde om zijn as, zijn twee hoofden ver uit elkaar, maar keek met zijn verrekijkerblik — een pupillendistantie van een metertje — achterom. Hij kreeg zijn doelwit in het vizier en zijn achterbeen vouwde zich op en knalde recht op de knobbelige man af toen deze dicht genoeg genaderd was.

Verst-in-de-achterhoede had een harde trap in huis en het doel werd vol geraakt. Louis hoorde een metaalachtige klap; misschien droeg de knobbelige man een borstharnas. Maar harnas of geen harnas, elke normale humanoïde zou door zo’n trap in coma zijn geraakt. De knobbelige man raakte door de klap in een halve draai en zijn voeten verloren houvast, maar hij wist met een hand de enkel van Verst-in-de-achterhoede vast te grijpen, net toen deze zijn achterbeen introk voor een nieuwe trap, waardoor hij werd meegesleept. Hij kreeg aan weerszijden van de hoef grond onder zijn voeten en beukte met een vuist hard op de versierde manen van de Poppenspeler — daar waar de twee nekken aansloten aan het torso.

Bij Verst-in-de-achterhoede was dit in feite zijn schedel.

Louis probeerde zijn flitser in de aanslag te brengen. Te langzaam, te onhandig, en de half versufte Poppenspeler stond in de weg. En toen kreeg hij een dreun tegen zijn rechterpols, waardoor de flitslaser in een boog weg zeilde. Een metalen bal? Een nieuwe dreun sloeg het variantzwaard uit zijn hand.

Louis dook paniekerig weg voor het rondtollende draadlemmet.

Verst-in-de-achterhoede zat op de grond, ineengedoken tot een bol, zijn hoofd en zijn lange nekken afgeschermd achter zijn voorbenen. De vloer stond tot enkelhoogte onder water. De gevallen flitslaser lag ondergedompeld, maar verzond een felle lichtstraal door de transparante romp van de naald tot in het magma erachter.

Het draadlemmet had Louis niet in tweeën gesneden. Pure mazzel. Maar zijn handen en polsen voelden aan alsof ze verbrijzeld waren, en zijn evenwicht was nu helemaal ver te zoeken, en de knobbelige man kwam op hem af. Een beschermheer!

Louis het zich van de stapschijf naar een hoekje van de cabine rollen, en probeerde daar overeind te komen. Zijn rechterpols was één bonk stekende pijn. De linker was alleen gevoelloos.

Op de plek waar hij zich had bevonden verscheen nu opeens iets reusachtigs op handen en voeten. En dit wezen verhief zich vervolgens op de achterpoten: een grote oranje beer met een klein kanon in een van de kolossale handen.

De knobbelige man draaide zich om, dook naar de vloer en zwiepte met Louis’ variantmes naar de enorme indringer… een Kzin. Diens wapen vloog weg, met de grote klauwvingers er nog omheen geklemd. De Kzin bevroor in een gehurkte beweging en begon luid te brullen. De knobbelige man hield nu ook de flitser in zijn hand — dreigend. ‘Niet bewegen,’ zei hij tegen de Kzin. ‘Jij ook niet, Netwerkhuizer. Louis Wu, beweeg je niet. Verlangt je contract dat je sterft?’

De lippen van de knobbelige man waren achteruitgeweken en het tandvlees, boven en beneden, was vergroeid en had zich verhard tot puntige uitsteeksels die op elkaar sloten als een stompe snavel. Zijn stem klonk hees en vervormd, maar sprak Interspraak. Hoe had deze knobbelige man ooit Interspraak kunnen leren? Door Verst-in-de-achterhoede af te luisteren?

Contract!

De werkelijkheid begon tussen de pijnscheuten door tot hem door te dringen. Elf jaar geleden dat hij zo in de nesten had gezeten. Om tijd te winnen zei Louis: ‘Jazeker, onder omstandigheden die exclusief aan mij ter beoordeling zijn. Aanvaard je mijn contract?’

‘Ja.’

Na wat was voorgevallen was dit toch verbazingwekkend te noemen.

De mannelijke Kzin bloedde hevig aan de hand waarvan alleen de duim nog over was. Hij betastte die arm en probeerde de aderen af te knellen. Zijn blik was op Louis gericht. ‘Wat moet ik doen?’ vroeg hij.

‘Steek je arm boven je hoofd. Blijf de pols afknijpen. Probeer de bloedvaten dicht te drukken. Probeer vooral niet te vechten. Dat daar is een beschermheer. Verst-in-de-achterhoede, zet… hé daar! Verst-in-de-achterhoede, je middagdutje is voorbij. We moeten trouwens allemaal wakker worden.’

De Poppenspeler ontwarde zijn kluwen van lichaamsdelen. ‘Zeg het maar, Louis.’

De zwarte kist… ‘Jouw medisch wonderapparaat… Je kon het instellen om er een Kzin mee te genezen?’

‘Ja.’

‘Doe dat dan! Daarna kun je me vertellen wat er gebeurd is. Mijn tijd telt nu driedubbel, tussen haakjes, want dit lijkt toch echt verdacht veel op een noodtoestand.’

Verst-in-de-achterhoede was nog niet op zijn best. ‘Een gewonde, wildvreemde Kzin genezen?’ vroeg hij. ‘Nu meteen.’ ‘Maar, Louis —’

‘Ik sta onder contract! Het is in ons beider voordeel. Begrijp je dan niet wie dit moet zijn?’

De Poppenspeler knielde voor de kist en begon het bedieningspaneel in te stellen met zijn monden. De beschermheer had nog steeds de flitser en het variantmes in zijn handen. Louis kon niets bedenken om daar iets aan te doen, of aan de vreemde Kzin die was opgedoken, of aan het hinderlijke flikkerlicht van dansende Poppenspelers in zijn ooghoeken. Dus nu eerst maar eens één verrekt ding tegelijk!

De Kzin. ‘Hoe heet je?’

‘Acoliet.’

‘Zoon van Chmee,’ gokte Louis. Hij was vergeten hoe groot een mannelijke Kzin werd als je vlak naast hem ging staan. Deze kon niet ouder zijn dan elf jaar, en was dus nog niet helemaal volwassen. ‘Geen ware naam?’

‘Nog niet. Oudste zoon van Chmee. Ik daagde uit. Vader won. Leer wijsheid, zei hij tegen mij. Sluip achter Louis Wu aan. Acoliet.’

‘Ah… Verst-in-de-achterhoede, hoe lang duurt het om dat apparaat in te regelen voor het Kzin-metabolisme?’

‘Minuten. Geef de Kzin een drukverband.’

Louis liep naar de textiel verstrekker, langzaam — zijn handen duidelijk zichtbaar voor de beschermheer. Zijn rechterhand en pols waren lelijk gezwollen. Hij hield die arm boven zijn hoofd. Zijn linkerhand voelde verdoofd aan, maar functioneerde nog wel, meende hij.

De keukenwand bestond uit een reeks menu’s voor voedsel (zowel voor mensen als Kzinti), dieetvereisten, allergie-onderdrukkers, kleren, wasgoed enzovoorts. Louis had geen medicijnenmenu gezien, maar hij twijfelde er niet aan dat ook dat beschikbaar zou zijn als de nood aan de man kwam. Verst-in-de-achterhoede had de voormalige draadverslaafde natuurlijk geen toegang willen geven tot verleidelijke farmaceutische speeltjes.

Louis koos Sol/Noords/Formeel en vervolgens Stropdassen. Hij weerstond een paar kinderachtige opwellingen en koos een exemplaar met oranje en gele patronen die wel mooi zouden staan bij de vacht van een Kzin. Zelfs zijn blik dwaalde geen moment af naar het kleine Slavenhalers-graafwerktuig dat hij een eeuwigheid geleden met plakband onder het aflevervak had vastgeplakt.

De geur van de Kzin was zwak. Acoliet moest zich door vaak te baden nagenoeg geurloos hebben gemaakt om Louis Wu ongemerkt te kunnen volgen. Zijn oranje bont werd doorsneden door drie evenwijdige, borstelachtige strepen over zijn buik. Voor de rest waren de schaarse merktekens van zijn vacht een ratjetoe: de punten van zijn beide oren waren chocoladebruin, bijna zwart; er liep een brede chocoladebruine streep over zijn rug naar beneden, en een smallere, in de vorm van een komma, over zijn staart en zijn bovenbeen.

Hij was kleiner dan Chmee, ongeveer twee meter tien, maar even breed: een halfbloed. Zijn moeder was ongetwijfeld een van de archaïsche Kzinti op de Kaart van Kzin.

Acoliet ging zitten en stak zijn arm uit. Louis bond de dikke pols af met de stropdas, gebruik makend van zijn linkerhand en zijn tanden. Het bloeden nam af tot een traag druppelen.

‘Wie is mijn aanvaller?’ kreunde de Kzin.

‘Al sla je me dood, maar als ik moest raden… Hallo, knobbelige man?’ ‘Spreek.’

‘Verst-in-de-achterhoede en ik vermoedden allebei dat er een beschermheer in het Reparatiecentrum moest zijn. Je hebt binnenvallende schepen neergeschoten. Het tijdsverloop van die acties maakte duidelijk dat je hiervandaan aan het werk was. Verst-in-de-achterhoede heeft overal stapschijven gemonteerd. Een beschermheer zou een van die schijven zo kunnen herprogrammeren, dat ze verbonden werd met deze hier zodra iemand deze schijf zou gebruiken.’

‘En dan zou je hier vlak vóór mij kunnen opduiken. Pietepeuterige timing! Je had mij nodig als afleidingsmanoeuvre en je rekende op de vaste reflexen van Poppenspelers. Interessant, Verst-in-de-achterhoede, vind je ook niet? Je had een moment om te ontsnappen, maar in plaats daarvan deelde je een trap uit?’

‘Dat oude verhaal weer! Jawel, bij wijze van reflex keerde ik het gevecht de rug toe. Tevreden?’

Louis grijnsde. Zijn pijn was inmiddels wel uit te houden, maar hij was wat dronken van de adrenalinereactie. ‘Acoliet,’ zei hij. ‘Dit is een beschermheer. Bekijk hem goed. Ze zien er allemaal zo knobbelig uit, en ze zijn allemaal briljant en levensgevaarlijk.’

‘Zag eruit als gewoon een of andere humanoïde.’ De Kzin schudde zijn grote, met bont bedekte hoofd.

‘Hoe lang heb je me in het oog gehouden?’ vroeg Louis.

‘Nu twee dagen. Ik dacht: laat me eerst van u leren voordat ik me vertoon.’ ‘Wijsheid?’

‘Vader heeft over u gesproken. Hij gelooft dat hij datgene wat hij aan wijsheid bezit van u heeft geleerd. En dat ik dat ook zou kunnen. Maar een van de aaseters heeft me gezien.’

‘De jongen?’

‘Ja. U noemde hem Mirarp.’

Ik heb ook met zijn vader gesproken.’

‘De jongen en ik hebben met elkaar gepraat. Zijn vader was niet ver weg, luisterde mee, dacht dat hij zich verstopt had. Ik heb verteld wat ik van u weet. Ik ken geen geheimen die het bewaren waard zijn. Ik heb niet gesproken over Verst-in-de-achterhoede.’

‘Hoe denkt hij dan dat wij op Ringwereld zijn gekomen?’

‘U bedoelt de Boog? Ik heb gezegd dat u een schip had gekocht. Ik heb het met Mirarp niet gehad over instant verplaatsing. Ik geloofde vader niet. Toen u de transportcel —’

‘Stapschijf. Transportcellen zijn apparaten die we in de bekende ruimte en het Patriarchaat gebruiken. Ze zijn veel primitiever.’

‘Stapschijf… Ik sprong. Mirarp en zijn vader werden compleet verrast. Ze wisten niet wat ze zagen. Verrassing!’ fluisterde de Kzin, en hij zakte in elkaar. Zijn ogen vielen dicht.

‘Verst-in-de-achterhoede?’

‘Klaar. Breng hem maar.’

Louis zette zijn schouder onder Acoliets oksel en begon te tillen. Acoliet wist kracht te vinden om rechtop te staan, naar het medische apparaat te wankelen en er zich schuin voorover in te laten vallen.

Louis maakte het drukverband los en legde de Kzin recht. Hij vond het afgesneden stuk van de hand en de twee nutteloze helften van het zware handgeweer dat hij had vastgehouden. De halve hand raapte hij op.

Verst-in-de-achterhoede nam het stuk hand in zijn mond. ‘Doe het luik dicht,’ zei hij terwijl hij de hand door een andere opening naar binnen stak. Daarna ging hij met gekruiste knieën op de grond zitten en verborg hij zijn hoofden achter zijn onderbenen.

Weer in schoktoestand, dacht Louis.

‘Zelfmoord?’ vroeg de knobbelige man.

Eén hoofd vertoonde zich. Ik demonstreer hulpeloosheid. Dit betekent overgave,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Overgave, goed.’

De Kzin zou waarschijnlijk dagenlang in het apparaat moeten blijven.

Louis dreigde flauw te vallen.

Helse pijn maakte hem weer klaarwakker. De knokige handen van de beschermheer masseerden de botten in Louis’ rechterpols. Met zijn andere hand kneep Louis hard in de arm van de beschermheer. Hij kreunde en jankte. De werkelijkheid drong door de pijn slechts bij vlagen tot hem door. Pas toen de beschermheer zijn hand terugtrok dacht Louis eraan eens te kijken naar diens wapens. Misschien maar beter ook. Het vest van de knobbelige man bezat een opmerkelijke hoeveelheid zakken en vakjes, en in een daarvan herkende hij de vormen van zijn flitser. Misschien had Louis er wel bij gekund…

Goed, wat te doen voordat hij weer zou flauwvallen?

Het contract. Hij haalde zijn vertaalapparaatje te voorschijn en gaf het aan de Poppenspeler. ‘Dit is waarmee je hebt ingestemd. Lees het hardop voor, gegeven het feit dat onze metgezel zichzelf eveneens gebonden heeft.’

De Poppenspeler nam het apparaat aan. Zijn andere hoofd wendde zich tot de knobbelige man. ‘Waarom heb je dat gedaan?’

‘Ik heb bondgenoten nodig die geen beschermheren zijn. Beschermheren doden elkaar,’ zei de knobbelige man. Ik kan je houden aan een formele belofte die tot wederzijds voordeel is afgelegd. Lees voor.’

Verst-in-de-achterhoede begon te lezen.

De knobbelige man… of was het een vrouw? Het lichaam was iets korter, iets slanker dan dat van Teela Brown was geweest nadat ze beschermheer was geworden. De onbehaarde, leerachtige huid, de gezwollen gewrichten, het driehoekige gezicht, de bolle schedel — niets van dat alles hielp bij het raden van het geslacht. Louis meende dat hij sporen van mannelijke geslachtsorganen kon zien, maar daar zou hij niet op durven zweren.

Achter de ondoordringbare wand dansten miljoenen Poppenspelers. Verst-in-de-achterhoede moest gedacht hebben dat hij maar eventjes weg zou zijn.

‘… die, naar zijn exclusieve oordeel, een onverantwoord risico inhoudt… Exclusieve oordeel?’

Louis haalde glimlachend zijn schouders op.

‘… onverantwoorde schade… duidelijk in strijd is met ethische beginselen… Exclusieve oordeel?’

‘Verst-in-de-achterhoede,’ vroeg de beschermheer, ‘wil jij je op gelijke wijze aan mij binden?’

Verst-in-de-achterhoede floot verontwaardigd. ‘Je hebt het over pure slavernij! Hoe kun jij mij ooit compenseren? Wat ik Louis Wu aanbood was zijn leven! Dit vastgesteld zijnde: ik ga akkoord.’

Louis kon zich niet langer inhouden. ‘Wie ben je?’ vroeg hij de beschermheer.

Ik heb geen naam nodig gehad. Kies wat je wilt.’

‘Van welke soort ben je?’

‘Vampier.’

‘Je meent het niet.’

‘Jazeker.’

Louis stond weer op het punt flauw te vallen.

Hij had Teela Browns autodok, vast gelast aan de bovenste lastschijf, al een poos in het oog. Hij moest rechtop gaan staan om erbij te kunnen. Zijn tanden stijf op elkaar geklemd tegen de pijn, stak hij zijn gezwollen rechterhand in de diagnosesleuf.

De pijn trok weg. Een schermpje stelde hem vragen. Ja, hij wilde bij bewustzijn blijven. Nee, de daar genoemde medicijnen kon hij niet aanvullen. Het was een akelig lange lijst…

Zijn hele rechterarm leek nu verdwenen en hij voelde nergens anders echte pijn meer. Zijn geest was helder, vrij om wat te spelen met de fragmenten van de werkelijkheid en ze weer netjes aan elkaar te passen. Hij had zichzelf gebonden aan een dienstverband met een beschermheer… zo was het toch? En de beschermheer op zijn beurt had zich verbonden aan Louis, dat wil zeggen, tot limitering van zijn macht over Louis Wu. En de Poppenspeler had zich gebonden aan de beschermheer, en vice versa, volgens de termen van het contract dat Louis had opgesteld.

Hij kon horen wat de anderen zeiden, maar de woorden gleden het ene oor in en het andere uit. ‘Vereist zeer dringend… indringers… achter de Boog.’

‘Schepen van arm en het Patriarchaat,’ zei Louis. ‘Wedden?’ Politieke entiteiten hielden zich bezig met invasies; dat was hun aard. Hij had Ringwereld beschreven ten behoeve van officials van de Verenigde Naties. Chmeee had met zijn Patriarch gesproken. Welke andere organisaties konden van het bestaan van Ringwereld op de hoogte zijn? ‘Ook van de Vloot der Werelden?’ vroeg Louis.

‘Zo slecht ontworpen, zo beroerd beveiligd?’ De Poppenspeler snoof van verontwaardiging. ‘Die zijn niet van ons!’

‘Zijn de genoemde entiteiten gevaarlijk?’ vroeg de knobbelige man.

De Poppenspeler vond dat ze buitengewoon gevaarlijk waren, en dat zei hij ook. Louis was duizelig van de pijnstillers en droeg niet bij aan de conversatie.

‘Is het waarschijnlijk dat ze hun plannen opgeven?’

‘Nee. Ik kan je laten zien waar hun interstellaire transportschepen zich verborgen houden,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Die zullen niet meedoen aan een invasie. Zelfs jouw superthermale zonnenkrachtlaser kan de verste doelwitten niet bereiken. De schepen die landen zullen oorlogsschepen zijn, zonder hyperaandrijving.’

‘Laat kijken.’

‘Vanuit mijn cabine.’

Louis lachte inwendig.

De onzichtbare, niet-gemarkeerde stapschijf flitste uitsluitend naar de cabine van Verst-in-de-achterhoede, maar alleen hèm, niemand anders! En dan zou Verst-in-de-achterhoede zich achter een onkwetsbare wand bevinden. Hoeveel kans was er dat de knobbelige man daar in zou trappen?

Een vampier-beschermheer. Louis zette zijn mond aan het werk. ‘Wat eet je eigenlijk?’

‘Ik maak een soort groentemoes. Ik heb in geen achtentwintig falans bloed geproefd,’ zei de beschermheer. ‘Mijn honger is geen bedreiging voor jou.’

‘Fijn,’ zei Louis, en hij deed even zijn ogen dicht.

Hij hoorde: ‘Verst-in-de-achterhoede, je zult je contract maar één enkele keer verbreken. Laat me alle schepen van de invasievloot zien.’

Verst-in-de-achterhoede antwoordde met een schril gefluit, bestaande uit verschillende boventonen en subsonische bassen. Louis dwong zijn ogen weer open en zag de dansers verdwijnen. Ze maakten plaats voor roterende driedimensionale sterrenkaarten.

Het stelsel leek praktisch leeg, afgezien van Ringwereld en haar vierkante schaduwvlakken, maar toen flikkerden er ver van de Boog hele zwermen lichtjes in kunstmatige kleuren op, terwijl ook veel dichterbij tientallen kleine lichtpuntjes te zien waren. Louis kon op deze schaal geen bewegingen waarnemen, maar het leek alsof alle lichtjes posities innamen rond het systeem en alsof ze elkaar nog maar net hadden ontdekt.

‘Ik moet teruggaan om de Boog te verdedigen,’ zei de knobbelige man. ‘Jij moet meekomen.’

De Poppenspeler had daar geen zin in. ‘Alleen hier, in de Hete naald van Onderzoek, beschik ik over kaarten!’

Ik heb ze nu gezien. Kom.’

Louis was alleen.

En het beeld veranderde toen het tweetal was weggeflitst. Op het kapiteinsscherm verscheen een of ander driedimensionaal bedradingsysteem of zoiets…

Genoeg. Louis stutte zijn hoofd tegen de stapel lastschijven en sloot zijn ogen.

Hij doezelde weg. Zijn hoofd leunde tegen de lastschijven en zijn arm stak in de autodok. Telkens wanneer hij dreigde weg te glijden schoot hij wakker.

Achter de achterwand bevond zich het landersruim — een ruim dat praktisch leeg was sinds Teela de lander had verzengd. Louis kon zich niet meer precies herinneren hoe het daar vroeger had uitgezien. Kasten met ruimtepakken en wapens, natuurlijk, en een stapel stap-schijven. Hij had het vage gevoel dat Verst-in-de-achterhoede een en ander gewijzigd had — elf jaar ledigheid, elf jaar gefloten commando’s, dat kon eigenlijk niet missen.

De wanden links en rechts van de naald waren zwart. Het schip lag begraven in zwart basalt: afgekoeld magma.

Achter de voorste wand, het beeldscherm, zweefde een netwerk van lijnen en stippen — een soort mierennest bezien met behulp van diepteradar. De aanblik deed zijn geest op een of andere manier jeuken.

Hier stippen, en daar, en daar. Die twee met elkaar verbonden, en die drie. En daar een netwerk van wel tien stuks. Een eind naar rechts, helemaal in de diepte, leek een van de tien eigenlijk uit twee stippen over elkaar heen te bestaan. En die vage strepen op de achtergrond — vormden die een schetsmatige kaart?

Verst-in-de-achterhoede probeerde hem iets te laten zien.

Toen de druk van zijn blaas sterker was geworden dan zijn angst voor pijn, trok Louis zijn hand uit de sleuf en wankelde naar het toilet. Het was duidelijk dat hij nog steeds een medisch probleem had. Daarna dronk hij een flinke beker water. Hij at linkshandig een beschaafde Caesar-salade, voor het eerst sinds elf jaar. Afgelopen met het eten van wat hij maar kon opscharrelen! Dat was in ieder geval iets waar hij geen spijt van zou krijgen!

Hij bekeek zijn hand met een zuinig gevoel van voldoening. De zwelling was verdwenen en de botten leken nog op hun plaats te zitten.

Hij verliet de autodok nog twee maal. Toen hij de tweede keer terugkeerde van de recycler trof het patroon op het scherm hem opeens.

Stapschijven!

Zijn onderbewustzijn moest aan het werk zijn geweest. Deze kaart gaf aan waar Verst-in-de-achterhoede zijn stapschijven had gemonteerd. Verschillende waren er verspreid over de miljoenen kubieke kilometers van het Reparatiecentrum. Vier stuks waren er in de Hete naald van Onderzoek zelf. Die dubbele punt moest de brandstofsonde in Weversdorp zijn: een grote schijf voor transport, een kleinere voor waterstofionen.

Verst-in-de-achterhoede had hem dit nagelaten. Louis bestudeerde de patronen, prentte ze in zijn geest, probeerde te bevroeden wat de motieven van de Poppenspeler zouden kunnen zijn…

Maar alles maakte meteen plaats voor dansende Poppenspelers toen de knobbelige man binnenflitste.

De beschermheer had iets in zijn hand. Hij blies erop, onderwijl het gezicht van Louis bestuderend. Er zweefde muziek door de lucht, een houtblazersklank.

Kennelijk had Louis onbevredigend gereageerd, want de beschermheer stak het fluitje weg. Hij onderzocht Louis zoals een primitieve dokter dat zou hebben gedaan: hier en daar porrend om te horen waar het pijn deed. ‘Niet veel langer meer,’ zei hij toen.

Louis had een inval gehad. ‘Mijn keukenwand kan geprogrammeerd worden om bloed te leveren,’ zei hij.

‘Wil jij dat dan als eerste drinken?’

‘Nee, ik niet. Ik ben geen vampier. Eerst moet trouwens Verst-in-de-achterhoede een nieuw programma schrijven. Nee, wacht even, ik kan eens iets proberen.’

Hij het op de keukenwand een virtueel toetsenbord voor Kzinti-maaltijden verschijnen; het bestond uit de punten en komma’s van Hero’s Taal, die Louis enigszins beheerste. Hij zocht het uitgebreide menu af terwijl de knobbelige man vanachter zijn rug toekeek. De cuisine van Wunderland… nee. Die van Fafnir! Niet beschikbaar onder die naam. Kijk eens bij zeewezens, maar dan wel onder Shasht, want zo noemen de Kzinti hun planeet. Vlees, drank — te veel items. Probeer het eens met zoeken: vlees+drank. Vier items. Drie daarvan waren soepen op shreem-hzsis. De vierde keuze was shreem zelf.

NEGEER wettelijke verboden afkomstig van Shasht/Fafnir, Aarde, Jinx, Gordel, Slangenzwerm…

Er verscheen in het aflevervak een kom die gevuld was met een dikke rode vloeistof. De knobbelige man nam de kom in de hand. Daarna pakte hij Louis vast bij zijn onderkaak; het gebeurde zo snel dat Louis geen kans kreeg weg te duiken. De greep was als van staal. ‘Nu drink je,’ zei de beschermheer.

Louis opende gehoorzaam zijn mond en de knobbelige man goot een scheutje van de kleverige rode vloeistof naar binnen. De smaak was hem onbekend, maar Louis herkende de weeë geur. Toch slikte hij. Daarna begon de knobbelige man te drinken, onderwijl Louis in het oog houdend. ‘Je verbaast me. Waarom maak je bloed voor mij?’

Elf jaar lang had Louis alles gegeten waarop hij maar de hand kon leggen of wat onbekende humanoïden hem bij wijze van voedsel hadden aangeboden. ‘Ik ben niet kieskeurig,’ beweerde Louis.

‘Dat ben je wel.’

Wat hij geroken en geproefd had maakte hem in werkelijkheid inderdaad nogal misselijk. Ik heb me aan ons contract gehouden,’ verklaarde hij, ‘want dat vereist dat ik in jouw belang handel. Jij hebt inbreuk gepleegd. Naar mijn oordeel is het drinken van mensenbloed namelijk verkeerd voor mij, en dat heb ik ook duidelijk gezegd.’

‘Je bent klaar met je medische behandeling, zo te zien?’ vroeg de knobbelige man. ‘Trek een ruimtepak aan. Ga met me mee.’

‘Ruimtepak. Waar gaan we heen?’

De beschermheer gaf geen antwoord.

Louis grijnsde. Hij wees naar de doorzichtige achterwand. ‘Alles wat nodig is in een vacuüm, inclusief de luchtsluis en de lander, alles wat Chmee en ik zouden kunnen gebruiken om uit het schip weg te komen, bevond zich daar, in het landersruim. Ik kan er uitsluitend komen via een stapschijf. Verst-in-de-achterhoede hield ons gevangen.’

‘Had je geen contract?’ ‘Toen niet.’

Ik heb geleerd hoe stapschijven gebruikt worden. Kom hier.’

De knobbelige man beschikte over een hardhouten priem. Hij knielde naast de stapschijf en wrikte de rand daarvan omhoog.

Louis kon niet precies zien wat hij vervolgens deed; de vingers van de beschermheer bewogen zich te snel. Hij zag het stapschijvendiagram op het voorste scherm verschijnen; de lichtjes flikkerden. Toen drukte de beschermheer de stapschijf weer op haar plaats. Hij trok Louis op de schijf en ging naast hem staan.

Sinds de lander vernietigd was, was het ruim nagenoeg leeg. Er hingen ruimtepakken voor mensen en Kzinti en Poppenspelers. Een deur in de doorzichtige buitenwand van de luchtsluis gaf toegang tot een tunnel die door enkele kubieke kilometers gestold magma leidde, maar die sinds de oorlog met Teela Brown nooit meer gebruikt was.

Louis keek even naar de wapenrekken, maar bleef er uit de buurt. Hij nam een strak drukpak waarvan de ritssluitingen van de torso, de armen en de benen al open waren. De gordel zou hij niet nodig hebben. Hij begon zich in het pak te wurmen, maar slaakte opeens een kreet van pijn.

Voordat Louis om hulp kon vragen was de beschermheer al bij hem en hielp hij de half genezen arm en hand in de mouw en de handschoen van het ruimtepak. Daarna bond hij de stropdas die Acoliets drukverband was geweest om de hand, ritste de sluitingen dicht, schroefde de helm vast in de halsring en hing een luchtpomp op zijn rug. Vervolgens wachtten ze even tot het pak zich aan de vormen van Louis’ lichaam had aangepast.

De knobbelige man manipuleerde het bedieningspaneeltje van de grote stapschijf — een vrachtschijf. Louis liep zijn controlelijst na: helmcamera, zuurstoftoevoer, luchtrecycler, C02-niveau, watervoorraad…

De knobbelige man trok hem mee.

20. Brams verhaal

Reparatiecentrum, Meteorenafweer, AD 2883

De Kaart van Mars verhief zich tot vijfenzestig kilometer boven de Grote Oceaan: een Noordpoolprojectie op een schaal van één op één. Aan de onderkant van Ringwereld was van de Kaart van Mars niets te zien, want de gehele vijfenzestig kilometer hoge hoedendoos was een holle ruimte die op de vlakke vloer van Ringwereld stond.

Louis had al eerder enorme ruimten binnen het Reparatiecentrum gezien, maar in deze was hij nog nooit geweest. Het was een gigantische, donkere holte. Er stonden primitief gevormde stoelen, elk voorzien van een toetsenbordpaneel, op hoge statieven. De ellipsvormige wand was één groot scherm van dertig meter hoog. Van dat scherm kwam het enige licht: een panoramisch uitzicht op de omringende hemel.

Er waren geen planeten of asteroïden in het Ringwereldstelsel. De bouwers van Ringwereld moesten al die hindernissen uit de weg hebben geruimd — en misschien waren ze als bouwmateriaal gebruikt.

De schaduwdelen van Ringwerelds rand staken bleek af tegen de zwarte achtergrond. Er waren sterren te zien — hun licht was kunstmatig versterkt — en vier groene cirkeltjes: cursors.

‘Ik heb er nog vier ontdekt,’ zei Verst-in-de-achterhoede. Hij zweefde voor een wandpaneel dat bezaaid was met een wirwar van schakelaars, knoppen en lampjes in alle maten en kleuren. Nu herkende Louis waar hij zich bevond: dit was de controlekamer voor het beïnvloeden van het magnetische veld van de zon. Hij had dit paneel elf jaar geleden in een holoprojectie gezien, toen Verst-in-de-achterhoede de meteorenafweer bediende.

De lucht hier moest stikken van de levensboomsporen!

Het zag er overal netjes opgeruimd uit, behalve…

Een eind verder op de uitgestrekte vloer stond een vage gestalte in het halfdonker, een gestalte die een roerloze dreiging uitstraalde. De vorm deed denken aan die van een schuin naar voren gebogen humanoïde, maar was in het algemeen te mager en op een aantal plaatsen te puntig. Botten. Botten die waren gefixeerd in een aanvalspose.

In de schaduwen achter het staande skelet leek een ordeloze verzameling spullen op de vloer te liggen.

Later. ‘Ik moet mijn controlelijstje nog afwerken,’ zei Louis. ‘Heb je me meteen nodig?’

‘Nee,’ antwoordde de beschermheer. ‘Verst-in-de-achterhoede, laat eens zien.’

Geen Gordelbewoner zou ooit een mens hebben meegesleurd naar een vacuüm voordat deze zijn drukpak grondig had kunnen controleren. Dat zou een moorddadige grofheid zijn geweest. Had de beschermheer in een oogopslag kunnen vaststellen dat Louis’ pak in orde was? Probeerde hij zijn houding te testen? Zijn apparatuur? Zijn humeur?

Verst-in-de-achterhoede zat op een lastschijf, die hij nu een metertje hoger Het zweven. Zijn hoofden werkten met de schakelaars en knoppen. Het schermbeeld zoomde in op een nagenoeg bolvormig, oranje lichaam, dat beschilderd was met zwarte punten en komma’s: een Kzinti-schip. Het was waarschijnlijk eeuwen oud en pas later voorzien van hyperaandrijving.

Het beeld werd kleiner, verschoof, zoomde toen weer in. Dit nieuwe schip zag er reusachtig groot uit: een langwerpige, traag rondwentelende koevoet met een bolvormige verdikking aan de voorkant. Louis kende het type niet.

Opnieuw uitzoomen, zwenken, inzoomen. Nu werd er op het wandscherm een grijs-en-zwart object zichtbaar dat deed denken aan een zieke aardappel, omhuld door mist. ‘De bouwers van Ringwereld hebben alleen de verst verwijderde kometen intact gelaten,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Het waren er te veel om ze allemaal op te ruimen.’

‘Luchtvoorraad,’ zei de knobbelige man. ‘Nodig om de lucht te vervangen die over de rand van Ringwereld wegsijpelt.’

‘Ja. Nu, kijk eens hier…’ Een knipperend groen cirkeltje markeerde een krater op de protokomeet. De camera zoomde in en schakelde toen over op diepteradar. Er werd een wazige structuur onder het ijs van de krater zichtbaar.

‘Welke soort heeft dat gebouwd?’ vroeg de knobbelige man.

Ik kan het niet vaststellen,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Zulke mijnbouwprojecten zien er altijd hetzelfde uit — als het wortelstelsel van een plant. Maar hier…’ Weer zo’n ronddraaiende koevoet, een schip van dezelfde makelij, maar nu van opzij gezien. De zijkant was bezaaid met vertrouwde vormen: een groot aantal kleine vliegtuigen met stompe vleugels.

‘Dat zijn scheepjes van de Verenigde Naties, gefabriceerd door soortgenoten van Louis.’

Louis was klaar met zijn controle. Het pak kon hem weken, misschien wel maanden in leven houden.

‘Heel goed. Sta me toe,’ zei de knobbelige man. Hij stapte op een andere lastschijf en steeg op. Zijn handen bewogen zich behendig over de knoppen — een heel verschil met de onzekere mondbewegingen van Verst-in-de-achterhoede. Er verscheen een tweede scherm, met daarop een verduisterd beeld van de zon.

Er gingen minuten voorbij. Toen schoot er een felle steekvlam vanaf de zon de ruimte in, gericht door middel van magnetische velden.

‘Je gaat hen doden, neem ik aan,’ zei Louis.

‘Zo luidt mijn opdracht. Ze kwamen als binnendringers,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Wij toch ook?’ ‘Ja. Ben je gezond?’

Louis wuifde met zijn verbonden hand. ‘Het begint te genezen. Zonde van de tijd, trouwens, als ik straks tóch in je toverdoos mag. Wat heb jij ondertussen gedaan?’

‘We hebben zes transportschepen en een vloot van tweeëndertig landers vernietigd. Dat waren de schepen die het dichtst bij de zon en dus het kwetsbaarst waren. Degene die ik daarnet heb laten zien zijn te ver weg; we kunnen alleen proberen ze de stuipen op het lijf te jagen. Ik ben geneigd de installaties op de komeet te negeren. We zouden daar alleen ijs in damp doen opgaan. Ik heb een schip van de Buitenstaanders gevonden op een van de verste kometen —’

‘Verrek! Knobbelmans? Je hebt toch zeker geen Buitenstaander neergeschoten, hoop ik?’

‘Verst-in-de-achterhoede adviseerde negatief.’

‘Mooi. Ze zijn nogal kwetsbaar, maar ze beschikken over technische kennis die wij niet eens kunnen beschrijven. En bovendien willen ze niks hebben wat van ons is, en als ze iets willen dan kopen ze het. Het zou zinloos zijn een Buitenstaander kwaad te doen.’

‘Je mag hen graag?’

Het was een tamelijk verrassende vraag. ‘Ja,’ zei Louis. ‘Wat doen ze hier, denk je?’

Louis haalde in het ruimtepak zijn schouders op. ‘Het heelal barst van de planeten, maar een Ringwereld, daar is er maar één van. Buitenstaanders zijn gewoon nieuwsgierig.’

De zonnevlam reikte hoger en hoger. ‘Zie toe en geef zo nodig commentaar,’ zei de knobbelige man tegen Verst-in-de-achterhoede. Vingers als strengetjes aaneengeregen walnoten bewogen zich haast spelenderwijs over het paneel.

De Poppenspeler keek toe. ‘Goed,’ zei hij.

Er leek niets dringends gaande. Het zou nog uren duren voordat de zonnevlam de maximale grootte had bereikt. En dan zouden er nog een aantal minuten nodig zijn om het superthermale laser effect te bundelen en af te vuren. De doelwitten leken lichturen ver weg.

Louis had de gedachte aan een redding-op-het-laatste-moment al van zich afgezet.

Louis Wu was de Verenigde Naties noch ARM iets verschuldigd. Hij voelde zich evenmin geroepen om schepen van de Kzinti te beschermen. Ontwapend en gewond als hij was, was hij geen partij voor een beschermheer van welke soort dan ook. Hij mocht al blij zijn als hij deze nieuwe deelname aan het spel van de supermachten niet met zijn leven hoefde te bekopen.

Zijn contract verplichtte hem niet de prooien van de knobbelige man in bescherming te nemen. En ze waren gekomen als binnendringers.

Ik heb ook nog een interstellair waarnemingsstation aangewezen,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Een van de mijne. De Conservatieven weten er niks van, wed ik.’

‘Juist. Knobbelmans, ik sta bloot aan de verleiding je Dracula te noemen. Dracula was bij ons het prototype van alle vampiers in de verhalen.’

‘Ga gerust je gang.’

‘Nee, dat zou goedkoop zijn. Jij bent een beschermheer, het puikje van de vampiersoort. Laat ons Bram tegen je zeggen. Kun je me vertellen wat je van mij verlangt?’

Ik verlang datgene wat het beste is voor mijn soort. Vampiers staan op dit moment bloot aan drie bedreigingen, en alle drie bedreigen ze alles onder de Boog, inclusief jullie beiden.’

De knobbelige man bestudeerde Louis’ gezicht terwijl hij sprak. In de eerste plaats: wanneer vampiers te talrijk worden, roeien we onze prooi uit. Intelligente humanoïden zouden zelfs een manier kunnen vinden om óns uit te roeien. Ik wil niet dat welke vampiersoort dan ook te veel de aandacht trekt. En jullie willen niet dat vampiers zich overal verspreiden.’

‘Die vampierjagers, heb jij daar een handje geholpen? Nee, dat lijkt me onzin. Tenslotte hadden ze het op je eigen soort gemunt.’

‘Nee, Louis, het was niet mijn eigen soort. Er moeten op Ringwereld wel honderd verschillende typen vampiers zijn.’

‘Aha. En waar woont jouw variant?’

Op die vraag ging Bram niet in. ‘Louis, ik heb het bondgenootschap dat het Schaduwnest te lijf ging niet gevormd. Maar het heeft een elegante oplossing gevonden, vind je niet?’

‘Ja.’

‘Ten tweede: deze invasievloot uit de ruimte bedreigt de structuur van Ringwereld zelf.’

Louis knikte. ‘Een interstellair oorlogsschip kan meteoorachtige inslagen als wapen gebruiken. Houd vooral de kometen goed in de gaten!’

‘De derde bedreiging is die van de beschermheren, of liever, hun onderlinge duels.’

‘Hoeveel beschermheren hebben we eigenlijk al?’ vroeg Louis.

‘Drie of meer zijn er betrokken bij het herstel van de randmuurinstallaties. Ze schijnen ieder een duidelijke taak te hebben, maar ze moeten niettemin in het oog gehouden worden.’

‘Van welke soort zijn ze, weet je dat?’

‘Zeker, dat is een belangrijk aspect. De leiders zullen vampiers zijn. Eventuele andere beschermheren zouden helpers kunnen zijn die ze uit lokale volken hebben gerekruteerd. Louis, het is denkbaar —’

‘Hoe is het in hemelsnaam mogelijk dat het op Ringwereld opeens krioelt van de vampier-beschermheren?’

‘Dat is een ingewikkeld verhaal, maar waarom zou ik het vertellen?’

Louis had zichzelf en Verst-in-de-achterhoede welbewust niet verplicht om geheimen te onthullen. Hoe kon hij Bram dan overhalen de zijne te vertellen? ‘Jij bent aan zet,’ zei hij. ‘Bepaal eerst wat je wilt. Bepaal of wij het kunnen leveren. En bepaal ten slotte hoeveel wij moeten weten om het goed te doen.’

De knokige handen van de beschermheer dansten over het paneel. ‘Jullie houden geheimen voor jezelf,’ zei hij. ‘Waarom zou ik de mijne dan onthullen? Jullie hebben je verplicht mij onvoorwaardelijk te gehoorzamen.’

Probeer het dan zó eens… ‘Jij hebt schepen uit de lucht geschoten. Akkoord, maar stel eens dat je er eentje mist? Jij kunt met geen mogelijkheid beoordelen wat zo’n schip daarna gaat doen. Wij drieën, ikzelf en Acoliet en Verst-in-de-achterhoede, zijn de enige buitenwerelders die je bij de hand hebt. Jij bent van plan onze reacties en ons gedrag te bestuderen en op basis daarvan te extrapoleren wat de binnendringers van plan zouden kunnen zijn. Maar wij reageren niet als we nergens van op de hoogte zijn.’

De felle zonnevlam had een boog gevormd, maar strekte zich nu weer tot een rechte, smallere bundel. ‘Verst-in-de-achterhoede?’ vroeg Bram.

‘De uitbarsting is nu bijna optimaal gericht.’ ‘Wil jij de manoeuvre afronden?’ ‘Alle vier de objecten vernietigen?’

‘Laat die komeet maar met rust. Louis, hoe kun je adequaat reageren als je weet dat je scherp in het oog wordt gehouden?’

‘Als ik word bekeken, dan kijk ik terug. En ik calculeer het in. Bram, wie ben je? Hoe kon een vampier het Reparatiecentrum binnenkomen?’

‘Ik heb kaarten gevolgd.’

Louis wachtte.

‘Heb jij wel eens gezien, Louis, hoe mensen zich gedragen als ze de brandstof van de Machine-mensen hebben gedronken?’ ‘Ik heb het zelf gedaan.’

‘Ik nooit. Stel je nu eens voor dat je dat spul al bij wijze van moedermelk naar binnen hebt gekregen, en steeds daarna, en dat je pas na tientallen falans bij je positieven komt, voor het eerst nuchter. Je bruist dan van energie en ambities. Ik ben geboren… nee, geschapen… zevenduizend en tweehonderd falans geleden. Er lagen lijken overal om me heen, tientallen van mijn eigen soort, al dagenlang dood, en één vreemde figuur die voornamelijk uit knobbels leek te bestaan. Zelf was ik ook een en al knobbels, en geslachtsloos. Ik had het koud, ik had honger, ik was uitgeput van het vechten, maar ik bekeek de wereld om me heen als een grote puzzel, een puzzel die ik kon oplossen. Drie anderen ontwaakten nog; ze waren net zo veranderd als ik.’

‘Jullie hebben een beschermheer verslagen?’ vroeg Louis. ‘Daar zijn vampiers toch niet intelligent genoeg voor?’

‘Deze beschermheer was geboren om verslagen te worden, gemaakt om een dienaar te zijn.’

Gemaakt door… ‘Ga verder.’

‘De stad stond op een rotspiek en een kunstmatige pijler. Ik ben geboren in de schaduw onder de stad. We hadden voortdurend honger. Er bevond zich een wenteltrap om de pijler heen, of eigenlijk een weg, en die leidde naar de geur van prooien, maar we werden steeds tegengehouden door metalen hekken als we de weg naar boven volgden of probeerden over de rotswand te klimmen. Zwevers vlogen af en aan. De wenteltrap werd nooit gebruikt. Toen we beschermheren waren geworden hebben we geprobeerd te raden waarom ons vroegere leven was zoals het was. Ik denk dat we een verdedigingslinie vormden…’

‘Monsters in de gracht,’ zei Louis. ‘Binnendringers zouden eerst moeten afrekenen met vampiers voordat ze de echte bewakers op hun weg vonden.’

‘Plausibel,’ zei de knobbelige man. ‘Er ontstond hongersnood toen er geen zwevers meer kwamen om de stad te bevoorraden. Een verloren oorlog, politieke spelletjes, bandieten die de toevoerwegen afsloten — wie zal het zeggen? Wij, de vampiers, wisten alleen dat er nog maar druppelsgewijs afval naar beneden kwam, en bijna geen rioolwater meer. Degenen die van het afval leefden vertrokken naar elders, en wij, die ten dele afhankelijk waren van het bloed van de aaseters, begonnen te verhongeren. Vele dagen later werden de metalen hekken opgetrokken en kwamen er grote rechthoekige bakken over de weg naar beneden gereden. We probeerden ze open te krijgen om bij het bloed te komen dat we konden ruiken, maar hun wielen verpletterden ons. En bovenop de voertuigen danste een ongelooflijke krijgsvrouwe, die iedereen doodde die het waagde in haar buurt te komen. Ze bleef achter toen de voertuigen al weg waren en ze doodde iedereen die de achtervolging wilde inzetten. Ze gaf geen gehoor aan ons smeken…’

‘Smeken?’

‘Ze was immuun voor onze geur en blind voor onze lichaamstaal. Dat wekte onze woede op. We hadden nog nooit een beschermheer gezien. We waren stom en kwaad en hongerig. We wisten de knobbelvrouw uiteindelijk te vellen, en we stortten ons op haar en zogen het weinige bloed op dat ze in het gevecht nog niet verloren had, en we hadden nog genoeg honger om daarna onze eigen gesneuvelden leeg te zuigen. Toen viel iedereen in een slaap als de dood — en ik ook. En toen ik wakker werd, was ik veranderd. Maar ik herinnerde me alles, en dat was op zichzelf al iets nieuws. Velen van ons hebben die dag het bloed van een beschermheer geproefd. De meesten stierven in hun slaap. Vier beschermheren ontwaakten. Naar de geur te oordelen was een van hen mijn favoriete paargenoot — dus wij herkenden elkaar.’

‘Dat heb ik me altijd afgevraagd. Zijn vampiers monogaam?’

‘Wat bedoel je?’

‘Hebben ze één vaste partner?’

‘Nee, Louis. Een humanoïde die de geur niet heeft is voor ons prooi. Ik drink haar aderen leeg terwijl we rishen. Haar geur kan een vrouw echter ook markeren als iemand van mijn eigen soort; dan is ze veilig. Maar we waren bijna uitgehongerd, Louis! Zij en ik, mijn paargenoot… hoe zal ik haar noemen?’

Louis verbaasde zich over het vuur waarmee Bram een verhaal vertelde dat hem aanvankelijk met kunst en vliegwerk ontlokt had moeten worden. Was dit misschien de eerste keer dat hij een gehoor had gevonden? ‘Anne?’ stelde hij voor.

‘Anne en ik vonden de kracht onze monden dicht te houden toen we paarden. Natuurlijk hebben we nooit meer gepaard sinds we in veranderde toestand wakker waren geworden, maar we herinnerden ons dat we elkaar vertrouwd hadden.’

Er kwam in Louis een onverhoedse herinnering naar boven en hij rilde even. Een vampier vertrouwen?

Ze had een bronstige engel geleken, bovennatuurlijk begerenswaardig — de vampier door wie Louis Wu twaalf jaar geleden was aangevallen. Zijn handen hadden in haar asblonde krullen een overdaad aan haren gevoeld en een te klein schedeltje. Een andere humanoïde kon de ware aard van een Ringwereldvampier nooit helemaal doorgronden.

Louis zag dat Verst-in-de-achterhoede meeluisterde: zijn ene hoofd was naar Bram en Louis gewend, terwijl hij met het andere het paneel bediende.

‘Akkoord,’ zei Louis. ‘Ga verder.’

‘Wij vieren begonnen de stad te verkennen, samen met tien voortplanters die te jong waren geweest om veranderd te worden. Mijn geest maakte kaarten tijdens onze rondgang. Wigstad vormde een driehoek, waarvan de basislijn werd ondersteund door een rotswand en het topje door de zware pijler, die zich boven de oppervlakte voortzette als een toren. We hebben deuren ingetrapt en ramen ingeslagen, maar de enige humanoïden in de stad bleken degene te zijn die in die toren gevangen zaten. Toen onze voortplanters zich hadden gevoed en onze ergste honger was gestild hebben we een geurspoor naar een beter beschermde plaats gevolgd, een plek waar twee beschermheren hadden gewoond. Eronder lag een verborgen voorraad gele wortelen. Je kent die wortel?’

‘Levensboom.’

‘We herkenden hun aard. Anne en ik begrepen dat die wortel voortaan ons bloed was. We zouden verhongeren zonder. We doodden de anderen.’

‘Die eerste beschermheer —’

Ik heb haar lijk bestudeerd,’ zei Bram. ‘Ze was kleiner dan ik. Haar kaken waren relatief zwaar, kennelijk om bepaalde lokale planten of takken te kunnen kauwen. Haar gereedschappen waren primitief. Ze redde voortplanters van haar eigen, lokale soort. Ze vocht om hen veilig de stad uit te krijgen en tegen de vampiers te beschermen, en daarvoor offerde ze haar leven. Louis, de meeste levensvormen, de meeste dieren en ook de meeste humanoïden kunnen maar in één omgeving overleven. Stel je voor dat je soort strikt afhankelijk is van een bepaald deel van een rivier, of een stuk van een bos, of een afgelegen dal of moeras of woestijn. Als beschermheer word je onafhankelijk van zulke dingen, maar alles wat je lief hebt bevindt zich op één plek. Een beschermheer van een andere soort kan die leefomgeving echter gewoon vernietigen als er niet naar hem wordt geluisterd.’

‘Hebben jullie sporen gezien van —’

‘Ja, natuurlijk! Er waren overal aanwijzingen, je struikelde erover! Er woonden twee beschermheren in het huis boven de wortelen. De ene diende de andere. We hebben lijken gevonden — voortplanters van dezelfde soort als de dienende beschermheer. De meester was van een andere soort. Hij was tachtigduizend falans oud, aanvankelijk beschermheer van een soort die sindsdien gemuteerd of uitgestorven moet zijn. Nog duizenden falans later kon ik mij zijn geur levendig herinneren. De hongersnood heeft hem uit Wigstad verdreven. Zijn bediende bleef achter om haar soortgenoten te redden.’

‘En door haar bloed ben jij beschermheer geworden?’

‘Kennelijk,’ gaf Bram toe.

‘Het virus. Het genen-veranderende virus in de wortel van levensboom. Het is ook aanwezig in het bloed van beschermheren.’ Louis vond dat amusant. Vampiers worden onsterfelijk door het bloed van een onsterfelijke te drinken! De wetenschap dat hij aan de genade van een vampier-beschermheer was overgeleverd amuseerde hem echter in het geheel niet.

De zonnevlam reikte nu tientallen miljoenen kilometers diep de ruimte in. Verst-in-de-achterhoede zweefde op zijn lastschijf tot vlak onder het halfronde dak. Hij hield een hoofd naar beneden gebogen om mee te luisteren, maar de afstand moest veel te groot zijn. Hoewel, misschien had hij een richtmicrofoontje of zoiets…

‘Hoe ben je het Reparatiecentrum binnengekomen?’ vroeg Louis nogmaals.

‘De gevonden wortelen waren toereikend voor honderd falans,’ zei Bram. ‘We moesten aanvulling vinden, anders zouden we sterven. Anne en ik hebben elkaar leren lezen. Geschreven teksten in Wigstad wezen ons de weg naar steden met bibliotheken. We kozen een koud klimaat, zodat we onszelf konden verbergen onder kleding. Ze hielden ons voor bezoekers van ergens ver weg. We betaalden belastingen, kochten een lapje grond en kregen uiteindelijk als burgers toegang tot de bibliotheek van het Deltavolk. Daar hebben we informatie gevonden over herstelfaciliteiten die zich onder de Kaart van Mars zouden bevinden. We reisden naar de Grote Oceaan en staken hem over. We hebben primitieve zuurstofpompen moeten maken om over de Kaart van Mars te kunnen lopen. Ik geef de voorkeur aan jullie ruimtepakken. Maar niettemin zijn we levend en wel weten binnen te komen.’

‘En jullie hebben elkaar niet gedood.’

‘Nee. Vampiers hebben geen geest, Louis Wu. Een vampier-beschermheer begint als een onbeschreven blad, intelligent vanaf zijn geboorte, maar niet gebonden door vooroordelen, oude loyaliteiten of beloften. Een humanoïde die geen beschermheer van zijn eigen soort kan vinden, kan als tweede keus het beste een vampier nemen!’

Jullie zouden elkaar hebben vermoord als het om de laatste levensboomwortel zou zijn gegaan! Louis sprak de gedachte niet uit, want hij wist niet zeker of ze wel juist was. ‘Jullie hebben toen de meesterbeschermheer gevonden. Hoe? Waarom hebben jullie gevochten?’

‘We vochten over de vraag wie de Boog en alles wat onder de Boog leeft het beste kon beschermen.’

‘Maar zijn staat van dienst was toch prima? Hele mensenrassen moeten tijdens zijn regime zijn ontstaan en weer uitgestorven, maar de beschaving als geheel bloeide en groeide tot —’

‘Maar wij hebben gewonnen, Anne en ik.’ Bram wendde zich af. ‘Hoe staat het ermee, Verst-in-de-achterhoede?’

Louis keek naar het staande skelet in de schemering. Hij kon nu wel raden wie dat geweest was. ‘Hoe zijn jullie bij hem gekomen? Hij was tachtigduizend falans oud, heb je gezegd.’ Bijna een miljoen Ring-wereldrotaties, twintigduizend Aardse jaren! ‘Al die tijd… en toen waren jullie er opeens.’

‘Hij moest bij ons komen. Verst-in-de-achterhoede?’

De Poppenspeler riep naar beneden: Ik heb de meteorenafweer op de drie doelwitten gericht. We zullen pas over twee uur resultaten zien. En het duurt drie uur voordat de installatie in de komeet iets waarneemt en eventueel kan reageren. De andere drie hebben dus een paar uur om zich te verplaatsen, maar wie kan een lichtstraal zien aankomen voor het te laat is?’

‘Jouw mening?’

‘Mijn volk prefereert het zijn doelen te bereiken door andere soorten hun zin te geven,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Louis Wu, reageer eens.’

‘Je bent aan iets begonnen dat je niet meer kunt stoppen,’ antwoordde Louis. ‘Je hebt twee oorlogsvloten aangevallen. Drie, als je de Vloot der Werelden meetelt. Politieke constellaties worden oud en verdwijnen, Bram, maar informatie gaat nooit meer verloren. Die wordt tè goed opgeslagen. En daarom zal altijd iemand de verdediging van Ringwereld blijven testen — zo lang er protonen zijn.’

‘Dan moet de Boog dus een beschermheer hebben zolang er protonen zijn.’

‘Minstens één. De binnendringers zouden zich niet beperken tot het veroveren van territorium. Ze zouden gaan knoeien, van alles uitproberen, en misschien iets vernielen, zoals de Stedenbouwers dat hebben gedaan toen ze de duwstralen van de randmuurstuwers sloopten om ze voor hun ruimteschepen te gebruiken.’

De knobbelige man wachtte.

‘Een vampier zou een vergissing kunnen zijn.’

‘Het is een vampier die nu de positie inneemt. Hem bestrijden zou weleens een veel gevaarlijker vergissing kunnen zijn.’

Toen Louis niet antwoordde — hij probeerde zijn gedachten te ordenen — viste Bram iets uit een vestzak. Het was een houten fluit, groter dan het instrument dat hij eerder had bespeeld. De klank was dieper, rijker, en werd ritmisch begeleid door het geroffel van Brams vingers op het hout. Het klonk kalmerend, ondanks het feit dat Louis zich geïrriteerd voelde.

Louis wachtte tot het weemoedige gefluit ophield. ‘Je hebt een meteorenwacht voor het verlengde van het vlak van Ringwereld nodig,’ zei hij toen. Ik weet niet hoe dat moet. Je kunt de zonnevlammen niet gebruiken tegen iets dat zich achter de vloer van Ringwereld verbergt of van die kant nadert.’

‘Kom mee,’ zei Bram. ‘Verst-in-de-achterhoede, kom. We komen later wel kijken of ons iets is ontsnapt.’

De hand van de knobbelige man voelde aan als een zak knikkers en de greep waarmee hij Louis bij de pols vasthield was onwrikbaar. Voor hij het wist liep Louis snel met hem mee. Een keer keek hij om naar het skelet dat nog steeds in de aanvalshouding stond. Toen duwde Bram Louis op de stapschijf.

Ze flitsten het landersruim van de naald binnen.

De knobbelige man hielp Louis bij het binnenstebuiten afpellen van zijn ruimtepak. Hij ging voorzichtig om met zijn gewonde arm en zorgde er ook voor dat Louis niet in aanraking kwam met stofdeeltjes die zich aan de buitenkant van het pak konden hebben gehecht. Waar bleef Verst-in-de-achterhoede?

Bram leidde Louis naar de andere schijf en flitste hen beiden naar het bemanningsverblijf. Louis had geen moment overwogen zich te verzetten. Bram was eenvoudig te verrekt sterk!

De beschermheer knielde voor een kaal stukje van de wand. ‘De Poppenspeler was hier aan het morrelen om bepaalde beelden naar zijn eigen domein te projecteren. Eens kijken hoe goed ik hem daarbij geobserveerd heb.’ Hij haalde een paar kleine houten priemen te voorschijn en ging aan het werk.

Er verscheen een schema: het overzicht van de stapschijven.

Vervolgens een beeld van Weversdorp.

Verst-in-de-achterhoede kwam aangeflitst — eerst in het ruim, daarna in de bemanningscabine. ‘Vergeef me de vertraging,’ zei hij.

‘Heb je mijn beveiliging getest? Verst-in-de-achterhoede, wek nu eerst de Kzin,’ zei Bram. ‘Daarna wil ik een beter zicht op de randmuur waar de beschermheren aan het werk zijn. Stuur er je brandstofsonde naar toe.’

Verst-in-de-achterhoede wierp een blik op de schermpjes in de voorwand van de grote autodok en raakte toen iets aan. Hij danste achteruit en het luik in de voorwand zwaaide naar boven.

De Kzin schoot in een vloeiende beweging overeind, klaar om een heel leger te weerstaan.

De knobbelige man was inmiddels gewapend met de flitser en het variantmes, hoewel Louis hem niet had zien bewegen. Bram wachtte tot hij zag dat de Kzin zich ontspande en vroeg toen: ‘Acoliet, wil jij je aan mij verbinden volgens de termen van het contract dat Louis met me heeft?’

De Kzin draaide zijn hoofd opzij. Zijn littekens waren verdwenen en zijn handen zagen er gezond uit. ‘Louis Wu, zal ik dat doen?’ Louis slikte zijn bedenkingen in. ‘Ja,’ zei hij. Ik aanvaard uw contract.’ ‘Kom de kist uit.’

Acoliet gehoorzaamde. Bram leidde Louis naar het apparaat en hielp hem erin stappen.

Verst-in-de-achterhoede was elders bezig. In de kapiteinscabine was een warreling van kleurige stippen en kleine regenboogjes te zien, opgeroepen door de gefloten, muzikale commando’s van de Poppenspeler. Opeens klonk zijn gefluit schril en vals. ‘De sonde!’

‘Wat is ermee?’ vroeg Bram.

‘Kijk! Ze hebben de stapschijf van mijn brandstofsonde gesloopt! Wacht even…’ De Poppenspeler tikte een paar keer tegen de wand. Het uitzicht vanuit de half onder water liggende sonde maakte plaats voor dat vanuit het venster in de rotswand. ‘Daar! Kijk, daar ligt de schijf!’

Het teleportatiemembraam dat aan de wand van de sonde gemonteerd was geweest lag nu plat op de rivieroever, vlak naast het raadhuis.

‘Niemand heeft geprobeerd het ding te verstoppen,’ zei Louis. ‘Het schijfje in de neus, met het deuteriumfilter, is dat er nog?’ Verst-in-de-achterhoede keek. ‘Ja.’ ‘Het is bijna vleiend. Iemand wil mij terug!’ ‘Diefstal is het!’

‘Tja. Laat het maar zo. Je kunt beter de sonde hierheen halen en een nieuwe schijf monteren. Acoliet, Verst-in-de-achterhoede zal je het contract voorlezen. Doe deze twee heden geen kwaad. Wek me zodra het apparaat met me klaar is. De keukenwand heeft faciliteiten om een Kzin te voeden, en Bram hier maakt er ook gebruik van. Kun je het redden?’ ‘Ja.’

‘Akkoord.’ Niet zonder bange voorgevoelens ging Louis languit liggen in dit apparaat, dat akelig veel aan een doodskist deed denken. En het luik in de voorwand klapte dicht.

21. Lesjes natuurkunde

Luchtslee-Schakelstation, AD 2884

Ze zagen het al dagen tevoren: een zwarte veeg die zich aftekende tegen de veel verder verwijderde stuurboordrandmuur.

Van dichterbij bezien werd de veeg een ontzagwekkend, kunstmatig silhouet dat boven de woestijn uit rees: een hoog platform met een verzameling bulten in het midden.

En van nog dichterbij konden de Roden vaststellen dat er op sommige plaatsen onder het platform daglicht te zien was. Maar tegen die tijd wist Warvia al wat het was. Het was het reisdoel van de Demonen en de begraafplaats van de Zandmensen.

Ze reisden door een droog gebied. Zand was niet goed voor de motor. Ze hadden een paar dagen nogal honger geleden voordat ze op de eerste Zandmensen waren gestuit.

De Zandmensen waren van onder tot boven gehuld in pastelkleurige gewaden. Kleine, stevig gebouwde dieren trokken hun karren in ploegen van twaalf. Ook dienden ze als vleesleveranciers. Carnivoren! Zowel de Rode Herders als de Machine-mensen verheugden zich bij voorbaat.

Als geschenk deelden ze geweven doeken uit die ze van het Schaduwnest hadden meegenomen. De Zandmensen doodden twee van hun trekdieren om een feestmaal te bereiden. De verschillende mensensoorten probeerden zo vriendelijk mogelijk met elkaar om te gaan en informatie uit te wisselen. Alleen Karker sprak de handelstaal goed genoeg om verstaanbaar te zijn, dus alles moest vertaald worden.

Voor rishathra was geen vertaling nodig — alleen gebaren. Zonder hun gewaden bleken de Zandmensen klein en gedrongen te zijn: even kort als Sprokkelaars, maar met een bredere romp en lange, lenige armen en benen.

Harpist en Treurbuis bleven in de vrachtcontainer.

De kruiser vertrok halverwege de ochtend. Warvia voelde zich schuldig bij de gedachte dat de Demonen in hun donkere verblijfplaats onder haar bestuurdersbank praktisch uitgehongerd moesten zijn, maar ze troostte zich met de wetenschap dat ze hun doel nu bijna hadden bereikt. Ze arriveerden halverwege de stralende middag.

Een oude weg, half onder het zand, leidde naar boven, naar de as van het platform. Vanuit het middengedeelte strekten zich drie korte armen uit met onderlinge hoeken van honderdtwintig graden. De wigvormige platforms werden naar het einde toe iets breder en zweefden vrij in de lucht. Het ronde centrale gedeelte was een woud van aanlegpalen, metalen rails, hijskranen en kabels. De gebouwen die er stonden leken er later tussen gepropt te zijn. Ze waren leeg en zwaar geteisterd door eindeloze zandstormen: loodsen, een grote eetzaal, een soort herberg. Precies door het middelpunt liep een diepe voor, waarvan de bodem vol schoon, helder water stond.

Op een van de brede passages tussen de gebouwen hadden de Zandmensen hun doden uitgestald. Dat moesten ze al generaties lang gedaan hebben. Er lagen honderden skeletten. Een dozijn lichamen aan de buitenrand had meer weg van mummies dan van skeletten. Enkele andere lijken waren zo te zien van nog recenter datum.

‘Precies zoals Karker het verteld heeft,’ zei Sabarokaresh. ‘Warvia, heeft Karker je gezegd hoe —’

‘Karker heeft me gezegd hoe ik een krijsersdorp kan vinden,’ zei Warvia. ‘Zandmensen eten geen krijsers, maar wij kunnen dat wel, zo heb ik hem laten weten.’

‘Je gokte?’

‘Wel, dat was niet zo moeilijk. Tegendraaiwaarts van de begraafplaats…’ Warvia wees die kant op en keek toen nog eens goed. Nog geen dertig passen bij haar vandaan ging de effen zandvlakte over in een chaotische verzameling van kleine en grotere zandhopen. Het deed haar denken aan een half vergane miniatuurstad.

‘We zullen de Demonen niet wekken,’ besloot Sabarokaresh. ‘Ze worden vanzelf wel wakker en hoeven dan alleen maar hun neus te volgen.’

Ze parkeerden hun kruiser in de buurt van de begraafplaats — maar niet te dicht bij de uitgestalde doden — en gingen het krijsersdorp van dichtbij bekijken.

Het was niet het merkwaardigste dat Warvia ooit had gezien, maar iets raars was het zeker. Op deze kale, platte zandvlakte stonden honderden min of meer kubusvormige zandhopen. Het zag eruit als een half weggezakte stad die gebouwd was door mensjes van een voet hoog. Elke zandhoop bezat een opening. En al die openingen zaten in de wand die naar de buitenkant van het zandstadje gericht was.

Toen de vampierdoders tussen de zandkubussen door hepen, kwam er uit al die gaten een leger te voorschijn, dat posities innam.

De krijsers waren groot genoeg om een dagmaaltijd te zijn, stelde Warvia vast. Ze hadden platte snuiten. Ze kwamen op voor- en achterpoten uit hun hol gekropen, maar richtten zich dan op, zwaaiden met hun naar verhouding grote klauwtjes, die meer bedoeld waren voor graafwerk dan voor gevechten, en begonnen te krijsen. De snerpende toon daarvan deed Warvia pijn aan de oren.

‘Stokken?’ stelde Forn voor.

Tegger wuifde de suggestie weg. ‘Als we zomaar de massa in lopen met een knuppel zullen ze ons onder de voet lopen. Ik heb in de buurt van de kruiser een paar stapels touwen en kabels gezien. Lag daar niet ook een net bij?’

Opnieuw nam de garde posities in om haar zandstad te verdedigen. Barok en Tegger wierpen het net. Het was een sterk, ruw vlechtwerk dat bedoeld was om zware lasten naar boven te hijsen. De meeste wachters wisten zich los te werken en gingen in de aanval. De Roden en de Machine-mensen renden toen weg, maar sleepten het net mee. Een eindje verderop stopten ze om het net dicht te slaan rond de overgebleven wachters. De andere krijsers bleven ook staan. Ze krijsten naar de aanvallers, maar keerden toen terug naar hun posten. Vier grote exemplaren bleven gevangen.

De Roden hadden al gegeten en de Machine-mensen waren hun vangst aan het braden voordat het eerste stukje schaduw voor de zon gleed. De nacht-mensen vertoonden zich. Ze keken om zich heen en volgden toen hun neus. Warvia en Tegger kropen de container binnen om te slapen.

‘Mummies geworden, de meesten,’ liet Harpist de volgende ochtend weten. ‘Te ver heen om zelfs maar als noodrantsoen te kunnen dienen. De meesten zijn op oude leeftijd gestorven. Zandmensen leiden kennelijk een goed, gezond leven. Maar het gaf niet, want er was ook een —’

‘Herder.’ Treurbuis maakte de zin voor hem af. ‘Gedood door zijn eigen kudde, neem ik aan. We hoeven maar zelden honger te lijden.’ ‘Goed,’ zei Warvia.

Het schijfje zon was al te fel voor het Nachtvolk. Ze zaten onder een luifel, terwijl de anderen het zonlicht opzogen en wachtten tot de ochtend zijn kilte kwijt zou zijn.

‘We hebben de Zandmensen ondervraagd over deze plek,’ zei Foranayeedli. ‘Ze groeien op in haar schaduw, maar ze weten er niets van — behalve dat het hun dodenakker is.’

‘Het is veel meer dan dat,’ zei Harpist. ‘Wat we nu moeten doen is: onze kruiser ergens op laden en stevig vastbinden. Verder hebben we voedsel voor vijf dagen nodig, voor jullie alle vier.’

‘Wij verlaten jullie hier,’ zei Sabarokaresh.

Warvia en Tegger hadden dit zien aankomen. ‘Bedankt dat jullie zo lang bij ons zijn gebleven,’ zei Warvia. ‘Het zou er bijzonder raar hebben uitgezien — Rode Herders die een kruiser van de Machine-mensen besturen! Zijn jullie plannen veranderd?’

‘We keren in ons eigen tempo terug, richting bakboord. We kunnen die reis zelf verdienen door verhalen te vertellen en informatie te geven. En we zullen sommige stammen leren brandstof te maken.’ Barok kneep zijn dochter in de arm. ‘En als we dan ten slotte weer onder de Machine-mensen zijn, zullen we zoveel bonussen hebben verdiend dat we Forn een bruidsschat kunnen geven.’

‘En ook voor de lessen, bedankt,’ zei Tegger behoedzaam.

Het meisje schonk hem een wellustige glimlach. ‘Jij was geen moeilijke leerling!’ Ze keek even naar haar vader. ‘Hé, er zijn dingen waar we het nog niet over hebben gehad…’

‘Hofmakerij,’ zei Barok.

‘Ja. Onthoud hoe je elkaar het hof moet maken,’ adviseerde Foranayeedli. ‘De meeste humanoïden hebben daar hele rituelen voor. Probeer niet deze te doorgronden. Houd je aan je eigen gewoonten. Daardoor blijven jullie op je gemak en zij geamuseerd. Weten jullie nog hoe je elkaar het hof moet maken?’

‘Een beetje,’ zei Warvia.

‘Bij ons duurt de hofmakerij maar kort, en er zijn dan al onderhandelingen aan voorafgegaan. Ik veronderstel dat andere humanoïden ons verlegen of koel vinden.’

‘Hmm… tja…’

Treurbuis kwam vastberaden tussenbeide. ‘De tijd begint te dringen. We moeten de wagen laden. Barok, Forn, willen jullie daarbij helpen voordat jullie vertrekken?’

‘Zeker. We hebben ook geschikt voedsel gevonden. Wat is jullie bedoeling?’

‘We moeten de kruiser stevig vastzetten op het voertuig aan de stuurboordkant van dit platform.’ Is dat een voertuig}’

Het was een van de drie zwevende, wigvormige platforms. Tegger zou het eerder hebben aangezien voor een met zand bedekte dansvloer, of een toernooiveld, een schietbaan… Het dak was transparant. De vloer was vlak, en vijf keer zo breed als de wielbasis van de kruiser. Sterke, dikke ringen van aluminium, zo groot als zijn romp, staken op vele plaatsen uit de vloer.

Ze reden de kruiser naar het midden van het platform. Harpist en Treurbuis gaven aanwijzingen vanonder hun luifel en de anderen trokken kabels door de aluminium ringen en over de vrachtcontainer. Ze gebruikten lieren om die kabels strak te spannen, totdat ten slotte geen enkele kracht onder de Boog nog in staat leek de kruiser aan het schuiven te brengen.

Rond het middaguur waren ze klaar. Barok en Forn begonnen zich klaar te maken voor hun eigen reis.

‘Jullie hebben voedselvoorraden nodig,’ zei Tegger. ‘Zullen we een paar krijsers voor jullie roken?’

‘Goed. En ik heb onderweg iets gezien.’ Hij nam hen mee naar zijn ontdekking: een metalen plaat van drie manshoogten lang en twee breed, met lage opstaande randjes, en aan alle vier de hoeken voorzien van een gat waar de lus van een kabel doorheen stak. Hij tilde de hele bak moeiteloos op.

Warvia grijnsde. ‘Briljant! Je kunt hem achter je aan trekken!’

‘Ja. Maar eerst…’

De wachters van de krijsers namen hun posten weer in.

Eerst: het net. Ze vingen het grootste deel van de wachters, knoopten het net dicht en legden het terzijde.

Vervolgens schoven de vier de rand van hun metalen plaat in het losse zand en duwden en wrikten en schoven zolang, tot de plaat half onder het zand verdwenen was. Toen ze aan de kabels van de twee vrije hoeken trokken krulden deze enigszins omhoog, maar ze hadden een stukje van de zandstad geladen!

De meeste wachters hadden zich ondertussen uit het net weten te bevrijden. Wat ze zagen maakte ze razend van woede. Een hele zwerm stortte zich meteen op het stukje stad dat op de plaat geladen was, bang dat het nog verder zou worden weggesleept. De anderen vormden een halve cirkel en krijsten.

Het tillen van de plaat kostte hun alle vier een uiterste krachtsinspanning, maar ze hoefden het ding maar dertig passen te dragen. Daar beschikten ze over kabels en heren om de plaat tot de hoogte van de begraafplaats te hijsen. De rest van de weg konden ze gebruik maken van metalen rails, waarover de plaat zich gemakkelijk liet meeslepen. Ze brachten hun buit naar het platform tot vlak achter de kruiser en trokken toen de plaat onder het zand uit.

De vier krijsers die nog met het net worstelden werden losgetrokken, gedood, schoongemaakt en gerookt boven hout dat Barok in een ingestort huis had aangetroffen. De Machine-mensen dronken onder het werk zoveel water als hun maag maar kon verwerken. Ze vertrokken vroeg in de avond.

Warvia en Tegger spraken met de nacht-mensen terwijl deze het werk controleerden.

‘Eerlijk gezegd,’ zei Harpist, ‘hadden wij verwacht dat ook jullie ons ondertussen wel zouden hebben verlaten.’ Hij keek naar draai-waarts-bakboord, waar Foranayeedli en Sabarokaresh stipjes in de verte waren geworden.

De Zandmensen hadden een kaart getekend waarop de routes naar andere stammen stonden aangegeven. Door ’s nachts te reizen konden de Machine-mensen van het ene tentendorp naar het volgende hoppen tot ze weer in groene streken terechtkwamen.

En waar, zo vroeg Warvia zich af, zouden deze twee Rode Herders zich dan bevinden?

‘Rode Herders zijn gewend aan verre reizen,’ legde Warvia uit. ‘Twintig dagmarsen is voor ons een peulenschil. Waar we ons ook vestigen, geruchten en vragen zullen ons inhalen. Wij zijn slechte leugenaars, Harpist. We moeten verder weg. We willen zonder zulke vragen kunnen leven.’

‘Tijdens die twintig dagmarsen hebben we rishathra gedaan met Machine-mensen en Drooglandboeren en Zandmensen,’ zei Tegger.

Warvia herinnerde zich dat haar eigen ervaringen nog gevarieerder waren. Niemand sprak die waarheid uit, zelfs Harpist niet. Hij grijnsde alleen en zei: ‘Maar niet met Onkruidplukkers en Demonen. Kieskeurig, hoor!’

Warvia sloeg haar ogen neer. Ze wilde best rishen, maar niet met een Demon, en Tegger wilde dat evenmin.

‘En we hebben dat bovendien gedaan zonder te zijn aangespoord door een vampierluchtje,’ zei Tegger. ‘Er is een rusteloosheid in ons… in mij?’

‘Ons,’ zei Warvia beslist. ‘Gepaard zijn we en blijven we, maar we zijn niet meer exclusief voor elkaar. Ik betwijfel niet dat we kunnen terugkeren naar onze oude zeden…’

‘Maar dan moeten we eerst ver weg zijn van alle geruchten over Rode Herders die rishathra hebben gedaan met iedereen die ze onderweg tegenkwamen! We hebben het rijk van de Machine-mensen nu goeddeels achter ons gelaten. Nog een eindje verder…’

‘Vijf dagen, zei je?’ vroeg Warvia. ‘Hoe krijg je dit ding eigenlijk in beweging?’

De Demonen waren de opening aan de achterkant van de grote kristallen overkapping aan het sluiten. Warvia begon een opgesloten gevoel te krijgen. En het zat haar dwars dat Tegger en zij geen flauw idee hadden waar ze heen gingen.

Ze dacht dat ze geen antwoord zou krijgen, maar toen zei Harpist opeens: ‘Zo!’ Hij bewoog een soort knuppel, waarvoor hij allebei zijn handen en kennelijk heel wat kracht nodig had. Het platform maakte zich los van de kade. Beweging was moeilijk te zien, zo gladjes ging het allemaal, maar het was toch duidelijk dat het platform wegdreef.

‘Hoe ver gaan jullie?’ vroeg Tegger.

‘O, stukken verder dan de geruchten die jullie vrezen,’ zei Harpist grijnzend.

Treurbuis liep nog eens om de kruiser heen, goedkeurend knikkend. ‘Dat heeft Barok uitstekend gedaan. Tegger, Warvia, wij gaan helemaal tot bij de randmuur. We kunnen jullie afzetten bij onze eerstvolgende stop, als jullie dat willen, maar jullie kunnen ook met ons meegaan en daarna terugkeren.’

Tegger lachte ongelovig. ‘Jullie zijn gestorven van ouderdom voordat je de randmuur bereikt!’

‘Volgende halte dus,’ constateerde Harpist vriendelijk.

Treurbuis bestookte hem met kwetterende fluittoontjes. Hij begon te lachen en betaalde haar met gelijke munt terug — en zo te horen doorspekte hij zijn commentaar met een paar schunnigheidjes.

‘Treurbuis wil jullie graag mee hebben,’ zei hij vervolgens tegen de Rode Herders. ‘Ze denkt dat we beter kunnen reizen met een paar mensen die daglicht onder ogen kunnen zien.’

‘We hoeven alleen maar een eindje buiten het handelsgebied van de Machine-mensen te komen,’ zei Tegger.

‘Verlaat ons gerust wanneer jullie dat wensen. Maar denk na! We zijn bezig met een ernstige taak. We gaan naar de druipbergen en nog verder. Geen Rode Herder heeft zoiets groots ooit verricht. Als jullie straks ergens gevestigd zijn hebben jullie zoveel te vertellen dat jullie niet eens meer denken aan rishathra!’

De woestijn gleed kalmpjes onder hen voorbij.

‘Wat is dit voor een zweefding?’ vroeg Warvia.

Tets van de Stedenbouwers. Ik had er tot nu toe alleen maar van gehoord. Niemand van het Nachtvolk zou een luchtslee gebruiken als de nood niet buitengewoon hoog was, maar we hebben toestemming en richtlijnen gekregen.’

‘Hoe snel vliegt ze?’

Het landschap trok nu veel sneller onder hen voorbij. De kade was een stipje in de verte geworden. En er begon een geluid aan te zwellen — een geluid als van een storm die je vanachter een dikke muur hoorde loeien.

‘Snel. We zullen over vijf dagen aan de voet van de druipbergen zijn.’ ‘Nee.’

‘Dat is ons meegedeeld. Maar de eerste stop is al over drie dagen.’

Ik ben bang.’ Het voorbijschieten van eindeloze stroken grond begon Warvia pijn te doen aan haar ogen.

‘Warvia, onder de grond bevindt zich een soort netwerk van lijnen. Een rooster, zoiets als een grote honingraat. Dat systeem zorgt ervoor dat Stedenbouwerdingen kunnen zweven en zich verplaatsen. Maar we kunnen alleen stoppen op plaatsen waar lijnen elkaar kruisen.’

‘Al over drie dagen,’ herhaalde Treurbuis.

Ver voor hen dook in de woestijn een karavaan van humanoïden en trekdieren op, maar ze was zo snel weer achter hen verdwenen dat Warvia niet eens de gelegenheid kreeg om vast te stellen wat voor humanoïden het waren. En de vaart van de luchtslee nam nog steeds toe.

Het inwendige van de vrachtcontainer rook naar Demonen. En er klonk een zoemend geluid. Warvia drukte zich in het donker tegen Tegger aan en sprak niet over de dingen die buiten gebeurden. Ze paarden met een intensiteit die werd aangewakkerd door angst en even vergat Warvia helemaal waar ze was. Maar toen was het fluisterende gezoem van de beweging weer te horen, en Teggers stem in het donker die het naar de achtergrond drong.

‘Hoe was Harker?’

‘Sterk. Vreemd om vast te houden, vreemd geschapen.’ ‘Hier beneden?’

‘Nee, daar niet. Zijn lichaam was overal breed — schouders, borstkas, heupen… Wat daar betreft zijn alle mannen volgens mij zo’n beetje hetzelfde. En hij wilde erg graag praten, trots als hij was op zijn kennis van de handelstaal.’

‘Hebben jullie alleen gepraat?’

Warvia giechelde. ‘We zijn ook aan rishen toegekomen. Het was voor hem de eerste keer. Stel je voor, Tegger, ik was zijn lerares!’ ‘Heb je hem verteld…’

‘Vanzelfsprekend. De enige vrouwelijke Rode Herder die zich ooit had overgegeven aan rishathra, en een nacht lang helemaal voor hem alleen! Hij vond het prachtig. Met wie was jij samen?’

‘Met Hen… nee, Hansheerv. Ik heb mijn best gedaan om haar naam te verstaan en te onthouden. Zij was die grote, bijna van mijn lengte…’ Daar moest Warvia om lachen. ‘De weduwe van de vorige leider,’ vervolgde hij, ‘maar ongeveer van mijn leeftijd. Wij konden natuurlijk niet met elkaar praten. We hebben geprobeerd in het donker te rishen, maar we zagen eikaars gebaren niet eens, dus toen zijn we naar buiten gegaan en hebben het onder het licht van de Boog gedaan.’

Ik vraag me af of de nacht-mensen daarbij hebben toegekeken.’

‘Dat heb ik me ook afgevraagd,’ zei Tegger. En toen drong het akelige gefluister van hun onheilspellende snelheid weer door tot hun oren en zielen.

Ze doezelden weg. Toen ze van elkaar merkten dat de slaap niet wilde komen, paarden ze opnieuw. En probeerden opnieuw in slaap te vallen. En toen de omtrek van de deur zich aftekende als een wit streepje vroeg Warvia: ‘Heb je honger?’

‘Ja. Ga je naar buiten?’

‘Nee.’

De deur ging open en het licht van de nog schemerige dageraad vertoonde zich. De Demonen schuifelden naar binnen. De deur ging weer dicht. ‘We schieten lekker op,’ zei Harpist, en Tegger hoorde opluchting en vermoeidheid in zijn stem. ‘Warvia, Tegger, alles goed met jullie?’

‘Bang,’ zei Warvia.

‘Hoort er niet iemand te sturen?’ vroeg Tegger. ‘De luchtslee beweegt zich volgens lijnen die in het scrith begraven zijn,’ zei Treurbuis. ‘We kunnen onmogelijk verdwalen.’

‘Als deze luchtslee neerstort zouden we zo snel dood zijn dat we het niet eens merken,’ zei Tegger. ‘Je raakt er wel aan gewend.’ ‘Hoe weet je dat?’

Harpist gromde iets. ‘Laten we gaan slapen,’ zei Treurbuis.

Sinds ze de vampiers achter zich hadden gelaten, hadden de Demonen steeds in de vrachtcontainer geslapen. Hun geur hing er zwaar. Warvia kroop tegen haar partner aan en probeerde niet te denken aan de Demonen, noch aan haar honger, en vooral niet aan het zachte trillen van het metaal om haar heen.

Ze maakte zich los van Tegger en stond op. Ik ga een maaltje vangen. Moet ik voor jou ook iets meebrengen?’

‘Graag.’

Ze hadden de eeuwige bewolking al ver achter zich gelaten. Het was een stralende dag. Het land schoot onder hen voorbij en probeerde Warvia’s blik mee te zuigen. Warvia sprong van de kruiser en liep naar de zandhoopjes, waarbij ze haar blik zorgvuldig op haar voeten gericht hield.

Er verscheen geen wachter van de krijsers.

Warvia vond een opening en begon er met een speer in te porren. Een dikke krijser kroop naar buiten, richtte zich op en krijste. Warvia greep hem beet, brak zijn nek en begon gulzig te eten.

Ze kon het niet helpen: ze moest kijken. Het landschap was veranderd in een uitgestrekt woud. De kruinen van de hoge bomen waren alleen in de diepte achter de luchtslee te herkennen, waar ze razendsnel werden weggezogen in een verdwijnpunt. De aanblik verstoorde haar evenwicht en maakte haar duizelig.

Ze liep om de container heen en begon in de opening van een andere zandhoop te porren. Toen de krijser zich vertoonde, greep ze hem bij zijn vel en wikkelde hem in haar rok.

Ze stapte op de treeplank, maar opeens hoorde ze een stem haar naam uitspreken.

De krijser profiteerde van haar verwarring en wist weg te springen. Warvia sprong van de treeplank en zette zich schrap, met haar speer in de aanslag. Het was niet Teggers stem geweest, en de Demonen waren diep in slaap…

Het dek van de luchtslee was leeg. Degene die had gesproken moest zich ergens op de kruiser bevinden.

Of eronder? De ruimte daar was pikdonker. Warvia koos een nieuwe positie, iets verder bij de kruiser vandaan. Had ze het zich verbeeld?

‘Kom te voorschijn!’

‘Warvia, dat durf ik niet. Ik ben Fluister.’

Fluister? ‘Tegger noemde u een dwaalgeest. Hij denkt dat hij zich u heeft ingebeeld.’

Ik zal niet meer met Tegger spreken,’ zei de stem. ‘Warvia, ik hoop dat je Tegger en de nacht-mensen niets over mij zult vertellen. Ik zou gedood kunnen worden en de Boog zelf zou kunnen instorten als ik werd opgemerkt.’

‘Ja, mijn paargenoot zei al dat u erg geheimzinnig deed. Fluister? Waarom spreekt u mij dan aan?’

‘Kunnen we even praten?’

Ik zou liever binnen zijn.’

‘Dat weet ik. Warvia, we vliegen met een snelheid die vlak onder die van het geluid ligt. Dat is helemaal niet snel. Als een object deze wereld van buitenaf raakt is de snelheid daarvan driehonderd keer zo groot, en de inslagenergie negentigduizend keer zo groot.’

‘Werkelijk?’ Het was een verontrustende gedachte. Maar waarom eigenlijk? Misschien omdat ze altijd had gemeend dat er niets sneller kon zijn dan geluid?

‘De snelheid van licht is veel en veel groter dan die van geluid. Je hebt het zelf kunnen waarnemen: eerst bliksem, later pas donder,’ zei de stem.

Het kwam niet bij haar op de woorden van een dwaalgeest in twijfel te trekken. Iedereen die dit soort dingen beweerde moest immers wel weten waarover hij het had. ‘Waarom gaan we niet sneller dan het geluid?’ vroeg ze. ‘Kunnen we elkaar dan niet meer verstaan?’

‘Het gaat om de snelheid van geluid door de lucht, Warvia. Als we ervoor zorgen dat we de lucht meenemen, zoals in deze luchtslee, kunnen we eikaars geluiden blijven verstaan.’

‘O.’

‘Deze luchtslee doet wat ze moet doen. Ze kan maar naar één plaats en daar zal ze zacht als een veertje landen.’

‘Waarom vertelt u mij dit?’ vroeg Warvia opnieuw.

‘Als je weet wat er gebeurt, hoef je er niet bang voor te zijn. Er zijn natuurlijk uitzonderingen, maar deze luchtslee hoort daar niet bij. Ze volgt een soort onzichtbare groef, een sturingspatroon van magnetische velden. Ze kan niet verdwalen.’

‘Een patroon van…?’

‘Ik zal je iets uitleggen over magneten en zwaartekracht en inertie. Inertie is de kracht die jou tegen de binnenwand van de draaiende ring gedrukt houdt, zodat je niet wordt weggetrokken door de zwaartekracht van de zon.’

‘Klopt het dan, wat de nacht-mensen zeggen? De Boog is een ring?’

‘Ja. Zwaartekracht is een kracht waar je bijna niets van merkt, maar ze houdt de zon bij elkaar, zodat deze kan branden. Met behulp van grote magneten is het mogelijk de schil van de brandende zon te manipuleren en op die manier de Boog te verdedigen tegen die er van buiten op afkomen. Ik zal je nog meer dingen leren als we weer daglicht hebben.’

‘Waarom?’

‘Jij en Tegger zijn bang. Als jullie begrijpen wat er gaande is, zal die angst verdwijnen. Als jij niet meer bang bent, is Tegger het ook niet. Jullie zullen niet gek worden.’

‘Tegger,’ zei ze. Ze keek om zich heen. ‘Hij moet rammelen van de honger!’ De krijser die was weggesprongen was nergens meer te zien. Ze liep terug naar de zandhoopjes en vermeed zorgvuldig naar het voorbijschietende landschap te kijken. Bijna de snelheid van geluid: hoeveel dagmarsen per dag was dat wel niet?

Weer Het een krijser zich naar buiten lokken door haar porrende speer, en ze ving hem in haar rok. Ze klom op de laadvloer en kroop de container in. Deze keer was er geen stem die haar tegenhield.

22. Het web

Hete naald van Onderzoek, AD 2884 …

Doodskist!

Louis probeerde de zijwand open te duwen, maar de wand reageerde niet snel genoeg naar zijn zin. Hij trok zijn knieën op, zette zijn rug schrap en stootte het luik met zijn voeten half open, waarna hij zich rollend naar buiten liet vallen. Hij raakte de vloer, het zich nog iets verder rollen en richtte zich toen half op — alert.

Geen doodskist, herinnerde hij zich, maar het adrenalinegehalte in zijn bloed was zodanig dat hij maar beter nog even in beweging kon blijven. Wat was er allemaal gebeurd terwijl hij in de kist lag?

Zijn enkel deed pijn. Ergens tegenaan gestoten. Negeer het.

Het merkwaardigste aan zijn ontwaken was hoe hij zich voelde.

Toen hij vooraan in de twintig was, had Louis met een tiental vrienden een cursus oosterse vechtsporten gevolgd. Enkelen hadden afgehaakt toen de computer hun opdroeg anderen in het gezicht te slaan. Louis was doorgegaan — tien maanden vol schijngevechten.

Toen waren de herinneringen daaraan geleidelijk weggezakt, en er gingen tweehonderd jaar voorbij, en… Het voelde niet aan als wakker worden uit een slaap of na een operatie. Het leek meer op de gemoedsgesteldheid van een yogatsu-vechter die halverwege een match opeens weet dat hij kan winnen. Totaal opgefokt, vol adrenaline en energie!

Mooi zo! Kom maar op!

Beweging! Hij draaide zich om zijn as. Zijn handen voelden naakt aan.

Achter het voorste scherm schoot aan weerszijden een rotsachtig, golvend landschap voorbij — te snel om details te herkennen. De naald moest als een subsonisch pendelschip vlak boven de grond scheren. En vanuit de kapiteinscabine was het…

Een scherm, verder niets. Geen van die rotsen zou hem tot moes verpletteren. De zwarte basaltwanden links en rechts en het landers-ruim achter hem waren volkomen roerloos.

Het voorwerp waaraan hij zijn enkel gestoten had bleek een brok steen in de voorwaarts-stuurboordhoek van het bemanningsverblijf te zijn. Dat had hij hier nog niet eerder gezien. Het zag er volmaakt doods en onschuldig uit: een ruwweg kubusvormig blok graniet dat tot zijn knie reikte.

Hij was alleen.

Louis begreep waarom Bram Acoliet in een gedwongen coma had achtergelaten totdat hij zich om hem kon bekommeren. Een Kzin die in zijn eentje wakker werd zou vallen kunnen zetten of toegangen vergrendelen, of de menu’s voor voedsel of kleding kunnen uitproberen om wapentuig te leveren. Hij begreep niet waarom Bram toestond dat Louis Wu moederziel alleen wakker werd.

Hoe snel kon een beschermheer eigenlijk iets leren? Bram had Louis Wu nu… wel, een dag of drie kunnen observeren — als hij had meegekeken door het netwerkoog in Weversdorp.

Kan Bram mij al goed genoeg kennen om me zonder meer te vertrouwen? Hoogst onwaarschijnlijk! Dit was niet het werk van Bram. Verst-in-de-achterhoede moest het apparaat zo hebben geprogrammeerd: ‘Ga meteen open zodra de behandeling van Louis klaar is.’

Goed, wat probeerde Verst-in-de-achterhoede hem daarmee duidelijk te maken? Wist de beschermheer eigenlijk wel wat Verst-in-de-achterhoede hier allemaal kon uitspoken?

De hologramprojectie van het langsschietende rotslandschap duurde nog steeds voorts. Nu zag hij een uitgestrekt woud — zo te zien van een soort grove dennen. De bergen en wolkenpatronen recht vooruit, in de verte, leken geen meter dichterbij te komen.

Verst-in-de-achterhoede kon alles verbergen in zijn kapiteinscabine, want hij kon zijn bemanning voortdurend trakteren op dit soort projecties op de tussenwand. Misschien was dat het punt waar het om draaide.

De schokkerige rand daar beneden maakte deel uit van de voorkant van een op alcohol rijdende stoomkruiser van de Machine-mensen. Iets lager was een stukje licht gebogen rand van glimmend metaal of plastic te zien. Het netwerkoog dat de Demonen in een container op een kruiser hadden geladen bevond zich nu kennelijk op iets dat vloog.

Soms werden uitlopers van het bos afgewisseld door hoog oprijzende rotspieken. Het toestel vloog niet hoger dan een meter of zestig. Hoe snel? Subsonisch, maar niet veel.

Welke humanoïden konden zo’n vaart verdragen? Zelfs in Disney-haven waren de ritjes lang niet zo snel. De meeste humanoïden van Ringwereld zouden al omkomen als ze enkel maar hun ecologische omgeving verlieten. Van dit soort snelheden zouden ze een acute hartverlamming krijgen!

Wat werd Louis verondersteld te doen met deze informatie? Hoeveel tijd had hij om het een en ander uit te proberen?

Opgesloten als hij was in een bungalow-grote kist onder kilometers afgekoeld lava kon je hem toch echt niet iemand met bewegingsvrijheid noemen. De stapschijf kon hem naar buiten brengen, maar alleen naar een plaats waar zijn meesters hem opwachtten.

Louis besefte dat hij nu reageerde in plaats van ageerde — zoals een trouwe hond die de wil van zijn baasje probeert te raden. Hij zinderde van verse, jeugdige krachten, maar kon niets doen.

Ga zitten, zei hij tegen zichzelf. Ontspan je. Zoek wat afleiding. Iets eten misschien?

Het keukenmenu stond op Kzinti-gerechten. Aan de tekens en een schetsmatige afbeelding te zien was de laatste keuze iets visachtigs geweest. Buitenaardse sashim! Nou, liever niet.

Louis toetste het menu voor het menselijke metabolisme, en daarvan de variant Sol/Aarde/Franse keuken: pain perdu, café au lait. Een ontbijtje. En terwijl hij wachtte, wel…

Door de stapschijf te gebruiken zou hij zijn opties verspelen, maar hij kon haar natuurlijk bestuderen… Hij wrikte het randje omhoog, zoals hij Bram had zien doen.

Het voortrazende landschap vervaagde en maakte plaats voor iets abstracts: het schema van het netwerk van stapschijven.

Er bleken aanvullende verbindingen te zijn gelegd en verschillende kleinere netwerken waren nu aan elkaar gekoppeld. De exclusieve schijf die de verbinding tussen het bemanningsverblijf en de kapiteinscabine vormde was echter nog even geïsoleerd als voorheen, zoals ook enkele andere paren. Niettemin bleek Verst-in-de-achterhoede een deel van zijn veiligheid geofferd te hebben voor een groter gebruiksgemak. Daartoe moest Bram hem hebben overgehaald.

Het schema gaf de afstanden weer volgens een logaritmische schaal. In de naald en vlak eromheen was deze schaal discriminerend genoeg om de afstand tussen de bemanningscabine en het landersruim herkenbaar te representeren. Overal in het Reparatiecentrum bevonden zich flitspunten. Ook kon Louis Weversdorp vinden — honderdduizenden kilometers ver weg. Een ander lichtje, aan stuurboordkant vanuit de naald bezien, bevond zich vlak bij de randmuur; dat moest een afstand van achthonderdduizend kilometer of meer zijn. Het verste punt lag honderdtwintig graden verderop op de Boog: honderden miljoenen kilometers ver weg.

Oplichtende verbindingslijntjes gaven aan welke schakelingen open waren. Als hij het goed begreep stond dus nu de verbinding open tussen het bemanningscentrum van de naald en het landersruim en voorts naar dat verre punt bij de Grote Oceaan. Bram was zeker op onderzoek.

Had hij Verst-in-de-achterhoede meegenomen? Of was de Poppenspeler teruggekeerd in zijn cabine?

Als hij dat wist kon Louis precies bepalen tot op welke hoogte Bram Verst-in-de-achterhoede vertrouwde. In zijn eigen cabine zou de Poppenspeler namelijk praktisch onkwetsbaar zijn, met rompmateriaal van Algemene Producten tussen hemzelf en welke vijand dan ook. Afgescheiden van zijn zwoegende helpers zou hij weer bazig en onaangenaam worden…

Ting. Een paar tellen later verschenen twee sneetjes geroosterd brood met marmelade, koffie en dampende melk. Louis at snel.

Daarna probeerde hij de vork uit op de verzonken pinnetjes van de stapschijfbediening. De tanden waren echter te bot; ze bogen mee en braken af.

Neuriënd koos hij Aarde, Japan, gevarieerde sashimi.

De stokjes voelden aan als hout. Ze hadden zelfs iets wat op schuine nerven leek. Hij brak er een langs de nerf om een scherpe punt te krijgen. Daarmee begon hij te drukken op alles in het controlepaneeltje wat zich maar het indrukken.

Heldere lijntjes vervaagden, andere lichtten op naarmate verbindingen gesloten en geopend werden.

Een schuifje schakelde alles tegelijk uit. Toen hij het schuifje weer in de oorspronkelijke positie had teruggezet, knipperde het scherm: het systeem wenste instructies.

Hij bleef spelen. Op een gegeven moment had hij een misvormde cirkel die bestond uit zeven oplichtende lijntjes, alsmede een virtuele klok, plus bizarre muziek op de achtergrond. Hij kon de muzikale taal van de Poppenspelers niet verstaan, noch hun Vloot der Werelden-variant van een klok aflezen, maar hij ontdekte wel hoe hij haar op snel kon zetten.

Als hij het allemaal goed zag, zou dit circuit hem naar het landersruim brengen en vervolgens naar Weversdorp, om te kijken wat er veranderd was. Uit het ruim moest hij een drukpak meenemen, anders zou hij levensboom opsnuiven tijdens zijn daaropvolgende bezoek aan de meteorenafweer in het Reparatiecentrum. Dat pak moest hij aanhouden wanneer hij zich naar het oppervlak van de Kaart van Mars liet flitsen en daarvandaan naar het verste punt in het schema, dat zich op de randmuur leek te bevinden. Dan naar het mysterieuze punt aan de overzijde van de Grote Oceaan en ten slotte terug naar de naald.

Was hij nog iets vergeten? De hele tocht zou hem maar een paar minuten kosten, tenzij hij iets interessants tegenkwam. Hij zette het bord met sashimi op de stapschijf. Er gebeurde niets.

Natuurlijk niet: het zijwandje van de schijf stond nog open, het controlepaneeltje was niet afgedekt. Louis duwde het klepje dicht. Het bord met sashimi flitste weg.

Het schema op het scherm flitste eveneens weg. Louis schrok van de bewegingen van het voorbijrazende landschap die opeens weer levensgroot waren teruggekeerd. Hij zag de bergen in de verte, druipbergen tegen de achterwand die bestond uit de onderkant van de ringmuur. Ze waren vlakbij, naar Ringwereldmaatstaven: enkele tienduizenden kilometers.

Louis dacht aan dingen waar hij graag meer van zou weten als hij toegang kon krijgen tot de scheepscomputer. Hij zou er Verst-in-de-achterhoede later naar moeten vragen. En in elk geval moest hij alles opzoeken wat bekend was over beschermheren.

Waar bleef dat bord?

Een korte yogaoefening hielp hem zijn ongeduld te bedwingen. Hoe snel was snel?

Vijfenveertig minuten later was het bord nog steeds niet terug.

Misschien bevonden zijn metgezellen zich op een van deze punten — zelfs waarschijnlijk — en had Acoliet de sashimi ingepikt. Niettemin: denk nog eens goed na!

Louis wrikte het klepje van het controlepaneeltje weer open. Het schema van de stapschijven verscheen op het scherm. Het verste punt leek een eindje verschoven te zijn. Verschoven? Louis floot zachtjes voor zich uit. Driehonderd miljoen kilometer hiervandaan en dan op een logaritmische schaal verschoven? Dat punt moest minstens de snelheid van een traag interstellair schip hebben: honderden kilometers per seconde!

Het was natuurlijk de brandstofsonde. Ze moesten een nieuwe stapschijf aan de zijwand hebben gemonteerd en de sonde vervolgens op een tochtje langs de ringmuur hebben gestuurd. En dat bord met sashimi moest zijn opgebrand als een meteoor!

Louis begon weer met de schakelaartjes te rommelen. Nu eens vloekte hij zichzelf uit, dan weer sprak hij zichzelf bemoedigend toe, en voortdurend probeerde hij de zenuwslopende achtergrondmuziek zo goed mogelijk te negeren. ‘Als ik dit doe moet die verbinding hersteld… verrek, waarom niet? Ha, aflicht! Zwart betekent uit! Akkoord, dus als ik nu eens…’

Ten slotte bestelde hij een brood en legde het op de stapschijf. Flits.

Hij hield zijn bondgenoten nu al een uur en tien minuten afgesneden van de naald. Of liever gezegd: van het hele Reparatiecentrum! Het zou openlijke oorlog worden als ze dat ontdekten — en het was bovendien contractbreuk.

Maar anderzijds, wat konden ze ertegen doen?

Zijn grinniklachje kwam niet verder dan zijn keel. Louis kende Poppenspelers. Tien tegen een dat Verst-in-de-achterhoede over chirurgisch ingeplante controlefaciliteiten beschikte. Louis kon zich maar beter afvragen hoe lang hem dit geknoei met de schakelingen nog zou worden toegestaan! Verst-in-de-achterhoede zou er misschien enig begrip voor kunnen opbrengen, maar Louis sidderde bij de gedachte aan Brams wraak.

Het brood was terug.

De kruiser vloog nu boven water, met de bergen, die een voor een traag uit het beeld schoven, ter linkerzijde. Het vliegende platform moest van koers zijn veranderd… een draai van zestig graden. Louis begon langzaam te grijnzen.

Het volgde het supergeleidersrooster!

Er lag een netwerk van supergeleiderkabel in de Ringwereldvloer, bestaande uit zeshoeken van tachtigduizend kilometer doorsnee. Het vormde de magnetische velden die konden worden gebruikt om zonnevlekken te forceren. Kennelijk vloog de kruiser aan boord van een magneetkrachtzwever, misschien een voertuig dat door de Stedenbouwers was bedacht, maar waarschijnlijker iets dat zo oud was als Ringwereld zelf!

Wist Verst-in-de-achterhoede dat?

Reactie — hij was nog steeds aan het reageren. En het brood was terug.

Het risico waard? Louis stapte op de schijf.

Er ontbraken ruimtepakken in het landersruim: een van Verst-in-de-achterhoede, het reservepak van Chmee en een tweetal dat voor Louis bedoeld was. Het hoefde niet te betekenen dat Bram en zijn ploegje zich in een vacuüm hadden begeven; de beschermheer kon ook gewoon voorzichtig zijn en de pakken laten gebruiken bij wijze van harnas.

Louis stapte van de schijf en stak een van de overgebleven ruimtepakken onder zijn arm. Ook nam hij een gordel, een helm en een zuurstofapparaat uit het rek. En nu op naar Weversdorp!

De flits bracht hem uit zijn evenwicht. Hij wankelde en liet alles vallen wat hij in zijn handen had. Beschaamd en bezorgd keek hij om zich heen.

Klaarlichte dag. De stapschijf stak scheef, ten dele onder de modder, in de oever van de poel die de Wevers hadden gebruikt om te baden. Nu was er niemand in de poel. Louis luisterde of hij kinderstemmen kon horen, maar die waren er niet.

Hij had zich gebukt om de schijf van dichtbij te bestuderen toen hij vlak achter zich opeens een metalige stem hoorde. De op de grond gevallen helm zei: ‘Gegroet! Van welke soort bent u?’

Louis ging rechtop staan. Ik ben van de Bolmensen,’ zei hij. ‘Kidada?’

‘Ja. Een soortgenoot van Louis Wu?’ De oude Wever staarde Louis onzeker aan.

‘Ja. Kidada, hoe lang geleden is Louis Wu hier vertrokken?’ ‘Jij bent Louis Wu, maar jong gemaakt!’

‘Ja.’ Louis voelde zich ongelukkig onder Kidada’s verbijsterde blik. ‘Kidada,’ zei hij, ‘ik heb een lange slaap achter de rug. Gaat alles goed met de Wevers?’

‘We mogen niet klagen. De handel bloeit. Bezoekers komen en gaan. Sawur is ziek geworden en vele dagen geleden gestorven. De hemel is tweeëntwintig keer rond geweest sinds —’

‘Sawur?’

‘— de nacht waarin jij verdween, met een of ander legendarisch wezen op je hielen, en alleen een Demonenkind als getuige. Ja, Sawur is dood. Zelf was ik ook bijna dood en twee kinderen zijn gestorven. Sommige bezoekers brengen ziekten mee die anderen doden, maar henzelf niet.’

Ik had gehoopt met haar te kunnen praten.’

Een schrale glimlach. ‘Maar zal ze antwoorden?’

‘Ze heeft me goed van advies gediend.’ Wacht niet tot je wanhopig bent geworden!

‘Sawur heeft me je probleem uitgelegd, nadat je verdwenen was.’

Ik heb het opgelost. Ik hoop dat ik het heb opgelost. Maar voor de rest ben ik nu in slavernij.’

‘Slavernij. Maar met tientallen falans beschikbaar om jezelf te bevrijden.’ Kidada’s stem klonk vermoeid en bitter.

Louis besefte nu pas goed hoe graag hij met Sawur gesproken zou hebben. Hij zou graag zijn gebleven om te rouwen, maar daar had hij geen tijd voor.

Tijd. Er waren tweeëntwintig omwentelingen van de hemel geweest… twee falans plus een beetje. Honderdvijfenzestig Ringwerelddagen van dertig uur. Dat betekende dat Louis Wu meer dan een half Aards jaar in die kist had gezeten!

En nu probeerde hij de draden weer op te pakken. ‘Kidada, wie heeft onze stapschijf van de sonde gesloopt?’

Ik weet niet wat je bedoelt. Dit ding? Het lag hier de ochtend nadat je was weggegaan. We hebben het laten liggen.’

De rand zat onder de modder, maar bij het bedieningspaneeltje zag Louis vingerafdrukken en krassen. Een of andere bezoeker — geen Wever, want die hadden kleinere handen — had geprobeerd de instellingen te veranderen.

Demonen. Hij had het kunnen weten. Hij was blij dat hij bij daglicht hierheen was geflitst. Nu zouden de nacht-mensen niet eens weten dat hij hier was geweest.

Louis trok zijn ruimtepak aan. ‘Doe de kinderen mijn groeten,’ zei hij, en hij flitste weg.

Duisternis.

Louis ontstak zijn helmlamp en stond oog in oog met een geraamte dat hem leek aan te kijken.

Hij bevond zich in de controlekamer van de meteorenafweer. Het wandscherm was donker. Zijn lamp was het enige licht.

Dit skelet was opgesteld voor studiedoeleinden. De botten waren niet aan de gewrichten bevestigd, maar er door metalen pinnen mee verbonden, waardoor er bij alle verbindingspunten een kleine speling te zien was. Het skelet was ongeveer vijfentwintig centimeter kleiner dan Louis. Alle botten zag er afgesleten, verweerd uit. De ribben waren onwaarschijnlijk dun, de vingers bijna verdwenen. Kennelijk had de tijd een deel van het gebeente tot stof doen vergaan, want het weer kon hierbinnen niet verantwoordelijk worden gesteld. De vingerknokkels waren echter nog steeds hobbelig en ook alle andere gewrichten waren zwaar en gezwollen. Die uitsteeksels in de kaken waren geen tanden, maar later aangegroeide uitstulpingen van het kaakbeen zelf.

Een beschermheer.

Louis streek met zijn vingertopjes over het gezicht. Het gebeente voelde korrelig aan door het stof, maar daaronder was het glad. Afgevlakt door de tijd — een fase in het langzame verval tot stof alleen…

Dit was geen omgeving waarin erosie snel kon plaatsvinden. De botten moesten het restant zijn van iemand die al minstens duizend jaar dood was.

De rechterheup was verbrijzeld geweest; de delen waren met pinnen aan elkaar gezet. Hetzelfde gold voor de linkerschouder, de linkerelleboog en de nek: ze waren allemaal gebroken geweest.

Misschien was hij omgekomen door een diepe val. Misschien was hij in een gevecht doodgeslagen.

De Paks hadden hun oorsprong ergens in de buurt van de kern van de Melkweg. Een Pak-kolonie op de Aarde was mislukt; er wilde geen levensboom groeien en de kolonie moest het dus zonder beschermheren stellen. Wel hadden Pak-voortplanters zich over de Aarde verspreid vanaf hun landingsplaatsen in Afrika en Azië. Hun beenderen werden in musea bewaard onder namen als homo habilis en dergelijke. Hun nakomelingen hadden een toenemende intelligentie ontwikkeld: een klassiek voorbeeld van herhaalde evolutie.

In het Smithsonian Institute in Washington werd een gemummificeerde Pak-beschermheer bewaard die eeuwen geleden in een woestijn op Mars was opgegraven. Louis had hem alleen als hologram gezien, tijdens zijn biologielessen op school.

Dit wezen zou een misvormde Pak kunnen zijn, dacht hij. Maar die massieve kaken klopten niet.

Beschermheren verloren hun tanden. Dat was jammer, want aan de tanden zou Louis veel informatie hebben kunnen ontlenen. Deze kaken waren bedoeld om botten te kraken, dat was wel duidelijk.

De romp was te groot voor een doorsnee-Pak van het klassieke model. Alles bij elkaar was het geen echte Pak, maar ook geen echte Demon.

Louis kon schatten wanneer hij gestorven moest zijn, maar wanneer was hij geboren? De beschermheer in het Smithsonian had minstens dertigduizend jaar nodig gehad om van de kern van de Melkweg naar de Aarde te reizen. De voorbereidingen tot die expeditie hadden misschien wel evenveel tijd in beslag genomen. Het was duidelijk dat beschermheren erg oud konden worden.

Saturnus was de oudste van de Romeinse goden. Hij doodde zijn kinderen, totdat een van hen dat lot wist te ontlopen en in plaats daarvan hem doodde. Laat ik dit exemplaar dan maar Saturnus noemen.

Een horde vampiers had een beschermheer gedood die de bediende van deze Saturnus moest zijn geweest en die door hem in de steek was gelaten.

Bram en Anne moesten de meester jarenlang achternagezeten hebben. Jaren, eeuwen, millennia? Pak-voortplanters, de voorouders van zowel mensen als Demonen, waren vóór hun vertrek uit de melkwegkern snelle en behendige jagers geweest.

De oude Saturnus had de vampier-beschermheren misschien niet helemaal serieus genomen. Tenslotte waren vampiers geestloze dieren met walgelijke seks- en eetgewoonten, terwijl Saturnus een superintelligent wezen was, dat in het geheel geen hinderlijke seksdriften kende.

En dat gold ook voor Bram. Misschien was dat een blinde vlek waar Louis gebruik van kon maken — als hij de vlek zou kunnen vinden.

De breuken in de heup, de schouder en de arm, allemaal links, en een scheur in de schedel waren vers geweest op het moment van overlijden. Louis trof elders in het skelet andere, genezen breuken aan. Saturnus had lang voor zijn dood al eens een gebroken rug gehad. Kon een beschermheer nieuwe ruggenmergszenuwen laten aangroeien? Zijn rechterknie — die oude wond was niet genezen: de knie was een massieve klonter botten.

Er was nog iets vreemds aan de ruggengraat… Louis wist niet precies wat, totdat hij de schedel nog eens goed had bekeken.

Het voorhoofd was bol; sterker nog, het voorhoofdsbeen en de naar voren stekende wenkbrauwkam waren gladder, jonger dan de rest van de schedel. De reeks uitstulpingen in het kaakbeen deed nog vaag aan afgesleten tanden denken. In beide gevallen ging het om recent gebeente. Ook de ruggenwervels bestonden uit recent botweefsel: ze hadden een regeneratie achter de rug.

Dus als Saturnus zijn laatste slag zou hebben gewonnen, zou hij daarna weer volledig genezen zijn!

Nu, bekijk het eens als een moordzaak. Ik ken de dader, maar om hem door de rechter veroordeeld te krijgen moet ik alle details, alle overwegingen kennen. Waarom heeft Bram deze botten gereconstrueerd tot een geraamte? De vijand was dood, er was niemand die hem kon komen wreken…

Of waren Bram en Anne bang geweest dat er nog anderen als Saturnus waren?

Een staand skelet, en een hoop spullen in de schaduwen erachter. Bram had hem daar niet in de buurt laten komen.

Het had een ordeloze, lukraak op de vloer gegooide verzameling geleken. Dat was ook zo, maar toch ook weer niet. Er waren dingen keurig neergelegd, kennelijk voor een nadere bestudering, maar daarna was het patroon door iets of iemand ruw verstoord — bijvoorbeeld door een woedend om zich heen schoppende vampier-beschermheer.

Een aantal voorwerpen was simpelweg tot stof vergaan. Van andere waren duidelijke sporen overgebleven.

Dit was een prachtige bontmantel geweest, met een bijpassende riem. De restanten stonken; ze verspreidden nog steeds een vleugje van de geur van rottend leer en van een Demon die al in geen duizend jaar een bad had genomen. Aan de binnenkant, de kant van het gladde leer, zag Louis de sporen van ettelijke zakken in allerlei maten en vormen — nu allemaal leeg.

Er lagen wapens: een mes, smal, dertig centimeter lang, van een metaal dat tot zwarte roest was vergaan. Twee benen mesjes, allebei niet langer dan een wijsvinger. Zes werpmessen, praktisch identiek aan elkaar, hoewel ze uit steen gehouwen waren, en nog even dodelijk als op de dag dat ze gemaakt waren. En een slanke staaf van een duurzame metaallegering, die aan beide uiteinden was aangeslepen tot een beitel.

Patronen in het stof deden denken aan houten klompen met zware, leren riemen. Voorts lag er een sierlijke kruisboog met een dozijn pijlen, die allemaal net verschillend waren. En dit doosje… een vuurmaker? Louis probeerde het, maar hij kon geen vlam produceren. Daar een stapeltje verkruimeld papier of perkament. Kaarten?

Er lag een verrekijker — een simpel ding, maar fraai van vorm en glanzend gepoetst — een eindje bij de rest vandaan gelegd. En kijk hier eens, vlak ernaast; een stelletje werktuigen: puimsteen, mesjes, vijlen… Bram en/of Anne waren van plan geweest de verrekijker van Saturnus na te maken.

Een harde, zwarte klonter ter grootte van zijn vuist. Louis boog diep voorover om te ruiken. Gedroogd vlees? Duizend jaar na de uiterste gebruiksdatum… maar Demonen hielden natuurlijk wel van vlees dat adellijk was en een beetje stonk.

Hoe lang geleden was Saturnus gestorven?

Vragen ?

Louis probeerde hier zijn achterstand in informatie weg te werken, maar hij zou sneller wijs worden door gewoon een aantal vragen te stellen. Anderzijds, dan zou hij alleen de dingen vernemen die Bram wenste prijs te geven. En de tijd begon te dringen.

Louis klopte Saturnus zachtjes op een schouderbeen. ‘Vertrouw me,’ zei hij, en hij flitste weg.

Hij was verblind en totaal uit zijn evenwicht.

Hij kromp ineen als een zeeanemoon en graaide tussen zijn knieën naar iets wat houvast bood, zijn ogen half toegeknepen tegen het verzengende zonlicht. Zijn gehandschoende vingers streken ergens overheen en klampten zich meteen stevig vast.

De zwaar gekantelde stapschijf gleed een half metertje onder hem weg. Hij hoopte dat hij de rand van de schijf zelf vast had. In elk geval liet hij zijn greep geen moment verslappen.

Zijn fotosensitieve helmplaat werd rookachtig grijs. Nog steeds gehurkt, zich vastklampend aan de rand van de schijf, begon hij om zich heen te kijken.

De Kaart van Mars was geen erg goede landkaart.

Hij kon honderd verschillende tinten rood zien, en dat klopte wel, maar de hemel had de donkerblauwe kleur die op de Aarde boven een hooggebergte te zien was. De zon was te helder voor Mars. En aan de zwaartekracht kon ook niets worden gedaan.

Misschien kon het deze Martianen niets schelen. Ze leefden veilig beschut tegen het zonlicht onder lagen zand dat fijn genoeg was om zich te gedragen als een soort stroperige vloeistof. Misschien hielp dat zand hen ook bij het doorstaan van Ringwerelds zwaartekracht.

Hij had verwacht op de Mons Olympus terecht te komen, en zo te zien was dat ook zo. Hij bevond zich een flink eind bergop. De stapschijf lag niet ver van de top van een gladde zandhelling van vijfenveertig procent en begon weer af te glijden.

Waarom in hemelsnaam had Verst-in-de-achterhoede uitgerekend hier een stapschijf geplaatst?

Ja, allicht. Martianen. Ze hadden de schijf verplaatst en een val gezet!

Hij gleed nu sneller naar beneden en verloor steeds meer controle. Het was nog een heel eind naar beneden, kilometers! Het zand moest zich hier in duizenden jaren hebben opgehoopt… meegevoerd door een stratosferische wind vanuit een vaste richting, afkomstig van de Grote Oceaan, in een meteorologische kringloop die groter was dan hele planeten. Alweer een foutje in de correctheid van de Kaart van Mars.

Louis knielde neer en drukte zich tegen de schijf aan, die steeds meer op een slee begon te lijken.

En de vaart nam toe. De schijf probeerde hem van zich af te werpen. Zijn handen hielden de rand in een krampachtige greep en hij probeerde ook met zijn schoenen houvast te vinden. Ginds dreigde een levensgroot rotsblok zijn weg te versperren. Hij leunde naar links in een poging van koers te veranderen. Noppes. Hij zou er in volle vaart tegenop botsen.

En toen was hij elders.

En zijn greep werd nog verkrampter, want nu viel hij in een zwarte leegte. Hij onderdrukte het tweede gedeelte van zijn schrille kreet. Ik heb het geregeld! Geen paniek! Alles volgens plan!

Hij klampte zich vast aan een stapschijf die was gemonteerd tegen de zijkant van een sierlijke, sigaarvormige romp: de brandstofsonde van de Poppenspeler. Om hem heen was er zwarte ruimte, doorspikkeld met helder sterrengeflonker.

De stapschijf, de romp van de sonde, alles baadde in het licht. Er moest zich een schijnsel achter hem bevinden. Langzaam en voorzichtig, om de stevige houdgreep van zijn handen en voeten niet in gevaar te brengen, draaide Louis zich zo ver dat hij over zijn schouder kon kijken.

Ringwereld zweefde achter en onder hem. Hij kon kleine details herkennen: rivieren die als slangen kronkelden, landschappen onder de zee, een zwart streepje dat misschien een snelweg van de Machine-mensen was. De naakte zon probeerde hem te grillen. Geen probleem: dit drukpak liet zweet door. De nacht zou een groter probleem zijn. Hij had niet bedacht dat hij een buitenpak nodig zou kunnen hebben.

Hij vloog evenwijdig aan de bovenkant van de randmuur, vlak erboven, en keek neer op de halve kegeltjes van de druipbergen en de rivieren die vanaf hun voet het land in stroomden. Ruim zestienhonderd kilometer hoog. Ver voor zich uit zag hij dunne lijntjes die de contouren van een langwerpige zandlopervorm van twee spitse kegels aftekenden.

Een stabilisatiestuwer. Hij zag de tweelingtorussen die samen een Bussard-duwstraal vormden, zoals hij wist, maar die hier bijna nietig leken en de taille waren van iets veel kolossaler. De stabilisatiestuwers van Ringwereld waren gemaakt van zo fijn draadwerk, dat het van veraf met het blote oog bijna niet te zien was. Ze waren een fuik om zonnewinden te vangen.

Deze stuwer was nog niet gemonteerd; de stand klopte niet.

Louis was in geen tweehonderd jaar zo bang geweest.

Maar het brood is bij me teruggekeerd!

De motor van de sonde was uitgeschakeld; ze hing roerloos in de ruimte, terwijl Ringwereld onder haar met een snelheid van bijna twaalf honderd vijftig kilometer per seconde om haar as tolde.

Het systeem moet de standaardinstellingen hebben hersteld. Ik heb deze schijf uit de keten losgemaakt, maar het systeem moet dit ongedaan hebben gemaakt. Die programmeertaal van Verst-in-de-achterhoede… ik begrijp er niets van. Wat heb ik verder nog verpest?

De sashimi? Dat was gemakkelijk. Het bord moest te ver van de schijf zijn weggezweefd. Het brood niet: dat was steeds binnen het bereik gebleven toen de opeenvolgende flitsen tussen de stapschijven plaatsvonden.

En hij hield zich krampachtig vast… en hij wachtte… en wachtte… Toen klapte de schijf tegen zijn helmplaat. Hij sloot zijn ogen en probeerde zijn greep te verstevigen. Hij voelde zich nu absoluut niet in staat wie of wat ook onder ogen te zien. Over een paar tellen zou hij hopelijk veilig en wel aan boord van de Hete naald van Onderzoek zijn…

Een grote klauwhand pakte hem bij de schouder en trok hem van de schijf af.

23. Voortgezette lessen

Verborgen Patriarch, AD 2884

De Kzin hielp hem overeind. Louis hapte naar adem en stond te trillen. Acoliet kon niet met hem praten zolang de ruimtehelm gesloten was en daar was Louis blij om.

Hij was aan boord van de Verborgen Patriarch, ergens op het achterschip. Weer zo’n verrekte verrassing! Hij had dit zeilschip van anderhalve kilometer lang toch op de Shenthy achtergelaten? Wat deed het dan hier?

Acoliet probeerde hem iets te vragen. In zijn hand hield de Kzin… wel, verdomd! Louis draaide zijn helm open.

Ik was het achterschip aan het doorzoeken,’ zei Acoliet, Toen dit opeens op de stapschijf verscheen. Een cadeautje voor de gastheer, Louis? Vis uit de diepvries?’

Louis nam het bord met sashimi in zijn hand. De reepjes vis waren opgezwollen en zagen er broos uit.

‘Het spul is in vacuüm geweest,’ zei hij. ‘Heb je een brood voorbij zien komen?’

‘Ja. Dat heb ik laten gaan. Louis, u ruikt naar angst!’

Wat doe ik hier?

In een oogwenk kon hij veilig aan boord van de Hete naald van Onderzoek zijn en tussen zijn slaapplaten zweven om van zijn rillen af te komen en zijn gedachten op een rij te zetten en na te denken over wat hij met zijn escapade nu wel en niet geleerd had.

Acoliet had hem gezien. Als hij de Kzin kon overhalen zijn mond dicht te houden… Nee, onzin. De beschermheer moest Acoliets lichaamstaal nu een half Aards jaar hebben geobserveerd. De Kzin zou niets voor hem verborgen kunnen houden.

‘Zelfs de doden kunnen mijn angst ruiken,’ gaf Louis daarom toe. Hij zette zijn helm af, legde de zuurstofpomp neer en begon de ritssluitingen te openen. Ik dacht dat ik de stapschijven allemaal goed had ingesteld, maar mis! O ja, de Martianen hebben een dodelijke val voor ons opgesteld. Ze hadden me bijna te pakken.’

Het half kale hoofd van een jongeling verscheen in een luikopening. Een Stedenbouwer. De jongen zette grote ogen op van verbazing en trok zijn hoofd toen schielijk weer terug.

‘Martianen?’ vroeg de Kzin.

Louis begon zijn ruimtepak af te pellen. ‘Vergeet het maar. Ik moet wat energie zien kwijt te raken. Kun je rennen?’

De Kzin reageerde bijna verontwaardigd. ‘Na ons gevecht ben ik mijn vader voor kunnen blijven!’

‘Dan doen we een wedstrijdje wie het eerst bij de boeg is.’

Acoliet brulde een strijdkreet en sprong meteen weg.

Louis zat met zijn enkels nog in het pak vast en Acoliets kreet verraste hem, zodat zijn spieren verkrampten en hij vooroverviel.

Het was een fraaie strijdkreet. Oude vloeken sissend en over de vloer rollend bevrijdde Louis zich van het ruimtepak. Daarna sprong hij overeind en begon te rennen.

Acoliet was in de verte nog te zien. Hij ontwikkelde een aanzienlijk grotere snelheid dan Louis. Verderop veranderde het gangenstelsel van structuur, waardoor Acoliet uit het gezicht verdween.

Louis had bijna twee jaar aan boord van dit schip geleefd. Het was niet waarschijnlijk dat hij zou verdwalen. Hij rende hard — het was vooral een wedstrijd met zichzelf. Hij had nog een volle zestienhonderd meter te gaan.

‘Louieee…’

De stem klonk zwakjes en raar, en kwam van ergens hoog boven zijn hoofd… uit de mond van een Piersons-poppenspeler die zich in het kraaiennest van de achtermast ophield.

‘Hallo!’ groette Louis.

‘Wacht!’ riep de stem.

‘Gaat niet!’ Hij voelde zich. prima.

Er kwam een rechthoekige schaduw naar beneden. Louis bleef rennen. De schaduw kwam naast hem zweven en hield hem bij: een vrachtschijf van het Reparatiecentrum, aan alle vier de kanten voorzien van grijpstangen. ‘Blijf uit de buurt,’ riep Louis. Ik zit in een wedstrijd.’

‘Begrijp ik niet.’

‘Het is geen… intelligentietest.’

‘Hoe voel je je?’

‘Heerlijk! Gedesoriënteerd. Levend! O ja,Verst-in-de-achterhoede, maak geen gebruik van de… stapschijf op de Olympus.’ ‘Waarom niet?’

‘Martianen… ze zijn in leven… hebben een val gezet.’ Louis haalde adem met volle, diepe teugen. De zilte lucht voelde verrukkelijk aan op zijn smaakpapillen. Zijn longen werkten, zijn benen werkten. Hij verhoogde zijn tempo. ‘En ze zullen een nieuwe bedenken.’

‘Dat spelletje kan ik ook spelen! Stel eens dat ik een schijf in de zee liet zakken en water naar de Mons Olympus begon te flitsen?’

Is dat een vraag? Roei… niets… uit. Later heb je het… misschien… nog nodig. Daarom heb je… toch ook de Kzinti… ongemoeid gelaten?’

‘Min of meer,’ gaf de Poppenspeler toe. Een van de twee eenogige hoofden draaide zich naar een oranje flits die in de verte op het bovenste middendek was opgedoken. Acoliet.

‘Louis, je wederkomst is opportuun. We hebben het nodige in te halen.’

‘Waar is Bram?’

‘Hij maakt ons eten klaar.’

De twee hoofden waren nu naar elkaar toe gebogen en keken elkaar aan. Maakte Verst-in-de-achterhoede een grapje? Misschien was dit de Poppenspelerversie van grinniken en misschien niet. ‘Bram heeft een gevoelig reukorgaan,’ zei hij.

‘Hoe gaat het met je dans?’ vroeg Louis.

‘De dans! Die gaat door zonder mij. Het gebruik van jouw voedsel-recycler hangt me verschrikkelijk de keel uit, Louis! Ik heb niet eens de tijd gehad om de programma’s aan te passen.’

‘Mijn hartelijke dank daarvoor.’ Houd het oppervlakkig. Maar als Bram onvoldoende vertrouwen in Verst-in-de-achterhoede had om hem zijn normale dansoefeningen te laten doen of een toilet of douche te gebruiken die voor Poppenspelers ontworpen was…

Dan stond Verst-in-de-achterhoede wellicht op het punt zijn leven weer in eigen hand te nemen…

Het bovendek eindigde. Louis klauterde over ladders naar beneden en zigzagde door gangen. Kzinti-ladders waren steil en de sporten zaten net iets te ver van elkaar, maar Louis slingerde zich voort en rende als een gedrogeerde aap. Hij verwachtte Acoliet te zullen inhalen. Erger nog, hij verwachtte dat deze hem vanuit een of andere nis zou bespringen. Daarom bleef hij zo hoog mogelijk.

In gedachten probeerde hij een route uit te zetten die de tuin links zou laten liggen, maar dat zou te veel tijd kosten. Aan het einde van een gang rende hij een hardhouten trap op die naar de bovenrand van een wand leidde. Hij volgde de rand een eindje om niet terecht te komen in een bosje gele stuifzwammen met akelig grote doornen en liet zich toen drie meter naar beneden vallen.

De bodem was hier met grond bedekt. Het was een jachtpark van de Kzinti geweest. Twee jaar lang hadden Louis en de Stedenbouwers deze planten verzorgd; ze waren verwilderd geweest toen ze hier introkken. Vroeger hadden ze gediend als voedsel voor kudden die de Kzinti-zeilers hier gehouden hadden. Die kudden waren verdwenen en hij verwachtte niet dat hij dieren zou tegenkomen, maar wel kon Acoliet elk moment vanachter een of andere citrusstruik te voorschijn springen.

De Kzin vertoonde zich echter niet.

Er waren acht enorme hoofdmasten en ontelbare zeilen, en de zware lieren waarmee deze gehesen en gereefd werden konden alleen door een Kzin worden bediend. Of door een beschermheer? Dit was de voorste mast; ook deze had een kraaiennest aan de top. Louis hijgde zwaar. Zijn benen voelden aan als overgare vermicelli.

Iemand stond hem op de boeg op te wachten.

Louis vloekte in gedachten. Hij had niet genoeg adem om het hardop te doen. Een tel later herkende hij de gestalte van de beschermheer. Louis minderde vaart. Bram wachtte als een standbeeld. Louis had het idee dat de beschermheer niet eens ademde.

Ik geloof dat je gewonnen hebt,’ hijgde hij.

‘Hielden we dan een wedstrijd?’

Bram kon geen weet hebben van de indringer voordat de jonge Stedenbouwer hem in de keuken had aangetroffen of voordat hij het bonken van zijn voetstappen op het bovendek had horen langskomen. Hij moest hebben gerend. ‘Hoe dan ook,’ zei Louis, ‘ik had oefening nodig.’

Voor zich uit zag hij een bergketen… maar geen keten van een Aards type. Het waren kegelvormige bergen die ver uit elkaar stonden, naar links en naar rechts, en die varieerden in grootte. Omdat ze geen horizon achter zich hadden kon hij hun hoogte niet goed schatten. De meeste waren wel zo hoog dat de piek bedekt was met witte sneeuw en ijs, maar onder de sneeuwgrens bestonden ze geheel en al uit vlakken in diverse tinten groen.

Toen pas drong het tot zijn ogen en zijn geest door wat er boven die bergen oprees.

Ze waren petieterig!

Nee, wacht even — de randmuur was zestienhonderd kilometer hoog. Van de twintig of dertig bergen die hij kon onderscheiden waren er vijf of zes niet meer dan flinke heuvels die tegen de voet van de randmuur aanleunden, maar twee of drie andere konden zich gemakkelijk meten met de Everest.

Verst-in-de-achterhoede kwam naar de boeg gezweefd. Achter hem verscheen een pluizige oranje bolvorm. De Kzin ging rechtop staan. Hij was uitgeput, ademloos.

‘Bedankt, Acoliet,’ zei Louis. ‘Dat had ik echt hard nodig. Ik had genoeg adrenaline in mijn bloed om een oorlog te beginnen.’

‘Vader…’ hijgde de Kzin, ‘het me winnen… Wilde me… niet doden.’

‘Aha.’

‘Hoe… Bent u… me voorbijgekomen?’ ‘Kennelijk. Misschien in de tuin.’ ‘Maar hoe?’

‘Bram, jij weet toch zeker wat rennende jagers zijn?’ ‘Die term ken ik niet,’ zei de beschermheer.

‘Akkoord, ik leg het uit. Acoliet, de meeste jagende wezens missen hun prooi negen van de tien keer. Als de prooi is weggerend zoeken ze er een die iets trager is. Er zijn maar een paar soorten vleeseters die een prooi uitkiezen en er dan achteraan blijven rennen tot ze beet hebben. Wolven doen het. En mensen. Maar grote katten zijn geen rennende jagers, en Kzinti evenmin. Jouw voorouders hebben wel geleerd dat ze een vijand maar beter na konden zetten, omdat hij anders vroeg of laat weer zou opduiken, maar alleen verstandelijk. Jullie biologische evolutie heeft dit niet overgenomen.’

‘U wist dat u zou winnen.’

‘Ja.’

De Kzin keek hem met knipperende ogen aan. ‘En als we niet verder dan tot de tuin zouden hebben gerend?’ ‘Dan had jij gewonnen.’ ‘Dank u voor de les.’

‘Nee, jij bedankt.’ Dat had de Kzin mooi gezegd, vond Louis. Wie had hem dat geleerd?

‘Louis,’ zei Bram, ‘kijk om je heen. Reageer.’

Reageren? ‘Indrukwekkend. Al dat groen! Van de voet van de bergen tot aan de sneeuwgrens, een en al groen. Maar dat hoeft geen verbazing te wekken. Die bergen bestaan uit pure flup, allemaal sediment van de bodem van de zee, allemaal kunstmest.’ ‘Verder?’

‘Een paar pijpen voeren geen flup meer aan. Dat verklaart waarom sommige bergjes zo klein zijn gebleven. Die exemplaren moeten inmiddels uit tamelijk hard rotsgesteente bestaan. De hoogste bergen hebben kolossale hoeveelheden ijs op hun top. Ik zie dat er aan hun voet rivieren ontspringen. Alleen op die bergen, nergens anders op Ringwereld, moeten af en toe aardbevingen voorkomen.’

‘Een barre woonomgeving?’

‘Neem ik aan. Bram, we hebben dit alles vijftig falans geleden al gezien. Heb je in de bergen tekenen van leven waargenomen?’

‘De afstand tot de bergen is gelijk aan de omtrek van jouw thuisplaneet, maar inderdaad, Louis, dat hebben we. Maar nu moet ik eerst voor het eten zorgen. Verst-in-de-achterhoede, Acoliet, neem hem mee naar de eetzaal. En laat het hem zien.’

Verst-in-de-achterhoede had alle vier de hoeken van de eetzaal van een netwerkoog voorzien. Een ervan was niet in gebruik; het was gewoon een bronzen web. Het tweede had een venster dat — zo te zien vanachter een laagje water — uitzicht bood op een rij donkergroene kegels met witte sneeuwkappen. Nummer drie toonde de bovenkant van de randmuur, die traag voorbijgleed; dit moest een opname vanuit de brandstofsonde zijn. En in het vierde venster was een twintigtal gespierde, behaarde mannen bezig met touwen om een vierkante plaat — groot genoeg om er een zeskamer bungalow op te zetten — in toom te houden en bij te sturen. De plaat zweefde boven hen. Het kon een grote vrachtplaat zijn, of anders een onderdeel van een zwevend gebouw. De mannen trokken hem naar Louis toe… dat wil zeggen, naar de kruiser van de Machine-mensen en het gestolen netwerkoog.

Ik had een opname van zes dagen geleden voor je achtergelaten,’ zei Verst-in-de-achterhoede, ‘om te bekijken als je wakker was geworden. Maar dit is de werkelijke tijd.’

‘Wat zijn ze aan het doen?’

De Kzin antwoordde. ‘Ze proberen op alle mogelijke manieren zo dicht mogelijk bij de randmuur te komen.’ ‘Waarom?’

‘Dat weet ik nog niet. Bram misschien,’ zei de Kzin. ‘Toen u in behandeling was, heeft Bram uw Stedenbouwersvrienden gevonden en hen aan boord van de Verborgen Patriarch gebracht. Ze gehoorzamen Bram zoals mijn vaders slaven hun heer gehoorzaamden. Binnen een dag hadden ze het schip onderweg. Richting stuurboord. Bram bestudeert de randmuur.’

‘Waarom?’ vroeg Louis nogmaals.

‘Het is ons niet meegedeeld,’ zei Acoliet.

Ik heb Bram nooit een teken van angst zien vertonen,’ zei Verst-in-de-achterhoede, ‘maar toch geloof ik dat hij bang is voor beschermheren.’

Louis zag het verband. ‘De stabilisatiestuwers moeten aangevuld worden, anders drijft Ringwereld langzaam weg van haar centrum. Elke beschermheer die dat merkt gaat natuurlijk onmiddellijk stabilisatiestuwers aan de randmuur monteren. Of niet?’

‘Als de uitgangsstelling klopt.’

‘Waarom is Bram daar dan niet?’

De Poppenspeler maakte een kort, scherp geluid — zoiets als een niezende klarinet. ‘Als beschermheren hadden gemerkt dat drie buitenwereldse rassen aan een invasie zijn begonnen, terwijl een vierde vanuit de verte toekijkt hoe dat afloopt, zouden ze zich allemaal onmiddellijk naar de Kaart van Mars hebben gehaast.’

‘Moeten we behoorlijke verrekijkers gaan uitdelen? Nee, dan nog… Aha!’

‘Aha?’

‘Bram moet ook op de randmuur zijn. Hij treft voorbereidingen. De andere beschermheren zullen hem doden als ze de kans krijgen.’

De Poppenspeler keek zichzelf in de ogen. In elk geval,’ zei hij toen, ‘beschikken we nu over het uitzicht van de Verborgen Patriarch op dit stukje van de randmuur. Mijn brandstofsonde bevindt zich al meer dan een jaar in een baan om de zon en zoekt de hele randmuur af, alles opnemend. We hebben veel dingen geleerd, Louis.’ Verst-in-de-achterhoede floot een trillertje. Alle drie de actieve schermen begonnen langzaam in te zoomen.

Vanuit het voorste kraaiennest van de Verborgen Patriarch: De druipbergen kwamen dichterbij tot er uiteindelijk nog maar een in beeld was. Lichte en donkere groene stroken wisselden elkaar af tot aan de sneeuwgrens: weiden en wouden. Helemaal aan de top druppelde een snoer van kolossale zwarte druppels in een walmende wolk van zwarte mist: daar sijpelde een voortdurende stroom van vloeibare zeebodemmodder uit een druippijp, zestienhonderd kilometer hoger, naar beneden.

Vanuit de sonde: De bovenkant van de randmuur schóót nu voorbij. Louis probeerde er zo weinig mogelijk naar te kijken.

Vanuit het gestolen netwerkoog… Louis begon te lachen.

De kruiser van de Machine-mensen deinde in de lucht, een meter of zes boven de grond. Achter de rand van de zwevende vrachtplaat was een traag voorbijglijdend landschap te zien — met talrijke bulten als evenzoveel grafheuvels van reuzen.

De vrachtplaat werd voortgetrokken aan touwen, en dat werd gedaan door een dertigtal mensen van een soort die Louis niet kende. Het waren mannen en ze droegen lichte rugzakken, verder niets. Sluik zwart haar bedekte hun hoofd en hun rug tot onder hun billen. Misschien hadden ze alleen die haren nodig om warm te blijven.

Ze renden bergop naar een richel toe, en naar dertig behaarde vrouwen die daar vlak onder stonden te wachten. De vrouwen wuifden en joelden aanmoedigingen. Onder hen bevond zich een kleine vrouw, een Rode Herder, die probeerde met brede armgebaren de juiste richting aan te geven.

De helling werd steiler; de mannen renden nu niet meer. Terwijl ze de richel naderden, kwamen de vrouwen naast hen lopen. Ze waren even harig als de mannen. Zo goed en zo kwaad als het ging begonnen ze te helpen met trekken. Er werd heel wat afgelachen en tussen de inspanningen door werden grappen uitgewisseld. De vrouwen trokken stevig mee; sommige deden het achteruitlopend. Ze hadden sterke benen, zag Louis, even sterk als die van de mannen. Ze waren nu over de rand van de richel heen en er volgde een steile helling. De mannen bevonden zich nu achter het venster om de vaart van de vrachtplaat af te remmen. De Rode Herder rende naar een touw en klom omhoog.

De vrachtplaat schoot nu steeds sneller over de bultige bodem in de diepte. Waarschijnlijk was er niemand meer die nog een touw vasthield. De bulten werden groter, verderop. Het werden heuveltjes. Er stroomden beekjes tussen de glooiingen, die in de verte samenvloeiden tot riviertjes. Louis realiseerde zich dat hij vanuit de hoogte neerkeek op de voet van een druipberg.

Het deinen van de vrachtplaat maakte Louis zeeziek. ‘Ze zullen te pletter vallen,’ zei hij.

Acoliet brieste — de Kzinti-versie van spot.

‘Ook ik geloof dat ze niet goed wijs zijn,’ zei Verst-in-de-achterhoede.

De camera in het voorste kraaiennest van de Verborgen Patriarch had eveneens ingezoomd: de piek van de druipberg was buiten beeld verdwenen. Op ongeveer een derde van de hoogte van de helling zag Louis gekleurde stippen en opflitsende lichten.

Opflitsende lichten? ‘Spiegelseinen.’ ‘Heel snugger, Louis.’

‘Een Demon heeft me hierover verteld. Hij dacht dat hij zich cryptisch uitdrukte. Hun hele rijk moet verbonden zijn door spiegelsignalen vanuit de druipbergen. Hoe doen ze dat, denk je? Demonen kunnen niet tegen daglicht.’

‘Tijdens de nacht zien ze spiegelflitsen die afkomstig zijn van bergen waar het dag is. Dat is gemakkelijk genoeg, maar wie zorgt voor het verzenden van de seinen? Louis, ik vermoed dat ze de diensten van lokale bevolkingen kopen.’

‘Plausibel. En dat ze ook met de druipberg-mensen afspraken hebben. Ik wed dat ze daarbij geen rishathra gebruiken.’

‘Ze hebben niet veel handlangers nodig. We zien dit soort glinsteringen maar op een handjevol druipbergen. Een paar duizend zendstations op de oppervlakte van Ringwereld… meer hebben ze er niet nodig om hun grote rijk bijeen te houden.’

‘En ginds die… wat zijn het, ballonnen?’

Verst-in-de-achterhoede floot weer een trillertje. Het inzoomen stopte; de druipberg gleed langzaam naar links in het beeld. Ongeveer twintig kleurige stippen tekenden zich af tegen het ijs — ergens tussen de vijftienhonderd en vijfentwintighonderd meter hoog. Louis had meer van die stippen gezien in de open ruimten tussen de verschillende druipbergen.

‘Ballonnen, Louis, gevuld met een heet gas. Overal waar we keken hebben we dit soort verkeer tussen de druipbergen waargenomen.’ ‘Hoeveel verschillende typen —’

Harkabeeparolyn en Kawaresksenjajok kwamen binnen. Ze hadden voedselschalen in de hand, maar verstijfden waar ze stonden.

Verst-in-de-achterhoede floot. De langsrazende randmuur en de hobbelende heuvels verdwenen in bronzen spinnenwebben. Het was een wonder dat de Stedenbouwers niet alles hadden laten vallen en gillend de benen hadden genomen, dacht Louis. Maar Harkabeeparolyn stond hem nog steeds aan te staren en Kawaresksenjajok stond op zijn beurt grijnzend naar haar te kijken.

Ik ben het,’ zei Louis, ‘Nog steeds ik. Ik ben alleen medisch ietwat opgekalefaterd.’

Harkabeeparolyn wendde zich tot haar partner. ‘Je wist het,’ hoorde Louis haar via zijn vertaler zeggen. ‘Zelz had het me gezegd.’

‘Dat zet ik je betaald, vuile boef!’ Maar Harkee lachte, en Kawa ook. Ze zetten de schalen op tafel: een stapeltje gele en bruine wortelen plus een kom met een of andere roze vloeistof. Harkabeeparolyn nestelde zich bij Louis op schoot en bekeek zijn gezicht van een paar centimeter afstand. ‘We zijn eenzaam geweest,’ zei ze.

Het voelde volkomen natuurlijk aan — alsof ze dit soort dingen altijd al hadden gedaan. Het voelde aan alsof hij was thuisgekomen.

‘Jullie waren helemaal niet eenzaam waar ik jullie heb achtergelaten,’ zei hij.

‘We kregen te horen dat we moesten komen.’ Ze knikte naar de keuken.

Ze hadden een beschermheer gehoorzaamd. Ook dat moest volkomen natuurlijk hebben geleken. ‘Hoe luidde de opdracht?’ vroeg hij.

‘Zeil richting stuurboord.’ Ze haalde haar schouders op. ‘Van tijd tot tijd vertoont hij zich en dan kijkt hij wat rond, stelt de koers bij, licht ons in over de windrichting of over stromingen in het water of over manieren om vissen te vangen en te koken die voor warmbloedige bestemd zijn. Of hij zegt dat we de tuin moeten onderhouden. Hij vindt dat we niet genoeg rood vlees eten.’

‘Dat moet een echo vanuit zijn voorgeslacht zijn.’

‘Louis, je ziet er even jong uit als Kawa. Kun je —’

De Poppenspeler gaf zelf antwoord. ‘Het kan alleen met Bolmensen en Bolkzinti. Om lokale humanoïden of lokale Kzinti of welke andere soort ook te kunnen genezen zouden duizend wezens van mijn soort een leven lang studie en onderzoek moeten doen.’

Harkabeeparolyn trok een lelijk gezicht.

Kawaresksenjajok en Bram kwamen binnen met nog meer schalen. Er lagen zes grote, weergaloos lelijke diepzeevissen op. Twee ervan sidderden nog. De andere waren gebakken, samen met planten die er eigenaardig uitzagen: Kzinti-groenten. Ook de rauwe sla in een van de kommen kwam uit het jachtpark.

Louis keek naar een andere kom. ‘Vissenbloed?’

‘Walvisbloed met een groentepuree,’ zei Bram. ‘Erg lang zou ik me er niet mee kunnen voeden. Jouw keuken was een schitterende vondst!’

Ze gingen zitten. Kawaresksenjajok ging weg en keerde even later terug met een kind van een jaar of twee, drie, dat een kopje vol weelderig oranjeblond haar bezat. Louis zou haar niet voor een Stedenbouwer hebben gehouden. Het oudere jongetje liet zich niet zien.

Brams gerechten waren goed. Een beetje vreemd van smaak. Bram moest hebben gekookt naar de smaak van de Stedenbouwers, gebruik makend van planten uit de scheepstuin. Een paar vitale dieetcomponenten zouden daarin vast en zeker geheel of grotendeels ontbreken.

‘Hoe lang zou dit spul mij in leven houden?’ vroeg Louis.

‘Na een falan zou je functioneren zichtbaar minder worden,’ antwoordde Bram. Hij nam een beschaafd slokje uit zijn kom.

Acoliet had zijn rauwe vis al opgepeuzeld. ‘Heb je nu nog honger?’ vroeg Louis hem.

‘Het is genoeg. Iemand die aan zijn honger toegeeft, wordt vet en traag.’

Het kleine meisje kroop naar de rand van de tafel. Louis wees ernaar en Harkee draaide zich om. Het kind kwam bij de rand, gleed weg, maar wist zich met haar vingers vast te grijpen: net een aapje of een jeugdig exemplaar van de Hangmensen.

‘Had je gedacht dat ze zou vallen? Ha!’ De Stedenbouwster lachte hem vriendelijk toe. ‘Verkeerde soort!’ En pal daarna vroeg ze de beschermheer: ‘Mogen we Louis een poosje houden?’

In de paar tellen voordat hij antwoord gaf, bekeek Bram ieder van hen aandachtig, wikkend en wegend. ‘Jullie mogen elkaar hebben tot morgenmiddag,’ zei hij toen. ‘Louis, we moeten snel naar de naald terugkeren. We kunnen niets meer bijleren, behalve door de sonde naar de achterkant van de randmuur te sturen. Verst-in-de-achterhoede, is dat de reden waarom je Louis wakker hebt laten worden?’

‘Natuurlijk. En ik heb weinig kans gehad hem bij te praten.’

Weer nam Bram iedereen om de beurt peinzend op. Ik moet kennis hebben van de randmuur en de druipbergen,’ verklaarde hij. ‘De beschermheren op de randmuur mogen geen weet van mij hebben. Voor mij vormen de beschermheren de kern van de zaak. Ik moet weten waar ze zijn, met hoeveel, van welke soort, en wat hun bedoelingen, hun middelen en hun manieren van werken zijn. Ik heb geleerd wat ik kan leren zonder zelf in actie te komen, en heb zo goed mogelijk vermeden hun aandacht te trekken. Het gestolen netwerkoog wordt steeds dichter naar de randmuur gebracht. De Demonen moeten van plan zijn ons daar iets te laten zien. Kawaresksenjajok, Harkabeeparolyn, jullie hebben me activiteiten op de druipbergen van nabij laten bekijken. En jullie, Bolmensen, hebben me opnamen geleverd die vanaf een van de ruimteplatforms zijn gemaakt. Ik weet nu meer van de randmuur dan ik ooit had vermoed dat er te weten kon zijn. Nu moet ik me spoedig zelf vertonen. Adviseer me.’

Acoliet sprak. ‘Als anderen de sonde zien, zullen ze als eerste denken aan interstellaire binnendringers. U moet niet vergeten het Reparatiecentrum in staat van verdediging te brengen.’

‘Ja, maar de sonde verwijst naar de Poppenspeler, niet naar mij. Ik ben echter voorbereid. Verst-in-de-achterhoede?’

Hij kapte Acoliet nogal hardhandig af, dacht Louis. Waarom pikt die knaap dat eigenlijk?

Verst-in-de-achterhoede zei niets.

Chmee’s zoon is als student naar me toegekomen. Bram heeft te lang tijd gehad om hem te imponeren. Misschien ben ik een student kwijtgeraakt. Als ik had geweten dat ik graag het respect van die jongen wil hebben… Ik heb hem verslagen in een hardloopwedstrijd. Ha! En wat zal mijn volgende stap zijn?

‘Harkabeeparolyn,’ vroeg Bram, ‘wat weet jij van beschermheren?’

Ze was lerares geweest in de bibliotheek van hun zwevende stad, waar Kawaresksenjajok een van haar studenten was. ‘Ik herinner me afbeeldingen van wapenrustingen die in een straal van tienduizenden dagmarsen om ons heen verzameld waren,’ antwoordde ze. ‘Ze zagen er allemaal heel verschillend uit, met vormen en maten voor allerlei soorten mensen, maar ze hadden allemaal een helm met een kam erop, en bovenmaatse gewrichten. Populaire oude verhalen maken gewag van redders of vernielers die er angstaanjagend uitzagen, met gezichten als een harnashelm, brede schouders, gezwollen knieën en ellebogen. Mannen noch vrouwen waren in staat hen te bevechten of te verleiden. Bram, wil je die oude legenden horen?’

‘Als ik weet wat ik moet horen, kan ik het op eigen houtje leren,’ zei Bram. ‘Maar als ik vraag: wat ben ik vergeten, kan ik alleen maar hopen op een bruikbaar antwoord. Louis?’

Louis haalde zijn schouders op. Ik lig nog steeds twee falans op jullie achter.’

Bram nam hen op. Zijn harde gezicht stond weinig expressie toe. Verst-in-de-achterhoede en de Stedenbouwers hielden hem bezorgd in het oog. Acoliet leek ontspannen — om niet te zeggen verveeld.

Bram tilde een stoel op en bracht deze naar een… skeletachtig voorwerp in een ongebruikte hoek. Buisjes en metalen halve bollen en snaren waren bevestigd aan een houten staander op een wijze die niet erg geordend leek, maar toch ook niet geheel toevallig was. Er was te veel afleiding geweest, maar nu Louis het apparaat eens wat beter bekeek deed het hem denken aan een modieuze sculptuur uit een of andere oude stijlperiode, want het bezat zoiets als een esthetische eenheid. Bram plaatste het tussen zijn knieën en begon de snaren te beroeren…

‘Heb je Mozarts Requiem voltooid?’ vroeg Verst-in-de-achterhoede.

‘We zullen zien. Neem op.’

De Poppenspeler floot een reeks muzikale akkoorden bij wijze van opdrachten aan het vierde netwerkoog. Louis trok zijn wenkbrauwen op in een zwijgend commentaar ten behoeve van Harkabeeparolyn, die nog steeds op zijn schoot zat. Deze flauwekul verkwistte tijd die ze veel plezieriger samen hadden kunnen doorbrengen, maar de Steden-bouwster fluisterde: ‘Luister.’

De vingers van de beschermheer bewogen zich opeens overal tegelijk en er volgde een ware explosie van muziek.

Acoliet slenterde naar de deuropening en verdween.

De muziek was vreemd en rijk en nauwkeurig. De Poppenspeler zong een soort begeleiding, maar Bram bepaalde de grote lijn. Louis kon zich niet herinneren ooit iets dergelijks gehoord te hebben.

Het was menselijke muziek, gecomponeerd voor menselijke zenuwen en menselijk schoonheidsgevoel. Geen klanken van buitenwerelders zouden ooit dit effect op zijn zenuwstelsel kunnen hebben. Hij voelde een aanzwellend optimisme… een goddelijke kalmte… een weemoedig verlangen… de kracht om hele werelden te veroveren — of ze te verplaatsen…

De muziek die hij kende werd voortgebracht door computers, niet door teennagels die zacht tikkend of strelend bronzen bekkens en bellen beroerden, of vingernagels die aan snaren plukten of eroverheen streken, of een lippenloze mond die op houten en metalen fluiten blies.

Hij werd er ook verrekt geil van, en Harkabeeparolyn zat half te smelten op zijn schoot. Je had gelijk, dacht hij, maar zelfs die paar gefluisterde woordjes hield hij in deze atmosfeer veiligheidshalve liever voor zich. In plaats daarvan leunde hij achterover en zoog hij de vibraties met zijn hele lichaam en geest op.

En toen het geluid ten slotte was weggestorven, voelde hij zich als verdoofd.

‘Ik geloof dat we het nu wel hebben,’ besloot Bram. Hij zette het hybride muziekinstrument terzijde. ‘Bedankt, Verst-in-de-achterhoede. Louis, kun jij de effecten beschrijven?’

‘Verdovend. Ik, eh… nee, het spijt me, Bram, het is iets dat niet in woorden is uit te drukken.’

‘Zou het gebruikt kunnen worden als een diplomatiek hulpmiddel?’

Louis schudde zijn hoofd. Ik mag doodvallen als ik het weet. Hoor eens, Bram, heb je eraan gedacht een netwerkoog in de krater van Vuist-van-God te monteren?’

‘Waarom? Ah, om naar beneden te kijken!’

‘Precies. Naar beneden, naar buiten, naar het vlak waarin Ringwereld ronddraait. Vuist-van-God is een holle kegel ter grootte van een maan van… nou ja, groot, met een gat in de punt. Je zou daar een flinke fortificatie kunnen bouwen, als je die tenminste kunt verankeren in het vloermateriaal van Ringwereld.’

‘Het scrith.’

‘Ja, het scrith. Een volume ter grootte van pakweg een tiende van het Reparatiecentrum en minstens even goed verborgen.’

‘De Boog verdedigen vanuit het binnenste van Vuist-van-God?’

Louis aarzelde. In elk geval kun je van daaruit spioneren. Verdedigen? Elke vijand komt natuurlijk op het idee zich aan de schaduwzijde van Ringwereld te verbergen. Ik weet niet zeker of daartegen wel een verdediging mogelijk is. Als je vanaf de randmuur vecht, zit je met hetzelfde probleem. Je kunt met de meteorenafweer niet door het scrith schieten, ofwel?’

‘We mogen onze verdediging niet opsplitsen. Ik moet de randmuur en de beschermheren daar controleren,’ besloot Bram. ‘We zullen de brandstofsonde morgen in positie brengen. Louis, wanneer is die gedachte bij je opgekomen?’

‘Het viel me opeens in. Misschien heeft de muziek me afgeleid en is mijn brein op eigen houtje aan het denken geslagen.’

‘Heeft je brein nog iets anders laten vallen?’

Ik weet te weinig van beschermheren,’ zei Louis. ‘Er stond een geraamte in de controlekamer van de meteorenafweer. Je liet er me niet dicht in de buurt komen, maar het was een beschermheer, waar of niet?’

Ik zal je laten kijken. Morgen, nadat we de sonde in positie hebben gebracht.’

De kruiser van de Machine-mensen was nu een op hol geslagen slee die in een woeste, bonkende rit tegen een groene helling op reed. Geen lolletje om daar aan boord te zijn! Achter de schokkende rand van de vrachtplaat waren glimpen te zien van de hogere, verderop gelegen druipberg. Vlak boven de sneeuwgrens zag Louis felle lichtjes opflitsen.

Het rijk van de nacht-mensen was overal…

24. Deze botten

Ze flitsten vanuit bewolkt daglicht het rozig getinte, kunstmatige licht van het landersruim van de naald binnen, en vandaar naar de bemanningscabine met een schermbeeld dat een voortrazende ringmuur in vacuümhard zonlicht liet zien.

Bram arriveerde als laatste. Hij zette zijn orkestsculptuur op de plek waar Louis de onderdelen van zijn ruimtepak had laten liggen en begaf zich linea recta naar het keukenmenu. ‘Geef ons de laatste gegevens over de sonde, Verst-in-de-achterhoede. Hoe lang duurt het voordat ze kan landen?’

Verst-in-de-achterhoede floot muzikale commando’s. Even later hingen er vergelijkingen in Interspraak-tekens in de lucht. ‘We kunnen nu beginnen te decelereren met twee G en over vijftieneneenhalf uur landen.’

‘Je hebt me gezegd dat de sonde tien G kan hebben.’ Ik houd liever een foutmarge aan.’

‘Verst-in-de-achterhoede, de motor van de sonde is een krachtige, zeer opvallende bron van röntgenstralen. We moeten een vijand zo weinig mogelijk kans geven het ding waar te nemen. Wacht een poosje en rem dan af met tien G.’

‘Maar tijdens grotere inspanningen wordt een fusiemotor helderder en dus nog opvallender.’

Bram zei niets.

‘Wachten, akkoord dan maar. Versnellen met tien G, te beginnen over zes uur. Landen over iets meer dan negen uur. Mag ik ondertussen naar mijn cabine om te eten, te baden, te dansen en te slapen?’

De beschermheer nam een teugje uit een peervormige drankhouder. De Kzin krulde zijn neus, hoewel Louis helemaal niets rook. ‘Al die dingen kun je ook hier doen,’ zei Bram.

‘Bram, ik moet straks toch naar binnen om de sonde te laten decelereren. Laat me dan nu al gaan!’

‘Toon me je cabine.’

Verst-in-de-achterhoede floot een schril commando. De groene helling vervaagde en ze keken in het domein van Verst-in-de-achterhoede.

Het licht was er gelig, met een zweem van oranje, maar het decor had de rijke groene tinten van een koud-klimaatbos. Er waren geen hoeken te zien, geen scherpe randen. Vloer en wanden, tafel, kasten — alles had afgeronde vormen.

‘Laat alles zoals het is,’ instrueerde Bram. ‘Neem een bad en ga slapen. Als je wilt dansen, dans dan alleen.’

Verst-in-de-achterhoede toeterde als een ontstemde tuba.

‘Als ik een hologram zie op een plek waar ik Verst-in-de-achterhoede behoor te zien, moet ik in actie komen. Je wilt toch dat ik me veilig voel, of niet?’ Bram zakte door zijn knieën en boog zich over het granieten blok. Hij tilde het op, draaide zich half weg en zette het weer neer.

Aha.

Verst-in-de-achterhoede stapte op de plek waar het rotsblok had gestaan en bevond zich een oogwenk later aan de andere kant van het tussenscherm.

De contouren van de kapiteinscabine veranderden terwijl hij er rondliep. In de vloer vormde zich een grote kom, die een perzikkleurige tint aannam. De Poppenspeler stapte er met een verlekkerd gezicht in, waarna de kom zich verhief en uitstulpte als een bloemkelk, die aan de bovenkant bijna dicht was: een douchecabine van een type dat ook in maansteden in gebruik was.

Bram moest hebben opgemerkt dat Louis in gedachten verzonken was. ‘Wat treft je zo, Louis?’

Wat Louis had getroffen was het besef dat deze Verst-in-de-achterhoede voor deze Louis Wu maar van bitter weinig nut zou zijn. Bram had te veel tijd gehad om de Poppenspeler te intimideren. Maar hardop zei Louis: Ik kreeg een inval. Waar doet de cabine van Verst-in-de-achterhoede jou aan denken?’

‘Aan een baarmoeder misschien?’

‘Wat dacht je van de ingewanden van een dier?’

‘Gaan we woordspelletjes doen?’

‘Er is een verschil. Dat is misschien van belang. Vrouwelijke Poppenspelers hebben geen baarmoeder. Een… een prooidier is zo lang geleden geëvolueerd tot een symbioot dat de Poppenspelers denken dat het hun vrouwelijke vorm is, maar dat is niet zo. Nessus maakte gebruik van een eierplaatser. Bram, ga de archieven van Verst-in-de-achterhoede eens na en kijk wat je kunt vinden over graafwespen.’

‘Graafwespen, akkoord,’ zei Bram. ‘We hebben een uur of negen zoek te brengen. Je zou me een lesje over beschermheren geven.’

‘Zullen we naar de botten gaan kijken?’ stelde Louis voor.

‘Een lesje,’ drong Bram aan.

Louis gaf toe. ‘Onze voorouders waren Pak-voortplanters. De Paks zijn geëvolueerd op een planeet in de buurt van het centrum van de Melkweg, zeg maar honderddertigduizend falans hiervandaan, gerekend met de snelheid van het licht.’ Dertigduizend lichtjaar en nog wat. ‘Een groepje van die voortplanters heeft geprobeerd, heel lang geleden, een kolonie te stichten op mijn planeet, de Aarde. Maar er was daar niet genoeg thallium om het virus te creëren dat in de gele wortelen gedijt, en dat virus is noodzakelijk om een voortplanter in een beschermheer te veranderen. De beschermheren stierven uit. Waarschijnlijk hebben ze voordien eerst een aantal roofdieren uit de weg geruimd om de voortplanters een groter territorium te bezorgen. Deze onvolwassen Paks, de voortplanters, zijn vervolgens aan een eigen evolutie begonnen, net zoals het hier is gebeurd. Ze hebben zich vanuit hun landingsplaatsen in Afrika en Azië over de hele Aarde verspreid.’

Is dit speculatie?’

‘We hebben op verschillende plaatsen botten van Pak-voortplanters gevonden, onder andere in de Olduvai-kloof. En er staat een gemummificeerde Pak-beschermheer in het Smithsonian,’ zei Louis. ‘Deze is in een woestijn op Mars opgegraven. Ik heb hem niet met eigen ogen gezien. Zelfs op mijn leeftijd kun je niet alles ooit hebben gedaan. Maar we hebben een hologram van het wezen bestudeerd in onze biologielessen.’

‘Hoe kwam hij daar terecht?’

‘Hij kwam om de oude kolonie te redden. Dit is bewijs uit de tweede hand, Bram, van een Gordelbewoner die van de gele levensboomwortel had gegeten, maar Verst-in-de-achterhoede heeft de hele geschiedenis waarschijnlijk in zijn computergeheugen. Onderdelen van een scheepswrak, het verhaal van die Brennan, de ontleding van de mummie, chemische kenmerken…’

‘Laat ons Verst-in-de-achterhoede nu niet storen. Maar jullie hebben die mummie goed bestudeerd?’

‘Jawel.’

‘Laten we dan naar de botten gaan kijken.’

De hand van de knobbelige man voelde nog steeds aan als een zak knikkers en zijn greep om Louis’ pols was nog steeds onwrikbaar. Acoliet volgde hen, maar zonder ruimtepak. Kzinti hoefden de geur van levensboom niet te vrezen. Even later liep Louis met snelle passen naar het skelet dat in het versterkte sterrenlicht voor hem oprees.

Bram wachtte tot ze oog in oog met elkaar stonden en deed toen zelf een stap achteruit. ‘Reageer,’ zei hij.

Acoliet liep om het geraamte heen. ‘Gesneuveld in een gevecht,’ mompelde hij. Hij snoof en volgde toen zijn neus naar de verzameling gereedschappen en kleren die ooit aan Saturnus hadden toebehoord.

Louis streek met zijn vingertoppen over de geërodeerde breuknaden in de botten. Zou Bram raden dat hij hier al eerder was geweest? ‘Wel,’ zei hij, ‘zo te zien al duizenden falans oud.’

‘Bijna zevenduizend,’ bevestigde Bram.

‘Doodgeslagen. Door jou?’

‘Ik en Anne.’

Acoliet draaide zich om, zijn oren gespitst. ‘Wilt u ons dat verhaal vertellen? Heeft hij u hier uitgedaagd?’

‘Nee, we hadden ons bestaan verborgen gehouden.’

‘Hoe hebt u hem gevonden? Hoe hebt u hem in de val gelokt?’

‘Hij moest komen. We wachtten.’

De Kzin wachtte ook, maar Bram zei verder niets. ‘Dit zou bijna een misvormde Pak-beschermheer kunnen zijn,’ zei Louis daarom. ‘Alleen zijn deze kaken bedoeld om botten te kraken. De schedel heeft maar een bescheiden wenkbrauwenkam. De torso is naar mijn schatting iets te groot voor een originele Pak. Bram, volgens mij hebben we hier een aaseter.’

Acoliet kwam teruglopen om te zien waar Louis het over had. Bram vroeg: ‘Op basis waarvan denk je dat?’

‘Kaken die gebouwd zijn om botten te kraken. Een vleeseter zou tanden hebben om aderen of huid open te rijten. De naar verhouding hoge torso geeft hem een darmenstelsel dat lang genoeg is om relatief moeilijke spijzen te verteren. Die ontbrekende wenkbrauwenkam… tja, misschien bewoog hij zich alleen ’s nachts, of misschien had hij borstelige wenkbrauwen om het zonlicht af te schermen, maar —’

‘Zou het een Demon-beschermheer kunnen zijn?’ onderbrak Acoliet hem. ‘De schedel iets vervormd, de gewrichten iets dikker…’

Louis schudde van nee. Ik heb een Demonkind gezien in Weversdorp. Ik heb volwassen exemplaren gezien onder de vreesloze vampierdoders, en andere volwassenen, ooit, in een zwammenboerderij onder een zwevende stad. Ik zou kunnen zweren dat ze allemaal tot dezelfde soort behoorden, maar deze hier hoort daar niet bij. Hoor eens, de Demonen van die zwammenboerderij waren iets langer dan ik. Deze is minstens tien centimeter kleiner dan ik. Geen tanden, natuurlijk, maar kijk ook eens naar zijn handen. Demonenhanden zijn groter, dikker en sterker. Ze kunnen bijna alles in stukken scheuren. En wat nog veelzeggender is, Acoliet, de huidige soort is over driehonderd miljoen kilometer verspreidingsgebied geheel en al identiek.’

Acoliet keek, maar zei niets. Het was iets zeldzaams — een Kzin die zich zo bedeesd gedroeg!

‘Maar het is toch zonneklaar,’ zei Bram op geduldige toon. ‘Dit is de oerversie van de soort die later het Nachtvolk werd.’

‘Saturnus?’ vroeg Louis.

‘De vadergod van de Romeinen?’

Louis was verbaasd en liet het blijken. ‘Je hebt gestudeerd!’ Verrek, daar had hij die muziek natuurlijk vandaan!

‘Nogal bemoeiziek, die Poppenspelers, vind je ook niet?’ zei Bram. Verst-in-de-achterhoede beschikt over honderd generaties menselijke literatuur, mondelinge overlevering van de Kzinti, kdatlynische aanrakingssculpturen en zelfs enkele trinocse wraakgeschiedenissen. Uit jullie negentiende en twintigste eeuw ken ik verhalen en films over Bram Stokers Dracula, inclusief het werk van Fred Saberhagen en Anne Rice. Maar waarom heb je de naam Saturnus niet voor iemand anders gereserveerd? Dit individu kan niet de eerste zijn geweest, Louis. Zal ik eens een hypothese ontvouwen? Tachtigduizend jaar geleden was er een dode Pak-beschermheer. Hij was misschien al honderden of duizenden falans oud. Misschien had hij zelfs meegewerkt aan de bouw van de Boog. Laten we die eens Saturnus noemen. Toen kwamen er oer-nacht-mensen en die hebben zijn vlees opgegeten. Het vlees van de beschermheer zorgde ervoor dat ze veranderden, of anders hebben ze de gele wortelen gegeten die de beschermheer bij zich had. Ze werden beschermheren. In het begin waren er misschien verschillende, uiteindelijk nog maar één.’

Louis tikte op een sleutelbeen van de dode beschermheer. Er vloog een stofwolkje op. ‘Bram, dit is de oudste beschermheer waarvan we iets met enige zekerheid weten. Misschien waren er goden vóór Saturnus, maar daar wisten de Romeinen dan niets van.’

Bram knikte. ‘Zoals je wilt. Saturnus.’

‘Akkoord. De soort waartoe Saturnus had behoord heeft wellicht duizenden jaren aas gegeten na zoiets als de Vuist-van-God-inslag.’

‘Moet je alle evidenties hardop uitspreken? Ach, je hebt een student, natuurlik. Acoliet, begrijp je wat Louis bedoelt?’

Ik meen van wel,’ zei Acoliet. ‘Hun aantallen zijn namelijk belachelijk groot, tenzij iemand de Demonen lange tijd over grote, zeer grote afstanden heeft voort geleid. Zo ontstond dat ene rijk. Demonen moeten over de hele driehonderd miljoen kilometer hetzelfde zijn. En misschien wel op de hele Boog.’

‘Ja! En dat was het werk van Saturnus, die zijn soort gehoed heeft als een herder. Bram? Is het niet zo dat een beschermheer zijn eigen genetisch patroon wil conserveren?’

De Kzin kwam ertussen. ‘Ja! Hoe kon Saturnus zijn eigen nakomelingen gidsen? Zelfs een verandering ten goede ruikt verkeerd. Wacht eens — stel dat hij andere, vergelijkbare aaseters heeft gekozen? Nee, die zouden dan zijn eigen soort gaan overheersen.’

Acoliet leerde puzzels op te lossen.

‘Hij was een Demon,’ zei Bram. ‘Het reukvermogen van een aaseter kan onder de invloed van een evolutie veranderen. Wat hij kan benaderen, wat hij in zijn mond kan stoppen — dat soort dingen zijn bewuste keuzes, die bijgestuurd kunnen worden. Een Demon kan hierbij misschien vrijer te werk gaan dan andere beschermheren. Hij kan zijn soortgenoten begeleiden naar een hoedanigheid die hij als de volmaakte beschouwt.’

Ze keken naar het oeroude skelet. Hij moest komen, had Bram gezegd. Bijna zevenduizend falans geleden, had hij gezegd. Zeventienhonderd jaar? Als de verdenking die bij Louis begon op te komen enigszins reëel was, kon hij er maar beter niet rechtstreeks naar vragen.

Probeer het eens met iets indirects. ‘Je paargenoot, Bram, is ze hier nog ergens?’

‘Anne zou best dood kunnen zijn. Toen we merkten dat de Boog niet meer stabiel in zijn vlak hing en dat de randmuur stabilisatiestuwers had bezeten, is Anne vertrokken om dat te regelen. Ik heb een poos kunnen volgen wat ze deed. De andere beschermheren die nu bij de randmuur aan het werk zijn hebben haar misschien gedood.’

‘Bram, dan had ze die nieuwe beschermheren toch eerst moeten maken.’

‘Anne had geen plannen in die richting, toen ze van mij wegging. Ze wilde in haar eentje werken. Deze laatbloeiers — de nieuwe beschermheren — kunnen ook het werk zijn van een recenter exemplaar, de Bolmens-beschermheer.’

‘Teela.’

‘Teela Brown. Jouw paargenoot,’ zei Bram. ‘Ook van haar heeft Verst-in-de-achterhoede opnamen.’ ‘Was jij hier toen Teela kwam?’

‘Ja. Het was moeilijker me voor haar verborgen te houden dan voor Verst-in-de-achterhoede. Ik heb toegekeken terwijl zij leerde omgaan met de meteorenafweer. Ik was er zeker van dat zij beoogde wat een beschermheer behoort te doen: ervoor zorgen dat de Boog niet tegen de zon zou botsen. Wat was haar ware bedoeling, Louis?’

‘Teela was een beschermheer geworden. Ik kan de gedachten van een beschermheer niet raden.’

‘De hare niet?’ vroeg Bram. ‘Welke dan wel?’

‘Je kent de geschiedenis. Teela was een rare.’

‘Er drongen er twee het Reparatiecentrum binnen,’ zei Bram. ‘Ze aten van de levensboomwortelen. Een van hen stierf. De ander geraakte in de coma die tot de beschermherenvorm leidt. Ik had tijd genoeg om mijn aanwezigheid te verbergen en manieren te bedenken om haar na het ontwaken te observeren. Jouw Teela heeft overal in het Reparatiecentrum rondgekeken. Het was een genoegen haar gade te slaan. Ze ontdekte dingen die mij waren ontgaan, en ten slotte kwam ze in dit gedeelte. Ze speelde met de meteorenafweer en met het telescoopscherm. Toen ging ze weg. Ik kon haar volgen, zij het met moeite, tot bij de randmuur. Daar gebruikte ze het magnetische transportsysteem van de muur zelf, dat veel sneller is dan het systeem dat wij gebruikten — maar zij beschikte over een geavanceerd ruimtepak.’

‘Wanneer was dat precies?’

Tets van buiten het stelsel is tweeëntwintig falans geleden op onze zon gebotst. Er ontstonden stormen van subatomische deeltjes die de Boog uit balans brachten. Louis, Teela had haast!’

Tweeëntwintig falans geleden. Ringwereld was dus vijf jaar voor de terugkeer van de Hete naald van Onderzoek begonnen uit balans te raken. ‘Ze was opgeleid op de Aarde,’ zei Louis. ‘Met haar kennis van de natuurkunde en haar beschermherenbrein moet ze snel in de gaten hebben gehad wat er aan de hand was. Ze was van plan het systeem van de stabilisatiestuwers te herstellen. En wie zou ze daar aantreffen? Anne?’

‘Anne zou zich verborgen houden,’ zei Bram. ‘Ze zou Teela observeren. En bij het eerste teken van incompetentie zou ze Teela doden.’

‘Hmm.’

‘Je hebt haar gekend.’

‘Als vrouw. Bram, niemand kende Teela echt. Ze was een statistische aberratie, een vrouw die altijd geluk had als het nodig was geluk te hebben — tot het moment waarop Nessus haar inlijfde. Voor een dergelijke vrouw is een normaal leven iets onbereikbaars.’

‘Mijn vader praat soms over Teela,’ zei Acoliet. ‘Hij kon nooit hoogte van haar krijgen. Voor de Poppenspelers was ze onderdeel van een fokprogramma — het fokken van mazzel. Chmee geloofde dat ze daarin geslaagd waren.’

‘Nee,’ zei Bram.

‘Ze is dood, Bram,’ zei Louis. ‘Ze is geen bedreiging voor jou.’

‘Maar wat zou een beschermheer kunnen achterlaten om bij te dragen aan de door haar gewenste toekomst? Wij plannen ver vooruit, Louis. Heb je hier gezien wat je moest zien?’

‘Ja.’

‘Verst-in-de-achterhoede, wakker worden!’ riep Bram meteen nadat hij het bemanningsverblijf was binnengeflitst.

Maar Verst-in-de-achterhoede was al wakker en hij stond te dansen in zijn cabine… te dansen met drie spoken, drie Poppenspelers die te doorzichtig waren om hem aan het gezicht te onttrekken. ‘Bram, ik heb iets slims bedacht. Ik heb een uur geleden een korte ontbranding gebruikt om de sonde een eindje te laten zakken aan de binnenzijde van de randmuur, uit het gezicht van de binnenvallende ruimteschepen.’

‘Gegevens?’

Verst-in-de-achterhoede floot. Er verschenen regenboogkleurige regels met vergelijkingen in de lucht. Bram bestudeerde ze. Het was de eerste keer dat Louis hem zo zag verstijven, maar de vergelijkingen waren zeer complex en gingen Louis Wu ver boven de pet. ‘Goed,’ zei Bram na een poosje. ‘Begin nu met de deceleratie.’

Verst-in-de-achterhoede bracht ingewikkelde fluittonen voort. Achter hem opende zich een scherm waarop de voorbijrazende randmuur te zien was.

‘Akkoord?’

‘Ja, akkoord, zolang je maar zichtbaar blijft.’

De randmuur was een wazig vlak, waarvan de bovenrand ver in de hoogte te zien was en de onregelmatig gekartelde reeks druipbergen in de diepte. De sonde moest op ongeveer vijfhonderd kilometer hoogte hangen.

Verst-in-de-achterhoede begon weer schril te fluiten. Louis keek of hij resultaten kon zien, maar zag niets… nee, wacht even, daar weerkaatste de donkere, nachtelijke randmuur de blauwe lichtflits die kenmerkend was voor een kleine fusiemotor. De zwevende vergelijkingen vertelden hetzelfde verhaal, maar duidelijker: verschillende getallen begonnen kleiner te worden.

De drie spoken dansten nog steeds met Verst-in-de-achterhoede. Louis wist wie het waren. Hoewel de kapsels verschilden, waren ze alle drie Nessus.

Acoliet knaagde op iets dat droop van het bloed. Het was geen eetlust opwekkend gezicht, maar toch voelde Louis zich opeens uitgehongerd. Hij toetste een keuze in op de keukenwand, maar bleef met één oog naar de hologrammen kijken.

‘Verst-in-de-achterhoede,’ vroeg Bram, ‘wat weet jij van Teela Brown?’

Verst-in-de-achterhoede maakte een geluid als van een bronzen klok en achter hem opende zich een derde holografisch scherm: een inhoudsopgave, meende Louis te zien. Het wemelde in de cabine nu van de hologrammen.

Bram ontstak dan ook in woede. ‘Kom hier! Meteen!’

Verst-in-de-achterhoede aarzelde niet. Hij deed een stap en stond naast hen. Ik had geen kwaad in de zin.’

Ik heb je liever hier. Louis, Verst-in-de-achterhoede, Acoliet: ik probeer in mijn geest een helder beeld te vormen van wat een beschermheer is. Ik heb een vage indruk van Saturnus, en Anne heb ik intiem gekend, maar Teela Brown is een beschermheer van buiten-Ringwereldse herkomst. Binnenkort krijgen we te maken met andere beschermheren van vreemde oorsprong. Verst-in-de-achterhoede, wat wilde je me laten zien?’

‘Dit zijn gegevens over het Geluksproject. Mijn regering had de indruk dat menselijke bondgenoten ons tot voordeel konden zijn. Mensen hebben vaak geluk. Wij wilden hun effectiviteit vergroten door hun mazzel als het ware te versterken. We zijn een lokaal experiment begonnen op één planeet, de Aarde. We hebben een loterij toegevoegd aan de formele kwalificaties die nodig waren om voortplantingsrecht te verwerven. We hielden de baby’s die wegens de uitkomsten van deze loterij ter wereld mochten komen zorgvuldig in het oog. We financierden een sociaal netwerk dat deze kinderen in staat stelde elkaar te ontmoeten en zich onderling voort te planten.’

‘Was zij zo’n gelukstype?’

Louis luisterde niet mee, waarachtig niet! Nadat hij zich de vorige keer had bevrijd van Ringwereld, was Teela uit eigen vrije wil achtergebleven. Louis had sindsdien achtendertig jaar vermeden om aan haar te denken.

‘Een zesdegeneratie loterij winnares! Maar Teela bracht de Poppenspelers geen geluk, noch haar menselijke partners. Naar mijn overtuiging bracht ze ook zichzelf geen geluk. Elk levend wezen is op zoek naar stabiliteit. Teela verloor haar geliefde, vervolgens de identiteit en de lichaamsvorm van haar sekse, en ten slotte haar leven. Maar wat is geluk? Dat is soms moeilijk te zeggen.’

Acoliet nam het woord. ‘Misschien zocht ze gewoon iets dat het waard was om ervoor te sterven?’

Louis was verbijsterd.

‘Of misschien wilde ze alleen intelligenter worden,’ vervolgde Acoliet. ‘Zoals mijn vader. Zoals ik. Door haar mazzel is haar dat gelukt.’

‘Louis?’ vroeg Bram.

‘Misschien. Interessante theorie.’ Achtendertig jaar, en geen moment had hij ingezien wat voor deze elfjarige blaag van een kat meteen duidelijk was geweest!

‘Verder nog iets?’

Louis sloot zijn ogen. Hij kon haar zien, voelen…

‘Een bizar ongeluk nam haar van ons weg. Mazzel. Toen we haar vonden, had zij Zoeker gevonden — zo’n groot, gespierd ontdekkertype. Een voortreffelijke gids, en ik neem aan dat zij ook op hem verliefd was…’

‘Was zij jouw paargenoot of de zijne?’

‘Seriële polyandrie… vergeet het.’

‘Heeft ze jou voor hem in de steek gelaten?’

‘Niet alleen voor Zoeker. Ze had inmiddels ook dit… dit kolossale stuk speelgoed gevonden. Het zou nooit bij Teela zijn opgekomen dat Ringwereld haar krachten te boven ging, dat het te groot was om ermee te spelen. Of dat wat dan ook te groot voor haar kon zijn.’

‘Wilde ze met de Boog spelen? Zonder hem te vernietigen, natuurlijk. En dat kon alleen als ze eerst een beschermheer werd. Klopt dat?’

Louis wreef zich in de ogen.

‘Dus je het haar achter op Ringwereld. En toen?’

‘Zoeker moet haar naar de Kaart van Mars hebben gebracht. Of anders heeft hij haar zoveel verteld, dat ze de rest wel kon raden. Ze wist bij het binnengaan dat ze een vreemde ruimte betrad, een ruimte vol geheimen. Ze… even denken… ze ontwaakte als een beschermheer. Zoeker is dood. Teela is een beschermheer in het Reparatiecentrum. Ze experimenteert wat. Ze ontdekt hoe ze de zon als superthermaal laserkanon kan gebruiken. Schiet een paar kometen in puin?’

‘Dat heeft ze inderdaad gedaan.’

‘Ze leert ook hoe ze op het telescoopscherm van de meteorenafweer beelden van de ruimte kan oproepen. Ze merkt dat Ringwereld een beetje wiebelt. Ze ontdekt stabilisatiestuwers aan de randmuur, hoewel blijkt dat de meeste daarvan verdwenen zijn. Elke beschermheer kan voorspellen wat dat voor gevolgen heeft. Ze gaat dus naar de randmuur. Bram, heeft ze wortelen meegenomen?’

‘Wortelen, plus een plant in bloei, plus thalhumoxide.’

‘Ze stelt vast dat Stedenbouwers de stabilisatiestuwers hebben gebruikt om er ruimteschepen omheen te bouwen. Anne had er al een paar weer op hun plaats teruggebracht… ja, dat was waar jouw Anne zich mee bezighield. Zij onderschepte elk Stedenbouwersschip dat terugkeerde van de sterren, sloopte er de Bussard-duwstralen uit en monteerde deze weer op de muur. Weer iets dat Halrloprillalar me nooit heeft verteld! Zij en haar bemanning moeten door een woedende beschermheer uit hun schip zijn gegooid en van de randmuur verjaagd!’

Bram wachtte.

‘Arme Prill. Zoiets kan een mens knakken!’ En wachtte.

‘Dus er zijn al een paar stabilisatiestuwers terug op hun plaats, maar Teela ziet dat anders: zij denkt het omgekeerde, namelijk dat nog niet alle stuwers door de Stedenbouwers zijn gestolen! Ze neemt de taak van Anne over, zonder iets van haar bestaan te merken. Het is dringend. Ze verandert een paar voortplanters in beschermheren. Dat heeft ze me verteld: een van de druipberg-mensen, een vampier, een Demon. Samen sloopten ze de motoren uit alle terugkerende ruimteschepen en monteerden ze op de randmuur. Ten slotte hadden ze er twintig teruggezet en er waren geen schepen meer in aantocht. De motoren hadden samen nog niet genoeg kracht. Teela Het de drie andere beschermheren achter om voor de stuwers te zorgen. Zelf keerde ze terug naar het Reparatiecentrum. Ze moet hebben geweten wat ze vervolgens zou gaan doen. Ze zag de Hete naald van Onderzoek pas aankomen toen ze het telescoopscherm van de controlekamer weer gebruikte.’

‘Ze zal op de randmuur toch ook wel een telescoop hebben gehad, Louis,’ zei Acoliet.

‘Zeker, en in ieder geval goed genoeg om de terugkerende ruimteschepen van de Stedenbouwers tijdig op te merken. Maar de naald is veel kleiner.’

‘Zou zij de naald herkennen?’

‘Een Algemene Productenromp Type 3? Vast en zeker.’ ‘Wat voor invloed kon de naald hebben op haar plannen?’ vroeg Bram.

‘Wat heb ik je nou verteld over het raden van de gedachten van een beschermheer, Bram?’

‘Maar je moet het proberen.’

Louis wilde het niet proberen. Ik weet alleen wat Teela mij gezegd heeft. Ze kon zichzelf er niet toe brengen een biljoen mensen te doden, ook al zou ze daardoor dertig biljoen andere wezens redden. Beschermheren-intelligentie enerzijds, inlevingsvermogen van de persoon Teela Brown anderzijds. Ze wist dat het moest gebeuren, ze wist dat wij zouden ontdekken hoe het moest — ik en Chmee en Verst-in-de-achterhoede — maar tegelijkertijd kon ze ons niet toestaan het ook echt te doen. Ze nodigde ons als het ware uit om haar te doden, Bram.’

Ik zag haar vechten. Zelfs dood kan ik het beter!’

‘Ja. Het was het gevecht van mijn leven, maar niemand kan winnen van een beschermheer.’

‘Als ze wist dat ze niet in staat was een plasmastraal af te vuren op de randmuur, waarom keerde ze dan terug naar het Reparatiecentrum?’ Domme vraag. Bram wachtte het antwoord niet af. ‘Wat wilde ze echt?’

Louis schudde zijn hoofd. ‘Wat willen beschermheren? Dat is een van de dingen die we over jullie hebben geleerd. Jullie motieven zitten als het ware in jullie hardware: jullie beschermen jullie nakomelingen. Als het geslacht uitsterft, houden jullie op met eten en gaan zelf ook dood. Teela had geen kinderen op Ringwereld, maar er waren humanoïden. Verwanten — als je een oogje dichtknijpt. Ze moest hen redden. Maar waarom wachtte ze? Ringwereld raakte steeds verder uit balans —’

Bram onderbrak hem met een gebaar. ‘Ze wachtte op de Hete naald van Onderzoek, op de geavanceerde computerprogramma’s van de Poppenspelers. Ik heb gezien hoe jullie daar gebruik van hebben gemaakt en ik was blij dat ik niet tussenbeide was gekomen.’

O. ‘Maar waarom zei je dat dan niet gewoon? Verrek, waarom dan dat verdomde gevecht?’ Wacht even… ‘Bram, is Anne vertrokken kort nadat jullie Saturnus hadden gedood?’

‘Ze heeft een aantal dagen gebruikt om zich voor te bereiden.’

‘En het was iets minder dan zevenduizend falans geleden?’

‘Ja.’

‘Dus rond het jaar 1200 na Christus, in onze tijdrekening. Heeft ze wortelen meegenomen? En moet ze terugkomen om de voorraad aan te vullen?’

‘Anne heeft wortelen meegenomen, maar ook een bloeiende plant en een beetje thalliumoxide. Ze heeft levensboom geplant, maar de oogst mislukte na verloop van tijd, dus ongeveer vijfduizend falans geleden is ze even teruggekomen. Ze bleef niet lang bij me. Daarna heb ik haar niet meer gezien. Ofwel ze heeft een beter gewas weten te kweken, ofwel ze is dood.’

‘Ja. En Teela had hetzelfde idee? Wortelen, een plant, thalliumoxide. Als er een geschikte plek voor de kweek bestaat, dan moet het tuintje van Anne daar gezocht worden. En dan zou Teela het gevonden hebben.’

‘Anne zou het grondig verstopt hebben.’

‘Je kunt planten niet verstoppen voor zonlicht. Ze kon de levensboom niet kweken op een plek waar humanoïden de geur zouden kunnen opsnuiven. Maar anderzijds moest ze het spul binnen haar bereik hebben, bijvoorbeeld hoog op een druipberg, op een plek waar zelfs heteluchtballonnen niet konden komen. Misschien in een kloof, of ergens in een diep dal. En nu moeten we maar raden of Teela dat tuintje gevonden heeft.’

‘En als dat zo was?’

Louis zuchtte. ‘Bram, wat weet je over levende beschermheren?’ ‘Verst-in-de-achterhoede, laat het hem zien. Ik ga nu eerst een bad nemen.’

25. De standaardoptie

Honderdvijftig kilometer boven de toppen van de druipbergen versnelde de sonde. Ringwereld raasde op haar af en onder haar door als een bevroren rivier die groter was dan hele planeten, maar nu niet meer met een snelheid van meer dan twaalfhonderd kilometer per seconde: de sonde was aan een inhaalrace begonnen.

‘Zijn we in het zicht van de komeet met die installatie die je niet hebt opgeblazen?’ vroeg Louis.

‘Ja, die bevindt zich hoog genoeg boven het Ringwereldvlak, maar tegen de tijd dat het licht de komeet bereikt is de sonde al geland.’

Acoliet leunde achterover — een kolossale, zwijgende vorm. Chmeee had hem gestuurd om dingen te leren en hij had de afgelopen twee falans ongetwijfeld veel van Bram geleerd. Hem wijsheid bijbrengen zou echter een mooie prestatie zijn, dacht Louis. Beschermheren waren intelligent tot in de puntjes van hun tenen, maar wijs? En voelde een Kzin het verschil aan?

‘En alle andere waarnemingsposten in de ruimte van waaruit we te zien waren heb je vernietigd?’

‘Akkoord. Laat ons de rand zien.’

Ik kan niet echt beschermheren laten zien, Louis, al is dat wat Bram heeft gevraagd. Zo sterk kan ik niet vergroten.’

Verst-in-de-achterhoede had maanden, hele falans de tijd gehad om de randmuur en de druipbergen te bestuderen. Overal waren opflitsende spiegelsignalen te zien, niet alleen vanaf de druipbergen. Een paar keer had de sonde ook zulke daglichtsignalen opgevangen vanaf het vlakke land, vermoedelijk afkomstig van een klantvolk van de Demonen.

Er schoot een dorp het beeld in en Verst-in-de-achterhoede zette de beweging meteen stil: ongeveer duizend huizen, op een hoogte van ongeveer drie kilometer, aan een kant van een magnifieke waterval. Aan de overzijde van het water bevond zich een aanlegkade voor de heteluchtballonnen, gemarkeerd door een rotspiek die fel-oranje geverfd was. Onder die kade was de helling van ijs en rotsen bezaaid met groepjes fabrieksgebouwen en loodsen, en daar weer onder bevond zich een tweede kade, eveneens voorzien van een oranje rotspiek. Of ze nu van boven of van beneden kwamen: ballonreizigers konden er terecht.

Verst-in-de-achterhoede bracht abrupt een ander dorp in beeld, dat ergens tachtig miljoen kilometer verderop lag. Het lag verspreid over een zacht glooiende groene helling en bestond uit huizen met schuine, door graszoden bedekte daken, en opnieuw een verticale strook gebouwen voor nijverheid en handel, zowel boven als beneden afgegrensd door een oranje gemarkeerde aanlegkade.

‘Acoliet,’ zei Louis, ‘jij hebt dit soort dingen al veel vaker gezien dan ik. Wat zou ik over het hoofd kunnen zien?’

Ik heb geen idee wat u over het hoofd zou kunnen zien, Louis. Ze hebben even weinig problemen met hun vuilafvoer als een school vissen, en —’

Louis begon hard te lachen; zijn witte tanden kwamen bloot. Acoliet wachtte tot hij uitgelachen was. ‘Hun huizen verschillen, maar de manier waarop ze gegroepeerd zijn volgt vaste patronen. De ballonnen en fabriekjes zijn overal zowat hetzelfde. Bram en ik vermoeden dat de spiegels van het Nachtvolk in staat zijn ontwerpen, kaarten, weersvoorspellingen en misschien ook geschreven muziek door te seinen — een soort handel in ideeën.’

‘De handel russen sterren is ook zoiets.’

De randmuur bestond uit een ononderbroken, naadloze strook scrith, het materiaal waarvan ook de vloer van Ringwereld was gemaakt en dat zo sterk was als de kracht die een atoomkern bij elkaar houdt. Maar zelfs die kracht is niet zo sterk als die van een meteoriet die tegen de snelheid van Ringwereld aanbotst, en Louis zag ergens hoog in de muur een gaatje — een paar miljoen kilometer tegendraai-waarts van die andere Grote Oceaan vandaan.

Maar voor de rest stonden de grote, lege houders voor de stuwers een kleine vijf miljoen kilometer van elkaar bovenop een saaie wand die eindeloos doorging. Een derde deel van die wand was aan de bovenrand voorzien van wat van deze afstand bezien een parallel gespannen draad leek. Dit fenomeen hadden ze elf jaar geleden al gezien; het was een magneetrail die nooit was voltooid.

Drieëntwintig van de houders bezaten nu weer stuwers. Bij de sterkste vergroting waren de gepaarde torussen van de Bussard-duwstraal nog net te onderscheiden.

‘En zo zien ze eruit als ze in werking zijn.’ Verst-in-de-achterhoede spoelde zijn opnamen vooruit tot hij een voorbeeld vond. De verandering was niet groot. Waterstoffusie wekt in hoofdzaak röntgenstraling op. Een fusiemotor verspreidt daarnaast zichtbaar licht omdat hij heet is of omdat er massa is toegevoegd om de versnelling te vergroten. Wanneer een stabilisatiestuwer in werking was, gloeiden de draadcontouren witheet op en kromden ze zich onder de invloed van het magnetische veld van het plasma. In de wespentaille van de withete zandlopervorm bevond zich het paar torussen, van waaruit recht naar boven en beneden, over de lengte-as, een ijle, donkerblauwe spook-vlam werd uitgestoten. En dat tweeëntwintig keer op een rij.

Verst-in-de-achterhoede Het verschillende opnamen zien van de werkzaamheden die rond de drieëntwintigste stuwer gaande waren. Ze zagen kranen en kabels die dik genoeg waren om ze zelfs op deze afstand te onderscheiden, en vlakke platen die waarschijnlijk magnetische hefbruggen waren, maar de kans om iets van menselijk formaat te herkennen was nihil.

En Louis werd geobsedeerd door een behoefte om ergens te kunnen praten waar Bram hem niet kon horen.

De beschermheer gebruikte de douche van de bemanningscabine.

Ongetwijfeld was het deze voorziening die ervoor had gezorgd dat Louis en Chmeee niet krankzinnig waren geworden, evenmin als Harkabeeparolyn en Kawaresksenjajok. Toch was het maar een krap en primitief en onhandig hok. Ze konden het gefluister van de waterstralen achter het tussenschot horen.

‘Het verbaast me bijzonder dat hij een bad neemt,’ zei Louis bij wijze van test, ‘maar als hij die behoefte heeft, waarom gebruikt hij dan niet de veel riantere voorzieningen in jouw cabine?’

‘Louis, ik zou nu echt graag willen dat ik je mijn cabine kon laten zien, maar de werkwijze van die stapschijf is vastgelegd in de hardware. Iemand anders dan een Poppenspeler kan er gewoon geen gebruik van maken!’

De Kzin bromde: ‘U hecht grote waarde aan uw privacy.’

‘Je weet wel beter. Ik wil graag gezelschap,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Louis, of zelfs jou, als ik mezelf tenminste niet kan omringen met mijn soortgenoten. Wij volgen onze angsten. Ik heb mijn angst gevolgd toen ik dit schip ontwierp.’

‘Hebt u Bram daarvan overtuigd?’

Ik hoop van wel. Het is de waarheid.’

De sonde zou over een uurtje de draaisnelheid van Ringwereld evenaren. ‘We zullen ruimtepakken moeten dragen,’ zei Louis. ‘Die moesten we maar even gaan nakijken.’

‘Het mijne is altijd perfect in orde,’ zei de Poppenspeler.

‘Akkoord. Stuur mij en Acoliet dan maar alleen naar het landersruim.’

Ik kan maar beter meegaan,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Er zijn een paar andere dingen die ik moet inspecteren.’ Ze flitsten weg.

‘Hier kunnen we niet worden afgeluisterd,’ verzekerde Verst-in-de-achterhoede hun.

Acoliet maakte een snuivend geluid.

‘Maar als een intelligent wezen op beschermherenniveau ons nou eens echt graag wilde horen?’ vroeg Louis.

‘Nee, Louis. Ik was van plan hier te spioneren naar jou en Chmeee en…’ Harkabeeparolyn was uitgevallen. ‘Dit was mijn afluisterpost. Geen enkel wezen kan hier wat voor verklikkertje dan ook aanbrengen zonder dat ik het meteen zou merken.’

Misschien. ‘Verst-in-de-achterhoede, ben je niet veilig zolang je in je eigen cabine bent?’

‘Bram heeft een manier om me daar aan te vallen.’

‘Kun je die niet blokkeren?’

Ik weet nog niet precies wat hij heeft.’

‘Misschien alleen maar bluf? Bram heeft alle tijd gehad om jou te bewerken. Je bent doodsbang voor hem.’

De twee ogen van Verst-in-de-achterhoede waren nu gezamenlijk op Louis gericht: stereovisie met een pupillendistantie van een metertje. ‘Je hebt ons nooit echt begrepen. De stiekeme beschermheer heeft me vanaf het begin angst ingeboezemd. En ik ben nog steeds angstig. Hoe je ook van plan bent Bram te slim af te zijn, ik zal het risico misschien aanvaarden of misschien verwerpen, maar pas na rijp beraad. Ik sluit mijn geest niet af voor gevaar.’

Ik heb niet de bedoeling mijn contract te verbreken.’

‘Mooi zo.’

Er hingen hier drukpakken en luchtpompen die waren ontworpen voor mensen. Hij en Bram zouden er van allebei een nodig hebben. Louis begon de sluitingen van de pakken en de pompen te controleren. Daarna maakte hij de afvalzakjes van de recyclers leeg, vulde de voedselvoorraad aan, zorgde voor vers water, spoelde de binnenkant van de pakken en de zuurstoftanks schoon, droogde ze, laadde de batterijen op.

Acoliet verzorgde zijn eigen pak. Verst-in-de-achterhoede inspecteerde een stapel stapschijven.

Ik weet waarom Teela Brown is gestorven,’ zei Louis.

‘Beschermheren sterven nogal gemakkelijk,’ zei Verst-in-de-achterhoede, ‘als ze het gevoel hebben niet meer nodig te zijn.’

Louis schudde zijn hoofd. ‘Ze heeft iets ontdekt. Misschien dat tuintje van Anne, misschien alleen maar vingerafdrukken op de motoren die weer op de randmuur waren gemonteerd. In elk geval heeft ze geconcludeerd dat er in het Reparatiecentrum een beschermheer moest zijn. Ze moest de naald in de Kaart van Mars zien te krijgen, maar door dat te doen heeft ze ons gegijzeld. De enige manier om onze veiligheid te verzekeren was, dat ze zou sterven.’

‘Louis, we hebben geen tijd meer. Wat wil je van ons?’

Ik wil het schema van de stapschijven veranderen zonder dat Bram het merkt. Daarna wil ik de veranderingen misschien weer ongedaan maken. Ik weet nog niet zeker of ik gelijk heb. Daarom heb ik een standaardoptie nodig.’

‘Standaardoptie?’ vroeg de Kzin.

Verst-in-de-achterhoede gaf antwoord. ‘Daardoor besluit je van te voren wat je zult doen als je geen tijd hebt om een besluit te nemen.’

‘Zoiets als de eerste oefening die je leert bij het vechten met een Kzin-dolk, een wtsai,’ zei Louis. ‘Als je zo onverhoeds wordt aangevallen dat je geen tijd hebt om na te denken, doe je automatisch wat je getraind hebt.’

‘De buikstoot opwaarts.’

‘Wat dan ook. Ik wist dat je een of andere standaardreactie ingestudeerd moest hebben. Of het nu gaat om dolken of handwapens of boksen of yogatsu, dat maakt niet uit; in alle gevallen oefen je net zo lang tot je reflexen hebt ontwikkeld die het in noodsituaties van je overnemen. Zo kun je ook een computer instrueren wat hij moet doen als jij geen instructies geeft.’

‘Slim concept,’ zei de Kzin.

‘Verst-in-de-achterhoede, ik begrijp jouw systeem van de stapschijven niet helemaal…’

Ze bespraken het. Kennelijk verlangde het systeem een bevestiging dat het je werkelijk ernst was met de opdrachten die je tevoren had ingetoetst of gefloten. Druk de rand van de schijf dan naar beneden.

‘Akkoord. Nu ga ik iets doen en jij kunt het niet zien. Daardoor kun je het met goed fatsoen ontkennen. Acoliet, ik zal te zijner tijd een afleidingsmanoeuvre nodig hebben.’

‘Wat had u in gedachten?’ vroeg Acoliet.

‘Hoe moet ik dat nou verdomme weten? Het hoeft maar twee ademhalingen te duren,’ zei Louis.

Toen ze de bemanningscabine binnenflitsten zei Verst-in-de-achterhoede: ‘Wist je wel, Louis, dat je stervende was?’

Louis glimlachte flauwtjes. ‘Volgens de traditie is iedereen stervende. Misschien dat er uitzonderingen worden gemaakt voor Poppenspelers en beschermheren. Hallo, Bram. Zijn er veranderingen?’

Bram brieste van kwaadheid. ‘Verst-in-de-achterhoede, zorg voor beter licht en zoom in. Dat dorp daar!’

De sonde bewoog zich door een nachtgebied, maar veel dichterbij dan de dageraadsrand die in de verte gloorde zagen ze een glimp van een vlekkerig patroon op de bleke sneeuwkleurtinten van een druip-berghelling.

Verst-in-de-achterhoede maakte geluiden die het midden hielden tussen zingen, fluiten en snarenspel. Het patroon lichtte op en kwam naderbij.

Bijna recht van boven bezien deed het bebouwingspatroon van dit druipbergdorp denken aan een groot, vlekkerig kruis. De huizen waren wit, maar van een andere kleur wit dan de sneeuw. Ze bezaten schuine daken die door sneeuw bedekt waren en ze stonden op min of meer vlakke bergrichels die werden afgewisseld door stukken kaal rotsgesteente en sneeuwvlakten, waarin zwarte paden afgetekend stonden. Het geheel van de spaarzame bebouwing strekte zich over een lengte van wel dertig kilometer uit.

Dwars op die strook, in het midden, bevond zich aan weerszijden een tweede strook, veel dichter bebouwd, met fabrieken, schuren en loodsen, die schuin naar boven liep van ongeveer achttienhonderd tot drieduizend meter hoogte. Aan de top en de voet van het dorp waren hoekige oranje herkenningspunten te zien, en ook kleinere stippen van andere kleuren.

Bram wist zijn kwade humeur nauwelijks te bedwingen. ‘Ik had je nodig. Ik was bang dat de sonde gepasseerd zou zijn voordat jullie terugkwamen. Zie je waarom dat een probleem had kunnen worden?’

‘Nee… ja.’

Toen zag Louis het ook: drie zilverige vierkanten, drie van die bovenmaatse vrachtplaten. Een ervan was leeg, een was beladen met een vracht waarvan de aard moeilijk vast te stellen was, maar de derde was een bruin vierkant met een zilveren rand eromheen: deze plaat droeg nog steeds de kruiser van de Machine-mensen met zich mee! De plaat was met kruiser en al geparkeerd op de bovenste kade, vlak naast een naakte rotspiek die oranje geschilderd was, en niet ver van twee min of meer ronde vlekken van geel en oranje en kobaltblauw: leeggelopen ballonnen.

‘Dat was een razendsnel tochtje,’ zei Louis.

Het daglicht sloeg toe met een snelheid van ruim twaalfhonderd kilometer per seconde. Het scherm flitste op in een orgie van wit licht, maar hernam al snel een natuurlijker kleurenpatroon.

‘Ze hebben hun eigen netwerkoog,’ bracht Acoliet iedereen in herinnering.

Verst-in-de-achterhoede het een scherm verschijnen naast dat van de sonde (nummer vier al) en ze kregen een uitzicht vanaf de boegkant van de kruiser.

Daar zagen ze twee Rode Herders, dik ingepakt in mooie, grijs-en-wit gestreepte bontjassen. Louis zag alleen reepjes rode polshuid die uitstaken boven lange handschoenen, maar wie zouden het anders kunnen zijn? De onbevreesde vampierdoders.

Een paar grotere, eveneens in bontmantels gehulde gestalten moesten toebehoren aan druipberg-mensen. Ze hadden brede handen, met dikke, knobbelige vingers. De glimpjes die hij opving van hun gezichten, die onder hoofdkappen schuilgingen, waren zilverig grijs, net als hun handen. Ze waren allemaal aan het werk en bliezen grijze adem-wolkjes uit. Rode en bruine handen grepen de rafelige randen van het venster beet en het beeld begon te schokken.

‘De sonde zal een heel eind zijn doorgeschoten voordat we voldoende vaart hebben kunnen minderen,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Moet ik haar terugsturen om nog eens te kijken?’

‘Waarom?’ vroeg Bram. ‘We hebben genoeg gezien. Verst-in-de-achterhoede, onze sonde nadert nu het begin van de transportrail, van hieruit gezien, en daar kunnen zich waarnemers bevinden. Dus breng de sonde zo snel mogelijk naar de achterkant van de randmuur.’

‘Akkoord. Twaalf minuten.’

De sonde bewoog zich nu in het volle licht van de zon en had het dorp ver achter zich gelaten. Het gesloopte netwerkoog bewoog zich nog steeds schokkerig; kennelijk werd het via een moeizaam traject — voetsteunen en handgrepen in het rotsgesteente — ergens naar toe gesleept. Het leek alsof er steeds andere vensters voor het venster werden geschoven.

‘Waar zijn jullie geweest?’ vroeg Bram.

Louis was degene die antwoord gaf. ‘Het moment om ruimtepakken te controleren —’ ‘Ja. Rapporteer.’

‘— is voordat je een vacuüm in gaat.’ ‘Jij gebruikte een controlelijstje. Ik gebruik mijn geest.’ ‘En je eerste vergissing zal gedenkwaardig zijn.’ ‘Rapporteer verder.’

Ik kan niets zeggen over het pak van een Poppenspeler. De onze zullen ons twee falans in leven kunnen houden. We hebben alles gevuld en opgeladen wat maar te vullen en op te laden was. Verst-in-de-achterhoede beschikt nog over zes ongebruikte stapschijven en we kunnen een paar andere die we nu gebruiken een nieuwe bestemming geven. We kunnen overal netwerkogen spuiten. Er zijn geen wapens in het landersruim. Die zul je wel ergens veilig opgeborgen hebben. Jij beslist wat je ons wilt laten meenemen. Verder hebben we niets kunnen bedenken wat gecontroleerd moest worden.’

Bram zei niets.

Het beeld vanuit het kraaiennest van de Verborgen Patriarch was nog steeds onveranderd en Verst-in-de-achterhoede sloot dat scherm met een hortend gefloten riedeltje. De brandstofsonde schoot nu langs een ringmuur die lichtelijk violet gekleurd was. Het venster ernaast het zien dat het netwerkoog nog wel schokte, maar nu werd vervoerd over een echt pad en naar beneden werd gedragen, waar zich een aantal rechthoekige vormen aftekenden in de sneeuw.

‘Je was stervende,’ zei Verst-in-de-achterhoede.

‘Heb je gezien… nee, laat maar,’ zei Louis. ‘Kun je me de medische analyse laten zien?’

De Poppenspeler maakte een rinkelend geluid. Louis Wu’s medische status blokkeerde een deel van het zicht op de twee schermen. ‘Hier. Het is in Interspraak.’

Chemisch… grondige herstructurering… diverticulitis… verrek!

‘Je kunt wennen aan de effecten die door ouderdom worden veroorzaakt, Verst-in-de-achterhoede. Oude mensen zeggen vaak: als je ’s morgens wakker wordt zonder ook maar ergens een pijntje te voelen, dan weet je zeker dat je die nacht gestorven bent.’

‘Niet grappig.’

‘Maar zelfs een idioot kan raden dat er iets mis is als hij een mengsel van gas en urine begint te pissen.’

Ik zou het ongepast vinden je op zulke momenten te observeren.’

‘Een hele opluchting. Maar toch, zou je het gemerkt hebben?’ Louis las verder. ‘Diverticulitis, dat is een soort ontsteking in een uitstulping van bijvoorbeeld een darm. Mijn darm! In dit geval mijn dikke darm. De ontsteking bleek ver genoeg door gewoekerd te zijn om mijn blaas aan te tasten. Daardoor ontstond er een gat in de wand, en vervolgens een soort verbindingsbuisje tussen de darm en de blaas, een fistel.’

‘Wat dacht je?’

Ik had mijn kleine autodok. Die gaf me antibiotica. Een paar dagen hoopte ik… Weet je, er bestaan bacteriën die in een menselijke blaas gas kunnen produceren. Maar dat probleempje zou door de antibiotica verholpen zijn. Dus ik begreep dat ik dringend een loodgieter nodig had.’

Acoliet staarde zelden iemand recht in de ogen, maar nu deed hij het. ‘U was stervende? En toch sloeg u het aanbod van Verst-in-de-achterhoede af?’

‘Ja. Verst-in-de-achterhoede, als je dat geweten had, zou je mijn contract dan nog geaccepteerd hebben?’

‘Geen serieuze vraag. Louis, ik wil uitdrukking geven aan mijn bewondering. Je bent een beul van een onderhandelaar!’

‘Dank je.’

‘Laat dan nu het uitzicht vanaf onze sonde maar weer zien,’ zei Bram. ‘Dank je. Over zes minuten zullen we naar de bovenkant van de randmuur stijgen en oversteken naar de buitenkant. Ik neem aan dat we daardoor de verbinding niet kwijtraken, Verst-in-de-achterhoede?’

‘Scrith houdt een percentage van de neutrino’s tegen, hetgeen betekent dat er zich in de vloer van Ringwereld bepaalde nucleaire processen afspelen. Het signaalverlies is echter voorspelbaar en ik kan het grotendeels compenseren.’

‘Mooi zo,’ zei Bram. ‘Is mijn pak in orde?’

‘Wat dacht je? Het is tenslotte mijn reservepak,’ zei Louis. ‘Kies zelf maar het pak dat het grootste vertrouwen bij je oproept, dan neem ik het andere wel.’

De relatieve snelheid van de sonde werd trager en trager.

‘Nu?’

‘Nu!’

26. Hoogtepunt

Hoogtepunt, AD 2884

De vrachtplaat en de vastgesjorde kruiser stegen steeds hoger in het donker. Warvia en Tegger hielden elkaar in de vrachtcontainer stevig omkneld. Hoogtevrees was iets verschrikkelijks. Ze gilden allebei toen ze met een harde bonk tot stilstand kwamen, maar daarna lachten ze omdat ze nog leefden.

Het verlaten van de beschutting van de container was een beproeving. Ze hapten naar adem en stonden te rillen in de ijle, ijskoude lucht. Een eerste schijfje van de zon kwam net achter een van de schaduwvierkanten vandaan gekropen.

De Demonen knipperden met hun ogen tegen dit licht en kropen in de container om te gaan slapen.

Harpist had de vrachtplaat laten landen bij de hoogste van twee oranje geverfde rotspieken, vlak naast een andere zwevende plaat en drie manden die hoorden bij evenzoveel leeggelopen luchtballonnen.

Het dorp kwam tot leven. Verder naar beneden, en links en rechts op de helling, kwamen in bont gehulde figuren uit hun met sneeuwdaken bedekte huizen te voorschijn om voedsel te vergaren op hun steil oplopende akkers achter de bebouwing.

Zelfs voor een nomade als Tegger was dit geen groot dorp. Maar aan de andere kant: het was bijna onzichtbaar. De daken bestonden uit rechthoeken van sneeuw tegen de achtergrond van een sneeuwvlakte en je kon ze eigenlijk alleen maar vinden door naar de schaduwrandjes uit te kijken.

Vijf inheemsen kwamen de berg op gelopen om hun bezoekers te verwelkomen. Een vogel met een kromme snavel vloog in ruime cirkels boven hen uit. De Rode Herders zagen het gezelschap naderen, maar ze konden binnen de alles bedekkende bontkleding geen details herkennen. Ze hadden waterzakken en bontlappen bij zich.

Het water was verwarmd. Het smaakte heerlijk. Warvia en Tegger wikkelden zich zo snel ze konden in de aangeboden bontjassen en trokken ze zo dicht om zich heen dat alleen hun neus nog te zien was. Dat jachtige gedoe, plus hun hijgen, leek de druipberg-mensen nogal te amuseren.

‘Kom, kom, het is een lekker dagje!’ zong Saron met een praktisch onverstaanbaar accent. ‘Loop hier maar eens in een sneeuwstorm. Dan leer je respect voor de berg!’

Ze liepen om de kruiser van hout en ijzer heen, maar schonken geen aandacht aan de plaat waarop deze vastgebonden stond.

De vijf druipberg-mensen leken op hoge, ronde vaten die gewikkeld waren in een paar lagen grijs-en-wit gestreepte bontvellen. Alleen het bont van Saron zag er anders uit: het had witte en groenig-bruine strepen. Haar hoofdkap was bij leven en welzijn de kop van een vervaarlijk roofdier geweest. Sarons rang moest aanzienlijk zijn. Tegger had besloten haar voor een vrouw te houden, want ze was de kleinste van de vijf. Haar stem gaf echter geen aanwijzing in die richting en de dikke lagen bont verborgen haar figuur.

Saron bestudeerde het bronzen spinnenweb en de stenen plaat waarop het gemonteerd was. Is dit het oog?’ vroeg ze.

‘Ja,’ antwoordde Warvia. ‘Saron, we weten niet wat we nu verder moeten doen.’

‘Ons is gezegd dat er nacht-mensen zouden komen. Waar zijn ze?’ ‘Ze slapen. Het is nog geen avond.’

Saron lachte. ‘Mijn moeder zei altijd dat dit alleen bij wijze van spreken werd gezegd. Komen ze echt pas te voorschijn als het donker is?’ De Roden knikten.

De vogel wiekte nog steeds boven hen uit, af en toe kalmpjes zwevend op de wind, maar liet zich nu opeens als een steen vallen, heel ver de helling af, met naar beneden gestrekte klauwen. Toen hij weer naar boven kwam vliegen had hij iets spartelends in zijn snavel.

‘Wat moet dat oog zien?’ vroeg Deb.

Tegger en Warvia hadden geen flauw idee en dat moest duidelijk te zien zijn geweest, want Deb gaf zelf antwoord. ‘De spiegel en de doorgang. We nemen het oog met ons mee. Praat het?’

‘Nee.’

‘Hoe weten jullie dat het kan zien?’ ‘Vraag het Harpist en Treurbuis.’

Ik ga hen toedekken,’ zei Warvia. ‘Anders vriezen ze hier dood!’

‘Goed,’ zei Jennawil, en ze droegen bontvellen naar de container.

Harreed en Barraye knoopten het bronzen netwerk en zijn bevestigingsplaat los. Tegger had besloten dat die twee mannen moesten zijn. Hoewel ze vanuit hun kappen met openlijke verbazing naar de Rode Herders hadden gestaard, hadden ze geen woord gezegd. Kennelijk werd het praten hier overgelaten aan de vrouwen.

Tegger probeerde de twee te helpen, maar toen hij de rand van de stenen plaat had vastgepakt en schuifelend een paar passen had gelopen, stond hij opeens te happen naar lucht en vreesde hij dat hij zou stikken. Deb en Jennawil kwamen hem te hulp. Tegger maakte plaats en snakte naar adem.

‘Je bent zwak,’ stelde Saron vast.

Tegger probeerde zijn gehijg onder controle te krijgen. ‘We kunnen lopen,’ kon hij met moeite uitbrengen.

‘Jullie longen vinden niet genoeg lucht. Morgen zal het beter gaan. Vandaag moeten jullie rusten.’

De vier druipberg-mensen tilden de stenen plaat op en begonnen in een zigzagbeweging de helling af te dalen, op weg naar de huizen met hun daken van sneeuw. Saron liep voorop en attendeerde Warvia en Tegger op steunpunten voor hun voeten, en ze bleef ook steeds in de buurt om te helpen wanneer ze desondanks uitgleden.

De vogel liet zich vallen op een leren kussentje dat Deb op haar schouders droeg. Deb struikelde bijna en begon de vogel uit te foeteren in een vreemde taal, waarna deze weer opvloog.

Druipberg-mensen bleken ongelooflijk vast ter been te zijn. Tegger en Warvia liepen met hun armen om elkaar heen om overeind te blijven. Ze waren nu te lang in beweging geweest. De helling onder hen leek te deinen. De wind wist de kleinste openingen in hun bontmantels feilloos te vinden. Tegger keek voorzichtig vanuit zijn kap naar buiten; hij moest knipperen met zijn betraande ogen voordat hij details kon zien.

Hij was weer een klein beetje op adem gekomen. ‘Dat was zeker jullie eigen taal?’ vroeg hij Deb. ‘Hoe hebben jullie de handelstaal geleerd?’

Debs klinkers en medeklinkers klonken misvormd en kwamen soms nauwelijks boven het gieren van de wind uit, waardoor hij hun betekenis weleens moest zien te raden. ‘De nacht-mensen zeggen dat we jullie alles moeten vertellen. Maar jullie — zeg niets tegen de plattelandse vishnishtee. Bewaar onze geheimen. Ja?’

Tegger kende het woord niet, maar Warvia had het opgevangen. Vashnesht, legde ze hem uit, het woord nu correct uitsprekend. ‘Ja,’ beloofde ze Deb.

Vashnesht: beschermheren. Verraad onze geheimen niet aan de beschermheren die zich op de vlakte aan de voet van de druipbergen ophouden. ‘Ja,’ zei ook Tegger nu.

‘Teela kwam van beneden,’ zei Deb, ‘van het platland. Een merkwaardig iemand, veel knobbels, kon niet reshen. Jullie weten wat reshtra is? Ze kon het niet. Had niets, daaronder. Heeft het ons laten zien. Ze leerde ons praten. We kenden de taal van de spiegels, maar onze uitspraak was fout. Teela heeft het ons geleerd en ze heeft ons gezegd dat we het de ballonvaarders moesten leren. En toen is ze door de doorgang gegaan. Kwam zeventig falans later terug. Helemaal niet veranderd. We vermoedden al dat ze een vishnishtee was, maar toen wisten we het zeker.’

Ze kwamen langs een paar huizen: rechthoekige bouwsels van hout dat ze van beneden geïmporteerd moesten hebben. Ze hadden een sleep nieuwsgierige kinderen achter zich aan gekregen, die met glinsterende oogjes vanuit hun hoofdkapjes naar buiten keken en af en toe in ademwolkjes kwebbelden. Warvia probeerde soms antwoord te geven.

‘Kunnen we met deze Teela spreken?’ vroeg Tegger.

‘Teela is meer dan vierenzestig falans geleden weer naar beneden gegaan,’ zei Deb.

‘Veel meer,’ zei Saron op besliste toon.

‘Wat weten jullie van reshtra?’ vroeg Jennawil.

Tegger keek Warvia aan. Warvia zocht uitstel. ‘Hoe komt het dat jullie weet hebben van rishathra? Hebben jullie wel eens vaker bezoekers van beneden gehad?’

De inheemsen lachten, zelfs de mannen. ‘Niet van beneden,’ zei Deb, ‘maar van opzij! Mensen van bergen in de buurt komen ons bezoeken…’

‘Maar dat zijn allemaal druipberg-mensen, of niet?’

Deb gaf geen antwoord, maar Jennawil nam het van haar over. ‘Waerviae, de mensen op de bergen zijn niet allemaal van dezelfde soort. Wij hier zijn Hoogtepunt. Saron…’

Ze waren bij een deur gekomen. Tegger hielp Warvia als eerste naar binnen. De vogel landde op Debs schouder vlak voordat zij naar binnen ging.

Deze krappe ruimte behoorde niet tot de eigenlijke woning, maar was een langwerpig voorkamertje met een plafond van stevige balken en met links en rechts veel haken aan de wanden voor het ophangen van bontjassen. Allebei de zijwanden hadden aan het einde een deur.

Nu werden de bontjassen afgelegd. De twee mensensoorten bekeken elkaar met onverholen nieuwsgierigheid.

De mensen van Hoogtepunt hadden een vierkante torso en brede gezichten, met een brede mond en diepliggende ogen. Hun haren — en bij de mannen ook de baarden — waren krullerig en donker. Onder hun bontjassen droegen ze kleren die hun romp tot aan de ellebogen en knieën bedekte, maar de blote onderarmen en onderbenen waren rijkelijk bedekt met krullerige haartjes.

Deb bleek een stevig gebouwde vrouw van middelbare leeftijd. De vogel, Skreepu, was haar eigendom. Zo ook de identiek ogende jongemannen, Harreed en Barraye: het waren haar zonen. Jennawil was een jonge vrouw die met Barraye gepaard was. En Saron was een vrouw met een diepe stem. Ze was oud en haar gezicht zat vol rimpels. Iets in de vorm van haar kaak, haar handen… ‘Bent u ook van Hoogtepunt?’ vroeg Warvia.

‘Nee, van Dubbelpiek. Een ballon heeft ons naar Hoogtepunt gebracht, veel verder weg dan Kleintje, waar we eigenlijk op bezoek wilden gaan. De wind stond hier helemaal verkeerd. We konden niet meer terug. De anderen zijn daarna verder gevlogen, op onderzoek, maar ik vond mijn man Makray nogal overtuigend in zijn argumenten. Hij kon geen kinderen meer krijgen, en ik had de mijne al gehad, dus waarom niet?’

Terwijl Deb haar mantel uittrok en aan de muur hing, bleef Skreepu zich vastklampen aan het leren kussen, maar toen Saron het gezelschap via de linkerdeur voorging, het eigenlijke huis in, verhief de vogel zich en fladderde hij achter hen aan.

Het plafond was hoog. Het meubilair was tot een minimum beperkt. Er hing een hoge stok voor de vogel. Verder stonden er twee lage tafeltjes, maar geen stoelen. Dit was de ene helft van het gastenhuis, zo vernamen ze; de tweede helft bevond zich aan de andere zijde van de langwerpige entreehal. Tegger vroeg zich af of ze de eventuele bewoners van die andere helft ooit te zien zouden krijgen.

De mannen zetten het bronzen netwerk tegen een wand. Daarna gingen de Hoogtepunters met gekruiste benen in een cirkel op de grond zitten, ruimte latend voor hun twee bezoekers.

‘Dit is jullie verblijf, het gastenhuis,’ zei Saron. ‘Het is hier warm genoeg voor de meeste van onze bezoekers, maar misschien willen jullie onder een stapeltje bontvellen slapen.’

Jennawil maakte een wuivend gebaar. ‘Dit hier is Hoogtepunt. Onze draaiwaartse buren noemen zich het Adelaarsvolk. Hun neuzen doen inderdaad aan snavels denken. Ze zijn kleiner dan wij zijn, en minder sterk, maar hun ballonnen zijn de beste die we kennen. Ze verkopen ballonnen aan andere volken. We kunnen samen kinderen krijgen, maar dat gebeurt zo zelden dat we zonder veel risico kunnen reshen. Tegendraaiwaarts wonen de IJs-mensen. Ze leven hoger op hun berg en ze hebben minder last van de kou. Mazarestch heeft een zoon van een IJsman. Volgens haar zeggen was die conceptie zoiets als een aardbeving. De jongen Jarth is beter bestand tegen de hoogte en de kou dan al zijn leeftijdsgenoten. We krijgen hier bezoek van ver draaiwaarts en tegendraaiwaarts. We heten iedereen welkom en reshen ook met iedereen, maar we krijgen geen kinderen van elkaar. We horen dat hetzelfde voor hen geldt. Reshtra is er voor verschillende mensensoorten, paren is er voor soortgenoten. Mensen van aangrenzende bergen kunnen met elkaar paren, maar mensen van verder weg kunnen dat niet. Teela heeft ons verteld dat onze voorouders zich geleidelijk van de ene berg naar de volgende hebben verspreid, vele generaties achter elkaar, en dat ze al doende langzaam veranderd zijn. En jullie?’

Warvia lachte te hard om antwoord te kunnen geven — een lach die overigens meer uit verlegenheid dan geamuseerdheid geboren was, dacht Tegger. Hij probeerde een antwoord te formuleren. ‘Op het vlakke land is reizen veel gemakkelijker. Daar leven allerlei soorten min of meer door elkaar. We zien er alle mogelijke vormen van rishathra. Rode Herders zoals wij reizen mee met onze kudden, ons hele leven lang. We kunnen niet rishen. We hebben in ons leven maar één enkele paargenoot.’

Hij kon niet beoordelen hoe ze hierop reageerden; daarvoor kende hij hun gezichtsuitdrukking nog niet goed genoeg. ‘Maar sommige soorten rishen voor hun genoegen,’ vervolgde hij, ‘andere met het oog op hun handelscontacten of om een oorlog te beëindigen, weer andere om het krijgen van kinderen uit te stellen. We hebben gehoord van Onkruidverzamelaars, die bijna geestloos zijn, maar heel goed kunnen rishen — erg handig voor degenen die weinig tijd willen besteden aan… eh… hofmakerij. En water-mensen rishen met iedereen die zijn of haar adem lang genoeg kan inhouden, maar dat zijn er niet veel.’ ‘water-mensen?’

‘Leven onder vloeibaar water, Barraye. Die zullen hier dus wel tamelijk zeldzaam zijn!’

Gelach. ‘Jullie reshen niet,’ vroeg Jennawil aan Warvia, ‘jullie luisteren alleen?’

‘Wat kunnen we anders doen, als we bezoekers hebben? Maar jullie kunnen straks, als ze wakker zijn, praten met de nacht-mensen.’

Tegger zag dat Jennawil haar best deed neutraal te blijven kijken.

‘We willen graag dat jullie ons begrijpen,’ zei Saron. ‘Wij doen alleen aan reshtra met soortgenoten van nabije bergen. druipberg-mensen lijken allemaal heel veel op elkaar, ook al kunnen we samen geen kinderen krijgen. Maar jullie…’ Ze zocht naar woorden, maar vond ze niet.

Een beetje anders? Uiterst raar? Demonen van de vlakte? Voordat de stilte min of meer onaangenaam kon worden, zei Warvia: ‘Wij hebben gehoord dat beschermheren alle geheimen kunnen doorgronden. Hoe kunnen jullie dan hopen iets verborgen te houden?’

‘Alleen voor de platland-vishnishtee,’’ zei Deb.

Saron gaf een toelichting. ‘De vishnishtee zijn een gevaar. Teela heeft het ons gezegd, de nacht-mensen hebben het ons gezegd, en onze legenden leren ons hetzelfde. Maar de doorgang is nu eenmaal een onderdeel van Hoogtepunt. De passage is voor de vishnishtee van belang. Ze is een doorgang door de randmuur heen. Ze kunnen hierdoor onze wereld verlaten als ze hun ballonpakken en hun helmen met gezichtsvensters dragen. De nacht-mensen willen liever niet de aandacht van de vishnishtee trekken.’

‘Dus er zijn hier beschermheren in de buurt?’

Het leek duidelijk dat Saron zich nu evenzeer tot het bronzen web als tot Tegger en Warvia richtte. ‘Drie platland-vishnishtee beheersen deze doorgang. Meer dan dat; ze hebben een aantal van ons meegenomen, vooral ouderen, en sommigen daarvan zijn teruggekeerd als vishnishtee. Toen het Doodslicht ontvlamde hebben de platland-vishnishtee ons geleerd hoe we ons moesten verbergen. Graszoden of rotsen zijn toereikend om het licht tegen te houden dat wel door bontvellen en lichamen heen dringt, maar het zou beter zijn ons in de doorgang zelf te verschuilen. Makray was op jacht toen het Doodslicht ontbrandde,’ zei Saron, ‘een halve dagmars van elke beschutting vandaan, en zonder vishnishtee die hem uitlegde dat hij een schuilplaats nodig had.’

‘Velen van ons waren op jacht,’ zei Deb, ‘of werden buiten overvallen. Een op elke drie van ons is toen omgekomen. Later werden er misvormde en zieke kinderen geboren. Het verhaal is op alle bergen hetzelfde, maar alleen wij en de mensen op de bergen naast ons zijn door de vishnishtee gewaarschuwd. Dat wil zeggen dat de platland-vishnishtee niet helemaal slecht zijn.’

‘Doodslicht?’ vroeg Tegger. De Hoogtepunters deden allemaal of ze het niet hadden gehoord en Tegger herhaalde de vraag niet.

‘Hoogtepunt-vishnishtee dienen de platland-vishnishtee, maar ook beschermen ze ons, en ze zullen de platland-vishnishtee niet verraden waar wij onze spiegel hebben. Zelf zullen ze daar nooit achter komen. Ze zijn goed in het ontdekken van geheimen, maar ze kennen de weg niet in de bergen.’

Warvia zuchtte. ‘De nacht-mensen zullen erg blij zijn met jullie antwoorden. We hebben heel ver gereisd om ze te horen. Ongetwijfeld zullen zij betere vragen voor jullie hebben.’

‘En Louis Wu ook,’ zei Deb. ‘Of is hij maar een legende?’

‘Louis Wu heeft een oceaan laten verdampen,’ zei Tegger. ‘De Machine-mens Valavirgillin heeft handel met hem gedreven en rishathra met hem gedaan. Louis Wu is echt, maar of hij zich aan de andere kant van dit spinnenweb bevindt? Deb, ik heb slaap nodig.’

‘Ja!’ zei Warvia hartgrondig.

Jennawil gaf uitdrukking aan haar verbazing en die van de anderen. ‘Het is midden op de dag!’

‘We hebben de hele nacht gewerkt. Ademhalen is hier werken,’ legde Warvia uit.

‘Laat hen slapen,’ beval Saron. ‘We gaan. Teeger, Waerviae, zullen jullie wakker worden wanneer de Nacht-mensen ontwaken?’

Tegger kon zijn gedachten nauwelijks meer op een rij houden en zijn ogen vielen bijna dicht. ‘Laten we het hopen,’ zei hij.

‘Voedsel vinden jullie achter die luikjes daar. Flup, vergeten te vragen! Wat eten jullie?’

‘Zojuist gedood vlees.’

‘Achter die luikjes… nee, vergeet het maar. Skreepu kan wel iets voor jullie vangen. Slaap lekker.’ De mensen van Hoogtepunt verwijderden zich.

Ze moesten natuurlijk toch even achter de luikjes kijken, en daardoor verdween de helft van de warmte uit de kamer. Ze zagen voedsel — planten en bevroren vlees voor gewone gasten, niets voor Rode Herders — en een sneeuwlandschap achter houten spijlen. Het traliewerk was bedoeld om roofdieren op afstand te houden en de buitenlucht als vriesvak.

Warvia en Tegger kropen dicht tegen elkaar aan, op en onder stapeltjes bontvellen. Ze hadden hun kleren uitgetrokken, dan konden ze luchten. Ze hadden het warm genoeg, maar Tegger voelde de kou in zijn neus bijten. Ze hoorden het gestommel van de Hoogpunters die hun bontjassen stonden aan te trekken.

Tegger sliep bijna, toen Warvia zei: ‘Fluister zou ook betere vragen hebben gehad.’

‘Fluister was alleen maar een waanbeeld van mij,’ zei Tegger. ‘Van mij ook. Fluister heeft me een paar dingen geleerd.’ ‘Wat?’

Warvia fluisterde in zijn oor: ‘Ze was bij ons op de vrachtslee, verborgen onder de kruiser. Ze leerde me dingen over snelheid, want ze wilde niet dat ik gek zou worden van angst. Ze wil haar bestaan geheim houden, Tegger. Daarom wil ik niet dat het web ons kan horen.’

Ze hadden het netwerkoog nagenoeg rechtop tegen een wand gezet. Tegger bekeek het web, dat vanuit die positie de hele kamer overzag, en begon te lachen. ‘Als dat web niet meer is dan een stenen plaat met wat bronzen tentakeltjes…’

‘Dan staan we allemaal voor gek.’

‘Hoe ziet Fluister eruit?’

‘Niet gezien. Misschien is ze een dwaalgeest zonder lichaam.’

‘Wat heeft ze je geleerd? Nee, vertel het een andere keer. Nu moeten we eerst slapen.’

‘Waarom heb je gezegd dat we niet kunnen rishen? Wegens hun uiterlijk?’

‘Nee. Ze zien er niet vreemder uit dan de Zand-mensen. In gedachten zag ik me al in Jennawils armen, naar adem happend als een vis op het droge.’

Warvia lachte Hef in zijn oor.

‘Maar toen herinnerde ik mij dat ze praten met, en ook namens het hele Demonenrijk. We zouden overal beroemd zijn. Maar we wilden ons op een zekere dag toch ergens vestigen waar geen Rode Herder ooit had gehoord van twee andere Rode Herders die rishathra hadden bedreven met alle soorten die onder de Boog leven?’

‘Maar dat hebben we niet gedaan!’ ‘Zulke verhalen worden steeds verder aangedikt. Het zijn fameuze vertellers, die Demonen, en deze druipberg-mensen geven de verhalen met genoegen door, en tenslotte is het zo dat jij en ik het grootste vampiernest onder de Boog vernietigd hebben.’

‘Ja-’

‘Maar je twijfelt?’

‘Het is voor hen iets nieuws. Hun ervaring met rishen is beperkt tot soorten waar ze sprekend op lijken. Liefje, zou je het niet leuk vinden om als leraar rishathra op te treden, al is het maar één keertje?’

Ze vielen in slaap.

27. Lovecraft

De sonde verhief haar neus en schoot met een versnelling van tien G recht omhoog en steeds dichter naar de randmuur toe. De blauwe uitlaatvlam werd korter en doofde toen uit. De sonde zweefde nu verder met uitgeschakelde motor, maar klom nog steeds.

De randmuur van Ringwereld was maar dun. De sonde steeg tot enkele honderden meters boven de rand en dook toen aan de achterkant naar beneden. Een nieuwe ontbranding van de fusiemotor vertraagde die duik. De sonde zweefde nu traag naar de schaduwkant van een zwarte wand die tot in de hemel leek te reiken.

Nog trager. De motor sputterde even. En toen roerloos.

Er opende zich een venster vóór de andere. Het liet een sonde zien die op een donkerblauwe vlam balanceerde, waarna de vlam opeens doofde en de sonde onzichtbaar werd tegen de donkere achtergrond van de hemel.

‘Dit is het beeld vanuit een netwerkoog aan de andere kant van de randmuur,’ legde Verst-in-de-achterhoede uit.

‘We moeten een beeld van de achterkant zelf zien. Zorg daarvoor,’ commandeerde Bram.

‘Akkoord.’ Maar Verst-in-de-achterhoede deed niets.

‘Verst-in-de-achterhoede!’

‘De sonde heeft mijn instructies al. Motor uit, langzaam om de as draaien, dan beelden seinen.’

De sonde maakte een draai in haar trage val en het beeld draaide mee: de zwarte randmuurwand, de felle gloed van de zon, fonkelende sterren… En daar tekende zich tegen het met sterren bezaaide zwart van de hemel onder de vallende sonde een zilveren draad af…

‘Die streep daar,’ zei Louis. ‘Zien jullie het? We moeten wat gas geven, anders krijgen we een botsing.’

‘Wat gas, akkoord.’ Verst-in-de-achterhoede gaf een paar houtblazerklanken ten beste om de sonde te instrueren. ‘Wat is het voor ding?’

‘Geen kade voor ruimteschepen. Daar is het te smal voor.’

Ze wachtten op het effect van de commando’s, rekening houdend met de vertraging als gevolg van de lichtsnelheid. De zilveren draad werd dikker, helderder. Nu leek het alsof er geledingen in zaten — een soort reusachtige zilveren regenworm. Elf minuten…

De sonde draaide niet meer om haar as. Even later begon het schermbeeld te trillen en schoot de sonde naar voren in een wolk van röntgenstraling. En toen opeens flitste het hele scherm op alsof er in het midden een nova was ontploft!

Louis sloeg zijn handen voor zijn ogen en hoorde een helse muziek en daarna een stem die niets menselijks meer had: ‘Mijn brandstofsonde is vernietigd!’

Brams stem klonk koel. ‘Mijn voornaamste zorg is de vijand die op ons heeft gevuurd.’

‘We worden uitgedaagd! Geef me wapens en stuur me daarheen!’ Een dierlijke kreet, vol waanzin. Is dit Acoliets idee van een afleidingsmanoeuvre? Of zijn we opgesloten met een krankjorum geworden Kzin?

‘Laat me naar mijn cabine gaan,’ pleitte Verst-in-de-achterhoede. ‘Ik moet nagaan wat er nog werkt.’

‘Wat kan er nou nog werken? Je sonde is vernietigd en wij worden aangevallen en we zijn ontdekt. Heeft een van de binnendringers zo snel kunnen reageren of was het een beschermheer?’

‘De stapschijf moet het in elk geval nog doen.’

Louis opende zijn ogen. ‘Waarom?’

‘Ik ben niet gek!’ mekkerde Verst-in-de-achterhoede. ‘Toen we over de rand doken heb ik een stapschijfverbinding geopend. Een plasmastraal, kinetische wapens, noem maar op — al die bedreigingen zouden rechtstreeks worden doorgeflitst.’

‘Rechtstreeks waarheen?’ Louis knipperde met zijn ogen. Er dansten nog steeds zwarte vlekken op zijn netvliezen.

Ik heb verbinding gelegd met de schijf op de Mons Olympus.’

Louis begon te lachen. Het was waarschijnlijk te mooi om waar te zijn, maar hij stelde zich voor hoe duizenden Martianen bezig waren een nieuwe val op te zetten en dat ze vanuit de stapschijf opeens een vloedgolf van superheet plasma over zich heen gespoten kregen…

Grote klauwen sloten zich om zijn schouders en warm, rood vlees ademde pal in zijn gezicht. ‘We zijn in oorlog, Louis Wu! Dit is geen moment voor welke afleiding dan ook!’

Afleiding. Akkoord. ‘Acoliet, ga je pak aantrekken. Haal het mijne, plus de netwerkspuiter, en haal mijn stapeltje lastschijven, daar waar Bram die dingen heeft gelaten… Bram?’

‘De eetzaal aan boord van de Verborgen Patriarch,’ zei Bram.

‘Verst-in-de-achterhoede, stuur hem allereerst daarheen! Bram, geef hem een paar wapens. Als we een functionerende stapschijf op de sonde hebben, moeten we daar gebruik van maken!’

‘Ga,’ zei Bram.

Verst-in-de-achterhoede floot en ratelde en rinkelde. Acoliet ging op de stapschijf staan en flitste weg. Verst-in-de-achterhoede ging staan op de plek waar het rotsblok had gelegen en flitste eveneens weg, naar zijn cabine, waar zijn tongen meteen begonnen te likken aan wat een buitenaards schaakbord vol stukken leek, maar in feite een soort virtueel toetsenbord moest zijn. Een van de hoofden werd opgeheven. ‘We hebben een verbinding,’ zei het. ‘De stapschijf doet het nog.’

‘Probeer het eens met een netwerkoog,’ beval Bram.

‘Om wat te bekijken?’

‘Het vacuüm.’

Elf minuten later lichtte het uitgedoofde scherm weer op en er verscheen een met sterren bezaaide hemel die langzaam verschoof. Louis kon zich een netwerkoog voorstellen dat traag kantelend en om zijn as draaiend door het luchtledige viel, steeds verder bij de sonde — draaide die ook rond? — vandaan. En terwijl de beschermheer zich zorgen maakte over de Kzin en alle vier de open schermen tegelijk in de gaten probeerde te houden, knielde Louis naast de stapschijf en trok hij de rand omhoog.

Het kleine hologram van dunne, kleurige streepjes verscheen vlak boven de schijf zelf; het was een schema van de verbindingslijnen. Een grotere versie zou hem verraden hebben, maar Verst-in-de-achterhoede had dit miniatuurschema voor hem geregeld. Louis toetste zijn veranderingen zo snel mogelijk in en klapte de rand toen weer naar beneden.

‘Zie je dat?’

‘Verst-in-de-achterhoede, leg me eens uit waarom we dat tot nu toe over het hoofd hebben gezien!’

Bram en Verst-in-de-achterhoede hadden op dit moment duidelijk iets anders aan hun hoofd dan letten op Louis! Hij draaide zich om.

Zoals gezien door het netwerkoog-in-vrijeval was het zilveren snoer nu veeleer een zilveren lint met opstaande randen geworden — een ondiepe, maar niet onaardige miniatuur van een stukje van de Ringwereld boog zelf. Er gleed een petieterig paar torussen overheen.

Het was onmiskenbaar dat dit het transportsysteem was: de magnetische monorail die over een derde van de omtrek van Ringwereld vlak onder de bovenkant van de randmuur was aangebracht. Teela’s reparatieploeg moest de rail over de rand van de muur hebben doorgetrokken en vlak aan de buitenkant hebben verlengd.

‘Nou,’ zei Louis, nogal hatelijk, ‘ik heb de randmuur meer dan een half jaar niet kunnen zien.’

‘We hadden beter moeten kijken,’ zei Verst-in-de-achterhoede. De zilveren rail flitste voorbij. Nu was alleen de sterrenhemel nog te zien. Het traag rondtollende netwerkoog was onder de Ringwereldvloer gekomen en zou in de eindeloze ruimte verdwijnen.

Ik had het kunnen raden,’ zei Louis. ‘Jij ook, Bram. Hoe zou Teela’s ploeg de heroverde duwstralen anders hebben kunnen vervoeren?’

‘Het eindpunt bevindt zich ergens ver draaiwaarts. Dit is de verkeerde plek om naar een werkplaats uit te kijken.’

Een stapeltje lastschijven kwam binnengeflitst, met bovenop een drukpak en de webspuiter. Louis duwde de zwevende verzameling spullen met zijn schouder opzij om ruimte te maken voor Acoliet.

De Kzin verscheen in opgeblazen vacuümuitrusting: doorzichtige, concentrische ballonnen en een vissenkomhelm. Hij kantelde de helm achterover en zei: ‘Zijn we klaar?’

Louis gebaarde naar de trillende sterrenhemel. ‘Wil je daar soms naar toe?’

Verst-in-de-achterhoede het zich onverwacht horen. ‘De verbinding is nog open. De schijf beweegt niet meer.’ ‘Wat —’ begon Louis.

‘Beschoten met plasma, vijftienhonderd kilometer gevallen,’ snauwde Bram, ‘en dan nog werken? Dat lijkt me sterk!’

Louis tilde de webspuiter van zijn stapeltje lastschijven. ‘Probeer het eens hiermee.’

Er werden hoofden zijn kant op gedraaid. Ze snapten het niet. Louis zei: ‘Verst-in-de-achterhoede, ik wil een netwerkoog door de verbindingen tussen de stapschijven sturen. Kan dat? We zien wel waar het fout loopt.’

Verst-in-de-achterhoede gaf een paar gefloten commando’s. ‘Ga je gang,’ zei hij toen.

Louis spoot een bronzen netwerk op de schijf en zag het verdwijnen.

Ze wachtten. Acoliet gebruikte de tijd om een douche te nemen. Vijfendertig graden van de Ringwereld boog: dat was vijfenhalve minuut voor het flitsen zelf en nog eens even lang voordat ze de aankomst zouden zien. Transportcellen werkten niet sneller dan het licht en kennelijk gold dat ook voor stapschijven.

‘Signaal,’ zei Verst-in-de-achterhoede terwijl zijn andere tong naar buiten kwam. Er verscheen een vijfde scherm.

Ze zagen een strook van de randmuur schuin afgetekend staan tegen een donker stuk van de sterrenhemel. Die vage vlek bij de rand zou de sonde kunnen zijn. Een beroerd beeld… maar de sonde viel niet meer: ze had een minuscuul doelwit geraakt, namelijk de magneetrail.

‘Acoliet, neem de webspuiter,’ zei Bram. ‘Laat je overflitsen. Spuit daar een netwerkoog op een plek die iets interessants laat zien. Kom dan onmiddellijk terug en rapporteer. Wacht niet op gevaar! We weten dat het daar is.’

Te snel. Louis was nog maar net begonnen zijn pak aan te trekken. Acoliet zou al weg zijn voordat hij daarmee klaar was. ‘Wacht even,’ zei hij. ‘Bram, hij moet gewapend zijn!’

‘Tegen beschermheren die al ter plekke zijn? Ik heb juist liever dat Acoliet opvallend ongewapend is. Vooruit, Acoliet, ga!’

De Kzin flitste weg.

Louis wurmde zich op zijn gemak in het ruimtepak. Ze moesten elf minuten wachten.

Geloofde Chmeee echt dat een oude man als Louis Wu een elf jaar oud Kzin-mannetje kon temmen en beschermen?

Er waren pas vier minuten voorbij, maar er bewoog zich iets.

Ze zagen een donkere vlek die zich traag langs de wazige randen van het venster bewoog en kennelijk bezig was aan een ongehaaste inspectie van de sonde. Toen was de vlek opeens dichtbij en duidelijk te zien: een elegant ruimtepak van een uitheems model, voorzien van een doorzichtige, bolvormige helm. En in die helm zagen ze een bijna driehoekig gezicht met een mond en kaken die een en al botten leken. Een uitgestoken vinger kwam nog dichterbij en trok contouren na die Louis niet kon zien, maar hij begreep het: het wezen had het netwerkoog gevonden.

Opeens draaide het wezen zich met kwikzilveren snelheid om — maar lang niet snel genoeg. Iets zwarts flitste langs, haalde uit met een arm, en schoot weer weg, het beeld uit.

Het elegante pak van de nieuwsgierige onderzoeker was aan de linkerkant een heel eind opengereten. Hij richtte een wapen dat deed denken aan een ouderwetse chemische raketmotor-in-het-klein en er flitste een blauwig-witte vlam achter de aanvaller aan. Het schot moest hebben gemist. De elegante ging achter zijn vijand aan, met een hand de scheur in zijn pak half en half afdichtend en met de andere schietend. Hij trok een nevelig spoor van ijskristalletjes achter zich aan.

‘Dat was Anne,’ zei Bram.

‘Wie van de twee?’

‘Anne was de moordenaar, Louis. De andere was ook een vampierbeschermheer, maar ik weet nog goed hoe Anne zich bewoog.’ ‘Hoe waarschuwen we Acoliet?’ ‘Dat gaat niet.’

Louis merkte dat hij met zijn tanden stond te knarsen. Acoliet was letterlijk nergens: een signaal, een punt in de ruimte, een samengebald kwantum energie dat zich met de snelheid van het licht verplaatste naar een plek waar de ene beschermheer zojuist een andere had gedood, en klaar was om het daarbij niet te laten…

‘Jouw Teela was te goed van vertrouwen,’ zei Bram. ‘Ze heeft een vampier in een beschermheer veranderd en deze moet enkelen van zijn soort veranderd hebben voordat Teela hem doodde. Maar Anne en ik zijn van een andere vampiersoort dan zij zijn.’

‘Signaal,’ riep Verst-in-de-achterhoede terwijl zijn andere tong weer naar buiten kwam. Nu hadden ze twee vensters die uitzicht gaven op de magnetische transportrail.

Acoliet was gearriveerd. Hij had een netwerkoog gespoten op… Louis kon het niet precies vaststellen. Op iets boven zijn hoofd, in elk geval. Er was niets te zien van een volgende indringer. De Kzin stond daar met de sonde vlak achter zijn rug. Ze zag er half gesmolten en hier en daar geblutst uit, en ze blokkeerde de rail.

Een beschermheer, welke dan ook, moest zo’n obstakel wel opruimen.

Acoliet, maak datje wegkomt!

De rail strekte zich uit tot in de eindeloze verte en leek desondanks een kaarsrechte lijn. Het bovenvlak was zo te zien een meter of zeventig breed.

Acoliet draaide zich langzaam om en leek alles goed in zich te willen opnemen. Hij spoot nog een tweede netwerkoog, stapte toen op de schijf en was verdwenen.

‘Hij is weggeflitst,’ constateerde Verst-in-de-achterhoede.

‘Ja, maar waarheen?’ vroeg Louis.

‘Dacht je soms dat ik hier fusieplasma over de vloer wil hebben?’

‘Welke verbinding heb je dan geopend? Waar heb je hem naar toe geflitst?’ Verst-in-de-achterhoede gaf geen antwoord, en Louis begreep het. ‘Naar de Mons Olympus, jij mislukt stuk draagmoeder?’

Hij stortte zich meteen op de stapschijf, maar bedacht zich op het laatste moment en kroop in plaats daarvan naar de stapel lastschijven. Hij trok een kabel door de handgrepen, die hij vervolgens om zijn middel bond en aan zijn riem knoopte: het vangnet van de armelui. ‘Chmeee zal me met huid en haar opvreten!’ Hij Het de schijven een eindje boven de vloer zweven en duwde het stapeltje tot boven de stapschijf. En hij ging ernaast staan.

Flits — en de hemel was opeens half zwart, half sterren. Hij stond op een zilveren rooster met veelhoekige gaatjes die zich in eindeloos gelijke patronen herhaalden. En door die gaatjes heen zag hij sterren flonkeren.

Prachtig.

Hij keek voor zich en achter zich. De magneetrail was uitgestorven. Zo vredig als wat. Nergens verroerde zich iets of iemand.

Zilveren kantwerk. Waar had hij dit patroon van veelhoekjes eerder gezien? Hij had verwacht dat de magneetrail een massieve metalen plaat zou zijn, maar het was een doorzichtig rooster. Je kon er sterren doorheen zien.

Aha! Het was het Naafwiel, die oude super lier die ze in een omloopbaan om de Aarde hadden gebracht en die nog steeds werd gebruikt om zware lasten van de Aarde naar de Maan en de Gordel te verhuizen, en vice versa. Hij herkende het fractale patroon. Het was bedoeld om de spanning gelijkmatiger te verdelen, maar dat was nu even niet aan de orde.

‘Bram, Verst-in-de-achterhoede, de magneetrail is een rooster. Kunnen jullie het zien? Als ik de spuiter bij me had zou ik even een netwerk maken. Je kunt door het rooster heen kijken en zien wie zich in de schaduwen van Ringwereld probeert te verbergen.’

Dat zouden ze over vijfenhalve minuut horen — zo ver was de Hete naald van Onderzoek in lichtsnelheid hiervandaan.

Een zwarte inktvlek trok zich over de rand naar boven en kwam op Louis af lopen… een massa die deed denken aan een zwart geschilderde zak aardappelen, die in één hand achteloos een trompetvormig voorwerp droeg.

Louis haalde de linker schakelaar over.

De lastschijven kwamen niet in beweging. Ze lagen op een magneetrail, maar kennelijk leverde die onvoldoende hefvermogen.

Ik sta nu oog in oog met een wapen van arm,’ verklaarde Louis. Ze zouden hem horen en de rest vanzelf begrijpen: dat agenten van arm hier ergens in de buurt op een richel geland moesten zijn en dat ze beschermheren waren tegengekomen.

Hoe kun je een stapschijf activeren als je er niet eerst even van afkunt stappen? Ik ben dood tegen de tijd dat ze dit alles horen. Had een orkestje moeten meenemen… of een opname van de commando’s.

De beschermheermoordenaar bekeek Louis met een bezitterig air. Hij… Anne… zij was een nogal slanke gestalte in een slobberig ruimtepak dat kennelijk was ontworpen voor een mensensoort die een eindje langer (de verzonken ogen kwamen maar net boven de kinkapjes uit) en stukken breder was…

Flits — hij hing ondersteboven en viel door een roodachtig licht.

Niets dan rood rotsgesteente om hem heen en onder zijn hoofd, plus een eindeloze glijbaan van glad lava. De lastschijven wisten hoogte te houden en Louis hing met zijn hoofd naar beneden, zonder ergens tegenaan te botsen, en voelde dat er aan zijn kabel gerukt werd. Even later had de ingebouwde stabilisator de schijven omgekeerd en hing Louis rechtop. Zijn oren suisden, zijn maag speelde op, zijn verstand was verdoofd, en het duurde een hele poos voordat hij in staat was goed om zich heen te kijken.

Er waren geen Martianen die toekeken.

Hij zweefde boven een glazig-gladde helling van gestold lava die wel… nou, minstens driehonderd meter steil naar beneden liep voordat er een horizontaal stuk kwam — het leek wel een gigantische springschans voor skiërs. Niet ver van de voet van de helling zag Louis een oranje vlek: Acoliet in zijn doorzichtige ruimtepak. Misschien had hij de glijpartij wel overleefd… en misschien niet.

Louis besloot dat hij niet bang hoefde te zijn voor Martianen.

Deze keer hadden de Martianen de stapschijf ondersteboven gelegd op het topje van de hoogste rotspiek die ze konden vinden. Toen was de plasmastraal die de brandstofsonde van Verst-in-de-achterhoede had verzengd via die schijf hierheen doorgeleid. Eventuele Martianen die nieuwsgierig hadden staan wachten moesten ogenblikkelijk in rook zijn opgegaan. En het oppervlak van de rotsen was gesmolten en gestold tot een glijbaan.

Louis liet de lastschijven landen en maakte de veiligheidskabel los. Acoliet lag in een vreemde hoek op een heet plateau van rood rotsgesteente. Louis wurmde zijn schouder onder het lichaam van de Kzin, maar dat was niet genoeg om hem overeind te krijgen. Hij trok en rolde de Kzin moeizaam tot op zijn rug. Acoliet was een inerte massa. Louis kon voelen dat hij minstens een aantal gebroken ribben moest hebben.

Echte Martiaanse zwaartekracht zou nu zeer welkom zijn geweest.

Hij spande zijn buikspieren, zijn knieën en zijn rug, haalde diep adem, gromde en drukte, perste zich omhoog. De bijna volwassen Kzin, met ruimtepak en al, kwam net hoog genoeg van de grond om zijwaarts op de stapel lastschijven geduwd te kunnen worden. Louis klauterde hijgend naast hem. Hij bond de Kzin vast en stuurde de schijven naar boven. Hij gebruikte het kleine stuwmotortje om precies onder de stapschijf te komen, tot zijn schouders deze raakten.

Flits — nu lagen ze op hun buik in de naald, met het stapeltje lastschijven op hun rug.

Bram deed de rest. Hij bond de lastschijven los, tilde ze van hun rug en opende alle sluitingen van Acoliets ruimtepak, waarna hij het hem voorzichtig uittrok. De Kzin knipperde met zijn ogen, zocht iets herkenbaars, vond Louis. Voor de rest scheen hij zich niet te kunnen bewegen.

Bram hielp Louis uit zijn pak, legde hem naast Acoliet en onderzocht hem. Dat deed pijn. ‘Jij hebt een aantal spieren en pezen geforceerd, plus nog wat van zulke kneuzingen,’ zei hij. ‘Je hoort in de medische kist, maar de Kzin heeft het harder nodig.’

‘Hij gaat eerst,’ zei Louis. Als Acoliet stierf, wat moest hij dan in hemelsnaam tegen Chmeee zeggen?

Bram tilde de Kzin zonder zichtbare inspanning op, schoof hem in het medische wonderapparaat en klapte het luik in de voorwand dicht. Een merkwaardige gedachte in zijn achterhoofd: had Bram gewacht tot hij, Louis, hiervoor toestemming had gegeven? Niet zo merkwaardig, welbeschouwd. Louis begon nu ook overal flink pijn te voelen en dat kon hij Bram maar beter niet laten merken. Louis was immers een humanoïde en Acoliet niet. Misschien moest een beschermheer wel toestemming hebben van een voortplanter voordat hij een niet-humanoïde als eerste mocht helpen.

Bram tilde hem op en zette hem in een vloeiende beweging op de stapel lastschijven. Er gingen pijnscheuten door hem heen en zijn adem werd afgesneden, waardoor zijn gil wegstierf in een miezerig kreetje. Bram sloot de slangen en buisjes van Teela’s autodok aan. ‘Veel voorraden in dit ding zijn op, Verst-in-de-achterhoede. Ze moeten dringend worden aangevuld,’ zei hij. ‘Kan je grotere apparaat medicijnen maken?’

‘De keukenwand heeft ook een farmaceutisch menu.’

De wanden aan stuurboord en bakboord gloeiden van een oranje hitte. In een ander venster zag hij een zwarte, zakvormig gestalte die zich over de rand van de magneetrail naar de onderkant liet zakken. En daarna niets meer — alleen een zilveren lint waar geen einde aan kwam.

De pijn begon af te nemen. Louis wist dat hij niet lang meer helder zou zijn. Hij voelde soepele, maar knobbelige armen om zich heen. Harde vingertoppen betastten hem nu eens hier, dan weer daar. Een van de ribben veroorzaakte een pijnscheut, die daarna wegebde. Er kraakte iets in zijn rug, daarna nog eens, een eindje lager. En een heupgewricht. En de rechterknie…

Bram sprak vlak bij zijn oor, maar niet tegen Louis. ‘De nacht-mensen hebben zich nogal veel moeite getroost om ons een dorp in de druipbergen te laten zien. Een van de tienduizenden! Waarom?’

Verst-in-de-achterhoede gaf antwoord. ‘Heb je dan niet gezien dat er daar een weg…’ — en Louis viel in slaap.

28. De doorgang

‘Voel je het?’ ‘Ja,’ zei Warvia.

De kamer trilde — een heel lichte vibratie in alle wanden en het rotsgesteente van de vloer.

Van het vliegen in krankzinnige luchtvoertuigen waren ze duizelig en gedesoriënteerd geworden, maar ze hadden uren de tijd gehad om dat van zich af te slapen. Dit was geen nawee van het vliegen, maar iets anders. Tegger had er aanvankelijk niets van gemerkt, maar nu waren Warvia’s ademhaling en het onophoudelijke getril het enige dat zijn zintuigen in deze donkere kamer waarnamen.

‘Enig idee?’

‘Modder van de zeebodem. Die druipt voortdurend neer op de piek van deze berg en dat kunnen we helemaal hier beneden nog voelen.’ Tegger staarde haar in het donker aan.

‘Hij wordt in pijpen naar boven gepompt aan de achterzijde van de randmuur. Dan valt de modder vanaf de bovenrand van de muur vijftig dagmarsen diep naar beneden,’ zei Warvia. ‘Zo gebeurt het op alle druipbergen. Zo zijn de druipbergen ontstaan. Zonder die pompen zou uiteindelijk alle grond onder de Boog in de zeeën verdwijnen. Fluister heeft me dit allemaal uitgelegd.’

‘Jij hebt meer uit Fluister weten te krijgen dan mij ooit is gelukt.’

Ik vraag me af waar ze nu is.’

‘Ze?’

Er streelden vingers over zijn wang. Ik raad maar. Ik heb het gevraagd, maar ze wilde het niet zeggen. Weet je hoe die modder van de zeebodem genoemd wordt?’

‘Nee.’

‘Flup.’

Tegger begon te schudden van het lachen. ‘Wat? Wil je zeggen dat we al die tijd… Flup, iedereen die ik ken denkt dat hij weet wat flup betekent! De bodem van de zee?’

‘Deze berg is ervan gemaakt. Door de druk verandert de modder ten slotte in rotsgesteente…’

Opeens baadden ze in een helder, wit licht. ‘Hallo,’ zei een stem.

Ze sprongen overeind en drapeerden een bontvel om zich heen. De mensen van Hoogtepunt hadden hun een vel gegeven zoals dat van Sarons groengestreepte roofdier met een beschadigde kop. Het stond Warvia heel goed.

Momenteel had Warvia andere zorgen. ‘Dat was geen accent zoals we dat hier hebben gehoord,’ fluisterde ze.

‘Hallo? Jullie horen de stem van Louis Wu. Kunnen we praten?’

Tegger’ knipperde met zijn ogen tegen het felle licht. Hij kon geen details onderscheiden, maar hij zag de gestalte van een man en iets eigenaardigers.

‘U hebt onze privacy gestoord,’ zei hij.

‘Jullie waren wakker. Het spionagetoestel dat jullie zo lang hebben meegesleept is van ons. Willen jullie praten of zullen we op een ander moment terugkomen?’

Er werd geklopt op het hout naast de dikke vacht die voor de deuropening hing. Ze hoorden een vrouwenstem roepen: ‘Teeger? Waerviae?’

‘Flup! Kom maar binnen,’ zei Tegger.

De vacht werd opzij geslagen en achter elkaar kwamen Jennawil, Barraye en een geur van bloed naar binnen. ‘We hoorden stemmen,’ zei de jonge vrouw. ‘Anders zouden we dit in de voorkamer hebben achtergelaten. Het is een gwill. Skreepu heeft hem voor jullie gedood.’

De gwill was een grote hagedis. De staart sidderde nog.

‘Het moment is uitstekend gekozen,’ zei Tegger. Hij nam de gwill aan. De huid leek bedekt door een pantser. Het dier moest eerst gevild worden. Tegen het felle licht van het web en de monsters die zich daar ophielden zei hij: ‘Jullie kunnen beter praten met Jennawil en Barraye. Zij wonen hier op Hoogtepunt en zij weten dingen die wij alleen maar kunnen raden. Jennawil, Barraye, we hebben eindelijk contact met Louis Wu.’

Doezelig, met zijn kin steunend op de rand van zijn autodok, hoorde Louis zijn eigen stem praten. ‘Jullie horen de stem van Louis Wu. Jullie zien mijn bondgenoten, Bram en de Netwerkhuizer. We hebben tot nu toe stilte in acht genomen omdat we vijanden hebben.’

‘Wij zijn Warvia en Tegger,’ zei een hoge, vreemde stem. Louis had nu zijn ogen open en hij herkende de roodhuidige vampierdoders. ‘Waarom verbreken jullie de stilte nu dan wel?’

‘We moeten vragen stellen.’ Ja, het was wel de stem van Louis Wu, maar ze kwam van Verst-in-de-achterhoede.

Een man van het dorp Hoogtepunt nam het woord. ‘We hebben opdracht u de verborgen spiegel en de doorgang door de randmuur te laten zien, en alles wat u verder nog zou willen.’

‘Dankjewel. Zijn jullie bereid door de passage te gaan?’

Jennawil sprong geschokt overeind. ‘Nee! Er gaan daar voortdurend vishnishtee’ — het vertaalapparaat van Louis haperde even — ‘beschermheren in en uit!’

Louis besloot niet te spreken. Hij voelde zich gammel en zweverig, en hij kon pijn voelen waar en wanneer hij maar wilde. Hij zou onzin uitkramen, en wat zouden ze wel niet vinden van twee ‘stemmen van Louis Wu’?

‘Vertel ons wat jullie weten over beschermheren,’ vroeg Verst-in-de-achterhoede.

‘Van twee soorten zijn ze. Beschermheren van onze eigen soort willen onze veiligheid, maar ze moeten gehoorzamen aan platland-beschermheren.’

‘Kunnen we wellicht praten met een Hoogtepunt-beschermheer?’

Ik denk van niet. Zulke dingen geheim houden voor platland-beschermheren is nagenoeg onmogelijk, en beschermheren vallen nogal op. Ik kan het wel vragen.’

De Poppenspeler vroeg: ‘Wil Fluister met ons praten?’

He? De Rode Herders keken elkaar aan. ‘Dat wil Fluister niet,’ verklaarde de vrouw gedecideerd.

‘Wat kunnen jullie ons vertellen over Fluister?’ ‘Niets.’

‘Wat bevindt er zich achter de doorgang?’ ‘Vergif, denken wij,’ zei Barraye.

Jennawil legde het uit. ‘Telkens wanneer ze zich in de passage begeven dragen de beschermheren pakken die hun hele lichaam bedekken. Ze brengen grote hoeveelheden gereedschap van de ene kant naar de andere. Volgens de geruchten bouwen ze iets, daar aan de buitenkant. Iets monsterlijks.’

‘Louis Wu,’ zei de vrouw, ‘het is de gezamenlijke inspanning van de nacht-mensen geweest die het oog hierheen heeft gebracht. Vanavond kunt u met hen praten.’

‘Hoe lang duurt dat nog?’

‘Twee tienden,’ zei Jennawil.

‘We zullen wachten,’ zei de stem van Louis Wu; het klonk als een strijkkwartet in unisono.

‘Heb je het gehoord, Louis?’ vroeg Bram.

‘Goeddeels. Mooie show, Verst-in-de-achterhoede, maar je make-up laat te wensen over.’

‘Louis Wu is een vashnesht. Grote tovenaar. Hij houdt zich op de achtergrond,’ zei Verst-in-de-achterhoede, ‘en laat zijn bizarre knechten het woord voeren.’

‘Akkoord. Wie is Fluister?’

‘Anne is Fluister,’ zei Bram. Ik heb je opnamen gezien, hoe ze de rode man heeft geholpen. Ze heeft de missie van de kruiser gebruikt als dekmantel.’

‘De naam Fluister past bij haar,’ vond Louis.

Verst-in-de-achterhoede wendde zich van het scherm af. ‘Louis, wat denk jij ervan? Waar is Fluister? Wat is ze van plan?’

Louis bekeek het gezelschap voor het netwerkoog in het bergdorp. Hij had niet genoeg verdovende middelen in zijn bloed om van de kaart te zijn. ‘Bram, jij bent de enige die misschien kan raden wat ze wil.’

Ta.’

Ik ben te versuft om goed na te denken. Ik geloof dat ik mijn stem terug wil hebben.’

‘Zoals je wilt,’ zei Verst-in-de-achterhoede.

Warvia vilde de gwill met haar mes. ‘Rode Herders moeten hun vlees rauw eten,’ zei Tegger. ‘Misschien willen jullie dat liever niet zien.’

Warvia scheurde de gwill in tweeën en gaf een helft aan Tegger. Ze aten. De Hoogtepunters leken gefascineerd en ontsteld tegelijk. Tegger vroeg zich af waarom ze nog hier waren, nu het venster weer gewoon een bronzen netwerk was.

Afgekloven botjes. Tegger keek vragend. Barraye wees hem een afvalbakje.

‘Teeger, Waerviae,’ zei Jennawil, ‘het viel ons op dat jullie pas spraken over reshtra nadat jullie hadden gezien hoe wij er onder onze jassen uitzagen.’

Aha.

In ons volk hebben we één paargenoot, ons leven lang,’ zei Warvia, terwijl ze Tegger aankeek. Hun blikken wisselden iets onuitgesprokens uit, waarna Warvia vervolgde: ‘Er is ons iets overkomen, iets waardoor we veranderd zijn. Maar we hebben rishathra niet echt nodig. De verandering betekent alleen dat we nu een keuze hebben.’

Tegger had erover nagedacht. ‘Barraye, Jennawil, er bestaan geen verhalen over Rode Herders die rishen. Stel je voor dat jullie spiegels een dergelijk verhaal over alle platlanden zouden verspreiden? Waar zouden wij dan nog kunnen leven? Wie zou paargenoot van onze kinderen willen worden?’

De Hoogtepunters keken elkaar aan.

‘Je hebt de nacht-mensen gezien, Jennawil,’ zei Warvia. ‘Stel eens dat er wordt rondverteld dat jij rish hebt gedaan met roodhuidige bezoekers die van het platland kwamen. Wat zouden de nacht-mensen dan verwachten?’

Barraye knikte. ‘Ze zouden met ons willen reshen. Hoe benieuwd zijn we eigenlijk, partner?’

Jennawil sloeg hem zachtjes, met open hand, op zijn brede schouder, en ze begon te lachen. Tegger vermoedde dat dit nee betekende. ‘Niet alleen hun lichaamsvorm. Ook hun geur.’

Barraye klopte haar geruststellend op haar rug. ‘Wel, dan moeten we dus nog een geheimpje zien te bewaren.’

Leuke beelden. Louis keek met passieve wellust toe. Een show als deze zou op alle betaal-kanalen in de bekende ruimte een commercieel succes zijn, meende hij. En er werden natuurlijk opnamen gemaakt… Hoeveel zintuigen had zo’n netwerkoog eigenlijk? Kijken, luisteren… Kon het ook ruiken? Had het radar voor bepaalde dieperliggende gevoelens?

Al mijmerend viel hij op een gegeven moment in slaap.

Uren later — zo leek het tenminste — werd hij wakker en staarde hij verbaasd naar een evenbeeld van zichzelf dat over hem heen gebogen stond.

Nee, naar zijn reservepak. Het was knobbelig en gespannen waar het bij een menselijke drager glad en soepel behoorde te zijn — alsof er veel gebroken botten in zaten. Bram kantelde de helm naar achteren. ‘Voel je je goed?’ vroeg hij.

Ik voel me behoorlijk gammel.’ De autodok zorgde voor verdoving en medicatie, maar Louis kon nog goed voelen op welke plekken pijn op de loer lag.

‘Twee ribben waren van hun plaats geraakt. Ik heb ze teruggezet. Je hebt niets gebroken. Je hebt een paar gekneusde spieren, gescheurde pezen en gewrichtsbanden, en een van je wervels was verschoven, maar dat heb ik hersteld. Je kunt nu op eigen kracht en met wat hulp van het kleine medische apparaat genezen.’

‘Waarom heb je mijn ruimtepak aan?’

‘Om strategische redenen.’

‘Te ingewikkeld voor mijn muizenbreintje? Goed, Bram. Je zult zien dat we twee nieuwe bezoekers hebben gekregen. Als je me losmaakt, kan de stem van Louis Wu nu zijn gezicht laten zien.’

Verst-in-de-achterhoede en Bram hadden zich aan weerszijden van Louis opgesteld, een beetje op de achtergrond. Aan de andere kant van het netwerkoog zaten de twee Roden knus bij elkaar onder een bontvel. Ze hadden de ereplaatsen aan de Demonen gegeven.

De Demonen rilden. ‘Het is hier koud!’ zei de vrouw met het slungelachtige lichaam. ‘Wel, ik ben Treurbuis, dit is Harpist. Kan uw doosje mijn stem verstaan?’

‘Zeker, geen probleem. Hoe wist je dat ik een vertaalapparaat heb?’

‘Uw metgezel Fagot schijnt vertrokken te zijn, maar zijn zoon Mirarp heeft ons ingelicht over uw bezoek aan Weversdorp.’

‘Doe Mirarp mijn groeten. Treurbuis, waarom hebben jullie twee mansgewichten rotsplaat over zo’n kolossale afstand vervoerd als jullie net zo goed met mij konden praten via Fagot?’

De Demonen lachten, waarbij veel te veel tanden bloot kwamen. ‘Praten, jawel. Maar wat hadden we moeten zeggen? Dat de randmuur in verkeerde handen is? Wij weten dat niet. U daar, bent u een vashnesht?’ Het apparaat vertaalde het als beschermheer.

‘Ja,’ antwoordde Bram.

Tegger probeerde op te staan, maar Warvia hield hem tegen. Ook de Demonen leken geschrokken, maar Harpist dwong zichzelf de beschermheer niettemin aan te spreken. ‘We weten genoeg om onze hulpeloosheid te beseffen,’ zei hij. ‘Het gaat om vampier-beschermheren. Ze gebruiken de mensen van Hoogtepunt als een soort kudde. Af en toe halen ze mensen op. Sommige keren terug als beschermheren, de meeste verdwijnen gewoon.’

‘Ze repareren de Boog,’ zei Bram.

‘Doen ze meer goed dan kwaad?’

‘Ja. Maar het zijn er te veel en ze zullen gaan vechten zodra ze klaar zijn met de reparaties. We hopen dat we de balans kunnen verbeteren.’

‘Welke hulp verwacht u van ons?’

‘We moeten meer weten. Vertel ons alles wat jullie weten.’

Harpist haalde zijn schouders op — een aanblik om zeeziek van te worden. ‘U weet al wat wij weten. Hoogtepunt zal ons meer laten zien. Maar dan moet het eerst licht worden.’

Verst-in-de-achterhoede floot een commando. Het venster kromp ineen tot een achtergrondformaat.

‘We zullen wachten,’ zei hij. ‘Louis, we hebben eerdere gesprekken voor je opgenomen. Ze weten veel van beschermheren en ook het een en ander over Teela Brown. Of heb je liever een serenade?’

Bram had het ingewikkelde muziekinstrument dat hij had meegebracht van de Verborgen Patriarch al tussen zijn benen gezet.

‘Een aardig muziekje bij het eten is geen kwaad idee,’ zei Louis beleefd. ‘En ik rammel van de honger.’

Louis probeerde een paar lichaamsoefeningen te doen. Bij het optillen van Acoliet had hij verschillende spieren en pezen ernstig geforceerd. Brams goede zorgen waren niet zonder succes gebleven, maar hij moest zich heel behoedzaam bewegen.

Er waren vele uren verstreken. Nu bewoog het Hoogtepuntvenster zich schokkerig draaiend door een nachtelijk berglandschap, want een gemengd gezelschap humanoïden rolde het als een wiel over de uitgesleten paden van het dorp. Toen ze buiten het dorp waren gekomen en de klim over kaal rotsgesteente werd voortgezet, werd Louis misselijk van het gehots en gebots.

Hij keerde het scherm zijn rug toe en rekende erop dat de anderen hem wel zouden waarschuwen zodra er iets interessants in beeld kwam.

Waarom had de Kzin zoveel tijd nodig? Overal in de beschaafde ruimte zou Louis al lang in een medicator hebben gelegen. Zijn kleine autodok kon niets anders voor hem doen dan chemisch spul inspuiten — en dat zou over een paar minuten weer hard nodig zijn.

Vier mensen van Hoogtepunt vervoerden het netwerkoog en de stenen plaat waarop het bevestigd was. Ze klommen naar boven in de inktzwarte nacht. Saron liep voor de Rode Herders en de Demonen uit om te wijzen waar ze houvast voor hun voeten konden vinden.

De Demonen hadden geprobeerd behulpzaam te zijn bij het slepen, maar het bleek al gauw dat gewoon ademen al een hele toer was.

‘We krijgen straks zonlicht,’ zei Warvia tegen de Demonvrouw. ‘Wat doen jullie dan?’

‘We zullen de doorgang bereiken,’ zei ze. ‘Beschutting.’

Er waren hier geen wegen. De paden waren weinig meer dan vage slijtplekken op de harde grond en het rotsgesteente, maar de Hoogtepunters klommen steeds maar hoger de steile helling op, zonder aarzeling en zonder ophouden. Ze bevonden zich nu kilometers boven het eindeloze platland in de diepte.

Vanaf draaiwaarts naderden de daggrens en het zonlicht.

Dicht tegen de voet van de druipbergen aan strekte het landschap zich uit als een reliëfkaart, een kaart zoals de Demonen die voor hen hadden uitgetekend buiten de omwalling van het Grasreuzendorp. Door dit soort vergezichten hadden ze die kunst misschien geleerd. Verder weg waren geen details meer te herkennen. Een zilveren draadje, af en toe onderbroken door meertjes, zou de Thuisvloed kunnen zijn, of een andere rivier, of iets heel anders…

Warvia moest soortgelijke gedachten in haar hoofd hebben. ‘De landen waar de Rode Herders doorheen trekken zijn zelfs te klein om van hieraf zichtbaar te zijn,’ zei ze. ‘Hoe kunnen we ooit weer Rode Herders vinden?’

‘Dat is helemaal geen probleem,’ zei Harpist.

‘Onze mensen kennen de routes van de Rode Herders,’ legde Treurbuis uit. ‘Ze zuilen…’ Ze moest haar woorden afbreken om op adem te komen. ‘Ze zullen een route… voor ons uitstippelen… en via de spiegels… doorgeven. Jullie zullen een stam vinden… even snel… als jullie reis hierheen…’

‘O. Mooi.’ Toen begon Warvia te lachen. ‘Jullie oplossing was wel erg extreem. Zó ver hadden we toch echt niet hoeven te reizen!’

Tegger wilde onder de ogen van Warvia geen spoortje zwakheid tonen. Met de moed der wanhoop bleef hij achter Saron aan lopen.

Gelukkig bewoog de oude vrouw zich nu minder snel. Hij hoorde het hijgen van de Hoogtepunters die het netwerkoog meesleepten.

Het daglicht kwam van draaiwaarts aangevlogen, en toen de eerste zonnestralen het donker wegvaagden, haalde Harpist twee opgerolde hoeden uit zijn rugzak, die over kolossale randen bleken te beschikken. Nu liepen alleen de twee Demonen nog in de schaduw.

‘We moeten ergens aan de uiterste rand van het woongebied van de Rode Herders zien te komen,’ zei Warvia. ‘Zo ver mogelijk bij de roddelverhalen vandaan, want die zijn natuurlik al lang en breed onderweg!’

‘Nee,’ zei Harpist. ‘Warvia, Rode Herders zijn niet overal hetzelfde.’

‘Hoho, dat zijn we wel!’

‘We maken potentiële paargenoten van andere stammen het hof,’ zei Tegger. ‘Dat gebeurt tijdens feesten, als onze kudden elkaar tegenkomen. We doen dat al zolang iedereen zich kan herinneren.’

‘Een goed idee,’ vond Harpist.

‘Maar niet altijd in de praktijk gebracht,’ merkte Treurbuis op. ‘Jij en Warvia hebben hetzelfde accent.’

‘Ja, wij behoorden allebei tot de stam van Ginjerofer, maar stamgenoten van ons hebben elders een partner gevonden.’

‘Sommige stammen hebben die gewoonte helemaal afgeschaft. Andere doen het soms wel, soms niet, zoals jullie stam. Tegger, hoe verder jullie van Ginjerofers stam gaan, des te onwaarschijnlijker wordt het dat jullie kinderen partners kunnen vinden met wie ze kinderen kunnen krijgen. Dat zou nog niet zo erg zijn, als het niet jullie regel was maar één paargenoot in je leven te hebben.’

‘Flup,’ fluisterde Tegger.

Een flitslicht verblindde hun ogen nadat ze om een half vergruizelde stapel rotsen heen waren gelopen.

Tegger had geprobeerd zich voor te stellen hoe een spiegel eruit zou zien. Nu kon hij het niet zien, want hij zag zichzelf, Warvia, de Demonen, de mensen van Hoogtepunt, de hemel en de randmuur. Een spiegel was dus een plat venster dat liet zien wat zich achter de kijker bevond. Deze spiegel was even hoog als een Rode Herder en drie manslengten breed. Ze zetten het netwerkoog en de plaat waar het op zat voorzichtig met de rug tegen de spiegel. Saron en de mannen liepen vervolgens naar de zijkanten van de spiegel. De nacht-mensen liepen met Saron mee.

Harpist begon te spreken. Hij benadrukte zijn medeklinkers – alsof hij een menigte toesprak. De mannen begonnen de spiegel op en neer te bewegen; hij bleek in een scharnierconstructie te hangen. Jennawil stond achter Tegger en wees naar de rand. Naar de aangrenzende druipberg.

Er danste een heldere lichtvlek over de helling van die berg, een vlek die zich verplaatste naarmate de spiegel door de mannen bewogen werd.

‘Hoe werkt het?’ vroeg Tegger.

Jennawil lachte. ‘Aha, de nacht-mensen hebben jullie dus niet alles verteld! Zonnespiegels seinen lichtflitsen volgens een code die ons en de Demonen bekend is. Ze verspreiden nieuws van de ene berg naar de andere, maar ook van de bergen naar het platland en omgekeerd.’

Dat verklaarde veel. De Demonen hadden altijd verdacht veel geweten van het weer, het Schaduwnest, het bronzen netwerkoog zelf.

De vier tilden het oog van Louis Wu weer op. ‘Om dat rotsblok heen,’ zei Saron, ‘en dan verder naar boven.’

‘We hebben jullie probleem met elkaar besproken, Treurbuis en ik. We denken dat we een antwoord hebben,’ zei Harpist.

Tegger had ook nagedacht. ‘Het is zoiets als verpletterd worden tussen twee stieren. Gaan we te ver, dan zijn onze kinderen de dupe. Gaan we niet ver genoeg, dan krijgen we verhalen over onszelf te horen.’

‘We zijn te opvallend,’ zei Warvia. ‘Te gemakkelijk herkenbaar. Als bezoekers iets vertellen over vampierdoders die rishathra hebben gedaan, dan weet iedereen dat wij dat waren.’

Harpist grijnsde met al zijn schopvormige tanden bloot. ‘Stel eens dat er een oud verhaal bestond,’ zei hij. ‘Er was eens een tijd… waarin alle humanoïden monogaam waren. Geen man keek naar vrouwen die niet zijn paargenoot waren, geen vrouw keek naar andere mannen. En daar waar verschillende soorten humanoïden op elkaar stuitten, ontstonden steeds weer oorlogen. Toen waren er eens twee helden die begrepen dat humanoïden ook anders met elkaar zouden kunnen omgaan. Zij vonden rishathra uit en maakten een einde aan een oorlog. En ze hebben die kennis als zendelingen verspreid.’

‘Harpist!’ riep Warvia. ‘Bestaat er echt zo’n verhaal?’

‘Nog niet.’

‘O.’

‘Het Nachtvolk is kieskeurig. We praten niet zomaar met iedereen, maar jullie moeten niet denken dat we ons stil houden. Jullie hebben gezien hoe de spiegels werken. Ze zijn onze stem. Jullie weten dat elke priester moet weten hoe hij met de doden moet omgaan. Priesters moeten met ons praten.’

De helling was nog steiler geworden en iedereen hapte nu naar adem. ‘We kunnen het verhaal vanuit verschillende richtingen laten verspreiden,’ zei Treurbuis. ‘Alleen de oudste vrouwen herinneren zich de legende, of de oudste mannen. De historie vertelt het verhaal van helden van hun eigen soort, die rishathra hebben uitgevonden en een oorlog hebben beëindigd, en ze vertelt dat de eigen soort sindsdien altijd aan rishathra is blijven doen. De details zullen per soort lichtelijk verschillen. En als er dan een variant opduikt waarin de helden twee Rode Herders waren die een eind maakten aan een oorlog om bondgenoten te winnen voor een heldhaftige strijd tegen vampiers…’

‘Het is maar een verhaaltje.’ Tegger lachte. Hij begon te geloven dat het zou kunnen werken. ‘Een verhaaltje… Warvia?’

‘Misschien,’ zei ze. ‘Misschien. Het is het proberen waard. We kunnen liegen, liefje, zolang we maar niet tegen elkaar hoeven te liegen.’

Er stond een rotsblok dat groter was dan een huis in een stad, maar dat doormidden gespleten was. De Hoogtepunters leidden het gezelschap door de spleet. In de wanden van het gesteente tekenden zich kleurige aders af. ‘Dat komt door het ijs,’ zei Deb. ‘De rots zuigt water op. Dat bevriest. Het smelt. En bevriest dan opnieuw.’

De ijzige wind gierde door de kloof en striemde elk stukje huid dat niet grondig afgedekt was. En de ogen. Tegger liep blind voorwaarts, op de tast achter Warvia aan, hoewel ook zij haar ogen dicht hield.

Een grote hand op zijn borst hield hem tegen. Hij opende zijn ogen voorzichtig tot spleetjes.

Hier was dan eindelijk een plek om te schuilen voor de wind: een tunnel in de rotswand. Maar zo ver waren ze nog niet, want ze stonden nog in de spleet en de mond van de tunnel was nog moeilijk te zien. Vanaf de plek waar ze stonden leidde een soort helling van rotspuin tot bij de opening.

‘Teeger,’ zei Barraye, die nu voor het eerst iets zei, ‘daar kun je niet schuilen.’

‘Waarom niet?’ vroeg hij. ‘Zitten er monsters in die tunnel?’ ‘Ja. Vishnishtee.’’

Ze zetten de stenen plaat met het netwerkoog rechtop en draaiden de voorkant naar de tunnelopening. Barraye was weer net zo zwijgzaam als altijd. ‘Louis Wu,’ vroeg Saron, ‘kunt u het zien?’

Het bronzen web sprak. ‘Ja, maar moeilijk. Hoe diep is dat ding?’ ‘We denken dat het een passage door de hoge berg is. Niemand van ons is er ver in geweest.’

‘Maar jullie zijn binnen geweest?’

Nu sprak Deb. ‘Een groot deel van de bevolking van Hoogtepunt en bijna honderd bezoekers die met ballonnen waren gekomen hebben zich in de gang verscholen zolang het Doodslicht scheen. We konden alleen ’s nachts naar buiten om te jagen. Toen het Doodslicht gedoofd was, zijn we weggejaagd. Ons werd verboden er nog ooit terug te keren.’

‘Beschrijf de vishnishtee,’’ zei een hese stem.

Tegger en Warvia keken elkaar even aan. Die stem vanuit het web moest van de vashnesht zijn, van Bram, maar leek sprekend op die van Fluister.

‘De vishnishtee hebben ons beschermd,’ zei Deb, ‘maar niemand van ons heeft er ooit een gezien.’ ‘Wat, nooit?’

‘Maar soms verdween er iemand van de onzen. Er was een soort grens — verder mocht je de gang niet binnen. We wisten dat verderop in de passage de dood op ons loerde, maar dat was buiten precies hetzelfde.’

‘Konden jullie niet zelf schuilplaatsen bouwen? Rotsen houden zulke straling… het Doodslicht tegen.’

‘Dat wisten we. Verberg je in grotten, hadden de vishnishtee ons gezegd. Maar huizen bouwen van rotsgesteente? Bij het schudden van de berg zouden die stenen op ons hoofd vallen.’

Nu klonk de stem van Louis Wu. ‘Mijn metgezellen tonen me een opname die is gemaakt vanaf tientallen dagmarsen boven jullie hoofd. Het is opmerkelijk hoeveel details je kunt zien als je maar ver genoeg weg bent, Deb. De berg waarop jullie wonen is een soort kegel met vlakke wanden, maar ter hoogte van die tunnel likt hij eigenlijk meer op een kegelvormig zandkasteel tegen een muur waar een pijp doorheen steekt.’

Ze wachtten tot Louis zich begrijpelijk zou uitdrukken.

‘Ja. Ik bedoel dit: de doorgang is ouder dan de berg en veel sterker. Gemaakt van scrith, wed ik. De berg zakt onder zijn eigen gewicht langzaam in elkaar, maar die pijp — die doorgang — blijft gewoon naar buiten steken waar hij zit en de vishnishtee moeten steeds opnieuw de toegang vrij graven. Kunnen jullie mij een stukje naar binnen brengen?’

‘Nee!’ riepen Barraye en Saron en Jennawil tegelijk. ‘We zijn verjaagd,’ zei Deb. ‘Als we daar gezien worden, zullen we sterven!’

‘We zijn over kaal rotsgesteente hierheen gekomen,’ zei Saron. ‘We hebben geen voetafdrukken en geen geur achtergelaten. Ook als een vishnishtee ontdekt dat we dit hierheen hebben gebracht, zullen we sterven.’

Het was Harpist die nu protesteerde. ‘Dan is het oog van Louis Wu van verre gekomen om weinig te zien.’

‘Dat is dan jammer. Harreed, blijf nog even hier. Mochten we sporen achterlaten, werk die dan weg. Harpist, ben je sterk genoeg om Harreeds plaats in te nemen en te helpen met dragen?’

Een stem zei: ‘Laat het web hier.’

Negen humanoïden verstijfden. Tegger kon geen nummer tien ontdekken. En… het was niet de stem van Fluister geweest, noch die van Bram, de beschermheer, hoewel ze op ongeveer dezelfde merkwaardige manier hees had geklonken…

Het gezelschap uit Hoogtepunt keerde stilletjes terug — door de kloof in het rotsblok en daarvandaan steeds verder bergaf. Tegger en Warvia liepen achter hen aan, gevolgd door de Demonen, die inmiddels — ondanks de schaduw van hun breedgerande hoeden — bijna verblind moesten zijn. Ze hadden het netwerkoog in een spleet aan het einde van de kloof vastgezet.

En niemand had nog durven omkijken.

29. Collier

Ze waren met hun vieren in het bemanningsverblijf van de Hete naald van Onderzoek: Bram en Verst-in-de-achterhoede en Louis Wu, plus Acoliet in een grote zwarte kist op de plek die eigenlijk bedoeld was als gymnastiekruimte. Ze gebruikten allemaal dezelfde douche en dezelfde keukenwand.

De slaapvoorzieningen vormden geen probleem. Verst-in-de-achterhoede wilde de slaapplaten hebben, en dat had Louis best gevonden. Ze hadden het stapeltje lastschijven naast het waterbed gezet, en dat was waar Louis sliep.

Nu zat hij met gekruiste benen op het deinende bed iets te eten dat knapperig en zonder voedingswaarde was. Uit verveling dreigde hij meer te eten dan goed voor hem was. En misschien kreeg hij ook meer verdovingsspul binnen dan goed voor hem was…

Bram stond niet toe dat hij in zijn eentje aan conditietraining zou doen in het landersruim. Louis was ver genoeg opgeknapt om dat te willen. Hij had aangeboden Bram mee te nemen en hem yoga te leren, of desnoods een of andere vechtsport, maar Bram had geweigerd. Hij was van plan hier en nergens anders te zijn wanneer…

Wat verwachtte Bram nou eigenlijk? Bijna twee volle dagen had hij naar het wrak van de brandstofsonde staan staren. Het lag nog steeds verfrommeld op de magneetrail en het scherm waarop dat te zien was dekte de andere vijf — nu nog vier — gedeeltelijk af. En daar weer voor stond Bram roerloos te turen.

Louis begon last te krijgen van kajuitkoorts.

Het oranje van een dovend houtvuur aan weerszijden van de naald was inmiddels weer vervangen door het zwart van koud basalt. In de ruimte zou hij daar sterren hebben gezien: het universum dat zich zowel naar stuurboord als naar bakboord eindeloos uitstrekte…

Maar verrek, hij had sterren! Een van de netwerkogen lag nog steeds op het rooster van de monorail en keek door de gaatjes naar het universum! De andere sterrenhemel — vanuit het netwerkoog dat door Louis de ruimte was in geslingerd — was pas een paar uur geleden definitief uitgedoofd.

In een ander venster was te zien dat het gestolen oog werd verplaatst. Het werd door een tunnel met gladde wanden gedragen en bleef toen uren lang in een ruimte die kennelijk een grote luchtsluis was. Vervolgens werd het door verschillende deuropeningen gedragen en voorbij stapels merkwaardige materialen die in het voorbijgaan slechts vluchtig te zien waren. Toen hield het weer halt. Louis had de drager geen moment kunnen zien en ook de hese stem had zich niet meer laten horen.

De kapiteinscabine was een janboel van elkaar overlappende schermen en schermpjes. Als je er lang naar keek kon je er blind en krankzinnig van worden. Een ervan toonde een grafiek die deed denken aan een rij bergpieken die voortdurend werden geteisterd door hevige aardschokken — doel onbekend. Drie andere vertoonden herhalingen: hoe de sonde Hoogtepunt passeerde, wat de sonde deed voordat ze in een lichtflits veranderde, hoe een beschermheer de dood vond omdat zijn pak werd opengereten om het vacuüm binnen te laten.

Maar er gebeurde helemaal niets op de plek waar de geruïneerde sonde de magnetische monorail lag te blokkeren. Bram stak tegen dat venster af als een roerloos zwart silhouet. Het leek wel een schilderij van Dali — Schaduwen Veroveren De Nacht, of zoiets.

Louis deed zijn ogen dicht en Het zich achterover op het waterbed vallen.

En opende ze weer. Hij had in een van de vensters een blauw-wit licht zien opflitsen. Dat licht was nu gedoofd, maar het wrak van de sonde gloeide in een helder kersenrood kleurtje. Vanuit de verte naderde er iets kleins over de magneetrail, recht op het venster af. Het kwam met een astronomische snelheid naderbij, slechts enkele decimeters boven de monorail: een soort zwevende slee. Nu remde het ding als een gek. Iets mensvormigs liet zich van de achterkant vallen en rolde tot buiten beeld, terwijl de slee op slechts enkele decimeters van het netwerkoog tot stilstand kwam.

Verst-in-de-achterhoede kwam naast Bram staan.

De sonde koelde af tot dofrood, dat zwarter en zwarter werd.

Het was geen slee. Het was een ondiepe bak. De bodem was zwart als smeedijzer. De opstaande zijkantjes waren zo doorzichtig dat ze bijna niet te zien waren, maar Louis herkende ze aan de ogen voor sleepkabels die erin waren uitgespaard. Tegen die onzichtbare wandjes waren met kabels allerlei spullen vastgesjord: een staaf met een handgreep (misschien een steekzaag?); iets met een trompetvormige tuit (geweer, raketwerper, straalwapen?); een koevoet; een stapel kistjes; dikke en dunne stroken metaal.

Een achterhangend venster toonde nu opeens ook een stukje sterrenhemel en vervolgens een langzaam het beeld binnenschuivend, glad, bijna leeg vlak. Louis keek even en wendde zijn blik toen kwaad af. Het gestolen netwerkoog had de tunnel verlaten en bevond zich nu kennelijk op een soort open liftplatform. Wat een beroerd moment!

Ik begrijp oorlog niet,’ hoorde Louis zeggen, ‘maar misschien dat Louis er iets van snapt.’

‘Zelfs gedrogeerd?’

‘Vraag het.’

‘Louis, ben je wakker?’ ‘Natuurlijk ben ik wakker, Bram!’ ‘Dit is een duel tussen beschermheren…’

‘Middeleeuws Japans,’ zei Louis met een dikke stem. In tegenstelling tot wat hij had beweerd, vielen zijn ogen bijna dicht van de slaap. ‘Jezelf verbergen en toesteken wanneer maar je kunt. Het maakt niet uit hoe je wint. Heel andere duels dan tussen de ridders in het oude Europa.’

‘Ja, je begrijpt het. Begrijp je ook waarom deze tweede indringer nog steeds in leven is?’

‘Nee… wacht even.’ De nieuwkomer liep voorovergebogen en op een hortende, schokkerige manier. Hij bestudeerde de verzengde sonde. Hij droeg een knobbelig ruimtepak van het Ringwereld-type, met een brede torso, zoals ook Fluister er een droeg, maar deze keer paste het pak.

De nieuwkomer herkende de plek waar een stapschijf gemonteerd was geweest. Hij wierp zijn hoofd omhoog en was in een oogwenk verdwenen.

Louis had echter een glimp van zijn gezicht opgevangen. ‘Het is een druipberg-beschermheer. Dat moet Fluister ook gezien hebben. Het is een slaaf, Bram, akkoord? Er moet dus ook een meester zijn — iemand die over de magneetrail waakt. Die meester heeft hem gestuurd.’

Een van de vensters toonde opeens een rukkerig beeld, dat daarna begon te kantelen en vanuit een rondtollend netwerkoog uitzicht gaf op de zwarte onderkant van Ringwereld, en voorbijschietende sterren, en Ringwereld zelf, en andere sterren… De dienaar van de beschermheer had de magneetrail kennelijk vrijgemaakt door het wrak van de sonde gewoon de ruimte in te kieperen.

Nu werd de beelduitsnede van het hoofdscherm vergroot. Ze zagen de druipberg-beschermheer op de monorail springen. De beelduitsnede werd steeds groter en groter.

‘Die eerste beschermheer, degene die gedood werd,’ zei Louis, ‘heeft een magneetslee op de rail achtergelaten. Acoliet heeft een netwerkoog op die slee gespoten. Dat oog toont ons wat we nu zien. Iemand moest die slee en de sonde van de monorail verwijderen. Dus hebben we hier een druipberg-beschermheer die de sonde heeft opgeruimd en vervolgens deze eerste slee met een rotvaart heeft teruggestuurd naar waar ze vandaan kwam: naar de richel met de ruimtehaven. Probleem opgelost. Nu klimt hij aan boord van zijn eigen slee… en die volgt de rail terug naar de plaats waar hij vandaan kwam.’

‘Jij begrijpt het,’ zei Bram.

‘Fluister is aan iets begonnen dat ze niet kan stoppen.’

‘Ze heeft geraden dat ik de sonde heb gestuurd,’ zei Bram. ‘Ze wil niet dat mijn vijanden de sonde op hun gemak kunnen bestuderen.’

‘Maar ze kan niet weten hoeveel vijanden er zijn.’

‘Ze kan het wel min of meer berekenen. Te beginnen met Teela Brown.’

‘Ja. Zo’n beetje alles begint met Teela.’

De pijn was in het niets verdwenen. Louis had een gevoel alsof hij zweefde. Misschien kon hij de autodok maar beter uitschakelen om een beetje helder te worden…

Nu kwam er beweging in het beeld van het netwerkoog dat op de monorail zelf lag. Kennelijk tilde Fluister het aan boord van haar slee. En vervolgens kwam die slee in beweging: ze zagen dat ze over de monorail achter de slee van de laatste indringer aan ging.

‘Teela heeft beschermheren gemaakt om haar te helpen bij het monteren van de duwstralen,’ zei Bram. ‘Een druipberg-beschermheer kon enigszins worden vertrouwd, want Teela kon die hele mensensoort als het ware in gijzeling houden. Een Demon-beschermheer zou kunnen redeneren dat zijn soort in feite al eigenaar is van alles onder de Boog, en om die reden uitsluitend optreden om de status quo te beschermen. Maar een vampier…’

‘Begint als een onbeschreven blad. Een beschermheer met een blanco geest. En Teela geeft les. Dat heb je zelf gezegd.’

‘Ja. Zullen we hem Dracula noemen?’

‘Mary Shelley.’

‘Waarom zou ik ingaan op de suggestie van een maffe voortplanter?’

Ik denk dat Teela vrouwen zou kiezen. Drie vrouwelijke beschermheren.’

Bram haalde breeduit zijn schouders op. ‘Akkoord. Die naam ken ik niet, maar akkoord. Mary-Shelley maakte bloedkinderen, dus beschermheren van haar eigen vampiersoort, en hield hen verborgen voor Teela. Toen Teela terugkeerde naar de Kaart van Mars is ze door twee beschermheren gevolgd. Alleen de Demon bleef achter bij de randmuur. Mary-Shelley moet hebben geweten dat haar gebroed de Demon zou doden en zijn plaats zou innemen. Via hen zou ze de randmuur onder controle hebben. De druipberg-beschermheer heeft misschien geraden dat Teela van plan was een deel van de rand te bestoken met een zonnevlam. Hij heeft gevochten om zijn soortgenoten te beschermen. Teela heeft die twee echter allebei gedood. Nu moeten we ons nog afvragen hoe talrijk dat gebroed van Mary-Shelley is.’

‘Fabricage, verwerving, transport, montage, bevoorrading,’ zei Verst-in-de-achterhoede.

‘Drie, denk ik,’ zei Bram. ‘Voor de fabricage konden ze gebruik maken van de reparatiefaciliteiten waarover de ruimtehaven al beschikte. Bij de komst van een ruimteschip zouden fabricage en verwerving dus een en hetzelfde zijn. En wat de bevoorrading betreft: zoiets essentieels zou geen enkele beschermheer aan een andere toevertrouwen. Akkoord? Drie. Lovecraft om te bouwen, Collier voor het transport, en King als primus om de motoren te monteren.’

Louis knikte glimlachend. Bram had zich inmiddels herinnerd wie Mary Shelley was!

‘Onze soort zou zoiets met een groep van honderd doen,’ zei Verst-in-de-achterhoede, ‘puur voor de gezelligheid.’

‘Mijn soort,’ zei Bram, ‘zou domeinen afbakenen die ieder voor zich kon controleren zonder enige hulp van andere beschermheren. Er waren druipberg-mensen beschikbaar. Zij konden het fabriceren en vervoeren en monteren voor hun rekening nemen. Lovecraft en Collier en King konden zich op de achtergrond houden om op te treden wanneer dat nodig was.’

‘Denk je dat ze op hun hoede waren voor Fluister?’ vroeg Louis.

‘Voor Fluister, of een van hun twee collega’s, of indringers vanuit de ruimte. Denk je dat we te stom zijn om te extrapoleren dat er bij sommige sterren in het universum wel eens bewoonde planeten zouden kunnen bestaan? Anne stelde vast dat er bij de randmuur beschermheren actief waren, die stuk voor stuk bereid waren haar te doden. Waar ze ook geweest is en wat ze sedertdien ook heeft gedaan, in elk geval heeft ze de rand weten te bereiken zonder dat ik of dat drietal het hebben gemerkt. Ze heeft de expeditie van de vampierdoders daarvoor als dekmantel gebruikt. En ze heeft Lovecraft al gedood. Maar nu lijkt ze me een nogal kwetsbaar doelwit voor Collier. Verst-in-de-achterhoede, kun je met de camera van een netwerkoog ook achterom kijken?’

‘Louis? Ik begrijp niet… ah, Acoliet heeft het netwerk op glas gespoten!’ Er klonk een gepijnigde fluittoon. ‘Klaar. Maar we moeten elf minuten wachten.’

Elf minuten later toonde het scherm opeens een blik naar achteren: de wegschietende monorail en de laadbak van de slee. Louis zag vage, schemerige vormen, waarschijnlijk van werktuigen, die echter geen van alle groot genoeg waren om een beschermheer te verbergen. Waar was Fluister?

Het schermbeeld veranderde en keek nu weer naar voren. De voorste slee bleek vaart te minderen.

De tweede slee begon eveneens langzamer voort te glijden.

Louis hoorde een combinatie van houtblazers en schrille fluiten en zag dat Verst-in-de-achterhoede gealarmeerd zijn hoofden oprichtte: het waren niet zijn geluiden. Ze waren afkomstig van Bram en zijn meervoudige instrument, maar hij was al bezig dit weer tegen de wand te zetten. Hij haastte zich naar de stapschijf en flitste weg.

‘Zag je dat?’ vroeg Louis.

‘Hij is weg,’ zei Verst-in-de-achterhoede.

‘Waarheen? Waarom?’

‘Dat moet jij me vertellen! Louis Wu heeft verstand van duels, toch? Wil je iets drinken?’ Verst-in-de-achterhoede kwam naast hem staan en reikte een fles aan. Louis pakte de fles en nam een teugje. Een of andere bouillon. ‘Lekker.’

Nu eens even nuchter nadenken. Het blok graniet stond weer op zijn plaats en Verst-in-de-achterhoede bevond zich in het bemanningsverblijf, nog steeds opgesloten, net als Louis zelf.

‘Hij is ergens heen waar hij een drukpak nodig zal hebben,’ zei Louis. ‘Momenteel is hij nergens. Verst-in-de-achterhoede, waar zou Bram blijven als je nu het systeem van de stapschijven uitschakelde?’

‘Veiligheidsvoorzieningen verhinderen dat.’

‘En als we het systeem simpelweg opblazen met de laserflitser? Ach, verrek, hij heeft de flitser, en het variantmes.’

‘Het systeem is geïntegreerd in de romp, Louis.’

‘Stuur hem dan naar de Mons Olympus! Waar wil hij in hemelsnaam naar toe? Misschien is hij er al gearriveerd. Laat dat schema eens zien!’

Verst-in-de-achterhoede maakte wat muziek. Er gebeurde niets.

Ik ben buitengesloten!’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Bram heeft mijn programmeertaal geleerd. Hij heeft me de controle over de stapschijven ontnomen!’ Hij liet zich door zijn benen zakken en verstopte zijn hoofden in zijn knieholten.

Louis probeerde de rand van de stapschijf omhoog te tillen, maar hij kreeg er geen beweging in. Bram had de zaken volledig in de hand! Die verrekte concerten van hem waren niet zo maar een hobby geweest. Bram had zijn hybridische handgemaakte instrument gebruikt om zich te oefenen in de muzikale commandotaal van Verst-in-de-achterhoede!

Er gebeurde iets: het beeld op het scherm van het netwerkoog op de achtervolgende slee trilde en schokte. ‘Verst-in-de-achterhoede!’ riep Louis. ‘Draai de camera! We kijken de verkeerde kant op!’

De Poppenspeler verroerde zich niet.

Aan het schermbeeld was te zien dat de slee kantelde, tegen de zijkant van de magneetrail botste en tollend werd teruggekaatst. Het was duidelijk dat er een aanval had plaatsgevonden.

De Poppenspeler strekte zijn ledematen en ontvouwde zich.

De magneetslee klapte nu hard tegen de andere zijwand van de rail. Het schermbeeld sidderde en flikkerde, en toen het tot rust was gekomen was er uitsluitend een zilveren filigraanpatroon te zien.

De Poppenspeler floot en de blikrichting veranderde: nu zagen ze in het licht van de sterren hoekige stapeltjes versplinterd glas. Kogels hadden de slee in gruzelementen geschoten en de werktuigen die in de bak hadden gelegen waren overdekt met de glasscherven van de opstaande randen. De meeste van deze werktuigen waren onherkenbaar geweest, en nu ze in puin lagen was dat er niet beter op geworden. Er was echter een uitzondering.

Uit het aanflitsen en wegflitsen van Acoliet en Louis moest Fluister de werking van de stapschijf hebben afgeleid. Kennelijk had ze de schijf losgerukt van de sonde en in de laadbak van de slee gelegd — want daar lag ze nu, onbeschadigd.

Drie ruimtepakken sprongen gelijktijdig de bak van de slee in. Twee ervan besproeiden alles wat een beetje groot was met lasers en wrikten vervolgens aan alles wat een beetje wrikbaar was in een jachtige speurtocht naar een beschermheer die zich misschien tussen de wrakstukken verborgen hield. Maar geen spoor van Fluister.

Twee beschermheren pakten de stapschijf op en hielden haar omhoog, zodat nummer drie de onderkant kon inspecteren. Daarna draaiden ze de voorkant van de schijf naar hem toe. De vampier moest het ding veeleer gevaarlijk dan nuttig achten, want hij richtte zijn wapen en vuurde er een smalle, felle laserstraal op af. Die straal schoot recht naar boven vanuit de stapschijf in het bemanningsverblijf en begon het plafond te verzengen.

Hoewel hij zich niet kon herinneren dekking te hebben gezocht, bevond Louis zich opeens intiem zij aan zij met Verst-in-de-achterhoede achter het uitstekende gedeelte van de keukenwand. Verst-in-de-achterhoede had zich in elkaar gerold en leek niet van plan daar nog ooit iets aan te veranderen.

Louis stak zijn hoofd om het hoekje.

De vampier-beschermheer had de stapschijf opgepakt en probeerde haar nu over de rand van de magneetrail te tillen, maar opeens werd de schijf loodzwaar en uit zijn handen gerukt door het gewicht van een indringer.

De indringer — Bram! — trof de wegspringende andere beschermheer met een flitsende zweepslag van het variantmes, en die ander —

Collier? — viel in twee stukken uiteen, doormidden gesneden door een metertje of twee monodraad in een stasisveld. Uit beide helften stegen dampwolkjes op. Colhers torso bezat echter nog armen en een daarvan kwam omhoog met het vervaarlijke laserpistool in de aanslag.

Bram zwiepte nogmaals met zijn variantmes en het laserwapen viel.

Waar ze ook vandaan was gekomen — Fluister was er nu ook. Twee druipberg-beschermheren stonden tegenover twee vampier-beschermheren.

De Poppenspeler bevond zich nog steeds in een soort catatonische toestand. Louis probeerde via het netwerkoog te volgen wat er gebeurde. Het was niet eenvoudig.

De druipberg-beschermheren hadden niet aangevallen.

Fluister droeg een pak zoals het hunne; zij zou met hen kunnen praten. Louis hoorde Bram nahijgen van zijn inspanning, maar praten deed hij niet. Zijn ruimtepak beschikte niet over de juiste apparatuur.

Hij knipperde met zijn helmlamp naar Fluister. Verrek, dat moest de spiegeltaal van de Demonen zijn! En nu begonnen ook de anderen hun helmlamp te gebruiken.

Het duurde een hele poos, maar ten slotte werd er overeenstemming bereikt.

De druipberg-beschermheren tilden de geruïneerde slee niet zonder moeite op. Bram gaf zijn wapen aan Fluister en hielp het tweetal de slee over de rand te duwen, de ruimte in.

Ze legden de stapschijf in de onbeschadigde magneetslee. De twee vampier-beschermheren stapten in de bak, vervolgens de twee druipberg-beschermheren. De slee begon zich langzaam achteruit te bewegen. Terwijl de slee op gang kwam, spoot Bram een netwerkoog op de rail en vervolgens een op de slee zelf.

Toen maakte Bram het geluid van een spelend orkest dat wordt neergeschoten door een stelletje gangsters. Hij stapte op de schijf en flitste weg, verdwenen, en even later al hier. Terwijl zijn beeld op het scherm nog leek na te gloeien, stapte hij in de cabine van de schijf af en klapte zijn helm naar achteren. De harde kaken van zijn snavelvormige mond omklemden een primitief soort dwarsfluit.

Wanneer een Poppenspeler geschokt is, verliest hij de controle — niet over zijn stem, maar over zijn emotionele klanksignalen. De zangerige stem van Verst-in-de-achterhoede klonk dan ook steriel en bijna toonloos. ‘Je hebt mijn programmeertaal geleerd.’

Bram borg de fluit op. ‘Ons contract verbiedt het niet.’

‘Het ontstelt me.’

‘Hebben jullie kunnen volgen wat er gebeurd is? Nee? Van de bloedkinderen van Mary-Shelley hebben we Lovecraft en Collier gedood. De dienaren van Collier zeggen dat de dienaren van Lovecraft bereid zijn vracht te laden. We verwachten dat ze ons zullen helpen. Nu is alleen King nog over. Als King dood is, zal Fluister de randmuur beheersen en ik het Reparatiecentrum. Dan kunnen we misschien iets voor elkaar krijgen.’

De keuken leverde een fles en Bram dronk met lange teugen. Louis zag dat hij het grote laserpistool had meegebracht. Als hij daarmee begon te schieten zou waarschijnlijk niemand in het bemanningsverblijf het overleven.

Bram keek hem aan. ‘Louis Wu, wat zou jij nu doen?’

‘Wel, ze moet King doden. Het is te laat voor welk alternatief dan ook. Ik? Mijn ruimtepak zou me twee falans lang in leven houden, dus ik hoef niet aan boord van een magneetslee te klimmen en die te laten versnellen tot dik twaalfhonderd kilometer per seconde om straks als schietschijf voor King te dienen. Ik zou op mijn gemak terugkeren naar de goede sectie van de randmuur en naar boven klimmen.’

‘Zonder enig verrassingseffect.’

‘Maar hij zou —’

Bram wuifde het weg. ‘Het pak van Anne houdt het zo lang niet.’

‘Hmm.’ Bram had het over vracht gehad. ‘Wel, als ik iets bezat dat King graag wilde hebben… Dat zou ik op de slee kunnen meenemen. Maar dan zou hij wel moeten weten dat ik het bij me had. Wat wil King graag hebben?’

‘Laat maar zitten, Louis. Het leek me de moeite waard een afwijkende zienswijze te zoeken.’ Bram floot een commando voor het systeem van de stapschijven en werd weggeflitst.

‘Waar is hij nu weer naar toe? Verst-in-de-achterhoede, ben je nog steeds buitengesloten?’

Ik kan de stapschijven niet gebruiken. Maar ik kan hem vinden.’

‘Doe dat.’

Twee schermen vertoonden alleen nog maar vlekkerige patronen: netwerkogen die in de strijd vernield waren. Verst-in-de-achterhoede zong ze weg en Het een enkel nieuw scherm in hun plaats verschijnen. Het flikkerde op en begon beelden te vertonen: Weversdorp, de Verborgen Patriarch — uitzicht vanuit het voorste kraaiennest.

Verst-in-de-achterhoede bracht gefluit en slagwerk ten gehore. Ik heb een zoekprogramma in gang gezet,’ zei hij daarna. ‘Als er binnendringers komen, in welke bekende voertuigen ook, zullen we dat binnen enkele minuten weten.’

‘Mooi.’ Louis wees naar het scherm dat door het nieuwste scherm half aan het gezicht onttrokken was. Ik hoop dat je hebt opgenomen wat daar te zien is geweest?’

‘Ja.’

Het gestolen netwerkoog had de kade van de ruimtehaven bereikt. Minuscule ruimtepakjes hepen daar door het vacuüm en enkel in het licht van de sterren naar een bouwsel dat te groot was om zijn vorm te onthullen. Alleen al het volgen van de gebogen wand leek eindeloos te duren.

Nog groter: een koppel goudkleurige torussen, gemonteerd op een kolossale stellage. Het duurde even voordat het tot Louis doordrong wat hij verder nog zag: kabels die aan de torussen leken te ontspruiten als takken en takjes van een plant en die naar het einde toe steeds dunner werden, tot ze bijna onzichtbare draadjes waren.

‘Akkoord. Ze zijn echt bezig nieuwe stuwers te maken.’

Ik heb me afgevraagd of die draadfuiken een innovatie zijn,’ zei Verst-in-de-achterhoede. In mijn archief zijn alleen de torussen zelf te vinden.’

‘Interessante gedachte, maar misschien hebben de Stedenbouwers van meet af aan alleen de torussen gesloopt. Zo’n draadconstructie lijkt me nogal hinderlik als je een ruimteschip ergens op de grond wilt zetten.’

Het scherm met de wisselbeelden vertoonde het uitzicht vanuit het achterste kraaiennest van de Verborgen Patriarch, en daarna de keuken, waar zich twee volwassen Stedenbouwers en drie kinderen bevonden. Waar hadden die oudere kinderen zich verborgen gehouden toen Louis aan boord was? Nu hepen ze allemaal de keuken uit, maar even later keerden ze kwebbelend terug — met Bram in hun midden.

Bram had zijn ruimtepak uitgetrokken. Hij ging languit op een bank liggen. Harkabeeparolyn en Kawaresksenjajok begonnen hem te masseren.

Botten en opgezwollen gewrichten en nergens een spoortje vet. ‘Hij ziet er mi al uit als zo’n verrekt skelet,’ zei Louis. Bram leek in slaap gevallen te zijn.

‘Als Bram denkt dat hij een dutje kan doen, zal hij wel gelijk hebben. Verst-in-de-achterhoede, haal Acoliet uit dat apparaat. Het is mijn beurt.’

De Poppenspeler floot een scherm met gegevens te voorschijn.

‘Louis, de nanotech clinische instrumenten zijn nog bezig de schade aan zijn ruggengraat te herstellen. Dat zal nog een paar uur duren.’ ‘Verrek!’

‘Zal ik hem laten liggen?’

‘Ja!’ Louis nestelde zich als een foetus op het waterbed. Ik ga slapen.’

30. King

Louis maakte langzaam een einde aan zijn foetushouding. Pijn is een strenge lerares. Toch bewoog hij zich nu gemakkelijker dan in vier dagen het geval was geweest.

De autodok had hem van aanvullende voeding voorzien, maar hij had de toevoer van pijnstillers afgesloten. Louis trok het infuus los en liep naar de voorzijde van de cabine.

Daar zag hij Bram in de eetkamer van de Verborgen Patriarch. Hij praatte tegen de Stedenbouwers. De netwerkogen aan de wand waren actief als scherm en een ervan toonde hetzelfde als scherm nummer twee dat hijzelf zag: de uitgestrektheid van de richel die de kade van de ruimtehaven vormde. De bijna voltooide randmuurstuwer was afgevoerd — helemaal klaar nu, en op weg naar zijn bestemming. Hier passeerde een kolossale zwevende slee met de geraamten van torens en merkwaardige takelconstructies op de hoeken. Torens van een spiraalvormig model — nee, het waren spiraalkokers. Een ervan was naar beneden gebogen als een zilveren tentakel met een gevorkt uiteinde, en deze enorme muil slorpte de pokdalige romp van een ruimteschip van de Stedenbouwers op, waarna de spiraal zich strekte en langzaam oprees.

Langs de rand van de kade bevond zich een reeks haakse, rechtopstaande ringen: het deceleratiesysteem voor binnenkomende ruimteschepen.

Derde scherm: een wazig beeld van het voorbijschietende rooster van de magneetrail, waarachter vaagjes een sterrenhemel te zien was. Fluister moest haar slee in beweging hebben gezet — en een aardige vaart hebben ontwikkeld — nadat Louis in slaap was gevallen. Het moest Fluister zijn, want wie anders zou een netwerkoog hebben gespoten?

Nummer vier: een traag draaiend stukje sterrenhemel, eveneens gezien vanachter het zeshoekige filigraanwerk van de rail. Plus een kleine, groene cursor, die aan en uit flikkerde. ‘Ik heb een ruimteschip ontdekt,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Laat zien.’

De Poppenspeler zong iets en de camera zoomde enorm ver in. Ten slotte waren de wazige omtrekken te zien van iets dat meer leek op een koevoet dan op een schip. Kleine ruimtescheepjes, voorzien van vleugels, hingen over de volle lengte aan de wand van het schip — ongeveer als bladluizen aan een groene twijg. Aan de voorkant zweefde een grote aandrijfkegel en/of plasmasproeier langs.

‘Weer een ARM-schip,’ stelde Louis vast. ‘Mooie vangst!’

Bram had de eetkamer verlaten.

Verst-in-de-achterhoede bespeurde beweging op de magneetrail. Hij maakte geluiden als van een gong. De camera in Fluisters netwerkoog werd de andere kant op gericht.

Hé, dit was niet de slee die Fluister had gebruikt! Er was een uitgestrekte, donkere vlakte te zien. Er hingen kabels naar beneden, in vlakke en minder vlakke bogen en lussen, hier dik, daar dunner, die zich tot buiten het beeldscherm vertakten als een bloedvatenstelsel. En in het midden rees een slanke zuil op.

Fluister hield zich met een hand vast aan de lus van een van de dunste kabels. Ze zweefde op de voorgrond, nog niet ver bij het netwerkoog vandaan, en steunde met haar andere hand op een kabel die zo dik was als haar vuist.

Het leek op een fantasiebeeld — een stofomslag voor een antiek boek.

Er was maar één ding dat Louis echt vertrouwd voorkwam, een vorm die vlak achter Fluister ten dele zichtbaar was: de stapschijf van de brandstofsonde.

Louis kon zijn gedachten niet goed ordenen. Hij moest eerst een ontbijt hebben.

De spieren van zijn rug en zijn liezen, zijn rechterachillespees en een paar dwars spieren onder zijn ribbenkast protesteerden toen hij zich naar de keukenwand begaf. Het optillen van een Kzin, zelfs een Kzin die nog niet helemaal volgroeid was…

‘Hoor eens, je bent een getrainde professional,’ mompelde hij voor zich uit. ‘Maar probeer niet zo’n stunt ooit uit te halen bij Aardse zwaartekracht!’

Hij koos een gemengde omelet, papaja, grapefruit, brood.

‘Louis?’

‘Niets. Is Acoliet klaar om naar buiten te komen?’

Verst-in-de-achterhoede raadpleegde een scherm. ‘Ja…’ ‘Wacht even.’ Louis toetste een opdracht in. ‘Laten we hem sussen met een royale hap vlees.’

Acoliet schoot overeind en zag een malse, bloederige ribbenkast voor zijn neus. Hij greep ernaar en zag toen pas Verst-in-de-achterhoede, die hem het vlees had aangereikt. ‘Uw gulheid als gastheer moet legendarisch zijn,’ verklaarde hij, waarna hij de ribben van elkaar begon te scheuren.

‘Je vader is destijds als ambassadeur bij ons gekomen,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Hij heeft je goede lessen gegeven.’

Acoliet kwispelde met zijn oren, maar bleef eten.

De Poppenspeler bestelde een grote kom met een of andere grasachtige groente, waarmee hij echter maar een mond tegelijk volstopte. Met de andere vertelde hij ten behoeve van Acoliet wat er gebeurd was op de magneetrail en zong hij commando’s om een en ander op de schermen te illustreren. Af en toe voegde Louis een paar woorden toe. De Poppenspeler had geen benul van strategie. Een van de dingen die Acoliet niet te horen kreeg was het feit dat Bram was begonnen zijn buitenwereldse helpers als gevangenen te behandelen.

Acoliet stopte het laatste namaakbot in de afvalverwerker. ‘Louis, bent u gezond?’

‘Niet gezond genoeg om een hardloopwedstrijd met jou aan te gaan — nog niet…’

‘U hebt het goed gedaan. Wat het u heeft gekost… u hebt het goed gedaan. Ik geloof dat mijn centrale ruggengraat gebroken was. Zal ik u nu in het apparaat leggen?’

‘Nee, nee! Nee, alle eindjes beginnen bij elkaar te komen! Kijk…’ Hij wuifde naar het scherm waar Fluister roerloos boven een eindeloos lianenwoud van supergeleider zweefde. Zijn geest had inmiddels de tijd gehad om een deel van die bizarre aanblik te verteren en te begrijpen, en hij sprak nu ten behoeve van de Poppenspeler en de jeugdige Kzin. ‘Fluister bevindt zich in vrije val. Dat betekent dat we kijken naar een voertuig dat zich tegendraaiwaarts voortbeweegt met een snelheid van meer dan twaalfhonderd kilometer per seconde. Relatieve snelheid dus nul. En het is wel degelijk een voertuig, al is het even breed als de magneetrail zelf: zestig meter. En de lengte is misschien nog groter. Die lussen… Acoliet, terwijl jij in het apparaat lag, heeft Bram een paar dingetjes laten doorschemeren. Wat je hier ziet is de onderste rand van een stabilisatiestuwer. Lovecraft en zijn team hebben hem in gereedheid gebracht, klaar om vervoerd en aan de randmuur gemonteerd te worden. Fluister houdt dit exemplaar nu in gijzeling.’

Fluister keek hun kant op. Ze staarde naar het netwerkoog. Bram moest haar de werking ervan hebben uitgelegd.

Bram kwam binnengeflitst. Hij droeg het ruimtepak van Louis, met de helm naar achteren geklapt. Hij bekeek zijn bondgenoten een voor een, wierp een snelle blik op de schermen en draaide zich toen om naar de keukenwand. ‘Louis, Acoliet, Verst-in-de-achterhoede… Nog nieuws?’

‘Zoals je ziet,’ zei Verst-in-de-achterhoede. ‘Een ARM-transportschip in een baan om de onderkant van Ringwereld, circa anderhalf miljoen kilometer hiervandaan. Hoe ga je dat aanpakken?’

‘Nog niet.’ Bram richtte zijn aandacht weer op de vensters. Fluister klampte zich als een bang aapje vast aan een van de lussen van supergeleider. ‘Ze is begonnen vaart te minderen. Acoliet, begrijp je het? Wij hopen dat King een stuwer en die grote magneetslee te waardevol zal vinden om ze te vernietigen.’

‘Louis heeft het uitgelegd.’

‘Fluister verwacht me,’ zei Bram. ‘Wat hebben jullie nog nodig van mij voordat ik vertrek?’

‘Geef me toegang tot de stapschijven,’ mekkerde de Poppenspeler. ‘Nog niet, Verst-in-de-achterhoede.’ ‘Wat voor tegenstand —’ begon Louis.

‘King heeft een lange aanvoerroute. Hij zal beschikken over een paar druipberg-beschermheren. Die zal hij vaak wisselen, tenzij hij liever ziet dat ze sterven. Ze moeten hun eigen soort kunnen ruiken, anders weten ze niet meer wie ze moeten beschermen en dan gaan ze alles onder de Boog beschermen. Dat is nou net de rol die King voor zichzelf reserveert.’

‘Niet veel dus.’

‘Misschien geen één. Misschien doet King alles eigenhandig. Maar een stabilisatiestuwer kan niet met spierkracht vervoerd worden. In elk geval ben ik niet bang voor eventuele Hoogtepunt-beschermheren. Zodra zij een duidelijke winnaar zien, zullen ze afrekenen met de verliezer. De overwinnaar houdt immers hun volk in gijzeling.’

‘Geef ons een aanwijzing,’ zei Louis. ‘Stel eens dat jij en Fluister gedood worden, wat moeten wij dan doen?’

‘Wat in het contract staat. Allen onder de Boog beschermen.’ Bram liet zijn helmvizier zakken en sloot het zorgvuldig. Toen was hij weg — een virtueel deeltje in beweging — en gloeiden de wanden aan stuurboord en bakboord fel oranje op als gevolg van de momentum uitwisseling.

Er verschenen kleine flesjes in het aflevervak van de keukenwand. Verst-in-de-achterhoede plaatste ze een voor een in de autodok die op de bovenste lastschijf gemonteerd was. ‘Antibiotica,’ legde hij uit.

‘Bedankt, Verst-in-de-achterhoede. Het spul moet zowat op zijn geweest.’

Nog meer flesjes. ‘Pijnstillers.’

Fluister was nergens op de zweefslee te zien. Tot nu toe was ze ronduit opvallend aanwezig geweest. Ze had zichzelf provocerend zichtbaar gemaakt voor de telescopen waarover King ongetwijfeld beschikte, met Kings kostbare schat als meer dan levensgroot decor. Welk spelletje speelde ze nu?

Bevond ze zich ergens hoog in het puntje van die supergeleiderskegel? Hoe goed konden vampier-beschermheren klimmen?

Of had ze zich onder de slee verstopt?

Het uitzicht was verder niet veranderd. De slee schoot nog steeds op volle snelheid over de eindeloze magneetrail. De slee en haar onhandelbare zandlopervormige vracht mochten dan aan het afremmen zijn, maar zelfs bij een hoge G zou dat een hele poos duren. Louis vroeg zich af of Fluister misschien van plan was het eindstation te rammen. En misschien dat King zich op dit moment hetzelfde afvroeg.

Tja. In tien uur met deze snelheid had ze ongeveer achtendertig miljoen kilometer afgelegd, maar de magneetrail was in totaal meer dan driehonderd miljoen kilometer lang. Waar bevond dat station zich dan? Ze kon King toch niet al te lang de kans geven op haar te schieten?

En trouwens: waar was King eigenlijk? De vampier-beschermheer kon natuurlijk overal zijn, zo lang hij kon beschikken over geoefende Hoogtepunt-beschermheren die de stuwers voor hem monteerden…

Wat was dat?

Een magneetslee, kleine versie, nog maar een stipje in de verte, maar snel naderend — recht op het netwerkoog af. Nu een beetje slingerend van links naar rechts… langzamer… tot de snelheid precies gelijk was aan die van de grote slee… contact — en nog voordat Louis met zijn ogen had kunnen knipperen waren er vijf identieke ruimtepakken voor het netwerkoog langs geschoten! Verst-in-de-achterhoede produceerde fluittonen en gongslagen, de camera draaide de andere kant op, maar… foetsie. Ze waren al verdwenen in het vlechtwerk van lussen.

Vijf gelijke ruimtepakken — dat moesten vijf druipberg-beschermheren zijn, akkoord? Zij zouden de stuwer beschermen tegen neveneffecten van een eventuele strijd — in het belang van beide partijen. Maar voor King zouden ze tevens een afleidingsmanoeuvre zijn. Iedereen die ooit een goochelaar aan het werk had gezien kon raden dat een van de vijf King zelf zou zijn — onder zijn pak zwaar gepantserd en bulkend van de wapens.

Waar waren ze?

Actie ergens op het achterdek — te ver weg. Louis kon niets onderscheiden. Dit alles dreigde bijzonder frustrerend te worden, dacht hij. Hij wierp een snelle blik op de Kzin — zou Acoliet ontploffen? Maar de Kzin bleek toe te kijken met het geduld van een kat die een muizenhol in het oog houdt.

Vage bewegingen, verre lichtflitsen… en toen opeens twee kleine magneetsleeën die zigzaggend tussen de lussen door schoten, af en toe opgloeiend in het licht van de laserstralen waarmee ze bestookt werden. Ze doken het vensterbeeld uit, maar kwamen al gauw weer boven de rand te voorschijn. Een van de twee schampte een dikke kabel, werd in een felle lichtflits teruggekaatst, botste half tegen een andere kabel, kantelde, schoof nog een eind door en sloeg toen over de rand van de magneetrail — verdwenen. De andere…

‘Slim,’ fluisterde Louis, terwijl hij zijn blik verplaatste van de rand van het venster naar het midden ervan. Daar was echter niets te zien.

‘Louis?’ vroeg Verst-in-de-achterhoede.

‘Fluister heeft die twee kleine sleeën vlak achter de grote laten volgen, daar waar King ze niet kon zien. Ik heb er maar twee gezien, maar misschien waren er meer, allemaal gekoppeld aan die ene slee waarop ze zichzelf bevond — maar welke is dat? Nu heeft ze twee kleine sleeën losgekoppeld en op King afgestuurd, zodat hij iets kreeg om op te schieten. Zelfs als King die tactiek inmiddels door heeft, dan kan zij zich nog altijd op minstens twee plekken bevinden — de grote slee en de overgebleven kleine slee — terwijl Fluister precies weet waar hij zich bevindt. Maar misschien heb ik het helemaal mis.’

‘De grote slee zal binnenkort stilstaan. Dat verruimt het strijdperk voor het duel nogal, is het niet?’

‘Grote genade, je hebt gelijk! Als —’

Bram flitste het venster binnen.

Een lichtflits verzengde de plek waar hij had gestaan, maar Bram rende inmiddels tussen de lussen van supergeleider door en vuurde terug met de flitser die van Louis was geweest. Overal flitsten nu laserstralen op — een waar spervuur van energiebundels. Bram richtte zich op; met een hand hield hij een gaatje in zijn ruimtepak dicht.

De eerste flits was dus niet helemaal mis geweest. Het moest een verrekt intense laserstraal zijn geweest om het beschermingspantser van zijn pak te kunnen doorboren, dacht Louis.

Nu zaten twee kleine menselijke gestalten elkaar in de verte na tussen de lussen van de stuwer — rennend, vurend, wegduikend, opnieuw vurend, opspringend…

Ik bedenk net…’ begon Louis, maar hij maakte de zin niet af.

‘Laat horen!’ zei Acoliet bits.

‘Licht doet supergeleider geen kwaad. Ze gebruiken alle drie laserwapens. Als King dat had geweten…’

Bram zou sterven als hij zich niet snel in veiligheid bracht. Hij had dekking gezocht achter een dikke kabel en stond te kijken, alleen maar te kijken. Waarschijnlijk wist hij evenmin als Louis welke van die twee figuurtjes Fluister was en welke King. Hij had gedaan wat hij kon.

Een van de twee vechtersbazen ontvlamde als een zon en verdween in het niets. De andere vlamde nog feller en was nog sneller verdwenen. Vier springerige gestalten vertoonden zich, huppelend als vlooien, en probeerden Bram in een tangbeweging te nemen.

Louis begon te lachen.

Bram rende naar de stapschijf. Hij ontvlamde als een zon, en ook hij verdween, maar hij stond nu bier, naast de stapschijf. Hij wierp zijn helm naar achteren en hapte hijgend naar adem. Zijn ruimtepak gloeide op verschillende plaatsen na — dofrode vlekken. Hij trok het uit — de handschoenen pas toen hij daarmee klaar was — en gooide het in de douchecabine, waarna hij de douche aanzette.

Louis stond nog steeds te lachen.

Acoliet vertoonde een brede grijns, maar bij Kzinti was dat geen teken van geamuseerdheid. ‘Iemand van jullie gaat me uitleggen wat er gebeurd is,’ verklaarde hij dreigend.

‘Fluister is dood en ik ben nu alleen,’ zei Bram. ‘Wat valt er verder nog te weten? De dienaar-beschermheren van King werden geacht tijdens ons gevecht de stuwer en de grote slee te bewaken. Wij drieën begonnen echter een gevecht op leven en dood op een bodem van supergeleider en tussen lussen van supergeleider. En we hadden natuurlijk alle drie energiewapens gekozen. Snap je, Acoliet? De hele Boog bestaat bij de gratie van de stuwers. ‘En wij zijn beschermheren!’

‘Ja,’ zei Acoliet.

‘Vier dienaar-beschermheren zagen dus dat we geen van drieën een bedreiging vormden voor de stuwer of de slee. Fluister en ik hadden gedacht dat ze de verliezende partij zouden afmaken, maar ze zagen twee stervende beschermheren en één beschermheer die zwaar was toegetakeld. En toen kwamen ze op het idee om zich nu maar helemaal van ons te bevrijden! Ik moet een gemakkelijke prooi hebben geleken,’ zei Bram. ‘De stommelingen. Ze hebben me per flits zien komen, konden ze dan niet bedenken dat ik ook weer zo zou kunnen gaan?’

Bram keek naar de netwerkvensters die in de privécabine van Verst-in-de-achterhoede opgloeiden. Vier beschermheren in Hoogtepunt-drukpakken hadden zich rond de stapschijf verzameld. Met hun helmlampen wisselden ze lichtsignalen uit. Een van hen keek recht in de camera. Toen verdwenen ze alle vier uit beeld. Het venster vertoonde alleen nog maar vlekkerige, onbestemde beelden.

‘Zo gemakkelijk komen ze niet van me af,’ zei Bram. Hij draaide zich om. ‘Verst-in-de-achterhoede, waarom heb je al een hele tijd geleden een verbinding aangebracht tussen Weversdorp en de controlekamer van de meteorenafweer?’

‘Vraag het Louis Wu,’ zei de Poppenspeler.

‘Louis?’

Men berispt een Piersons-poppenspeler niet wanneer deze zich laf opstelt. Louis wierp slechts een vluchtige blik op Verst-in-de-achterhoede. ‘Het heeft te maken met de morele clausule in het contract, Bram. Ik heb jou ongeschikt bevonden om over Ringwereld te heersen.’

Brams hand sloot zich als een bankschroef om Louis’ linkerschouder en tilde hem op. Louis zag dat de Kzin zich schrap zette en zich koortsachtig afvroeg of hij tussenbeide moest komen. De beschermheer zei: ‘Waar haalt een onnozele voortplanter de bespottelijke arrogantie vandaan… Het komt door Teela, waar of niet?’

‘Wat?’

‘Zij heeft je gedwongen haar te doden. Zij heeft je gedwongen honderden miljoenen druipbergbewoners te doden om de Boog weer op zijn plaats te brengen. Natuurlijk moest ze sterven om de gegijzelden te redden die ze aan mij had gegeven. En natuurlijk zou de Boog met de zon in botsing zijn gekomen als er geen plasma was gekomen om de stabilisatiestuwers te voeden. Maar waarom heeft ze die taken uitgerekend aan jou opgedragen?’

‘Zeg het maar. Waarom?’

Bram had Louis weer op zijn voeten laten zakken, maar zijn houdgreep was nog even onwrikbaar. Ik heb je dossier in de scheepscomputer bestudeerd. Jij creëert problemen en laat ze vervolgens voor wat ze zijn.’

Louis geloofde dat hij bereid was te sterven, maar dit begon langzamerhand een beetje al te zot te worden. ‘Wat voor problemen, Bram?’

‘Jij hebt een gevaarlijke buitenaardse soort ontdekt in de ruimte. Je bent onderhandelingen begonnen, je hebt die lieden de weg naar jouw thuiswereld gewezen, en daarna heb je het aan beroepsdiplomaten overgelaten met hen tot overeenstemming te komen. Teela Brown is door jou naar Ringwereld gebracht en vervolgens door jou onder de hoede van iemand anders gelaten.’

‘Verrek, Bram, dat was haar eigen verdomde keus!’

‘Halrloprillalar is door jou naar de Aarde gebracht, jij hebt toegestaan dat ze werd ingepikt door de arm. Ze is gestorven.’

Louis bleef stil.

‘Ondanks Teela heb jij je verantwoordelijkheid drieënveertig falans lang genegeerd. Alleen angst voor de dood was in staat je hierheen terug te brengen. Maar je hebt haar boodschap goed begrepen, Louis, waar of niet?’

‘Nu praat je pure —’

‘Jij moest de veiligheid van Ringwereld beoordelen. Zij vertrouwde jouw wijsheid, Louis, niet die van haarzelf. Ze was slim, maar onzeker.’

Verst-in-de-achterhoede liet zich horen vanachter de veiligheid van de keukenwand. ‘Teela was niet wijs. Beschermheren zijn niet wijs. Hun motieven komen niet voort uit de voorste hersenhelft, Louis. Maar misschien was ze net wijs genoeg.’

‘Verst-in-de-achterhoede, je praat onzin,’ zei Louis. ‘Bram, ik ben gewoon van nature arrogant. Jij zoekt achterliggende motieven die er niet zijn. Intelligente mensen hebben daar een handje van.’

‘Wat zal ik doen met de beschermheren die mijn partner hebben gedood?’

‘We zullen de mensen van Hoogtepunt nog eens vriendelijk vragen of we met een van hun beschermheren kunnen praten. We zullen hun duidelijk maken dat zij de randmuur onder hun hoede hebben. Bram, beschermheren die banden hebben met de bewoners van de druipbergen hebben er alle belang bij Ringwereld te beschermen tegen elk denkbaar gevaar. Wat er ook gebeurt, steeds is de randmuur als eerste de klos, en wie zou dat beter weten dan zijzelf?’

Bram knipperde met zijn ogen. ‘Ja,’ zei hij toen. ‘Het volgende. Ik heb meer dan zevenduizend falans geheerst vanuit het Reparatiecentrum. Hoe beoordeel jij mijn —’

Ik weet wat je gedaan hebt. De data, Bram, de data! Je hebt niet eens geprobeerd ze verborgen te houden!’

‘Jij hebt gepraat met te veel soorten. Jij hebt te verre reizen gemaakt. Hoe had ik kunnen liegen? Je zou er misschien achtergekomen zijn.’

‘Persoonlijk,’ liet Acoliet weten, ‘snap ik hier geen bal van.’

Louis was de Kzin bijna vergeten. Hij zei: ‘Fluister en hij hebben… hoe lang, Bram? Honderden falans? Ze hebben in elk geval heel lang naar de mysterieuze meester-beschermheer gezocht. Maar het duurde te lang, zelfs al konden ze gebruik maken van de telescoopschermen in het Reparatiecentrum. Ringwereld is gewoon te groot! Maar als je weet waar een beschermheer zal opduiken, kun je zorgen dat je daar eerder bent dan hij. Een ramp lokt beschermheren aan. Zoals Bram. Je moet nog wel iets doen aan dat ARM-moederschip, vergeet je het niet?’

‘Nee,’ zei Bram.

‘Fluister en Bram ontdekten op een gegeven moment dat er een grote massa op Ringwereld dreigde te storten. Dat was alles wat ze nodig hadden, want daar zou Saturnus iets aan moeten doen. Hij zou dus naar het Reparatiecentrum komen. Fluister en Bram zouden hem opwachten. Akkoord, Bram?’

Stilte.

‘Misschien wist Saturnus hoe hij de inslag kon voorkomen. Bram en Fluister zouden dus even afwachten, snap je? Kijken of hij ertoe in staat was. Maar Bram wist dat er iets mis was…’

‘Louis, wij dachten dat het zijn gewoonte was. Zijn eerste stap was dat hij zijn eigen veiligheid begon te regelen. Wij, wij konden het niet. Wij konden het niet.’

Brams vingers boorden zich nu zo diep in de schouder van Louis dat er bloed verscheen.

‘Jullie hebben hem gedood voordat hij klaar was,’ zei Louis.

‘We waren bijna te laat! We hebben elkaar beslopen. Fluister en ik hadden die enorme ruimten goed verkend en overal vallen aangebracht — maar hij ook.’ Bram sprak nu tegen Acoliet, want hij wist dat deze verzot was op verhalen over duels. ‘Anne werd voor de rest van haar leven kreupel. Ik begrijp nog steeds niet hoe hij in het donker mijn heup en mijn been heeft kunnen verbrijzelen. We hebben hem gedood.’

‘En toen?’ vroeg Louis.

‘Hij wist het ook niet! Louis, we hebben al zijn spullen doorzocht, hij had niets van belang bij zich!’

‘Wat hij ook bij zich had, hij heeft niet de kans gekregen er gebruik van te maken. Maar Fluister en jij hadden helemaal geen idee!’

‘Acoliet —’ begon Bram.

‘Jullie hebben toegestaan dat Vuist-van-God een gat in Ringwereld sloeg!’

‘Acoliet! Er wacht me een vijand op in de controlekamer van de meteorenafweer. Hier is je dolk. Ga mijn vijand doden.’ ‘Ja,’ zei Acoliet.

Bram ontlokte zijn excentrieke fluit een paar schrille trillers. De Kzin stapte naar voren en flitste weg. Louis probeerde hem te volgen, maar Brams greep op zijn schouder gaf geen centimeter mee.

‘Jij bloedzuigend bastaardkind!’ zei Louis.

‘Jij weet waar ik moet zijn, maar de rest beslis ik zelf. Kom.’ Bram en Louis gingen op de stapschijf staan en flitsten weg.

31. De troon van Ringwereld

Ze kwamen de schemering in de controlekamer van de meteorenafweer binnengeflitst, maar Louis kreeg een flinke zet en vloog nog een eindje verder. Hij probeerde zijn val te breken door in elkaar te duiken. Hij ving een glimp op van Bram — die een krankzinnige riedel hoboachtige fluitmuziek stond weg te geven. Iets monsterlijks en donkers besprong Louis, en iets veel snellers schoot op Louis en zijn aanvaller af.

Louis landde op zijn rechterschouder — precies daar waar de vampier-beschermheer zijn smerige klauwen in de spieren en bloedvaten ter plekke had geboord. Louis slaakte een kreet en het zich over de vloer rollen, en de eerste aanvaller belandde grotendeels boven op hem. De tweede weerde een reflextrap van een oranje-behaard been af en stond toen op de stapschijf. Hij speelde een stukje fluit-hobo-muziek en was verdwenen.

De eerste aanvaller tilde hem half op en sleepte hem een meter of drie dieper de schaduwen in. ‘Louis?’

Louis had het gevoel dat zijn schouder in brand stond. Hij haalde een paar keer diep adem. Zijn neus vulde zich met Kzin geur. ‘Acoliet,’ zei hij.

Ik ben van plan Bram te doden,’ zei de Kzin.

‘Misschien is hij al dood. (De geur van een Kzin plus nog iets. Wat?) Heeft die ander geprobeerd je te doden? Jij werd verondersteld te sterven om hem af te leiden. Bram wilde je wel offeren. Mij ook, denk ik.’

Ik rook hem pas toen hij sprong. Hij moet me voor een makke prooi hebben gehouden.’ ‘Ben je beledigd?’ ‘Louis, waar is Bram?’

‘Geen idee. Bram beheerst de stapschijven. Hij moet er alleen al in het Reparatiecentrum een stuk of twintig hebben verspreid.’

‘Ja, en hij legt verbindingen door commando’s te fluiten. Maar die ander is erdoor geglipt voordat Bram de verbinding heeft kunnen veranderen, denkt u ook niet?’

‘Wat ik denk,’ zei Louis, ‘is dat Bram is weggeflitst en dat hij de verbinding vervolgens heeft verplaatst naar de Mons Olympus, of de randmuur, of de hel zelf. En dat die ander Brams eerste commando heeft gekopieerd en daardoor het volgende ongedaan heeft gemaakt.’

In dat geval missen we nu een heroïsch gevecht.’

Wat rook hij toch? Bloemen — een vage bloesemgeur. Het luchtje leidde hem af en belemmerde zijn denkvermogen. De geur van de Kzin was veel krachtiger… en zijn oranje vacht vertoonde een paar harde bobbels. Wacht even: dat daar was een stenen werpmes, dat daar een metalen staaf met beitelvormig punten aan weerskanten.

‘Je kunt Bram waarschijnlijk niet doden,’ zei Louis. ‘En trouwens, hij was toch je leraar?’

‘Louis, behoor ik mijn leraar niet te doden?’

Hè?

Ik zal het in gedachten houden.’ Louis ging rechtop zitten.

‘Nee, u niet, Louis! Naar u ben ik gekomen om wijsheid te leren, maar Bram heeft me zijn dienaar gemaakt. Ik heb van Bram geleerd door naar hem te luisteren tot ik gereed was om nog meer te leren door mezelf te bevrijden. Kijk, ik heb nu deze twee.’

Wapens van Saturnus.

‘Heel geschikt,’ zei Louis, ‘maar Bram —’

Bram viel van het plafond naar beneden. Het was tien meter tot de vloer, en hij kwam met een harde bonk neer, liet zich opzij rollen en sprong toen overeind met een mes van een halve meter lang in de hand. Hij probeerde het steviger in zijn greep te krijgen, toen een tweede mensvormige gestalte naar beneden gestort kwam. Nummer twee zwaaide beide armen naar voren en Bram sprong opzij voor het ratelende geluid dat over de vloer op hem af kwam. Kraaienpoten? Bram zwiepte met zijn variantmes, maar zijn vijand dook weg, liet zich over de vloer rollen en sprong een paar meter verder weer op. Hij scheen te bestaan uit knobbelige gewrichten die nog groter waren dan die van Bram; een van zijn armen hield hij tegen zijn borst geklemd, de andere hield een mes vast.

Louis had nog steeds moeite om zijn gedachten op een rij te krijgen.

Bram moest een stapschijf ondersteboven aan het plafond vastgemaakt hebben. Had hij het trucje van de Martianen overgenomen? Nu had de vampier-beschermheer bijna de eerste stapschijf bereikt en zijn grotere aanvaller lag maar een paar flinke sprongen op hem achter, toen Acoliet uit zijn dekking kwam en zijn puntige ijzeren staaf in Brams rug dreef.

Bram draaide zich niet om, maar zijn vaart werd geremd. De staaf stak vlak naast zijn navel naar buiten en Bram greep het uiteinde vast. Hij begon eraan te trekken en te wrikken, en toen hij zich plotseling bukte kreeg Acoliet een jaap over zijn voorhoofd door het andere uiteinde.

In elk geval was de afgedwongen vertraging voldoende: de ander kon zich op Bram storten. Hij hakte in op Brams pols, op de voet die naar zijn gezicht trapte, de elleboog, de andere voet, de andere arm…

Bram stortte ruggelings op de vloer: van alle vier zijn ledematen waren botten of pezen vernield.

Zijn aanvaller was verdwenen. Hij sprak het dialect van de handelstaal dat in de omgeving van Weversdorp werd gesproken, een beetje hees en hijgerig, zoals alle beschermheren, en het vertaalapparaatje van Louis had er weinig moeite mee.

‘Bontwezen, je moet even op afstand blijven. Je zult later tevredengesteld worden, maar dit lijkt een goed moment om te praten.’

Acoliet zat rechtop, half versuft. ‘Louis?’

De andere beschermheer was kennelijk nog steeds bang voor Bram, en Louis niet minder. Hij zag geen manier om Acoliet in veiligheid te slepen. Zijn eigen dekking was ook niet best, maar hij bleef liggen waar hij lag. ‘Blijf bij Bram uit de buurt, Acoliet,’ riep hij. Ik heb die ander hierheen gehaald. Ik heb hem gemaakt!’

‘Zo is het,’ zei Brams aanvaller. De wanden weerkaatsten zijn stem, maar het was onduidelijk waar deze vandaan kwam. ‘Louis Wu, waarom heb je dat gedaan?’

Bram zat in een bloedplas die steeds groter werd. Hij had kunnen proberen een paar drukverbanden aan te leggen, maar dat deed hij niet. Zijn wapens lagen naast hem op de vloer. Wat er ook voor hem werd gedaan, zo besefte Louis opeens, Bram zou van nu af aan niet meer eten en binnen niet al te lange tijd doodgaan. Dat deden beschermheren nu eenmaal zodra ze hun levensdoel waren kwijtgeraakt…

‘Jij bent Fagot?’ riep Louis naar het donker.

‘En jij Louis Wu, die een oceaan heeft laten verdampen. Maar waarom heb je Fagot in… dit veranderd?’

Bram onderbrak hem. ‘Mijn tijd loopt af. Mag ik die van jullie lenen? Heus, ik beloof dat jullie geen gevaar lopen. Louis, Fagot heeft de vraag gesteld die ik had willen stellen. Waarom heb je een stapschijf geopend om een beschermheer te maken van een Demon die je nog nooit had gezien?’

‘Neem me niet kwalijk,’ zei Louis Wu. Hij had moeite zich te concentreren. Die bloemengeur! Hij bleef liggen waar hij lag, op zijn zij, en wreef zachtjes over zijn gekwetste schouder.

‘Bram,’ zei hij toen, ‘je weet waarom ik jou en Anne ongeschikt achtte om het Reparatiecentrum te beheersen. Ik heb je niet horen zeggen dat ik ongelijk had. We zouden erover kunnen discussiëren ten aanhoren van Fagot en de beslissing aan hem overlaten. Bram?’

Stilte.

‘Fagot, heb je het skelet bestudeerd?’ ‘Ja.’

Ik heb hem Saturnus gedoopt. Saturnus was jouw voorvader. Ik denk dat zelfs Bram wel begreep wat er gebeurd moest zijn. Saturnus heeft tachtigduizend falans de tijd gehad om zijn genetische lijn bij te sturen tot een patroon dat hij gewenst achtte. En hij heeft een rijk geschapen dat beschikt over communicatiemiddelen die de hele Boog bereiken —’

‘Ring. Het is een ring,’ zei Fagot.

‘Saturnus heeft zijn… voortplantingsprogramma gestimuleerd in een gebied dat bijna te groot is voor woorden. Er moeten tientallen miljarden nacht-mensen zijn! En ze zijn allemaal van één soort — anders dan de vampiers. Hij heeft jullie, de Demonen, geschapen om ideale beschermheren te zijn.’

Ik zie nog wel een paar potentiële verbeteringen,’ zei Fagot.

‘Ja? Bram hier is een vampier-beschermheer. We hebben opnamen van zijn optreden in betere tijden, toen hij nog gezond was. Je zult ze zien. Maar jij bent duidelijk superieur aan Bram. Groter brein. Veelzijdiger. Flexibeler. Minder reflexen, meer afwegingen. Bram?’

‘Hij heeft me verslagen,’ gaf Bram toe. ‘Groter brein? Hij was als voortplanter al sapiens, ik niet. Logisch dat zijn brein nu groter is dan het mijne. Louis, hij weet niets. Er liggen indringers op de loer! Je bent verplicht hem te trainen!’

Ik weet het, Bram.’

‘Contractbreuk of niet, je moet hem onderwijzen! Fagot, vertrouw zijn bedoeling, maar neem zijn oordeel niet altijd voetstoots aan. Leer ook van de Netwerkhuizer, maar vertrouw hem pas als je een contract met hem hebt.’

‘Mag ik nu?’ vroeg Louis.

‘Spreek.’

‘Fagot, beschermheren richten enorme schade aan wanneer ze onderling vechten. Bram en zijn partner hebben een probleem opgelost, en de beschermheren die nu de randmuur onder hun hoede hebben zijn van een lokaal type druipberg-mensen. We hebben hen daar nodig. Ik zal je laten zien waarom, zodra we’ — die geur! — ‘weer in het schip van de Poppenspeler zijn.’ Het was levensboom. ‘Zorg dat ik hier weg kom, Fagot! Ik kan hier niet blijven!’

‘Louis Wu, je bent veel te jong om op de geur van de wortelen te reageren. En het is hier maar een zwak geurtje.’

Ik ben te oud! De wortel zou me doden!’ Louis werkte zich op zijn knieën. Hij kon zijn rechterarm niet gebruiken. ‘De vorige keer dat ik het heb geroken heb ik maar net kunnen wegkomen.’ Met hulp van Acoliet wist hij overeind te komen en hij strompelde naar de stapschijf.

Ooit had hij zich weten te bevrijden van zijn draadverslaving. De geur van levensboom had zijn geest van het ene moment op het andere bedwelmd, maar ook daarvan had hij zich weten te bevrijden. De geur was toen, elf jaar geleden, veel sterker geweest dan nu.

Iemand anders dan een voormalige draadverslaafde zou dat nooit zijn gelukt!

Een hand als een zak vol walnoten greep hem bij de pols. ‘Louis Wu, ik heb hem drie keer een muzikaal akkoord horen fluiten en ik ben hem alle drie de keren gevolgd. De ene schijf leidt naar een valluik en een bergplaats met wapens, de tweede naar een val vanaf het plafond en de laatste flitst je naar de plaats waar wij gevochten hebben. Daar groeien hele velden levensboom onder het licht van een kunstzon…’

Louis begon te lachen. Zijn brein was beneveld door de geur van levensboom en de enige uitweg leidde naar de plek van zijn strijd op leven en dood met Teela Brown!

Fagot bestudeerde hem. ‘Te oud in falans misschien,’ zei hij toen, ‘maar er is iets met je lichaam gedaan.’

Bram probeerde te lachen. Het klonk afschuwelijk. Ik heb de gegevens bekeken. Nanotechnologie. Een experimenteel programma, gestolen van de Aarde, nogmaals gestolen, en door Algemene Producten op Fafnir gekocht van de dief. Het medisch apparaat van de Poppenspeler, Louis!’ Zijn stem was er niet voor gemaakt en zijn longen functioneerden nog maar nauwelijks, maar toch lachte hij. ‘Tachtig falans, Louis. Negentig. Meer niet. Onthoud mijn woorden!’

Fagot en Acoliet stonden Louis Wu aan te kijken.

De geur hing in zijn neus, maar bedwelmde hem niet. Hij was meester over zijn geest. Maar dat betekende…

Hij legde het uit. Ik was erg ziek. Het medisch apparaat moet me grondig hebben genezen. Alles vervangen. Elke cel, elke cel.’ Bram had gelijk. Twintig jaar, vijfentwintig hoogstens — ouder was zijn lichaam niet.

‘Je zou een beschermheer kunnen worden,’ zei Fagot. ‘Het is een optie, meer niet.’

Bram was dood. Kon een beschermheer zijn hart tot stilstand dwingen? Brams laatste woorden waren er dubbelzinnig genoeg voor geweest… ‘Het is een optie,’ herhaalde Louis. Zijn laatste krachten begonnen hem te verlaten.

‘Je bent ziek,’ zei Fagot.

Hij ging op de vloer liggen. De Kzin hielp hem. Fagot onderzocht hem met zijn knobbelige handen. De kleine autodok was niet in staat geweest alle verwondingen op magische wijze te verhelpen — een paar spieren, het middenrif, een achillespees. Zijn schouder was lelijk opgezet rond vijf diepe steekwonden. Fagots arm, die slap en gezwollen in een provisorische strik hing, was er zo te zien nog veel erger aan toe, maar de beschermheer besteedde er geen aandacht aan.

Ik ken jouw soort niet. Ik geloof niet dat je kunt lopen en ik vermoed dat je binnenkort koorts krijgt. Wat zou je normaliter doen om te genezen, Louis?’

‘Terug naar het schip. Het grote medische apparaat in. Dat geneest alles.’

Fagot vertrok; hij nam de Kzin met zich mee. Ze waren snel terug. Ze tilden Louis op en legden hem weer languit neer. Hij voelde dat hij omhoog zweefde.

‘Hiermee kunnen we je dragen. Roep nu de magische deur op.’

Had de Demon-beschermheer een soort draagbaar uitgevonden? Nee, kennelijk hadden ze een lastschijf gehaald, plus een touw om haar achter zich aan te trekken.

‘Ik kan de commandotaal van Verst-in-de-achterhoede niet zingen,’ zei Louis.

‘Zitten we hier dan vast?’

‘Niet helemaal.’

Ze lieten de schijf tot op de vloer zakken. ‘Louis,’ vroeg Fagot, ‘wat moet ik doen om mijn zoon te vinden?’

‘O… verrek. Ik was Mirarp in alle commotie totaal vergeten! Hangt hij nog ergens bij de Wevers uit? Heeft hij daar familieleden in de buurt?’

‘Er waren nacht-mensen bij ons toen ik destijds hierheen flitste. Zij zouden hem terugbrengen naar zijn moeder. Mijn angst is dat hij misschien toch mijn voorbeeld heeft gevolgd.’

‘Ai, verrek! Nee, wacht, je zou hem geroken hebben. Het herkennen van je bloedlijn is een onvervreemdbaar vermogen van je brein. Fagot, mij zal hij herkennen. Het is beter mij te sturen. Ga niet zelf.’

Ik zou hem de stuipen op het lijf jagen. Louis, zal ik gewoon eens wat willekeurige fluit akkoorden uitproberen?’

‘En dan? Bram heeft overal vallen uitgezet. Fagot, we hebben de stapschijven helemaal niet nodig. Ik ben ooit eerder hiervandaan teruggekeerd naar de naald, te voet, met hulp van Verst-in-de-achterhoede. Ik heb toen een tunnel gegraven. Die is er nog.’

‘Hoe lang?’

‘Een paar dagen. Jullie zullen me op sleeptouw moeten nemen. We hebben water en voedsel nodig.’

‘Er is water genoeg in de levensboomkwekerij,’ zei Fagot. ‘Wat voedsel betreft…’ Hij en Acoliet liepen naar het lichaam van Bram en bleven daar staan. Fagot zei: ‘Mij is geleerd dat anderen me niet behoren te zien als ik aan het eten ben.’

‘Hij is nog niet echt een kadaver,’ zei Acoliet.

‘Vriend van mijn leraar, slechts weinigen zijn er die met de nacht-mensen over onze eetgewoonten willen praten, maar ik merk dat jij oprechte belangstelling hebt. Wij kunnen verse doden eten. Vaak geven we daaraan zelfs de voorkeur, maar sommige lijken zijn in het begin nog te taai, en bovendien was dit een beschermheer. Ik zou hem op een tweede lastschijf kunnen leggen en achter ons aan trekken, aan een langer touw natuurlijk.’ Ik heb nu honger, Fagot. Ik wil u niet beledigen door in uw aanwezigheid aan mijn maal te beginnen…’ ‘Neem wat je nodig hebt.’

Louis draaide zich met zijn rug naar het vervolg van het tafereeltje, maar hij kon een brede grijns niet onderdrukken. De geluiden vertelden het verhaal. Een jonge Kzin werd kennelijk geacht te vechten voor zijn voedsel, al was het maar verbaal. Nu probeerde Acoliet zijn met bravoure verworven portie van Brams lichaam los te rukken, waarbij hij de hulp van zijn wtsai nodig had — tsjak! En daarna trok hij zich met zijn buit, welke dat ook was, terug in de schaduwen.

Fagot kwam naar Louis toe en ging met gekruiste benen naast hem zitten. ‘Vaste gewoonten van kinderen zijn nogal hardnekkig. Zal Acoliet nu voortaan naar mij luisteren?’

‘Het likt me een goed begin.’

‘Er is ook voedsel voor jou, Louis Wu. Volgens mij kun je zonder risico gekookte levensboomwortelen eten.’

De gedachte deed hem huiveren, maar hij zei: ‘Zoete aardappelen en andere knolgewassen zijn vergelijkbaar. We poffen ze meestal.’

‘Dat wil zeggen?’

‘Maak een vuurtje. Leg de wortelen in de as, maar op een niet al te hete plek.’

‘We zullen in de levensboomkwekerij wel iets brandbaars vinden.’ Fagot wendde zich in de richting van knarsende tanden en steeds luider wordend gegrom van frustratie. De Kzin probeerde nog altijd iets voedzaams af te kluiven van het lijk van een beschermheer. ‘Acoliet, er is prooi in de levensboomkwekerij. Kleine dieren, lekker snel. Ik denk niet dat iemand anders dan een Demon-beschermheer ooit Bram kan eten, en dan niet eens vandaag al.’

‘Wel, laat me dan jagen!’

‘Je hebt mij nodig om terug te komen.’ Fagot floot een commando en samen flitsten ze weg.

Fagot keerde terug met een armvol gele wortelen en een bundel takken. ‘Acoliet is in zijn eentje op jacht. Ik heb het retourcommando gefloten, zodat hij de schijf kan gebruiken wanneer hij dat wil.’

Hij legde een vuur aan en legde de wortelen aan de randen. ‘Hoe wil je je water hebben?’

‘Schoon. De temperatuur maakt niets uit.’

‘Ook koud?’

‘Zeker.’

Fagot flitste weg en kwam bijna onmiddellijk weer terug met een brok ijs in zijn hand. ‘Spaart het zoeken van een geschikte kom of fles uit.’

‘Hoe kom je eraan?’

‘Een paar kilometer hogerop, bij Brams valstrik, waar de lucht ijl en koud is.’ Hij maakte een lap stof nat met druipend ijswater en legde die op Louis’ gewonde schouder. ‘Hoe lang moeten levensboomwortelen poffen?’

‘Een uurtje,’ zei Louis, en hij liet Fagot het klokje zien dat in de rug van zijn hand was ingeplant. ‘Je kunt er ook de zwaartekracht mee meten. Daar hebben we hier weinig aan. En zó wordt het een rekenmachientje. En zó een behendigheidsspelletje, dan moet je de cijfers laten… verrek, jij bent snel van begrip, zeg!’

Acoliet kwam aangeflitst. Zijn mond zag er bloederig uit en hij had iets druipends in de hand. Hij begon te snijden met zijn dolk. Ik heb gezocht naar iets dat van de Kaart van de Aarde afkomstig zou kunnen zijn. Ik heb niet echt iets kunnen vinden, maar dit dier lijkt sprekend op een konijn, vindt u ook niet?’ Hij vilde het konijn en haalde er de ingewanden uit, waarna hij het breeduit boven het vuur te roosteren hing.

‘Ook wat lol gehad, zo te zien?’ zei Louis.

Acoliet dacht even na. ‘Ja. Maar ik ben niet gewond.’

Acoliets voorhoofd vertoonde een dikke bult en zijn geelachtige bont was daar doordrenkt met bloed. ‘We zijn allemaal gewond,’ zei Louis. ‘Winnaars hoeven zich daar niets van aan te trekken. Acoliet, vertel ons eens een verhaal.’

‘U eerst. U hebt de mazzelbeschermheer bevochten, Teela Brown.’

‘Daar ben ik niet erg trots op. Laat ik liever vertellen hoe ik een zee aan de kook heb gebracht.’

Dat deed hij. Daarna vertelde Acoliet het verhaal van zijn vader: diens aankomst op de Kaart van de Aarde met een Kzinti-oorlogsschip en Poppenspelerwerktuigen. De oorlog. Vrienden en vijanden, sterfgevallen, partnerschapbanden met ongeziene bondgenoten. Leren praten met vrouwen.

Chmee had tijdens zijn verblijf van enkele weken op de Kaart van Kzin drie kinderen verwekt. Een lokale heer had zich contractueel verplicht die drie op te voeden. Zodra hij kon had Chmee zijn oudste zoon in alle vriendschap weggehaald bij Kathakt en meegenomen naar de Kaart van de Aarde. Daar had Acoliet zijn eerste menselijke wezen gezien toen hij twaalf falans oud was.

De oudste zoon van een ambassadeur moest bard werken. Vrienden en vijanden, wie je in de gaten moest houden, wie je min of meer kon vertrouwen, hoe je potentiële partners moest aanspreken. Maar praat nooit met vrouwelijke diplomaten, want die slokken je met huid en haar op…

‘Dit begint saai te worden,’ vond Fagot.

‘Ja,’ zei Acoliet, ‘het werd zo saai dat ik wel kon gillen! En op een dag heb ik dat ook gedaan. Ik daagde mijn vader uit en heb tegen hem gevochten. Hij het me gaan. Ik ben gewond geraakt, en half uitgehongerd, en slaaf van een vampier-beschermheer, maar alles is beter dan die diplomatenflauwekul! Nu bent u aan de beurt, Fagot.’

Ik zal mijn verhaal zingen. Daarna moeten we gaan slapen en vervolgens kan Louis ons in veiligheid brengen.’

Fagot zong over een voorwerp van machtige magie, dat was achtergelaten door Louis Wu — degene die een zee had doen verdampen. Vijf nacht-mensen hadden met heldenmoed een magische deur gedemonteerd van een luchtvoertuig dat in het water lag. Ze wisten niet waarheen deze leidde, noch hoe ze werkte.

Op zekere nacht was Klokje verdwenen.

De anderen beloofden dat ze zijn zoon zouden verhinderen hem achterna te gaan, en Fagot ging in zijn eentje naar de andere kant van de deur. Een bepaalde geur lokte hem naar een plek die volgens hem niets anders dan het paradijs kon zijn.

Hij ontwaakte in een tuin vol levensboom. De vrouw die hem was voorgegaan lag dood naast hem. Klokje was te oud geweest.

Hij was op onderzoek gegaan. Hij had de meteorenafweer gevonden en de telescoopschermen. Hij had een natuurkundig stelsel bedacht dat zou kunnen verklaren wat hij waarnam. Louis en hij bespraken dit stelsel terwijl Acoliet luisterde. Fagot had op grond van deductie niet alleen het bestaan van planeten, maar ook van zwarte gaten verondersteld. Tevens had hij het bestaan en de aard van andere beschermheren vermoed.

‘Wat heb je gegeten? Dode konijnen?’

‘Wel, Klokje natuurlijk. Maar ik ben nog niet lang genoeg wakker om veel honger te hebben.’

Louis probeerde te praten over dingen die een beschermheer zonder uitstel behoorde te weten. Binnendringende schepen: het werd tijd voor een paar gevangenen om na te gaan wat hun bedoeling nu eigenlijk was. En verder de Verborgen Patriarch en de bemanning daarvan: er moesten elders gemakkelijk Stedenbouwers gevonden kunnen worden. De kinderen zouden over een paar jaar paargenoten nodig hebben. En de Netwerkhuizer…

‘Louis, een contract is een ondubbelzinnige belofte, akkoord? Maar waarom zou de Netwerkhuizer me zoiets aanbieden?’

‘Uit angst,’ zei Acoliet, ‘maar soms reageert hij helemaal verkeerd op dingen waar hij bang voor is.’

‘Het is beter iets te hebben wat hij begeert,’ zei Louis. ‘Je zou hem bijvoorbeeld stabilisatiestuwer nummer vierhonderdeen kunnen aanbieden, Fagot.’

Zijn eigen maaltje was inmiddels gaar. Hij legde zijn idee uit terwijl hij at. Bussard-duwstralen, stabilisatiestuwers, waterstoffusie — Fagot kende de wetten van actie en reactie al en hij wist dat Ringwereld instabiel was.

‘Er zijn maar vierhonderd montagepunten. Als je nummer vierhonderdeen klaar hebt, kunnen we de Hete naald van Onderzoek daaraan vastkoppelen. Die heeft een romp van Algemene Producten en is immuun voor straling. Bij een snelheid van iets minder dan het licht zal het Verst-in-de-achterhoede een jaartje of duizend kosten om zijn Vloot der Werelden te bereiken.’

Acoliet slenterde weg; het begon hem te veel naar politiek te ruiken.

‘Maar dat zal hem niet veel kunnen schelen, denk ik,’ vervolgde Louis. ‘Momenteel zijn de Conservatieven aan de macht op de Vloot der Werelden. Er zal niets veranderen. Misschien willen ze hem wel terug! Hoe dan ook, we kunnen het aanbieden.’

‘Hij houdt van machtsspelletjes, is het niet?’

‘Jawel.’

‘Laat hem die maar spelen. Als hij meer macht verwerft, kunnen we hem altijd nog de tweehonderdste stuwer aanbieden. We hebben ze immers niet allemaal nodig. Acoliet! Wil je niet horen hoe jij in leven bent gebleven?’

Acoliet kwam op zijn gemak aanlopen. Fagot zong over zijn ontdekking van het skelet en de wapens van Saturnus. Hij bespeurde ook aanwijzingen dat iemand of iets hem belaagde. Hij ging op de loer liggen en wachtte af.

Op een gegeven moment was er een monsterlijke gestalte met een oranje vacht binnen geflitst, die op onderzoek was uitgegaan. Fagot was achter de gestalte aan geslopen, maar had er geen gevaar in gezien. ‘Misschien omdat mijn soort niet is opgegroeid met angst voor de geur van jouw soort.’

Acoliet dacht daar over na. ‘Maar nu wist ik,’ vervolgde Fagot, ‘dat mijn echte vijand in staat was anderen als lokaas te gebruiken. Toen er dan ook twee humanoïden verschenen, waarvan de ene de andere van zich af wierp —’

Verst-in-de-achterhoede flitste binnen.

Hij jengelde als een piano die in elkaar wordt geslagen en was onmiddellijk weer verdwenen, maar Fagot was minstens even snel. Hij sprong naar de stapschijf, met de Kzin op zijn hielen.

‘Wacht!’ riep Louis. ‘Misschien voert die naar de Mons Olympus!’ Maar voordat hij rechtop stond, waren ze al verdwenen.

‘Idioten,’ zei Louis. Niettemin hinkte hij naar de schijf en stapte er op.

Fagot had een rare defensieve pose aangenomen — een combinatie van dansen op de voeten en maaien met de armen. Acoliet stond op niet echt veilige afstand en probeerde hem te kalmeren, maar Fagot negeerde de Kzin. Ik wil spreken met uw leider,’ zei hij vastberaden.

Duizenden wezens — allemaal met twee hoofden en drie benen — keken hem vanachter de voorwand aan.

‘Wij noemen de leider Verst-in-de-achterhoede, zei een van de wezens. Ik ben Verst-in-de-achterhoede. Zeg me wat je wenst.’

‘Onderwijs me.’

Het zware rotsblok was een eindje verschoven.

Louis strompelde voorbij de Kzin en de beschermheer. De pijn in zijn schouder was een onderdeel van zijn kwaadheid. ‘Hoe heb je dat gedaan?’ vroeg hij Verst-in-de-achterhoede.

‘Ik heb me met mijn voorbenen schrap gezet tegen de wand en het blok weggeduwd met mijn achterbeen. Bram heeft gevoeld hoe krachtig dat been is. Hij had het moeten voorzien.’

‘Des te beter voor ons.’

‘Waar is Bram?’

‘Dood in onze handen. Fagot, de leermiddelen bevinden zich allemaal aan boord van deze Hete naald van Onderzoek. In het bijzonder die schermen. Ze zijn verbonden met bronzen netwerkogen, zoals het oog tegen de rotswand bij Weversdorp.’

‘Ik volg het advies dat Bram mij heeft gegeven,’ zei Fagot. ‘Netwerkhuizer, onderwijs me. Maar ik vertrouw je pas als we een contract hebben afgesloten.’

Ik zal ons standaardcontract voor dienstverlening voor je uitprinten.’

‘Alleen om mij te amuseren, mag ik hopen. Louis, mijn zoon moet…’ Fagot keek nog eens. ‘Meteen medische verzorging! Is het die kist daar?’

Acoliet tilde hem op en even later lag Louis in het apparaat. Fagot keek onzeker naar de schermpjes. ‘Hoe lang?’ vroeg de Demon-vampier.

‘Drie dagen, misschien minder,’ zei de Poppenspeler.

Louis sprak gehaast. ‘Nog niets ondertekenen, niemand! Verst-in-de-achterhoede, ik weet niet precies hoe we iemand van het Nachtvolk kunnen voeden. Probeer het met bedorven biefstuk. Of kaas. Fagot, ik hoop dat je het ontdekte ARM-ruimteschip niet zult vernietigen, tenzij het iets verschrikkelijks dreigt te doen.’

‘De enige paargenoten in de nabije ruimte?’

‘Tja, dat ook. Luister, de Hoogtepunt-beschermheren hebben de randmuur onder hun hoede, maar misschien besterven ze het momenteel van de angst. Praat met hen via dat scherm daar — met die zwarte hemel en vreemde constructies. Zie je het? Demonen hebben dat netwerkoog uit een vampiernest gestolen en het wel driehonderdduizend kilometer vervoerd, plus nog eens drie kilometer bergop.’

‘Het zonlichtnetwerk heeft ons daarover ingelicht.’

‘Zeg die druipberg-beschermheren dat zij verantwoordelijk zijn voor de randmuur. En meen wat je zegt!’

Acoliet begon het luik van de grote kist dicht te klappen. Louis moest opeens lachen. ‘Hé, waar doet dit aan denken?’

Hij hoorde de stem van Louis Wu praten tegen een onbehaard gezicht met een rode huid. ‘Wij zouden graag met een beschermheer praten. We willen een contract voorstellen.’

De wand klapte dicht. Nu kon hij rusten.

Verklarende woordenlijst

ARM: het leger van de Verenigde Naties van de Aarde.

bakboord: links (gezicht in draaiwaartse richting gewend).

Bolbewoner: Ringwereldnaam voor mensen, Kzinti en Poppenspelers, die immers van een bolvormige planeet afkomstig zijn.

draaiwaarts: in de richting van de rotatie van Ringwereld.

druipbergen: bergen aan de voet van de randmuur, ontstaan door het neer druppelen van flup.

duwstraal: reactieloze aandrijving, die op bijna alle ruimtevaartuigen, behalve oorlogsschepen, de fusieraketten heeft vervangen.

flup: bezinksel op de zeebodems.

hyperaandrijving: sneller-dan-licht aandrijving, ontwikkeld door de Buitenstaanders, maar door henzelf niet gebruikt.

netwerkoog, web: webvormig spionageapparaat (Poppenspelertechnologie), dat beelden en geluiden kan zenden en ontvangen.

Patriarchaat: het rijk van de Kzinti (enkelvoud: Kzin).

Reparatiecentrum: enorme werkplaatsen voor het onderhoud, de reparatie en de beveiliging (meteoren afweer) van Ringwereld, door de bouwers ingericht onder de Kaart van Mars.

rishathra (reshtra), rishen: seksuele activiteit, niet op voortplanting gericht, tussen de verschillende soorten humanoïden op Ringwereld; belangrijk onderdeel van de sociale contacten.

sapiens: het tegenovergestelde van dierlijk; Ringwereld kent verschillende soorten humanoïden, waaronder de vampiers, die niet sapiens zijn.

scrith: het onverwoestbare materiaal waarvan Ringwereld gemaakt is.

stapschijf: poort die instant verplaatsing naar een andere poort mogelijk maakt (Poppenspelertechnologie).

stuurboord: rechts (gezicht in draaiwaartse richting gewend). tegendraaiwaarts: tegen de richting van de rotatie van Ringwereld in.

vishnishtee, vashnesht: tovenaar, beschermheer.

Vloot der Werelden: vijf planeten (waarvan vier voor de landbouw) die het rijk van de Piersons-poppenspelers vormen.

Enkele cijfers over Ringwereld

30 uur = een Ringwerelddag;

een rotatie = 7,5 Ringwerelddag;

een falan = tien rotaties = 75 Ringwerelddagen;

massa = 2 x 1030 gram;

doorsnee = 1,52 x 108 kilometer;

omtrek = 9,55 x 108 kilometer;

breedte van de ring = 1.595.200 kilometer;

oppervlakte = 9,6 X 1014 km2 (circa 3 miljoen maal oppervlakte Aarde);

zwaartekracht = 0,992 G;

hoogte randmuren = 1600 kilometer;

Reparatiecentrum = 65 kilometer hoog, oppervlakte 1,52 x 108 km2;

ster = type G1 (bijna G2), iets kleiner en koeler dan Sol.